روش ها و فنون تدریس 2

صفحه 1:
روشها و فنون تدریس :کاری از خانم ها برزكر و درزى 

صفحه 2:
روش هاي آموزش مجموعه تدابيري كه با استفاده از امكانات موجود براي رسيدن به هدفى مورد استفاده قرار ۱ و شود .يك روش مطلوب, اولا و قبل از هر چیز باید با پایه هاي بیولوژیکی و روانی رفتار انسانها هماهنگی داشته باشد. ‎Bere nee)‏ ا ‎Or een ire Rel ee en a oe‏ ‎Fe renee EPSRC Nises Ae eer ce ery eee Pee ROSE SY Ee‏ باشد 

صفحه 3:
۱ ‎en ees ee ne ee eee Rete SACs)‏ اجراي آموخته ها مطالب را یاد می گيرند و بر همین اساس هم روش آموزشی مناسب انتخاب می ل ا م ل اینروست که غالباً بکارگيري مجموعه اي از روش هاي تدریس وآموزش توصیه می شود تا کارآیی و اثربخشی بيشتري به همراه داشته باشد . 1 و ‎Pee‏ ‎f auiS‏ ‎CSP 1 or yee 6 er | ٠‏ مركي رز روي 1 ۳ خالل ا الا 7 1 

صفحه 4:
و Cie Ee UCL e RSE SBE ALO eee eS eee eC 1h a ۱ ‏هار‎ شاگردان تنها قسمت ناچيزي ازآنجه را که شنیده اند حدود( 1/3 تا ۱/5 ) به خاطر می سپارند. ٩ arte Fe] BOSC) NBC re gen ‏ا ا‎ we See vee reel Peel rere PS BNE Sexe eye ere ‏ا‎ ‎BS) Ere ee eee eea 

صفحه 5:
‎Cor 7‏ ا ا ل ال ا ا 0 ‎Pere e) ‏1. تعداد فراكيران _ ‎er relia ‏فذت‎ 2 ‏3 سطلح اكاهى ره رت ‎eae‏ کر ا ‏5 انتظار شما از میزان مشارکت فراگیران ‎ ‎ ‏در طول دوره آموزش 

صفحه 6:
توجه به اهداف آموزش مورد نظر درانتقال دانش , تغيير ‎Ss‏ 9 مهارتٍ های عملی و علمی رفتارهای فراگیران انتفاب شود . روش آموزشی . مناسب با دوره مورد نظر انتخاب شود ‎٠‏ شما د به اهداف ن دوره دسترسی پیدا می کنید «تدریس موفقی را امساس می کنید . روش آموزشی منتخب شما باید به فراگیران اجازه شرکت فعال درکلاس و برنامه های درسی را بدهد و فراگیران بتوانند با ابعاد فرهنگی جامعه ای که می خواهند در لن خدمت کنند ارتباط برقرار نمایند. 

صفحه 7:


صفحه 8:
آموزش چهره به چهره جزء بهترین رو رفتاردر فراگیران می باشد . در طور مستقیم و رودر رو با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند و که رفتار خود را دگرگون سازند. آموزش انفرادي فرصتی پرسشهابی درمورد علائق ویثّه فراگیر ‎qb‏ شود. محدوديت آمو * انفرادي چهر: چهرهآناست که شمار یرگن آموزشی محدود است که با آموزشگر در تماس باشند. 

صفحه 9:


صفحه 10:
مهارتهاي 

صفحه 11:


صفحه 12:


صفحه 13:


صفحه 14:
1 وجود زمینه شکاف اجتماعی و فرهنگی بین فراگیران و مربیان 2 . كيرندكى محدود فراكير انی فکر,عدم اهمیت به مسایل نسبت به مربی و آموزش دهنده 5 ارس و بهمهارنها ودانش در 

صفحه 15:
وضعیت دوم:« من خوب هستم- تو خوب نیستی » وضعیت سوم: «من خوب نیستم - تو خوب هستی « وضعیت چهارم:«خوب نیستم - تو خوب نیستی » 

صفحه 16:
واژه فن که معادل واژه تکنیک به کار رفته است در زبان فارسی به راد روش . ‎PM LAT)‏ ۱[ 

صفحه 17:


صفحه 18:
مهمترين فنون تدريس عبارتند ا( : ك0 فن پرسش و پاسخ . فن بیان . فن تکلیف . فن تمرین . فن شروع ‎ee Cress rae eae Mate MET UNSC MOEN‏ ۷ FoR PUSH aC RA Le)) WoC MEU ‏ل‎ Ne SEN) بندى . terol ut gid) حالت چهره , کوبیدن روي میز, حرکات ۱ 

صفحه 19:
0 هدف از این فن ال 0 علاقه ,ایجاد تفکر خلاق در فراگیران, سنجش میزان کارآیی هی مقراکرای ارشاط دانی درس با تسار قیلی فراکرآن ‎٩‏ ‏۱ ‏تثبيتيادكيري مى باشد . اين فن در كليه روشهاي تدريس كاربرد دارد . 

صفحه 20:
«. فن تمرین : در این فن مربی فراگیران را به تکرار یا کاربرد مذاهیم مورد نظر تشویق می کند تا تبمر کافی پیدا و علدت لازم راکسب کنند . این فن به صورت فردی یا گروهی قابل | استفاده است . . فن شروع درس + مربی باید آمادگی ذهنی فراگیران رابرای فراگیری موضوع جدید فراهم کند . شروع تدریس ممکن است با پرسش چند سوال از فراگیران یا اشاره مختصری به درس گذشته توسط خود مربی انجام شود . ابزار کار مربی سفن گفتن و فن بیان است .صدای معلم باید از اين ویژکیها برفوردر باشد . الف :صدا بايد رسا باشد. ب : مدا باید دارای زیر و بم مناسب باشد و یکنوافت نباشد . چ : کلمات باید به فارسی و سلیس باشد . | د : صدا بايد با توجه به موقعیت و شرایط شمرده ودر خور درک فراگیران باشد . 

صفحه 21:


صفحه 22:


صفحه 23:
0 ماخذ: راهنماي تربیت مربی دفتر ارتباطات و آموزش سلامت و 1۱ 

روشها و فنون تدریس :کاری از خانم ها برزگر و درزی روش هاي آموزش • • • • مجموعه تدابیري که با استفاده از امکانات موجود براي رسیدن به هدفی مورد استفاده قرار میگیرد،روش گفته می شود که نهایتا به یادگیري در فراگیران منجر می شود .هر روش آموزشی و تدریس داراي معیارها و رشایط خاصی است که در زیر به برخی از این معیارها اشاره می شود .یک روش مطلوب، اوال و قبل از هر چیز باید با پایه هاي بیولوژیکی و روانی رفتار انسانها هامهنگی داشته باشد ثانیا داراي اعتبار و ارزش منطقی و همسو و هم جهت با روشهاي معترب کسب دانش باشد ثالثا بااصول و ایده ال هاي انسانی همدم وسازگار باشند و باالخره داراي ارزش و اعتبار تربیتی باشد غالبًا روش آموزش بر اساس میزان دستیابی فراگیران به مطالب و بهره گیري آنها از دوره تعیین می شود فراگیران با گوش کردن ،دیدن ،پرسش و پاسخ و اجراي آموخته ها مطالب را یاد می گیرند و بر همین اساس هم روش آموزشی مناسب انتخاب می شود • هر یک از روش هاي آموزشی به تنهایی مزایا و معایبی دارد و از ایرنوست که غالبًا بکارگیري مجموعه اي از روش هاي تدریس وآموزش توصیه می شود تا کارآیی و اثربخشی بیشرتي به همراه داشته باشد . • • • • همیشه به خاطر داشته باشید : هنگامی که گوش می کنید ،فراموش می کنید ؛ هنگامی که می بینید ؛ به خاطر می آورید ؛ و هنگامی که انجام می دهید ؛ یاد می گیرید ؛ • • • • • پژوهش ها در زمینه ”گوش دادن“ نشان می دهد که: % ۶۰از وقت فراگیران در مدارس ابتدایی و % 90در دوره هاي باالتر و دانشگاه ها رصف گوش دادن می شود. شاگردان تنها قسمت ناچیزي ازآنچه را که شنیده اند حدود( 1/3تا ) % 1/5به خاطر می سپارند. افراد بالغ به طور متوسط قادر به حفظ کردن % 50مطالب در ذهن خود هستند حدود دو ماه بعد ،این میزان به نصف نیزکاهش خواهد یافت. نتیجه اینکه با وجود رصف وقت زیاد در کاربرد حس شنوایی ،این حس تاثیر ناچیزي در یادگیري انسان دارد. یادگیري گوش کردن 20 % گوش کردن 50% گوش کردن 70 % دیدن دیدن صحبت کردن قبل از آنکه روش خاصی را براي آموزش ذهنتانکردن کردن عمل کردن گوش پاسخ صحبت در دیدن سوال به چند کنید انتخاب دهید 100 % : .1تعداد فراگیران .2مدت زمان اجراي آموزش .3سطح آگاهی و دانش فراگیران .4تجهیزات آموزشی مورد نیاز .5انتظار شما از میزان مشارکت فراگیران در طول دوره آموزش و به خاطر داشته باشید ک ه روش آموزش ی م ورد اس تفاده بای د با توجه به اهداف آموزش مورد نظر درانتقال دانش ،تغی یر نگرش و مهارت هاي عملی و علمی رفتارهاي فراگیران انتخاب شود .چنانچه روش آموزشی ،مناسب با دوره مورد نظر انتخ اب ش ود ،ش ما ب ه اهداف آن دوره دسترسی پیدا می کنید وتدریس موفقی را احساس می کنی د .روش آموزش ی منتخب ش ما بای د ب ه فراگ یران اجازه شرکت فعال درکالس و برنام ه هاي درس ی را بده د و فراگ یران بتوانند با ابعاد فرهنگی جامع ه اي ک ه می خواهن د در آن خ دمت کنند ارتباط برقرار نمایند. انواع روش هاي آموزشی .1روش حفظ و تکرار .2روش سخرنانی ) .brain storming) 3روش بارش فکري و ابتکارات ذهنی ) .Demonstration ) 4منایش و اجراي مترین هاي عملی .5روش مباحثه .6روش پرسش و پاسخ ) .Role Plying ) 7روش ایفا نقش در منایش .8روش بازدید از صحنه هاي واقعی .9روش داستان گویی و منایش . 10روش آموزش چهره به چهره آموزش چهره به چهره آمbbوزش چهbbره بbbه چهbbره جbbزء بهbbرتین روشbbهاي آمbbوزش از نظbbر ایجbbاد تغیbbیر رفتbbاردر فراگ bb bیران می باش bb bد .در این ن bb bوع آم bb bوزش م bb bربی و آم bb bوزش گیرن bb bده ب bb bه ط bb bور مسbb bتقیم و رودر رو بbb bا یکbb bدیگر ارتبbb bاط برقbb bرار می کننbb bد وفراگbb bیر آزادانbb bه اجbb bازه صbbحبت ،پرسbbش و ارائbbه نظbbر دارد .بزرگbbرتین مbbزیت آموزشbbی انفbbرادي بbbودن آن اسbbت کbbه می تbbوان بbbا افbbراد بحث و گفتگbbوکرد و آنهbbا را تشbbویق منود کbbه رفتbbار خbbود را دگرگbbون سbbازند .آمbbوزش انفbbرادي فرصbbتی پیش می آورد تbbا پرسشbbهایی درمbbورد عالئbbق ویbbژه فراگbbیر مطbbرح شbbود .محbbدودیت آمbbوزش انفbbرادي چهbbره بbbه چه bbره آن اس bbت ک bbه ش bbامر گیرن bbدگان آموزش bbی مح bbدود اس bbت و تنه bbا کس bbانی آموزش می بینید که با آموزشگر در متاس باشند. در آموزش چهره به چهره اصولی باید رعایت شود: 1احرتام به فراگیر 2وقت کافی جهت مشکل مطرح شده از طرف فراگیر 3اجازه سوال به فراگیر در حین آموزش 4ارایه توصیه هاي مشخص و دقیق و مرتبط با رشایط فراگیر 5به کاربردن کلامت ملموس و متناسب با سطح سواد و درك فراگیر 6واضح و شمرده صحبت کردن و استفاده ا زافعال معلوم به جايافعال مجهول 7نگاه کردن به فراگیر هنگام صحبت کردن با او 8سوال از فراگیر به منظور کسب اطمینان از درك صحیح او ازمطالب 9-تعیین قرار مالقات بعدي با فراگیر براي پیگیري مشکل او مهارتهاي پایه اي در آموزش چهره به چهره الف -ارتباط غیر کالمی :مقوله هاي اصلی ارتباط غیر کالمی عبارتند از جهت یابی :قرارگیري مربی و فراگیر در جهت مناسبی براي انتقال دانش 1. سطح :تفاوت در میزان ارتفاع بین فراگیر و مربی در انتقال دانش موثر است .بنابراین 2. بنظر می رسد که مثًال بایک کودك ،در حالت هم قامت با او بهرت می توان گفتگو کرد حالت (ژست) :وضعیت ،چگونگی ایستادن و نشسنت افراد را بیان می کند .حالت می 3. .تواند یک پیام اضطراب ویا حالت خوشحالی را منتقل کند .جلوه ظاهري :بدلیل پیامی که به فراگیران منتقل می کند داراي اهمیت است 4. بیان چهره :به وضوح احساساتی همچون شادي ،خشم ،تعجب و رسدرگمی را نشان 5. .دهد .حرکات دست و رس :می تواند بطور واضحی توافق یا عدم توافق را بیان کند 6. جهت خیره شدن و متاس چشمی)eye to eye contact). 7. ارتباط غیر کالمی قلمرو بسیار جذاب و پیچیده اي است که مطالعات بیشرتي را می .طلبد ب -گوش کردن فعال یŠŠک مهŠŠارت اساسŠŠی مŠŠورد نیŠŠاز مربیŠŠان ،گŠŠوش کŠŠردن مŠŠوثر بŠŠه منظŠŠور آمŠŠوزش بهŠŠرت بŠŠه فراگ ŠŠیران و مراجع ŠŠان اس ŠŠت ،گ ŠŠوش ک ŠŠردن ی ŠŠک فراین ŠŠد فع ŠŠال اس ŠŠت و رصفًا ش ŠŠنیدن کلامت نیسŠŠت . .بعضŠŠی از کارهŠŠا بŠŠاعث انحŠŠراف از گŠŠوش دادن شŠŠنونده می شŠŠوند مثŠŠل قطŠŠع سŠŠخنان گوینŠŠده ،تفکŠŠر در مŠŠورد یŠŠک تجربŠŠه مشŠŠابه ،برنامŠŠه ریŠŠزي در مŠŠورد آنچه بعدًا می خواهد بگوید . دعŠŠوت بŠŠه صŠŠحبت کŠŠردن ،توجŠŠه نشŠŠان دادن ،تشŠŠویق کŠŠردن ،انعکŠŠاس احساسŠŠات و معŠŠانی و جمŠع بنŠŠدي از اصŠŠول ،آموزشŠŠهاي چهŠŠره بŠه چهŠŠره می باشŠŠد کŠه بایŠŠد از طŠŠرف مربی و آموزش دهنده رعایت شود. ج -ارتباط کالمی همواره براي رسیدن بŠه هŠدف گفتگŠو نیازمنŠد متقاعŠد کŠردن و درك متقابل هستیم .براي آن که بتوانیم از عهŠده متقاعŠد سŠŠ Šازي و رسŠŠ Šیدن بŠŠ Šه درك متقابŠŠ Šل در ی ŠŠک جلس ŠŠه آموزش ŠŠی برآییم این سه ویژگی داراي اهمیت بسیاري است: .1منش .2منطق .3شور و عالقه مزایاي این روش : .1قابلیت بحث و گفتگو و تشویق .2طرح پرسشهاي مورد عالقه .3محدودیت تعداد فراگیران .4انفرادي بودن .5دریافت بازخوراند .6پایش و ارزشیابی مناسب معایب این روش: .1وجود زمینه شکاف اجتامعی و فرهنگی بین فراگیران و مربیان .2گیرندگی محدود فراگیر ،پریشانی فکر،عدم اهمیت به مسایل .3نگرش منفی نسبت به مربی و آموزش دهنده .4پیامهاي متناقض .5عدم تاکید کافی مربی بر آموزش :کمبود اعتامد به نفس نسبت به مهارتها و دانش در مربیان ،بی حوصلگی مربیان و اکراه داشنت مربی در آموزش فراگیران وضعیت هائی که در ارتباط چهره به چهره با آن روبرو می شوید . وضعیت اول «:من خوب هستم -تو خوب هستی » وضعیت دوم «:من خوب هستم -تو خوب نیستی » وضعیت سوم« :من خوب نیستم -تو خوب هستی » وضعیت چهارم«:خوب نیستم -تو خوب نیستی » فنون تد ریس واژه فن که معادل واژه تکنیک به کار رفته است در زبان فارسی به راه ،روش ، شیوه و مهارت معنی شده است . در امر تدریس مجموعه تمهیدات و وسایلی ک ه ب ه منظ ور ارائ ه روش و تس هیل روند یادگیري به کار می روند فن تدریس گفته می شود .فنون تدریس مهارتهایی هستند که در اجراي روشهاي تدریس مورد استفاده قرار می گیرند .به عبارت ساده تر باید گفت هر یک از روشهاي تدریس به کمک چند فن اجرا می گردد در تدریس و مربی گري بعد از اصول اعتقادي و ارزشی دو عام ل موثرن د : یکی علم و دانش مربی و دیگري هنر او .منظ ور از علم تس لط داش تن ب ه محتواي درسی و اطالع کام ل از نت ایج تجارب صاحبنظران و دس ت ان در کاران تعلیم و تربیت در گذشته و حال است و منظور از هنر ذوق و سلیقه و ابتک ار عم ل در انتق ال مف اهیم درس ی اس ت و این همان مهارت بکارگیري فنون مختلف تدریس است. مهمترین فنون تدریس عبارتند از : فنون کالمی: فن پرسش و پاسخ ،فن بیان ،فن تکلیف ،فن تمرین ،فن شروع درس ،فن تشویق و تنبیه ،فن مطالعه ،فن برقراري انضباط ،فن رشد بهداشت روانی ،فن ارتباط ،فن ارزشیابی ،فن توضیح وجمع بندي . فنون غیر کالمی: حالت چهره ،کوبیدن روي میز ،حرکات مختلف مربی در کالس .  .1فن پرسش و پاسخ : هدف از این فن برانگیخنت حس کنجکاوي ،ایجاد عالقه ،ایجاد تفکر خالق در فراگیران ،سنجش میزان کارآیی مربی وفراگیران ،ارتباط دادن درس با تجارب قبلی فراگیران و مسایل روزمره زندگی ،رفع یکنواختی در کالس درس و تثبیتیادگیري می باشد .این فن در کلیه روشهاي تدریس کاربرد دارد .  .2فن تمرین : در این فن مربی فراگیران را به تکرار یا کاربرد مفاهیم مورد نظر تشویق می کند تا تبحر کافی پیدا و عادت الزم راکسب کنند .این فن به صورت فردي یا گروهی قابل استفاده است . . 3فن شروع درس : مربی باید آمادگی ذهنی فراگیران رابراي فراگیري موضوع جدید فراهم کند .شروع تدریس ممکن است با پرسش چند سوال از فراگیران یا اشاره مختصري به درس گذشته توسط خود مربی انجام شود . . 4فن بیان : یکی از ممترین ابزار کار مربی سخن گفتن و فن بیان است .صداي معلم باید از این ویژگیها برخوردار باشد . الف :صدا باید رسا باشد. ب :صدا باید داراي زیر و بم مناسب باشد و یکنواخت نباشد . ج :کلمات باید به فارسی و سلیس باشد . د :صدا باید با توجه به موقعیت و شرایط شمرده ودر خور درك فراگیران باشد .  .7فن ارتباط کالسی : هماطور که می دانید در هر ارتباط 4عامل دخالت دارن د ک ه عبارتن د از :پیام دهن ده ،پیام گیرنده ،پیام و بازخورد( هرگز در کالس متکلم وحده نباش ید و اجازه دهی د ارتباط دو طرفت ه باشد ) . 6فن رشد بهداشت روانی در کالس مربی باید در کالس محیطی به وجود آورد که فراگیران را جذب کند و فراگ یران بای د در انجام امور یادگیري افرادي منضبظ و منظم به بار آیند نوعی ترس منطبق بر توان و تحم ل خ ود را در این زمینه بپذیرند . درجهت رشد بهداشت روانی معلم باید به نکات زیر توجه کند : شاد بودن در کالس تاکید بر نقاط قوت فراگیران پرهیز از هر نوع تبعیض جلب همکاري والدین ایجاد اعتماد به نفسدر فراگیر درك نیازها واستعدادهاي فراگیر کاربرد یافته هاي علمی در تعدیل رفتار فراگیران  . 7فن تشویق وتنبیه : تنبیه گاها موجب حذف یک رفتار نامطلوب می شود .تنبیه بدنی جایز نیست و باید متناسب با سن و کاراشتباه فراگیر صورت گیرد . -8فن برقراري انضباط : عوام ل بی نظمی در کالس یا ناش ی از رفت ار مربی ب ه ص ورت سرزنش کردن، تهدید،ایجاد تبعیض ،عدم توجه به تفاوتهاي فردي و بی نظمی است و یا ناشی از رفتار فراگیر به صورت رفتارهاي تهاجمی،رفتارهاي کالمی نابجا و بی اعتن ایی ب ه دستورات مربی می باشد . -9.فن جمع آوري مطالب در پایان هر درس مربی باید با این فن و بیان رئوس مطالب با هدف نتیجه گیري از مطالب ،تمرکزحواس فراگیران بر مطالب درسی ،پایان دادن به کالس و ...جمع بندي به عمل آورد -10.فن ارزشیابی نهایی ارزشیابی نهایی به منظور اطالع از نقاط قوت و ضعف تدریس انجام می شود . با تشکر از همکاری شما ماخذ :راهنامي تربیت مربی دفرت ارتباطات و آموزش سالمت معاونت سالمت وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی