صفحه 1:
صفحه 2:
زندکی نامه جلال آل (عمد و علل موفقيت وى
9 بررسى كتاب مدير مدرسه
صفحه 3:
=
=
=
=
=
=
=_
—_—
=_
=_
=
=
=
=
=
=
=
-
=
=
توبسندة ی امن عردم است و تباید کوهر
سخن خود را به پای خوکان بریزد.
صفحه 4:
زندگینامه
پلال [ل(شمد در ۱,۰ دام در فنودمای ۰۰« . در مقله سیدتصرالدین شهر تهران به دنیا آمد. فانواده او la) Who)
شهرستان طالقان و روستای [ورازات بود. دوران کودکی و نوبوزنی بلال در نوعی رفاه (شرافی رومانیت کذشت. پس از
إتمام دوران دبستان, پدر جلال, سید (قمد طالقانی, به (و (جازه درس نو(ندن در دبیرستان ر( lai (ما (و تسلیم نواست پدر
نشد.
دارالفتوت هم کلاسهای شبانه باز کرده بود که پنهان از پدر (سم نوشتم. روزها کار, ساعتسازی, بعد سیمکشی برق»
چرمفروشی و از این قبیک... و شبها درس. با درآمد یک سال کار مرتبء الباقى دببرسنات را تمام کردم. بعد هم
گاهکداری سیمکشیهای متفرقه. بردست مر یکی دیگر از شوهر نواهرهام که این کاره بود. همین بوریها دبیرستان
aloo. آهد زیر برکه وبودم۰.
صفحه 5:
دورات نوجوانى وى تمت تأثير تربيت مذهبى در ثانواده اش بودهاست. تمام (طرانیان وی همچون
yy برادر و يدر بزرك اش إز طبقه روتانيان بودهاند. پنانکه گفته شده پدرش در تربیت هذهبی وی
بسيار جدى بودهاست. آل إتمد در سن بيست سالكى به خاطر درثواست يدرش بود كه راهى نيف
میشود تا درس طلبکی بیاموزد و بنوعی راه پدرش ر[ (دامه دهد. در سالهای [فر دبیرستان (ست.
که جلال با کلام کسروی و شریعت سنکلتی [شنا شد و همین مقدمه(ی شد برای پیوستن وی به
مزب توده. پس از پایان دبیرستان, پدر (و رز به تیف نزد برادر بزرکش سید متمد تقی فرستاد تا در آنبا
به تتصیل در علوم دینی بپردازد. (لبته [و فود به قصد تتصیل در «
ماندکار شد. (ما پس از سه ماه به تهران بازمیکردد. به گفته برثی نویسندگان وی در بازکشت از تیف
نسبت به بسیاری از (عکام شیعیان دپار دو دلی و شک شده بودهاست.
صفحه 6:
به سبب کشش او به بریان روشنفکری پدرش وی ر از ثانه بیرون کرد. این روکردانی دو دليل عمده داشت يكى يشت
کردت به روتانیت و دیگری پیوستن به بریان توده؛ ولی هنوز گرایش مذهبی نزد وی وبود داشتهاست. هیچ قرینهای وبود
ندارد که وی پس از پیوستن به حزب توده, از مذهب بهطور کلی کنارهگیری کرده باشد.
در سال دادا۳! وارد ۰۰ :ال تهران شد و در رشته زبان و (دییات فارسی فارغ(لتمصیل کشت. و تعصیل J) در دوره
دكتراى إدبيات فارسی نیز (دامه داد [ما در (راثر تصیل از (امه آن صرف تلر کرد قستین مبموعه داستان فود به نام ء
> رادر همین دوران منتشر کرده بود )9 که تأثیری کسترده بر عربات , دوران فود داشت. به جز نوشتن
داستان به 2 مقالات (بتماعی, پژوهشهای مردم شناسی, سفرنامهها و ترنمههای متعددی نیز پرداة 2
اطلاعات (واز ۰۰۱۰۰۰ کسترده نبود پیوسته در کار ترجمه از دوستانی مانند علی(صغر خبرزاده. بر د
هزارثانی کمک میگرفت. شاید مهمترین ویژکی (دبی آل! تمد نثر (و بود. نثری فشرده و موبز و در عین تال عصبی و
پرفاشگر, که نمونههای خوب آت را در سفرنامههای (و مثل «فسی در هیقات. یا داستان-زندگیناهه «رن>
میتوان دید در ساك ۱۶| دومین کتاب نود به نام + « ر| همزمان با کنرهکیری از دز رده و
کرد که بیانگر داستانهای شکست مبارززتش در (ٍين حزب (ست. پس از این غروج بود که برای مدتی به قول نودرش
ناپار به سکوت شد که (لبته سکوت وی به معنای نپردافتن به سیاست و بیشتر قلمزدن بود.
صفحه 7:
.. و زنم سیمین دانشور که میشناسید؛ (هل کتاب و قلم و دانشیار رشته
۱ وصاعب تألیفها و ترتمههای فراوان, و در تقيقت نوعى يار و
یاور قلم؛ که (گر (و نبود چه بسا خزعبلات که به این قلم درآمده بود. (و مكردر
نیامده؟ از ۳0| به این ور هیچ کاری به این قلم منتشر نشده که سیمین (ولین
خواننده و نقادش نباشد...
يدر آل اتمد با (زدواج (و با دإنشور مقالف بود و در روز عقد به تد, رفت و سالها به
ثانه آنها پا نگذاشت.
صفحه 8:
با فصبه ی شبن نفت و طهور تبیه ملی و دکتر مصدق بود که جلال دوباره به
سپاست روی [ورد. وی عضو کمیته و گرداننده تبلیغات «نیروی سوم» شد که
یکی j) ارکان تبهه ملی بود. در ٩ (سفند (لال!, بعد از (طلاع از متاصره منزل
دکتر ۰۰۰۰ با عده دیگری از «نیروی سومیهاء فوراً به آنا رفت و در مقابل
منزل ۰۰, «س. به دفاع از (و سفنرانی کرد (شرار قصد جان )9 ر[ کردند و )9
زفمی شد. در (ردیبهشت دالل| به علت (فتلاف با رهبران نیروی سوم از آنها
هم کناره گرفت. دو کار ترجمه وی «بازگشت از شوروی» ژید و «دستهای الوده
ء سارتر, مربوط به همین سالها (ست.
صفحه 9:
مدير مدرسه نام یکی از رمانهای ۰۲۰ ۱۱ ۱« نویسنده معاصر (یران (ست. آل (تمد این
رمان را در سال ۱۳۳۷ به چاپ رساند.
فشرده(ی J) م(ستان
ر(وی داستان که (ز آموزکاری به تنک آمده(ست. برلی آسودکی فود و داشتن در آمد بیشتر و
بی دردسر به مدیری دبستان رو می آورد. بی آنکه بداند چه دردسرهایی در پی فو(هد داشت.
دبستات «شش کلاسه نوبنیاده ی در «دو طبقه بود و نوساز بود و در داهنه کوه تنها (فتاده بود و
آفتاب رو بود . یک فرهنک دوست فر پول, عمارتش ر( وسط زمین فودش سافته بود و بيست
و پنم ساله در (ثتیار فرهنک گذاشته بود که مدرسه اش کنند و رفت و آمد بشود و بادهها کوبیده
بشودها بشود. تا دل ننه باباها بسوزد و برای (ینکه راه بچه هاشان را کوتاه
بسازند و زمين يارو إز متری یک عباسی بشود
بشود و این قدر زب
بکنند. بپایند همان اطراف مدرسه ر[ بفرند و
صد تومان».
صفحه 10:
مدیر که نود را هیچکاره میداند و آمده تا کوشه(ی آرام در دفترش از کچ فوردن و بيهودكى كار
آموزکاری 093 را برهاند. با دشواری سرپرستی «یک ناظم و هفت تا معلم و دويست و سى و ينع تا
شاکرد روبرو میشود. پس همه توان فود J) به کار میگیرد تا کمبودها و نارساییها رز به گونهای
سروسامان دهد. از آنبا که فرهنگ ( انرز ۰ برررث ) ههکاری [ندکی میکند. دلسوزانه از پدر و
مادرها و همسایهها و مردم آن کوی و برزن کمک فولسته میشود. برای فرونشاندن آشویها و
درگیریهای پیش [مده, کدثدا منشی شیوه مناسبی شنافته میشود. یکی از آموزکارها سر از
زندان در مى ورد ديكرى از بیمارستان.
دست آثر, مدير به دنباك دادنواستى به دادكسترى فرافوانده مى شود. با آنكه كويا دادثواست
رى نمى شود مدير درثواست كناره كيريش را روى همان بركهاى نشاندار دادكسترى مى
تويسد و براى دوست يثمداى كه تازكى سريرست فرهنك ([موزش و يرورش) شده. مى فرستد.
صفحه 11:
در داستان مدیر مدرسه نویسنده تنها به شرع توادث در یک مدرسه دورافتاده نمی (نديشد. او قصد دارد با
توصیف یک مدرسه و آدم های آن در عمل :ات رز بررسی و (رزیابی کند. در واتع مدرسه نمادی برای
طرع و جامعه روزگار است و نویسنده سعی دارد با فلق توادث متنوع فساد اکم بر بامعه و
دستگاه دولت را نشان دهد.
در این داستان همچنین شاهد واقع گرایی در توصیف [فراد و رویدادهای پیر(موت آنهاست و همین
مسئله باعث شده (ست تا مدیر مدرسه یک لثر کاملا ,بسن به قساب آید.
بسیاری از منتقد. اوت پندانی نمی بینند.
cle نیز سالها به شخل معلمی مشغول بود و به خوبی از شرایط عاکم بر نضای مدرسه ها (طلاع داشت.
(ستعفای مدیر در پایات داستان نائواسته تداعی کننده کناره کیری جلال از عالم سیاست و کوشه
نشینی (وست.
ادبيات داستانی میان شنصیت تلال 9 مدیر مدرد
صفحه 12:
نوع واکنش راوی به کودکان و معصلین نیز با نوع واکنش بلال نسبت به [ين (فراد
همتوانى دارد؛ جر[ که جلال Cabo فرزند نبود و دلبستگی زیادی به کودکان د(شت.
در این داستان مدیر با مصائب نقیقی روبروست و واکنش های باورپذیری از نود نشان
می دهد و از آنتایی که مدیر مدرسه همان آل (تمد است با تیزبینی فاصی به شکار صعنه
ها و رويدادهاى مثتلف می رود به ثوبی می تواند از نو(تص کار بگوید و پنبه های منفی 7
lls آموزشی را مطرع سازد.
جلال در همان سالها پی به نفوذ غربی ها به فصوص [مریکایی ها برده و می دانست آنها
در کشور صاتب نفوذ و قدرت هستند و بی دلیل فرد [مریکایی J) وارد دلستان نکرده است.
صفحه 13:
cl} Ne (عمد در سایر د(ستان هایش همهون نفرین زمین نیز شنصیت های (صلی
داستان ر[ به متيط هاى كويكه و[رد مى سازد و فرد مذكور كمات مى كند در إين متيط
آرام تواهد كرفت ولى در مى يابد كه [سمان در همه جا به يك رنك است.
در قسمتى إز داستات كه جلاك [ل (تمد (با آن همه (صلاتات همپون ممنوع کردن
کتک زدن و تعمیر مدرسه و..) یکی از دانش آموزان بل به باد کتک می گیرد. در واقع
(و قانون نود را نقض کرده. چر( که نظام عاکم بر جامعه بسیار قدرتمند (ست.
اى موردتظر خود
صفحه 14:
صفحه 15:
by نویسنده در (بن داستان تمام هم خود را مصروف شنصیت ساز
کرده است و پس از آن هم ناظم بیشترین نقش ر در داستان & ;
کرده و سپس معلمان کلاس ها به میان مى آیند. (ز (ين مرحله به |
بعد نویسنده آنپنان a توصیف شنصیت هانمی پردازد را که وظیفه
آنها کاملا مشثص (ست و ضرورتی ندارد تا پایان داستان مورد توبه
قرار گيرند.
[لبته لازم به ذکر (ست که نویسنده در توصیف بهره. (ندلم و حتی
لباس پوشیدن آنها نیز کم نگذاشته (ست.
صفحه 16:
(نتقاد های برخی منتقدین به شیوه شنصیت چرد(ری جلال
برخی (ز منتقدین معتقدند که جلال در مدیر مدرسه تنها به جنبه برون
گرای شنصیت ها توبه داشته و به هيع عنوان سعی نکرده به درون
شنصیت ها ورد شود.
a5 235) مورد (نتقاد اس این (ست که (و توصله توصیف وضعیت های
روتی )2))5 J) azole ندارد و برون گرایی ناص [و در (ین (ست که هرکز
(زدرون از درییه, علل و معلول های نهانی, بهان را نمی بیند.
صفحه 17:
J )202 پس از ورقعه ۲3۸ مرداد بود که داستان مدیر مدرسه ر( نگاشت.
پقینا نضای نا(میدی و یاس در میان جامعه [گاه وبود داشته (ست. (ين
فضا با فضاى مدرسه قابلك تطبيق است. آل (حمد با ثلق ايت ين اثر مى
خو(هد (ین مسئله را گوشزد کند که تنها یک فرد چون [و نمی تواند تعولی
عظیم [یباد کند.
che cela clin) دو ویه دارد یکی شرع رویداد های ظاهری و دیگری
(شاراتی غیرمستقیم که در لابه های زیرین داستان نهفته است.
در داستان مدیر مدرسه قهر و عناد (ز همان (بتدای داستان معلوم (ست.
صفحه 18:
تویسنده وتدت و یکپاریگی قابل تعمقی میان مضمون و فضای داستان
(یباد کرده (ست. مدپر مدرسه یا به تعبیری فود بلال از عمق فابعه ثبر دارد
Lo) باز هم به روی خود نمی آورد تا شاید راه گریزی برای اصلام (مور پیدا کند.
(و به زبان طنز روی می [ورد تا شاید شرایط موپود رز بهتر تتمل کند؛ کویی
می داند نو(ننده نیز به (ين طنز های کلامی لتیاج دارد تا در نضاهای
بلاتکلیفی, تنهایی و [ندوه غوطه ورد.
صفحه 19:
صفحه 20:
سیمین دانشور که توقع میرود بیش (ز همه بلال ر[ بشناسد در فصوص آثار همسرش می
گوید:
(گر جلال در نوشته هایش نگرانی, عساسس, دا بین, ثشمگین, افراطی خشن, صریع,
صمیمی, منزه طلب و حادثه آفرین (ست. (کر کوشش دارد فانه ظلم را وبران کند (کر در نوشته
هایش میان سیاست و (دب. (یمان و کفر (عتقاد مطلق و (عتفادی در بدا (ست در زند
روزمره نیز همین طور (است.ء
و اله سالكشك جلاله فى نويسن
ور : صلابت و درشتناكى سئن. تكايت إز روع تسليم
دارد. آنتا كه بايد بى يرو[ و دشمن ستیز سفن بکوید هيع ابايى ندارد بنون كريز و يرهيز عقايق
ر! بازكو مى كند و هشدار مى دهد.؟
صفحه 21:
و زنم سیمین دانشور که مى شناسيد؛ (هل کتاب و قلم و دانشیار رشته
۱.۱ وصاب تألیفها و ترجمههای فراوان, و در فقیقت نوعی يار و
یاور قلم؛ که (کر (و نبود چه بسا خزعبلات که به این قلم در آمده بود. (و مگردر
نیامده؟) (ز 1۳۳۳۵ به (ین ور هیع کاری به [ین قلم منتشر نشده که سیمین */
(ولین نولننده و نقادش نباشد..
صفحه 22:
صفرهای زیاد وی به (قصی تقاط (یران و جهان در تتیبه تاثیر گذاری در شکل کیری
“esp يا ت های (تتماعی بود ؛ جلال آل (تهد همپون | Lin
نظريه يردا ارات مشهور جامعه شناسی (دییات به (رتباط مستعکم (دبیات و جامعه معتقد
بود و بر إين باور بود كه [دبيات داستانى خود يك رويداد عظيم [جتماعى است و بدينت
صفحه 23:
تو(تمندی جلال [ل (عمد در چینش و(ژگان مناسب و جرة (ر ذهنیتی چر عجم و مايه
های clei) ارزشمند و قایل تعمق همگی دست در دست هم داده تا (ساسی تربن مور
هاى توادث در داستات هاى آل (تمد در يوشش كامل دالت تعليق قرار كيرد. (لبته باید به
ذثر شتابزده و هیبان برانگیز آل (تمد هم توبه کرد
جلال آل (عمد برای دل نود داستان ننگاشت بلکه لو می فواست تاثبر کذار باشد.
صداتقت و صمیمیت ین نورسنده و متاطب و جرداشتن هر کونه عجاب بین خو(ننده و نویسنده
زنده بودت شنصيت هاى جلاك و ديدا شدن نمونه آن ها در عموم مردم
صفحه 24:
جلال [ل (عمد از زبان روزانه ی مردم و کفت و شنود آنهاست و به
همین بهت در نشرش همه بور کلمه بی هسته با کتاب لشت میانه یی ندارد و
همین بعبه ی کلام (وست. جلال آل (عمد در ترس تنها از کلمات کمک نمی
کبود در بعضی مطالب را به عهدهی ثولننده می گذارد. در ر(بطه (ی (داری, لفظ و
(لقایی مفهوم یک طرف جلال [ل (عمد (ست و طرف دیگر فواننده, (ما فواننده
همان نثری (ست که ««: می نلمند و پیداست که (سلسش بر (یتاز (ست
صفحه 25:
به طور تتم همكارى جلال با نش مطبو ور در شکل گیری و (قو
نشر موپز وکه سهم بسزایی cba on 9 ue ها منتص جلال و شیوه م
نویسی (ش نبود. کاهی (وقات همکاری با مطبوعات تأثیر عمیقی در فشرده
کوبی و پرهیز هنرمندانه از (سراف وازکان دارد. آنچنان که بسیاری ز نویسندگان
مشهور چون [رنست همینگوی پس (ز عضور در عالم مطبوعات به نثری پایدار و
موجز دست يافتند.
صفحه 26:
مرک
جلال آل(ممد در شهرور ۱۸ ۱۳۴6۸ در هك و ينع منالكى در [سالم كيلات دركذشت. يس إز مرك
تابهنکام آل(عمد پیکر وی بهسرمت تشییع و به فاک سپرده شد که جاعث باوری دربره
سربهنیست شدن (و توسط ساواک شد. همسر وی, سیمین دانشور این شایعات ر( تکذیب کرده(هست
ولى شنهس آل إحهد قوياً معتقد [مست كه ساواكه (و رل به قتك رسائده و شرع منصلی در (ین بارم در
canons ely w/o aia JUS
سیمین دانشو, همسر جلال, در كتلب هلال غروب صريماً عنوات مىكند که شوهرش قردانی نوشابه
شد. (و علت مرک بلال ر[ زیادهروی در مصرف نوشابه (لکلی قزوئیکا (نام ودکادی صافت (یرات در آن
زمان) ذکر میکند و علت پزشکی مرک ر( هم آمپولی در (ثر(فراط در مصرف مشرودات الکلی و
سبکار viii) هل میکند و شایعات مربوط به دستداشتن ساواک در مرک جلال ر( صرا رد میکند.
صفحه 27:
سنك مزار جلاك آل (تمد در مسبد فيروز آبادى شهررى
صفحه 28:
منابع:
cba آل (تمد از کامران پارسی ناد
نقد [ثار cS ce )102 از عبد(لعی دست غیب
نقد و تتليك كزيده داستان های بلال [ل (عمد
ويكى يديا
صفحه 29:
با تشکر (ز صبر و عوصله و نکاه گرم شما دوستان عزیز