صفحه 1:
صفحه 2:
مقرمه
فرسایش
کلمه فرسای شکه ور اللیسی و فرانسه به تن ارویُن و اروزیون م يکوینر از
ریشه لائین ارورری به معنى ساییرگی است و عبارت است از ساییره شرن
سطح زمين.
به طو رگلی فرسایش به فرآینر یگفته می شو رکه طی OF ززات از بستر اصلی
فور جراشره و ب هكمك يك عامل انتقال رهئره به ملافى ويلر حمل مى شور. زر
صوريّله عامل Ob} opi ly از بستر و انتقال 1 نها تب باشر به OF
فرسايش آبى
مى شور
عواهل هوثر رر فرسايش) آبى:
ی
فرسايش يزيرى فاك
شیب زهین
بوش شكياهى
مریریت نعوه بهره برراری از GALI
>>
صفحه 3:
اين نوع فرسايش معمولا رر ريواره هاى نهرها و رودقاته ها انبام من كيرد ور
اين نوع فرسايش) قسمت های خاربی فمیرگی ها به شرت فرسیش مى يابند؛
زیرا ثیروی برشی تب در تن جا زار است . عمل این فرسایش متفاوت با
انواع ور فرسایش است .
فرسایش در امترارکتار ه ها و بستر نهرهای رائمی همواره فعال است, در اب
كه انواع ریگر فرسایش فقط و عین بارترلى و ياكمى بس از شروع آن فعال
هستنر.
به طو رکلی عوامل موثر بر فرسایش در رورفائه را می توان به س هگروه
But
عمده زير تقسيم بنر یگرد:
الف ) عوامل فيزيلى :
ابن عوامل عبارقر از شرايط كب و هوابى منطقه مورر نظرء ویّلی های
هنرسى و مصالح ريواره ها و بستر و رفالت انسان با ايجار سازه ر ركثاره ها و
بستر رودفانه نظير اعراث يل 9 lly T و ...
صفحه 4:
+ عوامل شیمیایی (Qo
یی های شیمییی فال به خصوص رر مورر فاك هاى ریزرانه رسی و همپنین
ثم یفیت شیمیایی تب از نظر قررت اسیریته آن ر عل موار چسبتره ززات
هى باشئر. به عل تكنرى سرعت زعلشىء اثر لين عوامل در مقایسه با عوامل
هلر به تصوص ر مورر فال هاب كه قابليت زعلش مناسبى «ارثر تاهيز می
باشر
ج) عوامل هیرروییلی :
جریان تب در مقطع اصلی بستر رورفانه از عوامل اصلی فرسایش و تفریب
ریواره ها به شمار می آی رکه
شرت تثر این عوامل بستگی به وبی جریان» سرعت, عمق, شيب ٠ غلظت
بار رسوب ی کف و بار معلق + رانسیته وگرانروی تب و ویگی های موار بستر
دارو ٠ در صورتىكه تنش) برشى موثر بر چرره و بستر از قش برشی بعرائى OF
بان اقرام به شستن و ممل موار تتکیل رهنره راره نموره
و ثانياً با شسته شرن بسترء ارتفاع و شيب «يواره افزليش يافقه و يواره در اثر
leon) ثقلى تفريب شره و ريزش مى تماير
بيشتر باشرء اولاً
صفحه 5:
از جمله عوامل هیدرولوژیلی میتوان به موارر زیر اشار هگرر:
v
7
سرعت زيار جريان آب
شسته شرن زرات تاك سافل در اثر عبور جريان یا امواج
Gaul farsa V رروثى ys Al jy lou (uly dit كنب لهذا
كرراب ها که منفر به افزایش go (SCOUFING) (faut OT شور
iin ae ae كل سامل ررمرت زمان قولانی تست تا سل
آب اشباع شور
oes fone eat a تنب به رون رورفاته ور هام فرواش: تلا
در اين عالت مقاومت برشى دافلى توره دک سوام لکاهش یافته ومنبر به
CHAT و ریزش می شور
پربره زیر شوبی با آبشستگی در زیر پ ی که ناشی از اتقال مسالج به همراه
ورورآبهای زیر زمینی از رشتهای سیلایی اطراف به رافل رورفانه.
صفحه 6:
سامای رهی رورفانه
تمامی عملیات و اقرامات یکه بهت مزف و ی گاهش اثر لین عوامل و به ویژه
عوامل هيررولوزيلى فرسايش رودفائه اى می شورتمت عنوار) سامانرهی رورفانه
visi co ea (river training)
به ارت وگر تثیت رورفانه ومفاظت ویواره ها از مسائل پیره مینرسی رورفانه
اس ت که از بنبه های علمی, فنی, اقتصاری و زیباثناسی مورر بت بووه و
سامائرهى رورقائه ثاميره مى شور.
در سامائرهى رودفانه ضمن اصلاح مسير و مقاوم سازى «يواره و بستر رورفانه
aise (lb ای انبام هى شو رله شرليط هیررویلی مناسی در آن لم شور به
گونه ا یکه بست یت شره وئوانایی SUE هر آشر سیلاب را در دوره بارش
مناسب راشته باشر.
روش های سامانرهی رورفانه ها
الف : روش های هفاظت رورفانه بر اساس نوع مصالح پوششی:
ابروش های پیولویلی يا روش طبیعی ۰ ۲۷۱۵۲۵۵ اقنووا810
در لین روش با استفاره از امکانات طبیعی نظیر پوش شکیاهی مناسب اقرام به
حفاظت سطح ريواره ها و تثييت طبيعى مسير جريان مى شود. اين روش اكرهه از
نظر اقتصاری برتری ویّه ای نسبت به روش های سافتمانی دارر ولی معمولاً
عمر مفي رلوتاه آنها مستلزم عفاظت و كلهرارى ييوسته است.
صفحه 7:
روش های ساماثرهی رورفاه ها
۲ روش هاى مَلانيُلى يا روش سافتمانی؛ Technical Method
این روش با استفازه از مصالح سافتمانی 9 cal « انواع سازه های مقاوم
نظیر رولش هاء سازه هاى هرايت (نظي رآبشلن ها) و يا سازه هاى تثييت بسترء
سافته و اهرا م ىكردر. لين سازه ها عمرا ثياز به مصالح و امكانات فنى تسيلا
زیاری دارثر و پیز در شرايط یکه عرامل فرسایش رهنره ربواره ها و بستر شریر
باشتر پیشتهار نمی ig
۲ روش های تلفیقی یا طبیعی - سافتمانی: ۲660۵۱ - 80
Method
لين روش تلفیقی از رو روش بلا اس تكله به علت قابلیت تطیق تن با
شرلیط مقلف , امروزه اقتعاری تر و ور عین عال موثر تر از رو ش های ویلر
است. به طور ثل ور سازه های روكش ديواره رودقائه تا سطح جريا نكم آبى با
روش سافتمانی و ور عر بالاتر از آن توسط بوش شكياهى معافظت مى شور
کلته,
پیش از طرافی و اجراى هر يك از لین روش ها بایستی پلان طولی و عرض
رورفانه ها در مقاطع مفتلف بویژه مقاطع فرسایش پزیر و رسویگیر تهیه شور
صفحه 8:
روش های ساماترهی رورفانه ها
se) مستفیع یا غیر مستقیم بورن عملیات؛
| روش مستقیم یا پیوسته: Direct Methods
مجموعه عملاتی که مستقیما رو یکره های رورفانه انبم می شور مثل عفاظت
از شیب هریز يا بالاى سامل و مفافظت از ياشنه سامل در برابر فرسایش و ..
با تومه به اه این روش در یک طول معینی ا زاره انام می شور به روش
های پیوسته هع مشهورنم.
رر اين هالت جريان آب مستقیما به سافل برخورر Wa
۲ روش غیر مستقیم یا اپیوسته: ۱۸۵۲۵۵5 ۱8۵۱۲66۲
ب هکلیه روش هی یگفته می شو رکه مستقیما ور رو یکناره ها انم نمی شوثر
بلله از سازه هایی استفاره می شورکه و جلوی تن مه تکاهش پیروی
فرساينره جريان) یا انعراف آن از سامل و افزایش رسویگزاری استفاره می شور
در این روش ابازه برورر مستقیم آب به سامل رره نمی شور
صفحه 9:
روش های ساماترهی رورفانه ها
ج: از فظر عمر سازه هاد
ا مفافظت موقت :
برای مهار سیلاب در مواقع اضطراری
۲ ممافشت نیمه موقت :
با استفاره از شافه های درقان » سگریژی و با لاشه ستک و سیم ایام می
شور
۳ مافشت رائم +
با استفاره از هصالح بتونی , فلزى و .. انام می شور
صفحه 10:
انواع ساژه های تثلیت رورفانه بر هسب نوع مصالح
و سازه های قییت رورفانه بر مسب نیع مصالح دارای ویّگی های فیزیلی و
اک زر ند
Flexible OF Rigid انعطاف پزیر يا ملب
Permeable OF Impermeable joi آبکزر با غیرقابل ۷
به طو رکلی سازه های انعطاف پزیر عمگگرر مناسب تری نسبت به سازه های
صلب «ارثر . این سازه ها به علت وی سل پزیرشان قررت تعمل i
سل های پیشتری را نسبت به سازه هاى صلب «ارئر . لين تغيبر شل ها مى
توانتر اشی از نشست اهملون بى سازه در اثر يريرة زيرشويى (وطامأه) ويا
Gugee . att (Local Scouring) (2bse (fiut oT سازه های
انعطاف پزیر «ر صورت نفریب جزئی قابلیت ترمیع و بازسازی مجرر رارنر.
نفوزيزيرى سازه هاى أبلزر به آنها رر مقايسه با سازه های غیر قابل نفوز
برترى ويه اى از نظر هیررویگی می هر جراكه اين سازه با عبور آب از
رافل غور سب بیگاهش فشار جریان در وبه بالارست فور شره و همپنین با
هش شرعیت
تثییت بستر و ربواره ها می شور.
مویب افزایش ته نشینی رسوات شره و عملاً سبب
صفحه 11:
روش های مستقیم يا پیوسته
استفاره از رچکش ها عمومی ترین کل ای نکونه روش ها است وكارليى آنها
بستگی مستقیع به مقاوست ممالح تن روی شیب وواره رارر ۰ روگش های
نفوزپزير به منظور سپولت بفثیرن به تراوش آب از واره و بلوگیری از شم
شرن زرات ريز مصالح تشّليل «هنرة تن توصيه می شونر, استفاره از یک لایه
فيلتر مناسب در يبن ريوارة طبيعى و لاية رولش لازم به نظر مى رسر.
برى از اين رولش) ها عبارتتر از
الف) رولش سُلريزه اى:
با استفاره از سک های راثه بنری شره و پفش 7 ن ها بر روی ویواره از اثر
مستقیع جریان بر ريواره طبيعى جلوليرى به عمل مى آير.
ب) رول شکیسه ای: 66۷۵60۲ 501
در لين روش معمولاكيسه هايى از جن سكنف ياكرباس را با مفلوطى از ناك و
سيمان» ماسه و سيمان و يا فقط با فاك ب ركرره و به شل مناسبى روى شيب
رازه لشن
صفحه 12:
روش های مستقیم يا پیوسته
ج) روگش توری Gabion Mattress : fu
در صورت ی که سک با رانه بنرى مطلوب در رسترس نباشر می IS از سک
ها یکویک یز استفار لرركه در اين صورت جهت افزايش ها يرارى سك ها
از سبرهاى تورسيمى استفاره م ىكررر.
تورى سلّك ها رر رولش با ضقام تكم ب هكار برره هى شوئر و ضقامت آنها
معمولاً لمتر از ۳ سانتی متر است ۰ این روش براى جريان با سرعت
هایع/۲ تا ۵/عمتر بر انیه مناسب og و برای پیج هایی با شعع اننای
پیش از ۲۵۰ متر مؤثر هستنر.
>( رولش بتتی مفصل رار:
رولش بتى صلب علاوه بر هزينه زيار و ييهبدلى فنىء تفریب پزیر است. ور این
روش رولش بقی بصورت پاش هاى بتنى مفصل دار بور هکه علاوه بر تأمين
پایماری ریواره» قابلیت انعطاف و نفوزبزیری رارر ۰ این روش برای رورفاه
های بزرک و سرعت های زیار متاسب است.
صفحه 13:
روش های مستقیم يا پیوسته
رولش سفالتی: 6۵۷۵:۳6۳۸ 5361
وی امسالع ملاسي از فییل شم ماسه و همينين موار تفتى (قبز) رز
آسفانتی برای عفاشت سفح ویواره در بلاتر از سلح
متوس طکم آبی استفاره می شود این نوع ر و کش نفوزابزیر ره و افعطاف
پزیر یگمی دار وه از معایب این روش می باشنر.
وا پوش شگیاهی
پوش شکیاهی به عنوان یلی از اقتصارى ترين روش های عفاظت سوامل
شنافته شره است و تتها روشی اس تکه قابلیت ترمیم طیصی و بازسازی فور را
رارد نقش لین پوش شکیاهی ب هکونه ای اس تک هگروهی عرم وپور آن) را بر
روی یک ریواره, نشانه فرسایش بزیری آن می dh
بوشش كياهى با بالا بررن ويرّلى هاى مناسب فل «يواره باعث تقلیل
فرسايش آنها شره و از طرفى با افزايش زبر ىكاثال سب بكلاهش سرعت و
در نتب هکاهش تنش برشى جربان) مى شور و همينين ررفتبه هال ىله عمق ريشه
آنها زیار است از لغزش ريواره ها جلوليرى م wl
صفحه 14:
روش هاى هفاظت غيرمستقيم یا اپیوسته
در اين روش با سافت سازه هایی باعث انمراف خطوط جريان از ريواره هاى
فرسایش پزیم شره و قابليت رسو بكزارى جريان افزليش مى يابد. برقى از
اين روش ها عبارثئر ازه
الف) روش شْبله اى: ععمع]
اين سازه ها معمولاً از يك يا رو رريف شم عكوييره Sil opts As ont
بوسيله له ای از نس تورى بهم متصل م یکورن.
ب) آب Vane Dike ig! ay so ob
این آیشکن ها سازه ها یکوتاهی هستت رکه با زاوی ه کمی نسبت به امترار
جريان» در رودقائه و رر جند ريف قرار م ىكيرئر.
ارتفاع آنها بالائر از سطح متوسط تب ول یکمتر از تب من های معمولی
است.
صفحه 15:
روش هاى هفاظت غيرمستقيم یا اپیوسته
@( دیواره های خاکریز طونی: Longitudinal Dikes Levees
لين سازه ها از سرريز شرن سيلاب در دافل رشت سيلابى جلوليرى م ى كتنر و
sigh oo cael جريان و ركاثال هاى اصلى عرل تكثر. ولى لين ريوارة ها در
مقابل جريان هاى سيلابى قابليت فرسايش «ارنر و مملن است بفش وسيعى
از زمین های مور را iS Jl
«) آب مٌلن هاه
این اه ها زره های عزضی هست رکه ور کاره سمل رورقانة Mal لط وإ
رو كرون جريان از سامل و متمرگ زگررن تن در وسظ به مفاظت ریواره ها
(allies
صفحه 16:
آب شتلی
کنره شرن و عمل رسوبات بستر بهورت با ركلف امیره می شور
هتلام ىله مسير جريان رودفانه و بي ککانال توسط سازه هایی از قييل اپی و
يايه بل هارر معرض تنك شرلى سطح مقطع قرار م ىكيرر مسئله تب تسل
oh a Me ji sa
اين تك شرلى ها باع ثكاهش سبح مقطع , افزایش سرعت آب و در
flats ST Cage Cal مى شور
به طو ركلى “انوع آب شستگی وبور دار
الف) آبشستلی عمومی :
اعمال تک شرلی در مقطع عملً با کاهش سطح جریان مومب افزلیش سرعت
و در ثتيبه افزليش تنش برشى اعمالى ب هكف بستر می شود لین اثرژی صرف
کنرن و عمل رسویات پستر بصورت با ركف شره و يريرة الب (fiat عمومی
رخ می رهر .
اين لب شسئّلى ا هتلامى ارامه مى ياب ركه میزان تتش برشی اعمالی به کف
كمتر از ميزان تنش برشى بدرائى بستر شور. در اين صورت روئر افزليش عمق
gil از fla OT متوقف شره و مقطع به عالت تعارل wy (po Mya
صفحه 17:
ey ی
الف) آبشستلی موضعی :
به علت برفورر جریان با موانعی نظیر Oba cos dy ol ay bob OT
تغیر یافته و به علت افتلاف فشار هیررواستییلی در بالارست و پایین رست
مائع: يك سرى جريان ها یگررابی پیرامون تن به وبور می آیث رکه عامل
اصلی ایبار آب شستلی موضعی در اطراف مانع مزبور هستنر.
سرعت ها و تقش های برشی اشی از wba ها یگررایی میمترین عامل ايهار
و توسعه آبشستلی موضعی می باشر .
آبشگی موضعی در (lial
در اثر برفورر جریان با آب مل نکه به عنوان مانعی و مقابل تن عمل می
کند. فلوط جریان در نزیلی تن تفییر جهت داره و مومب ایبار جريان هاى
گررابی در وبه بلای سازه م ىكردر. لين جريان ها ىكررابى در امترار ىله تقريياً
عمور بر امترار سازه كب شن مى باشر به سمت بايين رست هرلت م ى كت
asl جريان و همپنین ایبار سرعتهای موضعی ناشی از لين جريان هاى
گررابی عامل chal اببار آب شمتلی در باى 7 بشن ها است.
صفحه 18:
er 1 iN و
پارافترهای موثر بم پریرة لب شسئلی موضعی
اء بارامترهاي ىله وضعي تکانال و ساژه آب من را نشان می رهر:
-عر ضكاثال (يا فر ضكاثال مستطيلى) : 8
-طول آب سکن ۱.۰
او قبل تب فلن .8
ی کال ۰ 5
۲ پارامترهای یکه ویرژّلی های جریان را توصیف م یکنتد:
eee با
Sit atu ششک ot eee
۳ پارامترهای یکه ویژلی های سیال را توصیف م یکنر:
رم ویژه آب ۰ ۵
-اقلاف وزن ویژه آب و هوا: DY
-ویسلوزته ريناميلى: دا
صفحه 19:
cs we 7 + 9
پاراهترهای موثر بر پریرة آب شستلی موضعی
۴ پارامترهای یکه وی های رسوب را توصیف م BS
-قطر متوسط زرات رسوب : 050
-افقلاف وزن ویژه رسوب با آب (با فرض رسو یکروی) ۰ YS
سرعت سفوط زره ها و تتش برشی بعرانی ۲ را نیز می توان در ای نگروه
ها بای دار
صفحه 20:
x 5 7 ۳ 2 4
id از روش هاى غيرمستقيم و معمول و ركنترل فرسايش كثارى و حفاققت
کناره های رورفانه ها استقاره از اپی با 7
می nile
» این روش یک سری آبشکن به طور متوالی و زاویه وار با مسیر جریان
رورفانه سانته می شوند. این تب GLb ها از يك سمت به سامل رورفاه
متصل شره و تا مسافتی «ر «افل بستر رورفانه به جلو می آینر.
7
این سازه ها پرفطوط جریان تاثي ركزاشته و باعث تفییر در اللوى جريان رورفاه
و انعراف جريان از ربواره های فرسایش پزیر به وسط رورفنه شره وگاره ها را
از غطر فرسایش معفظت می نماینر
با ايعار ثافيه سلون در ین جو آبشلن وکاهش سرعت جريان از شرت برفورر
ت قبلیت رسو بگزاری جريان را ور سامل
آبشلن ها معمولاً از پنس سنگ, پاره ستگ, شن » اک , مصالح سگریزه ای
توری سک و اوار (پيي يا فلزی ) با زاو يه مشقس) نسبت ب هكثاره رورقائة از
طرف سامل به سمت مرگز جرب
بازه بعرائى و نيز موجب تلك شرلى موضعى در دافل جريان می شوند. عمگلرر
مثبت این ساز ه ها از يك سو به ويزلى هاى طبيع رودفانه و از سوی ویر به
رعایت کلات فنی در فین طرامی و امراث ساژه پستکی رارر.
سافته می شونر و باعث دور شرن) جریان از
صفحه 21:
انواع آب
معمولاً آبشکن ها را بر منای چهار ویژگی زیر طبقه بنری م یگنر
الف؛ از نظر مصالح سافتمانی
بر اين اساس ob OT ها به رو صورت نفوزیزیر و نفوزنایزیر eum می شونر
تب فلن هاى
ذ يذيره
به وليل ثراشتن برئه صلب «ر مقابل تغيير سكل هاى ممرور به صورت
انعطاف پزير عمل wi ga اما در برابر نیروهای Si مقاوع نیستتر و رر
موارری در مقابل فشارهای ناشی از تجمع شاخ و برك و ساير اشيا شناو رکه
لافس در مواقع سیلابی توسط بریان تب به ریواره lb OT ها هبوم می
آوررء آسیب پزیر می شونم. زیرا با مسرور شرن فضای پین شمع هاء فشار
وارره برسازه تب سکن افزایش یافته و موببات تلریب تن ر | فراهع می
asl
تب ste ob نفوز پزیر اغلب ازینس نی » الوارپوبی و یا شمع های سافته
شره از بتن مسلح بوره و در موارری از لوله های فولاری سافته می شونر.
صفحه 22:
انواع آب
go a 7
آب شلن های غیرقابل نفوز یا صلب:
مائع عبور جريان از درون ييلره فور مى شونر در اين عالت رسوبات يين
a ali! lo lt شور. لزا به وليل تغييرات سريع اللوى جريان» ور رماغه
ابن نوع از آسّلن ها فرسايش) به وقوع مى بيوندر.
چررورثانه های با بستر سفت و يا ستلی, wlll های غیرقابل نفوز وارای
مقاومت يشترى بوره و به همین نسبت میزان عمق آبشستلی دررماغه 7+
كافش wh oo
تب شن هاى غير قابل نفوز ازمصالح سلی نظیر لاشه ستل, قلوه سک و با
قطعات تورى سل ك]لاييون ) سافته مى شوئر.
آب من های نفوزابزير باعت دفع جريان يا تغيبر جهت جربان می شوثر.
صفحه 23:
انواع آب طن
ب: انواع آبّلن از نظر موقعيت تاج
ها بر اساس) موقعيت تاج به «و نوع مستغرق و غير مستغرق_تقسيم مى
شون
اپی های مستفرق(0۳6۲96ا5)
پيشتر کار های مپنرسی سوامل و ایار ففای مناسب جهت ALG
برا ى كاش تیروی اشی از امواج جزر و مر استفاره می شور در این اپی ها
تراز آب رودفانه بالائر از تاج اهى است.
اپی (un-submerge) Gime pe oslo
کلیه اپی های یکه رکترل سیلاب, مهنرسی رورفانه و کار های 7
استفاره می شونر از نوع غیر مستفرق انر و تج اپی بالاتر از مرگثر جریان قرار
Gp
دار
آبشکن های صلب (غیر قابل نفوز ) برای شرایط غیرمستفرق طرامی و سانته
می شوند. زیر | در شرایظ
مستغرق این آیشلن ها مستعر فرسایش شریر ور طول برثه هستتر.
صفحه 24:
انواع آب طن
ج: انواع آبشّلن از نظر زاويه قراركيرى نسبت به جريان
آبشکن ها براساس #ثیرشان بر روی جریان رودفائه مملن است به
های بازب و رافع_ و نرمال تقسیم بنری شونر.
یمن های رو به پایین رست (بازب) : (Attracting groyn)
جريان را به سمت فور جزب م ىكثر و به منظور #مين جريان تب عميق و
ی از نزويلى ساهل رورفانه سافته مى شونر. هميفين ابن آسَلن ها باعث
انقباضكمتر ى در جريان شره و در ثتيبه فرساي شكمترى نيز در رماغه قور
ايبار م ىكثثر. به علاوه ررلين نوع آیشکن» سامل مقابل از انعراف جريان عاصل
از سازه» متاثر نمی شور
صفحه 25:
انواع آب طن
(Repelining 9۳0۷۳۱ ۰ رو به بالا رست (رافع) ste ot
آبکن های رو به بالارست (رافع ) برای فاظت از ویواره ساعلی تعت اثر
ole های آب با ارتقاع
هم بنين در آسّلن هاى رافع عمل به تله اثراقتن بار بستر وردرفاصل بین
أشن ها و هرايث جريان به سمت مرلز آبراهه. بهتر صور تكرفته و رر ثتييه
از فرسایشرم جوا ۵ نیز جلگیرج) مب شور.
(Deflecting groyn) : (50) Jui oo oft
به ابى هاب ىآفته مى شو ركه با بهت چریان زاویه ٩ رربه
صفحه 26:
انواع آب
و انواع آبشّلن از نظر LE رماغه
ير اساس سكل دماغه نيز سن ها به صورت هاى مستقيعرء سرسيرى, سلح.
هن و جولاني معلوس_تقسيم بنرى مى igh
to و a ant cay a وه قزر را
انتوایی تن جهت فاقت ر مقابل آپشسگی موفعی به صورت ریره ای
است. معمولاً برای کاهش فرسایش موضعی و جلوگیری ا زکستر شکورال
فرسايشى رر اين آبشکن هاء ضسمت رماغه تن به سل پین تری ابرا م ی
گرد
در این نسوس سه مالت مشنص شامل یمن مستقیم با رماغه پبهن (معمولا
وليره لى)» با وماغه سرسپری, و با رماغه سرکج وبور دار
مناسبترین عالت ولمترين ميزان آبشستگی رماغه مربوط به آبشلن س رکج بوره
است
بررسى ها نشان می ده هکه در آبشکن های پوگانی ءکسترش پاله فرسایشی ر
رماغه, ور مقایسه با 7
های سرسپری از وسعت بیشتری برفوررار است و
Bla) تشریر فرسایش در رماغه چنران) مورر توبه نیست.
صفحه 27:
a
انوع آب شلن
۱ eb) paige
و انواع ین از نظر کل رماغه
صفحه 28:
بفش های مفقلف آب
اه سر اپی یارماغه (۳۱6۵۵)
(Shank) aiy ساقه یا ۲
(Foundation) (4
(Bed protection) w as
(Revetment) (is, 10
جنر كلته ؛
7 ابيها براى براى سرعت هاى بيش ۳ متر بر
براى اصلاح مسير رورفائه هاى عريضش وشريا
رسوب كف زيار از نوع ماسه .شن و
انیه مناسب و موثرئر.
صفحه 29:
پارامترهای مهم «رطراعی تشن ها
به طورکلی طراهی این ها تابعی از فالتورهای زیر است:
-١ قصوصيات هيرروليلى جريان نظير عمق و سرعت جريان.
۷- فصومیات بار رسوبی جریان) رودقائه.
۳۲- پارامترهای مسیر رورفانه نظیر شیب رورفانه» مشنصات هنرسی مقطع چریان)
و فصوصيات مصالح بستر (رسسیلت, شن. سگریزه» قلوه ستل, سک وئفته
اش
۶- سایر عولمل: بریان های واریژه ای درطول سیلاب, فسارات ناشی از
یثینران, مصالح قابل دسترسی بهت سافت pl
با در نظ رگرفتن عوامل مور یلی از روشهای طرامی انتقاب می شور و
طراح باير تصميم لير ركه:
-١ از تظرمصالح سافتمانى جه نوع آبشّلنى باير سافته شور.
'ا- تعيين زاويه آبِسّلن ها نسبت به جريان.
۳- طول و ارتفاع آبشّلن جقرر باير باشر.
؟- ائتناب تعرار و فاصله بهينه بين آبسّلن هاء
ه- تعيين شُلل آبشّلن (رر بلان).
- را هلارهاى عفاظت آبشلن رر مقابل آبشسئلى رماغه.
صفحه 30:
پارامترهای مهم «رطرامی بسن ها
۷- تعبین فرسایش قابل انتظار به منظور عفاظت مناسب oy بستر.
۸ وفعیت رسو بگزاری ورعر فاصل یا در میران آیشلن ها.
بلورکلی عوامل مهم در طرامی آبشکن پارامترهای یل و بلانع, LET ag)
نسبت به ريوارهء فاصله_آبشلن هاء طول_آبشلن. ارتقاع_تج؛ شل مقطع. مصالح
سافتمانى_و عمق_آبشسئلى_مورر انتظار هستت ركه رر ارامه ررقصوصن هرك از
آنهابه افتصار توضيح راره مى شوره
صفحه 31:
پارامترهای مهم «رطراعی تشن ها
ugh; ۷ تبگکن با ریواره رورفنه: (6)
راستای رواره ین سبت ب هکناره رورفانه می تواثر به صورت عمور برگذارد.
متمایل به بالارست و با متمایل به بایین رست باشر
oslo lhe متمايل به يايين رست تنك شرل ىلمترى را در جریان ایب رگروه و
در ثتيهه ميزان آبشسئلمترى را سبب م ىكررئر. زر صورييله آبشّلن هاى
متمايل به بالارست علاوه بر انعراف lye pitty طول يشترى از سافل را
عفاظت می نمایند.
پطورکلی به منظور انراف جریان و با هرف رسو بگزاری وایبا رناره ساملی
جريدء لازم است زاویه 6 پیش از ٩۰ درجه باشر(تربیاً »۱ تا ۱۳ درجه )
باشر(آبشکن های (gh
ولى در شرايظ ىله بوبور شرايط رودقانه به منقو رلشتى رائى و با لیری از
بليين رست مرنظر باشر. بهتر است 6 کوپکتر از ٩۰ دربه باشر(آشکن های
جازب).
صفحه 32:
پارامترهای مهم «رطراعی تشن ها
ین آب شتگی و زاویه یی
آقای اهمری با توبه به i) cell
۳
باگتاره با سمل را به صورت زیر ارائ هگرره است.
۳
al
mex 4 616 —0.908(2)?
3
7
wl,
عمق آبشسئلى امترز
a) آبشکن باکاره رورفنه Jes
دبى در واح عرض رودفانه افوت ملعب بر ثانيهز
صفحه 33:
پارامترهای مهم «رطراعی تشن ها
7“ فاسله من ها: (5)
فواصل يبن آبشکن ها بایر به نموى باشركه اثر متقابل do olla wy جريان را
از سامل ور تموره و جريان يبن رو آسّلن را تضعيف نما یر و برين ترتیب
شرايط ترسيب رسوبات در هر فاصل رو آبشّلن را فراهم ثماير.
جنائهه اين فاصله ييش از حر لازم اثتقاب شور اين lat وبور رار ركه جريان
ont (Lal Clue rly ailing, و موجبات فرساي شكتاره ها را فراهم آورز و
به علاوه لين pal ایمنی آبشلن های پایین رست را نیز به مناطره می انرازر و
مائع تشليل لايه رسوبى يلبارجه رفضاى يبن آسّلن ها مى شور
براساس تتقيقات [زمابسّلاهى نتايج متعررى برست آمره است:
uila Delft Hydrolic ellist;7 :
متوالی | تا ۲ برایر عرض رورفانه لو با ۵۱ پرابر
Wn wos
صفحه 34:
پارامترهای مهم «رطراعی تشن ها
۲ پارلتون ( ۱۷۲ ) برای مسیرهای مستقیع فاصله آب سکن ها ,| phe 8
sb ala © قاثم tll Salt م یکنر.
۳ کیئوری و مووراش ( ۱۷۸۶ ) برای عفاظت مناسب ریواره هاء فاصله
ها را ل-۵ پرابر طول آنها تومیه نموره اثر
۴ ریپاررسون و همگاران ( ٩۷۵ ) فاصله آیشکن ها را مراقل "5-۳ برابر و
مرآثر اس پرایر طول قانم آیشکن | پیشنوار نموه Ail
۵ پترسی( ۱۷۸ ) فاصله موثر بین دو آشُکن را فاا-_برابر طول قانم
ut بالا رست می راث رکه برای هر فکشیرانی این فاصله ۲-۵ برایر و
بای ات ریواره ها -1برابر فواهر بور
که همه اینها قابل تعمیمی به تلیج آزمایشگاه ۲۷۷۵۴۵۱ :0۵1۶ هنتر می
باشر.
UT onl ترين هالت براى تعيين غاصله بين رو آبسّلن تشليل ي ككرراب يين
آنها مى باشر .بإيدارى يب ككرراب بيشى سَل ل كوه كله بتوائر معيط Habe را
براى ته نشينى و ترسيب رسوبات ايع ركنر بسئلى به ضريب .3 AL oy
ضريب مى توان به عنوان يك راهتما ىكتترل فاصله استقاره نمور
صفحه 35:
پارامترهای مهم «رطراعی تشن ها
در بهترین عالت این ضریب نبیر از مفی جاور وشتر شور
aS ol pw
و2
شتاب ثقل )متر بر مجزور نیع
رصح بر
oh
ضريب شزى
قاصله يين «و ابى متوالى أمترل
Yael oye عمق
ضريب ثاب تلوجلتر از وامرور مور گرراب قوی بین ووآیشک که ۰/7 ر نظ مگرفته می شور
ضریب شزی از معارله مقابل محاسبه می شور.
sof pp أل
1
1 pea Vial gam Glas
ماده 0
واز آن جاب ىكه در بسترهاى Gaye أ- مى باشرء ررثتيبه فواهيم راشت:
صفحه 36:
bo eller aby» pape پارامترهای
(A) le ارتفاع تن ۲
مهمترین پارامتر موثر «ر تین رقوم تج آبشلن هاء عمق جربان با روره
ازلشت مشلس در رورفانه است . ارتفاعبشکن معارل ارتقاع جریان آب در
روره برلشت معينى به اضافه ارتفاع آزارى عرور نيعم متر براى أشن ها ىكوتاه
ومرور یک متر برای آبشلن های بلثر فواهر بور.
به عبارت ويلر ارتفاع آشلن از بروفيل طولى سطح آب پیروی 7
لین زمینه با استفاره از فرمول زیر می توان ارتقاع آیشلن ها را نسبت به
کف رورنانه برآورد
» أنه
ارتقاع آبشکن (مر)
فامله ox رو ین (متر)
شیب متوسط رورفانه در قسمت مورر مطالعه 2
بربهی است ارتقاع آبشکن ها براساس فاصله آیشکن ها قابل تعریل شرن
است.
صفحه 37:
پارامترهای مهم «رطراعی تشن ها
7 طولى تاج آبشّلن هاء
اصولا طرافى اين قسمت براساس میزان شرت ممله جریان به سامل صورت
می پزیرر
تج آبشگن ممگن است افقی یا تراز وبا از یواره به سمت مور رورفانه شیب
دار باشر .
چر مالت شهرار سطح مقطع موثر جریان «ر ربی های بالاء بيشتر بوره و سطح
پیشتری در مقابل جریان قرار م یگیرر بطوریگه تعت پنین شرایلی
سرعت جریان نیژگمتر می شور
وقتی معروره op Clas عبوری و سطح آ بکم است, اج افقى براى OT
مناسب تر است و بر علس By تغییرات زيارتر باشر بهتر است تاج بسن
به طرف رورفانه دارای شیب باشر
طبق بررسی های صور تگرفته توسط ۵۱۷۵۲62 آبشلن هاى با تاج شیبرار,
برای عفاظ تکناره ها ررمقابل مناسبتر هستتر .
به منظور متمرگژگرون و هرایت جریان به سمت رافل و وسط رورفانه شیب
طولى 7 استررصر توصیه شره است, ولی این شيب بستلى به طول
ate لض pl
صفحه 38:
bo eller aby» pape پارامترهای
برای آبشکن های طویل متصل به ريواره سامل ىكوتاه شيب ملایم : و برای
آبشلن ها ى لوقه (با طو للم ) و يا واره ساملى بر شيب تنرتر ى لازم
است.
در مورر مقرار شیب طولی روی تاج نظرات متفاوتی ارائه شره است ولی اكثراً
در هورر اصل لزوم شیب طولی متقق هستند, در زیر به برفی از این نظرات
اشاره می شور
-به منظور جلوكيرى از جمع شرن جريان در ريشه آبسّلن ٠ رر هتلام جريان
افافی, پیشنهار می شوه تاج ريوارهء شيبى رر عرور !١١ ( افقى ٠ عمورى) به
طرف رورفانه راشته باشر
-به منظور عفاظت ریواره ها از فرسایش ۵۱۷3۲62 رر 19/5 شیب طولی تاج
ان ها راز ۵۱ ۵ ۰/۳۵ توصیه بر وم اس
صفحه 39:
پارامترهای مهم «رطراعی تشن ها
2 (امنها و رماغه لبگلی هار
شیب چامنه های یمن بر اسا سكيفيت فال زير آنآله به صورت فيلتر عمل
ه ىكتر) ٠ جربا تب زیرزمینی و نوع ستگ ينى رولش) دن تعيبن مى شور.
ولى معمولاً مقارير زیر به عنوان راهنمای عمل مورر استفاره قرار م یگیرثر:
قسمت تفت برخورر با چیان(زیرآب). ۷۳/۵ ۱ ۱۲/۵
1ل نشل (يزون ازا اب شیب قرتر. 6۱۳/۵ هالا
شيب «امنه آسّلن ها را وقت ىله از مصالح سئلين هميون سنك استفاره هى
شور می توان تترتر از ات ی که از مصالح ماسه یا مشابه تن استفاوه می شور در
نظ رگرفت, ولی اين شيب تباير از زاويه اصطلاك راخلى مصالح (00) ييشتر باشر.
صفحه 40:
bo eller aby» pape پارامترهای
در قسمت زماغه يا نول آبشلن شیب معمولا ملایم تر است و ۱۳ 6 1۵
معمولا ملايم تر 7
ييشتر ثيرو هاى وارره از طرف جربان تب به نوك و «ماغه آبشّلن
وار ga شور معمولا شي بكمتر زر نظ ركرفته مى شور و به صورت (ايرة اى
ترره می شونر.
Oho شیب باعث افزلیش هزینه شور با استفاره از گف ینم آیشمتگی را
کاهش داره و شیب را در هر معمول در نظر Jil po
صفحه 41:
پارامترهای مهم «رطرامی بسن ها
۳ عرش قاچ آبشٌلن ها :
بلورکلی عرض تا ج آبشکن مرور 21۱ متر در نظ رگرفته می شو رکه با تومه به
عرضر) ماشين آلات معمولاً “أ متر مناسب مى باشر.
se list لل مقطع عرضى vA
مسولاً بهت سیولت در اجراى آبشلن هاى با برئه سگی» مقطع عرضی
ها به صورت زوزئقه اى سكل وشيب های تن طبق مناسبات مربوط به
شيروانى فكريزها و اصول مَلائيك فال اجرا مى شور
۷ عمق ata, ین ها ور دافل ريواره رورفاته:
اتسال آبشلن ها به ویواره ساعلی بایر از طریق ارامه برنه آیشکن به رافل دیواره
ساعلی و نیز ابرای سامل سازی به طول ( ۵۰ - ۲۰ ) متر در بالارست و پایین
رست مفور انبام شور
وطن فرا ( ۱۳۲۹ ) عمق ريشه
8 متر شنوار نموره است.
ن در «افل ریواره ساعل را در فرور ۲ الی.
صفحه 42:
پارامترهای مهم ررطرامی بسن ها
تعیین مصالح مورر استقاره رر برنه و رولش طن غاد
جهت منافظت از برنه سن ها در مقابل نيروهاى وارره از طرف آب از
رولش استفاره مى شور
مصالح مورر استقاره رر برئه و هم جنين رولش مفافظ fia (lla به تفوذبزير
یا نفوزاپزیر بورن) سازه مربوطه رارد.
رصورت نفوزاپزير بورن از وواره بتی » سنك و سیمان و صفعات فلزی و در
هالت قوزيزير بورن از مصالح طیعی شن و ماسه و قلوه سک در برنه استفاره
می شور
oli Oth, oly های نفوززير می توان از مصالح منتلفى بهر هكرفت از
aloo
- رولش سك ريزه ا ىله استفاده از فيلتر را ضرورى م ىكثر.
- روش قورى سك از نوع بللانى يا رولش) با ضفام تكلم براى عفاظت شيبها
- روگش ot مفصلرا ركه علاوه بر تامين حفاظ و پایراری؛ ت انعطاف و
فوززیری رارد
+ رول شکیسه el عاوى مقلوط (6ال- سيمان) و یا (ماسه- سیمان)
- رولش آسفالت
- رولش تیر ماشین
- استفاره ترریمی از پوش شکیاهی با dog به افزایش تراکم پوشش بالزشت
زمان تاهر مملن هسته و برنه
اير از مصالح بستر igh aly ailing,
صفحه 43:
صفحه 44:
صفحه 45:
صفحه 46:
صفحه 47:
صفحه 48:
تصویر
4
صفحه 49:
چثر تصویر
صفحه 50: