رویکرد آینده پژوهشی و چشم انداز نظام اقتصاد بین الملل

صفحه 1:
چشم انداز نظام اقتصاد بین الملل و جایگاه ایران در آن: رویکرد آینده پژوهشی علی دینی ترکمانی استادبار موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی سازمان برنامه و بودجه استان زنجان آبان 1395 

صفحه 2:
۳ 020 سر فصل مطالب رویکرد آینده پژوهی چیست و چرا ضرورت دارد؟ #تر کیب نظریه نظام جهلنی و دهلت کار آمد توسعه خواه چیست و چه می گوید؟ * چشم انداز نظام اقتصاد بین الملل چه می تواند باشد؟ فرصت هاى نظام اقتصاد بين الملل در آبنده برای ما چه می تواند باشد ؟ #الزامات جهلنی و ملی استفاده از فرصت های احتمالی آبنده نظام اقتصاد بين الملل چیست؟ #رابطه میان این الزامات و توسعه منطقه ای چیست؟ #نتيجه 

صفحه 3:
رویکرد پژوهی چیست و چرا ضرورت دارد؟ 

صفحه 4:
تعریف آینده پژوهی 8آینده پژوهی کوششی نظام مند برای مطالعه آینده های ممکن. محتمل و مطلوب است 

صفحه 5:
2 a” ‏سح اهداف آینده‌پژوهی‎ ‏مطالعه آینده‌های ممکن‎ * ‏*_بررسی آینده‌های محتمل‎ ‏بررسی تصوبرهای آینده مطلوب‎ ‏مطالعه‌ی بنیان‌های معرفتی آینده‌پژوهی‎ ‏بررسی بنیان‌های اخلاقی آینده‌پژوهی‎ ‏تفسیر گذشته و تعیین موقعیت حال‎ ‏تلفیق دانش و ارزش برای طراحی اقدام اجتماعی‎ ‏افزايش مشارکت مردمی در تصویرسازی آینده و طراحی آن‎ ‏*؟ ایجاد وفاق اجتماعی‎ 

صفحه 6:
ورور 0 ‎eee‏ ‏مفروضات کلیدی آینده‌پژوهی * زمان پیوسته اما خطی نیست " آینده بالضروره تداوم یکنواخت حال و گذشته نیست " آینده‌اندیشی از بخش‌های جدایی ناپذیر اقدام بشری است * آینده به طور دقیق قابل پیش‌بینی نیست * وابستگی متقابل پدیده‌ها در جهان و ضرورت کل نگری * برخی آینده‌ها بهتر از برخی دیگر هستند 

صفحه 7:
سس ویژگی های فرایند آبنده پژوهی © تمرکز روی موضوعات بلندمدت تقویت ارتباطات میان دست اندر کاران عرصه آینده پژوهی © تنطیم و هماهنگ سازی استراتژی های دست اند ر کاران طی هم بر کنش ها تقویت توافق نظر روی موضوعات و دیدگاه های مختلف از آینده #تقویت تعهد داشتن دربره ى نتايج 

صفحه 8:
مثلث آینده پژوهی فشار حال 

صفحه 9:
(روندهای تثرگذار بر خدمات فمای ‎(gike‏ ‎ln por‏ آپنده ‏تصاوری رب از آیده ‎ ‏وزن گذشته ‎yoke gall yang) 2‏ ‎ 

صفحه 10:
‎as —— =”‏ پیشران های آینده ‏#پیشران ها مجموعه ای از نیروهای شکل دهنده آینده اند که به صورت جهانی با محلی بر آن تاثیر می گذارند و از تعامل چهار زیر عنصر شکل می گیرند: گروندها: تاربخی و پیوسته هستند رویدادها: گاهی تصادفی و اثرگذار بر روندها هستند ® تصاویر: آنچه در ذهن بازیگران مختلف می گذرد و بر اقدام ها تاثیر می گذارد #اقدام ها:آنچه تحت تاثیر تصاویر و روندها و پیشگویی رویدادها برای اجرا طراحی می شود 

صفحه 11:
وو ا = ویژگی های روش شناختی آینده پژوهی = آبنده پژوهی دانشی بین رشته ای و فرا رشته ای است * آینده پژوهی در اصل مطالعه نظام مند آینده نه با روش های متعارف گذشته بلکه با روش جدید است. يارادايم با سرمشق روش شناختى متفاوتى است * آینده پژوهی دارای هم وجه اکتشافی است و هم وجه هنجاری و هم وجه تصویرپردازی 

صفحه 12:
وجه هنجاری دانش فارغ از اخلاق نمی تواند به طور جدی دانش سودمندی باشد #نقد شرایط جاری با هدف خلق آبنده مطلوب ضروری است #واقع گرابی انتقادی: مادام که ساختارهای کلی نادرست تعیین کننده قواعد بازی جاری و باقی است. کار کرد علوم اثباتی متعارف در خلق جامعه مطلوب جزیی است 

صفحه 13:
ee ys ee Oo کلا * برنامه ریزی تلاشی برای نیل به اهدافی مشخص از زاویه دید امروز. در دوره زمانی سه تا پنج ساله است است. مراحل برنامه ریزی عبارت است از: تعیین راهبرد (استراتژی) توسعه کلی: توسعه صادرات غیر نفتی تعیین اهداف کیفی: افزايش صادرات محصولات صنایع ... تعیین اهداف کمی: هدف گذاری کمی افزايش صادرات صنایع کار خانه ای به اين ميزان. تعيين طرح ها: تعيين طرح هاى مورد نياز براى نيل به اهداف كمى تعیین پروژه ها: تعیین اولویت هاى سرمايه گذاری در سطح پروژه آینده پژوهی با نگاهی بلند مدت به دنبال آشکارسازی آینده و تلاش برای نیل به آینده مطلوب است 

صفحه 14:
“a ‏اقتصادی متاخر و تفاوت؟‎ ey) ty Vala آن با آینده پژوهی «برتامهريزى توليد ملى متاسب با ازهای قویت ی ‎«ee‏ ‏اتقويت نظام ‎ein‏ سرمایه‌گذاری خارجی ‎ly‏ صادرات» 7 CES ee erence ie ere enn er ear are pera 

صفحه 15:
آبنده پژوهی بر مبّنای دو مولفه مناسبات . . سیاسی و کیفیت نظام حکمرانی مناسبات سیاسی و ذیپلغاسی بی تنش م حکمرا oS 2 = مناسبات سپاسی و دیپلوماسی ‏ پرتنش 

صفحه 16:
ترکیب نظریه نظام جهانی و دولت کار امد توسعه خواه چیست و چه می گوید؟ 

صفحه 17:
‎ee”‏ سس ‏#نظریه نظام جهلنی تحولات در عرصه اقتصاد- جهلنی را ناشی از تحولات سرمایه جهانی می داند. ‏از منظر لین نظریه. اقتصاد جهلنی کلیت واحدی است که از سه قسمت تشکیل شده است: مرکزی. نیمه پیرامونی و پیرامونی ‏©#در طول تاريخ جند قرن اخير تركيب اقتصادها تغییر کرده ولی كليت لمن يابرجا مانده است: جايكزينى بريتانياى كبير به جاى اسپانیا و پرتغال» جايكزينى آمريكا و شوروى سابق به جاى بريتانياى کبیر. جایگزینی آمریکابه جای شوروی سابق و آنچه در حال رخ دادن است. ‏#جا به جایی در قدرت هژمونیک 

صفحه 18:
٩دلت‏ توسعه خواه دولتی است کهبا اتکاء به نظام حکمرانی قوی ‎oly‏ را برای همپایی فناورانه و رسيدن اقتصادى عقب تر از نظر سطح فناوری‌به مرز اقتصادهای پیشروتر در زمانی کوتاه. فراهم می کند. 

صفحه 19:
تثلث توسعه در چار چوب نظم اقتصاد جهانی ) | دولت توسعه ۳ Ls سرمایه سرمایه جهانی 

صفحه 20:
چشم انداز نظام اقتصاد بین الملل چه می تواند باشد؟ 

صفحه 21:
رديف | كشور ‎o> ۱‏ ۳ آمریکا ‎ak ¥‏ ‎ONS -‏ ه آلمان © روسيه ۷ پرزیل ۸ فراتسه 4 اتدونزی ‎Ne‏ لک ۲ ۳ 1۴ ی ۵ | کانادا اقتصاد جهانی در ۲۰۱۴ GDP AVETS AVENE ۷/۳۷/۷۲ FVAA ۳۲ ۳۵۵۹ yevy YOAV TRE ۴۳۳۵ ۷۱ ۴ 52 ۱۶۵۲ ۱۵۲ رديف ‎AF‏ ‎vv‏ ‎vA‏ ‏55 ‎ve‏ ‎wa‏ ‎YT‏ ‏"+ ‎°F‏ ‏۵ ۲ ۲۶ ‎Vv‏ ‎vA‏ ‏۲۹ ‎we‏ کشور اسیاتیا ترکیه ایران استرالیا تولید ناخالص ملی به روش برابری در قدرت خرید GDP ۱ ۳۴ ۱۰۲ ۳۸۴ ۱ ۰ ۱۰5۸ 55 aro ary ۹۷ AAF Van vFV ۹۵ FAY ۳۶۲ The World in 205: Will the Shift in Global Economic power Continue?, PWC, CO, ‏متبع: کانا‎ 

صفحه 22:
ردیف | کشور ‎o> 5١‏ ۲ آمریکا ‎aa ۳‏ 7 این ۵ اندوتز ی 9 برزیل اد روسيه ‎A‏ المان 5 مکزیک ‎٠6‏ ۱۹ ۱ Lad ار ۱۵ نیجر یه افق۲۰۳۰ تولید ناخالص ملی به روش برابری در قدرت خرید GDP ۳۶۲۱ ۴ ۳ ۱ ۳۸ 4 OFAF ۳۹۹۶ ۴۳۸۵۴ Faas ۳۹۸۵ ۳۳۹۸ ۳۳۹۲ ۲۳۸۸ ba al ۲ Yor? Global Economic power Continue?, PWC.CO,UK ‘aad رديف ۱۶ ‎VW‏ ‎VA‏ ‏4% ‎ve‏ ‏۳۱ ‏۳۲ ‏۷ ‏+ ‏۵ ۲ ۲۶ ‎vv‏ ‎vA‏ ‏4+ ‏۳۰ کشور کانادا اسمياتيا اييرات مصر تايلئد پاکستان GDP CELE vive our VAOF¥ VARY. ‏تک‎ ‎(2 ‎Voor ‎yore ‎VOLA ‎51-6 ‎۳ ‎eV ‎۱۵۵ ‎۱۹ 

صفحه 23:
>| <| wo] 4) 4] 4) 16 هذ ء اه اف کت 3 کشور جين هند آمریکا اتدوتز ی پرزیل مکزیک ذاين افق ۲۰۳۰ تولید ناخالص ملی به روش برابری در قدرت خرید GDP ۶ ۹ ۴۳۲۳۵ ‏مدع‎ ‎15٠ ۹۱۶۴ Sd va ۷۳۵۷۵ came) FTA over aFAA ‏.مه‎ ‎ه٠“‎ ۵۳ ردیف ‎VF‏ ‏9 ‎vA‏ ‏.4% ‎vo‏ ‏۲۹ ‏وی ‏و ‎ve‏ ‎vo‏ ‏هذ ‏۳ ‏۸ ۲ ۲۹ ۳۰ کشور مصر کره چنویی ایتانیا کاتادا فیلیپین تایلند ويتقام GDP ‏َع‎ ‎TAY ‎۳۶۷ ‎YOAY ‎۳۵۹۶ ‎۳۵ ‎rr ‎۳۳۶۹۷ ‎۳۳۷ ‎57 ‎۳۰۹۹ ‎4 ‎ya. ‎VAS ‎۳۳۵۵ 

صفحه 24:
ظهورقدرت های توظهور و جا به جایی در قدرت "7 هژمونیک = 4 International Futures (Renard, Thomas,” A BRIC in the World: Emerging Powers, Europe, and the Coming Order, Royal Institute for International | Relations (OPEC, Annual statistical Bulletin, 2009 5 thy. = 

صفحه 25:
٩نظم‏ امنیتی سیاسی به نظامی متشکل از دو تا چهار ابر قدرت و چند قدرت بزرگ تبدیل می شود. اقتصاد جهانی مبتنی بر قطب های منطقه ای 

صفحه 26:
.۰ ا __ تغییر در ترکیب شورای آمنیت سازمان ملل -- #كوفى عنان : بدون اصلاح شورای امنیت هر گونه اصلاحی در سازمان ملل ‎plait‏ ‏خواهد ماند. ترکیب کنهنی شورای امنیت- چنان که گذشت- جهان را آنگونه که در سال ۱۹۴۵ بود و نه آنگونه که در قرن بیست و یکم هست بازتاب می دهد. این شورا بلیدبه گونه ای اصلاح شود که دولت هلیی که‌به لحاظ مللی, نظلمی و دیپلما تیک بالاترین سهم را در سازمان ملل ايفا مى كنند در بر كيرد و به نحوى گسترده اعضای كنونى سازمان را نمايندكى كند. در حال حاضر براى افزايش شمار اعضاى شورا از بانزده.به بيست و جهار عضو دو مدل مطرح است: يكى ايجاد شش كرسى دائمى جدید و سه کرسی غير دائمى. ديكرى .نه كرسى غير دائمى جديد. هيج يك از دو مدل دامنه ی حق وتو رابه فرلتر از پنج عضو دائمی که هم اینک از ن برخوردارند نمی گستراند.به عقیده ی هن زمان لن رسیده است که‌با جدیت و جسارت گره از این کار بگشاییم و تصمیمی مقتضی را اتخاذ کنیم ۰ 

صفحه 27:
”= سس 5 تغییر در نظام حکمرانی اقتصادی جهانی ® تغییر سازمان کاری بانک جهانی و صندوق بین المللی پول تغییر نظام پولی جهانی و جایگزینی تدربجی پول جدیدی مثل حق برداشت صندوق بین المللی پول به جای دلار برای تسویه حسابهای بین المللی وذخیره جهانی © تغيير نظام مالی جهانی و اعمال مالیات بر سود معاملات سهام با هدف پیش گیری از وقوع بحرانی دیگر 

صفحه 28:
2 —— — "در موضع صندوق بین المللی پول طنز روشنی دبده می شود: صندوق سعی دارد نشان دهد که ماوراى امور سیاسی است. با وجود لین . برنامه ی وام هلیش به وضوح تحت تاثیر مساثل سیاسی است. صندوق بین المللی پول مساله فساد اداری کنیا را بهلنه و وام نسبتا کمی را که قرار بودبه کنیا بدهد متوقف کرد. ولی جربان پهلی را که بللغ بر میلیاردها دلار حی شدبه روسیه و اندونزی ادامه داد. از دید عده ‎anes!‏ نظر حی رسيد در حللى كه شتر دزد را رها کرده. برای تخم مرغ دزد سخت می گرفت... مساله تنها لین نیست که بلید منصفانه و یکسان عمل کرد. جهان جای غیر منصفانه ای است و هیچ کس واقعا انتظار ندارد که صندوق بین المللی پول‌بایک قدرت اتمی همان برخوردی را داشته باشد که‌با یک کشور آفربقلیی فقیر و کم اهمیت دارد. نکته ساده‌تر از اینهاست: تصمیم به وام دهی تصمصیم سیاسی است و قضاوت های سیاسی همیشه در تو صیه های صندوق ذی مدخل است ‎ed)‏ . منبع پیشین. 1۹۹۹:۱۳۸۲ ص ۷۱) 

صفحه 29:
توجه وبزّه آی بلیدبه حق برداشت مخصوص داده شود. این. پول ويژگي ها و پتانسیل ذخیره ارز فراملی را دارد. علاوه بر لین. افزایشی در تخصیص حق برداشت مخصوص به صندوق کمک می کند که به مشکل منلبع‌با شفافیت بپردازد. بنابراین. تلا ها للید در جهت فشازعه تخصیص حق برداشت مخصوص باشد. لين مستلزم همكارى بين المللى در ميان اعضای صندوق است. به ویژه. ماده چهارم موافقتنامه 9 ‎ails‏ مواد مربوط به تخصيص حق برداشت مخصوص ييشنهاد شده در 191917 بايد سريعا تصويب شوددنا كشورهليى كه از سال ۱۹۸۱ عضو صندوق بوده لند بتوانند از منلبع حق برداشت مخصوص بهره ببرند. بر لين مبنا بليد ملاحظات بيشترىببه افزليش تخصيص آن معطوف کرد... چشم انداز استفاد از حق برداشت مخصوص بليد افزايش ‎eh‏ که بتولند نیاز کشورهای عضوبه ذخيره ارز جهانی را برآورده کند" (زو زیاژوان. سخنرانی با عنوان "اصلاح نظام پولی بین الملل ۰۳ ۲۰ 

صفحه 30:
aie —— © "ايده افزليش حق برداشت مخصوص یا ذخیره جهانی دیگر, در جهت هدف تسهیل تامین مللی هر دو کشورهای دارای کسری و مازاد تجاری است. به کشورهای دارای کسری کمک می کند که راحت قر به وام. خارج از بازارهای بین المللی. از طریق نهادهای مللی بین المللی دسترسی داشته باشند...به کشورهای دارای مازاد که می خواهند بر ذخایرشان اضافه کنند نیز کمک می کند ریسک کاهش ارزش پول را کمتر کنند (بینی اسنگی. سخنرانیبا عنوان جهان يس از بحران: طراحى يك نظم پولی جدید ". ۲۰۰۹) e 

صفحه 31:
اا سا تت فرصت هاى نظام اقتصاد جهانى جند قطبى منطقه كرا براى اقتصاد ايران 

صفحه 32:
تبدیل شدن به قدرت منطقه ای بزرگ متناسب با موقعیت ژئوپلتیکی و سرزمینی و امکانات طبیعی و انسانی کشور جذب سرمایه خارجی رشد گردشگری بین المللی تبدیل شدن به یکی از اعضای دایمی شورای امنیت سازمان ملل 

صفحه 33:
‎fs |‏ ” ۲ ‎elke ee‏ و ملی استفاده از فرصت ی احتمالی آینده نظام اقتصاد بین 

صفحه 34:
#بازسازی نظام حکمرانی بر مبنای اصل « جهانی فکر كن ملى عمل كن» © تقويت دیپلماسی سیاسی و تجاری به عنوان یکی از ارکان مهم شاخص قدرت ملی #ارتقای ظرفیت جذب و زمینه سازی برای شکل گیری ثلث توسعه 

صفحه 35:
لبي ااببجبببجب- بدون آرتقای ظرفیت آمکان ارتقاء در جایگاه -- نظام اقتصاد جهان , وجود ندارد ذخيره دانش از گذشته + سرمایه انساني جدید + مهارتهاي مديريني و قا سازماني + همكاريهاي ات و صادرات دانش ‎ty‏ تثبت درخ وافعي ارز بدون کاهش پي در پي ارش بول ملي 

صفحه 36:
رابطه ميان اين الزامات و : ن اين الزامات و توسعه منطقه اى 

صفحه 37:
5 ۳۳ Sa” ‏عملکرد جزء جدای از عملکرد کل نیست‎ ‏توسعه منطقه ای بدون رشد کلان اقتصادی و‎ توزیع عادلانه منابع» امکان ناپذیر است تامين ايندو نيز بدون تامين اصل ”جهانى فكر كن و ملى عمل كن“ و ارتقاى ظرفيت جذب ناممكن است 

صفحه 38:
وضع حکمرانی: شاخص 2 (پانک جهانى) کشور -سال شاخص رتبه در شاخص عملکرد لجستیکی زیرشاخص کارایی فرایندهای ترخیص کالا زیرشاخ صکیفیت زیرساختهای لجستیکی زیرشاخص سپولت در ارسال محموله‌های بین‌المللیٍ زیرشاخص شایستگی و کیفیت خدمات لجستیک زیرشاخص توانلیی در تعقیب و ردیابی کالاهای ‎en!‏ 2007 150) کشور) 78 63 66 66 78 125 2010 155) کشهر) 103 106 86 121 69 110 ایران 2012 )155 کشور) 112 126 100 115 87 108 Rewer} § (os 2014 166) کشور) 114 133 97 124 123 2016 )160 کشور) 110 72 82 111 31 35 36 43 

صفحه 39:
5 5 2 2 = — ۲۳۳ تو در تویی نهادی و عوارض منفی آن بي ثبتي ساختار سازماني (تاسيس هاء تقكيك هاء ادغام هاو انحلالها) 

صفحه 40:
نبود سیاست صننعتی» چانه زنی گروه های ذی 7 نفع. وکارابی تخصیصی پایین فشار گروه های ذی . ۱ نف ‎١‏ ‏2 ‎a 1 4 2‏ ,> نبود سیاست تعریف پروژه ها ۱ ‎ne‏ 3 پروژه های سرمایه گذاری ‎See‏ سرمايه كذازى ‎Sle Jb dag g plats (ARSE‏ شتابزدگی در ۲۱ مقیاس در تعداد سيار معوقه سياستكذارى )| زياد | 9 و 5 9 ا ۱ 1 اتلاف منابع و کارآیی تخصیصی پایین 8 

صفحه 41:
قدرّت جانه زتی تابرابر منطقه ای و کارآیی ‏ . توزیعی پایین (وابستگی به مسیر گذشته) بودجه ریزی بر مبناى سال قبل ۲ # a ‏افزایش شکاف‎ 0 8 ae ‏تخصيص اعادلاته | ميان مركز‎ | NE 77 ١ = y ۳ 

صفحه 42:
حت = دتم ۰ ©اقتصاد - جهانى در حال تجربه جا به جابى ديكرى در جرخه هزمونيك است ©اين جا به جايى كه با شكل كيرى نظم نوينى همراه است فرصت هابى را براى اقتصاد ايران جهت بازيكرى مهم در عرصه منطقه و جهان فراهم مى كند اما استفاده ازاين فرصت ها بدون تقويت ديبلماسى سياسى و تجارى و ارتقاى ظرفيت جذب ممكن نيست © تقويت دييلماسى تجارى و ارتقاى ظرفيت جذب نيز بدون تغيير باورها و يذيرش اصل جهانى فكر كن ملى عمل كن و رفع مشكل تو در تويى نهادى ممكن نيست 

صفحه 43: