صفحه 1:
دانشگاه علامهطباطبايي
دانشکده حسابداري و مدیریت
درس قلسفه علم و روششناسي تحقیق در مدیریت
استاد: دکتر اعرابي
دانشجو: محمد تقيزلده مطلق
آبانماه 4966
صفحه 2:
ممم مه ۲
تحقيق كيفي جيست
تحقيق كيفي براي درك و تبيين يديدههاي بيجيده اجتماعي از
دادههاي كيفي نظير دادههاي حاصله ال مصاحبه؛ مشاهده
مشاركتي» مستندات» يرسشنامه و ... استفاده ميكند.
پیدایش تحقیق كيفي به وجود عامل انساني مربوط مي شود.
در این روش براي ديدگاههاي افراد مورد تحقیق ارزش
قایل ميشوند» محقق و تحقیق شونده با یکدیگر در ریابطه
متقابل در نظر گرفته ميشوند» هم به توصیف ميپردازد و
هم تبیین و براي گردآوري داده به گفتهها و رفتارهاي قابل
مشاهده افرباد تکیه ميکند.
صفحه 3:
ويژگيهاي تحقیق كيفي
استفاده از دادههاي كيفي نظيردادههاي حاصل از مشاهده»
مصاحبه مشاركتي» اسناد 556
توجه عمده به پديدههاي اجتماعي و فرهنكي
تاکید بر وجود انسان و معنا و مفهومي که انسان در نظر
دارد
تاکید بر رابطه متقابل ميان محقق و مورد تحقبق
صفحه 4:
ويذكيها و رويكرد تحقيق كيفي
فرض این است كه دنياي اجتماعي هميشه ساخته يشر اسست نه كشف بشرء بنابراين عمل تفسير:
ممعي دارد تا واقعيت رأ همان گر که به مه وان ديده شده و تجریه شده استه به دس
و
سمي دارد تا اهاي معنيدار بشر وهی همم از خود و ديكران ارائه ميهد را
Sut
گروه كوچكي از پاسخگویان را مطالعه ميکند
هدفش مطالعه واقعیت از درون است نه از بیرون
عموما از متغيرها و اندازهاي کمي استفاده نميكند
تكنيكهاي نمونهگيري تصادفي را به کار نميگیرد
سعي دارد تا بدون هیچ گونه پیشفرضي با واقعیت رو به رو شود
محقق و مطالعه شونده را به عنوان دو عنصر مهم و برابر از يك وضعیت در نظر ميگیرد
تلاش ae as at dentate
شهايي را به کار ميگیرد تا دادههاي توصيفي را آن گونه که پاسخگویان با بیان خودشان ارائه
دیا رگا مکی اي توصيفي را آن پاسخگویان با بیان خودشان ارا
سعي ميکند تا مردم را درك کند و بفهمد نه اینکه آنها را اندازهگيري نماید
سمي دارد تا اطلاعات جمعآوري شده را به صورت كامل ارائه نمايد نه از طريق كمي و تحليل
.%
جستجوي تفسيري نهایتا جستجويي اخلاقي خواهد بود
تلاش ميکند تا معاني و قوانین عمل اجتماعي را کشف کند.
صفحه 5:
موارد استفاده از تحقیق كيفي
مطالعه پديدههاي روزمره که به طور طبيعي روي ميدهند
به دا Lie معناي وقایع به
ae اهیم محلي و روشن کردن معناي وقایع به منظور تفسیر
بافت اجتما: معناي وقا سط شرکت کنندگار
aad aati. لاس قن 8
توليد اطلاعات. اطلاعات درباره وقایع و درباره دانش از طریق تشر!
مساعي افراد فراهم ميشود dicen aera”
گفتگو درباره خودشان اهمیت بسیار دارد
دريافتهاي افراد بر اساس عقل سلیم( مردم روش)
تمایز قایل شدن میان دانش محلي و علوم اجتماعي. دو سیستم معنايي» دو
چارچوب مرجع( محقق و گر گروه تحت مطالعه)
شناخت دريافتهاي افراد بر اساس عقل سلیم( مردم روش) يك فرد بر اساس چه
دركي به عمل مقتضي دست ميزند.
