سازمان بورس تهران

سازمان بورس تهران

اسلاید 1: شبکه آموزشی پژوهشی ایران مادسیج

اسلاید 2: عنوان ارائه :سازمان بورس تهرانارائه دهنده :داود ملکی طولابی زیر نظر استاد ارجمند :جناب آقای حاجی میرزابهار 87

اسلاید 3: مقدمه:بورس اوراق بهادار به معني يک بازار متشکل و رسمي سرمايه است که در آن خريد و فروش سهام شرکت ها يا اوراق قرضه دولتي يا موسسات معتبر خصوصي، تحت ضوابط و قوانين و مقررات خاصي انجام مي شود. مشخصه مهم بورس اوراق بهادار, حمايت قانون از صاحبان پس اندازها و سرمايه هاي راکد و الزامات قانوني براي متقاضيان سرمايه است.

اسلاید 4: بورس اوراق بهادار، از سويي مرکز جمع آوري پس اندازها و از سوي ديگر، مرجع رسمي و مطمئني است که دارندگان پس اندازهاي راکد، مي توانند محل نسبتاً مناسب و ايمن سرمايه گذاري را جستجو کرده و وجوه مازاد خود را براي سرمايه گذاري در شرکت ها به کار انداخته و يا با خريد اوراق قرضه دولت ها و شرکت هاي معتبر، از سود معين و تضمين شده اي برخوردار شوند.

اسلاید 5: بورس کالا بازار متشکل و سازمان يافته اي است که تعداد زيادي از عرضه کنندگان، کالا يا متاع خود را عرضه و کالاي مربوطه پس از بررسي هاي کارشناسي و قيمت گذاري توسط کارگزاران آن بازار، براي خريداران ابتياع مي شود. مانند بورس طلا، بورس فولاد، بورس گندم و غيره. بورس کالا در سطح بين المللي بيشتر در مورد کالاهاي استراتژيک تشکيل مي شود.

اسلاید 6: در بازرگاني داخلي ايران اصطلاح بورس کالا به بازارهاي اختصاصي کالاهاي سرمايه اي، واسطه اي يا مصرفي اطلاق مي شود که از نظر جغرافيايي در يک محدوده معين واقع شده و تعداد زيادي از عناصر عمده فروشي يا خرده فروشي آن کالاي خاص را در بر داشته باشد. مانند بورس فرش در بازار تهران، بورس آهن، بورس کفش، بورس ابزار و يراق و غيره.

اسلاید 7: مزاياي بورس اوراق بهادار از سه ديدگاه اقتصاد کلان، سرمايه گذاران و شرکتهاي سرمايه پذير

اسلاید 8: الف- مزاياي بورس اوراق بهادار از ديدگاه اقتصاد کلان1- جمع آوري سرمايه هاي جزئي و پراکنده و انباشت آن براي تجهيز منابع مالي شرکتها2- بکارگيري پس اندازهاي راکد در امر توليد و تأمين مالي دولت و مؤسسات3- کنترل حجم پول، نقدينگي و تورم از طريق انتشار سهام و اوراق قرضه (مشارکت)

اسلاید 9: 4- بورس به مثابه بازار رقابت کامل (تعداد زياد خريدار و فروشنده، آزادي ورود و خروج از بازار، شفافيت اطلاعات و تخصي مطلوب منابع)5- رشد توليد ناخالص ملي، افزايش اشتغال و کمک به حفظ تعادل اقتصادي کشور6- فراهم نمودن توزيع عادلانه ثروت از طريق گسترش مالکيت عمومي و ايجاد احساس مشارکت عمومي7- افزايش درجه نقدشوندگي ثروت افراد

اسلاید 10: ب- مزاياي بورس اوراق بهادار از ديدگاه واحدهاي اقتصادي (شرکت هاي سرمايه پذير)1- سهولت در تأمين مالي از طريق انتشار سهام و ساير اوراق بهادار2- افزايش اعتبار داخلي و خارجي و تامين مالي با به وثيقه گذاردن سهام شرکت در بازارهاي مالي داخلي و خارجي3- تعيين ارزش بازار بر اساس قانون عرضه و تقاضا تا زماني که نام شرکت در تابلو بورس درج باشد.4- سهولت در تغيير ترکيب سهامداري و انتقال مالکيت5- بوجود آمدن ديدگاهي مطلوب در سرمايه گذاران با کاهش ريسک واحد اقتصادي و امکان تامين مالي با هزينه کمتر

اسلاید 11: 6- برخورداري از مزاياي خاص و اعتباري مانند افزايش سقف تسهيلات بانکي و انتشار اوراق مشارکت7- انتشار اوراق مشارکت بدون اخذ مجوز از بانک مرکزي و فقط با مجوز سازمان بورس اوراق بهادار8- برخورداري از معافيتهاي مالياتي9- تبيين چشم انداز فعاليت شرکت در آينده و ارزيابي عملکرد شرکت10- ارتقاي سطح اعتماد عمومي و استفاده از مشارکت عمومي در توسعه شرکت

اسلاید 12: ج- مزاياي خريد بورس اوراق بهادار از ديدگاه سرمايه گذاران1- خريد سهام و اوراق بهادار براي کسب بازده مناسب و پوشش در مقابل تورم2- اطمينان از گزينه سرمايه گذاري به دليل شفافيت اطلاعات3- قابليت نقدشوندگي اوراق بهادار و سهولت نقل و انتقال سهام و استفاده از معافيتهاي مالياتي4- مشارکت در فرآيند تصميم گيري براي اداره شرکتها5- ايجاد يک بازار دائمي و مستمر که امکان سرمايه گذاري بلندمدت و کوتاه مدت را فراهم مي نمايد.

اسلاید 13: 6- وجود طيف هاي متنوع از اوراق بهادار از نظر درجه بازدهي و خطرپذيري براي سرمايه گذار7- برقراري سيستمها و روشهايي که از طريق آن، خريد و فروش اوراق بهادار منظم و رسمي گردد.8- حمايت از سرمايه گذاران کوچک و احساس مشارکت در امور توليدي و تجاري9- نظارت مضاعف بر فعاليت شرکتها در چارچوب استانداردها و آئين نامه هاي بازار سرمايه

اسلاید 14: پنجاه شرکت فعال تربررسي تجربه بورس اوراق بهادار در کشورهاي مختلف نشان مي دهد که شناسايي شرکت هاي ممتاز يا داراي موقعيت برتر اغلب بر پايه معيارهاي قدرت نقدشوندگي سهام، ميزان تاثيرگذاري شرکت بر بازار و برتري نسبت هاي مالي انجام مي شود. شناسايي شرکت هاي برتر در بورس اوراق بهادار تهران بر پايه ترکيبي از قدرت نقدشوندگي سهام و ميزان تأثيرگذاري شرکت ها بر بازار، و در چارچوب معيارهاي سه گانه زير انجام شده است:

اسلاید 15: الف) ميزان داد و ستد سهام در تالار معاملات شامل:1- تعداد سهام داد و ستد شده2- ارزش سهام داد و ستد شده

اسلاید 16: ب) تناوب داد و ستد سهام در تالار معاملات شامل:1- تعداد روزهاي داد و ستد شده2- دفعات داد و ستد شده

اسلاید 17: ج) معيار تأثيرگذاري شرکت بر بازار شامل:1- ميانگين تعداد سهام منتشر شده2- ميانگين ارزش جاري سهام شرکت در دوره بررسي

اسلاید 18: نسبت P/E:نسبت P/E يکي از ابزارهاي رايج و متداول جهت تحليل وضعيت شرکت ها، صنعت و بازار است. اين نسبت که از آن به عنوان ضريب سودآوري نيز نام برده مي شود، حاصل تقسيم قيمت سهم بر درآمد هر سهم آن شرکت است و در واقع رابطه بين قيمت سهم شرکت با سود آن را نشان مي دهد.

اسلاید 19: همان طور که قبلا مشاهده شده درآمد هر سهم، معياري است که مي توان با آن يک شرکت را در طي چند سال متوالي با لحاظ افزايش سرمايه هاي شرکت مقايسه نمود ولي اين متغير، معيار مناسبي براي مقايسه بين چند شرکت نبود. اين نقيصه در معيار P/E رفع مي شود و با اين معيار مي توان شرکت هاي يک صنعت را مورد مقايسه قرار داد يا هر شرکت را با متوسط P/E صنعت مرتبط تطبيق کرد.

اسلاید 20: نسبت P/E بيانگر تعداد دفعاتي است که طول مي کشد تا قيمت يک سهم از طريق سود آن بازيافت شود. البته تحليل P/E بر اساس دوره بازگشت سرمايه بايد توام با احتياط باشد. به دليل اين که شرکت ها در هر سال سود يکساني ندارند و درآمد هر سهم آن ها توام با نوسان است. بنابراين در صورتي که P/E شرکتي برابر با 10 باشد لزوماً به اين معني نيست که 10 سال طول مي کشد تا سرمايه برگشت کند. اگر شرکت در سال هاي بعد سود بيشتري کسب کند، دوره بازگشت سرمايه کاهش مي يابد.

اسلاید 21: فرايند سرمايه گذاري در بورس اوراق بهادارپس ا اينکه سرمايه گذار، تصميم خود را نسبت به سرمايه گذاري در خريد يک ورقه بهادار خاص، يا مجموعه اي از اوراق بهادار، اتخاذ کرد، براي اجراي منظور خود بايستي به يکي از کارگزاران مراجعه کرده، دستور خريد يا فروش خود را به آنها ارئه دهد.

اسلاید 22: کارگزاران:کارگزاران اشخاص حقيقي يا حقوقي هستند که نقش واسطه بين خريدار و فروشنده را در بازار بورس بازي مي کنند. آنها در اين نقش، وظيفه يافتن خريدار براي فروشنده و فروشنده براي خريدار را بر عهده دارند. به عبارتي آنها عامل تطابق عرضه و تقاضا هستند. کارگزاران طي تشريفات و آزمون هاي متعدد و خاصي انتخاب مي شوند و بنابر اين در کار خود صلاحيت، مهارت و دانش لازم را دارا مي باشند. کارگزاران وظايف متنوعي دارند که موارد زير از اهم آنها مي باشد:

اسلاید 23: 1- انجام معامله: اجراي سفارش خريد بشراي خريداران و سفارش فروش براي فروشندگان2- اداره حساب سرمايه گذاري اشخاص: شرکتهاي کارگزاري در برخي موارد نقش مديريت حساب سرمايه گذاري اشخاص را ايفا مي کنند.3- مشاوره و راهنمايي: کارگزاران با دسترسي نسبتاً وسيع و سريع تر به اطلاعات و با داشتن کارشناسان متخصص معمولاً خدمات اطلاعاتي قابل توجهي به مشتريان ارائه مي دهند.4- معرفي شرکت ها براي پذيرش در بورس

اسلاید 24: معيارهاي انتخاب کارگزار:1- قابليت انجام سريع سفارش مشتري.2- داشتن اطلاعات مربوط و کافي.3- داشتن سيستم هاي داخلي مناسب

اسلاید 25: فرآيند دريافت و اجراي سفارشبعد از انتخاب کارگزار مناسب، نوبت به ارائه سفارش خريد يا فروش مي رسد. سفارشات مشتريان از طريق فرمهايي که توسط سازمان بورس در اختيار کارگزاران قرار مي گيرد ارائه مي شود. در صورتي که سفارش مزبور خريد باشد همزمان با ارائه سفارش، مشتري بايد وجهي معمولاً به اندازه خريد مورد نظر خود به حساب شرکت کارگزاري پرداخت نمايد. در حالت سفارش فروش، مشتري بايد علاوه بر فرم سفارش فروش، فرم ديگري که وکالتنامه فروش ناميده مي شود را نيز تکميل کند.

اسلاید 26: سفارشهاي خريد و فروش:سفارشات خريد و فروش فرمهاي نمونه اي هستند که رابطه حقوقي و قراردادي بين مشتريان و کارگزار، در امر خريد يا فروش را تعيين و تعريف مي کنند و به همين دليل تکميل صحيح و دقيق آنها (چه خريد يا فروش) از اهميت خاصي برخوردار است. اين فرمها معمولاً از دو قسمت تشکيل مي شوند. يک قسمت چاپي، که معمولاً در تمام فرمها يکسان و مشابه است و يک قسمت جاهاي خالي که مشتري اطلاعات مورد نظر خود در قرارداد معامله را در آنها درج مي کند. نمونه اي از سفارشات خريد و فروش به شما ارائه شده است.

اسلاید 27: 1- سفارش به قيمت بازار2- سفارش با قيمت معين3- سفارش محدود

اسلاید 28: تعيين کد معاملاتي براي مشتريانبعد از اين که مشتري سفارش مورد نظر خود را به کارگزار تسليم کرد نوبت به تعيين کد معاملاتي مشتري مي رسد. کد معاملاتي، نمادي است که به صورت اختصاصي براي تمام مشترياني که در بورس اوراق بهادار معامله مي کنند به منظور شناسايي وي در سيستم معاملاتي، سهولت انجام معاملات از نظر دادن اطلاعات متعدد مربوط به خريداران يا فروشندگان، نگهداري اطلاعات مشتريان، گزارشگري هاي دوره اي و صحت معاملات انجام شده توسط کارگزاران (زيرا معاملاتي که در بورس صورت مي گيرد به نام شخص خريدار يا فروشنده انجام مي شود) تعيين مي شود.

اسلاید 29: کد معاملاتي معمولاً علامتي است مرکب از سه حرف و 5 عدد (مجموعاً 8 حرف) که حروف آن، سه حرف اول تشکيل دهنده نام فاميل شخص و اعداد آن طبقه بندي وي در بانک اطلاعاتي سيستم کامپيوتري است. براي مثال براي رضا محمدي ممکن است در سيستم کامپيوتري کد زير مورد استفاده قرار گيرد. محمـ1251. که محمـ برگرفته از سه حرف اول نام فاصل فرد و شماره 1251. جايگاه آن در بانک اطلاعاتي مربوط مي باشد.

اسلاید 30: براي کساني که اولين بار است اقدام به خريد مي کنند، به درخواست کارگزار توسط واحد صدور کد بورس، کد معاملاتي ايجاد مي شود و سپس تمام خريد يا فروش هاي فرد با همان کد انجام مي شود.

اسلاید 31: اجراي سفارش مشتريانپس از اينکه کد معاملاتي مشتري به وسيله کارگزار تعيين يا توسط بورس صادر شد کارگزار يا نماينده وي، سفارش مشتري را وارد بازار مي کند.شبکه ارتباطات رايانه اي تشکيل دهنده بازار، توسط برنامه اي که به آن سيستم اجراي اتوماتيک سفارشات مي گويند و نسبت به قواعد بازار و آيين نامه معاملات، در حدي که به آن برنامه داده شده، تسلط دارد، معاملات را انجام مي دهد.

اسلاید 32: روشي که سيستم از آن پيروي مي کند دقيقاً مشابه سيستم معاملات تالار و مبتني بر نوعي حراج دوگانه است. در اين سيستم، معامله وقتي انجام خواهد شد که قيمت فروش و قيمت خريد دقيقاً مساوي يکديگر گردند. بر اساس قواعد حراج، اين سيستم به طور معمولي معاملات خريد را به حداقل قيمت و معاملات فروش را به حداکثر قيمت به انجام مي رساند.

اسلاید 33: سفارشات خريد و فروش که توسط کارگزاران براي معامله وارد سيستم مي شود هر يک وارد ليست مجزا مي گردد. اين سفارشات اول بر اساس قيمت خريد و فروش و دوم بر مبناي زمان ورود، در صف خريداران يا فروشندگان قرار مي گيرند. در حالت خريد، اگر خريداري به قيمت بالاتر از ديگران بخرد، در صف خريداران جلوتر از همه قرار خواهد گرفت (به ترتيب نزولي) و در حالت فروش اگر فروشنده اي ارزانتر از ديگران بفروشد نفر اول فروشندگان خواهد شد (به ترتيب صعودي).

اسلاید 34: کارگزاران از ساعت 8:30 تا 18 مي توانند دستورات خريد و فروش خود را در سيستم وارد کنند يا حذف نمايند و يا تغيير دهند. هر دستور خريد يا فروش يک مشخصه زماني دارد اگر کارگزار اين مشخصا را روز وارد کند دستور فقط براي همان روز اعتبار خواهد داشت و در صورتي که به صورت باز وارد شده باشد تا زماني که کارگزار آن را حذف نکند معتبر خواهد بود.

اسلاید 35: سفارشات خريد سفارشات فروشتعداد قيمت تعدادقيمت2008000 100 80002507700 15082001207700 100825010007000 1508300مثال: در ليست خريداران و فروشندگان سهم خاصي، در حال حاضر مقادير تعداد و قيمت زير وجود دارد:

اسلاید 36: سفارشات خريدسفارشات فروشتعدادقيمت تعدادقيمت10080001508200250770010082501207700150830010007000در اين حالت معامله انجام مي شود و در صفحه معاملات معامله اي با 100 سهم و به قيمت هر سهم 8000 ريال ثبت مي شود و ترتيب صف به شکل زير خواهد بود.

اسلاید 37: صدور اعلاميه خريد و فروش و گواهينامه موقت سهاماعلاميه هاي خريد و فروش، اسنادي هستند که اطلاعات مربوط به وضعيت معامله سهام يک مشتري را نشان مي دهند. اين اعلاميه ها در حال حاضر براي هر معامله در 2 نسخه تهيه مي شوند. يک نسخه براي خريدار سهام و يک نسخه براي فروشنده سهام مي باشد.نمونه اي از اين اعلاميه هاي خريد و فروش به پيوست ارائه شده است:- کد شرکت- تاريخ انجام معامله- مشخصات شناسنامه اي مشتري

اسلاید 38: هزينه انجام معاملات:هزينه اي که مشتريان براي انجام معامله محتمل مي شوند براي سفارشات خريد و فروش تا حدودي متفاوت است. در حال حاضر براي سفارشات خريد، مبلغي که خريدار مي پردازد عبارتست از 5/0% ارزش خريد بايت کارمزد کارگزار (مشروط بر اينکه اين مبلغ از 5000 ريال کمتر و از 30000000 ريال بيشتر نشود) و مبلغ 25/0% ارزش خريد بابت کارمزد گسترش بورس. بديهي است در صورتي که کارمزد معامله اي بيش از 30 ميليون ريال باشد، کارمزد محاسباتي 30 ميليون ريال خواهد بود.

اسلاید 39: براي سفارشات فروش، علاوه بر دو مورد کارمزد کارگزار و کارمزد گسترش بورس، 5/0% ماليات فروش نيز وجود دارد.روزکاري پس از روز انجام معامله صادر مي گردد و تا قبل از صدور آن شخص نمي تواند سهم خود را به فروش برساند.

اسلاید 40: تسويه حساب با مشتريان:آخرين مرحله از فرآيند معامله توسط مشتري، تسويه حساب نامبرده مي باشد. تسويه حساب بر حسب اينکه مشتري خريدار باشد يا فروشنده، از نظر دوره زماني تا حدودي متفاوت است. در حالتي که مشتري خريدار باشد، تسويه حساب پس از صدور اعلاميه خريد توسط بورس و روشن شدن وضع حساب مشتري در کارگزاري ممکن خواهد بود. اما در صورتي که مشتري فروشنده باشد، تسويه حساب چهار روز کاري بعد صورت مي پذيرد. براي مثال اگر سهم در روز شنبه به فروش برسد روز چهارشنبه کارگزار وجه مشتري را به حساب وي واريز مي کند.

اسلاید 41: نمودار گردش خريد و فروش سهام در بورس اوراق بهادار

اسلاید 42: فرآیند فروش سهمفرآیند خرید سهممراجعه فروشنده و تحويل گواهينامه نقل و انتقال و سپرده سهام به کارگزاري و تکميل فرم درخواست فروشمراجعه خريدار به کارگزاری و تکميل فرم درخواست خريد و واريز وجه به حساب بانکیاحراز هويت توسط کارگزار فروشندهکارگزار خريداراجراي دستور فروش توسط کارگزار در تالار معاملاتاجراي دستور خريد توسط کارگزار در تالار معاملاتدريافت اعلاميه خريد از کارگزاری(روز بعد از انجام معامله)دريافت اعلاميه فروش از کارگزاری(روز بعد از انجام معامله)دريافت گواهينامه نقل و انتقال و سپرده سهام از کارگزاری(5 روز بعد از انجام معامله)پرداخت وجه به حساب مشتری توسط کارگزاری(4 روز بعد از انجام معامله)

اسلاید 43: پايان