صادرات خاويار

صفحه 1:
عنوان : صادرات خاويار زير نظر استاد ارجمند : اقاي جاويدي تهیه کنندگان : محسن فنودي و محمدرضا جاوداني 

صفحه 2:
تا مقدمه- [] براساس بررسيهاي دیرین شناسي اجداد ماهیان خاوياري بیش از یکصد میلیون سال پیش درروي زمین ظاهر گشتند وبه علت سازش با محیط توانسته اند از دوره مزوزوئيك تا آمروز به زندگي خود ادامه دهند ماهیان خاوياري در حوزه هاي درياي خزر » درياي ازوف » درياي سياه » درياجه ارال » درياي بالتيك ودرابهاي شوروشیرین بخشهايي از شمال وخاوردورمانند سرزمین پهناورروسیه » سيبري وچین وهمچنین درقاره امريكاي شمالي نيززندگي میکنند 

صفحه 3:
۲7 هرچند که بسياري از مردم کشورمان با طعم و مزه خاویار که يکي از تولیدات بي نظیر کشورمان است بیگانه هستند» ولي در بسياري از نقاط دنیا و از جمله كشورهاي اروپايي ابران را با خاویارش مي شناسند. اين ماده غذايي پرارزش يكي از گرانقیمت ترین غذاهاي جهان است 7 به دلیل شرایط ویژه سواحل درياي خزر و برخي موارد دیگر خاویار تولید کشورمان مر غوبترین نوع خاویار جهان به شمار مي رود و در بین کشور هاي واردکننده جای ‎SS‏ اين ماده ‎a‏ ‏دارابودن خواص ویژه براي درمان بسياري از بیماریها ازجمله . بيماري افسردگي برخي از انواع سرطانء بيماربهاي قلبي عروقي» = خوني و همچنین براي جلوگيري از افزایش کلسترول خون بسیار نافع است 

صفحه 4:


صفحه 5:
أ-! ماهیان خاوياري موجود دردرياي خزر: = تاس ماهي شیپ 77 تاس ماهي روسي ۲ تاس ماهي ايراتي أ اوزون برون أ فيل ماهي 

صفحه 6:
‎١‏ مشخصات خاویار تاس ماهیان دریای خزر ‏" خاویار بر اساس گونه ماهی» کیفیت و طرز ساخت. دانه دانه بودن و رنگ آن درجه بندی می شود و به دو صورت "دان" و "فشرده" وجود دارد. تقسیم بندی خاویار به صورت زین است ‏خاربار سا ‏| ©.خاويار دان درجه یک ‏7 ©. خاويار دان درجه دو ‏1 . خاویار نشرده 

صفحه 7:
۳ با نا ۳ | _ — مشخصات خاویار تاس ماهیان دریای خزر خاویار بر اساس گونه ماهی. کیفیت و طرز ساخت. دانه دانه بودن و رنگ آن درجه بندی می شود و به دو صورت *دان" و "فشرده" وجود دارد. تفسیم بندی خاویار به صورت زیر است: 0 خاویار ممتاز اين نوع خاويار جندان جنبه عمومى تداشته و از بين خاویار های درجه یک؛ آنهایی که از یک توع ‎ee‏ و طلايى» خاكسترى روشن و قهوه ايى روشن همراه باشنه نتخاب می گردند. نوعی خاویار نيز كه واجد رنك كاملاً سفيد است. بندرت در بين تاسماهيان ديده شده ودر صورت مناسب بودن كيفيت؛ از آن خاويار ممتاز ساخته مى شود كه به "خاويار دربارى" يا "خاويار طلايى سفيد" موسي ©,خاويار دان درجه یک أين نوع خاويار داراى كيفيتى مشابه خاويار ممتاز بوده و به بهترين نوع خاويار اطلاق مى شود منتهى فقط اندكى سست تر أز خاويار ممتاز مى باشد. بيشتر خاويار تاس ماهى و فيل ماهى كه در فصل بهار ويا در شرايط مساعد آب و هوا تهيه مى كردند 

صفحه 8:
ba a ۳ 0 نا نا انم ايا ©. خاويار دان درجه دو این نوع خاويار ممکن است دارای دانه هاى درشت و رنكى مناسب هم باشند ولى تاخير در صيد و عمل آورى و كيفيت خود تخم از جمله نارس بودن و يا رسيده بودن زياد تخمهاء به ويزه در شرایط نزدیک به مرحله تخم ریزی موجب می شود که رقم خاويار نزول نموده و تعدادی تخمهای شکسته در آن مشاهده شود بعلاو دانه هاى اين نوع خاوبار چندان مقاوم نبوده و اندكى شل و به هم چسبیده انده همچنین ممکن است همه خاویار از یک ماهی بدست نیامده باشد و از مخلوط کردن خاویار چند ماهی بدست آمده باشد. خاوبار فشرده خاویار فشرده از لحاظ نوع خاویار» طرز تهیه و قیمت از مرغوبیت کمتری برخورداراست. این نوع خاویار معمولاً از تخم تأسماهیانی ساخته می شود که به دلایل مختلف از جمله صید مولدین در حال تخم ریزی با صید مولدین نارس تاخیر در ساخت و رساندن ماهیان صید شده به ساحل» استحکام دانه های خاویار کم شده و قادر به عبور از غربال خاوبارسازی نمی باشند 

صفحه 9:
لأ بحران خاويار: اه هو سس مي‌شود و اين در حالي است که با ادامه صید بي‌رویه و آلودگي‌هاي زیست محيطي درياي خزر چنانچه مديريتي کارآمد از سوي تمام كشورهاي حاشیه خزر براي حفاظت از نسل ماهیان خاوياري صورت نگیرد» در کمتر از يك دهه نسل آنها در خزر منقرض خواهد شد. 

صفحه 10:
[] کاهش ذخایر ماهیان خاویار در سه دهه اخیر: [] ذخایر ماهیان خاویاری در سالهای اخیر به دلیل صید بی رویه و غیرقانونی بشدت کاهش یافته و همین امر موجب افزایش قیمت آن شده است.ذخایر ماهیان خاویاری در دریای خزر از سال 19600 به بعد با کاهش شدید مواجه شده است. به طوری که میزان صید این ماهیان از حدود ‎OO‏ ‏هزار تن در سالهای دهه 000 میلادی به حدود 900 تن در حال حاضر کاهش یافته است. 

صفحه 11:
۲7 عوامل موثر در کاهش ذخایر خاویار: ‎١‏ صیادان مافيايي ‏11 افزایش آلودگي محیط زیست در درياي خزر أ-! فقدان تأمین پايگاه‌هاي پرورش ماهي خاوياري ‎ 

صفحه 12:
2 نحوه برخورد با قاچاق‌کنندگان خاویار به چه صورت است؟ فرد متخلف در دادگاه جریمه نقدي مي‌شوده خاوبارش مصادره مي‌شود و بعد هم آزاد ا و خارج کردند و بزرگ‌ترین ظلم را در حق این محصول روا داشتند. شش سال قبل قاچاق خاویار جريمه‌هاي بسیار ا اک مدیرعامل شیلات ایران مي‌گوید: «در سال 06۳ فقط تن خاویار از درياي خزر برداشت کردیم. اما تنها كشوري هستیم که مجوز صلدرات <6کن خاویار راد و خر نامد معادل همان صید خاویار» قاچاق خاویار صورت مي‌گیر: يعني در حدود هما ©1)تن: قاجاق خاويار وجود داشته است. ا قاچافچیان حتی بیشتر از دولت است.» 

صفحه 13:
7 مافياي خاوبار روسیه: 17 52 حالي که مافياي خاویار داراي دستگاه‌هاي ویژه و قايق‌هاي ساخت ژاپن است و در صورت نیاز از سلاح نیز استفاده مي‌کند» قايق‌هاي پلیس مرزي روسیه در درياي خزرء حتي از داشتن سوخت كافي محروم هستند. کارشناسان پيش‌ببني مي‌کنند که مافياي خاویار که بازار سیاه این کالا را در اختیار دارد. سالانه در سراسر جهان ‎SOO‏ میلیون دلار گردش مالي دارد. اين در حالي است که پلیس مرزي روسیه فاقد تجهیزات مناسب است و حقوق ماهانه مأموران آن حدود (20 دلار است و در برابر رشوه‌هاي مافياي خاویار» ضعف نشان مي‌دهند. 

صفحه 14:
أ چالش هاي بوجود امده براي خاویار: 71 كشورهاي توليدكننده خاويار شايع کرده‌اند که درياي خزر آلوده است تا از اين طریق بتوانند با خارج كردن خاویار ایران از بازار تولیدات خود را به قیمت مناسب عرضه کنند که این موضوع به ضرر خاویار است. 1 قاجاقجيان» خاویار را با کیفیت پایین و قیمت پایین مي‌فروشند. این خاویار که از نظر بهداشتي هم سالم نیست» اگر در بازار اروپا مشكلي ایجاد کند روي خاویار ما هم تاثیر بدي مي‌گذارد 

صفحه 15:
أ کنواسیون نظارت بر تجارت گونه هاي درحال Oo cites ‏انقراض‎ ۷ کشور عضو سایتس هستند » ایران از سال ۱۹۷۳عضو کنفدر اسیون سایتس شده است » این کنفدر اسیون تجارت ۵ هزارگونة جانوری و ۲۵ هزار گونه گیاهی درحال انقراض را در مرزهای جهانی کنترل می‌کند که ۲۷ گونه از ماهیان خاویاری از سال ۱۹۹۸ در ضمانم این کنفدراسیون قرار گرفته است. بر اساس مصوبات کنوانسیون» ایران به‌عنوان یکی از کشورهای تولیدکنند؛ خاویار زمانی مجاز به اخذ سهمیة خاویار است که ابتدا در کمیسیون منابع زنده اين سهمیه‌ها تصویب بشود. 