صفحه 6:
نمونههاي مهم كاربرد ت فيو كيفي
موضوع مهم» فرآیند پیچیده و عوامل دخیل متعدد( ازدواج» طلاق و مهاجرت)
شناخت محدود» موضوع کاملا شخصي و دور از منظر عمومي( طلاق)
تفاوت موارد زیاد» غير قابل تبیین با تئوريهاي موجود» موارد مشابه در جامعه
مورد مطالعه و عدم وجود تفاوت بارز میان افراد عضو جامعه مورد مطالعه
واقعه تا انداهاي تحت تأثیر تصمیم و انتخاب شخصي یا گروهي باشد مانند
مشارکت و عدم مشارکت در برنامههاي بهداشتي و آموزشي
موضوع کمیاب» نادر و ثبت جزئیات آن اهمیت بسیار داشته باشد( قحطي,
Sean نقلاب. بلاياي طبيعي » کشف معادن)
تغییرات بسیار سریع باشد( فروپاشي شوروي)
موضوع جدید باشد» نتوان به صورت آشکار آن را بررسي کرد( روابط جنسي
در سنین پایین» روابط خارج از ازدواج» مهاجرت غیر قانوني)
موضوع غير قابل مشاهده؛ اما به صورت غیر مستقیم و توسط اعتراض مردم
بیان ميشوده مانند تبعیض» ترس و وحشت
صفحه 7:
مباني فلسفي تحقیق كيفي
۰ پارادایمها: نظامي از. باورهاي بنيادي که اصول پژوهش و
آموزش, ماهیت جهان» جایگاه فرد درآن و دامنه روابط
احتمالي او نسبت به جهان و اجزاء را مشخص
ميکند( پايههاي آن باورهاي ايماني است)
۰ پارادايمهاي تحقیق كيفي( پوزيتيويستي - به طور عمده
کمي- تفسيري انتقلاي)
صفحه 8:
بارادايمها(بيشفرضها)ي تحقيق كمي و كيفي
واقعیت| ie eal ME و مشخص است و ميتوان
۱ ابل اندازمكير: 7 از سر بزاراي زک
گرفت. آزمون فرضیه و تلاش براي افزایش پيشبيني و کنترل. تأکید بر روش
ي. دسترسي ! es تنهااز طریق فهم سازههاي اجتماعي
رد 0 ميذاي فلسفي أن هرمنوئيك
ویدار adil
انتقادي. . واقعيت اجتماعي دز کر تنم سک مرگ . افراد ميتوانند به طور
آگاهانه براي تغییر شرایط اجتماعي بشان عمل کنند. وظیفه تحقیق
انتقادي» انتقاد اجتماعي است تا شرایط محدود کننده را نمایان سازد» تضادها و
تعارضات را نشان دهد تا انسان رآ از قید و بندهاي آیدئولوژیک و اجتماعي آزاد
كند.
صفحه 9:
انتقادهاي وارده به پوزیتیویسم
(درون پارادايمي)
۰ بيتوجهي به بستر و زمینه,متغیرها از بسترو زمینه جدا
ميشوند و اثرات آنها به طور مجزا مورد بررسي قرار
ميگيرد.
۰ بيتوجهي به معنايي که انسانها به فعالیتهایشان ميدهند.
° تعميمناپذيري در موارد منحصر به فرد»
*_بيتوجهي به بعد اكتشافي و فرآيندهاي کشف روابط واقعي
صفحه 10:
انتقادهاي برون پارادايمي به پوزیتیویسم
واقعیات صرفا در. درون چارچوبهاي نظري واقعیت
محسوب ميشوند و فرضیهها و مشاهدات مستقل نیستند.
ماهیت تعاملي پدیده و محقق
تئوريها خود بيانيةهاي ارزشي هستند و تئوري و ارزش
از هم جدا نیستند.
صفحه 11:
موضوع
هدف تحقیق
ماهیت داش
آنباشت دانش
ارزشها
PH de
سازکاری
استيلاي بارادايمي
مقايسه دستكاههاي فلسفي
بوزيتيويسم ( رويكرد كمي ).
ome بيش بيني و كنتول
فرضيدهاي تابيد | فرضيدهاي باطل
ope واقعيات يا
واقعيت يا ol
قانون lst
sages? راتشعيل
ميدهند
بالارفتن تدريجي عمارت داتش. تعميم
رویط علي
روابي دروني و بيروني. بايابي و SE
عاري از ارزش
خارج کردن از فرآند تحقیق
همسازي
سیطره و کنترل امکنات ملي و
نشریات
تثوري انتفادي | ساختگرايي
dead gata | درك.ايجاد
سازههاي
بينشهاي انتلاف حول
saat اجماع
ساختاري
تعميميذيي از بازسازي أكاهي
طریق بخشترو
sce ادقيقتر.
تجدیدنظر تجربه
eH aut
واقشدگي | قابليت اعتمادو
eat صحت و
کاهش رقع سوم
ui تفاهمات
satis)
كرايش اخلاقي به | حركت به سمت
سوي افشاگري
افشاي
حقايق
ناهمسازي
تلاش براي کسب جایگاه
صفحه 12:
تعریف به جایگاه تحقیق كيفي
كمي كيفي
واقعيتگرايي هستيشناسي واقعگرايي
تاريخينسبيگرايي
دوگانهگرايي» شناختشناسي ذهنيگرايي»تعاملي »يافته
عينيتگرايي ها متاثراز ارزشها
تجربي تایید فرضیات » روششناسي كفتكوييء تاویلمتن
شيوههاي كمي >*<
صفحه 13:
تعريف تحقيق كيفي به اجزاء
كيفي كمي
پرسش تحقیق جكونكي جرايي
زمان رویداد گذشته آینده
کنترل رفتار کم زياد
هدف ( نتیجه) بنيادي | ,| توسعه اي
صفحه 14:
ويژگي دادههاي كمي وكيفي
۰ دادههاي کمي
۰ ساده هستند
* فاقد هویت شخصياند
۰ قابل شمارشند
٠ دادههاي كيفي
* شخصي هتند
* پیچیده و چند وجهي هستند( شامل جنبههاي اجتماعي» فرهنگي»
اقتصادي ۰ اعتقادات و...)
۰ نميتوان آنها را به راحتي به واحدهاي ساده به عنوان يك متغیر تقلیل
داد
صفحه 15:
“اولويت کل شدن براي تفاوتها
“اندازمكيري زياد
"قياس
دوشهاى كين
*فهم زندكى اجتماعى
*ساختن تتوري
*ديدكاه ذهني
*وقايع جكونه اتفاق افتادند
*علاقه به موردهاي خاص
"متاثر faut)
*نزديك بودن محقق و باسخاكو
*دیدگاه پویا
*انعطاف پذیر
تجامع و کلينگر
*نمونمكيري تتوريكي
*اولويت قايل شدن براي شباهتها
*اندازهگيري كم
"استقرا
صفحه 16:
اصول روش تحقیق كيفي
بان بودن
تحقيق به صورت تعامل ارتباطي ميان محقق و
پاسخدهنده است
خصلت بازتابي موضوع و تحلیل
ماهیت فرآيندي تحقیق و موضوع
تبیین( نشان ميدهد که چه رويكردي باید در ارتباط با
پاسخ دهندگان به کار گرفت)
انعطاف پذیر بي
صفحه 17:
مقایسه اصول تحقیقات اجتماعي در روشهاي کمي
معرف بودن
اعتبار تحقيق
و كيفي
كمي
بيطرفي ارزشي محققء پرهیز از
قضاوت
تاكيد بر نمونمكيري تصادفي »
جامعه بزركء تعمیم آماري
روايي و بايايي » دستكاري متغير
كيفي
بيطرفي معنا ندارد ؛ |
نتیجه استاندارد كردن است. عينيت
محقق را از جامعه مورد مطالعه
دور ميكند
نمونمكيري تثوريك» نمونههاي
تيبيك» جامعه بزرك وجود ندارد
صفحه 18:
محدوديتهاي تحقیق كيفي از دید منتقدان
۰ محدوديتهاي مربوط به تعمیم یافتهها: به دلیل کوچك بودن نمونه»
نمونهگيري هدفدار» عدم امکان کنترل در مرحله جمعآوري داده »
شخصي بودن تحلیل قابلیت تعمیم کاهش ميیابد
۰ محدوديتهاي مربوط به اعتبار نگرشهاي دروني. نوعي انحراف در
گزارش وقایع از طرف اشخاص درگیر در واقعه (هشياري محقق »
ایجاد اطمینان در محرمانه بودن پرسشنامه)
۰ عدم امکان تکرار نتایج.
۰ مشکل بودن ارزيابي اهمیت نسبي اجزاء يك تثوري كيفي
صفحه 19:
تعریف تحقیق am انواع
0 تحقیق بنيادي توصیفی: Ate پیدایش
2
2
6
28
2
a
2
8 توسعهاي توصيفي: چگونگي شکل گيري گروههاي غیر رسمي در يك سازمان خاص
0 توسعهاي تبييني: چرايي پایین بودن انگیزه در يك سازمان خاص
0 توسعهاي اكتشافي:نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهديدهاي يك سازمان
6. تحقیق توسعهاي پيشبيني:تدوین استراتژيهاي يك سازمان
صفحه 20:
مقایسه تنوري سازي در تحقیقات کمي و كيفي
الف - در تحقيق كمي
مفاهيم و متغيرها بخشهاي اصلي تتوريه ما را تشكيل ميدهند و متشكل از يك سري لغتمم ؛ نامها » برچسبها و
طبقهها هستند که موضوعات و تجربیاث را مشخص ميکنند و ميکوشند روابط و پدیدهها را بشناسند
مقداري و طبقهندي کنند,
طبقهبندي به ما كمك ميكند تا دانش خود رااز واقعیت سازماندهي کنیم. به ما كمك ميكند با آن مفاهيم
جارجوب بتري بشناسيم.
ع دن مك ربط سم
تتوريهاه گزارههاي منطقي هستند كه به ببوند سيستماتيك دارندى goliath sige توصيف و
تين كثند. ينها روابط على بين بديددها رأ تشخص مكلت و قدمي در جهت مماخت تتوري هسك
بددر تحقيقات كيفي
بدرن هیچ دركي نسبت به جامعه مورد مطالعه وارد محيط ميشوند. بس هيج طبقهبندي و فرضيه از بيش
neat هیچ مفهوم از قبل درنظر گرفته شدهاي ندارد ار چا مب ری و از ورود به کار hed
ارد.
ا د رایع را بت و Sythe ميکند و مشاهدات را در
oe ga «هدء سيس, كسترش ميدهد به موارد و كروههاي ديكر . آين
پچ و رل تب سرد کب ری ان نز توتگيري
مرا دس افرادي ميرويم كه اين ويزكيها را دارا ادر نموا
Se ره که eS ae
one وما انا Die nd a اعتبار فاکتها را
را شناسایي مه دار ند رین کي و دادسهار ترقيات را ادخام و يك
| هو تفاوت طبقات را مشخص كنيم. طبقات مشابه را ترکیب كنيم و بعد ُرضية
انوع تحقيقات هموار فرأيندي ديناميك( بويا) وجود دارد.
و ا ا 00
برخلاف روش كمي» همه مراحل را با هم انجام ميدهيم. برسشنامه ابتدابي و | نتهايي ممكن است متفاوت
SSW تمهت وی یفن مكلا ادل ay
صفحه 21:
روشهاي wg سیلورمن؛ (AGES
مشاهدات( مخفي» آشکار»مشاركتي» غیر مستقیم)
مصاحبهها
تحلیل متن(تحلیل محتوا )
دستنویس گفتگوها
صفحه 22:
تفسیر يافتههاي تحلیل كيفي
تاكتيكهاي ©0 مرحهاي میلز و هابرسن(0996)
شمارش( بررسي مفاهیم مشترك» مهم و عام)
شناخت الگوها و موضوعات(نتيجهگيري معتبر از جستجو و شناخت الگوها و روند)
منطقي بودن و امکانپذیر بودن(الگوها و روند باید معقول» منطقي و ممکن باشند)
خوشهبندي( گروهبندي وقایع» عاملین و جريانهاي مشابه در طبقههاي خاص)
تفکر انتزاعي(محقق باید علاوه بر توصیف» به صورت انتزاعي و تتوريك نتایچ را
به هم پیوند دهد)
تجزیه متغيرها
جمعبندي اجزاء به كل(داددهاي واقعي را بايد به مفاهيم عمومي ربط دهد)
شناخت عوامل( عوامل اصلي واقعه را از طریق تحلیل عوامل به دست ميآورد)
شناخت روابط بين متغيرها
يافتن متغيرهاي واسط
ايجاد زنجيره منطقي از مدارك و شواهد
ساخت مدل مفهومي و تثوريك
صفحه 23:
طراحي تحقیق
۰ () تعریف كلي مسئله تحقیق؛
۰ (0) بررسي و مرور تحقیقات کارشناسان ديگري که در همین
حوزه کار ميکنند»
٠ (9) تدوین فرضهاي لازم درباره پدیده»
۰ () تدوین مجموعههايي از فرضیات براي آزمون کردن؛
۰ (©) تبديل مسئله كلي تحقيق به مجموعداي از مسائل يا
سئوالات ریزتر به منظور هدایت تحقیق»
۰ (9) انتخاب روشهاي گردآوري داده و تحلیل مناسب با
پرسشهاي تحقیق»
٠ (2) یافتن فرمولي براي تهیه گزارش در مورد نتایج که فرآیند
نو دآوري داده» تحلیل و نتيجهگيري را در مقابل
چشمان خواننده قرار ميدهد.