صفحه 1:
صفحه 2:
CE oo ee Te oe Bed
شکر و سپاس و منت و عزت خدای را
۱[
۱
و
سبحان من یمیت و یحبی و لاله
باری, ز سنگ. چشمهی آب آورد پدید
آگاهی به صنع ماشطه بر روی خوب روز
Soler cin جاب كيت
etme)
ee eee
شبهاى دوستان تو را انعوالصباح
یاد تو روحبرور و وصف تو دلفریب
بیسکهی قبول توه ضرب عمل دغل
جایی که تیغ قهر برآرد مهابتت.
Pere roy reece es
00700 Pees
سا ated Bcd Sao)
1
گاهی سموم قهر تود همدست با خزان
خواهندگان در گه بخشایش تواند
برور دكار خلق و خداوند كبريا
رزاق بندهپرور و خلای رهنما
PSS er He
فرزند دم از گل و برگ کل از یا
Neer)
باری از آب چشمه کند سنگ در شتا
کی ی ی وا
۱
at بقشلک را تامع الدع
00 eros
fe (eee ول شب که یی
نم وغمزدای و کلم تو دلب
۳
وبا کته سل عرم جعت سا
کردنکشان مطاوع و کیخسروان کدا
کس را مجال آن نه که آن چون و ین چرا
وه تساه ومف عداود آن شب
۱
|۱۳ كلق تيم تللق تو
000 se Nee eee a
صفحه 3:
سعدى در شيراز متولد شد. يدرش در دستكاه ديوانى اتابك سعد بن زنكى؛ فرمائرواى فارس شاغل بود.
1
آموخت. هنگام نوجوانی به پژوهش و دین و دانش علاقه فراوانی نشان داد. اوضاع ثابسامان ایران در پابان دیران
ان محمدخوارزمشاه و بخصوص حمله سلطان غیاث الدین» برادر جلال الذین خوارزمشاه به شیراز [سال ۲۲۷)
اا ۹ 7 1۱۳
par ON PATE I Te ere ony Om x pen eas etm Peet 7 7 ۱-۱۳
(سعدی در گلستان غزالی را «امام مرشد» مینامد). غیر از نظامیه سعدی در مجلس درس استادان دیگری از قببل
شهابالدین سهروردی نی حضور یقت و در عرفان از آو تثیر گرفت. معلم احتمالی دیگر وی در بغداد ابوالفرج بن
جوزى (سال دركذشت 71) بودهاست كه در هويت اصلى وى بين بزوهندكان (از جمله بين محمد قزويني و
طباطبايى) اختلاف وجود دارد.
ere] ار
ذا 1 9
TSA Se ee SS OE ner e TD en |
RPC] We DPE VO Ir tc ONC APN HPS IER |
iP sels pac it 1 Se aad Se ae sel lhe td
pagar iPe senna rege ل ا ل ا SO
در خانقاه بو دار ین خقیف مجاور شد. حاکم فارس در این زمان تابک ابوبکر بن سعد زنگی(۶۵۸-۶۲۳) بود که
برای جلوگیری از هجوم مغولان به فارس به أنان خراج مىداد و يك سال بعد به فتح بغداد به دست مغولان (در *.
00000 اا ااا nre (Tas ey
0
0 مظفرالدین ابویکر به نام سعد بن ابوبکر که تخلمل سعدی ا ا
fea ay Te Sc PCE Um D TET Pie Tne Sy aT TIN eS Cer oT p a DEEP evan
سعدین زنگی در قالب مثلوی سرود. هنوز یکسال از تدوین بوستان نگذشته بود که در بهار سال ۶۵۶ دومین اثرش
30 free ely po ey
CYC Ren Dee aries
3 =
صفحه 4:
نظرات درباره تاریخ تولد و وفات
۱
Eo rE Stes ei ei جر هنت ی ها Citi, ear gradi
اده oa neg en برا 3 است (با شروع «يك شب تأمل ايام اه
rpone he ل ل
IAEA A CG Pee Me CT اک
مقاله 21210111111 ا ore Spee اك
PES CONT e CS ۱۱۳ ۱
٠ بودهاسث اشاره ميکند و سعدی را در آن ثاریم مشهور مینامد» و بيت «بيا لى كه عمرت بم
"لك با حي رمك تيجا مور د كذ EG 814 شرن يني
قمرىء متولد شدهاست. اكثريت محققين (از جمله بديعالزمان فروزانفر در مقالة «سعدى و سهرورد: tn
م لا 1111
پذیرش چنین نظری آن استاکه سن سمدی را در هتگام مرگ به ۱۲۰ سسال میرساندا خکایت جابلم کاشغر نیز 0
لف رز كر رمعي يتوق دالذان ينار eG ig to Cn Pen ار
.مىنويسد «حكايت جامع كاشغر فىالواقع لاينحل است». محققين جديدتر؛ از جمله ضياء موحد (موحد OT Ty
ا ا ا 00
اهل «حديث نفس» نبودهائد بنابراين نموتوان درستى هيجيك از اين دو تاريخ را تأبيد كرد.
«= =
صفحه 5:
ECs Ss er area Oe es ne Pee ee caer
سعدی در حدود ۶۷۱ قمری فوت کردهاست. محمد فزوینی در نامهای به تقیزاده مینویسد که احتمال
بسيار قوى است ولى أن را «خرق اجماع مورخين» و «باعث طعن» مودائد. 2
* أرامكاه
ا ۱
كيلومترى شمال شرقى شيرازء در دامنه كو و ا ا
این مکان در ابتدا خانقاه شیخ بوده که وی اواخر عمرش را در آنجا میگذرانده و سپس در همانجا دفن
شدهاست. برای اولین بار در قرن هفتم توسط خواجه شمس الدین محمد صاحبديواني وزير معروف
أباقاخان» مقبرهاى بر فراز قبر سعدى ساخته شد. در سال 448 به حكم يعقوب ذوالقدرء حكمران فارس»
ae Mince Cen cae ger IC Pe renee au piee s ۱ 0 ۱۳۳5
عمارتی ملوکانه از کچ و آجر بر فراز مزار شیخ بنا شد که شامل ۲ طبقه بود. طبقه پابین دارای
راهرویی بود که ب كن طبقه دوم از اجا شروع موشد. در دو طرف راهرو ذو اطاق سی دار ساخته
شده بود. در اطاقی که سست شرق راهری برد ین سدی قرابدائت ی معجری چوبی آن و احاطه کرد
بود. قسمت غربی راهرو نیز موازی قسمت شرقیء شامل دو اطاق ميشدء Ram nore
۱۳: 0 ۱ ۱ ot ED ne Pe pcre pene en Ey
ق شرقی که قبر سعدی در آنجا بوده به احترام شيخ اطاقی ساخته
1 دو طبقه ارتفاع داشت. Fron ملى
در سال ١7١ هش با تلفيقى از معمارى قديم و جديد ايرانى در ميان عمارتى هشت ضلعى با سقفى بلند
۱ ا ا ا ene ee]
«= =
صفحه 6:
نمونه اشعار
نه طريق دوستانست و نه شرط مهربانی که به دوستان یکدل؛ سر دست برقشانی
۱ 1۱ on Bere)
دل عارفان ببردند و قرار پارسایان همه شاهدان به صورت, تو به صورت و معانی
انه خلاف عهد كردم؛ كه حديث جز تو كفتم همه بر سر زبائند و تودر ميان جانى
مدای رفیق پندم» که نظر بر او فکندم تو میان ما ندانی» که چه میرود نهانی
1 SOTO TEENIE mee ee meee Tt
به جهان خرم از آلم که جهان خرم از اوست عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست
ا اك ال ا ی ار
siidal pebe ee ay eas ل
rash ees ayes bigs Por Gy ay oe eo
ارم ونين اكر له نشودء بأد باشد خلك أن رخل كه هر الخفذه مرا امل قم ال اوتلت
۱7۱۳۳۶ eee ae iF 6۱ ۱۳ ۹ 4
SG eS i Len SS eM UES ica eG
AE EW Fees rye Epler
این شعر سعدی بسیار مشهور است و بر سردر سازمان ملل متحد نقش بسته است.
بنی آدم اعضاء یک پیکرند
که در آفرنش ز یک گوهرند
جو عضوى بدرد آورد روزكارد
دک عضوها را نمان قرار
3
صفحه 7:
Be)
از سعدی آثار بسیاری در نظم و نثر ماندهاست:
بوستان: کتابیاست منظوم در اخلاق.
[۳
1 elo Somer oe re roti i Tens Meena re Ory
Bee Oe ا
صاحبیه: مجموعه چند قطعه فارسی و عربیاست که سعدی در ستایش شمسالدین صاحب دیوان جوینی»
le By) مرس
قصاید سعدی: قصاید عربی سعدی حدود هفتصد بیت است که بیشتر محتوای آن غناء مدح؛ اندرز و
hl Oe ae pe ee yin re ron en 0
Berita er emg eer کر 1۱
Br pnt eee mney Te Pepper ern acme PE ere > ie rier)
در رثای برخی آتابکان فارس و وزرای ایشان سرودهاست.
رسائل
کتاب نصیحالملوک
رساله در عقل و عشق
الجواب"
در تربیت یکی از ملوک گوید
کت گنه
هزليات سعدى ل
ا ا ا ا ا ee 0
معروفتزند.
a
صفحه 8:
ابوستان
رتست ات تم بر تشر ریت ريه قد ل قل قل )زط بسار رد سر تست
۳/0 تالیف و تقدیم به بوبکر بن سعد زنگی شدهاست. معلوم
ee تشر . در بعضی آثار قدیمی به آن نام سمدینامه دادهاند, بعذها به قرینه نام کتاب
Eis yee roes een e(e fe: Bb yor a5 eee
ee ele
۱
عشق و مستی و شور
تواضع
52
قناعت
عالم تربيت
شکر بر عافیت
0
مناجات و ختم کتاب
3
۱
|
ل ا ا
غزلیات سعدی) در چها کتاب طیبات؛ بایم» خوانیم و غزلیات قدیم گردآوری شدهاست.
35 35
صفحه 9:
یا
محمدعلى فروغى دربارة سعدى مىنويسد «اهل ثوق إعجاب مىكنند كه سعدى هفتصد سال بيش به زبان امروزى ما
aurey ا ا Pea ety Sete eer ees
FeO OE noe Ol aoe ee Dae aed ners wee Teas eee eee Lea ead
به «سهل ممتنع» معروف شدهاست از آنجا که به نظر میرسد نوشتههايش از طرفی بسیار آساناند و از طرفی دیگر
گفتن یا ساختن شعرهای مشابه آنهاتاممکن.
eae
eye ا
برش به: ناوبرى, جستجو
* . گلستان كتابى است نوشتة شاعر و نويسندة معروف ابرائى سعدى شيرازى كه در يك ديباجه و هشت باب به نثر مُسْجَع (أهنكين) توشقه
شده اسك. كالب نوشتدهلى أن كوتاء و به شيوة داستانها و نصايح لخلاقي اسث.
* باب اول -در سیرت پدشامان
۶ یاب دّم- در اخلاق درویشان
قناعت
پاب سوم - در
* باب چهارم - در فویدخاموشی
ean
۳
۳
1
«= =
صفحه 10:
۴ زننگی نامه
I eek Se et ااال
Roa eter aie eee ey ere
2 بر REA s ies eset ae
سعدی در شیراز پای به هستی نهاد و هنوز کودکی بیش نبود که پدرش در گذشت.
* آنچه مسلم است اخلب فرادخانوده وی اهل عم و دين و دانش بودند
سعدی خود در ان ورد می گود
ا ل سس«
سعزى يل اذ المصيلا ملدسات علام فز خير ار مه يقداذ رقت وذ مدرمية نظلميه ره تسيل بالف لخدن بر
ا علم و دانش آن زمان به حاسب می آید در درس استادان معروفی چون سهروردی شرکت کرد.
سعدی پس از این دوره به حجازه شام و سوریه رفت و در آخر راهی سفر حج شد.
STL ter Orne Sets feet eee eel Coe Len STS ee و داتش خود نيز مى اقزود.
ا ا ا ا Cee
ا 0
۱ Pr mS ELE me nC oe a
= ل
صفحه 11:
حكرمت سلغريانء سعدى بار ديكر از شيراز خارج شد و به بغداد و حجاز رفت.
eer
در بازكشت به شيراز» با أن كه مورد احترام و تكريم بزركان فارس بودء بنابر مشهور به خلوت يناه برد و مشفول ریاضت
سعدی, شاس جهادید جهتگرد و سالک سرزمینای تور و غروب بی؛ او خود را باتلجرا ادیه الا و ژتران 20000
6 3 سافن حكييها تراه وروز كل رما لبه تدارا مر قرا
سفاكى و سخاوتشان را نيك مى شناخت و كاه عطايشان را به لقايشان مى بخشيد. با عاشقان و بهلوانات و مدعيان و شيوخ و صوفيان و رئدان به
جبر و اخیار همنشین میشد و خامی روزگار جوانی را به تجربه سفرهای مکرز به پختگی دوران Sposa
- د مر سر
17 7 ne Eee eer
111111111111111
وارد شدن سعدی به حلقه شیغ شهاب آلدین سیروردی خود گواه این موضوع است.
وه أورد ابن سفرها برا شاعر معلاو بر تجارب معنوعرى دنيبي» البوهي از ووابته قصه هو مشاهدات بود كه ریش در وافست زنگي
دشت؛ چنان كه هر حكايت كلستان؛ بذ 5 گشاید و گویی هر عبارتش از پس هزاران تجربه و 32110100
بيآن مى شود. كويى؛ هر حكايت بيش از أن كه و نظر باشده حاصل دنياى تجارب عملى است.
۷ ا ااا See Bi eer tee aes tee eee
OTC Ree Teo nome err ECR
rae pe eng ee eye rye rage ار
WR GH as cates CPST Ve 1
2 سعدى علاوه بر أن كه عصاره و جكيده انديشه ها و تأملات عرفائى و اجتماعى و تربيتى وى است؛ أيينه خصايل و خلق و خوى =
ست و از همين ري هيج وقت شكوه و درخشش خود را إز دست نخواهد
صفحه 12:
ویژگی های آثار سعدی
ا ee
اين سر اشعار و متون آثار سعدى در نظر أول "سيلو ساده به نظر مى وسحد و كلمات سكت و ناوسا تذارد.
ادر طول كرن هاى مختلف» همه ى خواتتدكان به ولحت با فين آثار ارد
اما آثار سعدى از جنبه ى ديكرى: "ممتنع” هستئد و كلم ى "ممتنع" در اينجا يعنى دشوار و غيرقايل دسترس.
ا Fee
امى فهمد كه اين كار ملكت و دشوار وا هدفى دست Ree
را به راحتی می فیمد ولی 01
بعضی دیگر از ویژگی هایآثار سعدی عبارند از
صفحه 13:
ثکات دستوری
کات دستوری در آثر سعدی به صحیح ترین شکل ممکن رعلیت شده است.
عنصر ون و موسيقىء منجر به أ بين رفن يا بيش بيس شدن لخر دستورى در جملات ثمى شود و سعدى به طريف تزين و
طبيعى ترين حالت ممكن در لحن و زبانء با ا 1۹
ای که گفتی هیچ مشکل چون فراق یار نیست
كر اميد وصل باشدء
Bosh
نوگ مژگانمبه سرخی بر بیاض روی زرد
er See ened
ee SLs melee ed
2010111
به وقت صبح قیامت. که سر زخاک برآرم
به گفتگوی تو خبزم: به جستجوی تو بالم
حدیث روضه نگویم» گل بهشت نبویم
جمال حور تجویم» دوان به سوی تو باشم
صفحه 14:
بجر
یجازبضیخلاصه گوبی وبا پراستن شعر از کلمت زد و اضافی
-سصسصسصسصسصسسسسسسسسسس_
1
در شعر سعدى هيج كلمه أى بدون دليل اضافه يا كم نمى شود.
0
520000
ابه دلت كل دلم به در دكتم
51230
ري فرهة بهترک مى بود
52000
کاشکی خاک بونی در رام
کامگر سلیه بر من افکندی
اليجاز سعدى» ليجاز ميان تهى و سبك نيسته بلكه يراز الديشه و درد اسنت.
در در حکات زیر از "تن" بهخوبیمشاهده می شود که سعدی چهانداز از معنی را در چه مدا از سخن می گنجند
Peeve EL Ste Sere Lin eee met ie Sesie ese eer ad
Re ا ا pes se ay wee ers ee an
=
صفحه 15:
0 اا ere
د ا 000
Fe fC a Re PLONE a EE POY SLOPE OPE RCT
ل
121070000 Sienna ears es ne eerste mad
Sn ا
eee ee as
er wan
ص-صسصسدسپ(
cee ١
eae سح
١: ا بگتيم
1171111111
220000 یوخ aa
.مایا باتهم بت تعیب
ee رح ۶
۶ یتابن اتب دومن
= ae.)
صفحه 16:
ee
eS There boom ساختار سبکی آثار سعدی دا
Oe ee ee
مرزندگی است
و سر
* با همين طنزء تيغ كلامش را تيز و برنده و اثركذار مى كند.
إخمى در كنار مرهم. سالها ده لسان الغيب» حافظ شيرازى ابعاد عميق دي
شمر خود استفاده ها برد
پر
در محر ماسنک مننداز که حام اس
uo
ا سح
211101110
«= =
صفحه 17:
۶ قراس
.دی از گنوی رو تشر مود ات که عراز
1
SED rey ee
8 موضوع ابن كتاف كه از عالى وی قم توناى سعدى و بكى از هار ای شم خاسی است؛ اخلاق و تربت و سیاست و مامت است.
Oe ce Real ete ens ae
دی ان کب را که ند چه هار بت تارب تیک یر بن سا گردهاست.
ا سای آن ار سل 266 نف کردهاست.
ِ ae ee ee ee oe
0 eee Eee eee ee
ae es ree eee هلو کته شد و نزمه ی برای نتنآ ایک فرس و وزرا آن منت
eee ees ee cee
sy ace ees لمملا لريك, با خرتهم و حزليت قير
Se Eee Sere eet ee
Ee EG م بر
se SE ee eee ۶
ee ee ee eed
oe EER ce Laas eee eee ee Seon eee eee aa
SIONS See Scare Feet ee een
«= =
صفحه 18:
Pa 8
نمونه ی شعر از "بوستان"
ا eS tee
8 به خشمی که زهرش ز دندان چکید
* شب از درد بیچاره خوابش نبرد
به خیل الدرش دختری بود خورد
|
111010
52100 Pe
eal
۱ eee
قد تلان ل وان ملكا دروم 5
اا
ا ee
3
صفحه 19:
* نمونه ای از غزل سعدی
شب عاشقان بيدل جه شبى دراز باشد
© تو بيا كز أول شب در صبح باز باشد
saienree 00000
١.8 به کج زید گوتر كه اسير باز ياش
* ز محبتت نخواهم که نظر کنمبه رویت
-كة مضي
5
ا 0
1111111
- a
صفحه 20:
كليات سعدى
۱ م ae ETc vel)
ere Teh Perr Seer t/ BES Toe terrae ely
۱ Sate)
«يارسا باش و نسبت از خود كن// بارسازادكى ادب
|
«حکیمان گفتهندآگر آب حیات فروشند قیامتل بهآبروی: دنا تخرد که مزدن به علت به که زتدگانی به متلت»)
)8(
«دادار كه بزما در قسمت بكشاد// بنياد جهان جنان كه بايست نهاد// أنراكه نداد ان سيبى خالئ نيست// دائست سرو به
آخرنمرهايد داد»
«دل دوستان آزردن؛ مراد دشمنان برآوردن است.»
«دنیا خوش است و مال عزیز است و تن شریف/ لیکن رفیق بر همه چیزی مقدم است»
«دوکس دشمن ملک و دینند یکی پادشاه بی حلم و دیگری زاهد بی علم»
ا ا ل ل
Tee Te} ا ا ل
0 ا eS)
ا 0
«مكن ترك تازى؛ بكن ترك آز// بعقدر كليمت بكن با دراز»
«نان خود با تره و دوغ زنی// به؛ که بر خوان شه آروغ زنی»
«نظر کن در اين موی باریک سر/ که باریکبیننداهل نظر// چو تنهاست از رشتهای کبترست// چو پر شد ز زنجیر
محکمترست»
«نه در هر سخن بحث كردن رواست// خطاى بزركان كرقتن خطاست»
eee) ا ا ل
«هرکه را زر در ترازوست زور در بازوست.»
«= =
.ديار خويش را»
صفحه 21:
درباره سعدی
«از سعدی مشهوررسخن, شعر روان جوی/ کر کمبه فمضل است و داش چشمه زمزم»
۱ Weg arity
SE ere eye eer Ses) y/niec cones oe leerorer cay
حاف
Pree Toes 7
سس ری
«حدیت شعر من گفتن» به پیش طبع چون ابت/به تشگاه زردشت است خاکمتر فرستادن/ بر .آن جوهری بردن چنین شعر آنچنان
earns Seis eer eer oad
eee ee
«ما گرچه به نطق, طیطی خوش نفسیم// بر شکر گفتههای سعدی مگسیم// در شیوه شاعری به اجماع امم// هرگز من و سعدی به
Re sk ae
مجد همكرء معاصر سعدى
«مدح سعدی نگفته بیتی چند// طوطی نطق را زبان بگرفت»
سيف فرغانى معاصر سعدى
«توبت سعدی که مبدا کین/ شرم نداری که fener
امیرخسرو دهلری
«یر تو را شهرت سعدی نبود نقصی نیست// حاجقی نیست در اسلام اذان را به منار»
تیف فرغانی معاصر تسعای
۶ eke دموا زین باه رجد هت در Leas pal oy
0
صفحه 22:
گلستان سعدی
«اندیشه کردن که چه گریم. بهاز پشیمانی خوردن که چر | گفتم»
7[
باب اول» در سیرت پلشاهان
«اگر ببرد عدو» جای:
Cer erecie S) ees Bitsie cer ey
«اكر زباغ رعيت ملك خورد سيبى// برأورئد غلامان او درخت از بيخ// بعينج بيضه كه سلطان ستم روا دارد// زتند لشكريائش هزار
coe
er ااا ا FEE
محنث ديكران بىغمي// نشايد كه نامت نهند أدمى»
«درویش و غنی بنه این خاک درند/ وأئانکه غیترنده محاجترند»
ul BE HIS el فتنهاست خوابش برده به// ST خوابش بهتر از بيدارى است// آن جنان بدزندكاني؛ مرده به»
ده گرگ شودا/ گرچه با 000
Cape eben cee eee ey
«مسكين خر اگر چه بیتمیز است// چون بار همی برد عزیز است// گاوان و خران باربردار// به زا
ادمانی نیست// که زندگانی ما نیز جاودانی نیست»
مردمآزار»
یاب دوم بر اخلاق درورشان
«اندرون از طعام خالی دار// تا در او نیر معرفت بینی)/ تهی از حکمتی به علت آن// که پری از طعام تا بیتی»
«پارسا بین که خرقه در بر کرد/ جمه کعبه را جل خر کرد»
«باى در زنجير» بيش دوستان// به. كه با بيكانكان در بوستان»
10 ee ry Ne IOC T
Cree ee SESE cere e Se eee tees tn ST
= =
صفحه 23:
3
00 EMP gre
«خوردن برای زیت و ذگرگردن استا/ تر مق که زیستن از بیر خوردن است»
«شد علامی که آب جری ار جوی آب مد و غلم ببد/ دام هربر ماهی آوردی//ماهیاینبار فت و دام برد
10 Se en
«كربه مسكين اكر بر داشتى// تخم كنجشك از زمين برداشتى»
«كفت جشم تدك دنيا دوست رايا قناعت بر كديا خاف كور»
0 وگوش تواند که ايا
۱ exe A Sef eerk OPTUS CUE Stay BY Coe ales SFI ee Be
cons ers
Core Lael ewes ee eras
ee Serpe epee Ty را
BIS Sa area Sees Bete lc Rene See Lee
کر > شلغم شته» مرخ بیان است»
ee eee
777 ا ار وو د وو
ا سرایت کیست»
باب پنجم؛ در عشق و جوانی
eee a ee ee es
ee eee preemie} ۱
«كر تضرع كنى و كر فرياد// دزدء زر بازيس نخواهد داد»
ا م ۱
پکتش ا
ery eon eee 00
«زن جوان را اكر تيرى در يهلو نشيند به كه بيرى.»
۳ ee ET Tere
Ley Speen GPE مردمان بنهفت// جنانكه رسم عروسی بود؛ تمشا بود//ولیبهحمله اول عصای شیخ بخفت/ کمان کشید و تزد
جلنه هگنت yer
«وفادارى مدار از بلبلان جشم// كه هردم بر كلى ديكر سرايتد»
اب// و اشتر أهسته مورود شب و روز»
صفحه 24:
یاب هفتم: در تأثیر تربیت
«برو شادی کن ای یار دلافروز// غم فردا نشاید خورد امروز»
«چو دخلت نیست خرج آهستهتر کن// که میگویند ملاحان سرودی/ اگر باران بهکوهستان نبارد// بهسالی دجله گردد
خشكرودى»
«خر عیسی گرش بهمکه برند// چون
لید. هنوز خر باشد»
ا ا ا ل ا ۱
۱ ree)
«هركه در خردش ایب نکند/دبژرگی قلح از او برخاست!/ جوب تررا جنانكه خواهى بيج/ نشود خشك» جز
00
50
ted sD oe ele) ا ا
CEC OYE a HCP Serer tat eee yey
«بلبلا! مزده بهار بيآر// خبر بده به بوم بازكذار»
اگرچه عزیز است. جامه خلقان خود بهعزتتر و خوان بزرگان اگرچه لذیذ است. خرده انبان خود به
«دوستى با بيلبانان يا مكن// يا بنا كن خانهاى درخورد بيل»
«رحم أوردن بر بدان» ستم است بر نيكان؛ عفو كردن از ظالمان» جور است بر درويشان»
0 ا eee Se)
«سنگ بدگوهر اگر کاسه زرین شکند// قیمت سنگ نیفزاید و زر کم نشود»
«كهزجامه خويش بيراستن// بهاز جامة عاريت خواستن»
«نسحقق بود نه دانشمند// چارپایی براو کتابی چند/ آن تهیمغز را چه علم و خبر// که براو هیزم است
3
صفحه 25:
وراك
«من از بينوائى ثىام روى زرد// غم بينوايان رخم زرد كرد»
باب قشم در قناست
شکم دم بهدم تافتن// مصیبت بود ریز نایافتن».
۱
از ۱
mpeunC ara) 0[
غزليات
«همه عمر برندارم سر از اين خمار مستى// كه هئوز من نبودم كه تو در دلم نشستى// تو نه مثل أفتابىء كه حضور و غيبت افتدا.
ادكران روئد و أيند و كو هبجنان كه هستى»
3
صفحه 26:
پارسیگری نی است: مش
صفحه 27:
و oe
Teen oles eee ea ae oars ۱۳
ee شچه سم است اطلب فاد کقواد وی اهل عم ین و دالش بودد
7 atc
امعدى يس از تحصيل مقدمات علوم از شيرار به وعداد ركت و در مدرسه نظاميه به تكميل دائش حود يرد لخد أو در نظاميه يعاد عة
مهم ترینمرکز عم و دنش آن زمان به حساب می آید. او در درس ادن معروفی چون سهریردی شرکت کرد. سعدی پس زاین
ادوره به حجازه شام و سوریه رفت و در آخر راهى سفر حج شد. او در شهرهای شام [سوریه آمروزی) به سخترانى هم مى برداخت
.ولى در همين حالء بر آثر اين سفرها به تجربه و دائش خود نيز مى أفزيد.
و(
So Sa oF Bere eal Ts SE ore iC aay BE eT oR gE SIL CSL
يس از بين رفتن حكومت سلغريان: سعدى بار ديكر از شيراز خارج شد و بهبناد ور حجاز وفت.
در بازكشت به شيرازء با أن كه مورد احترام و تكريم بزركان فارس بودء بنا بر مشهور به خلوت بناه برد و مشغول رياضت شد.
اسعدىء شاعر جهائديده. جهانكرد و سالك سرزمين هاى دور و غريب بيدة أو خِيد را با تاجران ادوية و كالا و زئران آماكن مقن
همراء مى كرد. أز بادشاهان حكايت ها شتيده و روزكار را با انان به مدارا مى كترافد.
* . سفاكي و سخاوتشان را نيك مى شناخت ى كاه عطاشان را به لقايشان مي بخشيد با عاشقان و يهلوانات و مدعيان و شبوخ و صوفيان
و-رنكان به جبر و اختيار همنشين مى شد و-خامى روزكار جوائى را به تُجربه سفر هاى مكرر به يختكى دوران بورى بيوئد مى زد
ا ا ا ا
7
می
ستث توق al هم اه مبتی بد سیر -سلوکمارش در جهان فقو نی بود ی سالک سقری است که بد هرد وادی:
ا
موضوح است.
0
اذ ۶
ae Oe بين مرا شود. كرطنء هر سغايت بيش ازا أن عد وسته به ددرا تخيك . فقفر باضد. أمامل دتبال تجارب عدلى اسك
Se erre CeO Utes Tone re ااا 1۱
تحوه بيان هنرمندائه أنها نيز سهمى عمده در ماندكارى اين نوع از اثارش دارد.
۴ از نمویی» بنیز روایت خود سعذع؛ خلق آتر جاودنی همچون ا PL
بزرگ از چه گنجینه ی دانایی؛ ترلتایی؛ تمارب اجتناعر و عرفافی و ادبی از خوردار رنه
=
صفحه 28:
لو سر ری سل رت را ری را ار
را رل زر رف
6 لچه که وش از هر پونگی دیگر آثر سمدی شهرت واه لستء "سل و ممتم*بودن انت. ین صفت به ان معلی مت که مار
Pl rpc CTC UN SP PPR POPOL VOLE on Gere ار ا
به راحتى با اين أثار ارتباط برقرار كرده أند.
0 ات شیارب گر ات هت رک مت
Cone. و ILLES Ieee ue MICE RNY
7 TENGE IAN ST
بقي) منجر به أز بين رفن با بش ب بس شدن ساختار دمتورى در جملات من
ا 0
در ار سدی اج ير لا مي شود از يعني خلامبه رس پا ام شا کات ای دی عبار
نیمز که در تلبت زییی له مر به خر های ریک تخل و تفزلی می شود و بان شر را از یی بر
وی مک ارس تلو کی Etat eee a ried es lle yeep ge
ل
Ree ane ere Sete Sr eee ees eee Toe ge ae eae |
علاوهبز اوزان عروضی: شاعر به شیوه میثری از عواملی بهره می برد که هر کدام بهنوعی موسیقی کلام او را افزایش می دهند!
عواملى همجن انياع جناس: هم خروفى هلى أششكار و بنهان؛ واج أرابى» ككرار كلما ete ae
الفظى ثر ادبيات ولف و نشرهاى مرئب . استفاده لز ابن عناصر به كرنه أى هنرمندانه ر زيركائم صورت مى كيرد كه شنوئده يا
peer eg eae ارقته در شعر او شودء جذب زيبايى و هماهنكى و لطافت أنها مى شود.
*.-_ طنز و ظرافت جايكاه ويزء اى در ساختار سبكى أثار سعدى دارد. البته خاستكاه اين طنز بد نوع نكام و تفكر ابن شاعر بزرك بر.مى
eS peers ester tenes one ee Been 000
حرکت را به آن باز می گردان. با همین طاز. تبغکلامش را تبز و برنده و اترگذار می کند. طنزه نیش همراه با کوش است! زخمی در
اكنار مرهم.
را رد بر در رس راز
eT epee eee tcconen | 1
هم جين ارمغانى در سال ورود خود به وطن بر دوستانش عرضه كرده است. موضوع اين كتاب كه از عالى ترين أثار فلم تواناى.
سعدى و يكى از شاهكارهاى شعر فارسى استه اخلاق و تربيت و سياست و اجتماعياث است. آين كتاب ده بخش دارد به كام هاى؛
عل لان لتشقء تو الشع: وض مر ترإبيته شكر] عرف متاجات واختم عتلت: لوأ اين عتباراخه عدوا جهارعزار بيد
(Raymer apie
= =
صفحه 29:
0
۳-۳
یسندگی و بلاغت فارسی است که سعدی آن را در سال (76(6) تألیف کرده
ا ۱
اكد
eel ل در ستایش پروردگار و مدح و اندرز و نصیحت بزرگان و پادشاهان معاصر سعدی
rere)
و
شد و نیز مرئیه هایی برای چند تن از آتابکان فارس و وزرای آن زمان است.
EC NS are c Term a و
Peeters ae prs e are ere fees ee Ey ee Sea
BRCM Pre Pe peers CUP ORT Ce eC le cP rye agt re Cerner POS
چند موضوع آن ارشاد و نصیحت است اما از لحاظ جوهر نویسندگی به پای گلستان نمی رسد.
| prey ES tee Loreen a
صاحبیه که مجموعه چند قطعه فارسی و عربی است و بیشتر آنها در ستایش شمس الدین صاحب - 0( *
تیوان جویتی وزیر دانشمند دوست عصر آتابکان آست و به همین تلیل آن را "صاحبیه" نامیده است
۱
7 و رباعی دارد که ی
|
و
«= =
؛. ق نوشته اند.
صفحه 30:
۳ ۳ -----