صفحه 16:
7 تاج ی کنرانسبرن = کنوآنسیون نظارت بر تجارت گونه های در حال انقراض (165) طی نشست © روزه خود در خردادماه سال 00 جمهوری های آذربایجان ء قزاقستان » روسیه و ترکمنستان را به علت عدم پایبندی به رعایت و اجرای اقدامات عملی برای آسیب زدایی از ذخایر گونه های استروژن مجبور به کاهش بیش از 60 درصد خاویار صادراتی آنان کرد. این کنو انسیون پیش از این اعلام کرده بود صادرات خاویار از چهار کشور ساحلی دریای خزر ممنوع شود و فقط جمهوری اسلامی ایران در صادرات خاویار خود بر اساس سهمیه تنظیمی مانعی نخواهد داشت.در گزارش دبیرخانه کنوانسیون اعلام شده میزان صید غیرقانونی ماهیان خاویاری در جمهوری های روسیه » آذربایجان ۰ قزاقستان و ترکمنستان 600 تا 46 برابر صید قانونی این کشور است. این کنوانسیون در گزارش خود اپران را به علت رعایت موازین و اعمال مدیریت مسوولانه در صید ماهیان خاریاری از محدودیت های قانوتی معاف کرده است. اتخاذ تصمیم در اعمال محدودیت ها به منظور جبران آسیب هاء صدمات و کاهش ذخایر ماهیان خاویاری است که تنها در مورد چهار کشور ساحلی اجرا خواهد شد 

صفحه 17:
11 پایبندی يك طرفه تعهدات از سوی ایران 2 ‎oer‏ جدید در حاشیه دریای خزر و عدم پایبندی آنها به قوانین و مقررات و نادیده گرفتن رژیم حقوق دریای خزر و مبادرت به صید بی رویه و قاچاق خاویار و همچنین آلودگی آب دریای خزرء عواملی شدند تا علی رغم تلاشهای ايران برای ا ل ا ار ل صید. نسل اين ماهیان در معرض خطر جدی و انقراض قرار گیرد. ليكن اين اقدامات سبب شد نا لیران تنها کشوری شناخته شود که رژیم حقوقی دریای خزر را رعایت می کند و طبق تصمیم کنوانسیون ها در سال گذشته فقط ایران حق بهره برداری از منابع دریای خزر را داشت و در سال جدید نیز برای ايران سهمی بیش از سایر کشورهای حاشیه دریای خزر برای صید این ماهیان در تشر نید شد.به طوری که پیداست ۰ ایران توانسته با رعایت استانداردهای جهانی در تولید و صدور خاویار در بازارهای جهانی و بین المللی سهم قابل توجهی را کسب کند که علت آن به دلیل تلاش ایران در جهت اقدامات حفاظتی مناسب برای جلوگیری از صید غیرقانونی و غیرمجاز ماهی خاویار بازسازی دخایر رهاسازی بموقع بچه ماهی های خاویاری و مبارزه با قاچاق است 

صفحه 18:
۲7 سهم بالای ایران در برداشت خاویار از دریای خزر نشانه تلاش ایران درخصوص بازسازی ذخایر حفظ منابع موجود» جلوگیری از قاچاق و صید غیرمجاز و همچنین حفظ گونه های با ارزش خاویاری است.به دليل طولانی بودن ساحل » تنها کاری که توسط دولت انجام می شود» ممانعت از صید. خرید و فروش و حمل ونقل غیرمجاز_ خاویار است که تمام این موارد در انحصار شیلات است ۰ ضمن آن که اگر خاویار در 600 کشور عضو سایتس بخواهد به فروش برسد باید از کشور مبدا گواهی داشته باشد. 

صفحه 19:
2 Oo پرورش ماهیان خاوياري فعالیت ایران در زمینه پرورش بچه‌ماهي خاوياري و رهاسازي آن در درياي خزر به منظور حفظ نسل اين ماهي ارزشمند در سالهاي اخير توسعه يافته است و همين امر موجبات عدم اعمال ممنوعيت صيد از سوي کنوانسیون تجارت بينالمللي كونههاي در حال انقراض (سايتس) براي ايران را فراهم ساخت ايران سالانه دهها ميليون قطعه بجه ماهي خاوياري را يرورش ميدهد ودر درياي خزر رها ميسازد. اقدامات ايران در خصوص حفاظت از نسل اين ماهيهاء مورد تأييد سايتس نيز ميباشد 

صفحه 20:
7" تولید ماهي‌هاي خاوباري در ایران به دلیل آفتاب طولاني؛ مکار jG Ee ee ‏جهان به دلیل نداشتن شرایط مساعد» گران‌تر و غيراقتصادي‎ — ‏است.‎ 7 در کشور آلمان در يك سالن یازده تن خاویار تولید و صادر شده بود » اما ما در يك هزار کیلومتر خط ساحلي تن تولید کردیم » آلماني‌ها براي توسعه در حال ساخت يك سالن دیگر بودند تا ظرفیت تولید را به 20 تن افزایش دهند. تمایل آلمانی‌ها بر آی سرمايه‌گداري در خاددار . " «الماني‌ها متقاضي هستند تا در ایران دست به پرورش ماهي خاوياري بزنند زیرا مي‌دآنند که خاويار توليد شده در ایران را مي‌توانند با چند برابر قیمت خاویار توليدي در آلمان به فروش برساند.» 

صفحه 21:
‎oO‏ آهمیت اقتصادي خاویار ‏7 بچه ماهي‌هاي خاوباري به صورت ميليوني از دریا قاچاق مي‌شوند. این بچه‌ماهي‌ها مي‌توانند رشد کنند و بعد از چند سال هر کدام حداقل پنج‌کیلو خاویار با قیمت هرکیلو بیش از سه میلیون تومان تولید کنند. يك ماهي قره‌برون بیش از ده میلیون تومان خاویار تولید مي‌کند. قیمت یك‌کیلو خاوبار حداقل دو میلیون تومان است و قیمت هرکیلو گوشت قرمز چهار هزار تومان است. ببینید با صادر کردن پنج‌کیلو خاويار يك ماهي» چقدر گوشت مي‌توانید وارد کنید ‏71 با توجه به کمبود علوفه و مواد غذايي دامي ظرفیت تولید گوشت لازم براي مردم در داخل کشور را نداریم. اما براي تولید خاویار تمامي امكاذلت لازع را دار هس ‎ 

صفحه 22:
۲7 اگرمي‌توانستيم به سیصد تن خاوياري که در قبل تولید داشتیم برسیم» نزديك به يك میلیارد دلار درآمدزايي خواهیم داشت. تاکید من بر روي تولید و تکثیر ماهي به این خاطر است که اگر دولت ما را ياري کند مي‌توانيم 16هزار مبلیارد تومان درآمدزايي داشته باشیم. این حرف بزرگي است. هزار میلبارد تومان سي‌درصد درآمد نفتي است. أ جند سال طول مي‌کشد تا به این مقدار درآمد برسید؟ 1 اگر دولت به ما امکانات و بودجه بدهد و اختیار عمل داشته باشیم» در ‎is (POD Je‏ نا 19) سال آینده به این میزان خواهیم رسید. 

صفحه 23:


صفحه 24:
صادرات جهاني خاویار در سال 9009 کره جنوبي [] المان7] ‎Doh‏ سایر کشوره1[] 

صفحه 25:
این در حالی است که با وجود تجارت جهانی بالغ بر 06 میلیون دلاری خاویار کشورمان در سال 600000 از ردیف کشورهای برتر صادرکننده خاویار حذف شده است. البته عمده صادرات کشورمان مربوط به خاویار است و بدل خاویار (تخم استحصال شده از سایر ماهی‌ها بجز ماهی استرژن یا خاویاری است مثل ماهی های تن» آزاد. اردک ماهی و ..) سهم ناچیزی در صادرات ایران دارد اين در حالی است که کشورهایی نظیر چین و کره درصد بزرگی از صادراتشان تحت عنوان بدل خاویار انجام می‌شود بالا بودن قیمت خاویار ايراني» بهرهبرداري زیاد و عرضه کم خاویار اصیل آب‌هاي آزاد دست به دست هم داده‌اند تا خاویار مقرون به صرفه سایر کشورها روز به روز رونق بهتري پیدا کند 

صفحه 26:
1 مشتريهاي عمده و اصلي خریدار خاویار درياي خزر ایران به ترتیب عبارتند از : فرانسه آلمان سونئیس» ژاپن» آمريكاء اسپانیا؛ لوکزامبورگ» انگلستان؛ ایتالیا و بلزيك. بطور كلي هشتاد در صد خاویار ایران در اروپا و بقیه در سایر نقاط جهان عرضه میشود. 

صفحه 27:
كشورهاي عمده و اردکننده ۳۳۹ ‎es‏ ‎as‏ جر الملن1] ‎Bawls‏ ‏اسپانیا[] ژابن ۳ املرات ۲7 إساير كشورهات 

صفحه 28:
77 از سوی دیگر نگاهی به آمار واردات جهانی خاویار در سال 60 نیز بیان می‌کند که کره جنوبی با حدود 607 میلیون دلار واردات و با اختصاص 6/19 درصد سهم ارزشی از کل واردات جهانی در سال 009 به عنوان مهمترین کشور وارد کننده خاویار و بدل خاویار به شمار می‌رود. 7" پس از کره جنوبی» کشورهای ژاپن 60 میلیون دلان آمان 262 میلیون دلار» فرانسه 60 میلیون دلار آمریکا 16 میلیون دلار به ترتیب رتبه‌های بعدی را به خود اختصاص داده و از عمده ترین متقاضیان خرید این محصول در جهان محسوب می‌شوند. 

صفحه 29:


صفحه 30:
"7 نتیجه گيري 1-! به دلیل صورت نگرفتن بازاريابي مناسب در حال از دست دادن اعتبار و برندي هستیم که سا لیان سال در جهان جاافتاده است و در بحث تولید توجه به حفظ ذخایر ماهیان خاوياري در درياي خزر و در ‎See et oe ee‏ اقداماتیست که در جهت حفظ جایگاه برتري ایران در تولید خاویار ضروریست. 7" هماهنگ بودن و همکاري بخش خصوصي و دولتي بدور از هرگونه موضع گیریها مي تواند نتایج درخشاني را حداقل درحفظ موقعیت فعلي کشورمان داشته باشد: جرا كه در غير اين صورت اين نكراني وجود دارد. در چند سال آینده كشورهاي همسایه درياي خزر با تکثیر و پرورش ماهیان خاوياري جایگاه ایران را کسب کنند 

صفحه 31:
منابع : http://www.foodna.ir/6702.html http://www.aftab.ir/articles/ economy _marketing_business/agriculture fishery/ 6261144942130010 ۱0۰/۷۷۷۷۸۸۱ 7 html/agricul.htm frp (dew: don vere aot esed.com/De aulteview #07 @=14016 http://www. iranfoodnews.com/news/details. He EType=news&id=2201 http://agahgar.irtp.com/news/ mahnanie_barreslhaye bazarganiiya/a07-asp http://www.ebtekarnews.com/Ebtekar/News.aspx? NID=14834 

عنوان :صادرات خاويار زير نظر استاد ارجمند :اقاي جاويدي تهيه كنندگان :محسن فنودي و محمدرضا جاوداني  مقدمه : براساس بررسيهاي ديرين شناسي،اجداد ماهيان خاوياري بيش از يكصد ميليون سال پيش درروي زمين ظاهر گشتند وبه علت سازش با محيط توانسته اند از دوره مزوزوئيك تا امروز به زندگي خود ادامه دهند ماهيان خاوياري در حوزه هاي درياي خزر ،درياي ازوف ،درياي سياه ،درياچه ارال ،درياي بالتيك ودرابهاي شوروشيرين بخشهايي از شمال وخاوردورمانند سرزمين پهناورروسيه ،سيبري وچين وهمچنين درقاره امريكاي شمالي نيززندگي ميكنند  هرچند که بسياري از مردم کشورمان با طعم و مزه خاويار که يکي از توليدات بي نظير کشورمان است بيگانه هستند ،ولي در بسياري از نقاط دنيا و از جمله کشورهاي اروپايي ،ايران را با خاويارش مي شناسند .اين ماده غذايي پرارزش يکي از گرانقيمت ترين غذاهاي جهان است به دليل شرايط ويژه سواحل درياي خزر و برخي موارد ديگر خاويار توليد کشورمان مرغوبترين نوع خاويار جهان به شمار مي رود و در بين کشورهاي واردکننده جايگاه ويژه اي دارد .اين ماده غذايي به دليل دارابودن خواص ويژه براي درمان بسياري از بيماريها ازجمله بيماري افسردگي ،برخي از انواع سرطان ،بيماريهاي قلبي عروقي، کم خوني و همچنين براي جلوگيري از افزايش کلسترول خون بسيار نافع است  ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ماهيان خاوياري موجود دردرياي خزر: تاس ماهي شيپ تاس ماهي روسي تاس ماهي ايراني اوزون برون فيل ماهي  ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ مشخصات خاویار تاس ماهیان دریای خزر خاویار بر اساس گونه ماهی ،کیفیت و طرز ساخت ،دانه دانه بودن و رنگ آن درجه بندی می شود ،و به دو صورت "دان" و "فشرده" وجود دارد .تقسیم بندی خاویار به صورت زیر است .1خاویار ممتاز .2خاویار دان درجه یک .3خاویار دان درجه دو .4خاویار فشرده  ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ مشخصات خاویار تاس ماهیان دریای خزر خاویار بر اساس گونه ماهی ،کیفیت و طرز ساخت ،دانه دانه بودن و رنگ آن درجه بندی می شود ،و به دو صورت "دان" و "فشرده" وجود دارد .تقسیم بندی خاویار به صورت زیر است: .1خاویار ممتاز این نوع خاویار چندان جنبه عمومی نداشته و از بین خاویارهای درجه یک ،آنهایی که از یک نوع ماهی تهیه شده واجد دانه های درشت ،مقاوم و جدا از هم بوده و همچنین با رنگ مناسب طالیی ،خاکستری روشن و قهوه ایی روشن همراه باشند ،انتخاب می گردند .نوعی خاویار نیز که واجد رنگ کامًال سفید است ،بندرت در بین تاسماهیان دیده شده و در صورت مناسب بودن کیفیت ،از آن خاویار ممتاز ساخته می شود که به "خاویار درباری" یا "خاویار طالیی سفید" موسوم است. .2خاویار دان درجه یک این نوع خاویار دارای کیفیتی مشابه خاویار ممتاز بوده و به بهترین نوع خاویار اطالق می شود، منتهی فقط اندکی سست تر از خاویار مـمـتاز می باشد .بیشتر خاویار تاس ماهی و فیل ماهی که در فصل بهار ویا در شرایط مساعد آب و هوا تهیه می گردند  ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ .3خاویار دان درجه دو این نوع خاویار ممکن است دارای دانه های درشت و رنگی مناسب هم باشند ولی تاخیر در صید و عمل آوری و کیفیت خود تخم از جمله نارس بودن و یا رسیده بودن زیاد تخمها ،به ویژه در شرایط نزدیک به مرحله تخم ریزی موجب می شود که رقم خاویار نزول نموده و تعدادی تخمهای شکسته در آن مشاهده شود ،بعالو دانه های این نوع خاویار چندان مقاوم نبوده و اندکی شل و به هم چسبیده اند ،همچنین ممکن است همه خاویار از یک ماهی بدست نیامده باشد و از مخلوط کردن خاویار چند ماهی بدست آمده باشد. .4خاویار فشرده خاویار فشرده از لحاظ نوع خاویار ،طرز تهیه و قیمت از مرغوبیت کمتری برخورداراست. این نوع خاویار معموًال از تخم تاسماهیانی ساخته می شود که به دالیل مختلف از جمله صید مولدین در حال تخم ریزی یا صید مولدین نارس ،تاخیر در ساخت و رساندن ماهیان صید شده به ساحل ،استحکام دانه های خاویار کم شده و قادر به عبور از غربال خاویارسازی نمی باشند  بحران خاويار: 90 درصد كل خاويار جهان از درياي خزر استحصال مي‌شود و اين در حالي است كه با ادامه صيد بي‌رويه و آلودگي‌هاي زيست محيطي درياي خزر ،چنانچه مديريتي كارآمد از سوي تمام كشورهاي حاشيه خزر براي حفاظت از نسل ماهيان خاوياري صورت نگيرد ،در كمتر از يك دهه نسل آنها در خزر منقرض خواهد شد.  كاهش ذخاير ماهيان خاويار در سه دهه اخير: ذخاير ماهيان خاويارى در سالهاى اخير به دليل صيد بى رويه و غيرقانونى بشدت كاهش يافته و همين امر موجب افزايش قيمت آن شده است.ذخاير ماهيان خاويارى در درياى خزر از سال 1980به بعد با كاهش شديد مواجه شده است .به طورى كه ميزان صيد اين ماهيان از حدود 30هزار تن در سالهاى دهه 80ميالدى به حدود 1500تن در حال حاضر كاهش يافته است.  ‏ ‏ ‏ عوامل مؤثر در كاهش ذخاير خاويار: صيادان مافيايي افزايش آلودگي محيط زيست در درياي خزر فقدان تأمين پايگاه‌هاي پرورش ماهي خاوياري  نحوه برخورد با قاچاق‌كنندگان خاويار به چه صورت است؟ فرد متخلف در دادگاه جريمه نقدي مي‌شود ،خاويارش مصادره مي‌شود و بعد هم آزاد مي‌شود .متاسفانه نام خاويار را از ليست كاالهاي قاچاق خارج كردند و بزرگ‌ترين ظلم را در حق اين محصول روا داشتند .شش سال قبل قاچاق خاويار جريمه‌هاي بسيار سنگيني داشت كه با خارج شدن خاويار از ليست قاچاق ضربه بزرگي به آن وارد شد مديرعامل شيالت ايران مي‌گوید« :در سال 84فقط 18تن خاويار از درياي خزر برداشت كرديم .اما تنها كشوري هستيم كه مجوز صادرات 44تن خاويار را داريم». و در ادامه مي‌گوید ...« :معادل همان صيد خاويار ،قاچاق خاويار صورت مي‌گيرد. يعني در حدود همان 18تن ،قاچاق خاويار وجود داشته است .بعضی‌ها مي‌گویند سهم قاچاقچیان حتی بیشتر از دولت است».  مافياي خاويار روسيه: در حالي كه مافياي خاويار داراي دستگاه‌هاي ويژه و قايق‌هاي ساخت ژاپن است و در صورت نياز از سالح نيز استفاده مي‌كند ،قايق‌هاي پليس مرزي روسيه در درياي خزر ،حتي از داشتن سوخت كافي محروم هستند. كارشناسان پيش‌بيني مي‌كنند كه مافياي خاويار كه بازار سياه اين كاال را در اختيار دارد ،ساالنه در سراسر جهان 900ميليون دالر گردش مالي دارد .اين در حالي است كه پليس مرزي روسيه فاقد تجهيزات مناسب است و حقوق ماهانه مأموران آن حدود 70دالر است و در برابر رشوه‌هاي مافياي خاويار ،ضعف نشان مي‌دهند.  چالش هاي بوجود امده براي خاويار: كشورهاي توليدكننده خاويار شايع كرده‌اند كه درياي خزر آلوده است تا از اين طريق بتوانند با خارج كردن خاويار ايران از بازار ،توليدات خود را به قيمت مناسب عرضه كنند كه اين موضوع به ضرر خاويار است. قاچاقچيان ،خاويار را با كيفيت پايين و قيمت پايين مي‌فروشند. اين خاويار كه از نظر بهداشتي هم سالم نيست ،اگر در بازار اروپا مشكلي ايجاد كند روي خاويار ما هم تاثير بدي مي‌گذارد  كنواسيون نظارت بر تجارت گونه هاي درحال انقراض ‏cites ۱۶۷ کشور عضو سایتس هستند ،ایران از سال ۱۹۷۳عضو کنفدراسیون سایتس شده است ،این کنفدراسیون تجارت ۵هزارگونٔه جانوری و ۲۵ هزار گونٔه گیاهی درحال انقراض را در مرزهای جهانی کنترل می‌کند که ۲۷گونه از ماهیان خاویاری از سال ۱۹۹۸در ضمائم این کنفدراسیون قرار گرفته است .بر اساس مصوبات کنوانسیون ،ایران به‌عنوان یکی از کشورهای تولیدکنندٔه خاویار زمانی مجاز به اخذ سهمیٔه خاویار است که ابتدا در کمیسیون منابع زنده این سهمیه‌ها تصویب بشود.  نتايج يك كنوانسيون كنوانسيون نظارت بر تجارت گونه هاى در حال انقراض ( )Citesطى نشست 3روزه خود در خردادماه سال 83جمهورى هاى آذربايجان ،قزاقستان ،روسيه و تركمنستان را به علت عدم پايبندى به رعايت و اجراى اقدامات عملى براى آسيب زدايى از ذخاير گونه هاى استروژن مجبور به كاهش بيش از 80درصد خاويار صادراتى آنان كرد. اين كنوانسيون پيش از اين اعالم كرده بود صادرات خاويار از چهار كشور ساحلى درياى خزر ممنوع شود و فقط جمهورى اسالمى ايران در صادرات خاويار خود بر اساس سهميه تنظيمى مانعى نخواهد داشت.در گزارش دبيرخانه كنوانسيون اعالم شده ميزان صيد غيرقانونى ماهيان خاويارى در جمهورى هاى روسيه ،آذربايجان ،قزاقستان و تركمنستان 10تا 12برابر صيد قانونى اين كشور است. اين كنوانسيون در گزارش خود ايران را به علت رعايت موازين و اعمال مديريت مسووالنه در صيد ماهيان خاويارى از محدوديت هاى قانونى معاف كرده است. اتخاذ تصميم در اعمال محدوديت ها به منظور جبران آسيب ها ،صدمات و كاهش ذخاير ماهيان خاويارى است كه تنها در مورد چهار كشور ساحلى اجرا خواهد شد  پايبندى يك طرفه تعهدات از سوى ايران تشكيل دولتهاى جديد در حاشيه درياى خزر و عدم پايبندى آنها به قوانين و مقررات و ناديده گرفتن رژيم حقوق درياى خزر و مبادرت به صيد بى رويه و قاچاق خاويار و همچنين آلودگى آب درياى خزر ،عواملى شدند تا على رغم تالشهاى ايران براى حفظ و رهاسازى ماهيان خاويارى و رعايت اصول و استانداردهاى بين المللى در صيد ،نسل اين ماهيان در معرض خطر جدى و انقراض قرار گيرد. ليكن اين اقدامات سبب شد تا ايران تنها كشورى شناخته شود كه رژيم حقوقى درياى خزر را رعايت مى كند و طبق تصميم كنوانسيون ها در سال گذشته فقط ايران حق بهره بردارى از منابع درياى خزر را داشت و در سال جديد نيز براى ايران سهمى بيش از ساير كشورهاى حاشيه درياى خزر براى صيد اين ماهيان در نظر گرفته شد.به طورى كه پيداست ،ايران توانسته با رعايت استانداردهاى جهانى در توليد و صدور خاويار در بازارهاى جهانى و بين المللى سهم قابل توجهى را كسب كند كه علت ان به دليل تالش ايران در جهت اقدامات حفاظتى مناسب براى جلوگيرى از صيد غيرقانونى و غيرمجاز ماهى خاويار ،بازسازى ذخاير ،رهاسازى بموقع بچه ماهى هاى خاويارى و مبارزه با قاچاق است  سهم باالى ايران در برداشت خاويار از درياى خزر نشانه تالش ايران درخصوص بازسازى ذخاير ،حفظ منابع موجود ،جلوگيرى از قاچاق و صيد غيرمجاز و همچنين حفظ گونه هاى با ارزش خاويارى است.به دليل طوالنى بودن ساحل ،تنها كارى كه توسط دولت انجام مى شود ،ممانعت از صيد ،خريد و فروش و حمل ونقل غيرمجاز خاويار است كه تمام اين موارد در انحصار شيالت است ،ضمن آن كه اگر خاويار در 160كشور عضو سايتس بخواهد به فروش برسد بايد از كشور مبدا گواهى داشته باشد.  پرورش ماهيان خاوياري فعاليت ايران در زمينه پرورش بچه‌ماهي خاوياري و رهاسازي آن در درياي خزر به منظور حفظ نسل اين ماهي ارزشمند در سال‌هاي اخير توسعه يافته است و همين امر موجبات عدم اعمال ممنوعيت صيد از سوي كنوانسيون تجارت بين‌المللي گونه‌هاي در حال انقراض (سايتس) براي ايران را فراهم ساخت ايران ساالنه ده‌ها ميليون قطعه بچه ماهي خاوياري را پرورش مي‌دهد و در درياي خزر رها مي‌سازد .اقدامات ايران در خصوص حفاظت از نسل اين ماهي‌ها ،مورد تأييد سايتس نيز مي‌باشد  توليد ماهي‌هاي خاوياري در ايران به دليل آفتاب طوالني ،مكان مناسب و حراست از آنها ،مناسب است .اما پرورش آن در ديگر مناطق جهان به دليل نداشتن شرايط مساعد ،گران‌تر و غيراقتصادي است. در كشور آلمان در يك سالن يازده تن خاويار توليد و صادر شده بود ، اما ما در يك هزار كيلومتر خط ساحلي 18تن توليد كرديم ،آلماني‌ها براي توسعه در حال ساخت يك سالن ديگر بودند تا ظرفيت توليد را به 36تن افزايش دهند .تمایل آلمانی‌ها برای سرمايه‌گذاري در خاویار ایران «آلماني‌ها متقاضي هستند تا در ايران دست به پرورش ماهي خاوياري بزنند زيرا مي‌دانند كه خاويار توليد شده در ايران را مي‌توانند با چند برابر قيمت خاويار توليدي در آلمان به فروش برساند».  اهميت اقتصادي خاويار بچه ماهي‌هاي خاوياري به صورت ميليوني از دريا قاچاق مي‌شوند .اين بچه‌ماهي‌ها مي‌توانند رشد كنند و بعد از چند سال هر كدام حداقل پنج‌كيلو خاويار با قيمت هر‌كيلو بيش از سه ميليون تومان توليد كنند .يك ماهي قره‌برون بيش از ده ميليون تومان خاويار توليد مي‌كند .قيمت يك‌كيلو خاويار حداقل دو ميليون تومان است و قيمت هر‌كيلو گوشت قرمز چهار هزار تومان است .ببينيد با صادر كردن پنج‌كيلو خاويار يك ماهي ،چقدر گوشت مي‌توانيد وارد كنيد با توجه به كمبود علوفه و مواد غذايي دامي ظرفيت توليد گوشت الزم براي مردم در داخل كشور را نداريم .اما براي توليد خاويار تمامي امكانات الزم را دارا هستيم.  اگرمي‌توانستيم به سيصد تن خاوياري كه در قبل توليد داشتيم برسيم ،نزديك به يك ميليارد دالر درآمدزايي خواهيم داشت .تاكيد من بر روي توليد و تكثير ماهي به اين خاطر است كه اگر دولت ما را ياري كند مي‌توانيم 15هزار ميليارد تومان درآمدزايي داشته باشيم .اين حرف بزرگي است. 15هزار ميليارد تومان سي‌‌درصد درآمد نفتي است. چند سال طول مي‌كشد تا به اين مقدار درآمد برسيد؟ اگر دولت به ما امكانات و بودجه بدهد و اختيار عمل داشته باشيم ،در سال 1400يعني تا 13سال آينده به اين ميزان خواهيم رسيد. صادرات جهاني خاويار در سال 2005 15.5 كره جنوبي چين المان بالروس سوئد ساير كشورها 37.6 27.4 7.5 6.8 5 این در حالی است که با وجود تجارت جهانی بالغ بر 366 میلیون دالری خاویار کشورمان در سال 2005از ردیف کشورهای برتر صادرکننده خاویار حذف شده است .البته عمده صادرات کشورمان مربوط به خاویار است و بدل خاویار (تخم استحصال شده از سایر ماهی‌ها بجز ماهی استرژن یا خاویاری است مثل ماهی‌های تن ،آزاد ،اردک ماهی و )...سهم ناچیزی در صادرات ایران دارد این در حالی است که کشورهایی نظیر چین و کره درصد بزرگی از صادراتشان تحت عنوان بدل خاویار انجام می‌شود ي زياد و عرض ‌ه كم‌ خاويار ن قيمت‌ خاويار ايراني‌ ،بهره‌بردار ‌ باال بود ‌ ن ب ‌ه صرف ‌ه ت ه ‌م داده‌اند تا خاويار مقرو ‌ ت به‌ دس ‌ ي آزاد دس ‌ ل آب‌ها ‌ اصي ‌ ي پيدا كند ساير كشورها روز ب ‌ه روز رونق‌ بهتر ‌  مشتريهاي عمده و اصلي خريدار خاويار درياي خزر ايران به ترتيب عبارتند از :فرانسه ،آلمان ،سوئيس ،ژاپن، آمريکا ،اسپانيا ،لوکزامبورگ ،انگلستان ،ايتاليا و بلژيک. بطور کلي هشتاد در صد خاويار ايران در اروپا و بقيه در ساير نقاط جهان عرضه ميشود. كشورهاي عمده واردكننده خاويار ايران درسال83 7.4 المان فرانسه اسپانيا ژاپن امارات ساير كشورها 9.8 43 10 12.8 17  از سوی دیگر نگاهی به آمار واردات جهانی خاویار در سال 2006نیز بیان می‌کند که کره جنوبی با حدود 57میلیون دالر واردات و با اختصاص 4/18درصد سهم ارزشی از کل واردات جهانی در سال 2005به عنوان مهمترین کشور وارد کننده خاویار و بدل خاویار به شمار می‌رود. پس از کره جنوبی ،کشورهای ژاپن 52میلیون دالر ،آلمان 47 میلیون دالر ،فرانسه 36میلیون دالر ،آمریکا 18میلیون دالر به ترتیب رتبه‌های بعدی را به خود اختصاص داده و از عمده ترین متقاضیان خرید این محصول در جهان محسوب می‌شوند.  نتيجه گيري به دليل صورت نگرفتن بازاريابي مناسب ،در حال از دست دادن اعتبار و برندي هستيم که سا ليان سال در جهان جاافتاده است و در بحث توليد توجه به حفظ ذخاير ماهيان خاوياري در درياي خزر و در بحث صادرات توجه ويژه براي بازاريابي مناسب خاويار از اقداماتيست که در جهت حفظ جايگاه برتري ايران در توليد خاويار ضروريست. هماهنگ بودن و همکاري بخش خصوصي و دولتي بدور از هرگونه موضع گيريها مي تواند نتايج درخشاني را حداقل درحفظ موقعيت فعلي کشورمان داشته باشد; چرا که در غير اين صورت اين نگراني وجود دارد ،در چند سال آينده کشورهاي همسايه درياي خزر با تکثير و پرورش ماهيان خاوياري جايگاه ايران را کسب کنند : منابع http://www.foodna.ir/6702.html http://www.aftab.ir/articles/economy_marketing_business/ agriculture_fishery/c2c1144942130p1.php http://www.abrarnews.com/economic/1386/860724/html/ agricul.htm http://www.donya-e-eqtesad.com/Default_view.asp? @=14016 http://www.iranfoodnews.com/news/details.php? EType=news&id=2201 http://agahgar.irtp.com/news/ mahname_barresihaye_bazargani/172/a07.asp http://www.ebtekarnews.com/Ebtekar/News.aspx? NID=14834        