صفحه 1:
بررسی کتاب درسی
ل 5
جى
صفحه 2:
۷- ات مرکزی تشکیلدهندة یون .................. جدول تناوبی جای دارد و عدد اکسایش آن با عد:
اکسایش انم کلر در یون . ۰
9 8 تجربی داخل ۹۹
0 ۶507 0107 ۸۶,50۲ 0107 تجربى داخل
۲ ۱۵۰۳۵۲ 610 © ۸۵0۲ .۱۵ 06107
.حت حظاةاةاات م جب -- ۳ «
۶- اگر قدرت اکسندگی چند بون بهصورت ۷۳۲ < ۲ < 877 < ۸۲۳ و پتانسیل کاهشی استاندارد آنها بزرگتر از
صغر باشد. چند مورد از مطالب زير تادرست است؟ 5 داخا ۹٩ =
۶ واکنش ... ج ,۷۹6۱+ 3 انجامپذیر است. تجربی دخل
ْ _ برای حفاظت از فلز آهن در برابو خوردگی, فلز ۸ مناسبتر از فلز است. 3
i ۶ 01*۴ سلول گالواتی « ۸ - 18 » از 6۳1۲ سلول گالوانی « 9 - ۷۷8 » بیشتر خواهد بود. a
١ ۶ _ اگر واکنش ...۰ <- 6:۱ +81 انجامپذیر باشد واکنش ... <- 1:01 + 18 نیز انجامپذیر است.
vr
۴- کدام مطلب دربارة سلول گائوانی و سلول الکترولیتی درست است؟
OO در سلول گالوانی. الکترود آند. قطب مثبت است.
۲ در سلول الکترولیتی» قطب منفی و در سلول گالوانی؛ آند محل تشکیل اتم از یون است.
. در قطب منفی, اکسایش انجام شده و از جرم تيغة فلزی کاسته میشود.
۲ در سلول الکترو i ١
۴ در سلول گالوانی؛ قطب متفی آند و در سلول الکترولیتی قطب متبت آتد است و تر هر دو سلول, کاتیونها به سمت
کاند.
ی روند.
صفحه 3:
۹- عنصر ۶ که عدد اتمی آن ۷ واحد کمتر از عدد اتمی دومین عنصر فراوان در پوستة جامد زمین است. بهترتیب با
بیشترین و کمترین عدد اکسایش خود. اسید و باز تولید میکند. فرمول شیمیایی این اسپد و باز کدام است؟
۹ 6 ۵ ۰ 0۲ بای شا 38
XH, . HXO, ¢ XH,OH . H,XO, ¢ ری رت
۲ - اگر دو نافلز 6 و ۵ با بالاترین عدد اکسایش خود. آنیونهای پایداری با فرمول 2:0۴ و ۸4 تشکیل دهند.
چند مورد از مطالب زیر, دربارة آنها درست است؟ تجربى خارج 99
© ۸ عنصری از گروه ۱۵ است.
A pare میتواند دردوره دوم جدول تناوبی چاي ذاشته باشد.
عنصر 6 با اکسندهترین عنصر در جدول تثاوبی» هم گروه است.
در آخرین زیرلایةٌ اشغال شدة اتم 5 ۵ الکترون و انم ۸ دو الکترون جاي دارد.
re Yee re 1a
۳- در یک سلول الکترولیتی دارای مقدار کافی از ABNOy (Ag) كه نيم واكنش أندى أن اكسايش آب و نيم واكنشن
كاتدى. كاهش يونهاى (200) “ع4 است. اكر حجم الكتروليت يرابر .71 بوده و لاره مول الكترون از آن عبور کنسد.
PH محلول باقیمانده و وزن نقرة توليد شده بهتقريب, برابر جند كرم است؟ (كزيندها را از راست به جب بخواني
PH محلول اولیه را خنئی در نظر بگیرید. ۱۰۸۵017۱ همع تجربى خارج ۹۸
(معادله موازنه شود.) (5)زبه۸ ج- ی +(وه) برش
(معادله موازنه شود.) ۳ +(2) ۴۲۳ +رع) ,0 جح رل ۳۲۱۵
۲ هرف ۱/۸ ۱ ۴ هرم عرس
صفحه 4:
خورد كي يكن واكنش اكسايئش كافش ناخواستة
سالاندضندها میلیون تن از فلرهاین گوناگون یدویژه آسن برای ساغتن اسکله نفتی؛ اسکلت
اساختمان پل» کشتی لو کوموتیو و راه آهن» خودرو هواپیما و... مصرف میشود. هنگامی که
افلزها در هوا قرار میگیرند. اغلب اکسایش يافته و به شکل اکسید در میآیند. در فلزهایی |
مانند آهن با ادامه اکسایش: لایهای ترد و شکننده تشکیل میشود که بهتدریج فرو می ری
خوردگی به فرایند ترد شدن
شدن و فروریختن فلزها بر
اثر واکنش اکسایش - کاهش گفته ٩ 5
bllon ( ۱ = $22.6
میشود. زنگ زدن آهن و زنگار سب .$29 Inteatructure
بر سطح مس نمونههایی از خوردگی]
هدر
صفحه 5:
ستگامی که وال آهتی در و برطوب فا کیره یگ واکنش اكسايش کاهش نم
میقنود..وا کتقبی که بهطوز طبیعی باعتق:اکسایش آهن میشودو از ژیبایی و انتتعکام آ.
ل ۱۳
صفحه 6:
ص۵0
1 با توجه بهشگل سای وبره به پرسییهای مطرح شنده باس دهید.
0
oO,
7 سا
ا OS ۳ نيم واكائي ی
—> 5
آ) جكونكى تشكيل زنك آهن را توصيف كنيد.
تولید زنگ آهن ميشود.
صفحه 7:
|۳۰) ——> Fe™ (ag) + Ye
وهب ۴۵ + ()0, ۱9+ ری و(
آهن (111) است. نیم واکنش اکسایش یون آهن(1])
Fe"*(aq) > Fe" (aq) +e ;
: زنگ آهن است: آگز:فرمول شیمیایی آن زاب 16068 در shire ور یس
بگیریم. معادله وا کنش زیر را به روش وارسی موازنه کنید.
۳ vas, 04 +0) ۳ CS)
صفحه 8:
1
۱ هتگامی که یک قطعه آهن در تماس با یک قطره آب قرار میگیرد یک واکتش ) ۱
| اکسایش کاهش رخ می دهد ۱
۱
تیمواکتش اکسایشن Fe(s) —> Fe"*(aq) + Ye \ ۱
تیم وا کنش کاهش: (وم) ۴۵۲۲ ج O.(g) + YH,O(D + Fe"
۰ اين دو نيم واكنش در دو يخش مختلف قطعة آهن رخ می دهتد. پایگاه آتدی و پایگاه
کاتدی (شکل OV ويه
~~ /
: ~ | سح
Fe" (aa) we هتم
۶ ۳۵ ۱
پایگاه آندی على ی وایگاه کایدی ۳
Fe(s) > Fe"(aq) + Yer (وم) ۴۵۲ ج ۲ ۲۲۱۹۵ + تب
Wa را یه صورت FFe(OH),
4 Fe"* (aq) + YOH (aq) > Fe(OH),(s) , تيز Y¥(Fe,O, -YTH,O)
۱ 5 00 دهند که آهن 2 Las
للم TOW) +0,(0)+ 11,00) > Fre(orns) MM Ie “Am 7
سين شوه
صفحه 9:
۲ با توجه به نیم واکنشهای زیر توضیح دهید چرا :
O\(g) + ۴ روم + ۴ ۲۱۱,۵۱ 8 - +۱ ۲۳۲۷۲
(ع)/0 + YH,O(1) + fe —> ¥OH (aq) ۴۱ - + ۴۰ ۷
= Au(aq) + Ye— > Au(s) 8۳ - +۰۷
21 + Ye —3Fe(s) ۲" - - ۴۷
|) خوردگی Gal در محیط اسیدی به میزان بیشتری رخ میدهد؟
زیرا در محیط اسیدی 2 برای کاهش اکسیزن ۱۲۳۷+ اما در محیط ختتی (آب) ۳ برای
کاهش اکسیژن ۰/۴۰+ است. این ویژگی ده بزر گتری را در محیط اسیدی برای چنین وا کنشی رقم
میزند و بر میزان خوردگی میافزاید.
ب) با گذشت زمان فلز طلا در هوای مرطوب و حتی در اعماق دریا همچنان درخشان باقی
غلز طلا برای انجام وا کنش باید اکسایش یابد. به دیگر سخن در تشکیل یک سلول باید نقش آند
میماند ؟ داشته پاشد. ۲ آن در مقایسه با 12 دیگر نسسلولها نشان میدهد که نی نواند به عنوان کاهتد. (الکترود
[آند) عمل کند.
صفحه 10:
پی بردید که فلزهای نجیبی مانند طلا و پلاتین حتی در محیطهای اسیدی اکساین
ربجم ماوتتایل هیقر هوای Sigs HES gb ys کی ]نت کنش ناخواستهای
در ات بندری و eee بيشتر ae كت بدیهی است که تتادهترین oly بر
جلوگیری کند. Gad (Stig تج مانند رنگ زدن» قیراندود کردن و روکش دادن ایجا
مى شود. بايد توجه داشت که چنین روشهایی نمیتوانند بهطور کامل از خوردگی پیش؟
کنند زیرا بهتدریج رطوبت و اکسیژن از روزنههای این پوششها به درون نفوذ کرده و به
RII DHS aa Es با توجه به آنچه که آموختهاید چه روش دیگر
پیشنهاد میکنید که تا حد امکان آسیبها و زیانهای خوردگی را کاهش دهد؟
صفحه 11:
| فلزاتى كه 2 منفى دارند نسبث به كاز هيدروزن كاهنده قو ثرى
iad f باران این فلزات در اسیدها حل مى شوند وكاز هيدروزن
لد
صفحه 12:
زسان ستیزیم کسایتن یافته و مصرف
ایت رو یایت. به شکل,
رای ای متيزهم را موی
قدرت کاهندگی:ٍ
Mg> Zn > Fe > Cu
[ يوند يا صنمت
قداكارى فلزها براى حفاظت آهن
همعامى اس از ۲۰
Ss ese ]997۳83 3939و بیش بینی
فلز برنده باید از پتانسیل کاهشی استاندارد کمک گرفت. اینک به 13 فلز های زیر تتوجه کتید
۷ سس رمم روماه ۴ اجه هن
۷۷ - - والح “ممت 7 ۰/۷۶ - (ح2 ۰۲ ص۳2
GES eae ee es ng
بى RE) _س_سسفض«ن* 9"
قداکاری آتبا داشته SE, , > است که اگر
eye ly piled payee Sl بناشه هر این وقابت» هن هچ افو ری سین شود آ نک مب پذایرید که
مهندسین یا تکیه بر دانش الکتروشیمی تواتستهاند روشهای عملی و موّثرتری یرای حفاظت.
از آهین حور محیطهایی کوتاگون یه کار گیزتی: (خکل 6۱۴ مشزیم
شکل ۴ ۱-حفاظت از آهن با متمزیم . آ) بدنه کشتی ب) لولههای نف
صفحه 13:
1
۱
فداکاری فلز روی برای حفاظت از آهن سبب شد تا در صنعت ورقههای آهنی
با پوششی
از فلز روی تهیه شود؛ این نوع آهن به آهن گالوانیزه (آهن سفید) معروق usd و در ساخت
اک كار مى رود.
هنگامی که خراشی در سطح آهن گالوانیزه پدید میآید» هر دو فلز در مجاورت آک
Rist ies cal Gees Seas Sele
و آهر g محافظت می شود [شکل 161
ae
Zn(s) 70 4
۹ «- ۱۵۰۲۱۵۱۰۲۰ رم
شکل ۱۵-رقابت آهن و روی در آهن گالوانیزه
%
Oxygen molecule
هنگامی که خراشی در سطح آهر
سقید ایجاد میشیده نیمه
کاتدی در سطح آهن انجام o>
So با استفاده از فلزهای کاهندهتر
را حفاظت کاتدی میتامند
صفحه 14:
خود را بیازمایید ص66۰
شکل زير بخشى از يك ES ES EEE
شده انت: به این نوع آهن» خلبی میگویند. ازتورقههای حلبی برا ساحدن قوطىهاق
0 کب مراجعه به جدول "۲۳:
$n (s) ۴ — +( “امه
۲9 (9ه) — Fe(s) -۳
خوردگی محافلت میشود؟ قلع Fe(s) > Fe"(aq) + Ye
ب) نیمواکنشهای اکسایش و کاهش را بنوسید YHO(1) + ۴۵ > FOH (aq) ع له * eo از جنس حلبی در
Bus و آسانشر ادیو
صفحه 15:
پ) توضیح seo چرا برخلاف حلبی از آهن گالوانیزه نمیتوان برای ساختن ظروف
بستهبندی مواد غذایی استفاده کرد؟
پ) زرا فلز روی در آهن گالوانیزه در طول مدت نگهداری مواد غذایی با آنها واکنش داده و ممکن
است اعث فماد و مسمومت آها شود از سوی دیکر س از استفاده ار مواد عذای و ایجاد حراش در
إبسته بندىها از جنس حلبى به دليل واكنش بذيرى بيشتر آهن از قلع؛ در اين فاز خوردكى سريع تر و آسانتر >
0
0,(g)+YH,O(1) +f" > 1011 )09( Fe(s) زوهة) "ع5 ج +6"
0, (g) +H, O(1)+ Fe ۱*0 Zn(s) > Zn‘* (aq) +¥e7
YH,O(I)+¥e" > TOH" (aq) Fe(s) > Fe"*(aq)+re
صفحه 16:
] فرایند خوردگی آهن یک فرایند خودبهخودی بوده و "17 مربوط به واکنش اکسایش - کاهش آن مثبت است. WK
اگر هوا مرطوب نباشد آهن زنگ نمیزند. جون اکسایش ,00 نیاز به (1!,6 دارد و بونها در قطر؛ آب میتوانند جابهجا شوند.
صفحه 17:
با توجه به شکل روبهرو پاسخ دهید. خرداد00 خارج از
آ) نام این نوع آهن را بنویسید. کشور
ب) در اثر خراش در سطح این نوع آهن کدام فلز خورده میشود؟ چرا؟
پ) آیا از اين نوع آهن میتوان برای ساخت ظروف نگهداری مواد غذایی
استفاده کرد؟ چرا؟
صصص عساوو لست سه 1 ee arene NS
شکل زیر بخشی از یک ورقه آهنی را نشان میدهد که از فلز (11105 پوشیده شده
ae خرداد6
3 آ) فلز 31 كدام يك از فلزهاى مس (0©) يا منيزيم (318) مى تواند باشسد؟ جرا؟
ب) نيم واكنش موازنه شده كاهش را بنويسيد.
| 6 (Cu
صفحه 18:
پوشاندن سطح يك فلز با لایه نازکی از فلزهای ارزشمند و مقاوم در برابر خوردگی
آبکاری ,نام دارد. فرایندی که در سلول الکترولیتی انجام می شود
سس
= تا کتیونها جذب جسم شدة وبا كسب الكترون به dg go late GS آن ایجاد میشوه به قطب منفی ESSER ٠
= sii صورت روکش در میآیند.
١
صفحه 19:
۱ 1 لك
پگ لوغ فلز و کاتیون آن نوشته میشود.
”16+ [ إه) *" 11ج [ 5) ۸۸ آندو قطب مثبت
Ag+
دی ES منفى Ubi g كائد M"* (aq )+ne~ + M (s)
)ات نا لبه ازکی از آن روی جسم قراربگیرد و کانبون ٩
صفحه 20:
.
ند با زند گی
در زندگی روزانه از وسایل و ابزار گوناگونی مانند وسایل آشپزخانه شیرآلات ساختمان؛ |
ستکره در ...اعفاد ل حو <TC
1 أفلزها ازيك سو سبب ازبين رفن زيبايى وسيله مى شود و از سوى ديكربه سلامتى بدن آسيب أ
ans 2 1 وه دا
OF J) SESE
شکل ۱۶- نمونههابی از برخی وسایل فلزی
صفحه 21:
خود را بيازماييد © ص600
شكل زير آبكارى يك قاشق فولادى را با فلز نقره نك
2 بو ز نقره نشان می دهد با توجه به آن
صفحه 22:
خود را بیازماییدم .ص ۶۲
زیر آیکاری یک قاشتق مسی راب فلز نقره تشان می ذهد: درباره آن در
صفحه 23:
تمرینهای دورهای
۱-برای هر یک از جملههای زیر دلیلی بنویسید.
آ) فلز پلاتین را میتوان در بخشهای مختلف بدن هنگام جراحی به کار برد. ؟*
الإبلاتين فلزی با وا کنشپذیری کم و ۱/۲۰۷ -< ۳ است که میتواند در بد برای مدتهای طر لا 8
: ویژگیهای خود را حفظ کند.
(OF فلوئون اکسندهترین عنصر در جدول مه است.
فلوتور فعالترین نافلز و اکسندهترین گونه در جدول پتانسیل کاهشی استاندارد با ۲/۸۷۷ - 3۳۳04
أاست. عنصرى كه تمایل دارد از دیگر گونهها الکترون بگیرد و به يونهاى فلوثوريد تبديل 2 2 = i
ee اعفد * برابر با ۷۲+ است.
۷-۸-۱ 78 ع 2 ۷
صفحه 24:
ل SSE ا
١ با مراجعه به جدول ۰۱ توضیح دهید کدام نمودار تغییر غلظت یونها را در سلول کالوانی روی-مس نشان میدهد. . |
i
دار زیرا در سلول 6۵ - 20 با گذشت زمان بهدلیل اکسایش تيفه روی» [*7107] افزايش یافته
pega oS [Cur] در حالی که به دلیل کاهش یونهای مس»
۱ /
صفحه 25:
06-۳ سلولی که واکنش زیر در آن رخ میدهد برابر پا ۷ ۱/۹۸ است. 77 نیم سلول ۸ را حساب کرده و با مراجعه به
جدول ۰۱ مشخص کنید ۸ کدام فلز است؟
A**(aq) + YAg(s) —— روم ۲۵ + (و)۵
نخست آند و كاتد را به کمک مقهوم اکسایش و کاهش از روی معادله واکنش مشخص کنید.
A™(aq) + Ag(s) > (وم یه + (5)م جک
2-۲۷ (آند) ۳۳ << (آند) 58 - (۰/۸۰۷+) - ۱/۹۸۷+ >= (آند) 2 - (کاتد) ظ ee
عتصر 19 است —_—
57 7 |
ب2 ۱-0-7
0-۷ يا
H
صفحه 26:
۵- در هر یک از واکنشهای زیر گونههای اکسنده و کاهنده را مشخص کنید.
اکسئده کاهنده
N,(g) +0,(g) > YNO(g)
017
/ ۲ t 2 لات
al _) N,(@) + TH, (g) > 2111) 5 ۲
- کاهنده اکستدها کاهنده
N,(g) + YH,(g) + ج YNH,(g) Cl,(g) + YKI(aq) > 1,(s) + YKCK(aq)
D N,(g)+0,(g) >YNO(g)
(ب Cl,(g)+YKI (aq) — I,(s)+YKCI (aq)
1
:
1
لسن أي الا
)-
۶-باتریهای روی - نقره از aL ری هی af ی ۳
اکسنده
.g,O(s) > ZnO(s)+rAg(s)
آ) گونههای اکسنده و کاهنده را در آن مشخص کنید. te ale HANNS 2(s)
۳
7 4 - 1 ۳ °
ب) آند و کاتد را در این باتری مشخص کنید. 1 n
7 اكسايش يافته از اين رو نقش اند دارد در حا که نقره کاهش یافته و نقش کاند را دارد
صفحه 27:
۷- با توجه به جدول زیر به پرسشها پاسخ دهید.
E°(V) نیمواکتش کاهش
A‘(aq) +e" > A(s) +۱۳۳
۸۷« ()8 ج ۲۶ + (وه)13۳ 5
500 جوم ee
D™(aq) + Ye" > D(s) -۹
آ) کدام گونه قویترین و کدام ضعیفترین اکسنده است؟ قویترین اکسنده : (۸)۵9
ب) کدام گونه قویترین و کدام ضعیفترین کاهنده است؟ قویترین کاهنده : (165
پ) کدام گونه(ها) میتوانند *۲) را اکسید کنند؟
Cag) sal ee pbs | را اکسید کنند که اکسندهتر ازآن باشند یعنی 3 بزرگتر (مثبتتری)
داشته باشند. بنابراین (33)28 و (۸۳)۵۵ میتوانند (0۳)۵8 را به (۵0) 0۳ اکسید
صفحه 28:
۸- با توجه به واکنشهای زیر که بهطور طبیعی انجام میشوند. گونههای کاهنده و گونههای اکسنده را بر حسب کاهش
قدرت مرتب کنید. ترئیب کاهندگی ترئیب آکسندگی
YCr""(aq) + Sn""(ag) *كرن < “كبرو (و)مكجزوم) ۲۵۲ جح Cr*>Sn
Fe(s) + Sn"*(aq) > Fe"*(aq)+Sn(s)_—Sn!* < “وم Fe>Sn
Fe(s) + YCr"*(aq) جح Fe™*(aq) +YCr""(aq). @y"* > Fel t+
& = Ee = Fe > Ce cen
wees
>Cr_~ >Fe كن دوع > Sn
aa ك5 A
اواکنشهای اکسایش - کاهش زمانی به طور طبیعی انجام میشوند که:
١ كديا توجه به حدول پتانسیلهای کاهشی اببتانداردتوضیح دهید محلول میدرو کریک اسید را در کدام ظرف (مسی با
ا محلول ولیک اد در قرف آهنی با مسیقرار بر سکن است وهای نم جع[ ۲( يج / )"13
1) Fes) + F(a) —> «- ial
ا ا
E (Fe / Fe) =-°/f¥ V
E(H*/H)=+e/e2V
پاتوجه به اینکه ۳۳ آهن منفی است وا کنشن (1) اتتجام ده و باعث سوراخ شدن ظرف خواهد شد. اما
Shc cred Ea oy Le ee BT إين رو ظرف مسبى برا ى نکهدامی محلول ات اسید مانب ور
صفحه 29:
تیم وا کنضهای زیر :
۱-۳۷
| تس زوم جوج يع عامج د زم مق
I یم سول اند و کاعدر] مصخص وعصه تلو را سای کتری:
یافتدهای عحریی تعان ناخ که آفزون بر ۴ص بارکه واسرطت انسام
اکنش در این سلول پایین است. با این توصیف چرا برخی استقاده از آتها را
مرا Salus cele basta tee? = 0
5 کم (منفی)تر نشاندهنده نیمسلول آند است و در آن نیمواکتش اکسایش انجام میشود. ۱
ویژگی نشان میدهد در این سلول» نیمواکنش نخست در جهت برگشت انجام خواهد شد و نیمواکنش دوم
(بهعنوان نیمسلول کاندی) به شکل نوشته شده انجام میشود.
تم سن
2 = 1 ات
(و),13 سوختی گران» پرنرزی و دوستدا 1 ن ارزشمند است
توجه کنید بازده و سرعت کم واکنش امکان جمعآوری ايمن ن را نیز مهیا میکند
SiOy(s) + FH"(Caq)+ Fe — SiG)+VHYOM) و
8
صفحه 30:
شاد و سر بلند باشید