شیوه ارائه مطالب علمی و فنی ۳
اسلاید 1: تعداد واحد : 2 مدرس: حميد دوست محمدياننام درس : شيوه ارائه مطالب علمي و فني
اسلاید 2: فهرستفصل اولروش نگارش مقالهفصل دوم(ارائه کتبی) فصل سومفصل چهارمآموزش رزومه نویسیروش نگارش پروپوزالمستندسازی فرآیند
اسلاید 3: روش نگارش مقالهبسم الله الرحمن الرحیمرجوع به فهرست
اسلاید 4: برای برقراری ارتباط و انتقال اطلاعات به افراد و علاقمندان به موضوعات خاص، روشهای مختلفی وجود دارد که یکی از مهمترین و بهترین آنها به نگارش درآوردن اطلاعات، یافته ها و نظریات در قالب مقاله می‌باشد.
اسلاید 5: تعریف‌مقاله: مقاله عبارت است از نوشتن مطالعات، مشاهدات و کلیه کارهای انجام شده تحقیقی، عملی و نتایج حاصل از آن.
اسلاید 6: اولین قدم در راستای اطلاع رسانی صحیح از طریق نوشتن مقاله، نحوه نگارش صحیح مطالب می باشد به طوری که بتوان کلیه موضوعات، مفهوم و نتیجه گیری را به خواننده منتقل نمود.
اسلاید 7: ارکان مقاله‌نویسیوحدت موضوعوحدت زمانوحدت مكانانسجام
اسلاید 8: ارکان مقاله‌نویسیوحدت موضوعمقاله باید حول یك موضوع مشخص نوشته شود. نباید مرتب از این شاخه به آن شاخه پرید و خواننده را در میان داده‌های متفاوت و بی‌ربط سرگردان كرد.
اسلاید 9: ارکان مقاله‌نویسیوحدت زماننویسنده باید زمان مقاله را از ابتدا تا به انتها ثابت نگاه دارد. اگر قرار است رویدادی در دوران حاضر بررسی شود نباید در میانهٔ مقاله به بررسی جوانب همان موضوع در عصر قاجار پرداخت. دقت شود این امر تناقضی با آوردن مقایسه‌های تاریخی ندارد.
اسلاید 10: ارکان مقاله‌نویسیوحدت مكانمكان مقاله نیز باید ثابت نگاه داشته باشد. اگر مقاله دربارهٔ پدیده‌ای در ایران نوشته می‌شود نباید در پایان، سر از تحلیل همان موضوع در شیلی درآوریم!
اسلاید 11: ارکان مقاله‌نویسیانسجامیكپارچگی مهمترین ویژگی است که باید در نوشتن مقاله رعایت شود. نویسنده باید با هنر نویسندگی و قدرت استدلال خود، موضوع را بپروراند و خواننده را به نتیجهٔ دلخواه برساند. هر گونه آشفتگی و پراكندگی در ساختار مقاله و نكات و جملاتی كه تكه تكه پایه‌های عرضهٔ یك اندیشه را تشكیل می‌دهند، نویسندهٔ مقاله را در موفقیت ناكام خواهد كرد.
اسلاید 12: برای نوشتن یک مقاله مناسب باید مراحل مختلفی را مد نظر داشت که ضمن پیوستگی و انسجام مطالب، ارتباط مناسبی با خواننده برقرار کند: مشخص کردن هدف از نگارش مقاله‌طرح سئوال و موضوع‌جمع آوری اطلاعات مناسب در خصوص موضوع مورد نظردسته بندی و مرتب نمودن اطلاعات جمع آوری شده بر اساس سابقه
اسلاید 13: برای نوشتن یک مقاله مناسب باید مراحل مختلفی را مد نظر داشت که ضمن پیوستگی و انسجام مطالب، ارتباط مناسبی با خواننده برقرار کند:گزینش اطلاعات مورد نیاز مربوط به موضوع که می‌تواند در راستای پاسخ به سئوال و موضوع مطرح شده باشد.تنظیم منطقی، یکنواخت و مرتبط مطالب گزینش شده‌تجزیه و تحلیل مطالب و اطلاعات و مقایسه آنهاارائه مطالب به روش صحیح و منسجم به نحوی که فهم مطالب درج شده برای خواننده به سادگی میسر باشد.
اسلاید 14: مراحل مقاله‌نویسیاقدامات مقدماتيجمع آوري اطلاعات نگارش متن اصلي مقاله
اسلاید 15: اقدامات مقدماتي1.تصميم گيري در مورد عنوان مقاله 2. تهيه طرح كلي و نمودار تحقيق 3. نگارش حرف اساسي مقاله
اسلاید 16: اقدامات مقدماتي1. تصميم گيري در مورد عنوان مقاله نگاه كلي: عنوان مقاله بايد اشاره اي به کليد واژه اي داشته باشد که ناظر بر کل مباحث مقاله باشد و در يک مفهوم کلي در عنوان اصلي مقاله منعکس شود.نگاه مشخص: عنوان مقاله بايد اشاره به حرف اصلي مقاله داشته باشد که در عنوان فرعي منعکس مي شود.
اسلاید 17: اقدامات مقدماتي2. تهيه طرح كلي و نمودار تحقيق سرفصل ها، عناوين فرعي هر فصل و احيانا زير عنوان هاي عناوين فرعي مشخص شود بگونه اي که در يک صفحه کل کار در قالب يک طرح قابل رويت باشد.
اسلاید 18: اقدامات مقدماتي3. نگارش حرف اساسي مقاله حرف اساسي مقاله به خواننده توضيح مي دهد كه مقاله در مورد چه خواهد بود و چه نكته اساسي را نويسنده مقاله بيان مي كند و به عبارتي چه نكته جديدي را نويسنده مقاله به مطالعات پيشين و يا اساسا به دانش بشري اضافه مي كند.
اسلاید 19: جمع آوري اطلاعات با افرادي که در رابطه با موضوع تحقيق مورد نظر شما، تجربه علمي گسترده دارند، در خصوص روش انجام تحقيق، نظريه هاي مهم، کتابهاي مهم و مسائل اساسي تحقيق مشورت شود. در صورتيکه تحقيق جنبه بين رشته اي دارد، با محققين چند حوزه مشورت شود.از جمع آوري اطلاعات پراکنده پرهيز شود. مرور اجمالي بر کتاب ها، مقالات و خلاصه مقالات در ارتباط با موضوع صورت بگيرد. مطالب همزمان با جمع آوري وارد کامپيوتر شود و بر اساس فصول مربوطه و عناوين فرعي دسته بندي شود.
اسلاید 20: نگارش متن اصلي مقاله مقاله داراي پنج جزء اساسي است که حتما باید با عنوان مستقل از هم متمايز شود: 1- مقدمه 2- متن اصلي مقاله 3- نتيجه گيري 4-کتابنامه منابع 5-ضمائم و زيرنويس ها
اسلاید 21: نگارش متن اصلي مقاله علاوه بر موارد ذکر شده مقاله می تواند جزء های دیگری نیز داشته باشد.مانند:چکیدهخلاصهادبیات موضوعتقدیر و تشکر
اسلاید 22: عنواننام مقاله باید کاملا هماهنگ و مرتبط با موضوعی انتخاب نمود که مقاله در مورد آن تهیه و نوشته شده است.عنوان مقاله باید روان بیانگر محتوای مقاله و مختصر باشد.
اسلاید 23: چکیدهچکیده باید دارای یک دید کلی در زمینه مطالب مورد نظر باشد که طی چند جمله کوتاه و قابل درک، محتوا، محدوده و عمق کار انجام شده را بازگو نماید و نتایج احتمالی را نیز در آن ذکر کند. در این بخش اهداف عمده، مواد و روشها، نتایج و کاربردها باید بصورت خلاصه و گویا ذکر شوند.چکيده بايد طي يک پاراگراف و حداکثر 200 کلمه بطور صريح موضوع و نتايج پژوهش انجام شده را مطرح کند؛ يعني بيان کند که چه کاري، چگونه و به چه منظور انجام شده و چه نتيجه اي حاصل شده است. در چکيده نبايد هيچ گونه جزئيات، جدول، شکل يا فرمولي را درج کرد.
اسلاید 24: خلاصهدر خلاصه باید مختصر شده از متن ذکر شود تا خواننده بتواند درک کند که در مقاله چه مطالبی می خواهد ذکر شود.
اسلاید 25: مقدمه‌مقدمه در حقیقت وارد نمودن خواننده در مسیر موضوع مورد بحث است و باید بصورت مختصر، سابقه کار و نتایج را مطرح کند و تا اندازهای به اهمیت موضوع بپردازد. عمده‌ترین نکته قابل توجه در نوشتن مقدمه آن است که مقدمه باید قدرت هدایت سریع و مستقیم خواننده به موضوع مورد نظر و یا مشکل مطرح گردیده را داشته باشد. مقدمه باید با یک روش منطقی به معرفی و توجیه موضوع مورد پژوهش بپردازد و در آن به تحقیقات انجام یافته در زمینه مورد نظر به اندازة کافی اشاره شده باشد و هدف پژوهش را به وضوع بیان کرده باشد. مقدمه باید حداکثر در یک صفحه ارائه شده باشد.
اسلاید 26: مقدمه‌عبارات خلاصه اي كه خواننده را متوجه موضوع اصلي مقاله بكند، در بخش اوليه مقدمه نگارش شود.مقدمه تاريخي كه منعکس کننده مطالعات پيش باشد و به نوعي منعکس کننده نظريه پردازان حوزه اصلي مقاله و سئوال اصلي مقاله باشد ذکر شود.ارائه مطلب اساسي مقاله در يك پارگراف در پاراگرف آخر مقدمه اشاره اجمالي به مباحثي که مقاله به آن خواهد پرداخت، ضروري است.
اسلاید 27: ادبیات موضوعابتدا لازم است زير هر يك از عناوين از قبل تدبير شده، چند پارگراف توضيحي نگارش شود و به مرور با تكيه بر اطلاعات جمع آوري شده مطالب توسعه داده شود.
اسلاید 28: متن اصلیمتن، پیکر اصلی مقاله را تشکیل می دهد، مطالب عنوان شده در این قسمت باید از تقسیم بندی مرتبط، منظم و یکنواخت بین تمامی مطالب مورد نظر برخوردار بوده و هماهنگی کاملی بین مندرجات آن وجود داشته باشد. در صورتیکه مقاله تهیه شده جنبه علمی دارد، روابط و محاسبات لازم جهت خط دهی به خواننده باید در حد ضرورت ذکر گردد. نویسنده مقاله باید لغات، جملات و مطالب مورد نظر خود را آنچنان مرتب کند که خواننده بتواند به سهولت و روانی نکات مورد نظر خود را همراه با اطلاعات تهیه شده،دریافت نماید و به نتیجه نهایی که هدف مقاله را تشکیل می‌دهد، دست یابد.
اسلاید 29: متن اصلیمتن اصلي مقاله بايد به دو قسمت به هم مرتبط تقسيم شود: 1. بخش نظري: در اين بخش:الف)مفاهيم کليدي تحقيقب)حوزه مطالعاتي تحقيقج)نظريه هاي بزرگ مربوط به سئوال اصلي مقالهد)نظريه هاي خاص که بصورت مشخص مرتبط با سئوال اصلي مقاله باشد، همراه با مباحث ترکيبي که ابعاد مختلف موضوع مورد بحث را تبيين مي کند،مطرح مي شود.
اسلاید 30: متن اصلیمتن اصلي مقاله بايد به دو قسمت به هم مرتبط تقسيم شود: 2. بخش عملي: در بخش عملي تحقيق با استفاده از پشتوانه هاي نظري مقاله، سئوال اصلي تحقيق در قالب مطالعات اسنادي و کتابخانه اي و يا در قالب مطالعه ميداني مورد بررسي قرار مي گيرد.
اسلاید 31: متن اصلینکته مهم:بين مباحث نظري و عملي مقاله ارتباط معناداري برقرار شود و از ارائه مطالب بصورت جزائر جدا افتاده و بدون ارتباط با يکديگر پرهيز شود.
اسلاید 32: متن اصلیدر پایان متن نتایج تحقیق به صورت نوشتار، جدول، شکل، نمودار و غیره، در این بخش ارایه و توضیح داده شود. نتایج بررسی های آماری باید به یکی از روشهای علمی در جدول منعکس شود مگر در مواردی که ذکر ارقام به صورت خام ضروری باشد.عنوان شکلها و نمودارها باید در ذیل آنها آورده شود. در هر قسمتی که نتایج ارائه می شود باید مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند و با در نظر گرفتن هدف پژوهش و نتایج، با نتایج پژوهشهای مشابه، مقایسه و بحث شوند و نتیجه گیری گردد.
اسلاید 33: نکته مهم: بين مطالب مطرح شده در مقدمه، متن اصلي مقاله و نتيجه گيري بايد يك ارتباط منطقي وجود داشته باشد.
اسلاید 34: نتیجه گیرینتایج کلی و پیشنهادات که بخشی اختیاری است می تواند حاوی استنتاجات کلی و پیشنهادات عمده و شاخص حاصل از تحقیق باشد.لازم است جمع بندي هماهنگي از مباحث مختلف متن اصلي مقاله در ارتباط با سئوال اصلي مقاله، ارائه شود. بين خلاصه کردن و استنتاج قاعده مند مطالب مقاله تفاوت وجود دارد. در بخش نتيجه گيري، تلاش مي شود با تکيه بر سئوال اصلي مقاله و مباحث مطرح شده، قواعد کلي، نظريه ها و ديدگاه هاي منتزع از مطالعات تحقيق منعکس شود. ديدگاه نهائي نويسنده نيز در نتيجه گيري پاياني طرح مي شود.
اسلاید 35: زير نويس ها و ضمائممطالبي كه نيازمند توضيح مي باشد و توضيح آن در متن موجب انقطاع مباحث مقاله مي شود، در زير نويس توضيح داده مي شود. اساسا هر گونه مطلب توضيحي كه اشراف خواننده را بر مطلب توسعه مي‌دهد و درج آن در متن مقاله موجب پيچيدگي يا بريدگي مباحث مي شود، مي تواند در زير نويس نگارش شود. معادل انگليسي اصطلاحات در زير نويس نوشته شود (از آوردن کلمات انگليسي در متن مقاله پرهيز شود و نام نويسندگي خارجي و اصطلاحات به زبان اصلي در زير نويس آورده شود). توضيحات يا بايد در زير صفحه نوشته شود و يا در پايان مقاله آورده شود (زير نويس در زير صفحه رجحان دارد) منتهي حتما بايد ملتزم به يکي از اين دو سيستم شد و در کل مقاله از آن استفاده نمود.
اسلاید 36: تقدير و تشکردر این قسمت می توان از کسانی که در تهیه این مقاله با شما همکاری کردند و یا منابع و یا اطلاعاتی در اختیار شما قرار دادند، قدر دانی کنید.
اسلاید 37: مراجع و منابع‌در پایان هر مقاله باید مراجع و منابعی که در نگارش مقاله استفاده شده ذکر گردد و خواننده بتواند به منظور کسب اطلاعات بیشتر و یا پیگیری موضوع مورد تحقیق به آنها مراجعه کند. در مراجع ذکر عنوان مقاله، نامکتاب، نامنشریه و...، تهیه کننده، سال انتشار و نام انتشارات ضروری است.
اسلاید 38: كيفيت ارجاعات به ساير كتب و مقالاتدر متن مقاله انواع ارجاعات وجود دارد:نقل قول مستقيمنقل قول غير مستقيمارجاع به چندين نويسنده
اسلاید 39: كيفيت ارجاعات به ساير كتب و مقالاتدر متن مقاله انواع ارجاعات وجود دارد:نقل قول مستقيم:نقل قول مستقيم حتما بايد داخل گيومه قرار گيرد و در پايان نقل قول با ذکر (فاميل نويسنده، سال انتشار مطلب و صفحه) مطلب را به اتمام رساند. مي توان قبل از نقل قول ارجاع را بصورت ذيل ذکر نمود:استيفن والت (1992:323) انقلاب را از بين بردن يک دولت مستقل توسط اعضا همان جامعه و جايگزين کردن دولت جديد مبتني بر نظام سياسي جديد تعريف کرده است.
اسلاید 40: كيفيت ارجاعات به ساير كتب و مقالاتدر متن مقاله انواع ارجاعات وجود دارد:نقل قول غير مستقيم:در نقل قول غير مستقيل ساختار جمله بندي عوض مي شود و حتي اصطلاحات و الفاظ تغيير مي کند. در چنين مواردي صرفا “فاميل نويسنده و سال انتشار مطلب مثلا (گيدنز، 1999) ذکر مي شود.
اسلاید 41: كيفيت ارجاعات به ساير كتب و مقالاتدر متن مقاله انواع ارجاعات وجود دارد:ارجاع به چندين نويسنده:براي اشاره به يک مطلب گاهي نام چند نويسنده به ترتيب سال انتشار مطلب ذکر مي شود، تا گستردگي توجه به موضوع مورد نظر و توجه نويسنده به مطالعات پيشين منعکس شود. مثلا بعد از يک پاراگراف و يا يک مفهوم خاص نوشته مي شود: (دورکيم، 1976، مارکس، 1980، وبر، 1982، فيدرستون، 1989، گيدنز، 1999 و هال، 2000).
اسلاید 42: 10 فرمان برای نگارش مقاله (فرانسیس فان روی، امین اس بریدان)1- یک تفکر قدیمی در معماری وجود دارد که می گوید شکل اشیا از عملکردشان پیروی می کند. این تفکر در نگارش هم وجود دارد. بسیاری از دانشمندان عقیده دارند هیچ چیزی مهم تر از نتایج مقالاتشان نیست. اما واقعیت این است که اولین عملکرد مقاله انتقال پیام به خواننده و متقاعد کردن وی به ارزشمند بودن تحقیق انجام شده است بنابراین بهتر است قبل از شروع به نوشتن، در مورد پیام موضوع تأمل شود. حتی بهتر است پیش از نوشتن عنوان مقاله، راجع به نتایج مقاله نیز اندیشیده شود. دانشمندان امروزی کمتر به بیان نتایج خام می پردازند و هدفشان تفسیر و بحث بهتر نتایج است.
اسلاید 43: 10 فرمان برای نگارش مقاله (فرانسیس فان روی، امین اس بریدان)2- مورد دیگر استفاده از شیوایی و فن بیان مناسب در حین پیروی از اسلوب مقاله نویسی است.
اسلاید 44: 10 فرمان برای نگارش مقاله (فرانسیس فان روی، امین اس بریدان)3- خوانندگان انتظار دارند هر نوع اطلاعات خاص موجود در یک مقاله را در محل مخصوص آن پیدا کنند. در صورتی که جابجایی های زیادی در محل های ارایه اطلاعات ایجاد شود، مثلاً برخی نتایج بدون آن که در قسمت یافته‌های مقاله ذکر شده باشند در بحث مورد ارزیابی و تفسیر قرار گیرند، خواننده را سردرگم می کنند. مطالبی که قرار نیست در قسمت بحث مطرح شود بهتر است از قسمت نتایج حذف شود.
اسلاید 45: 10 فرمان برای نگارش مقاله (فرانسیس فان روی، امین اس بریدان)4- عنوان مهم ترین عبارت یک مقاله است. اگر خواننده‌ای اهمیت نوشته‌ای را از عنوان آن برداشت نکند به خواندن آن ادامه نمی دهد. عنوان‌های طولانی حامل اطلاعات بیشتری هستند ولی توجه کمتری جلب می کنند، به خصوص در افرادی که با نگاه سریع و گذرا از روی عناوین موجود در فهرست مجلات، مقاله مورد نظرشان را انتخاب می کنند. عنوان‌های کوتاه جذاب تر هستند ولی ممکن است مفهوم کامل را نرسانند.
اسلاید 46: 10 فرمان برای نگارش مقاله (فرانسیس فان روی، امین اس بریدان)5- خلاصه مقاله نیز دارای اهمیتی تقریباً مساوی با عنوان است، گاهی تنها بر اساس خلاصه مقاله یک خواننده تصمیم می گیرد مقاله را بخواند یا آن را کنار بگذارد. هر قدر هم یک مطلب حاوی اطلاعات قیمتی و مهم باشد، در صورتی که در خلاصه مطرح نشده باشد، خواننده علاقه‌ای به ادامه دادن مطالعه پیدا نمی کند.
اسلاید 47: 10 فرمان برای نگارش مقاله (فرانسیس فان روی، امین اس بریدان)6- بین بررسی متون و مقدمه مقاله اختلاف زیادی وجود دارد، مقدمه نباید تا جایی که امکان دارد به مرور متون بپردازد. هدف اصلی آن طراحی یک نقشه است که نویسنده ابتدا به طور عام لزوم بررسی موضوع را عنوان می کند و سپس با نشان دادن روشها به یک سؤال اصلی که همان هدف مقاله است، برسد.
اسلاید 48: 10 فرمان برای نگارش مقاله (فرانسیس فان روی، امین اس بریدان)7- قسمت مواد و روشها در مقاله باید به طور تخصصی و با جزئیات کامل مطرح شود. به نحوی که محققان دیگر نیز بتوانند آن را انجام دهند. یک اشتباه شایع در این قسمت، بیان نشدن برخی جزئیات ضروری است که خواننده را از درک صحیح روش انجام مطالعه باز می‌دارد، بنابراین قرار دادن خود به جای خواننده در این قسمت نیز بسیار مفید خواهد بود. شرکت هایی که محصولات آنها مورد استفاده قرار گرفته به طور خلاصه باید لیست شوند.
اسلاید 49: 10 فرمان برای نگارش مقاله (فرانسیس فان روی، امین اس بریدان)8- نتایج باید با یک نظم و توالی منظم ارایه شوند، بیان نتایج باید از توالی منطقی پیروی کند و نه از ترتیب زمانی. هدف از نوشتن یک مقاله تحقیقاتی، ارایه یک فرضیه و بحث و تفصیل و تفسیر در مورد آن است. بنابراین بحث یک مقاله باید کاملاً روان و مرتبط با نتایج و با تفسیرهای کامل و ذکر منابع مختلف باشد. تفکرات و اندیشه‌های تحقیقاتی باید با دلایل مستدل و مستند حمایت شوند و به طور کاملاً واضح و روشن مورد ارزیابی قرار گیرند تا خواننده بتواند با آن ارتباط برقرار کند.
اسلاید 50: 10 فرمان برای نگارش مقاله (فرانسیس فان روی، امین اس بریدان)9- در نهایت، افزایش تعداد مقالات تحقیقاتی و مقالات مروری نشان دهنده افزایش فشار بر محققان است تا در زمینه‌های مورد علاقه خود همگام با مقالات روز باشند.
اسلاید 51: 10 فرمان برای نگارش مقاله (فرانسیس فان روی، امین اس بریدان)10- و بالاخره این که در نظر گرفتن دو نکته هنگام مقاله نویسی بسیار مهم است:پیام اصلی و خواننده مقالهچرا که تمام هدف نویسنده متقاعد کردن خواننده به ارزش و اهمیت تحقیق انجام شده است و اگر او به خواننده‌ها بی توجهی کند، خواننده‌ها نیز به نوشته‌های او بی توجهی می کنند.
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.