زراعت عمومی

صفحه 1:
زراعت عمومی | بر اساس کاپ زیراعت عمومی مولف: كمال سادات ‎١‏ A e = ‏انتشارات دانشگاه پیام نود‎ 

صفحه 2:
جایگاه درس * درس زراعت عمومی به ارزش 9 واحد جزء دروس اصلی رشته اقصاد کشاورزی در مقطع کارشناسی میباشد. 

صفحه 3:
هدف کلی درس ء هدفهای ارائه این درس به دانشجویان رشته اقتصاد کشاورزی عبارتند از: 6 شناخت و طبقه بندی گیاهان زراعی از نظر فصل رشد. طول عمرء هدف تولید و ... 0 تاثیر عوامل محیطی در رشد و نمو و تولید متل گیاهان زراعی. 9. شناخت مراحل و چگونگی آماده سازی بستر بذ عملیات کاشت» داشت و برداشت محصولات زراعی. 

صفحه 4:
Ws ‏فصل اول: کلیات و تعاریف‎ < ‏فصل دوم: گروه‌بندی گیاهان زراعی‎ > ‏فصل سوم: اندامهای گیاه (شکل» ساختمان؛ وظایف)‎ < AUS ‏فصل چهار: عوامل محیطی مژثر بر رشد و نمو‎ > ‏فصل پنجم: آماده سازی بستر بذر‎ > ‏فصل ششم: بذر در زراعت‎ < ‏هفتم: عملیات کاشت‎ aad > ‏فصل هشتم: عملیات داشت‎ < ‏فصل نهم: عملیات برداشت محصول‎ < ‏فصل دهم: آيش و تناوب زراعی‎ < 

صفحه 5:
فصل اول كليات و ت تعاريف بركشت به فهره كلك كرس 

صفحه 6:
* تولید غذاء پوشاك و سوخت همواره در طول تاریخ مهمترین مساله مورد توجه جوامع انسانی بوده است. تولیدات گیاهی؛ اساس تامین غذا را تشکیل می‌دهند» بطوری که جیره غذایی بسیاری از مردم تقریبا بر مصرف مستقیم فرآورده‌های گیاهی متکی است. حتی گوشت و فرآورده‌های دامی نیز که گاهی به چیره غذایی افزوده می‌شوند از تولیدات گیاهی منشاء می‌گیرند. تولید الیاف نیز مسنقیما و یا به طور غیرمسنقیم به گياهان زراعی وابسته‌اند. در بسیاری آز کشورهای فقیر و توسعه نیافته برای مصارف پخت و پز و تولید گرما عمدتا از گیاهان به عنوان سوخت استفاده می‌شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 7:
زراعت عبارت است از: ۰ علم و فن کشت و کار و بهرمبرداری از آب و خاك و گیاه. ‎٠‏ آشنانی با تکنيك‌های صحیح و علمی زراعت به ما كمك می‌کند تا از منابع آب و خاك کشور در جهت تامین تولیدات گیاهی مورد نیاز جامعه به نحو مطلوب بهره‌برداری کنیم. در غير این صورت اعمال فشار در زمینه تولیدات گیاهی و متوسل شدن به روشهای ناصحیح و بهره‌برداری بیش از حد از منابع طبیعی» نه تنها کمکی به خود اتکایی کشور نمی‌کند بلکه خسارت‌های جبران‌ناپذیری بر محیطزیست وارد می‌آورد. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 8:
* یکی از شاخص‌های مهم برای شناخت روند افزایش جمعیت؛ ارزیابی زمان دو برابر شدن آن است . در حدود دو هزار سال قبل 0000 میلیون نفر روی کره زمین زندگی می‌کردند. تقریبا (660) سال طول کشید تا این جمعیت دو برابر شد. دومین دو برابر شدن جمعیت کمتر از 00000 سال به طول انجامید» به طوری که در سال (666) میلادی جمعیت ساکن بر کره زمین از مرز يك میلیارد نفر گذشت . از آن پس » زمان دو برابر شدن جمعیت ‎Ladle‏ کوتاه و کوتاهتر شد» تا اینکه يس از ‎dls (OO‏ (در سال 060000 ) جمعيت جهان به ع مبليارد تقر ويد و 800 سال بعد (سال 49/26) از مرز 0 ميليارد نفر هم كذشت. هم اكنون جمعيت انسانهاى كره زمين در حدود © ميليارد نفر است. برگشت به فهرست درس 

صفحه 9:
۶ روند افزایش جمعیت در سالهای آینده چگونه است؟ * پیش بینی‌های مختلفی در اين مورد انجام شده که هر يك دورنمای خاصی را برای آینده جمعیت جهان ترسیم کرده اند» اما همه آنها بر افزایش چشمگیر جمعیت تاكيد نموده اند. برگشت به فهرست درس World Population Projections Population 1995 2000 ۰ 2010 ۰ 2020 ۰ 2030 ۰ 2040 ۰ 0 

صفحه 10:
‎٠‏ در سال ‎POO‏ میلادی» مالتوس در مقاله ای با عنوان «ارزیابی جمعیت» اظهار داشت: ‏رشد جمعیت از ظرفیت‌های تولید مواد غذایی تجاوز می‌کند. ‏* او بر اين باور بود که جمعیت انسان به طور تصاعد هندسی و وسائل تغذیه و معاش او به طور تصاعد حسابی افزایش می یابد. از اینرو بروز فقر و قحطی جهانی را قریب الوقوع می دانست. با اين همه با گذشت دویست و چند سال از ابراز عقيده مالتوس ‏قحطی عالمگیر پیش نیامده است . ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 11:
دلایل عدم به وقوع پیوستن تئوری مالتوس عبارتند از: 0. کاهش رشد جمعیت 0 استفاده از ارقام پر محصول اصلاح شده 9 بکار گیری روشهای نوین کاشت» داشت و برداشت و نگه‌داری محصولات کشاورزی برگشت به فهرست درس 

صفحه 12:
* افزایش چشمگیر عملکرد گندم و برنج در اثر بکارگیری رهنمودهای انقلاب سبز در طی دهه های 1900 و 0 موجب شد تا غذایی بیشتر برای جمعیتی بیشتر و به قیمت ارزان تر فراهم گردد.علی رغم مشکلات و نابرابرری هایی که در توزیع عادلانه غذا در دنیا وجود دارد» ظرفیت دسترسی به پروتئین و کالری به ویژه در کشورهای رو به توسعه افزايش یافته است. برگشت به فهرست درس 

صفحه 13:
World Grain Production Million Tonnes 2.000 * نمایش روند افزایش تولید جهانی غلات 100 1600 1400 1200 برگشت به فهرست درس 

صفحه 14:
‎٠‏ يس از كذشت تقرريبا چهل سال از آغاز روند افزایش محصولات غذایی در جهان» اين سیر صعودی اندکی نفصان یافته است . بین سال‌های 990 و 4966 تولید جهانی غلات 0/0 برابر شده است هر چند این روند در سالهای اخیر تداوم نیافته است . پس از این دوره که رشد سالانه تولید غلات 9۵9 بود. به تدریج تا سال 9 به سطح ‎٩00‏ کاهش یافت .در نتیجه تولید سرانه غلات در این دوره 960/2 کاهش داشته است. ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 15:
چگونگی ات میزان تولید سرانه گندم در سالهای مختلف به ازای هر فرد ‘eograrmes Par Person lution Until 1996 Projection Until 2050 ۱ 25 ‏0د‎ 0 aD بركشت به فهرست درس 

صفحه 16:
نیازمندی به سوخت و الیاف » افزایش جمعیت و ارتقای سطح زندگی به طور مستقیم بر افزایش تقاضا برای سوخت و الیاف گیاهی نقش داشته است. به طور مثال ضرورت افزايش كميت و کیفیت منسوجات براى جمعيت اضافى عامل عمده اى است كه تقاضا براى الياف كياهى را افزايش داده است . علاوه بر اين فشار جمعيت موجب شده سطح بهره بردارى انسان از جنكلها و مراتع به منظور تامين فراورده هاى جوبى نظير كاغذ براى جاب روزنامه » الوار و هيزم افزايش يابد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 17:
* برای تضمین امنیت غذایی در قرن آینده حداقل سه استراتژزی اساسی زیر می بایست مورد توجه ملل مختلف قرار گیرد: 0 تلاش جهانی در جهت به کار گیری سیستم های کار آمد در تولید غذاء از طریق آموزش ؛ تحقیقات و سرمایه گذاری کافی, طرح و پیگیری برنامه های کاهش نرخ زاد و ولد بویژه در کشورهای در حال توسعه تا حدی که به سطح جایگزینی جمعیت بینجامد. مدیریت اصولی منابع تولید و استفاده کارآمد از آنها. برگشت به فهرست درس 

صفحه 18:
کلیات زراعت ۶ کشاورزی در مفهوم وسیع کلمه به کشت و کار و تولید محصولات زراعی و دامی اطلاق می‌شود. * علم زراعت فعالیت‌هایی از انسان را در بر می گیرد که به منظور. تامین نیازمندی‌های بعضی از گیاهان و در نتيجه بهره گیری از حداکثر قدرت تولیدی آنها انجام می شود. این فعالیت‌هاء علاوه برکاشت و برداشت محصول و حفاظت آن در مقابل آفات» امراض و علف‌های هرز انطباق عوامل محیطی با عملیات زراعی را نیز در بر می گیرد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 19:
‎٠‏ _ در حال حاضر برای افزبایش محصول سه راهکار قابل تصور است: ‏افزایش سطح زمین‌های زیر کشت ‏©. افزايش ميزان محصول در واحد سطح (افزایش عملکرید) ‏©. افزايش توليد در واحد زمان ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 20:
‎٠‏ يك متخصص زراعت بايد تلاش نمايد تا با در نظر گرفتن عوامل مؤثر در توليد كه به دو دسته عوامل طبیعی ( نور» دماء رطوبتء باد و خشكسالى ) و عوامل غير طبيعى ( جنگ حمل و نقل» قيمتء انقلاب و بازار) تقسيم مى شوند» شرایط بهره برداری بهینه از عوامل مساعد و مبارزه با عوامل نامساعد را فراهم آورد و با کسب آگاهی از آخرین پیشرفت‌های علم و فن زراعت. تازه‌های اين علم را بين کشاورزان ترویج نماید. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 21:
عملیات اصولی زراعت عبارتند از : * تهیه و نگهداری بذر گیاه مورد نظر * از بین بردن علفهای هرز و گیاهان موجود روی زمین * زیر و رو کردن خاك جهت تهیه بستر بذر + کاشت بذر و گیاه مورد نظر در فصل و شرایط مناسب رشد هر گیاه * تامین نیازمندی‌های گیاه از لحاظ آب و مواد غذایی ‎٠‏ حفظ گیاه در مقابل دشمنان طبیعی و رقابت علفهای هرز ‏* برداشت محصول و نگهداری آن در شرایط مناسب تا زمان مصرف ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 22:
فصل دوم گروه بندی گیاهان زراعی برگشت به فهرست درس 

صفحه 23:
فصل دوم" کرو دبند: 2 گروه بندی گیاهان زراعی * با توجه به اينکه گیاهان زراعی خصوصیات مختلفی دارند و برنامه تولید گاهی ممکن است چند هدفی باشد» از این‌رو این گریوه بندی‌ها مطلق نیستند و اين احتمال وجود دارید که برخی محصولات زراعی در دو یا چند گروه مختلف جای گيرند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 24:
انواع طبقه‌بندی گیاهان زراعی * مهم‌ترین انواع طبقه بندی گیاهان زراعی به شرح زیر است: بر اساس عملیات زراعی مشترك ۵ بر اساس عكس العمل به طول روذ © بر اساس طول فصل رشد بر اساس دمای مطلوب رشد 0 سایر تقسیم بندی های گیاهان ‎(aS‏ )- طبقه بندى علمى كياهان ©- بر اساس طول عمر بر اسان وسمت و دامتة ‎ie‏ © بر اساس هدف تولید 6 بر اساس راهکارهای مدیریتی 

صفحه 25:
و هو و و و و و كارلوس لينم( ‎(does‏ با ابداع روش های نامگذاری دواسمی طبقه ایاهان را پایه ریزی نموده است. دراین روش گیاهان بر أساى خم رصنیات ریخت فتاه تکامل و ژنتیگی در هفت طبقه قرار می گیرند. ترتیب طبقات عبارتند از : (Ricrpdocr ( ‏سلسله‎ (Dvswa) ‏بخش‎ طبقه رده !0)) ( orcer ) ‏راسته‎ (Peo) 0 ‏خانواده-‎ ( Geers) vain (Greve) 48 برگشت به فهرست درس 

صفحه 26:
گروه بندی بر اساس طول عمر * مبنای اين تقسیم بندی طول دوره رشد محصول بر حسب سال زراعی است. در اين گروه بندی گیاهان به 0 گروه تقسیم ميشوند. 0 گیاهان یکساله: طول دوره رشد اين گیاهان کمتر از يك سال زراعی است. مانند: گندم ©- گیاهان دو ساله: اين گروه در سال اول روشد رویشی و در سال دوم رشد زایشی دراند. مانند:کاهو و چغندر قند گیاهان چند ساله: اين گياهان بیش از دو سال و غالبا جند سال به رشد خود ادامه می دهند. زعفران و یونجه نمونه ای از این گروه برگشت به فهرست درس 

صفحه 27:
گروه بندی بر اساس وسعت و دامنه کشت 0- گیاهان باغی یکساله: گیاهانی هستند که در سطح کوچكك کشت می شوند. مانند: پیاز» بادنجان» کلم. 2 گیاهان باغی ‎ata‏ ساله: گیاهانی دایمی و چند ساله هستند که در اراضی بزرگ باغات و نهالستان پرورش می یابند. مانند: جاى» قهوه» مو © كياهان زيراعى: اين گروه که ممکن است يك ساله, دو ساله و چند ساله باشند در وسعت بسیار زیاد و در اراضی مزروعی کشت می شوند. مانند: گندم برگشت به فهرست درس 

صفحه 28:
طبقه بندی گیاهان زراعی بر اساس هدف تولید * چنانچه نوع محصول و نحوه مصرف آن مورد توجه باشد می توان گیاهان زراعی را به شرح زير طبقه بندی کرد: 4 غلات؛ مانند: گندم جوء ذرت» برنج» سورگوم» پولاف» چاودار» ارزن م حبوبات: مانند: لوبیاء نخود» ماش» عدسء و باقلا © نباتات روغنی: مانند: پنبه » سویاء آفتابگردان» کتان بادام زمینی» گلرنگ ذرت. کنجد. کرچك و کلزیا <- گیاهان علوفه‌ای: مانند: ذربت علوفه ای» شبدر يونجه. اسپرس و انواع علفهای چمنی برگشت به فهرست درس 

صفحه 29:
گاانرشبی: مانند. ‎al:‏ چغندر قند» سیب زمینی شیرین» ©- كياهان قندی: مانند: چفندر قند و نیشکر م گیاهان لیفی: مانند: کتان و كنف گیاهان غده‌ای: مانند: سيب زمینی ‎-O‏ گیاهان دارویی و تدخینی: مانند: مانند: توتون خشخاش؛ چای. قهوه» خردل. ‏0- گیاهان ادویه‌ای: مانند: زردچوبه» هل» میخأك» زنجبيل» زعفران» وانیل و زیره ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 30:
طبقه بندی گیاهان زراعی بر اساس راهکارهای مدیریتی ‎٠‏ گاهی اوقات به منظور افزایش بهره وری در سیستم‌های کشاورزی و حفاظت آب وخاك و استفاده از محصول زراعی در يك مورد مصرف خاص, گیاهان زراعی را به شیوه ای خاص و در زمانی خاص کشت و يا در مرحله خاصی از رشد گیاه برداشت می‌کنند. ‎٠»‏ به اين ترتيب كياهان زراعی را می توان در چند گروه به شرح زیر طبقه بندی نمود: ‏ای نی ©- گیاهان همراه 6 گیاهان جانشین © گیاهان سیلوتی گیاهان تصیلی ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 31:
2 ry تقسیم بندی بر اساس عملیات زراعی مشترك * این تقسیم بندی بر مبنای امکان انجام عملیات وجین ( کنتربل مکانیکی علف‌های هرز) در بین ردیف های کاشت صورت می پذیرد. 0 گیاهان وجینی: مانند: سیب زمینی» پنبه» ذرت» آفتابگردان » چغندر و ... جزو گیاهان وجینی هستند. 0 گیاهان غیر وجینی: مانند: گندم» جوء یونجه و شبدر در اين كروه قرارمى كيرند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 32:
‎cl) 7‏ گروه بندی بر اساس عکس العمل به طول روز ‎٠‏ از نظر حساسیت فرآیند گل دهی گیاهان به طول روز آنها را به وه زیر تقسیم بندی می کنند. گیاهان روز بلند - در اين گیاهان انتقال از مرحله رشد رویشی به زایشی با افزایش طول روز تسریع می شود. مانند: گندم» جوء چغندر قند» نخود و 2 گیاهان روز کوتاه - در اين دسته از گیاهان روزهای بلند. را به تعویق خواهد انداخت. مانند: ذرت» سویاء» سورگوم» آفتابگردان » پنبه و برنج ©- كياهان بى تفاوت - اين دسته از گیاهان عکس العملی به طول ‏روز نشان نمی‌دهند ‎ ‏برگشت به فهرست درس | 

صفحه 33:
گروه : بندى بر اساس فصل ر رشد * ارقام مختلف يك گونه گیاه زراعی بر اساس تعداد روز از سبز شدن تا رسیدگی به گروه‌های زودرس» ميان رس و دیررس تقسیم بندی می‌شود. این تقسیم‌بندی صرفا مقایسه‌ای بین ارقام مورد نظر است. البته گاهی ممکن است این مقایسه بین گونه‌های یکساله انجام شود. به طور مثال پنبه در مقایسه با ذرت یا لوبیا دوره رشد طولانی تری دارد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 34:
گروه‌بندی بر اساس دمای مطلوب رشد گیاهان سرما دوست - بهترین رشد اين گیاهان در هوای خنك ) ‎OG WG‏ درجه سانتیگراد ) انجام می شود. گیاهانی چون گندم جوء سیب زمینی» باقلاه نخود» چغندر» کلزا و یونجه در گروه گیاهان سرما دوست قرار می‌گیرند. 2 گیاهان گرما دوست - اگر چه اين گیاهان در هوای نسبتا ‎OD UCD) aS‏ درجه سانتیگراد) بهترین رشد خود را انجام می دهند» اما دمای بیش از 56 درجه گرده افشانی و لقاح این گیاهان را مختل می سازد. لوبیا چشم پلبلی» سوياء پنبه» ذرت» ماش و سورگوم همگی جزو گیاهان گرما دوست به حساب می ایند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 35:
فصل سوم (شکل» ساختمان» وظایف) برگشت به فهرست درس 

صفحه 36:
چرخه زندگی گیاهان * چرخه زندگی بسیاری از گیاهان زراعی با جوانه زنی بذری که در خاك کشت شده است آغاز می شود. با رویش و سبز شدن گیاهچه جوان بر سطح خاكء رشد رویشی گیاه ادامه یافته و بسته به نوع گیاه و شرایط محیطی حاکم بر آن پس از مدتی گیاه وارد مرحله رشد زایشی می شود. در این مرحله پس از وقوع گلدهی و انجام عمل گرده افشانی و لقاح» بذر و میوه بوجود می آید. برگشت به فهرست درس 

صفحه 37:
Diploid 2 | Generation 9 - 6 6 Haploid Generation برگشت به فهرست درس 

صفحه 38:
اندام‌های تشکیل دهنده پیکره گیاه ‎٠‏ پیکره گیاه اساسا شامل محوری است که در يك انتها ریشه و در انتهای دیگر به صورت ساقه جوان در می‌آید. ريشه و ساقه جوان؛ هر يك با نقش های اختصاصی در گیاه» يك مجموعه کامل را تشکیل می دهند. بر روی ساقه یاشاخه» گره‌هایی وجود دارند که يك يا جند برك به آن متصلند. مسن ترین برگ‌ها در قاعده ساقه و جوان ترین آنها نزديك به نوك ساقه قرار دارند. جوانه ها معمولا در قاعده برگ‌ها و در زاویه بین برگ و ساقه ایجاد شده و ممکن است به صورت انشعاباتی در آمده و ساقه های فرعی را به وجود آورند. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 39:
برگشت به فهرست درس 

