صفحه 1:
صفحه 2:
موضوع: عناصر تحقیق علمی
سازه. مفهوم. متغیر.مقیاس
استاد راهنما : جناب آقای دکتر مدرس
گردآورنده:
خانم ایروانی
خانم محمدی
عادل بدخشیان
نام واحد درسی: روش تحقیق
فروردین ۹۵
صفحه 3:
مفهوم
صفحه 4:
سازه: 60۱15۲۴۱۱67 ۱
سازه: مفاهیمی بسیار انتزاعی و مجرد (ذهنی) هستند و پیچیده که غالبا از
آن مفاهیمی استخراج میشود مثل هوش
مفهوم: عبارتی انتزاعی که از سازه کمتر مجرد است و قابل اندازهگیری
میباشد. مثل پیشرفت تحصیلو
صفحه 5:
تفاوت مفهوم. واژه و سازه:
مفهوم
تصوير يا انعكاس واقعيت است. مفهوم تصوير فكرى جيزها است.
مفهوم ايده و يا انديشه است. مفهوم تجريد ناشى از تجربه
مشترك است.
واژه برچسب يا نام ایده است. نوع خاصی از مفهوم وجود دارد بنام
( 60051۲11 )که سازه ترجمه شده است و آن عبارت است
از مفهومیکه خود از ترکیب چند مفهوم دیگر به وجود آمده است
پا سازه مفهومی است که دارای دو يا چند بعد داشته باشد مانند:
از خود بیگانگی پا هوش که سازه هستند.
صفحه 6:
00 CONSTRUCT سازه:
سازه به ۲ طریق استفاده میشود:
۱-از راههای مختلف با سازه های دیگر ارتباط برقرار کند
هوش و پیشرفت تحصیلی
۲بتوان اندازه گیری و مشاهده کرد
آزمون هوش
صفحه 7:
00 CONSTRUCT سازه:
حرکت از سطح عملی و ملموس به سطح مفهومی یا انتزاعی
منجر به تعمیم پذیری نتایج مطالعه
سازه ها غالبا از نظریه ها مشتق میشوند
صفحه 8:
concept منهوم
مفهوم
تجریدی از رویدادهای قابل مشاهده است که معرّف شباهت ها یا جنبه
های مشترک میان آن ها است. مفاهیم واژه هایی انتزاعی است که
برای توضیح دادن و یا معنا دادن به تجربیاتمان از آن ها استفاده مى
یم
#مثال: « پیشرفت تحصیلی» مفهومی است که می توان آن را از طريق
a (نمره کلاسی) دانش آموزان در دروس مختلف مشاهده کرد.
برخی واژه ها مثل «انگیزش»» «هوس». «مفهوم خود». «اضطراب».
«قابلیت اجتماعی» به صورت مستقیم قابل مشاهده نمی باشند. این
مفاهیم پیچیده(انتزاع) قرار دارند. سازه نامیده می شوند
صفحه 9:
مفهوم 0 ع0116©
تعریف
ساسمتریرو مختصرترینتعریفو یا»
ا ا ل م
۰(نوعی لستنباط از پدیدههایلجتماعی)
صفحه 10:
concept,,.i.
به طور كلى با دو نوع مفهوم با توجه به سطوح انتزاع سر و کار داریم :
الف - برخی از مفاهیم با وآقعیتها و چیزهایی که توصیف میکند ارتباط
نزدیک دارد. مثلاً مفهوم ماشین را میتوان با نشان دادن ماشینهای
معینی به آسانی بیان کرد .
ب - برخی مفاهیم را نمیتوان به آسانی به پدیدههایی که این مفاهیم در
برابر آنها ایجاد شده است ربط داد مثلاً مفاهيم طرز فكرء یادگیری و
رغبت از این گونه است و میتوان آنها را نوعی استنباط دائست.
صفحه 11:
مفهوم
مفاهیم نظری وسیله تفکرند
مفاهیم تجربی ابزار هستند
صفحه 12:
ملاکهای ارزشیابی مفاهیم
تعریف مفاهیم:
در تحقیق مفاهیم ارائه شده باید برای خواننده قابل شناسایی و درک شود
بنابراین آن را به دو صورت تعریف میکنیم.
تعریفم فهوم ی( 1
تعریفعملیات ی[ 2
صفحه 13:
ملاکهای ارزشیابی مفاهیم
تعریف مفهومی za
به تعریف یک واژه توسط واژه های دیگر اشاره دارد. به عبارت دیگر در
این گونه تعریف از واه های انتزاعی و ملاک های فرضی استفاده می
شود. این نوع تعریف به شناسایی ماهیت یک پدیده کمک کرده و نقش
مهمی را در فرایند منطقی تدوین فرضیه ها ایفا می کند. تعریف مفهومی
را باید به تعریف عملیاتی تبدیل کرده تا بتوان آن را مشاهده کرد.
مثال: هوش را می توان ظرفیت یادگیری, توانایی تفکر انتزاعی یا فعالیت
فکری تعریف کرد. اين تعريف مفهومى هوش بايد به تعریف عملیاتی
تبديل شده تا بتوان آن را مشاهده كرد.
صفحه 14:
ملاکهای ارزشیابی مفاهیم
تعریفی است که بر ویژگی های قابل مشاهده استوار است. در اين بیان عبارت
«قابل مشاهده» به نکته ی مهمی در تعریف عملیاتی اشاره دارد. تعریف عملیاتی
فعالیت های محقق را در اندازه گیری یا دستکاری یک متغیر مشخص می سازد. به
عبارت دیگر تعریف عملیاتی راهنمای محقق است در آنجه که باید انجام گیرد و
شیوه ی انجام گرفتن آن.
مثال: پرخاشگری در برخی شرایط آسیب رساندن عمدی به دیگری تعریف می
گردد. در حالی که در شرایط دیگر این تعریف معنا ندارد. بنابراین تعریف عملیاتی
تا حد زیادی به شرایط مسئله تحقیق و فرهنگ محقق بستگی داشته و نمی تواند
تمام معانی علمی یک مفهوم را شامل شود. یکی دیگر از هدف های آن نیز محدود
کردن معنای واژه ها است.
صفحه 15:
تعریف عملیاتی
گبرای تبدیل یک مفهوم انتزاعی به تعریف های عملیاتی باید نکات
زير را در نظر گرفت:
۴- بررسی تعریف های عملیاتی ارائه شده برای پدیده مورد نظر
در تحقیقات قبلی
- انتخاب یا تدوین مناسبترین تعریف عملیاتی
1° انتخاب بهترین شیوه ی اندازه گیری متغیر تعریف شده
صفحه 16:
تخير 6 ت؟
متغير يك مفهوم است كه بيش از دو يا جند ارزش يا عدد به آن
اختصاص داده ميشود. به عبارت ديكر متغير به ويزكيهايى اطلاق ميشود
كه ميتوان آنها را مشاهده يا اندازهكيرى كرد. و دو يا جند ارزش يا عدد
را جايكزين آنها نمود. عدد يا ارزش نسبت داده به متغير. نشاندهنده
تغییر از یک فرد به فرد دیگر یا از یک حالت به حالت دیگر است.
میز یک مفهوم است نه متغیر اما وزن میز یک متغفیر است.
صفحه 17:
bey
معهوم میز
مفهوم میز به تنهایی بر وجود ارزشهای چندگانه دلالت نمیکند و به
همین دلیل این مفهوم مشخص نمیسازد که چه ویژگی با ویژگیهایی از
آن مورد نظر است. و برای مثال. کدامیک از وبژگیهای رنگ وزن یا ارتفاع
میز مورد مشاهده یا اندازهگیری قرار گرفته است. کرلینجر (۱۹۸۶)
معتقد است متغیر یک نماد است که
میتوان عدد یا ارزش را جایگزین آن کرد.
به عنوان مثال» 26 یک متغیر است. و در حقیقت نمادی است که میتوان
عدد یا ارزش را جانشین آن قرار داد.
صفحه 18:
2
گاهی اوقات ویژگیهایی که در یک پژوهش اندازهگیری ميشوند. ممکن
است در پژوهش دیگر ثابت نگهداشته شوند. متغیر در مقابل ثابت قرار
دارد. ثابت به ویژگیهایی اطلاق میشود که دارای ارزش مساوی و یکسان
است و میزان آن در همه افراد یا اشیاء يا حوادث به یک اندازه است. به
عنوان مثال, اگر در پژوهشی دانش آموزان کلاس چهارم به عنوان
آزمودنی به کار روند. «کلاس» ثابت است. يا اگر در یک پژوهش دانش
آموزان ده ساله مشارکت داشته باشند. «سن» ثابت است.
صفحه 19:
متغیرها از نظر ماهیت به دو دسته تقسیم میشوند (حالتهایی که به خود میگیرند)
۱- کیفی: به حالتهای یک متفیر گفته ميشود. شغل؛ مذهب, جنسیت
۲- کمی: قابل اندازهگیری و میتوان برای آن عدد گراست که خود به
دو دسته ۱) گسسته ۲)پیوسته تقسیم میشود.
) متغیر کمی پیوسته: بین مقادیر عددی آن میتوان بینهایت مقادیر گذاشت. وزن
بین مقادیر متوالی عددی نیست. تعداد ؟؟1
صفحه 20:
متغیر های کمی و کیفی
LS 4 ۰
به متفیری اطلاق می شود که اختلاف و تغییرات بین میزان های مختلف آن
کیفی: اسث. و برای ثبت آن ممکن است از روش:های دیگری غیر از بة .کار
بردن عدد استفاده شود. به عبارت دیگر پژوهشگر توانایی اندازه گیری متغیر
کیفی را ندارد و ویژگی های آن را نمی تواند به وسیله ارقام ریاضی نمایش
دهد. برای ثبت مشاهدات یا اندازه گیری هایی که از اين متغفیر به عمل می
آید. از حروف الفبا يا كد استفاده می شود. این گونه متفیرها را نمی توان
جمع و تفریق کرد و برای آنها Lage اندازه گیری نیز وجود ندارد. رنگ موه
رنگ چشم. و جنس متفیرهای کیفی هستند.
؟متغیرهای کی
# متغیرهایی هستند که انسان توانسته است برای آنها واحد و مبدأً اندازه
گیری معین کند. مانند: قد. وزن» سن.
صفحه 21:
واریانس
@ | Scale
صفحه 22:
انواع تعریف
تخیر تسه
میتواند اعداد يا ارزشهايى را که مشخص کننده یک وجه مشخص و معین از یک
مقیاس هستند. به خود اختصاص دهد. به عنوان مثال. جنس یک متفیر گسسته
است: یک شخص یا زن است یا مرد. اختصاص هر نوع ارزش ديكرى بين اين دو نوع
ارزش امکان پذیر نیست. تعداد بازیکنان یک تیم فوتبال نیز یک متفیر گسسته است.
زیرا فقط امکان داشتن ۰۱ ۰۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۰۸ ۰٩ ۱۰ ۱۱ بازیکن وجود دارد ونه
۷ نفر بازیکن.
متغیری است که بين دو واحد آن هر نقطه یا ارزشی را می توان انتخاب کرد. در این
متغير درجات مختلف اندازه كيرى وجود دارد و دقت وسيلة اندازه كيرى: تعداد اين
درجات را تعیین ميکند. به عنوان مثال, وزن يك متغير ييوسته است و ميتواند بين
صفر تا بى نهايت باشد. قد. زمان» طول یا ارتفاع پرش, درصد چاقی بدن» و سطح
هموگلوبین خون متفیرهای پیوسته هستند.
صفحه 23:
نامگذاری متغیرها
در پژوهشهایی که با مشاهده متفیرها و تولید دادهها سروکار داریم باید 1"
متغیرها را نامگذاری کرد: این امر در آزمودن فرضیههاء به ویژه در
پژوهشهای آزمایشی, باید رعایت شود. نامگذاری متغیرها با توجه به ينج
دسته ذیل انجام می شود:
-متغیر مستقل ( (Independent variable:
وابسته ( ۷۵۲1۵016 ۱2606۳0060۲ )
-متغیر تعدیل کننده ( ۷۵۲۱۵0۱6 ۷۵۵6۲۵۲0۲ )
-متغیر کنترل ( (Control vartiable
(Intervening vartiable ) Sabla. pie
صفحه 24:
4
۱ متغیر مستقل: به ویژگی از محیط فیزیکی یا اجتماعی گفته میشود که با
دستکاری آن دچار تغییر ميشود. |
متال: تأثیر پمشرفت تحصيلی بر موفقست شغلی دانشآموزان
مستقل وابسته
متغیر ثابت است.
