علوم انسانی و علوم اجتماعیروانشناسی و روانپزشکی

روانشناسی از دیدگاه دانشمندان مسلمان

این پاورپوینت برای استفاده دانشجویان رشته روانشناسی و علاقمندان به اندیشه های اندیشمندان اسلامی در حوزه روانشناسی، مفید است و شامل 76 اسلاید می باشد.

سید محمد رضا میرطالبیان

78 صفحه
772 بازدید
27 اسفند 1400

برچسب‌ها

صفحه 1:
رو(نشناسی (ر دیدگاه دانشمندان (صلامی

صفحه 2:
تعریف تفس (ز دیدگاه (رسطو فارابی, (بن سنا و ... ال روانشناسى براى مدت هاى مديدى در كنار فلسفه و تحت عنوان ” علم النفس " مى زيسته است ‎١‏ _ . ‏علم روانشناسی با تاسیس اولین‎ D ۲ ‏آزمایشگاه تجربی در شهر لابپزیک آلمان‎ در سال ۰۱۸۷۹ توسط " ویلهلم راه خود را از فلسفه جدا کرد . ویلهلم وونت برای بررسی فرایندهای ذهنی بنیادی ازروش درون نگری استفاده کرد.او درون نگری را به صورت فیزیو لوژیست ها به عنوان روشی برای ۱ تجربه احساس خاص |

صفحه 3:
] اصطلاح روانشناسی ترجمه 05۷600109۷ است که مشتق از دو کلمه ‎PSYCHE‏ ( روح و ذهن ) و ۱0۵905(شناخت با مطالعه ) است ‎[aS‏ دو برگرفته از بونانی هستند. ال بعد از جدانی روانشناسی از فلسفه. دو نظریه بوجود آمد ‎D‏ گروهی برای روح و روان وجود خاصی قائل شدند و بدون اینکه در باره ی ماهیت آن بحث کنند به بررسی اعمال روانی پزداختند گروهی روح و روان را عمل و نتیجه فعالیت های مکانیکی مغز دانستند و روح را همان اعمال و حالات روانی فرض کردند و به بررسی این حالات پرداختند.لذا ماهیت روح و ذهن از حو روانشناسى خارج شد و بحث أن در حوزه فلسفى باقى ماند.

صفحه 4:
رو(نشناسی , ريشه ها و تفکر در فلسفه قدیم ۵اريشه های فلسفی روانشناسی از سال ۶۰۰ قبل از میلاد تا ۰ میلادی یعنی از یونان باستان به بعد .با آیین های فلسفی مختلفی مطرح می گردد. .ريشه های فلسفی روانشناسی (۶۰۰قبل از میلادتا۱۵۵۰ میلادی) يونا ن باستان( قرن هقنم | علاقه عمده به كيها ‎eras‏ آناکسا گوراس (4۲۸-۵۰۰ق.م) ‏ تمايز اولبه يين روح و بدن دموكريت(+43-٠/اق.م) ‎"١‏ تعبير ماترباليستي و ذره كرا از روح؛ ماهيت و عملكرد هاى آن. حركت ذرات انم باعث به وجود آمدن تقثر واعمال ذهنی می شود افلاطون (۳۷-1۲۷ق.م) روانشناسی روح گرا و ثنوى , جدابى بين روح و بدن ارسلو (۳۲۲-۲۸۸ق.م) اولین نظام روانشناسی , روح. اصل حیاتی بدن است و هر دو قويا با هم متحد هستند فلسقه مسيحى اولي رن 11 ‎١‏ روح از دیداهدینی و اخلاقیموردملاحضه قرار مى كيرد فلسفه مدرسی (قرن٩5‏ 1۵ روح از نظر ماهيت و رابطه اش با بدن مورد مطالعه قرار مى كيرد .روانشناسى ارسطو توسط ملادی) توماس آکوینی احیاء می شود ویوس 00۰-۱6۲۱ بیشگاه روانشناسی نوین ‏ او بر اهمیت شناخت ذهنی انسان برای فلسفه :تیم وترییت ؛ علم و سیاست تا کید می ورزد

صفحه 5:
تارینچه تمول تفکرات رو(نشنابی ای که ۷ را سا" بوند داشت در قرب هفتي و" در یونان باستان آ سه نظام فکری که قرن ها به صورت منابع تفکر فلسفی باقی ماندند عبارتند از : ‎D‏ ما تریالیسم توسط دموکریت (۴۶۰.۳۷۰ق.م)از نظر لغوی یعنی ماده گرایی . حالتی روانی است که آدمی را به امور معنوی بی توجه می‌سازد. ایده آلیسم توسط افلاطون(۴۲۷۰۳۴۷ق.م) تنها وآقعیت موجود تصورات یا مثل هستند. ۵ رئالیسم توسط ارسطو (۸۴.۳۲۲ق.م) معلم اول با تلفیقی از ماتریالیسم و ایده آلیسم .روانشناسی را به صورت مطالعه روح تعریف کرد.او اولین مورخ روانشناسی نیز محسوب می شود ‎D‏ بعدها توماس آکوینی (۱۲۲۵.۱۲۷۴) به احیای فلسفه ارسطویی همت گماشت و فلسفه خود را که چکیده فلسفه مسیحی قرون وسطایی بود . برمبنای آن نهاد

صفحه 6:
ینچه تمول تفکرات رو(نشناسی 9 دکارت ( ۱۵۹۶.۱۶۵۰)نظام جدیدی در روانشناسی 8 بوجود آوردو کار او سرآغاز عصر نوین فلسفه بود ‎“A‏ ‏| ۵ در پایان قرن هیجدهم انقلاب دیگری توسط امانوئل کانت (۱۸۰۴-۱۷۲۴) | علیه عقاید فلسفه موجود به وقوع پیوست ‎DI‏ در قرن نوزدهم دو نظام لثبات گرایی ( پوزیتوبسم ) و آرمان گرایی ( ایده ‎

صفحه 7:
تاريفهه تمولك تفكرات روإنشناسى #انظر آكوينى در باره روانشناسى عبارت است از : مطالعه فطرت آدمى از طريق تحليل اعمال . از توانایی ها و عادات انسان.تاکید روانشناسی آکوبنی بر فطرت انسان است . در صورتی که محور اصلی نظریه ارسطو روح است . ۵ خوان لوئیس ویوس (۱۵۴۰-۱۴۹۲)از اصیل ترین نمایندگان تفکر

صفحه 8:
روإنشناسى و فلسفه نوين #اقرن هفدهم تغيير بنيادى در نحوه نكرش و بررسى مسائل روان شناختی .در این قرن استدلال قیاسی جای خود را به مشاهده و استقراء می دهد . ۵ روانشناسی از علم روح به علمی که ذهن و عملکرد های آن را بررسی می کند . تبدیل می شود و نقش مهم تری در درون فلسفه می یابد. از ۱۶۰۰ تا ۱۸۵۰ میلادی. فلسفه ی مفاهیم . ایده ها و نظریه هایی را صورت بندی می کند که مبنای فلسفی روانشناسی نوین است. فلسفه دکارت : مسئله بدن و ذهن فلسفه تجربی : مسئله احساس و ادراک 9 مکتب تداعی: تداعی معانی

صفحه 9:
ظریه های (صلی بدن و ذهن تقابل گرایی : بدن و ذهن متفاوت و جدای از یکدیگرند 6-0 اما بر یکدیگر تاثبر می گذارند ( افلاطمن ؛ د کارت ) هیلو مورفیسم: بدن و ذهن وجود ( جوهر ) واحد کاملی را تشکیل می دهند . ( ارسطو , آ کوینی ) نظریه های دو جنبه ای : انسان ار کانیزم واحدی است که دو جنبه متفاوت بدنی وذهنی را نمایان می سازد. ( بين و وونت )

صفحه 10:
تجربه گرایی- توماس هابر سجان لاک سبورع برکلی - دیویدهیوم ‎٠‏ تجربه گرایی . عقل گرایی را همراه با روش قیاسی رها کرد و به تجربه به عنوان | منبعی از دانش رو آورد .تجربه و منابع اصلی آن ؛ حواس و كشف ذهن آدمى » تاكيد ۸ دو سویه تجربه گرایی استد. ۸ 8 چهره های مطرح تجربه گرایی عبارتند از : توماس هابز (۱۵۸۸ [ ٩۶۷)بنیانگزار‏ تجربه نگری بریتانیابی - جان لاک (۱۷۰۴۱۶۲۲)- | جورج ب رکلی (۱۷۵۲-۱۶۸۵) - دیوید هیوم(۰۱۷۱۱ ۸۷۷۶ | 9

صفحه 11:
تبربه گرایی- توماس هابز -جان لاک سبورج برکلی - دیویدهیوم / #اجان لاك بنيان كذار فلسفه تجربى لسري ا للا 1 مى دانست.لاكه ذهن آدمی را | همانند يك لوح سفيد مى داند كه ‎ees |‏ مک جوا فا از | طريق تفكر كسب مى كندكانون توجه | لاک بر تحلیل ذهن انسان معطوف است | این تحلیل مبنای فلسفه اور را

صفحه 12:
تجربه کرایی - دیوید هیوم نظریه حس گرایی : منشاء اصلی دانش را ۱ | ادراک حسی میداند.مشهورترین ه حس گرایی فرانسوى بود 5 وادراکات حسی را منشا آگاهی ۱ و همه ی پدیده های مربوط به آن او معنقد ۲ ادراکات حسی است .

صفحه 13:
تبربه كرايى و روإنشناسى دیدگاه تجربه گرایی با بكار كيرى تحليل روان شناختى آكاهى , در مطالعه خود درمورد دانش انسان . اعتبار روانشناسی را افزایش داد .روانشناسی تحت این تاثیر به آزمایشگری و علوم طبیعی نزدیک شد.و به حس گرایی روی آورد و به طور اصولی و منحصرا به مطالعه احساس و ادراک پرداخت. 9# توماس رید (۱۷۹۶-۱۷۱۰)موسس تجربه گرایی . اولین کسی بود که بین احساس و ادراک به روشنی تمایز قاثل شد .او برای نشان دادن تفاوت بين اين دو فرایند از ادراک مربوط به یک گل سرخ استفاده کرد او از مفهو توانش ذهنی یا نیروی فعال عاطفه و اراده طرفداری می کرد .روانشناسی که حول این مفهوم که ذهن دارای نیروهای مشخص و مستقلی است به "روانشناسی قوا " موسوم گردید.

صفحه 14:
| 8 مکتب تداعی گرابی را فیلسوفان انگلیسی تا نیمه قرن نوزدهم گسترش دادند اصول مکتب تداعی گرایی: | ۱- یافتن قوانین تداعی و صورت بندی | ۲۵ - توجیه همه حقایق با فرایند تداعی ا 8 - تقسیم ضمیر خودآگاه به ساده ترین عناصر ]| ۴ - ارتباط دادن پدیده های ذهنی به علم تشریع و فیزیولوژی | ای کری.هارنلی 2 میل - جان استوارت - الکساندر بین - فرانسیس گالتون و جیمز مک کین کتل - ویلیام جیمز ‎a‏

صفحه 15:
هار تلی سعی کرد ادراک . هیجان . زبان .ذحافظه . یاداوری و تخیل را بر حسب تداعی توجیه کند او سودمندی تداعی را برای روان توانایی بالقوه آن را به روان شناختی فرانسیس گالتون : ابداع کننده اولین آزمون تداعی واژگان . او در واژگان . دو جد تحلیل گری را ۱ بینی کرد |- استفاده از تداعی آزاد ۲ - انگیزش ناهشیار جیمز مک کین کتل آزمایش تداعی را هم از . لحاظ روش شناسی و هم از لحاظ فنی اصاا

صفحه 16:
روان شناسی و تاثیرهای فلسفی در قرون جدید ‎D‏ ایمانوئل کانت: درتعدیل تداعی گرایی و همچنین تقلیل ذهن به فرایندهای مغزی صرف و تبدیل روانشناسی به شاخه ای از روان شناسی موثر بود ‎D |‏ یوهان هربارت (۱۷۷۶۰۱۸۴۱)روانشناسی از مابعد الطبیه مشتق می شود و ریاضیات مدد کا توجه هربارت به نگرش و آ | آغاز گر روان شناسی تربیتی می دانند. | هرمان لوتسه نیدر معنوی روانشناسی پیشرو | ۵ ارنست ماخ :کوشید جنبه کمی و عینی روان شناسی ‎١‏ ‏را افزایش دهد و از بر فلسفی آن یکاهد هربرت اسپنسر :ذهن محصولی از فرایند ‎١‏ بی پایان تکامل به شمار می رود 9 اكوست كنت : هدف علم . كشف رابط» ۳ ۳ 7

صفحه 17:
9 جدول ۲-۱ فلسفه نوین و ريشه های روانشناسی ۲ ۸ ۱- فشقه د کارت: تمايز آشكار بين بدن و روح . “ذهن " که تصورات فطری است موضوع. رنه دکارت (151۶-:۱1۵) ۸ روانشناسی به شمار می رود ۲-حان تراتی تن 177521۳597۳ ‎eT aI‏ منتق مى شود - فلسقه هاى “كوناكون قن توزدهم

صفحه 18:

صفحه 19:
(نسان در قرآن انسان در قرآن ( به صورت جمع و مفرد اناس ۰ انس) ‎٩۲‏ بار ذکر شده است .و کلمه نفس و ملحقات آن ( نفوس و انفس ) نیز ۲۹۶ بار در قرآن آمده است . 8 بدان شکل که قرآن انشسان را مطرح کرده » هیچ نظریه و کتابی اینچنین مطرح نشده است دانشمندانی چون ارسطو . ماکیاول ایتالیایی . مارک تواین آمربکایی. راسل انگلیسی . درباره انسان نظریاتی بیان کردند ولی این مطلعات و نظریات همه جنیهنبوده و هر کدم از یک دریچه به انسان نگریسته اند و این نشان اطز عظمت این موجود شگفت انگیز است.

صفحه 20:
SC a 8 روح در آیات متعددی ۲۴ بار قرآن تکرار شده است. ‎DD‏ معانی مختلفی از روح در قرآن آمده است ‏8 -روح به مدای مبداء حیات , که جاندار به وسیله آن قادر پر اخساس و حرکت ارادی می شود ‏8 - شیخ مفید روح را حیات؛وحقیقتی می داند که به هر کجا وارد شود . جایگاه خود را در خوردانش و بینش و شایسته اختیارو اقتدار می سازد . ۵ - گروهی روح را به وحی تفسیر کرده اند . که مراد ازوحی . قرآن است و علت اینکه خداوند .قران و وحی را روح می نامد این است که نفوس ‏ا 2ت 0 ردم 2( کذالک اوحینا الیک روحا من امرنا ‎ ‏ووحی از امر ود رابه روس كردي 2

صفحه 21:
ew برخی از دانشمندان معتقدندخدا روح را از شش حقیقت پدید آورده است 8 نور وروشنايى ‎١‏ - عطر آگینی و خوش بویی ۳- بقا وماندگاری ۴ دانش و بینش ۵ 7 برتری و تعالی جویی ۶ - حیات و زندگی ‎LST Gas 8‏ که و کر انسان است بدن روشن و نورانی است . هم پدیده ها را می بیند » و هم نداها و دعوت ها می شنود و هم خوش بو است .و با ترك روح از بدن » همه ی نشانه های حیات و زندگی را از دست می دهد.

صفحه 22:
ew لا لذا به روح به حسب وجودش باید از منظر "مر " و " ملکوت " باید نگریست در قرآن "مر روح" به صورت های مختلفی آمده است الف - گاهی حقیقتی است که در عموم آدمیان "دمیده "(نفخ)می شود (سجده ‎)٩‏ ‏لب - گاهی حقیقتی است که با مومنین است(مجادله ۲۲) لپ - گاهی حقیقتی که انبیاء با آن در تماسند (نحل ۲.بقره ۸۷) ‎oD‏ - زمانی به حقیقتی اطلاق می شود که در حیوانات و نباتات زنده وجود دارد ‎dee | 8‏ قران؛ دانشی که تاکنون در حوزه ی روح به دست ورديم بسيار اندى است و روح در عالم وجود دارد و آثار وخواصى در اين عالم ‏بروزمى دهد.كه به فرموده ى يروردكار ما از آن بى خبريم و خلقتى اسرار آميز دارد. ‎ ‎ ‎

صفحه 23:
(نسان در قرآن در آیه ۸۵ سوره ی اسراء قرآن حقیقتی به نام روج را مطرح می کند . منتها اعلام می کند که این روح انسان حقیقتی است که قابل شناختن نیست .و ما انسان ها دانش کمی در این حوزه داریم ‎D‏ جریان طبیعی جسمانی انسان قرآن می فرماید : انسان خیلی دیرتر از آفرینش جهان هستی و و سای . زندکی دراین کره خاکی را آغاز کرده است و قبل از آن چیزی نبوده است . ولا بذکرالانسان انا خلقناه من قبل و لم یک شینا." آدمی به یاد ‎ta‏ 5 ]| سا ارم و او خود چیزی نبوده است .

صفحه 24:
عیات دنیوی (نسان 8 حیات دنیوی انسان را در آیات قرآن در دو نوع می توان یافت نوع اول :" حیات در مقابل رکود . جمود و مرگ است . در اين قسم کات نی شایر جاندادان مذ ى قد نوع دوم :حيات دنیوی به شکل پاک آن مطرح می شود . که فضای زندگی بر اساس ایمان به خدا و عمل مطابق آن ایمان . پاکیزه و عطر آگین می شود . ار( 3989921 وانحبینه حیاه طیبه)تحل ‎٩ ۱ 8‏ کار 1 2 گر ایمان آورده باشد . زندگی خوش و پاکیزه ای بده خواهیم داد .

صفحه 25:
چهره وقعی (نسان در قرآن در قرآن مجید واقعیت انسان در دو قلمرو "حیات طبیعی "و " حیات روانی ۲مطرح گردیل ۳۰ 8 مکاتبی که در باره انسان بحث کرده اند معمولا با افراط و تفریط مواجه بوده 1 هه در رای نطریات میا پردازد ۱ افلاطون : هر چه هست فرد است و بایستی تمام نیروهای گوناگون در راه پیشبرد فرد مصرف شود و اجتماع چیزی جز محصول فرد نیست لذا اصالتی برای اجتماع نیست. 8 کر حیالا یش .ان احنماع است که بر فرد تاثیر ی کذارد احتماع محور قانون گذاری باید باشد اصولا انسان یک حیوان اجتماعی است. روسو : انسان به طور فطری موجودی نیک سیرت است

صفحه 26:
ظلر د(نشمندان درباره ی (نسان هابز : انسان به طور فطری موجودی بد سرشت و خطر ناک ترین کار و نس ان دیگر کوک اد ارسطو : انسان قادر به فهم واقعیت ها است . 8 افلاطون : درک انسان از واقعیت ها درک ناقصی است 19 هایز . لاک . برکلی : تجربه منبع دانش بشر به شمار می رود . 0 داتش انسلان از اس مشتق می شود . D

صفحه 27:
صفات (نسان مر قرآن در انسان شناسی قرآن . صفات مرتبط با انسان در سه گروه عمده تقسیم می شود . 8 - صفاتی که با دخالت خود انسان یعنی با داشتن اختبار بوجود می آیند.مثا حیله گری » جدل پیشگی . کفرورزی ۲8 - صفاتی کهزمینه خلقت انسان ایجاب می کند تا او دارای چنین صفاتی باشدمثل شتابگری . ضعف و ناتوانی . عدم میانه روی واعتدال - صفاتی که از زمینه خلقت انسان ناشی نمی گردد ولی مجموعه واحدهای ‎Sema ld, (Uae 057 nreees‏ ذاشتن چنین صفاتی می گرداندمثل زیاده خواهی و ثروت جویی . ضرر گریزی .طفیان گری در بی ‎SIS‏ ‏بخل ورزی ممسک بودن(دع,ن. ط تا از دیدگه قرال اکر اسان ب» حالت طبیمی خود رها شود به پستی می گراید.

صفحه 28:
غد طبیعی (نسانی ( نفس ) ‎D‏ نفس آدمی جلوه ها و قیافه های گوناگون دارد و دارای سه مرتبه است. 9 مرتبه اول . تفلی آمار: است که مشترک بان انسان و حیوان و همان خد طبیعی است که تحت تاثیر غرائز قرار گرفته و طالب اشباع بذون قید وشرط است( ان النفس لاماره بالسوء الا ما رحم ربی ..یوسف ۵۳) ‎DD‏ مرتبه دوم . نفس لوامه است . که نفس وجدانی است و آگاهی اخلاقی دارد و بین خیر ور توس ذأ ار اعمال بد. احطناس ید دارد و حود را ملامت می کند .نفس لوامه و نفس طبیعی درجه دوم است . احتیاج به روح ملکوتی ندارد( ولاقسم بالتفس اللوامه ) ( نفس آدمی را به بدی فرمان می دهد مگرپروردگارمن ببخشاید ) قيامه ۲ ‏و نف مطمتنه اس . نفد ی ات که بکپارچه در اراده الهی غرق و مستفرق است و در صلح و صفا بسر می برد . این مرحله عالی ترین رشد شخصیت انسانی از دیدگاه قرآن » بعنی رسیدن به مرحله اطمینان است .( باایهتاالنفس المطئنه ‏ارجعی الی ربک راضیه مرضیه . فادخلی فی عبادی . وادخلی جنتی .فجر ۲۷ت۳۰۱

صفحه 29:
نیازهای (نسان 8 نیاز های انسان از دیگاه روانشناسی را نمی توان با دیدگاه های قرآن یکسا دانست موری (۱۹۸۸-۱۸۹۳)نیازهای لنسان دو دسته اند ..اولیه و تانوی ۰ ‏نيازهاى اوليه براى زنده ماندن لازم است مثل أب و شقا - ونیازهای تنوی‎ DD ‏نیازهایی هستند که به ارضای عاطفی انسان مربوط می شوند‎ ‎D‏ هورنی (۱۹۲۵-۱۸۸۵)به جای نیازهای زیستی نیازهای اجتماعی را برای رشد شخصیت موثر م داند او دو نیاز ایمنی و ارضاء را وجه شاخص نیازهای دوران کودکی می داند ونیاز ایمنی اهمیتش پیشتر از نیاز ارضاه می باشد مثل نیاز به ‏احساس امنیت . فقدان ترس رهایی از ترس

صفحه 30:
نیازهای (نسان ۱ مازلو : بنیان گذار و رهبر معنوی جنبش روان شناسی انسان گرا..و منتقد رفتارگرایی و روان تحلیل گری به خصوص رویکرد زیگوند فروید به شخصیت انسان است ..ازد یدگاه مازلو » در طبیعت انسان بدی وجود ندارد و او ذاتا نیک نفس و خوش طینت است و آنچه عامل گرایش او به بدی می شود عوامل نامساعد تا ری احتماع اس

صفحه 31:
نیارز های (ولیه در قرآن هو در درجه دوم نیازها ازامنیت ‎slab‏ نیاز دوم ذکر شده است 9 نتیجه اینکه رتبه پنیدی به نیازهاً از گید قرآن مجید رازه ای ۰ ۱۳۸۱) 1

صفحه 32:
قران و (نسان (بتماعی

صفحه 33:
ویز کی های (نسان (جتماعی (ر دیدگاه قرآن ۱- در زمین فساد نمی کند ,(بقرو:۲۵۱) 0 ۲ - به بگران نیکی میک 46)325) | ۳- اصلاح گر استب3 فتاه ,و3 انسنان ‎OFT aie) Coad SACRE‏ ا ۴ - در جبهت تحقق ‎eles cod ccs‏ "الإلانا ‎OP Osa). AOS Ban‏ | - عدم بيروى [ل و واه و حلاش لعاف ,نفسانى. ب ... | ۶ - در قضاوت هاگ ]دما لإابطه هات ليكب يا سببى را دخالت نمی دهد.ساء توا

صفحه 34:

صفحه 35:
عمرودن مر جاظ (۱۵- ۵۵ناق) جاحظ شاهد حضور وسقوط دوازده خلیفه عباسی از مهدی عباسی .تا سقوط مهتدی در سا او مکتب کلامی ‎hel‏ ‏انديش بود . عقل را بر بسیاری از احادیث مقدم می دانست از پیشگامان روش علمی . تجربی است و در بررسی نظریه ها نگاه او بر مشاهده و زمایش استوار است .آزمایش های جالب او نگهداری سگ در قفس بود.( نظریه انعکاس شرطی ) ‎D‏ تجربه حسی گزارش خطا می دهد و انسان به کمک عقل نیازمند است و نقش شناخت بر عهده عقل است .لذا از هدایت عقل پیروی کن.

صفحه 36:
ویژکی های (نسان (ر ظر جاعظ 8ملاک برتری انسان به حیوان در ازدواج » غیرت و قوه تکلم است عامل برتری انسان به حیوان قوه عقل و دانش ومعرفت است که منجر به رفع مشکلات می شود . ویژکی های انسان: ۱- برتری جویی ۲ - زیاده خواهی وتنوع طلبی ۳ - اجتماعی بودن ۶ - مر رانی ‎٩‏ 9 کرانی و ضرر گرفزی ‎IS NHN لیم ٩.۱‏ و حقیقت جولی ظابزارهای شنا خت انسان از نظر جاحظ عبارتند از: ۱ - حس(به خطايد ير حواس معتقد است . نیل به واقعیت تنها از طریق عقل میسر است ) - عقل (مهم ترین ابزار شناخت است . قلب و مغز م م - الهام ( طريقه اى غير عادى و نادر براىء تحصيل شناخت استد.

صفحه 37:
آثار ومو(زع شناخت ‎j)‏ دیدگاه جامظ ۵ الف - عمل : از طریق اعمال و رفتار انسان ها ۰ میتوان به جهل و علم و نیز معرفت و عقل آنها پی برد ۵ب - تغییر رفتار : برای تغییر رفتار ناهنجار فرد. باید نگرش ها و دیدگاه های او را نسبت به ن رفتاری دگرگون سازیم 8ج - تحلیل ها و داوری ها : جاحظ عقیده دارد هر کس پیرامون خود 2 15 كه ها و اتديشه هاى و ی نگرداگر انديشه های فرد ‎seen iapeees‏ ها تخليل اها . تصارت های او نیز تک بعدی. تنگ نظری و در نهایت دور از واقع خواهد بود .او را اولین طراح عمومی آموزش می تامند . ۵ باید مسائل مهم و بنیادی دانش هایی را که کاربرد بیشتری دارند به فراگیر إباد داد تا بتواند مشکلات خود را را با نگاهی جامع بنگرد

صفحه 38:
رو[نشناسی تربیتی باعظ (لسه اصل روانشناسی تربیتی جاحظ عبارتند از : 8 - خطا ( خطای حس . خطای وهم . خطای ذهن ) 8 - تک بعدی نگری و تنگ نظری ( عدم بررسی ابعاد و جوانب مختلف موضوع) ۵ خود خواهی (شیفتگی بعه نفس خویش ) أویژگی های تشویق وتنبیه از نظر جاحظ الف - باید در موضع مناسب وشایسته بکار برده شود الاب - از جهت کمیت و کیفیت با رفتار بهنجار و نابهنجار شخص منطبق باشد ‎cD‏ اين دو را بايد دو بال نظام تعلیم و تربیت در نظر كرفت

صفحه 39:
Hal) ay ‏(قتاب‎ مهم ترین ویژ گی فراگیر از نظر جاحظ عشق به یادگیری است 8 در انتخاب رشته جاحظ به چند نکته تاکید دارد : 8 - فراگیر رشته ای انتخاب کند که استعداد و آمادگی بیشتری برای آن دارد 8 - میل وعلاقه فراگیردر نظر گرفته شود تا در یادگیری نشاط بیشتری داشته باشد 8 - انتخاب رشته هایی که از اهمیت بیشتری برخوردار باشند

صفحه 40:
‎cy)‏ سعنون ‏ابو عبداله محمد بن سحنون (۰۲ آق-۲۵۶ق) کتاب او المعلمین . نخستین ‏۵ تالیف مسلمین در آموزش وپرورش ‏اهداف تربیتی ابن سحنون ‏8 - سواد آموزی نیاز ضروری جامعه ‏۲8 - مهم ترین هدف تعلیم و تربیت یادگیری قرآن است ‏- دانش آموزان راباید براساس فرهنگ دینی تربیت کردد تقویت گرایش های معنوی ) ‏وظایف معلم از دیدگاه ابن سحنون ‏8 - رعایت تساوی در آموزش بین غنی و فقیر ۲- تنظیم برنامه برای دروس مختلف درآموزشگاه ۳ - نظارت بر روند آموزشی دانش آموزان ۴ - نباید برای کارهای شخصی از آنها کمک بگیرد ۵ - تنبیه زمانی مجاز است که مفید و موثر باشد ۶ - معلم نباید در ساعت تدریس خود به کار دیگری بپردازد ‎ ‎

صفحه 41:
(لکندی (۱۸۵- معداق) ‎D‏ کندی فلسفه را شناخت حقیقت میداند .هدف نهایی فيلسوف در علوم نظرى ” كسب ~ حقیقت "و در عملی " هماهتگی رفتار با حقیقت " است ‏الا کندی اولین فیلسوفی است که در اسلام به شرح ‏و توصیف تفس و اقسام.آن تفس تباتی ‏ نس ۳ ۳] و نفس انسانی به شیوه ارسطو پرا ۲ ‎i‏ 3 . 2 ‏لا كندى نفس ” نفس را تماميت جرم طبيعى آلى قابل حيات مى داند و. نفس ه ركز به خواب نمى رود و تنها زمانى كه بدن در خواب است حواس را بكار نمى برد خوابيدن به معناى بكار نبردن حواس است . آن زمان كه نفس , حواس را بكار نمى برد و فقط عقل را مورد استفاده قرار دهد خواب مى بيند ‏الکندی ‏ خواب و رویا را از عوارض نفس می داندو درک خواب و رویا برای کسی ‏ممکن است که از احوال نفس به خوبی آ گاه باشد ‎

صفحه 42:
کندی در تعریف نفس چنین آورده (ست : نفس نخستین استکمال جسم طبیعی بالقوه ذفی جهات است که عینا همان تعریف نفس ارسطویی است. کندی در بیان طبیعت نفس جنين مى كويد : نفس جوهری بسیط. روحانی و الهی است که طول و عرض و عمق ندارد بلکه نوریست از انوار الهی. 8 کندی برای نفس قوای مختلفی را می شناسد که مهمترین آنها قوه حسی و قوه عقلی می باشد. قوای دیگر نفس عبارتست از مصوره . نامیه 2 ة ین نو قود ناد ند قرار گرفته اند. 9 کندی میان ن دين و فلسفه نوعى آشتى برقوار كرد وراد را براى کل وی ون فارانی این تا و این رشد هموار ساخت

صفحه 43:
cold abs (cIPPADOA ‏فارابى(‎ 8 به نظر فارابی هدف فلسفه جستجوی حقیقت است. او به هماهنگی دین و ف معتقد بود و پیگیر هم سخنی افلاطون و : ارسطو است .انديشه او نظامی و منظم و هدفدار است . نفس ناطقه حقیقت آدمی است و پس از فنای چسم باقی می ماند.کمال جسم ”نفس " است و کمال نفس " عقل "و حقیقت انسان جز عقل چیزی نیست.او عقل را به عقل نظری و عقل عملی تقسیم می کند. عقل عملی : آن است که آنچه را باید کرد ۰ استنتاج می کند . عقل نظرى : آن است كه نفس را در نيل به كمال يارى مى كند

صفحه 44:
مراعك عقل (ز تظر فارابى الاعقل مادى : نفس يا بخشى از نفس يا قوه اى است كه قادر است ماهيت موجودات را درك كند . #اعقل بالفعل يا عقل بالملكه : يكى از مراتب عروج ذهن در كسب عده ای از معقولات است كسى كه به اين رتبه برسد به درك وجود خود قادر خواهد بود. اعقل مستفاد : مرحله ای است که عقل قادر به درک مجردات باشد و مرحله بالاتر است که نوعی شهود و الهام يا نوعی درک و فهم بی واسادت ۰

صفحه 45:
غیال ار نظر فارابی ‎D‏ قوه خیال با تمایلات و احساسات پیوند نزدیک داردو در اعمال عقلی و حرکات ارادی نیز دخیل است. خیال آفریننده صور ذهنی و این صور ذهنی رویاها و دیدارها هستند .وقتی بتوانیم رویاها را از نظر علمی تعبیر و تفسیر کنیم » این کار می تواند مارا درتفسیر وحی و الهام مددکار باشد.و قوه خیال به عقل فعال . متصل و متحد خواهد شد و بر اثر آن عالى ترین جمال وکمال تجلی خواهد کرد .و با این عقل فعال می تواند حوادث حال و آینده را پیش بینی ‏کند ...و این از خصیصه های پیامبراکرم (ص) است که توانست به دیدار و الهام دست یابد ..وحی همان افاضه ازجانب خدا و از خلال عقل فعال است

صفحه 46:
تفاوت فار(بی و (رسطو در مسئله فیال به عقیده فارابی شخص به مدد خیال قادر است با عقل فعال متحد شود . لکن چنین قدرتی تنها در دست افراد ممتاز و برگزیده ات عقلا فا شمه تواماس ال ‎١‏ الانات ‏ تقريبا شبيه به ‎tbo es) J ys‏ ال در «ورد پیامبر به مدد تخیل و در مورد فیلسوف از راه تفکر وتعمق صورت می پذیرد . .ولی از نظر ارسطو رویاه تجربه تصاویر ذهنی که از تجربه حسی باقی مانده اند » می باشد . به نظر فا رابی حقیقت دینی وحقیقت فلسفی هر دو پرتوی ار انوار ‎me est)‏ ۳ ۰۰ ۲ ۳ , تعمق حاصل می شود

صفحه 47:
فضایل از دیدگاه فاراٍبی لات * فضیلت 1 فضيلت را مطرح مى كند كه عباتند از : 9 -فضای فری به مر بت تلق می کیرد .از زود اسان حاصل می شود و برخی با تامل و جست و جو به دست می آید و نیازمند آموزش و یادگیری است 8 ۲ - فضایل فکری :آنجه انسان در جست و جوی معرفتی باشد که متفیر است از قوه فکریه بهره می گیردوقوه ناطق فکری . شناخت جنبه های غیر ثابت و متغير معقولات ارادی را عهده دار است مثل شجاعت » عفت .اگر هدف قوه فکریه هدف خبراياشة اشر خير بيش مى آيب 8 ۳ - فضابل خلقى :به عوارض نفس مانئد شهوت ء لذت ‎٠‏ شادمانى ‎٠‏ غضب , ترس ۰ شوق و غيرت مربوط است - فضایل صناعات عملی :به رفتارهایی همانند نشستن . برخاستن » نگاه کردن و اشديلان لربوط مي شود فارابى جهار نوع

صفحه 48:
زندکی جمعی (ز دیدگاه فار(جبی اجتماع از نظر فارابی سه دسته اند: ‎١9‏ - عظمى :مجموعه اجتماعات در روى كره زمين / - وسطی : اجتماع یک ملت ۱ «8 - صغری : مدینه ‎Cool D‏ سه ویژگی دارند : ۱ - نژاد ( خلقت طبیعی ) فطری و تکوبنی می باشد ۲- خصال با سرشت های طبیعی( فطری و تکوینی است ) ۳ - زبان( امری وضعی است )

صفحه 49:
تقسیم بندی مدینه غیر فاظله ار ظر فار(جی > ا الف - مدينه ضروريه : تلاش در جهت خوراک و نوشیدنی . لباس ۰ مسکن ال ب - مديته بداله يا نذاله ( شهر قوائكر و فرو مايه )با هدف ثروت اندوزى و زباده طلبى زندكى مى كتند لح - مدینه خست : (شهر گرد هماییفرومایگی)#شهری با هدف كامجوبى با لذت محسوس و خبالى ها د - مدينه كرامت 4( شهر جواتمردى ) ساکننش در تلاش هستند که در كفتار وكردار موردتمجید دیگرانقرر دهند لاه - مدينه تغلبيه : (شهر جيره كرى ) هدف اهالى اين شهر برترى جيره كرى قهر وغلبه بر ديكران لست الأو - مدينه جاعيه :( شهر كروهى يا شهر جمهورى ) شهرى كه با هدف سلطه افراد بر يكديكر شكل كرفته و هر يك کی ال ‎Beate,‏ مدینه جاهلیه :( نادان شهر )مدینه ای که اهل آن سعادت واقعی را تمی شناسند مدیته جاهلیه به شش دسته تقسیم می شود از شهروندان از هر 9 ۲ - مدینه فاسقه ۰( شهر بزهکران و افرمنن )مردم این شهر سعادت را شناخته اند ولى همائند مردم جاهليه عمل ‎eae‏ ناد هجون مدينه فاضله هستتداولى لز جهت همل هلله مديته جاعله مستتد و ار گونهشهرهای ان شهر هستند مدیته له ‎(Galata‏ ساكتان اين شهر را وصول به مات را گم کرده اند عتقادتی فاسق داد وب هی می رود اكه بايانش سعادت نیست" 8 - مدیه مه ۰ كسان ا شور ید و رفتارشان دراب هماند ای مدینهفضلهبوده است ولی بهتدریج عقایدی در بین آنها رات شده قت كه أفعال هرهم أن دكركون شده لست 9 ن - مدينه فاضله :( آرمان شهر) شهری که هدفش سعادت واقمی است ویژگی این شهر عدالت ۰ سلامت مردم ۰ احترم .مر اجتماعی برای همه : رقع ظلم می باشد

صفحه 50:
تعلیم و تربیت (ز قظر فارزبی از نظر فارابی شکوفایی و باروری سرشت ها و فطرت ها از طریق ار رت رت )آمکان 23 الا را اهداف یم و تربیت عبارتند از : 8 - آموزش عقاید صحیح و تقویت اعتقاد به آنهاه عقایدی همچون اعتقاد به ‎ee‏ ها وافعال و اعمالل که با ۳ منتهى مى شود - آموزش مهارت های لازم برای تصدی وظیفه در آرمان شهر 8 - تشویق افراد به عمل بر طبق عقاید صحیح 8 - ترغیب و تشویق افراد برای انجام وظایف مدنی

صفحه 51:
(صول مورد قلر فارابی در آموزش و چرورش - آموزش از پرورش تفکیک ناپذیر است 8 - آموزش و پرورش برای فراهم آوردن سعادت تک تک افراد جامعه است 8 - تفاوت فردی از لحاظ استعداد و گرایش به علوم و صنایع ضروری است 8 - آموزش همگانی باید به همه آموزش داده شود از نظ فارابی باید شیوه های متناسبی را متناسب با فراگیران در نظر گرفت و به تفاوت فردی توجه کرد رعایت تفاوت فردی تنوع موضوعات آموزشی به تنهایی استعداد های فرد را به ‎OI es tc RT‏ رن به ایجاد عادت های مناسب ‏اقدام نمود . ‎ ‏و عقایدی که شرط ضروری رسیده به سعادت واقعیست ‎

صفحه 52:
دیدگاه فارابی در باره ی قس فارابی در تقسیم بندی نفس علاوه بر نفس انسانی » حیوانی و نباتی معتقد است که افلاک نیز دارای نفس می باشند که بدان نفس فلكى مى كويند. حقيقت نفس فلكى با نفوس سه كانه ياد شده تفاوت دارد. اما اين نفس تا حدودى با نفس ناطقة انسانى متجانس است. فارابى همجنين عقيده دارد كه حركت دورانى فكر سماوىء ناشى از وجود همچین نفس فلکی است که پیوسته ادامه یافته است. فارابی نیز در تعریف نفس پیرو ارسطو است و چنین می گوید : 8 «نفس نخستین استکمال جسم طبیعی آلی بالقوه ذی حیات ات

صفحه 53:
فارايى و نفس ##ااز ديدكاه فارابى نفس بتدريج كار خود را از قوايى كه براى انجام کت ن كماشته شده اند آغاز كرده و به قوایی که وظیفه آنها ادراک است می رسند. و در نهایت از اين رهگذر انواع نفس ‎a‏ حیوانی و انسانی موجودیت پیدا می کند. در اين ميان قوه عاقله و نیرویی که وظیفه ادراک را ایفا می کند. وه انس است.

صفحه 54:
(خوان (لصفا ۵ اخوان الصفا به گروهی از روشنفکران مسلمان آزاد اندیش گفته می شد که علم و فلسفه را نه بخاطر علم و فلسفه بلکه به این امید که نوعی اجتماع اخلاقی ومعنوی به وجود آورند بارور ساختند. 9 انسان 8 اخوان الصفا انسان را گرد آمده از جسدی جسمانی با بهترین صورت ها و نفسی روحانی ار برترین نفوس می داند 8 نفس از دید گاه اخون الصفا 8 اخوان الصفا . نفس را به شهوانی . حیوانی و ناطقه تقسیم می کنند . عقل با نشان برجسته خويش بين اين سه نفس حكميت مى کند

صفحه 55:
دیدگاه (فوان (لصفا در باره ی نفس ار دید اخوان السشا علم انسان بهامعلوها حرتی ارس ‎Gye‏ ‏به دست می آید 0- حواس پنج گانه ۲ - عقل ۲ - برهان عون السعا شش انسان را دازای نه قوه مهم می داند که عبارتند از : ‎١ 15 9‏ . که مشفرک 3 نان و حیوان است ‎TY‏ ‏نفس حیوانی . که مخصوص انسان و حیوان است و خود دو قوه ی ‎een cs en NES ee‏ ۵ تس انسانی (عاقله ) که ‎ea eee‏

صفحه 56:
(وان (لصفا و (خلاق اله ريشه اخلاق انساثى بر دو أساس مى باشد ‎١‏ -:ظيل بدريقًا ؟ - دوری جستن از فنا الك ۹ 2 ‎Be 298 9 8S‏ طمع منشا ء پیدایش احوال و افعال ود عادت رفتاری است که بر اثٍ تکرار ملکه انسان می گرددو در نتیجه آن به موفقیت های ‎ce asl‏ بی بای تعلیم و توبیت هدف علم. اصلاح جواهر نفوس و تهذیب و تکمیل اخلاق است انسان موجودی تاثیر پذیر ل ‎٠١0‏ ف داد و حیط «ذراف ای و اجتماعی بر تربیت او تاثیر می گذارد ‎١‏ 000 1ك للبم وتيت إن 5 3 ۰ آید صمیمیت وجود داشته ‏به حقايق ‎ ‏پر ‏باشد.لذا بالات ۱ عادت برای اسان را داشتن معلمى بلند يايه . عالم و عار ‏انا 0 ميد نك تم خر اخلاى : خوش ذهن و دسندار علم

صفحه 57:
مسکویه (د(۳-دا0) 8 روان شناسی اپن مسکویه: بر پایه مذهب روحی قدیم است که به وسیله افلاطون و ‎Wits ead eas cole lz) gla)‏ روح امور ساده ‎٠‏ 7 اك | ‎eae eee‏ سد او سعيئٍ كرداما إإى ننس وفضايل اخلاقى يك توازن ‎i‏ سازد او در كتاب تهذيب در باره ييشكيرى از بيمارى هاى روانى ‎Une‏ عنوان طك التفوس ” صحبت كرده است ‎ ‎ ‏8 مهم ترین بیماری های نفس از نظر این مسکویه . غضب , غرور ۰ مشاجره » خیانت . جبن ( بزدلی ) ۰ تکبر» ترس و حزن و اندوه می داند و به شیوه ی درمان ار آشاره می کند

صفحه 58:
(بن مسكويه و قواى نفس # انسان موجودى است مركب از جسم و روح.روح و نفس نه مادى است و نه خواص مادی دارد 0 شه قوه داردة ‎١ D‏ - عاقله يا عقيله (ناطقه) كه تمييز اشياء و فكر و انديشه در حقايق امور به وسيله أن صورت مى كيرد .اين قوه به مغز ارتباط دارد .و دو برابر فضيلت حكمت است. ‏#لا غضبيه (سبعيه ) كه با قلب مرتبط است و منشاء دفع ضررهاو ان ‎SL alee‏ است ‏ :برا 1 قو شجاعت است. ‏8 - شهوبه (بهیمیه ) که منشاء طلب غذا ۰ مسکن . و سایر لذات حسی ‏است .فضیلت در برابر این قوه عفت است.و به وجود آورنده فضیلت چهارم ‏یعنی عدالت است ‎ ‎ ‎

صفحه 59:
ویژکی های (نسان (ز ظرزبن مسکویه اراده ‎١ 9‏ اجتمامى بودن ‏۲ - آموختن و اد دادن ‏9ا؟ - خود دوستی ( حب نفس ) ‏ال کمال انسان در شناخت و عمل محقق می گردد انسان ها در چهار مرتبه قرار می گیرند موقنان : صاحبان حکمت و دست یافتگان به نخستین درجه و مقام نزدیکی به حد - محسنان : آنان که به هر چه می دانند عمل می کنند ‎ ‏> ۳- ابرار : جانشینان حقیقی پروردگار بر روی زمین در مسیر اطلاع انسان ها و جوامع ۴ - فائزان : آنان که در عشق پروردگار به درجه اخلاص نائل گردیده اند ‏ابن مسکویه شناخت را تحقق صورت موجودات در نفس انسان می داند .شناخت و علم غذای نفس است برای شناخت راه های مختلفی وجود دارد که عبارتند از : حس " عقل "وحی " رویا ‎

صفحه 60:
تعلیم و تربیت (ز دیگاه (بن مسکویه اهداف ابن مسکویه در تعلیم و تربیت عبار تند از 8 - پرورش جسمی ۲ - پرورش عقلی ۳ - پرورش اخلاقی ۴ - پرورش دینی #9 مراحل رشد طبیعی انسان در سه مرحله تنظیم می شود الف - توجه به امور بدنی و قوای جسمانی الاب - شوق به تحصیل کرامت ج - واداشتن جوان به تحصیل علم و معارف به ویژه تعالیم چهارگانه منطق . طبیعیات. ریاضیات . الهیات ابن مسکویه برای تربیت اجتماعی توصیه هایی ارائه می کند ۱- عدالت اجتماعی ۲ - رعایت آداب دینی ۳- احسان ۴ - تواضع ۵ - امانتداری ۶ - صبر وبرباری ۷ 7 پرهیز از حسد

صفحه 61:
(صول و روش های تربیتی (بن مسکویه ‎D‏ اصول مورد نظر ابن مسکویه در تربیت عبارتند از ‏۵ - تدریجی بودن مسیر رشد و توجه مربیان به سیر طبیعی تحولی انسان ۲ - رعایت تفاوت های فردی در محیط آموزشی ۳ - رعایت اعتدال و تاثیر آن در شکوفایی فضائل اخلاقی ۴ - عادت دادن متربیان به سختی ها و تاکید بر حذر داشتن از ناز پروری . تن آسایی و خوشگذرانی ‏روش های تربیتی ‏- روش تعقل و اندیشیدن ‏9 ؟ - تاثیر گذاری گروه های هم سن و سال بر کودکان ‏- اهمیت به ورزش و ترییت بدنی ‎ ‏8 - توجه به نقش تربیتی محبت در انسان دلبستگی : پیوند عاطفی پایدار یک شخص با شخص دیگر است .رفتارهای دلبستگی عبارتند از :توجه ترجیحی" لبخند زدن " سرو صدا کردن و گریه کردن در صورت غیاب فرد خاص ( در کودکان ) دلبستگی پیامد محبت می باشد. ‎

صفحه 62:
(SERA = ۳۷۰ ( Lin cy) نظام فلسفی ابن سینا آمیزه ای است از مهم ترین عناصر بنیادی فلسفه مشایی -ارسطویی و برخی ازعناصر مشخص جهان بینی نو افلاطونی در پیوند با جهان بینی 8 هستی شناسی محور اصلی نظام فلسفی ابن سینا را تشکیل می دهد ‎D‏ روان و روان شناسی ابن سب ۵ اثبات هستی روان " نفس "نظریه دو گرایی "نفس و بدن " ( نفس انسان جوهری است که می تواند مستقل از بدن موجود باشد )ابن سینا علاوه بر جوهر بودن نفس ثابت کرد که نفس نه جسم است و نه جسمانی بلکه جوهری است روحانی ویژگی های نقس عبار تند از اف - قدرت ای کلی را دارد ب- تعقزا ذات مي كنك ب © انجام بالقوه افعال غیر متناهی د- قوت دایمی وبرای اثبات این حرف ۲ برهان را مطرح می کند. الف - خود آگاهی ب - تجرد عقل #ا استدلال این سینا در خود آگاهی این است که "ما می توانیم بدن های خود را نادیده بگیریم و در وجود آن ها تردید کنیم اما نمی توانیم آذهان خود را نادیده بگیریم ,انسان از رهگذر خود آگاهی به اثبات وجود ( روان ) می پردازد

صفحه 63:
(بن مینا و فس (نسان ا از نظر ابن سینا مهم ترین برجستگی و امتیاز انسان تصور معانی کلی عقلی "است که مجرد از زمان است ادراک عقلی و شناخت مجهولات از والاترین امتیاز انسان است- ## ابن سينا علاوه بر جوهر بودن نفس ثابت كرد كه نفس نه جسم است و نه جسمانى بلكه جوهرى اسث روحانى كه الف . قدرت درك معانى كلى را دارد ب . تعقل ذات مى كند ج انجام بالقوه افعال غير متناهى د . قوث دایمی ‎DD‏ نفس از نظر ابن سينا جوهرى يكانه است كه در بر كيرنده افعال و قواى انسانى بوده و به ‎ ‏ل اس ‎PCS steel? ted‏ نفس نظری (عالمه ) تقسیم می گردد . ‎DD‏ اصلی ترین بخش روانشناسی ابن سینا در باره ی وهم است

صفحه 64:
(بن مینا و قوای فعاله (زسان ابن سینا از نظر نگرش به تعریف ارسطو راه جدیدی را طی می د یر کی را موزد مات و ۱۱۳۰۱ از نظر قوای فعاله به دو نوع تقسیم می کند. ۱ ۵ قوایی که تسخیری و جبری عمل می کنند. ۵ قوایی که با قصد و اختیار و اراده کار می کنند. ‎D‏ نفس طبیعی نام و عنوان قوای فعالیت بر سبیل تسخیر و اجبار. عمل یک بعدی انجام می دهد. ‏نفس نباتی نام قوای فعالی است که به طور تسخیری به افعالی چند بعدی می انجامد. ‎D

صفحه 65:
تصور معانی کلی عقل (ز قلر ‎Law <p)‏ از نظر ابن سينا مهم ترین برجستگی و امتیاز انسان " تصور معانی کلیعقلی " است که مجرد از زمان است ‎D‏ در انسان انجام افعال پسندیده و ترک کارهای زشت از طریق تربیت رشد می کند. ‏ویژ گی های هشت گانه اراک عقلی عبارتند از : سخن گفتن .یادگیری صنایع . تعجب . رای . خجالت .ترس وامید . تردید هستند که حیوانات بهره ای از آن ندارند . ‏8 نیاز انسان به اجتماع علل جدایی انسان از حیوان است ‎

صفحه 66:
شنافت (ر نظر (بن سین 8 از نظر ابن سینا | اولین گام شناخت ادارک حسی است .که به دو دسته ظاهرى و باطنی تقسیم می شود 8 حواس ظاهری شمال: بینایی . شنوابیل . بویایی . چشایی و لامسه است . 8 انسان از نظر ابن سینا دارای پنج حس يا قوای باطنی و درونی است که عبارتند از :الف . حس مشترک ( جایگاه همه حواس ب -. خیال ( قوه مصوره ) ج . متخيله ( کارآن فعالیت در باره ی تصویر هاست د . وهم یا وهمیه ( سودمندی ۰ عشق ۰ نفرت و.. ) ۰ . حافظه ( یا ذاکره ) که تصوراتی را نگاه می دارد که آن را معانی می خوانند . ‎Dy‏ اصیل ترین بخش روانشناسی اين سینا نظریه او در باره ی وهم است که و اد شی مین تسف می ند .اين واكنش كاملا غريزى است .مثل واكنش كو تى كرك رأ مى بيذ ‏یا احساس علاقه مادر نسبت به فرزند . ‎

صفحه 67:
قواى نفس بر عسب تقسیم (بن سینا قوای نفس برحسب تقسیم اپن سرد ‎a‏ ‎csp‏ ‎ae 3‏ 5 شهوانية ‎Cp eee‏ پات ‎Hsu‏ شوایس ‎a ole‏ یات ‎pth i) eo‏ وی ری وس يله يه قياس با وان حواس با ره( قاس با اد وم رک سای جزی خرسصوس) ce fae } 3 مقل نظری

صفحه 68:
(صول و روزنشناسی تربیتی (بن سینا ابن سینا براب به وجود آمدن یک جامعه سالم و برتر سه عنصر را ای وا اف رانا ان (صناع ) ج - نگهبانان ( حفظه ) ۵ برنامه ریزان امور تربیتی جامعه باید اصول و روش هایی را بکار بگیرند که عبارتند از : 8 - خودشناسی و تربیت نفس ۲ - رعایت تفاوت های فردی ۳ - 3 ها كل کرفی براحل رشد.۵ - آموزش گروهی( نتایج آموزش گروهی : تهذیب اخلاق . رقابت . آمادگی برای زندگی اجتماعی. برآوردن نیازهای روحی ) ۶ - تشویق و

صفحه 69:
غزالى 3۵۰۵-0۵0) وجود نفس در انسان بدیهی و بی نیاز از اثبات است .نفس ک و است موم پدر نیس تم بل ۳۱ می رود نابودی در آن راه ندارد و کار آن یادآوری ‎١‏ حقظ ‏ بازشفا و نفک است او نفس(را حادث می داد . تعلیم و تربیت از نگاه غزالی تعلیم و تربیت از دیدگاه غزالی چون دانه در دل خاک و گوهر در ژرفای درباست .چنانچه این دو برآیند و استخراج شوند . استعداد آدمی شکوفا می شود . غزالی همچون جان لاک از تعلیم و تربیت با عنوان " لوح سفید " ياد مى كند انسان از پدیده هایی است که فعلیت کامل نیافته اند و بخشی از وجودشان بالقوه است که با وجود شرایط راه کمال را طی می کنند

صفحه 70:
(صول تعلیم وتربیت غزالی اعمده ترین اصول پذبرفته شبه غزالی عبار تند از : ۱ - اصل کرامت داتی انسانی ۲ - فراگیر باید در فرایند یادگیری خود پرتلاش باشد ۳ - ملازمت و پیوستگی یاد خدا ۴ - مخالفت با زیاده خواهی نفس ۵ - به کار بردن سه اصل ملازمت . مخالفت و موافقت در تعلیم و تربيت ۶ - در نظر گرفتن اصل تفر " تفاوت های فردی "در یادگیری ۷ - وعایت اصل تدریج در تعلیم و تربیت (تدریجی بودن و توجه به ویژگی هاو توانمندي های یادگیرنده ) ۸ - اصل تاثیر متقابل اندیشه و رفتار با یکدیگر در شخصیت فرد ‎٩‏ - تاثير محيط وبيرامون أن بر تعليم و تربيت ‎٠١‏ - تقدم داشتن تزكيه بر تعليم ##اسه اصل كه در آموزش كاربرد دارند ( ملازمت . مخالفت . موافقت ) ملازمت یعنی " پیوسته خود را در معرض آموزش قرار دادن مخالفت بعنی " پرهیز از عوامل بازدارنده آموزشی و بادگیری ‎D‏ موافقت بعنی " سندیت "و اصل اطاعت دانش پژوه از استاد و مربی

صفحه 71:
(هداف و روش های تربیتی ‎jE‏ رای ۱ غرالی بر لزوم‌آهمیت ور( ی ۶ 35 بودن آن تاکید دارد. ۲ - محور مهم تربیتی غزالی " خود پروری " است ۳ - تربیت شغلی ( تبیین جایگاه ارزشی حرفه و شغل ) ۴ - تعالی اخلاق ( غزالی آزموده ترین و بزرگ ترین اخلاق پژوهان و اخلاق نگاران جهان اسلام است )او اخلاق را کسبی و موهبتی می داند.که مردم باید از طریق رباضت و مجاهده آن را بدست آورند. غزالی با سه روبکرد به اخلاق می نگرد الف - اخلاق فلسفی (فضیلت. حکمت » شجاعت . عفت ) } اب - اخلاق دینی . کلامی (اطاعت از اوامر الهی ) \ 8ج - اخلاق عرفانی(کسبی و موهبتی است )

صفحه 72:
روش های تربیتی غزالی در نظر غزالی۱ - "آموزش " فراگیر ترین و عمده ترین روش تربیتی است الف - با تحریک انگیزه و روش های مثبت و ایجابی . کودک به یادگیری ترغیب می شود. ب -* تکرار وتمرین "نقش برجسته ای در سه حوزه شناختی . عاطفی و رفتاری دارد 9 ؟ - روش عمل به ضد : برای اصلاح و رفع مشکلات شناختی . حاطتی و قاری افراد می نوان اران يزه جست .مثل زدودن جهل با دانش ‎٠‏ بخل با بخشش و مردم آزاری با نوع دوستی 8 - روش دفع اسد با فاسد : در روند تربیتی باید او را از خوی بد و ناپسند به خوبی هدایت کرد. 8 - مشاهده و تفکر : از جنبه های رشد شناختی انسان است به نظر او موضوع تفکر دینی است یا غیر دینی .

صفحه 73:
شیاب الدین سیروردی ( شیغ (شراق ) ‎١‏ )5-004 ۱9۱-۵۳۸۷ م ( # شناخت از ديدكاه سهروردى به ه دسته تقسيم مى شود: ‎١9‏ - شناخت فطرى ؟ - شناخت حسى كه از طريق حواس العام اخت خيالى كه بدون حضور مى يابد ؟ - شناخت عقلى كه از طريق ‎SPT pie cars SOA ee‏ ‎OD‏ - شناخت شهودی : مثل آگاهی انسان به خود و قوای ادراکی ‎ ‎ ‎

صفحه 74:
تعلیم وتربیت از دیدگاه هییروردی سهروردی برترین هدف تعلیم و تربيت را نزديكى به كمال مطلق به صو وجودی . روحی و حضوری می داند ( قرب الهی ) که در آن عبود شهود . صفای باطن ‎cy,‏ انديشه و اعتدال در اخلاق و عدم اذ تفريط مى باشد. ‎D‏ اصول تعلیم وتربیت سهروردی ‎1D‏ غفلت گریزی ۲ - پایداری و مداومت و نهراسیدن از موانع ۳ - خودشناسی ۴ - اندیشیدن مداوم در باره جهان آفرینش و نعمت های پروردگار ۵ - با باد خدا بودن و ذکر دائمی ۶ - دعا و تضرع به درگاه خداء که نقش موثری در تربیت معنوی انسان ها دارد. ‎ ‎

صفحه 75:
خو(جه صیر(لدین طوسی (۵0۲ - ۶۷۳ ق ) اخلاق 9 انسان در پرتو اخلاق می تواند نفس خویش را از پستی و ظلمت برهاند. = انسان حقیقتی مشتمل بر نفس وبدن است. ‎oe‏ انسان از نظر خواجه بر ۳ نوع است 8 ۱- سعادت نفسانی ۲ - سعادت بدنی ۳ = سعادت مدنی 8 تعلیم و تربیت از دیگاه خواجه نصیرالدین طوسی 8- ضرورت آموزش و پرورش ۲ - تربیت پذیری انسان

صفحه 76:
(GYD 246 ( ‏مولوی‎ اخلاق وارث اخلاق یکتا پرستی است برای مولوی خداوند و غایت همه هستی است 9 الا مكاني كه در او نور خداست . ماضی و مستقبل و حالش کجاست؟ 8 تعلیم و تربیت از نظر مولوی اا آراى تربيتى مولوى بر “انسان شناسى عرفانى * مبتنى است .بدن ابزار روح اسسته حيات . انديشه و اراد ى انسان واپسته به روح است ‎DD‏ روج بی قالب نداند کار کرد قلابت بسو جان فسرده بود و سرد 8 ماعدم هابيم مستي ها نما تو وجود مطفقی . فانی نما 9 ای برادر تو همه اندیشه ای مابفی . تو استخوان و ريشه ای اسان خلیفه هی روی مین است عقل اسان محدود, ناقص و ناتوان است .و عقلر به عقل نظری و عفل عملی كند .و معتقد است عقل نظرى از درك اسباب و علل واقعى و فهم حقايق و لطايف ايمانى و عرفانى نانوان است 9 اهداف تربيتى برخاسته از بينش وانديثه عرفانى است . اتكيزه عامل موثر در بذديرش ترييت است. 9 توبه هر حالی که باشی می طلب آب مى جودائما اى خشك لب 9 از نظرمولوی متربیعاقل . بدون مربیبه تریت معنوی تن در نمی دهد. 8 پر دا بگزین که بیپیر ان سقر.. هست بس پر آفت و خوف و خطر

صفحه 77:
(هداف تربیتی مولوی 8 - اصل هدف : دستورالعملی جهت رسیدن به هدف است . بدون جست و جو. توقع موفقیت و کمال امکان پذیر نیست . چون نشینی بر سر کوی کسی عاقبت بینی تو هم روی کسی 8 ۲ - عضویت در جامعه : انسان را ارزشمند و معنوی می سازد و روحیه نوع دوستی . صمیمیت . صبوری و محبت در او پرورش می یابد . هست سنت ره جماعت چون رفیق ‏ بی ره و بی يار افتی در مضیق ( ۳ - توجه به تفاوت های فردی در آموزش ‎D‏ این صدف ها نیست در یک مرتبه در یکی در است در دیگر شبه 99 ۲ - آسان گرفتن در تربیت افراد تا متربی میل و رغبت پیدا کند ۵ - روش الگوبی : که از روش های عینی و کاربردی در تعلیم واتربيت است.كه مى تواند شخصیت متربی و موقعیت اجتماعی او را دگرگون سازد 8 ۶ - تشویق و تتبیه «محور وفق و مدازا و محبت است نیکو غفلت زدا: فرونشاننده خشم و شهوت دهنده بر روح است.

صفحه 78:
منبع : كتاب روانشناسى از ديد كاه اند يشمندان بسلمان تاليف : د كثر جواد ازه اق

20,000 تومان