صفحه 40:
* ريشه يكى از اجزای اصلی گیاه است و عموماً در خاك قرار دارد. نقش اصلی ريشه در حیات گیاه» جذب آب و مواد کانی و نگهداری گیاه در خاك است. علاوه بر این ريشه كليه كياهان معمولاً مقداری مواد غذایی را» حداقل برای زمانی کوتاه ذخیره می‌کنند. ريشه گیاهانی مانند هویج و چغندر قند عضو ویژه ذخیره مواد غذایی است. برگشت به فهرست درس 

صفحه 41:
انواع سیستم ریشه‌ای ۰ اصولاً دو نوع ريشه به نامهای ريشه اقشان و ريشه راست در گیاهان مشاهده می شود . ‎٠‏ در سیستم ريشه ای افشان تعدادی ريشه تقريباً يك اندازه دیده می‌شود که هر کدام تعدادی ريشه کوچکتر فرعی دارند. به طور کلی در سیستم ریشه‌ای افشان کلیه ريشه های اصلی باريك و بلندند و هيچيك مشخص تر از بقیه نیستند . اما در گیاهانی که ريشه راست دارند» يك انشعاب اصلی و کاملاً متمایز دیده می شود به نام ريشه اصلی پا راست که در اطراف آن انشعاباتی کوچکتر و باریکتر وجود دارد. ‎ ‏برگشت به فهرست درس | 

صفحه 42:
نمایش ریشه‌های راست و افشان برگشت به فهرست درس 

صفحه 43:
مهمترین نقش و وظایف ساقه در گیاهان عبارت است از: 0 نگهداریی و استحکام بخشیدن به گیاه ©. هدایت شیره خام و پرورده در گیاه 9. تولید بافتهای جدید #. اندوختن مواد فتوسنتز برگشت به فهرست درس 

صفحه 44:
انواع ساقه + ساقه‌ها از نظر محیط زندگی بر سه نوع‌اند: ساقه‌های آبی ©. ساقههاى هوايى ©. ساقههاى زمينى ء مشخصه ظاهرى ساقهوجود كره هايى است كه ساقه را به بخشهايى تقسيم مى نمايد. فاصله دو كره را ميانكره كويند. بركها و ساقههاى جانبى در محل كردها به ساقه اضلی متصیل:مبیتلون, برگشت به فهرست درس 

صفحه 45:
» ساقه های هوایی و زیر زمینی بر اساس طول عمر؛ نوع گیاه و نیاز به حفاظت در برابر تغییرات اقلیمی محیط و نحوه رشد بر چند دسته اند: - ساقه بازدانكان و دو ليه اى هاى جوبى» مانندکاج؛ بلوط گردو و سیب و ... 2 ساقه گیاهان دو لپه ای علفی؛ مانند لوبیاء نخود آفتابگردان و شمعدانی و ... 0 ساقه گیاهان تك لپه؛ مانند ذرت جوء گندم» مارچوبه و نخل ساقه های تغییر شکل یافته؛ مانند ساقه زیرزمینی پیاز و سیب زمينى؛ ساقه خزنده زنبق و توت فرنگی و ... برگشت به فهرست درس 

صفحه 46:
* قسمتهای ۱ برگ عبارتند از : پهنك و دمبرگ. گاهی اوقات در قاعده دمبر آندام کوچك برگ مانندی به نام گوشوارك یافت می شود. درون صفحه پهنك ‎SMES oe We fe‏ از نظر آناتومیکی مجموع بافت چوبی و آبکشی هستند . ۰ آرایش رگبرگها در تشخیص دو زیر رده گیاهان گلدار ( فك لنه ای‌ها و دو ليداىها) بكار مى روند. در تك ليه ها (مانند گندم؛ جوء ذرت» سوسن» زنبق» خرما و ركبركها درشكدو تقربياً موازيند. أمأ در دو لبه ايها ( ينيم افكايكردان : لوبيا؛ سيب بار بل “‘ شمعدانى و ....) ركبركها به صورت منشعب قرار كرفتهاند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 47:
برگشت به فهرست درس 

صفحه 48:
انواع برگ ۰ اصولا برگها از نظر شکل ظاهری دو نوع‌اند: ساده و مرکب. برگ ساده دارای پهنکی است که ققط از يك قطعه تشكيل شده است. در برك مركب يهنك از چند قطعه برك كوجك موسوم به بركجه تشكيل شده است. ۰ برك ممكن است به صورت مركب شانهاى و مركب پنجه‌ای باشد. در حالت اول برگچه‌ها روی محور اصلی که به منزله ركيرك میانی است به صورت مقابل هم قرار گرفته‌اند. اين حالت در برگهای نخود» عدسء اقاقیا و گردو دیده می‌شود. اما در برگ مرکب پنجه‌ای برگچه‌ها همه از يك نقطه منشعب شده‌اند. برگشت به فهرست درس | 

صفحه 49:
pinnately ۱ , palmetly much lobed divided even compound 0 pinnate pinnate odd : interuptedly 4 trifoliate pinnate pinnate برگشت به فهرست درس 

صفحه 50:
آرایش برگ روی ساقه ‎٠‏ آرایش برگ گیاهان گلدار روی ساقه دارای نظم معين است. در تعدادی از گونه‌ها دو بررگ روبرو در طرفین هر گره دیده می شوند» اين نوع آرايش برگها روی ساقه را متقابل می‌گویند. در تعدادی دیگر از گونه هاء بیش از دو برك در محل هر گره دیده می شود اين حالت را فراهم می گویند. درتعدادی از گونه‌ها فقط يك برك در هر گره یافت می شود. اين نوع آرايش را متناوب می نامند. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 51:
برگشت به فهرست درس 

صفحه 52:
وظيفه برك ‎٠‏ فتوسنتز كه به فرآيند دريافت انرزى نورانى و تبديل آن به انرزى شيميايى اطلاق می شود عمدتاً در برگ ها انجام می شود. ماده سبزینه ای موسوم به کلروفیل عامل جذب کننده انرژی نورانی است و به برگ توانایی انجام فتوسنتز را می‌دهد. ‏* آبی که توسط ريشه جذب گیاه می شود بیش از مقداری است که گیاه برای انجام واکنشهای خود به آن نیاز دارد» به اين ترتيب مقداری از آب جذب شده صرف سوخت و ساز گیاه می شود و بقیه از برگ به صورت بخار آب خارج می‌شود؛ اين عمل كه تعرق نام دارد دومین نقش مهم برگ به حساب می آید. ‎ ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 53:
* با پیدایش گل بر روی ساقه مرحله رشد زایشی گیاه آغاز می شود. چگونگی تغییر دوره رویشی به زایشی و زمان پیدایش گل بر روی ساقه در جنس‌ها و گونه‌های گیاهی متفاوت است. به نظر می رسد جوانه انتهایی ساقه به تدریج توانایی رشد طولی خود را از دست می دهد و تشکیل جوانه های گل آغاز می شود. گل بخشی از اندام توليد مثل جنسی در گیاهان است. به این ترتیب تولید ياخته های جنسی نر و ماده» گرده افشانی و لقاح که اساس تولید میوه و دانه هستند را باید به عنوان مهم‌ترین نقش گل در گیاهان برشمرد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 54:
ساختمان گل ‎٠‏ گل عموماً از چهار بخش اصلی تشکیل شده كه اين جهار بخش عبارتند از: ‏کاسه گل (کاسبرگ ها) ‏. جام گل (گلبرگ ‎(Us‏ ‏. نافه گل (پرچم ها) ‏| مادگی گل (بریچه ها) ‏د 0 0 5 ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 55:
برگشت به فهرست درس 

صفحه 56:
‎٠‏ بیشتر گلها درارای کاسه» جام» مادگی و نافه می باشند. اگر گلی هر چهار بخش نام برده را داشته باشد آنرا گل کامل می گویند. در صورتی که گل فاقد يك یا چند بخش از بخشهای فوق الذکر باشد آنرا گل ناقص می نامند. گلهای ناقص ممکن است: ‏» فاقد گلپوش ( کاسه و جام ) باشند. ‏» دارای کاسه ولی فاقد جام باشند. ‎٠»‏ دارای برچه ولی فاقد پرچم باشند. ‎٠‏ دارای پرچم ولی فاقد برچه باشند. ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 57:
‎٠‏ در گلی که پرچم ها و مادگی موجود باشند و در لقاح شرکت کنند آن را دو جنسی و چنانچه پرچم ها يا مادگی موجود نباشند يا غیر فعال باشند آن گل را تك جنسی گویند. گل‌های تك جنسی یا نر ( فاقد مادگی) و یا ماده(فاقد پرچم) هستند. هر دو نوع گلهای تك جنسی ممکن است روی يك گیاه باشند» مانند ذرت و گردو که آنها را گياهان يك پایه می گویند » و يا ممکن است گلهای نر و ماده روی دو گیاه جداگانه متعلق به يك گونه دیده شوند. مانند خرماء بید» و تبریزی و پسته. این گونه گیاهان را اصطلاحاً گیاهان دو پایه می نامند. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 58:
گیاهان را بر اساس نحوه گرده افشانی و لقاح به سه دسته تقسیم می کنند: ‎٠‏ گیاهان خود گشن: در اين گیاهان دانه گرده يك گل» مادگی همان گل را به طور طبیعی و بدون كمك سایر عوامل بارور می سازد. گندم» سویا» توتون و سیب زمینی ‏۰ كياهان دك كشن .: در اين كروه از كياهان برای لقاح يك كل به دانه گرده کل دیگر نیاز است. ذرت» چاودار؛ یونجه و شبدر نمونه هایی از گیاهان دگرگشن هستند. ‏» گیاهانی که طبیعتاً خودگشن هستند اما خصوصیات گل امکان ‎Lal‏ دگرگشنی را نیز فراهم می آورد. پنبه» ذرت خوشه ای ( سورگوم)» ارزن. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 59:
میوه و دانه ‎٠‏ در اصطلاح گیاه شناسی تخمدان رسیده میوه حقیقی نامیده می‌شود. گاهی بخش دیگری از گل همراه با تخمدان رشد می کند و جزئی از میوه را تشکیل می دهد. تشکیل میوه عموماً پس از گرده افشانی و لقاح آغاز می شود اما در بعضی شرایط میوه بدون گرده افشانی و لقاح به وجود می آید که در این صورت میوه فاقد دانه خواهد بود. ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 60:
۵ برگشت به فهرست درس 

صفحه 61:
انواع میوه : * میوه ها به طور کلی به دو گروه ساده و مرکب تقسیم میشوند. ۰ میوه های ساده که از رشد يك تخمدان حاصل می شوند بر اساس وضع فرابر به دو گروه میوه های خشكک( نیام برگه» کپسول» خورجین» گندمه» فندقه بالدار دو فندقه ای) و آبدار ۰ میوه‌های مرکب از برچه‌های فراوانی که همه بر روی يك گل قرار دارند یا از چند گل بوجود آمده اند تشکیل می شوند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 62:
دانه یا بذر ‎٠‏ فرایند تولید مثل گیاهان گلدار با ظهور گل شروع می‌شود و با تشکیل دانه يا بذر پایان می پذیرد. دانه وسیله تکثیر غیر رویشی یا جنسی گیاهان است. دانه (عسی) در اثر لقاح و ترکیب دانه گرده و تخمك بوجود می آید و از قسمت‌های جنین .بافت ذخیره‌ای (آندوسپرم یا لپه) و يوسته تذ بذر(لمج) ) معنای وسیع‌تری دارد و علاوه بر مفهوم گیاه شناسی دانه, به هر قسمتی از گیاه كه جهت کشت و تکثیر مورد استفاده قرار می گیرد نیز اطلاق می شود. به اين ترتیب غده زیر زمینی (سیب زمینی)» پیاز(پباز خوراکی)» ساقه (نیشکر) و ریشه (چغندر قند) نیز بذر به حساب می آیند. ‏یل شده است.در زراعت» ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 63:
به طور کلی بذر از قسمتهای زیر تشکیل شده است. ‎٠‏ پوسته بذر: پوسته بذر» حفاظت جنین و بافت ذخیره اى »كنترل تبادل مواد بين جنين و محيط خارج و در برخی موارد كنترل جوانه زنى را به عهده دارد. ‎٠‏ بافت ذخيره اى بذر: در كياهان تك ليه اى آندوسيرم و در كيافان دو ليه اىء ليه ها بافت ذخیره ای بذرها را تشکیل می دهند. ‏۰ جنین: جنین (رویان) گیاه بسیار کوچکی است که در اثر رشد به گیاه بالغ تبدیل می‌شود. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 64:
دو لیه‌ای را نشان می‌دهد. Monocot Seed Structure allie soos Coat / € eo Cotyledon Embryo Dicot Seed Structure Mf “ee Seed Coat ‏کم‎ ۲ ¥ 0 4\ Cotyledon Epicotyl 1 | Hypocotyl I ۸ 

صفحه 65:
نحوه رشد محور جنینی * نحوه رشد محور جنینی در رویش گیاهچه از خاك (سبز شدن) و در انتخاب عمق و روش کاشت. کیفیت بستر بذر و مقاومت گیاهچه در برابر امراض نقش مهمی دارد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 66:
ذرت» سبز شدن با رشد میانگره غلاف ساقه‌چه انجام مىكير د. در نتيجه پوسته بذر» آندوسپرم و سپرچه در زیر خاك باقی ‎Coleoptile‏ Foliage leaves Coleoptile Le oo ‏می‌مانند و نیرویی برای‎ ‏خروج آنها از خاك صرف‎ 1 5 ۴ ‏نمی‌شود و سبز شدن به‎ ۳ ۲ ‏سهولت انجام می‌شود.‎ Radicle / IX (c) Corn برگشت به فهرست درس 

صفحه 67:
در بعضی از گیاهان دولپه مانند لوبيا » سبز شدن به Foliage leaves ‏صوررت اپی‌جیل یا برون‎ Cotyledon 0 Hypocotyl ‏میتی آنجام می‌شنرد. دز این‎ 55 “A ‏حالت خروج جوانه با رشد‎ % ‏محور زیر له همراه است. به يي‎ نحوی که پس از خروج ريشهجه از دانه» محور زير ) ‎ae‏ یه / لپه رشد طولی و انحناء ‎jean‏ ‏حاصل می‌کند. بركشت به فهرست درس | 

صفحه 68:
در بعضی از گیاهان دولیه مانند نخود و عدس و باقلا و نخودفرنگی» خروج جوانه از خاك به علت رشد محور بالاى ليه است و لپه‌ها همراه با پوشش دانه در زیر خاك باقی می‌مانند. Foliage leaves Radicle (b) Pea برگشت به فهرست درس 

صفحه 69:
برگشت به فهرست درس 

صفحه 70:
* رشد و نمو گیاه زراعی تابع فراهم بودن شرایط مناسب محیطی است. ارتباط تنكاتنكى كه بين رشد گیاه و محیط وجود دارد باعث می‌شود که رشد گیاهان زراعی از ناحیه ای به ناحیه ای دیگر متفاوت باشد. اهمیت این موضوع به حدی است که می توان گفت عوامل محیطیء تعیین کننده موفقیت يا شكست توليد يك محصول زراعی می‌باشند. ‎٠‏ در این بخش عوامل محیطی موثر بر رشده شامل: خاك؛ هواء آب» نور و حرارت مورد بررسی قرار می گيرند. ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 71:
* وظیفه خاك تأمین هوا (برای تنفس ریشه) و مواد غذایی مورد نیاز گیاه» ذخیره رطوبت و حمایت مکانیکی گیاه است. در يك مقطع افقی خاك. دو بخش متمایز دیده می شود: 0. سنگ بستر یا مواد مادری ‎So‏ رگولیت (خاك سطح الارضی و خاك ت تحت الارضی) ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 72:
مواد ارگانیک (آلی) خاك سطح الارضی الارضی مواد مادری برگشت به فهرست درس 

صفحه 73:
مى كيردء ريشه كياهان و موجودات زنده خاك در اين قشر فعالیت می کنند و عمق کار اکثر ادوات کشاورزی به اين لایه محدود می شود. اين قشر از خاك اصطلاحاً خاك سطح ‎gs eli (Pop Ori) UY!‏ شود. ۰ لایه های عمیق تر خاك به علت کمی مواد آلی رنگ روشن تری دارند و محل انباشت موادی است که از خاك زراعی شسته می شوند. این قشر از خاك» اصطلاحاً خاك تحت الارض(4:) ط9)) نامیده می شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 74:
اجزای تشکیل دهندة ‎ALS‏ ‎٠‏ مواد معدنى؛ مواد آلی» آب موجودات زنده و هوا» مهم‌ترین اجزای تشکیل دهندة خاك هستند. این اجزاء به طور تنگاتنگی با یکدیگر ارتباط دارند. به طور. کلی 96660 حجم خاك را منافذ یا خلل و فرج تشکیل می‌دهند و 96600 دیگر به وسیله مواد جامد (مخلوطی از مواد معدنی و آلی) اشغال شده است. بدیهی است نسبت حجمی اجزای خاك در لایه های سطح الارض و تحت الارض متفاوت است. ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 75:
۰ اجزای معدنی خاك از ذراتی با قطری کمتر از 6« (میلی متر) تشکیل شده‌اند که آنها را بر اساس اندازه به 9 بخش رس(بوا0) » سیلت ‎(Git)‏ 5 شن(04)) نقسیم بندی می‌نمایند. ‎٠‏ ذراتی از خاك که ابعاد آنها کمتر از 020/0( میلیمتر است» رس نامیده می شوند. ‎٠‏ ذراتى از خاك كه قطر آنها بين 002/00 تا 0/©) ميلى متر باشد» سيلت ناميده مى شوند. ‎6 ‏ذراتی از خاك را شن می گویند که ابعاد آن بین 06/0 تا‎ ٠» ‏میلی متر باشد.‎ ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 76:
شکل و مقدار, اجزای معدنی و آلي خاك بستگی دارد» شامل: بافت خاك» ساختمان خاك و وزن مخصوص خاگ می باشد که انتخاب محل و تاریخ انجام عملیات کشاورزی برای هر محصول به این خصوصیات بستگی دارد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 77:
بافت خاك * درصد نسبی رس سیلت و شن را بافت خاك می گویند. بافت خاك نمودی از خواص خاك است. بعضی از گیاهان زراعی بافت های خاصی از خاك را ترجیح می‌دهند. اما بسیاری از محصولات در خاك هایی که درصد نسبتاً مساوی رس سیلت و شن دارند» رشد خوبی خواهند داشت. ‎٠‏ برای تعیین کلاس بافتی خاك با دانستن نسبت وزنی هر يك ان ذرات در يك تن خاكء از دیاگرام خاصی موسوم به مثلث بافت خاك استفاده مى كنند. ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 78:
Percent sand برگشت به فهرست درس 

صفحه 79:
1 * رابطه تجمعی ذرات خاك (شن» سیلت و رس) را ساختمان خاک می‌گو؛ یند. خاکدانه(۳2)) واحد ساختمانی خاك است که اجتماعی از ذرات خاك می باشد و به صورت لایه هایی به هم پیوسته و دارای ثبات دیده می شود که فرم خود را در برابر خشك و تر شدن متوالی حفظ می کند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 80:
وزن مخصوص خاك * وزن حجم مشخصی از خاك» وزن مخصوص نامیده می شود. حجم فضای بین ذرات جامد خاك تابعی از بافت و ساختمان خاك مى باشد. با اين كه وزن مخصوص حقيقى خاك حدودا ثابت (©/©© كرم بر سانتى متر مكعب) استء اما وزن مخصوص ظاهرى خاك ها به بافت و ساختمان خاك بستكى دارد. هر جه بافت خاك ريزتر و درصد رس آن بیشتر باشد» وزن مخصوص ظاهری آن کمتر خواهد بود. و هرچه درصد مواد آلی خاك بیشتر و دانه بندی خاك بیشتر توسعه يافته باشد» وزن مخصوص ظاهری خاك کمتر خواهد بود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 81:
مواد آلى خا خاك * مواد آلی خاك شامل بقایای حیوانی و گیاهی دست نخورده يا نیمه تجزیه شده ای است که تحت تأثیر موجودات ذره بینی تجزیه شده و ماده ژلانینی قهوه ای یا سیاه رنگی بنام هوموس برجای می گذارند. مواد آلی» به خصوص هوموس منبع بسیاری از عناصر غذایی مهم مانند نیتروژن» فسفر و گوگرد است و منبع اصلی انرژی برای موجودات ذره بینی خاك محسوب می‌شوند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 82:
۳۳۳۲۶11۳۳۲ ۹ اثرات مفید مادة آلی خاك عبارتند از 0 اصلاح ساختمان خاك 2 بهبود تهویه و نفوذپذیری خاك در برابر هوا » آب و ريشه گیاهان 2 تأمین مواد غذایی موردنیاز گیاه و میکروارگانیسم ها “4 افزایش ظرفیت تبادل کاتیونی خاك برگشت به فهرست درس 

صفحه 83:
‎٠‏ در خاك دو نوع منافذ وجود دارد. منافذ درشت که هوا در آنها جای دارد و منافذ ریز که محل نگهداری آب در خاك است. آب و خاك همراه با مواد محلول در آن» «محلول خاك» را تشکیل می دهد. مولکول های آب در داخل خاك با نیرویی نگه داشته ‏می شوند. مقدار آبی که پس از اشباع شدن زمین در اثر نیروی جاذبه از لایه خاك زراعی خارج می شود. آب ثقلی نام دارد» پس از آن مقداری آب در لوله‌های موئین خاك به صورت جذب شده توسط ذرات خاك باقی می‌ماند که در این حالت می گویند خاك در حد ظرفیت مزرعه(20) قرار دارد. ‎ ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 84:
و ملاك تقسيم بندى در اين مورد سهل الوصول بودن آب برای گیاهان است. از اين دیدگاه آب خاك به سه گروه تقسیم مى شود: ۰ آب زائد : مقدار آبی که بیش از ظرفیت زراعی و برای گیاهان زیان آور باشد. ۰ آب قابل استفاده : بخشی از رطوبت خاك که بین ظرفیت زراعی و ضریب مركي و دارد. ۰ آب غیر قابل استفاده :این بخش از رطوبت خاك شامل آب هیکروسكوپيك و آن قسمت از آب کاپیلاری است که با سرعت کافی جذب گیاهان نمی شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 85:
عوامل موّثر در مقدار و مصرف آب قابل استفاده: الف - عوامل جوی: مانند دماء درصد رطوبت هوا و باد» اين عوامل از طریق تأثیر بر فرآیند تبخیر و تعرق بر مقدار و مصرف آب قابل استفاده تأثیر می گذارند. ب - عوامل گیاهی: خصوصیات ریشه گیاهان» درجه مقاومت در برابر خشکی» مرحله رشد و سرعت رشد گیاهان. ج - عوامل خاکی: بافت و ساختمان خاك که معین کنندة نوع و میزان منافذ خاك هستند» بر مقدار آب قابل استفاده تأثیر می‌گذارند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 86:
» بر اساس نسبت نزولات آسمانی به مقدار کل تبخیر و تعرق دو نوع خاک تشخیص داده می شود: ‎lla 0‏ های نواحی مرطوب: در نواحی مرطوب میزان نزولات آسمانی از تبخیر و تعرق بیشتر است و خاك دائماً شسته شده و میزان املاح قلیایی خاك کم است و واکنش خاك اسیدی است. اين خاك ها را اصطلاحاً پدالفر می نامند. ‏2 خاك های نواحی خشك: که اصطلاحاً به پدوکال موسومند» در مناطقی قرار دارند که میزان نزولات آسمانی کمتر از میزان کل تبخیر و تعرق می باشد. ميزان املاح در خاك و آب تحت الارضی این نواحی زیاد است. واکنش خاك در اين گروه معمولاً متمایل به قلیایی تا خنثی است. ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 87:
* منافذ موجود بین ذرات خاك یا بوسیله آب و یا از هوا پر ميشبوتد. ذر قرایط ثابتی از بافت» ساختمان:و تراکم خالفه حجم هوای خاك با مقدار رطوبت آن نسبت عکس دارد. حداقل هوای خاك برای رشد گیاهان زراعی حدود 60 تا 9 درصد حجم کل خاك است. ۰ اجزای اصلی هوای خاك اتمسفرء نیترون» اکسیژن و دی اكسيد كريين مىباشند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 88:
موجودات زنده خاك + خاق محبط مناسبی بزای رشندو نمو موجودات:مخالف است. نوع و تعداد میکروارگانیسم های خاك با شرایط آب و هوای ناحیه» بافت و ساختمان خاك؛ كيفيت و ميزان مواد آلی خاك ارتباط دارد. البته موجودات زنده خاك تنها به میکروارگانیسم ها (باکتری هاء قارچ ها و جلبك ها) محدود نمی شود و انواع مختلفی از حشرات و کرم‌ها را نیز در بر می گيرد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 89:
۰ رنگ خاك شاخص خوبی از ترکیب خاك است. وجود مواد آلی زياد رنك خاك را تیره تر می کند. رنگ خاکستری و خاکستری متمایل به آبی» حاکی از شرایط عدم تهویه» آب ايستادكى و احياى آهن در خاك است. اين خاكٌ ها خالباً دارای آهن به فرم فرو((۳26)) هستند. خاکهای قرمز رنگ شاخص وجود هپاتیت(ن(),2)) و خاکهای قهوه ای مایل به زرد دارای لیمونیت یا اکسید آهن آبدار ()ی,۲ا<. ن)ی۳)) هستند * در صورتی که خاك دارای مقدار زیادی کربنات باشده خاك به رنگ سفید در می آید. برگشت به فهرست درس 

صفحه 90:
دماى خاك منبع اصلى حرارت خاك تابش خورشيد بر سطح زمين ‎eal‏ . با اين حال تجزبيه سريع مواد آلى موجود در خاك نيز مقداری گرما تولید می کند. آنچه پرداختن به این موضوع را با اهمیت جلوه می دهد» تأثیر پذیری جوانه زنی بذر» رشد ريشه و فعالیت میکروارگانیزم ها از دمای خاك است. ‎٠‏ گرمای ویژه و ظرفیت هدایت حرارتی خاك با افزایش درصد رطوبت بالا رفته و در خاك ‎cla‏ اشباع به چند برابر خاك های خشك می رسند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 91:
مواد غذایی خاك » گیاه موجودی است که مانند تمام موجودات زنده اعمال حیاتی انجام می دهد» انجام این اعمال احتیاج به انرژی دارد که گیاه اين انرژی را از راه جذب مواد غذایی تأمین می کند. گیاه مواد غذایی مورد نیاز خود را به صورت املاح معدنی محلول در آب و توسط تارهای کشندة ريشه جذب می کند. ‎٠‏ در بین عناصری که در ساختمان سلولی و فعالیت های فیزیولوژیکی و متابولیکی گیاه نقش دارند» برخی مانند اکسیژن» کربن و هیدروژن از طریق آب یا هوا تأمین می شوند و برخی دیگر عمدتاً بوسیله خاك فراهم می شوند. ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 92:
۰ عناصری که از خاك جذب می شوند» بر اساس شدت نیاز گیه به آنها به دو دستة عناصر پرمصرف و عناصر کم مصرف تقسیم می شوند. عناصر پر مصرف یا ماکرو به مقدار زیادی مورد نیاز گیاه هستند و 0 عنصر نیتروژن (0)) ۰ فسفر()) ۰ پتاسیم()) ۰ کلسیم(0)) » منیزیم(ه()) ؛ و گوگرد(9)) را شامل می شود. * عناصر کم مصرف که به آنها ریز مغذی ها نیز گفته مى شود به مقدار بسیار کم مورد نیار گیاه هستند اما نقش و اهمیت فیزیولوژیکی بالایی دارند و 7۵ عنصر آهن(2<)) » منگنز(0()) » مولییدن(م0)) » بر(0)) » مس() » روی(ه/) و کلر(0۷) را شامل می‌شوند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 93:
‎WAS (PL) Ala LAS; ۰‏ حد زیادی بازگو کنندة وضعیت شیمیایی خاك است» ممکن است اسیدی قلیایی یا خنثی باشد. اسیدی بودن خاك به علت غلظت نسبتاً زياد يون هيدوزن در محلول خاك است. در صورتى كه تعداد يون های راا* و راا- در محلول خاك مساوی باشد» واکنش خاك خنثی است و چنانچه یون های رل" بیش از يون های رلا* در خاك موجود باشند» واکنش خاك قلیایی است. اين ویژگی در تولید محصولات زراعی و عملیات مدیریت حایز اهمیت زیادی است. دامنه تغییرات واکنش خك در بیشتر اراضی کشاورزی بين ©- © است. واکنش خاك درمناطق مرطوب و پر باران در حدود 9-2 و در مناطق خشك جهان بین 2-۵ می باشد. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 94:
‎٠‏ جنانكه بيش از اين هم كفته شدء بارندگی زیاد در نواحی مرطوب باعث شستشوى خاك و خروج كلسيم؛ منيزيم» سديم و يتاسيم از خاك كشته و با جايكزينى يون هاى هیدروژن و آلومینیوم بر روی کلوئید های خاك» ,۳۷ خاك كاهش يافته و خاك اسيدى مى شود. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 95:
* زهکشی ناقص و تبخیر زیاد در مناطق خشك و نیمه ‎ALES‏ ‏باعث تجمع نمك به مقدار زياد در لايه های سطحی خاك می گردد. این نوع خاك ها که اصطلاحاً هالومورفيك نامیده می شوند. که به 9 گروه زیر نقسیم می شوند. ۳ ۶ شور ۰ قلیایی ۰ شور و قلیایی برگشت به فهرست درس 

صفحه 96:
۰ هوا یا اتمسفری که اطراف کره زمین را در بر گرفته است. از طرق مختلف بر رشد و نمو و پراکنش گیاهان تأثیر می گذارد. هوا گازهای مورد نیاز گیاه مانند ب) و پ0) را تأمين می کند. ‎٠‏ وضعیت حرارتی گیاه تا اندازة زیادی تابع دمای هواست. تفاوت رطوبت هوا و وضع رطوبتی گیاه» نیروی لازم برای انجام عمل تعرق در گیاهان را فراهم می کند و نهایتاً باد كه از تفاوت فشار هوا یا حرات در دو نقطه ایجاد می شود موجب تغییرات وسیعی در محیط رشد گیاه می شود. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 97:
* در حدود ۵0 درصد حجم هوا را گاز نیتروژن (ب0) ) تشکیل می دهد. منبع اصلی نیتروژن خاك گاز هواست كه توسط باكترى هاى تثبيت تثييت كنندة آرت و يا از طريق تبديل به كود هاى شيميايى مانند اوره به شکل قابل استفادة ياه در مىايد. * اکسیژن (ی0) و دی اکسید کربن (م20) نیز از گازهای مهم هوا هستند كه در فرايند تنفس و فتو سنئز كياهان نقش ‎ANS ge ted‏ اكسيزن در حدود )© درصد حجم هوا را تشكيل مى دهد. غلظت دی اکسید کربن در هوا حدود ‎DOF/D‏ 22+ (90*00 پی يى ام) است. فتوسنتز كياهان وابسته به م00 اتمسفر است. برگشت به فهرست درس 

صفحه 98:
le رطوبت هوا * بخار آب يا به عبارتى كاز 11,0 نيز يكى از تركيبات موجود در هواست كه در فرآيند تبخير از سطح خاك و تعرق از يوشش گیاهی نقش مهمی دارد. * به طور کلی» آسمان مناطق کویری و بيابانی فاقد ابر و بخار آب است. در مقابل هر کجا که پوشش گیاهی وجود داشته باشد. رطوبت هوا بیشتر خواهد بود. هر چه دمای هوا بالاتر باشد» گنجایش نگهداری رطوبت بیشتری خواهد داشت. در نتيجه هنگامی که دمای هوای مرطوب به سرعت کاهش یابد» ظرفیت نگهداری رطوبت هوا نقصان یافته و مازاد رطوبت هوا به صورت مه یا شبنم در می آید. هر گاه رطوبت هوا به حدأکثر ظرفیت رسیده باشد» گفته می شود هوا از بخار آب اشباع شده است. برگشت به فهرست درس | 

صفحه 99:
دمای هوا * دو منبع حرارتی برای گرم شدن هوا می توان در نظر گرفت. یکی حرارت‌های ناشی از احتراق مواد نفتی و متابولیسم مواد آلی و دیگری نور خورشید که منبع اصلی حرارت هوا محسوب می شود. * سرعت فعالیت های بیولوژیکی تابع حرارت است و اين فعالیت ها معمولاً در محدودة دمای صفر تا 00 درجه سانتیگراد انجام می‌شود. تحمل گیاهان مختلف به طیف حرارت های فوق یکسان نیست. علاوه بر این حساسیت گیاهان به دمای محیط در مراحل مختلف رشد (جوانه زنی» ساقه رفتن» گل دهی و رسیدگی) متفاوت است. برگشت به فهرست درس 

صفحه 100:
۰ باد دارای اثرات مختلف مفید و مضری در محیط و رشد و نمو گیاهان می ‎ath‏ باد عامل مهم انتقال» اختلاط و تسریع توزیع گازهای امتسفری است. بدون وجود باد» تراکم گازها و بخار آب در يك نقطه از فضا به حدى مى رسيد كه حيات غير ممكن مى كشت. همجنين حركت هواى متراكم شده در اطراف بركهاى يائينى كياه كه 6 اطراف آن مصرف شده است» موجب انتشار بیشتر ‎COC‏ به طرف این برگ ها و زمینه ساز فتوسنتز بیشتر گیاه است. »* علاوه بر اين باد عامل گرده افشانی و باروری در بسیاری از لیاهان محسوب می شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 101:
۰ پرخی از اثرات مستقیم باد در محیط زیست و رشد و نمو کیاهان به شرح زیر است: بادهای شدید موجب شکسته شدن شاخه درختان و گاهی ریشه‌کن شدن بوته ها می شوند. بادهای دایمی که در يك جهت خاص می وزند موجب تغییر فرم و جهت گیری درختان در مسیر باد می شوند. 9باد باعث افتادگی (ورس) و شکستن ساقة غلات و ریزش دانه در زمان رسیدگی می شود. »,پاره شدن برگ های پین برخی گیاهان مانند توتون و موز از کارآئی فتوسنتزی آنها می کاهد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 102:
© باد موجب انتقال آفات و بیماری ها و انتشار بذر ۳ هرز در منطقه می گردد. 3. باد ذرات ریز گرد و خاك را با خود حمل می کند و يك سو عامل فرسايش خاك (فرسایش بادی) محسوب مى شود و از سوى ديكر با ايجاد خراش و سائيدكى روى برك هاى كياهان صدمات مكانيكى وارد مى سازد. 6 باد ضمن انتقال ذرات سم و قطرات ريز آبء عمليات سم پاشی و آبیاری بارانی را مختل می سازید. برگشت به فهرست درس 

صفحه 103:
۶ برای کاهش اثرات مضر و مستقیم باد» توسل به سه راهکار مدیریتی قابل تأمل می باشد. 0- استفاده از ارقام مقاوم گیاهان در مناطق بادخیز» استقرار صحیح ردیف های کاشت گیاهان نسبت به جهت وزش بادهای دائمی 2- احداث بادشکن. برگشت به فهرست درس 

صفحه 104:
۰ مهم‌ترین نقش و وظایف آب در رابطه با رشد و نمو گیاه به شرح زیر است: کم به فرآیند جذب عناصر معدنی خاك از طریق محلول خاك. .ایجاد محیط مناسب برای انجام فعل و انفعالات بیوشیمیایی درون گیاه. ©.تأمين فشار هیدروستاتیکی لازم برای تقسیم سلولی» رشد و توسعة اندام های گیاهی وفعالیت روزنه ها. برگشت به فهرست درس 

صفحه 105:
2 انتقال مواد غذایی موجود در خاك به گیاه و درون اندام های گیاهی (حرکت شیره خام). ‎-O‏ آب یکی از اجزای اصلی در فرآیند ماده سازی ‎LS‏ برگشت به فهرست درس 

صفحه 106:
انواع گیاهان از نظر نیاز به آب گیاهان آبدوست (هیدروفیت): اين گیاهان فقط در خاك های اشباع از آبء قادر به ادامه حیات هستند. برنج تنها محصول مهم زراعی از اين گروه است. 2 گیاهان خشکی پسند (زروفیت ها): اين گیاهان برای رشد و ادامه حیات خود به مقدار کمی آب احتیاج دارند و شرایط محیطی دشوار همراه با کم آبی مانند کویرها را تحمل می کنند. 2 گیاهان مزوفیت: انواعی از گیاهان هستند که در حد فاصل دو گروه دیگر قرار می‌گیرند و به مقدار متوسطی از آب نیاز دارند. بسیاری از گیاهان زراعی در این گروه جای می ‎OS‏ برگشت به فهرست درس 

صفحه 107:
کارآیی مصرف آب * نسبت د محصول به مقدار آبی که وارد مزرعه شده است راندمان مصرف آب نامیده می شود. آبی که در جریان آبیاری وارد مزرعه می شود معکن است از طریق تبخیر از سطح خاك یا تعرق از پوشش گیاهی به مصرف برسد. عملکرد گیاه و تبخیر و تعرق» تابعی از شرایط محیطی و مدیریت زراعی هستند. هر عاملی که شرایط رشد را مساعد تر سازد (کود» تهویه مناسب خاك و ....) عملکرد را بالا می برد اما مصرف آب به همان نسبت زیاد نمی‌شود. در نتیجه کارآیی مصرف آب زياد مى شود. در ياهان زراعى؛ ذرت» سورگوم و چغندر علوفه ای کارآیی مصرف آب بالايي دارند. جو یولاف» گندم و لوبیا در گروه متورط جات من قرب و راتس تفای ترجه یت نش برگشت به فهرست درس 

صفحه 108:
تتش آب * کمبود آب اثرات نامطلوبی بر رشد و نمو گیاه می گذارد و به طرق مختلف باعث کاهش عملکرد و عدم دستیابی به حداکثر توان تولیدی كياه مى شود. علاوه بر كمبود آب كه به تنش خشكى يا كم آبى1) موسوم استء زيادى آب نيز نوعى تنش محسوب مى شود و اثرات نامطلوبی بر رشد گیاه دارد كه از آن تحت عنوان تنش غرقابى ياد مىشود. در تنش غرقابى خاك كه محيط اصلى رشد ريشه هاى كياه است» برای مدتی طولانى اشباع مى ماند و در اين حالت به دليل كمبود اكسيزن موجود در خاك كياه از ياى در مى آيد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 109:
* تتش کم آبی در گیاه می تواند در اثر زیادی تعرق» کمبود جذب آب يا هر دو باشد. بر اساسی شدت و مدت تنش آب» ممکن است پژمردگی موقت یا دایمی در گیاه ایجاد شود. چنانچه گیاه پس از تأمين مجدد آب شادابی خود را بدست آورد» پژمردگی از نوع موقت بوده اما اگر يس از تأمين مجدد آب نتواند شادابی خود را باز یابد. پژمردگی گیاه دایمی است. برگشت به فهرست درس 

صفحه 110:
مکانیسم های مقاومت به خشکی به طور کلی در گیاهان مقاوم به خشکی: 0- برگ ها کم عرض و کوچك هستند. ©- بافت خشبی دارند و برگ ها با کوتیکول ضخیم با کرك های زیادی پوشیده شده است. 4 دیواره سلولی سلول های برگ ضخیم است. <©- عصاره سلولی غلیظ تری دارند . 6- سیستم ريشه ای توسعه یافته ای دارند. 0- دوره رشد کوتاهی دارند و از دوره های شدید خشکی فرار مى کنند. برگشت به فهرست درس | 

صفحه 111:
‎٠‏ علاوه بر كميت آب و نقش تنش كم آبى بر رشد و نمو كياهان» كيفيت آب آبیاری نیز بسیار حایز اهمیت است. کیفیت آب به مقدار مواد معلق در آن که عمدتاً املاح می باشند بستگی دارد. غلظت املاح در آب از طریق اندازه گیری هدایت الکتریکی آب سنجیده می شود. غلظت زیاد کلرور سدیم و سایر نمك ها در آبیاری اثرات نامطلوبی بر رشد و نمو گیاهان اعمال می کنند. بدیهی است اين اثرات با عواقب شوری خاك در يك راستا است . زیرا تأثیر کیفیت آب آبیاری از طریق تأثیر بر خصوصیات فیزیکی شیمیایی و حاصلخیزی خاك اعمال می‌شود. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 112:
* نور یکی از عوامل مهم رشد و نمو گیاهان است. نور علاوه بر آنکه در متابولیسم گیاه موثر است» مهمترين عامل توليد مواد پروتئینی و گلوسید (قند) در گیاهان سبز به شمار مى رود و به طور مستقيم و غير مستقيم در ساير اعمال زیستی و خصوصاً مرحلة زایشی گیاه نقش دارد. كيفيت» کمیت و طول دوره نوری (فتوپریود) سه خصوصیت مهم نور. هستند که در بررسی تأثیر نور بر فرآیندهای رشد و نمو گیاهان می بایست مورد توجه قرار گیرند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 113:
* کیفیت نور سهم مهمی در رشد گیاه دارد. به طوری که فتوسنتز در طول موج‌های ۳000 تا 20000 نانومتر انجام می شود. در ميان نور هاى طيف مرئى (620000-20(00©) طول موج هاى و 0709 نانومتر (به ترتیب نور آبی و قرمز) بیش از سایر نورها در فتوسنتز تأثیر دارند. نورهای قرمز و مادون قرمز در شروع گلدهی و خواب گیاه و در جوانه زنی برخی بذر ها مؤثرند. به اين ترتیب کیفیت نوری که به داخل جامعه گیاهی وارد می شود تعیین کنندة میزان و نحوة رشد گیاه خواهد بود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 114:
طول موجهای مختلف طیف الکترومغناطیسی traviolet shortwave gamma X-rays | rays | infrared radar TV ‘AM rays rays ‏ع‎ ~ 10" 10% 192 10% 10% TO Jor 1 10? 10 7 ~ __ Wavelength (meters) a= Visible Light we a ~~ wi 400 500 600 700 ‘Wavelength (nanometers) برگشت به فهرست درس 

صفحه 115:
گیاهان از نظر نیازمندی به شدت نور به دو گروه تقسیم می شوند: الف- گیاهان سایه طلب؛ مانند کلم و نخود فرنگی که دارای برگهای پهن و لطیفی هستند و با شدت نور کمترء نیز می توانند به زندگی و تولید خود ادامه دهند. ب- گیاهان آفتاب دوست؛ این گیاهان دارای برك هاى كوجك و باريك و ضخیم هستند و به شدت نور زیاد» احنیاج دارند مانند گندم» جوء برنج و بولاف. برگشت به فهرست درس 

صفحه 116:
‎٠»‏ به دليل وجود فتوپریودیسم در گیاهان زراعی» طول روز عامل محیطی مهمی محسوب می شود و فرآیند گل دهی و رشد زایشی گیاهان که شرط اصلی تولید و عملکرد گیاهان دانه ای است را تحت تأثیر قرار می دهد. ‏* اهمیت طول مدت نور در زراعت بسیار مهم است و بخصوص در تعیین زمان کاشت نقش تعیین کننده دارد. در صورتی که گیاهان روز بلند در منطقه مناسب کشت نشوند و در زمان گلدهی با روزهای کوتاه مواجه شوند» تنها به رشد علفی خود ادامه می دهند و بار دهی نخواهند داشت. ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 117:
درجه حرارت * منبع اصلی گرمای کره زمین خورشید است. تحقق هر يك از مراحل رشد و نمو گیاهان به فراهم شدن محدوده خاصی از درجه حرارت بستگی دارد. این حساسیت به قدری حایز اهمیت است که آنتخاب ارقام برای کشت در هر منطقه وا تحت تأثیر قرار می‌دهد. زیرا طول دوران کاشت تا شروع گلدهی و نیز طول دوره گل دهی تا رسیدن محصول تابع درجه حرارت است؛ علاوه بر اين تاریخ کاشت هر گیاهی تابع قراهم شدن دمای مناسب برای جوانه زنی است و همچنین تکمیل چرخه حیاتی هر رقم به تجمع مقدار معینی حرارت نیاز دارد. از اینرو در انتخاب گونه گیاهی و رقم می بایست به انطباق نیازهای حرارتی رقم مورد کاشت با روند تغیبرات حرارت طی سال توجه نمود. برگشت به فهرست درس | 

صفحه 118:
* درجه حرارتی که جوانه زنی هر گونه گیاهی آغاز می شود و در دمایی پائینتر از آن جوانه زنی غیر ممکن است» اصطلاحا صفر فیزیولوژيك یا دمای پایه آن گونه نامیده می شود. بطور مثال دمای پایه برای گندم» ذرت و پنبه به ترتیب صفر» 9 و ‎UP‏ درجه سانتیگراد است. به این ترتیب گندم را در پائیز می توان کاشت. اما کشت ذرت در اواسط و پنبه در اواخر بهار امکان پذیر خواهد بود. چنانچه بذر يك گیاه زمانی کشت شود که صفر گیاه تأمین نشده باشد» جوانه زنی روی نمی دهد و ممکن است بذر فاسد شده یا طعمه حشرات و جانوران خاکزی شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 119:
دماهای مقن ‎٠‏ کلیه فعالیت های زیستی گیاهان در محدوده ای از درجه حرارت انجام می شود. چنانچه حرارت محیط از يك حد معینی کاهش یابد يا از حداکثر مشخصی تجاوز کند» رشد گیاه کند یا متوقف خواهد شد. دماهای اصلی عبارت از : ‏* درجه حرارت کمینه یا حداقل ‏۰ دمای مطلوب یا بهینه ‎٠‏ دمای بيشینه یا حداکثر ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 120:
تصل _ هي ی" نیاز حرارتی ‎OLS‏ * هر گیاهی برای تکمیل هر يك از مراحل نمو خود به مجموع درجه حرارتی نیاز دارد که آن را ضریب حرارتی گیاه می نامند. آگاهی از ضریب حرارتی گیاه بسیار حائز اهمیت است زیرا می توان دریافت که گیاه انتخاب شده آیا قادر است در شرایط محیطی منطقه مورد نظر دورة رویش خود را به پایان برساند. بر اين اساس بسیاری از شرکت ها تولید کننده بخور تجاری ضریب حرارتی بذر تولیدی خود را به عنوان یکی از اطلاعات ضروری روی بر چسب محموله خود درج می کنند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 121:
آماده سازی بستر بذر برگشت به فهرست درس 

صفحه 122:
* خاك زراعی بخش مهمی از سیستم تولیدات کشاورزی را تشکیل می دهد. خاك علاوه بر آنکه محل استقرار گیاه است؛ ‎Guilt‏ کننده احتیاجات غذایی گیاه از قبیل» آب» عناصر معدنی و هوا نیز می باشد. در ضمن میکروارگانیسم‌های متعددی از گروه باکتریها و قارچها نیز در خاك وجود دارند که از لحاظ کشاورزی برای کشت و کار گیاهان اهمیت فراوانی دارند. از اين رو قبل از کشت بذر می بایست بستر آن را آماده نمود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 123:
* در آماده سازی بستر بذر به 6 جنبه باید توجه نمود: الف- آماده سازی مکانیکی یا فیزیکی خاک ب- آماده سازی شیمیایی خاك ج- آماده سازی بیولوژیکی خاك برگشت به فهرست درس 

صفحه 124:
* مهم‌ترین اهداف عملیات آماده سازی زمین به شرح زیر است: 6. از بين بردن بقاياى ككياهى محصول قبلى و علفهاى هرز ©.بهبود و حفظ ساختمان خاك 0.حفاظت خاك در مقابل عوامل فرساینده .افزبایش ذخیره رطوبتی و کاهش تلفات آب 0.تأمین شرایط مناسب برای سبز شدن بذر و استقرار گیاهچه برگشت به فهرست درس 

صفحه 125:
RE ee ees. eee ec) 0 کنترل حشرات آفت از طریق دفن عمیق آنها در خاك م کنترل بیماری های گیاهی ‎-O‏ بهبود تهویه خاك و تسریع تجزیه مواد آلی و تشکیل هوموس ‏0 افزايش نفوذ پذیری خاك در برابر. آب وهوا ‏(00- تأمین محیط مناسبی برای رشد و گسترش ريشه ‏0- مهیا ساختن زمین برای انجام عملیات کاشت. داشت و برداشت محصول ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 126:
۰ عملیات تهیه فیزیکی زمين (خاك ورزی) ممکن است پیش از کاشت محصول یا مدت ها قبل از کاشت انجام شود که مشتمل بر عملیات خاك ورزی زیر می باشند: ودعت و- خاك ورزی با اهداف ویژه ب- عملیات شخم ثانویه 0- زیر 8 ج- خاك ورزی در مرحله داشت © شخم در خطوط تراز د- خاك ورزی پس از برداشت ‎-O‏ شخم کاهشی یا شخم صفر ۰ - خاك ورزی در فصل آیش برگشت به فهرست درس | 

صفحه 127:
* عملیات شخم اولیه شامل کندن و زیرو رو کردن خاك است که در زمین شخم نخورده به اجرا در می آید. اين نوع خاك ورزی به کمك انواع گاو آهن های برگردان دار به عمق 0 الی 00 سانتی متر يا بیشتر صورت می گیرد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 128:
اما ب- شخم ثانویه * پس از انجام عملیات اولیه تیه زمین» يك سری اقدامات جهت خرد كردن كلوخه هاء نرم كردن خاك» تسطیح زمین» ريشه كن نمودن علفهاى هرزء مخلوط کردن کودهای آلی و معدنی» سله شکنی تهیه جوی و پشته (فارو) و نهرهای آبیاری و زهکشی انجام می پذیرد که به آن عملیات تکمیلی یا خاك ورزی تانویه می گویند. برای انجام این عملیات از اداواتی مانند گاوآهن های بشقایی (دیسك)» هرس یا دندانه» غلتك» ماله» كولتيواتور» شیار کنی» نهر کن» مرز بند و ... استفاده می‌شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 129:
ج- عملیات خاك ورزی در مرحله داشت ‎٠‏ بعد از کاشت محصول با توجه به نوع گیاه زراعی و تریاکم علف‌های هرز اقداماتی مانند خاك دادن پای بوته» وجین کردن» احداث جوی و پشته و کولتیواتور زدن ضرورت پیدا می کنند. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 130:
د- خاك ورزی پس از برداشت (شخم کلشی) * در این حالت پس از برداشت محصول, بلافاصله شخم نسبتاً عمیقی زده می شود و از اين عملیات چند هدف دنبال می شود. از جمله اينکه بقایای گیاهی (کاه و کلش) محصول تولید شده زیر خاك می شوند» قسمت سطحی خاك نرم می شود تا نزولات جوی را بهتر جذب کند و ضمناً شرایطی فراهم می شود تا بذر علفهای هرز و بذور گیاه زراعی که در حین برداشت بر زمين ريخته اند تحريك به جوانه زنی شوند. پس در شخم کلشی آماده سازی زمین برای کشت فوری هدف نمی باشد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 131:
ه خاك ورزی در فصل آیش + چنانچه يك قطعه زمین» بدون کاشت محصول برای يك یا چند فصل زراعی رها شود. گفته می شود آن قطعه زمین در آيش قرار دارد. * مهم‌ترین اهداف آيش گذاشتن زمین عبارتند از: نابود کردن علفهای هرزء از بین بردن آفات و عوامل بیماری زا افزایش ذخیره رطوبتی خاك» و بهبود شرایط فیزیکی و حاصلخیزی خاك. * برای رسیدن به اين اهداف لازم است يك سری عملیات خاك ورزی شامل شخم عمیق و ایجاد کلوخه های بزرگ در زمین آيش اجرا گردد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 132:
و- خاك ورزی با اهداف ویژه 1 زیر شکنی, گاهی اوقات در برخی اراضی در لایه های زیرین خاك طبقات غیر قابل نفوذی(ههم لسس) تشکیل می شود که نفوذ آب. هوا و گسترش ریشه به اعماق خاك را با مشکل مواجه می کند. در این گونه موارد با استفاده از ادواتی موسوم به زیر شكن(-جاوح «1.)) يا گاو آهن های اسکنه ای بدون آنکه خاك برگردانده شود از سختی و تراکم لایه‌های زیرین کاسته می شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 133:
0 شخم در خطوط هم تراز, در زمین های شیب دار (ملایم تا متوسط) بهترین شیوه خاك ورزی اجرای شخم به صورت خطوط یکنواخت و هم تراز با شيب زمین است. در این حالت احتمال فرسایش بادی و آبی به حداقل می رسد. اجریای این گونه خاك ورزی در اراضی با شیب بالای 06 درجه به كمك تراکتور امکان پذیر نمی باشد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 134:
0 شخم کاهشی یا شخم صفر. امروزه جایگزینی سیستم شخم حداقل یا زراعت بدون شخم با عملیات خاك ورزی رایج» یکی از محور.های تحقیقات در خاکشناسی و اکولوژی گیاهان زراعی است. هدف اساسی در اين روش کاهش عملیات خاك ورزی در راستای جلوگیری از فرسایش خاك و نیز حفظ و ذخیره رطوبت بیشتر در خاك است. برگشت به فهرست درس 

صفحه 135:
ادوات و تجهیزات آماده سازی زمین ۰ گاو آهن مهمترین وسیله ای است که برای بریدن» برگردانیدن و خرد کردن کامل یا ناقص لایه ای از خاك و معمولاً اولين وسیله ای است که در تهیه بستر به کار می رود. از نظر ساختمان و اجزای تشکیل دهنده 6۳ نوع گاو آهن قابل تشخیص می باشد: الف- گاو آهن های سوکی یا برگردان دار (ايعحام لمدسطكادبت) (dok pouch) crits cota cal JS ‏ب-‎ (Chisel ploucds) cs} ASul cola oT JIS -¢ د- گاو آهن ایرانی برگشت به فهرست درس 

صفحه 136:


صفحه 137:
برگشت به فهرست درس 

صفحه 138:


صفحه 139:
برگشت به فهرست درس 

صفحه 140:
برگشت به فهرست درس 

صفحه 141:
* در بسیاری موارد» تهیه زمین با شخم زدن آغاز می شود. منظور از شخم زدن زیرو رو کردن خاك با گاو آهن های برگردان دار و بشقابی است. نتیجه کار گاوآهن‌های قلمی؛ ایجاد نیمه شخم می باشد. اگر چه برخی انواع ديسك ها نیز تا اندازه ای خاك و بقایای گیاهی را با هم مخلوط می سازند» اما عملیات ذيربط را اصطلاحاً ديسك زدن می گویند. در صورتی که شخم در زمان و عمق مناسب و به روش مطلوب صورت نپذیرد» شرایط نامساعدی برای جوانه زنی بذر و رویش گیاهچه فراهم می آورد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 142:
* شخم اراضی می‌بایست به نحوی انجام شود که هیچ قطعه شخم نخورده باقی نماند» تراکم خاك به حداقل برسد تسطیح زمین به هم نخورد و در وقت به اندازه کافی صرفه جویی شود. در اراضی بزرگ با توجه به شکل هندسی قطعات ممکن است یکی از روش‌های زیر بکار رود: الف - شخم کناری (ازهم) ب - شخم میانی (برهم) ج - شخم پیرامونی د - شخم يك طرفه برگشت به فهرست درس 

صفحه 143:
* عمق خاکی کا گاو آهن زیر و رو می کند از نظر. زراعتی بسیار مهم است و بسته به جنس زمین» قطر خاك زراعی و نیازمحصول در یکی از چهار گروه زیر قرار می‌گیرد: * شخم سطحی (69 تا 60 سانتیمتر) ۰ متوسط (00 تا 00 سانتیمتر) ۰ صیق (00 تا 00 ساتیمتر) ۰ خیلی عمیق (بیشتر از 20 سانتیمتر) برگشت به فهرست درس 

صفحه 144:
2 تر بد ‎٠‏ ادوات مورد استفاده در عمليات تكميلى تهيه فيزيكى زمين عبارتند از: ‏0. ديسك ‏©. دندانه ‏©. ماله ‏غلتك ‏شیار ساز ‏9 نهرکن ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 145:
* ديسك بهترین وسیله برای تسطیح زمین شخم خورده و خرد و نرم کردن کلوخه ها می‌باشد. دیسك از تعدادی صفحات بشقابی به قطر حدود 422 تا 00 سانتیمتر تشکیل شده که در فواصل معین روی محوری نصب شده و همگی حول محور مرکزی می‌چرند. در بعضى انواع ديسك ها لبه بشقاب ها دارای کنگره می‌باشد. تعداد بشقاب روی هر محور بین 9 تا ) عدد و برحسب انواع ديسك متغیر می باشد. عمق عمل ديسك ها بین 00 تا 6) سانتیمتر است. ديسك ها به دو نوع معمولی (يك و پا دو محوری) و ديسك قیچی (آفست) تقسیم بندی می شوند. برگشت به فهرست درس | 

صفحه 146:


صفحه 147:
دنه (هرس) ریا * دندانه ابزاربی است به شکل چهار چوب فلزی که بوسیله میله های آهنی در طول و عرض به هم متصل شده و در نقاط تلاقى ميله ها قطعات فلزى ميخ مانندى به طول © تا ‎CO‏ سانتيمتر تر عمود بر سطح شاسى نصب شده است. دندانه به در صورت دندانه ميخى و دندانه فنرى ساخته مى شود. نوع دندانه فنری دارای پاشنه های فنری است که روی سه نقطه اتصال تراکتور سوار می شود در حالی که نوع میخی روی زمین کشیده می شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 148:
برگشت به فهرست درس 

صفحه 149:


صفحه 150:
(Rober) ‏غلتك‎ ‎٠‏ غلتك زیراعی مجموعه ای از صفحات فلزی ضخیم و دایره ای شکلی است که در کنار یکدیگر قرار گرفته و حول يك محور مرکزی می چرخند. واحد های يك غلتك روی هم استوانه ای را بوجود می آورند که شیار دار یا دندانه دار است. از غلتك برای خرد کردن کلوخه ها و متراکم سازی خاك سطحی استفاده می شود. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 151:


صفحه 152:
کولتیواتور یا وجین ‎OS‏ * وجين كن علی رغم نامی که دارد و مبین کاربرد آن برای وجین علفهای هرز می باشد. وسیله ای است که برای تکمیل شخم پائیزه و نرم کردن زمین در کشت بهاره به کار می‌رود. + کولتیواتور از يك شاسی و تعدای تیغه های فولادی به شکل ها و اندازه های مختلف (فنری» پنجه غازی و دوار) ساخته شده و تیغه‌ها قابل تعویض می باشند. به طور کلی این دستگاه برای نرم كردن خاك و خراش دادن زمین و جمع آوری علفهای هرز» سله شکنی و مرمت جوی‌های کشت ردیفی مانند چغندر» پنبه و ذرت و خاك دادن پای بوته ها مورد استفاده قرار می گیرد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 153:


صفحه 154:
۰ هر واحد دستگاه شیار ساز شامل دو صفحه برگردان است که در طرفین يك پایه مرکزی قرار دارند. از اين دستگاه برای ایجاد جوی و پشته. بخصوص در زراعت چغندر قند» ذرت و پنبه کاری استفاه می شود. معمولاً شیار ساز به عنوان آخرین مرحله تهیه بستر در روش کاشت جوی و پشته ای استفاده می شود. لذا برخی از زارعین برای صرفه جویی در زمان» شیار ساز ها و واحد های ردیف کار را روی يك شاسی سوار کرده و با هم به كار مى كيرند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 155:
برگشت به فهرست درس 

صفحه 156:
‎٠‏ وسیله ای است جهت احدات جوی و نهر های اصلی آبیاری در مزرعه که از يك شاسیء يك زیر کن بزرگ و دو باله در طرفین آن ساخته شده که هنگام کندن خاك» آن را به دو سمت می ریزد و در وسط ایجاد جوی می نماید. عمق کار نهر کن بوسیله نیروی هيدروليك تراکتور یا اهرم های تنظیم عمق و عرض کار (دهانه نهر) بوسیله باز و بسته كردن باله ها قابل کنترل می باشد. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 157:
برگشت به فهرست درس 

صفحه 158:
* مرز بند یا مرزکش از جمله ادواتی است که بسته به نوع محصول ممکن است قبل یا بعد از کشت مورد استفاده قرار گیرد. این وسیله عمدتاً برای قطعه بندی و تحدید اراضی و ساختن کرت در کشت غرقابی به کار می رود. ‎٠‏ مرز بند از دو بشقاب گود ساخته شده و بر روی يك شاسی روبروی هم سوار شده اند و ضمن حرکت تراکتور از يك طرف خاك به داخل بشقاب ها وارد شده و از طرف دیگر به سمت وسط ريخته و به صورت پشته یا مرز در می آید. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 159:
برگشت به فهرست درس 

صفحه 160:
ماله و ادوات تسطیح کننده زمین * در اثر انجام عملیات آماده سازی بستر بذر» احداث جوی‌های آبباری و حرکت ماشین آلات کشاورزی» زمین زراعی پس از چند سال از حالت مسطح و ترباز خارج می شود. از اين رو لازم است هر چند سال یکبار نسبت به تسطیح و بازسازی زمین اقدام گردد. برای این منظور از ماله ‎(LDeveter)‏ استفاده می شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 161:
برگشت به فهرست درس 

صفحه 162:
۰ آماده سازی زمین از نظر شیمیایی * یکی از بخش های مهم در مدیریت اراضی زراعی, آماده سازی زمین از نظر شیمیایی و حفظ حاصاخیزی خاك است. بر اساس مقدار نیاز گیاه به عناصر غذایی» آنها را در دو گروه عناصر پر مصرف و کم مصرف (ریز مغذی ها) تقسیم بندی کرده‌اند. ‎٠‏ کمبود هر يك از عناصر غذایی» ضمن تأثیر سوء بر پیشروی فعالیت های رشد و نمو گیاه. باعث کاهش عملکرد در گیاهان زراعی می‌گردند. در بین عناصر غذایی مختلف» تأثیر کمبود برخی مانند نیتروژن( ))0‏ پتاسیم() فسفر(۳)) و کلسیم(0)) بسیار مشهود است. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 163:
‎٠‏ نیتروژن یا ازت در ساختمان سلول گیاهی به صورت ترکیباتی مانند پروتنین» کلروفیل و اسیدهای نوكلنيك شرکت دارد و بخشی از ساختمان مولکولی آنزیم‌ها و ویتامین‌ها را تشکیل می‌دهد. ‏۰ کمبود نیتروژن موجب کاهش رشد سيزينه اى و شادابي كياه شده و با بر هم زدن رشد و توسعه متعادل گیاه نهایتاً باعث کاهش تولید میوه و دانه می گردد. البته زیادی نیتروژن خاك بویژه در اواخر دورة رشد گیاه موجب تشدید رشد سبزینه ای و به تأخیر افتادن ‎ah‏ ا تحريك فعالیت شته هاء حساس شدن گیاه به سرماء خشکی و خوابیدگی ساقه ) (ورس) و تأخیر در رسیدگی محصول نیز از عواقب زیادی نیتروژن در خاك محسوب می شوند. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 164:
فسفر()) » به طور کلی فسفر باعث تسریع در رشد و رسیدگی محصول (زودر: سی) شده و در گیاهان علوفه ای» کیفیت مصرفی بافت های سبزینه ای را افزایش می دهد. علاوه بر این فسفر در رشد و تکامل سیستم ریشه ای گیاه» پایداری در مقابل خوابیدن ساقه (ورس در غلات)؛ تلقیح گل» تشکیل میوه و دانه و مقاومت گیاه در مقابل عوامل بیماری زا نقش بسزانی دارد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 165:
* پتاسیم در ساخت و انتقال کربوهیدرات هاء تشکیل دیواره سلولی» جذب و نگهداری آب و املاح در بافت های گیاهی نقش دارد. علاوه بر این چنانچه گیاه از نظر تغذیه پتاسیم در وضعیت مطلوبی باشد. مقاومت گیاه به شرایط نامساعد محیطی مانند سرماء کم آبی» آفات و بیماریها افزايش می‌یابد. در درختان میوه» پتاسیم در رنگ و طعم میوه و نیز در جلوگیری از ریزش آنها نقش دارد. پتاسیم در گیاه به سهولت حرکت می کند و معمولا مقدار زیادی از آن در بافت های جوان و در حال رشد دیده می شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 166:
* مهمترین نقش کلسیم در گیاه» شرکت در ساختمان دیواره سلولی و حفظ استحکام گیاه است. با این حال کلسیم در فتوسنتز» انتقال کربوهیدرات‌ها و جذب نیتروژن نیز نقش دارد و تأثیرات سوء مسمومیت پتاسیم و سدیم را در گیاه از بین می برد. برخی از گیاهان مانند چغندر قند و جو به کلسیم بیشتری احتیاج دارند و به آنها گیاهان آهك دوست می گویند. در مقابل گیاهانی مانند پنبه و سیب زمینی را که زیادی کلسیم برای آنها مضر است. گیاهان آهك گریز می‌نامند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 167:
۰ عناصر غذايى كم مصرف (ريزمغذها) ۱ » برخي از عناصر میکرو مانند ‎(Pe, Pe?) cAl « (Cu) uae‏ و منگنز (0-2*) به عنوان ناقل الکترون در فعالیت های آنزیمی ‎teste‏ فرآیند تثبیت بیولوژیکی نیتروژن در همزیستی بقولات و باکتری فاق و او بدون حضور مقادیر مناسب مولییدن(02)06۴6) ) و منگنز» تکمیل نمی‌شود. عنصر بور(20595) در سرعت و میزان جذب آب و انتقال مواد قندی در گیاه نقش دارد. آهن جزنی از ساختمان مولکول کلروفیل است و روی (گور- نيز در تشكيل برخی مواد تنظیم کنندة رشد گیاهی (هورمون ای گیاهی) ‎tof ek‏ به اين ترتبب نقش عناصر کم مصرف در متابولسم گیاهان بسیار پیچیده و تأمین مقادیر مورد نیاز آنها در خاك بسیار حایز اهمیت است. برگشت به فهرست درس 

صفحه 168:
۳ بستر علل کاهش عناصر غذایی در خاك الف) برداشت مکرر محصول از زمین ب) رشد و نمو علفهای هرز که بخش قابل ملاحظه ای از عناصر غذایی خاك را به خود اختصاص می دهند. ج) فرسایش خاك و رواناب (شستشوى افقى خاك) د) ورود عناصر غذایی به طبقات پائین خاك در زراعت های آبی و مناطق پرباران (شستشوی عمودی خالث) ه) تغيير شکل عناصر به حالت گاز و متصاعد شدن به جو برگشت به فهرست درس | 

صفحه 169:
انو اع كودهاء ‎٠‏ كودها به طور كلى از نظر منشاء به دو دسته كودهاى آلى (طبيعى) و كودهاى معدنى (مصنوعى) تقسيم بندى مى شوند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 170:
Eo ‏هر ماده آلی که بوسیله میکروارگانیسم های خاك قابل تجزیه‎ ۰ ‏باشد به عنوان کود آلی محسوب می شود.‎ ‏انواع کودهای آلی عبارتند از:‎ ‏کود حیوانی‎ ‏کمپوست‎ ‏كود سبز‎ -2 برگشت به فهرست درس 

صفحه 171:
0 کود حیوانی: ‎٠‏ منظور از کود حیوانی مجموعه ای از مواد بستری ادرار و مدفوع گاو» گوسفند» مرغ یا هر حیوان دیگری است که از محل نگهداری آنها بدست می آید. ‎ay‏ طور متوسط با مصرف 0)) تن کود دامی در يك هکتار به ترتیب مقدار 600 و 00 و600 کیلوگرم نیتروژن» فسفر و پتاسیم به خاك اضافه می شود. از آنجا كه كود دامى به تدريج طی 0 الی 6۳ سال در اختیار گیاه قرار مى كيرد بسته به نوع تناوب زراعی هر چند سال یکبار مقدار ‎PD GOD‏ كود دامی در هکتار مورد استفاده قرار می گیرد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 172:
۰ مخلوطی از زباله های خانگی؛ فاضلاب‌های عمومی» گاه و بقایای گیاهی و حیوانی را پس از تخمیر می توان به عنوان کمپوست برای تقویت و حاصلخیزی زمین مورد استفاده قرار داد. کمپوست در مزارعی که به کود حیوانی دسترسی ندارند» از جمله در مناطق کشاورزی حاشیه شهر ها و در تقویت حاصلخیزی ‎EL‏ هاء چمنزارها» سبزی کاری» فضای سبز و ... اهمیت دارد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 173:
© كود سبز * سومين نوع از انواع كودهاى آلى» كود سبز است. اين اصطلاح به زير خاك نمودن مواد كياهى يوسيده نشده اطلاق مى شود. برای اين منظور گیاهان علفی و سریع الرشدی که داری شاخ و برك زياد هستند را در مزرعه كشت نموده و يس از اينكه به حد قابل توجهى از رشد رسیدند» آن را بوسیله گاو آهن برگردان دار زیر خاك می کنند. این عمل باعث پوسیدن گیاه در خاك شده» تولید هوموس می کند و ضمن بهبود خاصیت فیزیکی خاك موجب بازگشت مواد معدنی جذب شده به خاك می گردد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 174:
* موادی که دارای يك یا چند عنصر لازم برای رشد و نمو گیاهان باشند و در کارخانجات صنایع پتروشیمی ساخته می شوند» کودهای معدنی با شیمیایی نامیده می شوند. اين کودها اکثراً شامل ترکیباتی از عناصر. سه گانه , ۳ , 0 0 هستند که جهت افزايش تولید محصول به خاك اضافه می‌شوند . برگشت به فهرست درس 

صفحه 175:
انواع کودهای شیمیائی 0 کودهای نیتروژنی ‎-O‏ کودهای فسفری 0- کودهای پتاسیمی <6- كودهاى مخلوط ©6- كودهاى ميكرو (ريز مغذى ها) برگشت به فهرست درس 

صفحه 176:
0- کودهای نیتروژنی * نیتروژن یکی از عناصر پر مصرف است که انجام بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژيك و ساختمان بسیاری از ترکیبات گیاهی به حضور آن وابسته است. نیتروژن به فرم نیترات(م00)) » یون ‎aie SE CO (OW ,), 205! 5 (OW, esis‏ گیاه است. بر این اساس کودهای نیتروژنی به سه گروه نیتراتی» آمونیومی و آمیدی(ی,!1()) نقسیم بندی می شوند که از هر گروه انواع مختلفی در بازار وجود دارد که البته درصد نیتروژن خالص آنها متفاوت است. برگشت به فهرست درس 

صفحه 177:
الف- کودهای نیتراتی * اين کودها به عنوان کود اصلی (قبل از کاشت و همزمان با کاشت) و کود سرك (بعد از کاشت و شروع رشد فعال گیاه) در بیشتر خاك‌ها قابل استفاده هستند. از این گروه می توان نیترات سدیم ( محتوی 9 درصد نیتروژن خالص)؛ نیترات کلسیم (969/)6) و نیترات پتاسیم (000) را برشمرد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 178:
ج) کودهای آمیدی 016 * اوره که رایج ترین کود نیتروژنی در کشاورزی ایران است و به علت شباهت ظاهری آن به دانه های شکرء كود شکری نامیده می شود از جمله ترکیبات آلی است که به آسانی در آب حل و در خاك تجزیه می شود. از محلول اوره در محلول پاشی برگ گیاهان نیز استفاده می شود. درصد نیتروژن کود اوره 9/۳0 است و به آسانی از خاك شسته نمی شود. اوره برای تمام خاك ها مناسب است. کود اوره به عنوان کود اصلی قبل از کاشت مورد استفاده قرار می گیرد. اما به دلیل سهولت جذب. به صورت سرك (پس از کاشت) و محلول پاشی روی شاخ و برگ نیز به کار می رود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 179:
©- کردهای فسفری * میزان فسفر کودهای فسفر دار بر اساس انيدريك فسفريك (ی)ی)) سنجیده می‌شود . کودهای قسفره بر اساس حلالیت به 6 گروه با شرح زیر تقسیم می شوند: اف محاول دن نج این گروه شامل کودهای فسفات آمونیوم (محتوی ‎yp ps (PLO, HPO‏ فسفات معمولى (©900) و سوير فسفات تریپل ‎(ie)‏ می باشد. فسفات آمونیوم از رایج ترین کودهای فسفری در زراعت است که به شکل دانه های نسبناً درشت به رذ خاکستری روشن يا تیره (به اسم عامیانه کود ساچمه ای روشن) به بازار عرضه می‌شود. ب- نامحلول: از اين گروه می توان سنگ فسفات خام (۹9۵6)0-00 )۳) و پودر استخوان (-(9090) را نام برد. برگشت به فهرست درس | 

صفحه 180:
کودهای پتاسیمی ‏ * تمام ترکیبات پتاسیم دار محلول در آب هستند و به فوریت برای گیاه قابل جذب هستند. * سه فرم اصلی کودهای پتاسیمی عبارتند از : کلرور پتاسیم ( 000-00 درصد ( نیترات پتاسیم (90026۴) و سولفات پتاسیم ‎(%EC -GO)‏ ۰ سولفات پتاسیم معمول ترین کود پتاسیمی است که در کشاورزی ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کود به صورت پودر سفید تا کرم رنگ به بازار عرضه می شود و معمولاًقبل از كاشت به عنوان کود اصلی و همراه با کودهای فسفری مصرف می شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 181:
<- کودهای مخلوط ۶ برخی از کارخانه های تهیه کودهای شیمیایی» عناصر نیتروژن» فسفر و پتاسیم که بیش از سایر عناصر مورد نیاز گیاهان هستند را به صورت مخلوط تهیه و عرضه می کنند. ترکیب این کودها به ترتیب بر حسب درصد نیتروژن» اکسید فسفر و اکسید پتاسیم ذکر می شود. به طور مثال کود مخلوط 00-0-00 دارای 600 درصد نیتروژن»)) درصد ‎MD 5 P.O,‏ درصد0ى)) مى باشد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 182:
6 کودهای میکرو (ریز مغذی ها) * از میان عناصر کم مصرف» کمبود آهن» مس منگنز. و روی بیشتر در خك‌های نواحی خشك و کمبود کلر و . , مولیبدن بیشتر در نواحی مرطوب محتمل است. چنانکه قبلا گفته شد مدیریت مصریف عناصر کم مصرف بسیار دشوار است» زیرا مرز بین میزان مورد نیاز و حد مسموم ‎BAUS‏ ‏گیاه بسیار. باريك است. لذا كاربرد اين كود ها زمانى توصيه مى شود كه كمبود أنها بطور دقيق در خاك محرز شده باشد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 183:
انتخاب نوع و ميزان كود * چنانچه کود کمتر از مقدار لازم در يك مزرعه به كار برده شود باعث می‌شود تا از سایر عوامل و نهاده ها حداکثر استفاده و بهره وری به عمل نیاید. از طرفی مصرف زیاد و بی رویه کودهای شیمیایی هم از نظر اقتصادی و هم از نظر زیست محیطی به صلاح نیست. از این‌رو شایسته است با در نظر گرفتن عواملی مانند آب و هوای منطقه» نوع گیاه. خصوصیات خاك» روش کود دهی و مسایل اقتصادی و مدیریتی» مقدار و نوع مناسب کود برای گیاهان زراعی هر منطقه را تعیین نمود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 184:
زمان کود دهی: برای افزایش تأثیر کودهای مصرف شده از يك سو و کاهش آثرات سوء زیست محیطی و اقتصادی از سوی دیگر بهتر آن است که کود را زمانی به کار برد که اولاً قسمت اعظم آن به صورت قابل جذب گیاه در خاك باقی بماند و ثاناً تلفات كود به صورت شستشو تثبیت و تجزیه در حداقل ممکن باشد. به طور ‎GIS‏ کودهای شیمیایی را می‌توان در دو هنگام به شرح زیر مورد استفاده قرار داد. قبل از کاشت 2 بعد از کاشت برگشت به فهرست درس 

صفحه 185:
0- قبل از کاشت * در صورتی که کود در خاك حرکت نکند و نتوان آن را به نحوی در آب حل و به خاك اضافه کرد» می بایست آن کود را حتماً قبل از کاشت به خاك داد. کودهای فسفره و پتاسیم بجز موارد اسنثنائی هميشه قبل از کاشت در زمین پخش و بوسیله شخم یا با ديسك و هرس با خاك مخلوط می شوند. اثر بخشی بعضی کودهای شیمیایی نیز مستلزم انجام تغیبراتی است که نیازمند زمان است. بطور مثال گوگرد می بایستی حداقل 4۰-0 هفته قبل از کاشت به خاك اضافه شود تا به صورت قابل جذب یعنی یون سولفات (م90)) در آید. برگشت به فهرست درس 

صفحه 186:
۰ کودهایی را می توان بعد از کاشت به خاك داد که در آب محلول باشند. عنصر موجود در آنها مستفیماً و بدون تغییر قابل جذب گیاه باشد. در خاك به سهولت حرکت کند فرار نباشد و به سرعت در خاك تثبیت نگردد. در اين موارد ممکن است کود شیمیایی در حین کاشت بطور نواری در دو طرف خط کاشت بذر و یا در زیر آن به کار برده شود. * حالت دیگر از کود دهی بعد از کاشت» كود سرك است كه يس از کاشت و رشد و نمو گیاه در موقع لزوم روی خاك پاشیده می شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 187:
فصل پنجم ۰ اطلاه سازی بستر یذ روش های کود دهی ‎٠‏ انتخاب روش مناسب توزیع کود نیز مانند زمان کود دهی می تواند بر اثر بخشی کودهای شیمیایی موثر باشد. در مجموع بايد روشی را برای کود دهی برگزید که کود را در طول مدتی که مورد نیاز گیاه است به حداکثر مقدار در اختیار. گیاه قرار دهد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 188:
انواع روش های کود دهی عبارتند از: تزریقی پراکندن نواری GUS ©. همراه با آبيارى ©. محلول باشى يا تغذيه بركى برگشت به فهرست درس 

صفحه 189:
+ منظور از آماده سازی زمین از لحاظ بیولوژیکی از بین بردن موجودات مضر خاك و افزایش موجودات مفبد است. از ابنرو بر حسب شرایط ممکن است در کنار آماده سازی فیزیکی و شیمیانی زمین» کاربرد انواع حشره کش هاء قارچ کش هاء نماتدکش‌ها و علفکش ها نیز ضرورت ‎aly‏ تلقیح بذر لكوم ها با گونه های مناسب باکتری رایزوبیوم و یا فراهم ساختن شرایط برای استقرار همزیستی میکوریزایی در خاك نیز بخشی از آماده سازی بیولوژیکی زمین محسوب می شوند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 190:
بذر در زراعت برگشت به فهرست درس 

صفحه 191:
تعریف بذر در زراعت ‎٠»‏ هر قسمتی از گیاه اعم از اندام‌های رویشی یا اندام تکثیر جنسی (دانه) که برای کشت و تولید گیاه جدید مورد استفاده قرار گیرد» در زراعت اصطلاحاً بذر(4()) نامیده می‌شود. اکثر گیاهان زراعی بوسیله دانه تکثیر می یابند» اما برای تکثیر برخی گیاهان از اندام های رویشی مانند پیاز» غده و ساقه استفاده می شود. به طور مثال در زراعت سیب زمینی» زعفران پیاز خوراكى و نيشكر به ترتيب غده؛ بنه (سوخ) ۰ پیاز و قلمه‌های ساقه اين گیاهان کشت می شوند. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 192:
سلامت بذر » بذر مرغوب بذری است که سالم (کامل) باشد. چنانچه جنین» آندوسپرم و یا پوسته بذر طی عملیات برداشت محصول آسیب دیده باشند» از درصد سبز شدن آن به شدت کاسته می شود و گیاهچه های ضعیفی تولید خواهند شد. علاوه بر اين بذر هایی که گياهچه ای ضعیف تولید می کنند» در مراحل بعدی رشد نسبت به امراض, و ناملایمات محیطی حساس تر خواهند بود و این امر موجب ‎GAS ate‏ و هدر رفتن هزینه ها مى شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 193:
* بذر مرغوب بذری است که بالغ (رسیده) باشد. بذرهای نارس که بلوغ جنین آنها کامل نیست درصد جوانه زنی پائینی دارند. همچنین اگر جنینی بالغ شده باشد اما بذر. قبل از بلوخ فیزیولوژیك) برداشت شده باشد گیاهچه ای ضعیف تولید می کند. یعنی بذر باید مرحله تکمیل رشد دانه را روی گیاه مادری سپری کند تا وزن خشك آن افزوده گردد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 194:
اندازة بذر * معمولاً بین اندازه بذر با اندازه جنین و مواد اندوخته ای بذر رابطه ای مستفیم وجود دارد. به اين ترتیب بذرهای کوچاشتر از معمول» قدرت سبز شدن کمتری نسبت به بذرهای درشت تر دارند. علاوه بر اين بذرهای بزرگ‌تر که گياهچه های قوی‌تری تولید می کنند» در مقابل ناملایمات محیطی در طی دوران سبز شدن نیز مقاومت بیشتری از خود نشان می دهند. چنانچه بذر مورد نظر از 0/0 اندازه معمولی همان رقم کوچکتر باشد» برای کاشت مناسب نیست. برگشت به فهرست درس 

صفحه 195:
عمر (سن) بذر * مدت زمانی که يك بذر» قوه نامیه يا قدرت جوانه زنی خود را حفظ می کند» اصطلاحا طول عمر بذر نامیده می شود. حداکثر عمر بذر گیاهان زراعی» حتی در بهترین شرایط نگهداری» در حدود 00 سال است. اصولا بذرهای محصولات روغنی و آنها که حاوی مواد اکسید شونده هستند پس از چند سال قوه نامیه خود را از دست می دهند. در حالیکه بذر گندم» جو و يولاف طول عمر طولانی تری دارند. با افزایش سن بذر قدرت جوانه زنی و سبز شدن بذر و همچنین قدرت رشد گیاهچه آن کاسته می شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 196:
خلوص ژنئیکی بذر ۰ چنانچه محموله بذری مورد استفاده برای کاشت از نظر ژنتیکی ناخالص و مخلوطی از گونه های مختلف یا ارقام مختلف يك گیاه زراعی باشد: * اولاً فرم رشد مزرعه یکنواخت نخواهد بود. زیرا ارقام مختلف عکس العمل‌های متفاوتی به عوامل رشد نشان می دهند. * ثانیاً محصولی که از آن مزرعه تولید می شود یکدست و یکنواخت نخواهد بود و به تدریج خلوص نتیکی رقم مورد اشت از دست می رود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 197:
خلوص بذر فیزیکی »* مخلوط بودن بذر سالم با بذر های شکسته, کاه و کلش» گردو خاك» تخم حشرات, بذر علف‌های هرز و سنگریزه موجب عدم خلوص فیزیکی بذر شده و از ارزش آن می کاهد. ‎٠‏ بنابراين شایسته است به كمك ماشین های تمیز کننده بذر (دستگاه بوجاری) اين ناخالصی ها را جدا و بذر را تمیز و پاك نمود. بر حسب مورد انجام تیمارهایی روی بذر (قبل از کاشت) ضرورت می یابد. رایج ترین این اقدامات شامل ضد عفونی» کرك گیری و پیش جوانه زنی بذرها می‌باشد. ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 198:
. برای تيمار بذرها علیه حشرات خاکزی از سم لیندین به میزان 00-600 كرم سم خالص براى (000 کیلوگرم بذر غلات و از سم ديازينون به ميزان 0/© در هزار سم خالص براى حبوبات استفاده مى شود. براى ضد عفونى بذر عليه قارج ها نيز می توان از سموم قارج کش کاپتان (به میزان 4-9 در هزار سم خالص). بنومیل و تیرام () در هزار) استفاده نمود. اين سموم به صورت پودر قابل حل در آب با 6600 درصد ماده موّثره به بازار عرضه می شوند» به اين ترتیب اگر مصرف 0 در هزار سم خالص مورد نظر می باشد بایستی 6۳6060 گرم سم تجارتی 0 درصد را با 0000 كيلوكرم بذر آغشته نمود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 199:
كرك زدايى ‎٠‏ برخى از بذور كياهان زراعى مانند ينبه داراى كرك هاى ظریفی(ر) در اطراف خود مى باشند. براى سهولت كاشت اين بذرها با ماشين و جذب بهتر رطوبت و تسريع جوانه زينى بهتر است ‎AUS dee‏ گیری انجام شود. بذر کرك گیری شده را اصطلاحاً بذر دلینته می گویند. کرك زدایی به دو روش مکانیکی (سايش و عبور سریع از روی شعله) و شیمیایی (کاربرد اسید سولفوريك و اسید كلريدريك) انجام مى دهند. ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 200:
پیش جوانه زنی بذر قبل از کشت * سرعت جوانه زنی بذر برخی از گیاهان خیلی کم است. اقامت طولانی بذر در خاك به سلامت بذر لطمه می زند. »* برای تسریع جوانه زنی اینگونه بذرها می توان از طریق خیس نمودن بذر قبل از کاشت. آنها را وادار به پیش جوانه زنی کرد. معمولاً بذورى مانند برنج» ذرت. لوبیاء جغندر قند باقلا و بذر گیاهان جالیزی (هندوانه» خربزه؛ خيار و كدو و...) را قبل از كاشت خيس مى كنند. همجنين روياندن غده هاى سيب زمينى در سايه و دماى (00 تا ©0 درجه سانتيكراد نيز اقدامى در همين راستا محسوب مى شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 201:
عوامل محیطی موثر بر جوانه زنی بذر ‎٠»‏ همانطور که پیش از اين گفته شد بذر. بالغ و سالم» آمادگی جوانه زنی را دارد» به شرط آنکه عوامل محیطی در حد مناسب برای هر گونه فراهم باشد. ‏* رطوبت. اکسیژن, دما و گاهی نور مهم‌ترین عوامل محیطی هستند که جوانه زنی بذر گیاهان را تحت تأثیر قرار می دهند ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 202:
‎٠‏ هر گاه بذر در شرایطی کشت شود که تمام عوامل محیطی موثر بر جوانه زنی در حد مطلوب فراهم باشد. اما بذر همچنان جوانه نزنده گفته می شود بذر در حالت خواب یا خفتگی قرار دارد. گاهی اوقات علت خفتگی بذر» نارس بودن بذر» ناقص بودن جنین» وجود پوسته سخت و یا برهم خوردن توازن ترکیبات شیمیایی و مواد تنظیم کننده رشد است که در اين موارد از خفتگی ذاتی یا خواب اولیه نام برده می شود. اما اگر به علت قرار گرفتن بذر در شرایط نامساعد به مدت طولانی خواب در بذر ایجاد شود آن را خفتگی القایی یا خواب ثانویه می نامند. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 203:
قوه ناميه بذر * توانايى بذر براى خروج جوانه از جنين بذر و تشكيل كياهجه سالم و قوى (تحت شرايط مساعد) اصطلاحاً قوه ناميه ناميده مى شود. براى تعيين قوه ناميه يا درصد جوانه‌زنی بذر قبل از کاشت روش های مختلفى وجود دارد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 204:
عوامل موثر در قوه نامیه بذر را می توان به شرح زیر خلاصه کرد: الف) خصوصیات ژنتیکی بذر ب) شرایط محیطی مزر.عه به هنگام تشکیل و رسیدن بذر ج) عمر بذر د) شرایط انبار و نگهدری بذر برگشت به فهرست درس 

صفحه 205:
برگشت به فهرست درس 

صفحه 206:
* عملیات کاشت شامل زیر خاك کردن بذر یا اندام های رویش تکثیر شونده گیاه» به منظور جوانه زدن و رشد می باشد. از نظر فنی زیر خاك کردن دانه و بذر حقیقی اصطلاحاً بذر کاری (رر9) و کشت گیاهچه. نهال» قلمه ریزوم پیاز» غده و نشاء. كاشتن(2--!|1)) نامیده می شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 207:
فصل بذر کاری * با توجه به نوع گیاه و احتیاجات محیطی رشد آن» از نظر فصل بذر. کاری گیاهان را می توان به چهار گروه تقسیم بندی کرد. 0- گیاهان پائیزه: مانند:چاودار و گندم و جو پائیزه گیاهان بهاره: مانند: گندم» جو و باقلای بهاره 0 گیاهان دو فصله: مانند: نخود فرینگی یونجه <- گیاهان تابستانه: مانند: ذرت و سورگوم پنبه برگشت به فهرست درس 

صفحه 208:
۰ بهترین تارب خ کشت هر رقم زمانی است که با کشت در آن زمان اولا عوامل مناسب برای جوانه زنی» سبز شدن و استقرار فراهم است. با احتمال وقوح شرایط تامساعد محیطی مانند سرماه گرما و خشکی حداقل باشد. در نتیجه در اين حالت عملکرد بالاتری نسبت به سایر تاريخ هاى كاشت حاصل می‌گردد. عوامل مؤثر بر انتخاب تاريخ كاشت الف- عوامل اقليمى (دماء بارندگی» شدت و زمان وزش بادء طول روز) مس اي ای ‎til)‏ امراضء علفهاى هرزء يرندكان؛ اقتصاد ‎wy‏ برگشت به فهرست درس 

صفحه 209:
روش های کاشت ‎٠»‏ از آنجا که شرایط محیطی و فرم مطلوب زمین برای محصولات مختلف مشابه نیست. به همین دلیل روش کاشت محصولات نیز با یکدیگر تفاوت دارد. به طور کلی وضعیت آب و هواء خاك» روش و نوع تجهیزات آبیاری و ماشین آلات موجود در مزرعه» روش کاشت يك گیاه را تعيين مى كنند. ‏به طور کلی روش های کاشت عبارتند از: ‏۰ دست پاشی (کرتی)» خطی (ردیفی)» کپه ای و خزانه کاری. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 210:
بذر کاری به طریق دست پاش ‎oa‏ این روش بذر به طور نسبتاً یکنواخت در سطح خاك پراکنده شده و به كمك ماله يا هرس به زير خاك برده می شود. البته ممكن است فواصل بذر بهم خورده و برخى در سطح و برخى در عمق خاك قرار كيرند. * روش دست پاش برای گیاهانی که احتیاج به وجین و تن کردن دارند» مطلوب نیست و پرهزینه خواهد بود. در عوض برای کشت غلات دانه ریز گیاهان علوفه ای و کشت درهم می توان از اين روش بهره جست. * در این روش آبیاری به صورت کرتی (غرقابی) انجام می شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 211:
* در اين روش بذرها با فاصله یکنواخت از یکدیگر روی خطوط موازی کاشته می شوند. نظم و ترتیبی که در بذر کاری به اين روش وجود دارد» مقدار بذر مصرفی را کاهش داده و با فراهم ساختن آبیاری به روش نشتی موجب صرفه جویی در آب هم می شود. علاوه بر اين امکان انجام عملیات داشت مانند» سله شکنی» خاك دادن پای بوته ها و وجين علف‌های هرز به كمك ادوات مکانیزه نیز فراهم می شود. * بذرکاری ردیفی ممکن است به صورت مسطح یا جوی و پشته ای (بر روی پشته» داخل جوی» روی پشته عریض) آنجام شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 212:
+ این شیوه عمدتاً برای کشت صیفی جات گیاهان جالیزی و وجینی که برای رشد مناسب به فضای نسبتاً زیادی احتیاج دارند به کار می رود. ‎٠‏ در اين روش بذرها در کنار يا روی پشته ها به فواصل معین حفره های کوچکی ایجاد و در هر کدام تعدادی بذر ريخته می شود. اين کار اغلب به كمك دست (بیلچه) انجام ‏می شود. * پس از. رویش. گياهچه ها حتماً باید تنك شوند. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 213:
* برخی از گیاهان مانند گوجه فرنگی» فلفل و کاهو بذرهای بسیار ریزی دارند و کشت مستقیم بذر آنها در مزرعه دشوار است. در این موارد در قطعه زمینی کوچك موسوم به خزانه» بذر کاری انجام می شود. و چون مساحت کوچك است. به راحتی می توان تمام احتیاجات گیاهچه از لحاظ آماده سازی فیزیکی و شیمیایی زمین؛ تأمین نور و حرارت و ... را در نظر گرفت. پس از اينکه گیاهچه ها قدری رشد کردند در زمان مناسب و بدون آنکه به ريشه گیاهچه ها صدمه وارد شود آنها را از خاك بیرون آورده و در زمین اصلی که قبلاً آماده شده است نشاء می کنند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 214:
عوامل موثر بر تعیین تراکم مطلوب بوته ‎٠‏ اصولا تراکم مطلوب کاشت برای هر رقم یا واریته از گیاهان زراعی در هر منطقه توسط محققین و از طریق آزمایش های مزیرعه ای تعیین می شود. در‌هر صورت می بایست حدود و میزان تراکم تقریبی برای هر گیاه ‎Ly‏ بدانیم تا نسبت به تعیین دقیق آن اقدام کنیم. ‏» به طور کلی عوامل موثر بر تعیین تراکم بوته به سه دسته» خصوصیات گیاهی» شرایط محیطی و هدف تولید تقسیم می شوند. ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 215:
خصوصیات گیاهی موثر بر تعیین تراکم بوته‌ها عبارتند از: 0. اندازه نهایی گیاه ©. طول دوره رشد ©. قدرت ترميم فضا نیاز به نور 6 رقابت علف‌های هرز برگشت به فهرست درس 

صفحه 216:
شرایط محیطی موثر بر تعیین تراکم بوته‌ها عبارتند از: 6 خصوصیات خاك امکان تأمین رطوبت برگشت به فهرست درس 

صفحه 217:
* چنانکه می دانید برای تشکیل تعداد بوته مورد نیاز در مزرعه» رويش بذر و استقرار گیاهچه ضرورت دارد. بنابراین برای حصول تراکم مطلوب بوته باید به عواملی که در سبز شدن بذر واستقرار گیاهچه تأثیر دارند توجه نمائیم. + به طور کلی هر چه بذر ضعیف ترء ناخالص تر و دارای قوه نامیه کمتری باشد» می بایست میزان بذر در واحد سطح بیشتر در نظر گرفته شود. ۰ برای برآورد مقدار دقیق بذر برای کشت يك هکتار آگاهی از (4) وزن هزار دانه» (6) قوه نامیه بذر»(9) درصد خلوص فیزیکی بذر الزامی است. برگشت به فهرست درس 

صفحه 218:
* وقتی تراکم مطلوب و میزان بذر مشخص شد. ممکن است آن را با الگوهای متفاوتی در مزرعه کشت نمود. غالباً بذرها را روی ردیف ها یا خطوط می کارند. فاصله دو ردیف مجاور معمولا چندین برابر فاصله دو بوته متوالی در روی يد _ ردیف است. هدف از فاضله گذاری مناسب میان بوکه ها آن است که ترکیبی مناسب از عوامل محیطی (آبء هواء نور و خاك) برای حصول حداکثر عملکرد ممکن با کیفیت مطلوب تأمين شود. با در نظر كرفتن فاصله ردیف ها و فاصله بذرها روی ردیف تعداد بوته در واحد سطح مشخص می گردد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 219:
‎٠‏ اصولاً هنگام بذر کاری بایستی سعی شود که روی بذر با مقداری خاك پوشیده شود تا بذر در تماس کافی با ذرات خاك باشد. کشت بسیار عمیق یا بسیار سطحی مطلوب نیست. در کشت خیلی کم عمق بذرها در معرض گرمای خورشید» حملات پرندگان» حشرات و خشکی قرار می گیرند و چنانچه بذر خیلی عمبق کاشته شود. ممکن است جوانه زنی بذر و خروج گیاهچه با مشکل مواجه شود. ‏* دو دسته عوامل خاکی و گیاهی بر تعیین عمق کاشت تأثیر می گذارند. ‏* عامل خاك: (بافت خاك- سرعت خشك شدن خاك - حرارت خال) ‎dale +‏ گیاهی: (عادت جوانه زنی و رویش - اندازه بذر) ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 220:
* به طور کلی مرسوم است که عمق کشت بذر را معادل سه تا چهار برابر قطر آن در نظر می گیرند. * جدول زیرعمق کشت بذر برای برخی از گیاهان زراعی را نشان می‌دهد. گیاه زراعی عمق بذرکاری (سانتیمتر) بذور بسیار ریز مانند یونجه و شبدر 90 کتان» کنجد» چغندر قند و سویا 5-۰ گندم» جوء سورگوم» عدس و لوبیا وه ذرتء آفتابكردان و ينبه هم غده سیب زمینی 046 برگشت به فهرست درس 

صفحه 221:
‎٠»‏ کشاورزان بربای کشت بذور گیاهان زراعیء بسته به روش کاشت. نوع محصول خصوصیات خاك مزرعه و ابعاد مزرعه (سطح زیر کشت) از وسایل و ادوات مختلفی استفاده می کنند. ‏» به طور کلی ماشین های بذر کار را می توان در ينج كربوه شامل ردیف کار غلات دانه ریز» ردیف کار گیاهان علوفه ای» ردیف کار گیاهان وجینی» خده کار سیب زمینی و ماشین نشاء‌کار مورد مطالعه قرار داد. ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 222:
رديف كان غلات دانه ریز ‎٠‏ اين دستكاه شامل مخزين بزركى است كه در کف آن سوراخ ‎ee ta eure a‏ فاصلة بين خطوط شت به طور معمول 69 تا 06 سانتیمتر است. از اين ی رت و ی ارزن» سورگوم (جهت علوفه) و سویا و لوبیا چشم بلبلی (جهت كود سبز) در روی زمین مسطح استفاده می شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 223:
رديف كار كياهان علوفه ای این دستگاه از نظر ساختمان مخزن و قسمتهای تنظيم میزان بذر. شباهت زیادی به ردیف کار غلات دارد» جز آنکه فاقد لوله ریزش و پاشنه باز, کننده شیار می باشد. تنظیم فاصله ردیف های کاشت در اين دستگاه با بستن سوراخ های ریزش بطور متناوب (مانند ردیف کارهای غلات دانه ریز) انجام می شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 224:
ايا saan) \y) ‏تسيل‎ ‎۳7 

صفحه 225:
ردیف کار گیاهان وجینی ۰ اين رديف كارها به صورت دستكاه 6 رديفه» © ردیفه يا بزرگتر ساخته می‌شوند و هر واحد کارنده دارای يك مخزن بذر مستقل می‌باشد. به اين ترتیب تفاوت اصلی در ساختمان هر واحد ردیف کار گیاهان وجینی با واحد ردیف کار غلات دانه ریز تنها در نحوه دریافت بذر از مخزن است. » در کاشت گپاهان وجینی بذرها با فواصل معینی» رری يك خط کاشته می شوند. عمل انتقال بذر بوسیله صفحه ای گردان (صفحه دي ی ی ‎cle‏ این دستگاه ها از نظر طرز کار به دو صورت مکانیکی و پنوماتيك ساخته می‌شوند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 226:


صفحه 227:
غده كار سيب زمینی ‎٠‏ اين دستكاه نيز نوعى ررديف كار محسوب مى شود. خصوصيات ساختمانى رديفه كارهاى سيب زمينى بسيار متنوع است. اما به طور كلى داراى يك مخزين غده با سوراخ‌هایی برای خروج غده است. غده ها از مخزن خارج شده و بوسیله يك چرخ یا تسمه حجره دار دریافت شده و به لوله سقوط می رسند و از آنجا روی خاك قرار می‌گیرند. يك جفت دیسك متقابل ضمن پوشاندن غده ها با خاك» روی آنها پشته‌های کوچکی ایجاد می کند. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 228:
برگشت به فهرست درس 

صفحه 229:
بركشت به فهرست درس | 

صفحه 230:
اين دستكاه از يك شيار بازكن؛ سیستم انتقال بوته» دوچرخ فشار دهنده و لوله براى آبياشى تشكيل شده است. اين كونه ماشين ها براى كشت نشاهاى توتون» گوجه فرنگی» فلفل» بادمجان و برنج مورد استفاده قرار می گیرند. در فرم های ساده ترء نشاء توسط کارگر از مخزن برداشت شده و يك به يك به قسمت کارنده هدایت می شود. اما در فرم های پیشرفته تر.غیر از نفری که ماشین یا تراکتور را هدایت می کند» نیروی کارگری اضافی لازم نیست. برخی از نشا کارها مجهز به مخزن آب هستند که يس از فرو كردن نشاء درخاك» از مخزن آب برای آبیاری نشاء یا قلمه کاشته شده استفاده می کنند. برگشت به فهرست درس | 

صفحه 231:
برگشت به فهرست درس 

صفحه 232:
برگشت به فهرست درس 

صفحه 233:
‎٠‏ به کلیه عملیات و مراقبت هایی که از زمان جوانه زنی بذر تا برداشت محصول در مزرعه انجام می شود. عملیات داشت می گویند. در این فصل اطلاعات کلی و ضروری در مورد مراقبت های زراعی به شرح زیر ارایه می گردد: ‏۰ آبیاری + تنك کردن » کود دادن ۰ واکاری * مبارزه با آفات ‎pital gues‏ * کنترل بیماری های گیاهی خاك دادن پای بوته ‎٠»‏ کنترل علف‌های هرز ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 234:
* برای اينکه گیاه زراعی با تتش رطوبتی و کاهش عملکرد مواجه نگردد» لازم است بخشی يا تمامی آب مورد نیاز آن را به خاك اضافه کنیم. این عمل یعنی تأمین رطوبت مورد نیاز گیاه در طول دوره رویش را اصطلاحاً آبیاری ‎a Sc (Inricgation)‏ » آب آبیاری از. منابعی مانند چاه‌های عمیق و نیمه عمیق» چشمه رودخانه یا قنات تأمین می گردد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 235:
زمان آبیاری * اولین نوبت آبیاری بلافاصله پس از کاشت انجام می شود. اين آبیاری که بین کشاورزان به خاکاب معروف است بهتر است يك آبیاری سنگین باشد. در صورتی که قبل از سبز شدن گیاهچه ها» خاك سطحی خشك شده یا سله بیندد می بایست اقدام به آبیاری سبك نمود. آبیاری های بعدی متناسب با آب و هواء نیاز گیاه و عمق توسعه ريشه انجام می‌پذیرد. به طور کلی بسیاری از گیاهان زراعی را هنگامی آبیاری می کنند که حدود 0600 تا © درصد از کل رطوبت قابل استفاده خاك مصرف شده باشد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 236:
* مهم‌ترین عوامل موثر بر تعیین زمان آبیاری عبارتند از: 0)- چگونگی رشد و نمو ‎ALS‏ © بافت خاك ‎-O‏ شوری آب و خاك ‏شرایط آب و هوایی ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 237:
مقدار آب در هر نوبت آبیاری * در هر نوبت آبیاری می بایست آنقدر آب به مزرعه داده شود تا خاك مزرعه در عمق مورد نظر به حد ظرفیت زراعی برسد. مقدار آبی که بر سطح خاك اضافه می شود معمولاً بر حسب حجم آب بر سطح (متر مکعب در هکتار) یا ارتفاع آب روی خاك (میلیمتر يا سانتیمتر) بیان می کنند. * به طور مثال 6 سانتیمتر آب در هر نوبت آبیاری معادل 60000 متر مکعب آب در هکتار است. عوامل مختلفی از جمله عمق توسعه ريشه؛ عمق خاك زراعی» بافت و شوری خاك» كيفيت (شوری) آب و راندمان آبیاری بر تعیین میزان آبیاری تأثیر دارند. برگشت به فهرست درس | 

صفحه 238:
در اولین آبیاری (خاك آب) كه قبل يا بعد از کاشت انجام می شود به دلیل نفوذ پذیری زیاد خاك حجم زیادی آب مصرف می شود. در دو تا سه آبیاری بعدی (پی آب) که علاوه بر تأمین رطوبت در لایه سطحی خاك انجام می شود» سله شکنی و تسهیل سبز کردن محصول را نیز مورد توجه قرار می دهد. در محصولات دانه ای آبیارری در برخی از مراحل رشد گیاه از جمله در مرحله گل دهی (گل آب) و دانه بندی و پر شدن دانه (دان آب) از اهمیت بیشتری برخوردار. است. برگشت به فهرست درس 

صفحه 239:
روش های آبیاری ۰ انتخاب روش آبیاری به بافت خاك» پستی و بلندی زمین؛ کمیت و کیفیت آب مورد استفاده؛ روش کاشت» شزایط محیطی و سرمایه گذاری اولیه برای انتقال آب به مزرعه بستگی دارد. * روش های آیباری مرسوم برای گیاهان زراعی و باغات در سه گروه اصلی به شرح زیر تقسیم بندی شده اند: 0 آبیاری سطحی 2 آبیاری تحت فشار 2 آبیاری زیر زمینی برگشت به فهرست درس 

صفحه 240:
آبیاری سطحی ۶ در اين روش آب مسنقیماً روی سطح زمین جریان یافته و به پای گیاه و اطراف ریشه‌ها می رسد. آبیاری سطحی به سه روش نشتیء شیاری و غرقابی انجام می شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 241:
آبیاری غرقابی * در این روش تمامی سطح زمین مزرعه با لایه ای از آب پوشیده می شود و آب ضمن جاری شدن بر سطح خاك بتدریح نفوذ می کند. در روش آبیاری غرقابی طوقة گیاه نیز خیس می شود و لذا احتمال بیماری پوسیدگی طوقه افزایش می‌یابد. علاوه بر اين در خاك های سنگین (رسی) در اثر آیباری غرقابی» مشکل تهویه نامناسب خاك و سله بستن پیش می آید. اين روش بسته به درجه کنترلی که بر ورود آب به مزرعه اعمال می شود به سه روش سیلابی» نواری و کرتی قابل انجام است. برگشت به فهرست درس 

صفحه 242:
آبیاری نشتی (جوی و پشته ای) * در این روش زمین را به صورت جوی و پشته درآورده» ‎ALS‏ ‏را روی پشته ها می کارند و آب که در جویچه ها به حرکت در مى آيد به تدريج به سمت پائین خاك و پشته ها نشت و نفوذ می کند. در آبیاری نشتی آب پای بوته ها را نمی گیرد» بنایراین برای آبباری گیاهانی که نسبت به خیس شدن طوقه سله بندی و تهویه خاك حساس هستند» مناسبت بیشتری دارد. ۰ برای انثقال آب از کانال اصلی به جویچه های بین پشته ها یا از سیفون استفلده می‌شود برگشت به فهرست درس 

صفحه 243:
برگشت به فهرست درس 

صفحه 244:
آبیاری شیاری * این روش در آبیاری مزارع گندم و جو که با ردیف کار خطی کشت شده اند کاربرد دارد. تفاوت آن با آبیاری جوی و پشته ای تنها در اندازة جویچه‌ها و ارتفاع پشته هاست. گاهی ممکن است گیاه به طور یکنواخت در تمام سطح زمین کشت شده باشد و شیار ها صرفاً برای تسهیل حرکت آب احداث ‎oad‏ باشند. بنابراین شیوه آبیاری شیاری حد فاصل آبیاری نشتی و غرقابی است. یعنی ممکن است ارتفاع آب در داخل جویچه‌ها (شیارها) به ناحیه استقرار بذر یا حتی به بالای شیار نیز برسد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 245:
59 ee آبیاری تحت فشار ‎٠‏ خشکسالی های پیاپی در سالیان اخیر و ضرورت تأمین آب برای گیاهان زراعی در مناطق خشك و نیمه خشكك جهان؛ رویکرد به روش آبیاری تحت فشار را بیشتر کرده است. هدف اصلی در این روش جلوگیری از تلفات آب در طول مسیر انتقال از منبع تا مزرعه» صرفه جویی در مصرف آب و افزایش راندمان آبیاری است. این روش نیازمند تأسیسات خاصی از قبیل حوضچه؛ پمپ آب. لوله‌های انتقال و آب فشان ها می‌باشد. و به دو روش آبیاری بارانی و قطره‌ای انجام می‌شود. ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 246:
* در اين روش به کمك تجهیزاتی که ذکر شد آب به صورت باران از بالا روی محصول پاشیده می شود. * سیستم لوله کشی آبیاری بارانی برای محصولات پر ارزش؛ چند ساله یا برای مساحت های کوچك از نوع ثابت و دانمی است. این روش خود به سه دسته تقسیم بندی میشود: ۰ افقی متحرك ۰ دایره‌ای متحرك برگشت به فهرست درس 

صفحه 247:


صفحه 248:
برگشت به فهرست درس 

صفحه 249:
تصوير يك مزرحه در حال ‎EL AEM God foetal‏ 

صفحه 250:
آبیاری قطره‌ای ‎٠‏ در اين روش آب از طریق موتور پمپ به داخل لوله های سوراخ دار که در زیر یا روی زمین نصب شده اند» حرکت کرده و در ناحیه ريشه گیاهان بوسیله قطره چکان هایی به صورت قطره قطره و یکنواخت به آهستگی می ریزد. راندمان آبیاری در این شیوه حدود 06 درصد است. زیرا از نفوذ آب به اعماق خاك و تبخیر سطحی آن به شدت کاسته می شود. از دیگر مزایای اين روش می توان به امکان کنترل از راه دور آبیاری در تمام ساعات شبانه روز و خود کار کردن سیستم اشاره نمود. ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 251:
سب ‎concen‏ ۷ ۳52 عم رمسم ررس 1 DripperiEmiter Polytube/ Lateral ‏لت‎ بركشت به فهرست درس 

صفحه 252:


صفحه 253:
آبیاری زیر زمینی * در اين روش شیارهایی به عمق ۳9 تا (00)) سانتیمتر در جهت شیب زمین حفر می شود و لوله هایی سفالی يا فلزی مشبك در داخل آن نصب می کنند. با هدایت آب به درون اين لوله های زیر زمینی» آب در زیر خاك سطحی و در منطقه نفوذ ريشه تأمین می‌گردد. برای افزایش راندمان آبیاری در اين روش می بایست خاك تحت الارضی غیر قابل نفوذ و خاك سطح الارضی از نفوذ پذیری خوبی برخوردار باشد. اين روش بیشتر در گلخانه ها استفاده می شود و در زراعت چندان معمول نمی باشد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 254:
تنك كردن »* در بسيارى از موارد تراكم كياهجه هاى سبز شده درمزرعه بسيار زياد است. تراكم بيش از حدء مطلوب نيست زيرا براى تكميل دوره رشد و تولید عملکردی قابل قبول به فضاء نور» هوا و مواد غذایی کافی احتیاج دارد. در کشت متراکم بین بوته های همجوار برای دستیابی به منابع رشد رقابت پیش مى آيد و كياهجه ها ضعیف و کوچك خواهند ماند و عملکرد مطلوبی بدست نمی آید. عمل حذف بوته‌های اضافی پس از سبز شدن را تنك کردن(ب:۳۲) می‌گویند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 255:
a زمان تنك كردن ‎٠‏ براى شروع تنك كردن بايد از برطرف شدن خطر از بين رفتن بوته ها اطمينان حاصل كرد. معمولا تنك كردن در مرحله دو تا جهار بركى كياه انجام مى شود. در دو ليه ايها قطع قسمت هوايى از زير كره ليه يا از سطح خاك كفايت مىكند. در حاليكه براى تنك كردن تك ليه ايها مانند ذرت و سورگوم می بایست بوته اضافی را از خاك بیرون کشید, زيرا اگر فقط برگ های گیاهچه قطع شوند» بوته دوباره رشد می کند. بهتر است تنك نمودن در دو مرحله انجام شود. ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 256:
* تنك نمودن بوته های اضافی توسط کارگر یا به وسیله ماشین مخصوص انجام می شود. کارگران برای تنك نمودن مزرعه با توجه به نوع گیاهچه از دست» چاقو بیلچه و یا داس کوتاه استفاده می کنند. * ماشین آلاتی که برای تنك کردن مورد استفاده قرار می گیرند دو نوعند: تصادفی و هوشمند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 257:


صفحه 258:
واکاری ۶ همان طور که تراکم بیش از حد مطلوب نیست و با تشدید رقابت موجب کاهش عملکرد در واحد سطح می گردد؛ تراکم کمتر از حد مطلوب نیز پسندیده نیست. زیرا باعث می شود از آب» نور و خاك به طور کامل استفاده نشود. در این گونه موارد باید هر چه سریع‌تر نسبت به واکاری یعنی دوباره کاشتن در قسمت‌هایی از زمین که خالی مانده اقدام نمود. برای واکاری در گیاهانی که خاصیت جابجایی دارند» از بوته های اضافی کنده شده می توان استفاده و آنها را در جاهای خالی کشت کرد. اما در مورد گیاهانی که جابجایی آنها امکان‌پذیر نیست و به ريشه آنها صدمه وارد می شود. باید بلافاصله بذر کاری نمود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 259:
۰ گاهی اوقات بذر علف‌های هرز از سال قبل در مزرعه ريخته شده و یا به صورت ناخالصی همراه بذر یاه زراعی کشت می شوند. رویش علفهای هرز در مزرعه موجب کاهش عملکرد و هی افت کیفی محصول می گردد. از این رو برای ایجاد شرایط مناسب برای رشد و نمو گیاه اصلی باید آنها را از بین برد. از بین بردن علفهای هرز با استفاده از وسایل مکانیکی را وجین (وجعسراا) می‌گویند. سله» لايه سخت و متراکمی است که در سطح خاك های نیمه سنگین تا سنگین و تحت فشار آب تشکیل می شود. ‎SOs‏ شكلي یکی ار سبز شدن بذرها جلو کند. از این‌رو سله شکنی یکی از اقدامات اساسی در عملیات داشت است. برگشت به فهرست درس 

صفحه 260:
خاك دادن پای بوته »* یکی از عملیات زراعی در زراعت های ردیفی خاك دادن پای بوته است. این کار یعنی هدایت خاك موجود بین خطوط کاشت به دو طرف و ریختن آن در پای بوته ها به چند منظور انجام می شود: - افزایش مقاومت گیاه نسبت به ورس (در گیاهان پابلند مانند ذرت» سورگوم و آفتابگردان) - افزايش تولید پنجه های جدید در غلات (سورگوم و نیشکر) - حفاظت و تحريك رشد بیشتر ریزوم هاء استولن ها یا غده ها (سیب زمینی و ...) - بهبود رنگ سفید در اندام های خوراکی گیاه (ساقه های مارچوبه و کرفس). برگشت به فهرست درس 

صفحه 261:
کنترل ۰ به کلیه جانورانی که دارای قطعات دهانی گزنده» مکنده و یا جونده هستند و به قسمتهای مختلف گیاهان و محصولات کشاورزی در مزرعه و انبار حمله می کنند» آفت (یع۳)) گفته می شود. از اینرو نگهداری و محافظت گیاهان و محصولات کشاورزی از مرحله کاشت تا برداشت یکی از مهمترین عملیات داشت به حساب می آید. ‎GUT +‏ نباتی به گروه های مختلفی از حشرات(1-2-5) » كنههاء نرم تنان» جوندگان و پرندگان و پستانداران تعلق دارند. ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 262:
مهم‌ترین اقدامات پیشگیری از آفات عبارتند از: * از بین بردن محل زمستان گذرانی و تخم‌گذاری حشرات مانند بقایای گیاهی و علفهای هرز. + تنظیم زمان کاشت و یا برداشت محصول به نحوی که مرحلة حساس رشد گیاه با مرحله خسارت زای آفت همزمان نباشد. ‎٠‏ کنترل آفت قبل از آنکه به مرحله آسیب رسانی برسد. به طور مثال اگر حشره ای در مرحله لاروی خسارت می زند. باید آن را در مرحله ای که به صورت حشره بالغ است کنترل نمود و بالعکس حشره ای را که در مرحله بالغ خسارت می زند باید در مرحله لاروی کنترل نمود. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 263:
۰ روش های مبارزه با آفات عبارتند از: 0- مبارزه زراعی 2 کنترل مکانیکی © کنترل فیزیکی “4- کنترل بیولوژیکی ۵ کنترل شیمیایی برگشت به فهرست درس 

صفحه 264:
انواع سموم آفت کش از نظر نحوة اثر عبارتند از: الف- سموم گوارشی: اين سموم که عمدتاً برای مبارزه با آفات جونده به کار می‌روند توسط آفت خورده می شوند. ب - سموم تماسی: اين سموم از طریق پوست و مجاری تنفسی وارد دستگاه گردش خون حشره می شوند. ج - سموم سيستميك: اين سموم براى مبارزه با آفاتی که از بافت هاى داخلى كياه و شيره نباتى تغذيه مى كنند» مورد استفاده قرار مى كيرند. د- سموم تنفسى (تدخينى): اين سموم براى ضد عفونى خاك سطحى و فضاى مسدود انبار و كلخانه استفاده مى شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 265:
انواع سموم آفت کش از نظر ترکیب شیمیایی عبارتند از: الف- آفت کش های گیاهی ب- آفت کش های روغنی ج- آفت کش های معدنی د- حشره کش های آلی برگشت به فهرست درس 

صفحه 266:
بیماری های گیاهی » ‏گونه های خاصی از میکرو ارگانیسم ها از گروه قارچها‎ ٠ ‏باکتری هاء ویروس ها و نماتد ها که به آنها پاتوژن یا‎ ‏عامل بیماری زا می گونیم در مراحل مختلف رشد گیاه‎ ‏زراعی. از طریق تغییر آناتومی» مورفولوژی و متابولیسم‎ ‏گیاه میزبان باعث کاهش محصول, افت کیفی و حتی مرگ‎ . ‏گیاه می شوند‎ برگشت به فهرست درس 

صفحه 267:
* بیماری های گیاهی با ایجاد يك یا چند مورد از حالات زیر به گیاه میزبان خسارت می زنند: 0- از بين يردن بافت برك که موجب اختلال در سیستم فتوسنتزی و تولید گیاه می‌گردد. از بین بردن بافت آوندی که در نتیجه انتقال آب و مواد غذایی در گیاه مختل می‌شود. آلودگی سیستم ريشه ای گیاه که به موجب آن جذب آب و عناصر غذایی از خاك با مشکل جدی مواجه می گردد. - از بين بردن اندام زایشی که در نتیجه تولید بذر در گیاه مختل شده و یا از طريق تولید بذرهای آلوده به عامل بیماری زاء امکان انتشار آلودگی به سایر مزارع فراهم می‌گردد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 268:
بیماریهای گیاهی بر اساسی نوع عامل بیماری زا عبارتند از: 0- بیماری های قارچی ©- بیماری های باکتریایی ‎-O‏ بیماری های ویروسی ‎-<P‏ بیماری های نماتدی ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 269:
۰ جهت پیشگیری از بیماری های گیاهی اقدامات زیر ضروری است: الف- اقدامات بهداشتی ب- اقدامات قانونی ج- روش های زراعی برگشت به فهرست درس 

صفحه 270:
کنترل بیماری های گیاهی ۶ در صورت بروز و گسترش بیماربی در مزارع؛ می بایست نسبت به کنترل بیماری و مبارزه با عوامل بیماری زا به یکی از روش های زیر اقدام کرد. ‎٠‏ - کنترل فیزیکی بیماریی های گیاهی ‎٠‏ 0 روش های بیولوژیکی ‎٠‏ 0 کنترل شیمیایی بیماری های گیاهی ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 271:
سم پاش‌ها * سم پاش یکی از ابزارهای مهم در کشاوررزی است که برای کاربرد سموم آفت کش علفکش و ترکیبات کنترل کنندة بیماری گیاهی مورد استفاده قرار می گيرد. هر سم پاش چه ساده و چه پیشرفته از چهار قسمت اصلی شامل: مخزن» پپ» لوله:های انتقال و نازل تشکیل تنده استا. برحسب وسعت منطقه مورد عمل و شرایط موجود می‌توان از انواع سم پاش های پشتی (ساده یا موتوری)» چرخدار» تراکتوری و هواپیمای سم پاش استفاده نمود . برگشت به فهرست درس 

صفحه 272:
علفهای هرز ۰ علفهای هرز (علسی()) مانند هر گیاه دیگر» بخشی از پوشش گیاهی هر منطقه محسوب شده و با جلوگیری از فرسایش خاك» افزودن به مواد آلی خاك و تأمین منابع غذایی برخی جانوران و میکرو ارگانیسم ها در ثبات و پایداری اکوسیستم ها نقش دارند. اما از آنجا که زیان و خسارت آنها بر کشاورزی بیش از سود آنها می باشد باعث شده تا غالباً به دید منفی به آنها نگریسته شود تا جایی که این نگرش منفی حتی در اسم گذاری (علف هرز) آنها نیز منعکس شده است. برگشت به فهرست درس 

صفحه 273:
اکثر گیاهانی که به عنوان علف هرز طبقه بندی شده اند از نظر رشد و نمو بسیاری ازخصوصیات زیر را دارا می باشند: - تولید بذر فراوان (پتانسیل تولید جمعیت های بزرگ) - امکان رویش و رشد و نمو در شرایط نامساعد خاك و آب و هوا - تثبیت سریع جمعیت در منطقه تحت اشغال - حفظ قوه نامیه بذرهای دفن شده در خاك برای مدتی طولانی - سازگاری و پراکنش در سطح وسیع - برخورداری از اندام های رویشی تکثیر شونده مانند ریزوم» استولون» غده؛ بياز بنه و ... برگشت به فهرست درس 

صفحه 274:
انواع علف هرز از نظر مورفولوژی * به طور کلی علفهای هرز به دو گروه پهن برگ ها (دو لپه ای) و باريك برگ ها (تك لپه ای) تقسیم می شوند. علفهای هرز پهن برگ به خانواده‌های گیاهی مختلفی از جمله خانوادة مرکبان » بادنجانیان » بقولات » چلیپائیان » اسفناجیان » پنیر کیان» و پیچکیان» تعلق دارند. ‎ASI Lal‏ علفهای هرز باريك برگ از دو خانوادة گندمیان» و شبه گندمیان يا جگن هاء منشاء گرفته اند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 275:
انواع علف هرز, ان نظر نوع زندگی ۶ در این تقسیم بندی توانایی علف هرز در انجام فتوسنتز و اتکای آن به میزبان به عنوان ملاك طبقه بندی در نظر گرفته شده است. از اين دیدگاه علفه های هرز در 2 گروه جای می گیرند: 0 علفهای هرز کامل: ©. علفهای هرز انگل: مانند مس و گل جالیز ‎.O‏ علفهای هرز نیمه انگل: مانند دارواش از خانوادة ارکیده ها برگشت به فهرست درس | 

صفحه 276:
انواع علف هرز از, نظر چرخه زندگی که عبارتند از: ۰ عفهای هرز. یکساله» دو ساله و چند ساله * به طور کل عفهای هرز یکساله» دو ساله و چند ساله ساده تومنط بذر تکثیر می شنوند. اما چندساله مایق خززنده:علازه بر بذر از طریق ریزوم» استولن» غده پیازی» بنه و ريشه های جوانه زا نیز تکثیر می یابند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 277:
روش های کنترل علفهای هرز ‎٠‏ هدف از کنترل علفهای هرز کاهش تراکم و رشد آنها تا حد آستانه بیولوژیکی است یعنی تا جایی که موجب کاهش اقتصادی در عملکرد گیاه زراعی نمی شود. ‏۶ روش های متداول در کنترل علفهای هرز عبارتند از: 0. روش مکانیکی ‏2 روش زراعی ‏9 روش بیولوژیکی ‏روش شیمیایی ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 278:
فراع مق وا * از جنبه های مختلفی می توان علفکش های شیمیایی را گروه بندی کرد. الف - از نظر طیف تأثیر ب- از نظر نحوة ورود به بافت گیاهی ج- از نظر زمان مصرف برگشت به فهرست درس 

صفحه 279:
تخا ۱۳۳ الف - از نظر طیف تأثیر ۰ علفکش های عمومی: هر نوع گیاه و رستنی اعم از باريك بركء يهن بركء علف هرز يا كياه زراعى را از بين مى برد. مانند كراماكسون و راندآب. ‎٠‏ علفكش هاى انتخابى: اين دسته از علفكش ها را مى توان با غلظت توصيه شده در محصول مقاوم» علیه علفهای هرز حساس به کار برد. به طور مثال توفوردی يك پهن برگ کش انتخایی در مزارع غلات (گندم و جو) است . ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 280:
ب- از نظر نحوة ورود به بافت گیاهی ‎٠‏ تماسی: علفکش های تماسی فقط قسمتهایی از علف هرز را که به سم آغشته شده است خشك می کنند مانند گراماکسون و دینوسب. ‎٠‏ نفوذی یا سیستمیك: این علفکش ها از طریق آوند ها در گیاه انتقال یافته و با رسیدن به بافت های حساس به آن آسیب می رسانند. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 281:
0- علفكش هاى دوران آيش ©- علفكش هلى قبل ان ‎(Prophet) CatlS‏ ©- علفكش هاى بيش ‎(Pre-ewervpuwe) ts)‏ <6- علفكش هاى بس رويشى (عصدصي- ص2 9 2)) برگشت به فهرست درس 

صفحه 282:
نحوه کاربرد علفکش ها + علفکش ها به فرم های گرد و گرانول» امولسیون و پودر قابل تعلیق در آب به بازار عرضه می شوند. البته غیر از ماده موثره» درصدی از وزن محمولة سم را مواد خیس کننده» چسباننده» مواد تمیز کننده سطوح, مواد حفاظت کننده از اکسید شدن و احیاء شدن علفکش تشکیل می دهند که برای افزايش اثر بخشی علفکش ها به آنها افزوده می شوند. * بسته به آنکه فرم فیزیکی حاصل از اختلاط مایع یا جامد باشد می توان علفکش را به صورت گرد پاشی یا با استفاده از سم پاش های مختلف مورد استفاده قرار داد . برگشت به فهرست درس 

صفحه 283:
عملیات برداشت محصول برگشت به فهرست درس 

صفحه 284:
زمان برداشت © برداشت محصول در زمان مناسب اهمیت بسیار زیادی دارد» چنانچه زودتر از موعد انجام شود حداکتر عملکرد حاصل نمی گردد و در صورت تأخیر در برداشت نیز به دلایل مختلفی از قبپل ریزش دانه یا خشبی شدن علوفه میزان عملکرد و کیفیت آن نیز افت می کند. به طور کلی زمان برداشت در هر محصول موقعی فرا می رسد که حداکثر ارزش کمی و کیفی بدست آمده باشد. در تعیین زمان مطلوب برای برداشت هر گیاه زراعی باید به هدف زراعت توجه داشت. برگشت به فهرست درس 

صفحه 285:
زمان برداشت غلات ۰ رسیدگی فیزیولوژيك در غلات دانه ریز (گندم» جو» یولاف و چاودار) زرد شدن پائین سنبله و تغییر رنگ ساقه و زرد ‎gas‏ برگهاست. رطوبت دانه در اين مرحله 906200 و در مرحله خمیری سخت می باشد. در سایر غلات (ذرت و سورگوم) قهوه ای شدن محل اتصال دانه با محور ستبله نشائه رسيين فيزيولؤة يكى. نت ‎٠‏ به طور كلى زمانى كه رطوبت دانه به 06-06 درصد برسد برای برداشت مناسب است. ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 286:
+ گیاهانی مانند شبدر و یونجه را که بافت سبزینه ای آنها هدف زراعت است. از اوایل تا اواخر دوره گلدهی برداشت مى كنند. در اين كياهان كه جند جين محصول می‌دهند باید علوفه را ان ارتفاع حدود 000 سانتيمترى خاك برش زد تا مقدارى مواد اندوخته اى براى تأمين رشد مجدد كياه و برداشت علوفه در جين هاى بعدى بر جاى بماند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 287:
۰ زمان برداشت حبوبات 42(%OO 5) ‏به طور کلی زمانی که بیشتر غلاف ها (بيش‎ ٠» ‏حد رسیدن نزديك شده باشند» آبیاری قطع می گردد تا از تشکیل‎ ‏گلهای جدید جلوگیری شود. به اين ترتیب زمانی که قسمت‎ ‏اعظم غلاف‌ها زرد شده باشند» اما آثار ریزش دانه در پانین‎ . ‏ترین غلاف‌ها آشکار نشده باشد عمل برداشت انجام می گیرد‎ + در حالتی که برای برداشت از کمباین استفاده شود می توان عمل برداشت را تا زرد شدن تمامی غلاف ها و کاهش رطوبت دانه به 9۵600 به تعویق انداخت. برگشت به فهرست درس 

صفحه 288:
۰ زمان برداشت در گیاهان غده ای ‎٠‏ غده های سیب زمینی تا هنگامی که 96060 برگ ها زرد شده باشند همچنان به رشد خود ادامه می دهند. معمولا قطع آبیاری در اواخر دوره رشد سیب زمینی موجب تحريك و توسعه چوب پنبه‌ای شدن پوست سیب زمینی می‌شود. ‏۰ یکی دیگر از اقدامات زراعی در برداشت محصول سیب زمینی ‎el‏ کار ال اوق رتست با انجام اين کار که معمولاً با ستفاده از ترکیبات شیمیایی علفکش موسوم به (ممز!02)) یا برگ ریز مانند گراماکسون با پاراکوات صورت مى كيرد عمل در آوردن غده ها از زیر خاك با سهولت بیشتری انجام مى كيرد ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 289:
‎٠‏ در برداشت چغندر قند» توجه به بالا بودن درصد قند غده ها اهمیت زیادی دارد.. بهترین مناطق برای زراعت چغندر قند نواحی است که در اواخر فصل رشد هوای نسبتاً خنکی داشته باشند تا ضمن کند شدن رشد رویشی چغندر قند از اتلاف قند به دلیل گرمای زیاد شبانه جلوگیری شود. معمولا چغندر قند را زمانی برداشت می‌کنند که برگ های کناری آن قهوه ای و برگ های وسطی زرد رنگ شده باشد. در برداشت چغندر قند از آنجا که محصول اقتصادی» غده های گیاه است می‌توان قبل از برداشت غده هاء برگ های گیاه را برداشت نموده یا به مصرف چرای دام رسانید. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 290:
روش ها و وسایل برداشت ۰ همانطور که زمان برداشت در محصولات مختلف متفاوت است؛ روش و ادوات مخصوص برداشت نیز برای هر محصول متفاوت می باشد. به طور کلی در مزارع کوچك عمل برداشت به صورت دستی و به كمك ابزار ساده ای مانند داس (برای غلات و علوفه) و بیل ها (برای سیب زمینی و چغندر قند) انجام می شود و محصولات جالیزی و باغی نیز دست چین می شوند. اما در مزارع وسیع به منظور سهولت انجام کار و تسریع در امر برداشت از ماشین آلات مخصوصی استفاده می شود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 291:
برداشت غلات دانه ریز ۰ در مزارع غلات دانه ریز مانند گندم برنج» جوء یولاف» ارزن و چاودار» برداشت سنتی شامل 9 مرحله درو» خرمن کوبی و باد دادن (جدا کردن دانه از کاه و کلش) می‌باشد. * کامل‌ترین ماشین برداشت غلات دستگاهی است که عمل چیدن محصول» خرمن كوبى و تميز كردن را به صورت توأم انجام مى دهد و به همين دليل كمباين ناميده شده است. برگشت به فهرست درس 

صفحه 292:
۶ اساس کار انواع کمباین مشابه است. به اين ترتیب با انجام تغییراتی خاص در قسمتهای قیچی» کوبنده و غربال ها می توان از آنها در برداشت محصولاتی مانند دانه های روغنی (کتان» سویاء آفتابگردان و گلرنگ)» ذرت دانه ای و بذر گیاهان علوفه ای (مانند پونجه» شبدر, و علفهای خانوادة غلات) استفاده نمود. برگشت به فهرست درس 

صفحه 293:
hy ۳۳ ۳ 1 ۳ ۳ ‏ی‎ فصل نهم ۳ ۳0 

صفحه 294:
گیاهان علوفه‌ای * در زراعت سنتی و سطوح کوچك علوفه مزارع با دست و به كمك داس برداشت می شود.) * يس از, برش علوفه را جمع آوری و به محل مصرف منتقل می کنند. در صورتی که بخواهند علوفه را به صورت خشك» مصرف یا نگهداری کنند» محصول برداشت شده را مدتی در مزرعه زیر آفتاب قرار می دهند و سپس به صورت بسته های قابل حمل از مزرعه خارج برداشت برگشت به فهرست درس 

صفحه 295:
‎٠‏ در مزارع بزرگ یونجه و شبدر برای تسریع امر برداشت در سه مرحله کلی زیر انجام می‌شود: ‏6 درو کریدن که توسط ماشینهای دروگر انجام ميشود. ‎(ower)‏ ‏6 خشک و ردیف کردن که توسط ماشینهای جاروکننده انجام ‎(Robe) 2s‏ ‏9 بسته بندی که توسط ماشینهای بسته بندی انجام می‌شود. ‎(Outer)‏ ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 296:


صفحه 297:


صفحه 298:
iy ۳ ‏تا‎ au 1 ig bial 

صفحه 299:
برداشت گیاهان علوفه‌ای سیلویی ‎٠‏ بعضى از محصولات علوفه ای مانند سورگوم و ذرت عمدتاً به منظور تهیه سیلو کشت می شوند. هنگام برداشت این محصولات لازم است علوفه به صورت قطعات کوچکی به طول چند سانتیمتر خرد شود. برای اين منظور از دستگاه چاپر (معمس)) يا خرد کننده استفاده می شود. چاپر ذرت از چند واحد قیچی کننده ساقه تشکیل شده که به انگشتی‌های بلندی مجهز است. اين انگشتی‌ها ساقه های ذرت را به سمت قیچی هدایت می کنند. ساقه ها بس از خرد شدن به قطعات ریزی بین 6-6 سانتیمتر تبدیل شده واز ناودان پشت دستگاه به درون تریلی که پشت تراکتور کشیده می شود ريخته می شوند. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 300:


صفحه 301:
برای برداشت گیاهان غده ای مانند سیب زمینی و چغندر قند که ‎٠‏ محصول اقتصادی گیاه در زیر خاك قرار دارد می توان به روش ,دستی» نیمه مکانیزه و مکانیزه عمل کرد ‎٠‏ در زراعت سنتی کارگران غده های سیب زمینی را به كمك بیل از زمین خارج می کنند. اما در زراعت های بزرگ از دستگاهی استفاده می شود که به كمك بیل عریضی سیب زمینی ها را از خااك در آورده و روی يك نقاله غربالی هدایت کرده و پس از گرفتن خاكء آنها را به درون تریلی یا روی زمین می ریزد. ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 302:
31 we تصوير یک ماشین سیب زمینی کن برگشت به فهرست درس 

صفحه 303:


صفحه 304:
۰ برای برداشت چغندر در زراعت های کوچك. از بیل‌های مخصوصی که تیغه های بلند و کم عرض دارند استفاده کرده و پس از خارج ساختن غده ها از خاك قسمت هوایی بوته یعنی طوقه و برگ را با ساطور قطع می کنند. * در زارعت ردیفی چغندر» می توان برداشت را به صورت نیمه مکانیزه و در 9 مرحله سرزنی در آوردن غده ها و بارگیری انجام داد. ۰ کمباین مخصوص چغندر قند دستگاه کاملی است که هر © عمل سرزنىء در آوردن غده ها و بارگیری را به طور توام انجام می دهد . برگشت به فهرست درس | 

صفحه 305:
آيش و تناوب زراعی برگشت به فهرست درس 

صفحه 306:
+ گیاهان زارعی در طول دوره رشد و نمو خود از نهاده های نور» آب و عناصر غذایی خاك بهره برداری می کنند. چنانچه يك قطعه زمین هر ساله به زیر کشت رود» بسته به میزان تولید آن» از عناصر. غذایی خاك کاسته شده و خصوصیات فیزیکی و نت شیمیایی خاك ت تحت تأثیر قرار می گیرد. از سوی دیگر برخی از مشکلات مانند آفات» بیماری های گیاهی و علف‌های هرزء محصول و زراعت کشاورز را تهدید می کنند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 307:
تعریف آیش * زمینی را که يك پا چند فصل زراعی کشت نشود آیش می گویند. + آيش گذاشتن زمین یکی از روش های متداول در تمام مناطق خشك و نیمه خشك جهان بربای تقويت زمين و رفع خستگی آن می باشد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 308:
تناوب زراعی ‎٠‏ عبارت است از توالی زمان کاشت محصولات مختلف در يك قطعه زمین با نظم و ترتیبی معین. ‏* به اين ترتيب آيش نيز می تواند جزئی از يك برنامه تناوب زراعی باشد. به عبارت دیگر آیش» کشاورز را از کشت مداوم زمین زراعی بر حذر می دارد و تناوب زراعی او را به تبعیت از يك برنامه منظم در کشت محصولات مختلف در زمین زراعی تشویق می کند. ‎ ‏برگشت به فهرست درس 

صفحه 309:
التخاب نوع محصول در کشاورزی ‎dy‏ منطقه + کشاورزان با تجربه پس از مطالعه دقیق عوامل طبیعیء اقتصادی و اجتماعى؛ گیاهانی را که باید کشت شوند انتخاب نموده و تمام وسعت مزرعه خود را قسمت بندی می کنند و هر قسمت را به کشت یکی از گیاهان مورد نظر اختصاص می دهند. به طور مثال قسمتی از مزرعه را برای کشت غلات پائیزه (گندم و جو) یا سایر گیاهان شتوی مانند کلزا و یونجه در نظر می گیرند و قسمت دیگر را به کشت گیاهان صیفی مانند چغندر قند و پنبه در بهار اختصاص می دهند و ممکن است بخشی از زمین را بدون کشت و به صورت آیش رها کنند. برگشت به فهرست درس 

صفحه 310:
عوامل مؤثر بر انتخاب تناوب زراعی عبارتند از اقتصاد آب آبیاری 6 میزان بهره وری از زمین ©. كنترل فرسایش خاك کنترل علفهای هرن آفات و بیماری های گیاهی ©. توزیع نیریوی انسانی و ماشین آلات 0 عوامل اقتصادی برگشت به فهرست درس 

صفحه 311:
اصول توالی محصولات در تناوب زراعی 0- كياهان زراعی با ريشه های عمودی و عمیق بایستی به دنبال گیاهانی قرار گیرند که سیستم ریشه‌ای افشان دارند. گیاهان خانوادة بقرلات (لگوم ها) که قادر به تثبيت بيولوزيكى نیتروژن هستند بعد از گیاهان غیر لگوم قرار می گیرند. ©- در زراعت دیم یا مناطقی که آب کافی وجود ندارد» انتخاب و توالی گیاهان بر اساس مقاومت آنها به خشکی انجام می گیرد. ‎-P‏ گیاهانی که پس از برداشت. بقایای گیاهی زیادی بر جای می گذارند معمولاً در آغاز تناوب قرار داده می شوند. ‏برگشت به فهرست درس ‎ 

صفحه 312:
0 غلات دانه ریز مانند گندم و جو معمولاً پس از گیاهان وجینی قرار می گیرند . ©- پس از. محصولاتی مانند پنبه و چغندر قند که دوران رشد طولانی دارند» کشت يك محصول بهاره سرمادوست و زودرس مانند گلرنگ. کلزا» نخود یا عدس و يا کشت يك محصول گرمادوست زودرس مانند لوبیاء ماش» ارزن يا سویا در برنامه تناوب قرار می گیرد و پس از آن می توان نسبت به كشت كندم يا جو پانیزه اقدام کرد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 313:
نمونه هایی از تتاوب های رایج در کشور - پونجه (۳ت0 سال) - سیب زمینی- ذرت- لوبیا- گندم- جو- آیش, - شبدر (يك ساله) - چغندر قند - ذرت - سویا - گندم. - ذرت - گلرنگ - (جو - ماش) - گندم - آیش, - چغندر قند - ذرت - پنبه - ماش - گندم - سویا (کود سبز), + در مناطقی که آب کافی و نزولات جوی قابل توجه وجود دارند آيش گذاشتن زمین ضرورتی ندارد. اگر دامپروری در منطقه رونق داشته و علوفه مورد نیاز باشد می توان سطح بیشتری را به کشت گیاهان علوفه ای اختصاص داده و در مقابل سطح زیر کشت گیاهان وجینی و غلات را کاهش داد. برگشت به فهرست درس 

صفحه 314:
برگشت به فهرست درس