به عنوان مثال:
فرض كنيد كه بررسیهای تحقیقاتی نشان می دهد که محصول جدید موفقیت
آمیز بوده است. در اين جا تولید موفقیت آمیز محصول جدید: قیمت بازاری
سهام را تحت تأثیر قرار می دهد و نوسان در آن را نشان می دهد. یعنی»
موفقیت بیشتر محصول جدید. قیمت بازاری سهام آن شرکت را بالاتر خواهد
د. به علاوه. موفقیت محصول جدید. متغیر مستقل و قیمت بازاری سهام.
متغير وابسته است. میزان موفقیت محصول جدید نوسان در قیمت بازاری
سهام شرکت را تبیین خواهد کرد.
صفحه 25:
متغير مستق|
#به عنوان مثال دیگره
© فرض كنيد تحقيقات فرهنكى نشان مى دهد كه ارزش هاى
مديريتى؛ فاصله قدرت بين مافوق ها و زيردستان را تعيين مى
كند. در اين جاء فاصله قدرت (يعنى روابط بين رئيس و زيردست
و كاركنان در مقايسه با رئيس يرقدرت در مقابل در تعامل با
رئيس كم قدرت) موضوع مورد توجه استء لذا متغير وابسته است.
ارزش هاى مديريتى كه تغييريذيرى در فاصله قدرت را تبيين مى
کند. متفیر مستقل است.
صفحه 26:
متغیر وایسته
۲ متغیر وابسته: متفیری که تحت تأثیر متغیر مستقل قرار
میگیرد.
متغیر وابسته.
مشاهده یا اندازه گیری می شود تا تأثیر متغیر مستقل بر آن
و مشخص شود. ۹
صفحه 27:
متغیر وابسته
* به عنوان مثال. مدیری را در نظر بگیرید که از میزان فروش محصول
جدید که پس از آزمایش بازار (بازارسنجی) عرضه شده ولی از آن جهت .
که آن طور انتظار داشته فروش آن بالا نیست. نگران است. متغیر وابسته
در این جا میزان فروش است. چون میزان فروش می تواند متفاوت باشد
(می تواند کم. متوسط. و زیاد باشد) از این رو یک متغیر است. چون
بیزان فروش عامل اصلی مورد توجه مدیر است. پس متغیر وابسته |
به عنوان مثالی دیگر. پژوهشگری می خواهد ورزش کارکنان نزد
مدیران عامل شرکت های ایرانی برتر در سال ۱۳۸۸ تا چه اندازه
مقبولیت دارد. در اینجا نگرش نسبت به ورزش کارکنان یک متفیر
وابسته است. چنین نگرشی می تواند دامنه ای از کاملاً مخالفم. مخالفم»
بى تفاوتم» موافقم و کاملا موافقم دربرگیرد.
صفحه 28:
؟ متغیر تعدیل کننده: در بعضی مواقع یک ویژگی در تحقیق
جهت تحقیق را دچار تغییر میکند.
مثال: تأثیر پیشرفت تحصیلی بر آینده شغلی دانشآموزان دختر و
سر
م
اما
صفحه 29:
مقالی: فزگی از متقير'تعديل كنتذه مرتبطابة محيظاسازّمانى ارائة كاهيم: يكن
از تلوری های جدید مدع ی است که تنوع نیروی کار (مشتمل بر مبانی me
اخلاقى. نزادها و مليت هاى مختلف) در اثربخشى سازمانى نقش ايفا خواهد.
كرد زيرا هر كروهء مهارت ها و تخصص هاى فنى خاصى را با خود به محيط | -<
کاری می آورد. اين هم افزایی می تواند محقق شود. فقط اكر مديران بدانند |
چگونه استعدادهای خاص گروه کاری متنوع را به کار پبددند.
در ستاریو بالاه آثربخشی سازمانی فتغیر وابسته است که به وسیلا تیرخق کارق
متنوع به طور مثبت تحت تأثیر قرار می گیرد» که در واقع متغیر مستقل است.
در عين حالء برای استفاده از نیروهای بالقوه. مدیران باید بدانند چگونه
استعدادهاى كروه هاى مختلف را براى اثربخش gulls آمورد تشويق و
هماهنك سازند. اكر ندانند. هم افزايى محقق نخواهد شد. به عبارت ديكر. بهر
بردارى اثربخش از استعدادهاء ديدكاه هاى مختلف و تواناييهاى حل مسئله
برائ افرايش اثربخشى سارمانى متكى واوابسته بهمهارت مديران د عمل
كركننبة عنوان» يك عامل تسريع كنتذه اسات--اين مهارت فى مديريتى:بة
ضورت متغیر تعدیلکننده در می آید. این روابط در شکل زیر نشان داده شده
صفحه 30:
متغیر کنترل
متغیر کنترل: در مواقعی محقق نمیتواند به صورت همزمان به
سایر متغیرها توجه کند بنابراین مجبور است که اثر بعضی از
متغیرها را کنترل و یا خنثی کند يا این متفیرهاء متغیر کنترل
نامیده میشود.
مثال: رابطهی پیشرفت تحصیلی بر عزت نفس دانشآموزان پسر
پنجم ابتدایی
ما متغيرها را کنترل میکنیم برای اینکه موضوع را محدود کنیم.
صفحه 31:
متغیر کنترل
برای نمونه در بررسی رضایت دانشجویان مدیریت بازاریابی
از سايت يارس مديرء اثرات متغیر گرایش تحصیلی در
رضایتمندی کاربران از سایت حذف شده است
صفحه 32:
متغیر مداخله
متغیر مداخله: متفیری که محقق برای استنتاج از نحوهی تأثیر متفیر مستقل
بر متفیر وابسته مجبور است به آن توجه کند یا مورد نظر قرار بگیرد اما این
متغیر نمیتواند به صورت مستقل تأثیرش بر متفیر وابسته اندازهگیری شود.
صفحه 33:
متغیر مداخله
مثال: تأثیر روش آموزشی سخنرانی بر بادگیری درس پنجم ابتدایی
متغیر مداخله
مثال: تأثیر تعارضات ممان فرهنگی و همسستگی اجتماعی بر اثربخشی
سازمانی
مستقل میانجی وابسته
هر جه تعارضات ميان فرهنگی یک واحد کاهش پیدا کند
اثربخشی ۸۵/ افزایش مییابد.
صفحه 34:
صفحه 35:
bes
مقیاس های اندازه گیری 568165 ۱۷۱6۵5۷۲۵۳۸۵۳۲ ,
یک پژوهشگر متغیر ها را عملیاتی کند تا راهی برای سنجش کمیت
مفاهیم ذهنی بیابد و بر پایه صفات خاصی که آن مفاهیم القا می کنند
به مقایسه هایی بین پدیده های دنیای واقعی بیردازد .این روش نسبت
دادن اعداد برای بیان ویژگی های یک پدیده را اندازه گیری می نامند.
صفحه 36:
ri Measurement 65 ojlail مقیاس های
scales
ماهیت روش اندازه گیری و اعدادی که از طریق اعمال روشهای اندازه گیری
حاصل میشوند. تعیین میکنند که برای تفسیر آنها باید از چه روش آماری
استفاده کرد.
انواع مقیاس های اندازه گیری :
مقیاس اسمی 56316 ۱۱۵۱۱۱۳۵۱
مقیاس ترتیبی با رتبهای 5616 0۲۵۱۴۵۱
مقیاس فاصله ای Interval scale
مقیاس نسبی Ratio scale
صفحه 37:
مقیاس های اندازه گیری Measurement 1 ۱
scales ۹
مقیاس اسمی:
این مقیاس سادهترین و ابتداییترین مقیاس اندازهگیری است. به طور
مثال افراد را به زن و مرد تقسیم کردهاند و به زنها عدد ۱ و به مردها
ove ۲ دادند در اين مقیاس هیچ گونه عمل ریاضی انجام نميشود.
صفحه 38:
٩ اجازه دهید به متفیری که می تواند بر اساس مقیاس اسمی اندازه گیری
شود. اشاره کنیم. یعنی ملیّت افراد: می توانیم مقیاس اسمی این متفیر را در
طبقات جامع و مانع زیر قرار دهیم:
# امریکائی. ایتالیائی. استرالیائی. لهستانی؛ آلمانی. سوئدی. هندی و زامبیائی.
© توجه كنيد كه هر ياسخ دهنده بايد در يكى از طبقات نه كانه قرار كيرد و
مقياس به ما اجازه محاسبه درصد ياسخدهندكان هر كدام از طبقه هاى نه
كانه را خواهد داد.
* ويزكىها صرفاً در مقولهها ردهبندى مىشوند بىآنكه هيج رابطه رياضى بين
مقولدها ضرورت داث
#كدكثارى كردن مثل نشاد و غمگین
# ممکن است به هریک از طبقات عددی اختصاص یابد اما باید دانست که
اعتاد اسمی از نظم وترقیب اعفاذ طبیعیپیروی نمی EGS yw Bg SES
ارزش کمی بوده و تابع قواعد ریاضی نیستند.این اعداد در واقع کد آن
طبقات هستند
صفحه 39:
Measurement ¢¢ pF مقیاس های اندازه
scales
“مقياس ترتيبى: اين مقياس متغيرها را بر اثر صفت به
ترتیب میکند. به عنوان مثال قد دانشآموزان. در اين مثال
تعیین فراوانی ؟؟ مقایسه درصدها و ضریب همبستگی
اپسیرمن مجاز است. به طور کلی عملیات آماری مجاز
است. اما ۳ اعملیات اصلیی ریاشی فیسر تیست:
صفحه 40:
مقیاس ترتیبی
در مقیاس ترتیبی» روشی که برای رتبهبندی اشیاء یا افراد به کار 3
برده مى شود بايد با توجه به اصل a
انتقال پذیری باشد و این اصل را میتوان با استفاده از علايم
ریاضی به صورت زیر بیان کرد.
در صورتی که ۸ > 89 و 8 > 6 باشد ۸۵ > 6 خواهد بود.
به بیان دیگر ub ارتباط به گونه ای باشد که اگر ۸٩ بزركتر از 8
و 8 از 6 بزرگتر باشد. در نتیجه ۸٩ بزرگتر از باشد.البته به
جای کلمة بزرگتر می توان از کلمات دیگری مانند قوی تره
پیشرفتهتر بلندتر و غیره استفاده کرد.
صفحه 41:
به عنوان مثال در یک مسابقه دو ۱۰۰ مت ما فقط می دانیم که
چه کسی سریع تر دویده است و دونده ها را می توان بر اساس
سرعت دویدن آنها رتبه بندی کرد.
آنچه که در اين مقیاس مشخص
ares ان ارت ی اد
در مرتبة اول يا مرتبه های بعدی قرار
دارند
صفحه 42:
مقیاس های اندازه گیری 163511۲۵۲6۲۱۲ C8:
scales
مقیاسه فاصلهای:
در این مقیاس نه تنها ترتیب صفات را نمایان میکند فاصلهی آنها را از یکدیگر
مشخص مسنازده تکته مهم در ین مقیانن این اس که صقر مطلق وجود پدازچ:
برای مثال ۰۱۰۰ ۰۱۰۵ ۱۱۰ یعنی ۵ فاصلهی آنها است. در این مقیاس انجام
عملیات آمازین مجار yl cual قبیل تعبین نماسیانه اتزاف معیاره ضریب
همبستگی پیرسون. اما انجام ۴ عملیات اصلی ریاضی میسر نیست.
مقیاس نسبتی:
دقیقترین و بالاترین نوع اندازهگیری که در آن مفهوم صفر مطلق وجود دارد. به
این معنی که فقدان آن صفت به طور کامل وجود دارد مثل اندازهگیری طول,
قد و سایر اندازهگیریهای فیزیکی که انجام ۴ عملیات اصلی ریاضی را میسر
میسازد.
صفحه 43: