شیمی دوازدهم - جلسه شانزدهم

صفحه 1:


صفحه 2:
ختاری منظم از بون‌های ساختاری حاوی مولکول‌های ساختاری به هم بیوسته ‎IF‏ ساختاری حاوی کانیون‌های فلزدر فضايى ازا لکترون‌های متبت و متفی در سه بعد که مجزا که پسته به میزان شبکه‌ای غول‌آسا از اتمها ظرفیت که با مدل ساده‌ای به باجاذبههاى الكتروستاتيكى عروی بس مولگولی سک که يا بيوندهلى اشتراكى در نام دریای الکترونی توصیف در همه فاصلدها آرایش ‎pe‏ يافته اند ۹ شكليذير و رساتاى برقه عدد كونورديناسيون. جكالى رفتار مولکول‌ها در میدان تيتانيم فازی فراتر از انعظار بار یون‌هاو آنعالبی فرو بای الکتریکی براساس تقشه آسخت. شکننده و دیرگداز = یتاتسیل الكتروستاتيكى 

صفحه 3:
ویژگی های فلزات تفاوت های رفتاری فلزات با دیگر جامدات توجیه رفتار. فلزات با اربائه یک الگوی جدید در برهم کنش بین تم های فلزی 

صفحه 4:
‎alge‏ از جمله فلزها همواره برای زتدگی انسان و ادامة آن ضروری و ارزشمند بوده‌اتد يه طورى كه تمدن هاى آغازى نيز براساس كسترة کاریری آنها تام گذاری شده‌اند. ‏پس از قور8 تستگی. در 5و5 یرت و سپس آهن» جوامع دچار دگر گونی و رشد چشمگیری شدند و این خود نشان از جایگاه برجستهة فلزها در تمدن بشری دارد. این عتصرها هنوز هم کلید رشد. گسترش و ارتقای کیفیت زندگی به شمار می‌روند آن‌چنان که بسیاری یاور دارند پایداری جامعه پیشرفته یا قناوری کار آمد یه گستردگی استفاده از عنصر های قلزی و ایسته است. ‏می‌دانید که قَلزها يخش عمده عنصرهاى جدول دورهداى را تشكيل مى دهثد. عنصرهايى كه در هر جهار ‎fy dips dive‏ جاى داشته اما رقتارهاى فيزيكى و شيميايى متنوعى دارند. ‎SS SIS ‏رسايو‎ LS SE ay SS eS SSG ‏قلزها بوده در حالى كد‎ ‏بهاقظر شما این رفتارها از چه ساختاری سرچشمه می گیرند؟ شبکه بلوری فلزها با ساختار ‏مواد كووالانسىء مولکولی و یوتی چه تقاوت هایی دارد؟ 

صفحه 5:
١-اين‏ شكل يك الكوى ساده از شبكة بلوری قلزها را نشان می‌دهد که برای :+ © 66600990 نبا ارائه شده و به مدل دریای الکترونی! معروف است براساس این مدل ساختار فلزها آرایش منظمی از کاتیون‌ها در سه بعد است که در فضای میان آنها سست‌ترین الکترو رون‌های موجود در اتم» دریایی را ساخته‌اند و در آن آزادانه جابه‌جا می‌شوقد. با این توصیف به پرسش‌های زیر پاسخ دهید. الکترون‌های ظرفیت. زیرا در فاصله‌های دورتری از هسته هستند و ثیروی جاذبه هسته را کمتر )پیش‌بینی کنید ۲ص ۱3۳ ب) کدام ویژگی دریای الکترونی سبب می‌شود که هر الکترون موجود در آن را نتوان تنها متعلق به یک اتم معین دانست 0 را 7۳۳۲ ب) دربارة درست جملة زب با یکدیگ_گفت هگ کنبد CUES PAE peu Useless UU Lets silts: AS ge Sei ‏بون‌های شبکه: تیروی یکنواختی به کانبون‌ها اعمال کرده و آرایش الکتروتی آنها را‎ 2" 

صفحه 6:
با توجه به شکل‌های داده شده یه پرسش‌ها پاسخ دهید. هنگامی که ضریه‌ای به فاز وارد می‌شود. لایه یا لایههایی از کاتیون‌ها در شبکه جا به جا شده و در اين تغییر شکل, دریای الکترونی جاذبه میان لای‌ها را حفظ می‌کند. ‎www were‏ ۳ خاصیت چکش خواری یا شکل‌پذیری 6 6 ۰6 6 Ne د ‎ee eee‏ سای کرک گرگ یکی همچنین با ورود الکترون‌ها (۱۷1) از یک‌سو و خروج همان تعداد از الکترون‌ها و هم‌زمان از سوی دیگره 1) م رسانابى الكتريكى را نشان مىدهد و اين ويزكى به دليل حركت آزادانه و يكنواخت درياى الكترونى است. ب) رفتار قلز را در هر یک از این دو شکل با توجه یه الگوی دریای الکتروتی توجیه کنید. 

صفحه 7:
تمایل به از دست دادن الکترون و ایجاد کانیون داشته و فلزات واسطه اعداد اکسایش متنوعی دارند. ( رفتار شیمیایی) سختی و نقطه ذوب فلزات واسطه از فلزات اصلی بیشتر است. فلزات نجيب ( ۴۵ , ۳8 ,لام ) واکنشپذیری پسیار کمی داشته و با اکسیژن واکنش نمی‌دهند. فلز آلومینیوم با ۴ ,0 و آنیون‌های اکسیژندار ترکیبات بونی تشکیل داده و در غیر اینصورت ترکیب مولکولی ایجاد می‌کند. براساس مدل دریای الکتروتی. جامد فلزی؛ آرايش منظمی از کاتیون‌ها در سه‌بعد بوده که در فضای میان آنها, الکترون‌های لایه ظرفیت همانند دریایی ازادانه حرکت می‌کنند چون در ساختار فلزها. الكترونها آزادانه در فضای میان کانیون‌ها حرکت می‌کنند پس هر لکترون را نمی‌توان متعلق به ام خاصی دانست 

صفحه 8:
۳ - چند مورد از مطالب زیر درست‌اند؟ ریاضی داخل 0 آ) دریای الکترونیعاملی است که انسجام شبكة بلور فلز را حفظ می‌کند ب) مجموع الکترون‌های اتم‌های هر فلزء در به‌وجود آمدن دریای الکترونی شرکت دارند. پ) دریای الکترونی در شبکة بلور فلز وانادیم. سر منشاء اعداد اکسایش متنوع آن است. ت) رسانایی الکتریکی و گرمایی و چکش‌خواری فلزات را می‌توان با مفهوم دریای الکترونی توضیح داد. ث) جاذبه قوى ميان هسته اتمهاى فلز و دریای الکترونی سبب می‌شود که هست اتم‌ها در مکان‌های مشخصی به‌طور ثابت جای بگیرند و تغییر مکان ندهند. ‎Fr rer ry ۱0‏ یا توجه به شکل های زیربه پرسش ها پاسخ دهید. ‎Qa o_o @Q‏ ترجه @ @ 2 حتنه © )© رجه 22> هه > هه ده ۵ <ه << <©ه 2 هه نع کدام شکل یک الگوی ساده از شبکه بلوری قلزها را تشان می دهد؟ ب)ساختار ذره‌ای ‎MgO (s)‏ با کدام شکل همخواتی دارد؟ پ» براثر ضوبة چکشی. شبکة بلوری کدام شکل ۰ درهم قرو ریخته و می شکتد؟ چرا؟ 

صفحه 9:
جامد موتکولی يخ (62)5 ,۰۲3 بخ خشک (5)+0©© و اغلب تركيبات الى مولکول‌های مجزا نیروهای جاذیة بین مولکولی خمیف (واتدروالسی با پوند. حیدروزتی) سخت تیستند (به‌جز برخی Sele تارسانا ook لز حسه كميتو الماسی. گرافیت. سیلیس ‎Si(s) .5:0,)(‏ 3 ‎SiC(s)‏ اتم‌ها کاتیون‌ها و آنیون‌ها پیوند کووالانسی بسیار قوی | تیروهای جاذبة قوی ميان میان اتمما بسیار سخت (یهجز گرافیت که لایه‌لایه و نوم است) نارسانا به‌جز برخی مواد مثل گرافیت خبيلى بالا يونهاى تاهمنام خت و شكنت 05 ص ۳ در حالت مذالب یا محلول: رسانا (به وسیلة یون‌ها» (هتگام عبور جریان برق از حالت مذاب تجزیه. می‌شوند) ‎ve‏ زياد زیاد دولی اغلب کم‌تر 5 مواد يوتى) 

صفحه 10:
بيوند با زندگی «رنگ. نماد زیبایی» طبیعت زیستگاهی برای ما و آزمایشگاهی بزرگ برای علوم‌تجربی است که در آن رنگ و رنگ آمیزی یکی از خوشایند‌ترین جلوه‌ها است و به انسان لذتی همراه با آرامش می‌بخشد. آیا می‌دانید چرا پوشش بهاری به رنگ سب ابرها به رنگ سفید و گل ژز به رنگ سرخ دیده می شود؟ مداد جر 99939995100109913]551]990953[98 دب میدرن؛ به‌طور کلی احساس و درک رنگ به دلیل نورهایی است که از محیط پیرامون به چشم ما می‌رسد. در واقع اين نورها همان پرتوهای الکترومفناطیسی بوده که طول موج آنها در گسترةٌ 0 تست و چشم ما آنها را می‌بیند. 

صفحه 11:
eV JSS. از این رو نشان می‌دهد که ay 9 > ye — Se ‏هر ماده‌ای می‌توند همه یا بخشی از طول موج‌های تبیده‌شده را جذب کند.باتاب کند يا عبور دهد. (نی‎ pr | ‏جشم ما مواد را با طول موج‌های عبوری یا بازتاب‌شده از آنها می‌بیند.‎ ‏موی یآ باب ره با نگ سید شود‎ a lS Saga ‏جسم سياه: اكر يك ماده. همة طول موج‌های مرئی را جذب کند. نوری از آن به چشم ما نرسیده و ما‎ ‏أن را سياه مى بينيم.‎ 

صفحه 12:
‎bef eee‏ عدا ۳ مت عبت ‏ید مر ‎oe‏ وس وس مس ‎ ‎ ‎HD --<‏ عثول سوج | _ ‎= ‎eo Soh es! CAP am —> ‏در ساس ‎TEI «VV IS‏ واگر همه آنها را جذب کند. به رنگ سیاه دیده می‌شود. همچنین چشم ما مواد رنگی را با طول ‎SES SEU Ee EES‏ . اینک می‌پ سید که مواد رنگی چه ساختاری دارند؟ ‎SEES aS SEEGER‏ 357 3[]3. برای نمونه ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‏7 )۲ و دوده از جمله رنگ دانه‌های معدنی هستند که به ترتیب رنگ‌های سفید قرمز واتتَیّاة ایجاد می کنند. در گذشته انسان» این مواد رنگی را از منابع طبیعی همچون گیاهان ‏جانوران و برخی کانی‌ها تهیه می کرد. 

صفحه 13:
امروزه پیشرفت و گسترش تولید فراورده‌های صنعتی آن چنان سریع و چشمگیر است که اين فراورده‌ها در رقابتی اقتصادی افزون بر جنبه‌های کمّی و کیفی از دیدگاه زیباشناختی؛ باید رنگ و رنگآمیزی مناسب و جذابی نیز داشته باشند. چنین اهمیتی باعث تولیدرنگ‌های ت. رنگ‌هایی که در صنایع غذایی؛ نساجی؛ ساختمانی و... به کار بی و قرمز سه نور اصلی از آنها هستند: هنگامی که ای فرعی زرد و ارغوانی پدید می‌آید. از مخلوط هر سه. تنها نور سفيد يديد مخلوط شوند نورها می‌آید. 

صفحه 14:
افزودر ‎poll,‏ ([1) ۲۵ [۸] :۷7۴ با توجه به شکل به پر ‏آ) آرايثر ‏(1۷) زرد «- نمک وانادیم (۷) ‎۱۳۷۰] ۲۵۴۵ ‏را بنویسید.‎ > ‏را در 67۳ بتويسيد‎ 7 eV": [Ar] ¥d" (IIT) golily ‎ 

صفحه 15:
پ) توضیح دهید چرا در هر مرحله رنگ محلول متفاوت از دیگری است؟ با توجه به اینکه شمار الکترون‌های ظرفیت در یون‌ها متفاوت است پس باید رفتارآنها نیز متفاوت باشد. یکی از این تفاوت‌ها در رفتار. رنگ محلول نمک آنها است. ت) در این واکنش: وانادیم (3۳) کدام نقش را دارد (اکسنده یا کاهنده)؟ چرا؟ نقش اکسنده را دارد زیرا اتم‌های روی با از دست دادن الکترون به (210*)۵0 تبدیل می‌شود (کاهنده). در حالی که وانادیم (۷) به ترتیب با به دست آوردن الکترون به وانادیم (/1۷) واناديم (111) و وانادیم(11) کاهش می‌یابد (اکسنده). 

صفحه 16:
تینانیم. فلزی فراتر از اننظار فلزها آفزون بر رفتارهای مشابه تفاوث‌های آشگاری در برخی رفتارها نشان می‌دهنده در واقع هر فلز افرون بر رفتارهای مشترک» رفتارهای وه خو3ا را نیز دارد. برای نمونه فلزهای دسته 4 همائند فلزهای دسته 5 و ‎up‏ دارای ویژگی‌هایی مانلد جلا؛ یی الکتر یکی رای کرقایی وت ری هستند. اما در ویژگی‌هایی مانند تج تس وتو ماد ترتع ‎Spc‏ ‏در ‎en‏ باورنکردنی فلزی فرتر از انتظار است. 35505355555355535589 لاك ويزكى هاست .| 

صفحه 17:
تقطه ذوب (6) ۱۶۶۷ چگالی(۱ 1 ع ‎FIO)‏ ولا واکتش با ذره‌های موجود در آب دریا تاجيز متوسط مقاومت در برابر خوردگی ‎we‏ ضعيف مقاومت در برابر سایش عالی عالی هتگامی که موتور چت کار می‌کند همه اجزای سازندده مایت و متعحرک» دای بالایی دارند. تیتانیم بر اساس کدام ویژگی‌ها برای ساخت این موتور به کار رقته است؟ 7 ۳۳ نامدای دماى ذوب بل حجكالى كم و مفارمت دربرار سبش در ساخت موثور جت به كار م رود. 

صفحه 18:
ب) توضیح دهید چرا امروزه در ساخت پروانه کشتی اقیانوس‌پیما به جای فولاد از تیتانیم استفاده م ى كتددة تيتانيم فلزى با چگالی کمتر بوده که در برابر خوردگی و واکنش با ذره‌های موجود در آب دریا مقاوم است. پ) ساخت بناهای هنرمندانه. زیبا و ماندگار همانند موز گوگنهايم با پوشش بیرونی تیتانیم. از چه مزایایی برخوردار است؟ توضیح دهید. زیبایی, درخشش, شکل پذیری مناسب. جكالى کم و مقاومت در برابر خوردگی از جمله ویژگی‌های بارز تيتانيم است كه در ساختار بناهای هنرمندانه ه کار می‌رود. سال قبل خواندیم. از آن‌جا که تيتانیم فلزی محکم. با چگالی کم و مقاوم در برابر خوردگی است از آن در ساخت بدنة دوچرخه استفاده می‌شود. 

صفحه 19:
تیتانیم افزون بر ویژگی‌های یادشده به شکل آلیاژهای گوناگون نیز صنعت یافته است. برای :3359995555۰ بر.. که 555757171 وهنکی به کار می زود (عکل ۷ 6۱ معروف است. این الیاة در ساخت فر 

صفحه 20:
سبک. شکل‌پذیری بالا و مقاومت در برابر و مقاومت در برابر مواد موجود در خون. قاب عينى تلطب شکل‌پذیری و ماندگاری بالاء 

صفحه 21:
تمرین‌های دوره‌ای ۱-با توجه به ۳۶ عنصر نخست جدول دوره‌ای عنصرها به پرسش‌های زیر پاسخ دهید. ) عنصرهای کدام گروه‌ها جزو مواد مولکولی هستند؟ ۱۵ 77۱۱۶ ب) عنصرهای کدام گروه جزو مواد کووالانسی هستند؛۴ ۱ پ) عنصرهای کدام دسته (*» و یا ۵) همگی فلزند؟ 1 ۲- سیلیسیم کربید (5:0) یک سایندة ارزان است که در تهيهُ سنباده به کار می‌رود. آ) این ماده را در کدام دسته از مواد جای مي جادهای کوالانسی زرا مدای سخت است که به‌عنوانسنبده ب) سجتی آن را در مقایسه با الماس و سیلیسیم پیش ‌بینی کنید. ‎aS SEC aS ae‏ اب است بس مبانکین اتالی بوند مبان این در ماده خواهد بود ار ای رر سختی ان از الماس کمتر امازاز 

صفحه 22:
۳-هر یک از شکل‌های زیر رفتاری از مواد یونی را نشان می‌دهد. در هر مورد آن رفتار را با دلیل توصیف کنید ترکیب‌های یونی در حالت جامد رسانای الکتریسیته نیست زیرا در این حالت یون‌ها حرکت انتقالی ندارند و جایه‌جا نمی‌ونده اما در حالت مذاب یا محلول در آب به دلیل جابه‌جایی یون‌ها به سوی قطب‌های ‎plea‏ رسانییانجام ‎ops eg‏ هنگامی که به جامدهای یونی؛ ضربه‌ای در راستای معین وارد می‌شود با جابه جایی لایه یا لای‌هایی از یون‌ها و قرار گرفتن بون‌های همنام مقابل یکدیگر؛ نیروهای دافعة آشکاری پدید می‌آید که سبب جدا شدن maw» we 40 ‏تسه‎ 

صفحه 23:
۴-برای هر یک از جمله‌های زیر دلیل بنویسید. جامدهای کوالانسی به‌طور عمده از عنصرهای گروه ۳ ساخته شده‌اند (الماس (0)» سیلیسیم ‎(Si)‏ سیلیسیم کربید (8161) و...) از این‌رو شمار محدودی دارند. در حالی که ترکیب‌های مولکولی نوع و تعداد اتم‌های سازنده و همجنین تنوع شیوه اتصال آنها به هم بسیار بیشتر است رای نمونه اغلب مواد الی ترکیب‌های مولکولی هستند عت ۳۹ موأد يونى و مواد كوو لانسئ در دمأ ‎bl LS‏ تركيباهلى جامد هستند به همين دليل تركيب هالى که در دما و فا رآنان به حالت بام هستد حتامو اه كر 2 ب) ترتیت ها کنش ذیری فل‌ها نتاس کلس و تتانسی + صورت تا ‎Del, Cam‏ در دوره چهارم. الف نع دان عقا نا يك كرود دز نك کلسیم یک قلز قلیایی خاکی با دو الکترون ظرفیت و تیتانیم فلزی واسطه با چهار الکترون ظرفیت است. وا کنش‌پذیری در فلزها به سهولت تشکیل کانیون وایسته است. 

صفحه 24:
۵- سیلیسیم. فسفر و گوگرد از جمله عنصرهای اکسیژن‌دوست هستند به طوری که در طبیعت به شکل نمک‌های اکسیژن‌دار یافت می‌شوند. با توجه به ساختار لوویس آنیون‌های زير به پرسش‌ها پاسخ دهید. “yo ‘= - Y- ‏تج اجه‎ GS = : 00: Q? ‏يون فسفات يون سیلیکات‎ يون سولفات يوز آ) هریک از ساختارهای لوویس را با جفت نقطه‌ها کامل کرده سپس بار الکتریکی هر آنیون ب) فرمول شیمیایی نمک حاصل از این آنیون‌ها را بایون سدیم سپس یون کلسیم بنوبسید. ‎Ca,SiO, Ca,(PO,), CaSO,‏ 

صفحه 25:
۶ نقشه‌های پتانسیل الکتروستاتیکی پروپان و دی‌متیل‌اتر با جرم مولی نزدیک به هم به صورت زیر است. با توجه به آنها به پرسش‌ها پاسخ دهید. ~ ‏واي‎ PP “ آ) کدام‌یک در مدان الکتکی حهت گمری نمی کند؟ حرا؟ برويان» زیرا توزيع بارهای الکتریکی در آن متقارن است. ب) توضیح دهيد كدام يك از اين دو ماده گازی‌شکل آسان‌تر به مایع تبدیل می‌شود؟ دى متيل اترء به دليل قطبى بودن مولكولهاء نيروهاى جاذبه قوى ترى ميان انها برقرار شده و اسان‌تر مایع می‌شوند. 

صفحه 26:
۷ گروهی از دانش‌آموزان همه مواد خالص را براساس رفتار آنها مطابق نمودار زیر دسته‌بتدی کرده‌اند. با پر کردن جاهای خالی, تمونه‌ای برای هر جامد مثال بزنید. آباماده در حالت مانم رسانا ‎٩‏ 7 -: آيا ماده در حالت جامد» سخت است؟ آیا ماده در حالت جامد. شکننده است؟ 

صفحه 27: