صنعت نفت و گاز

صنعت نفت و گاز

اسلاید 1: رسالت انسان رهایی از فقر و ترس است

اسلاید 2: صنعت نفت و گاز

اسلاید 3: اقتصاد ایران استاد دکتر مرتضی افقهگردآورندگان:مسلم زمانی عیسی ولدبیگی

اسلاید 4: نفت مایعی است که منشاء آلی فسیلی دارد و از دو ماده ی کرین و هیدروژن تشکیل میگردد و دلیل اطلاق مواد هیدرو کربن همین ترکیب استبه نظر میرسد کلمه نفت ریشه اوستایی دارد در زبان اوستایی کلمه نپتا به معنی روغن معدنی است و همین کلمه ی نپتای اوستایی بعدها توسط عرب زبانان به صورت نفت مورد استعمال قرار گرفته است(مسائل سیاسی و اقتصادی نفت ایران، مولف دکتر ایرج ذوقی،صفحه ی 11)

اسلاید 5: با وجود خبرهایی که هر روز درباره ی کشف ذخایر تازه ی انرژی های فسیلی و پیدایش تکنولوژی هایی برای تولید انرژی هایی تجدید شدنی به گوش میرسد واقعیتی انکار ناپذیر به نام روند ته کشیدن منابع نفت و گاز جهان وجود دارد.(مقاله چشم انداز توسعه ی پایدار، دکتر محمد توحید فام، فصل نامه پژوهشی289 اطلاعات صفحه ی 154) ارزش و اهمیت نفت هم بعنوان یک منبع انرژی و هم به عنوان یک منبع تامین سرمایه مقام والایی دارد. (مسائل سیاسی و اقتصادی نفت ایران، مولف دکتر ایرج ذوقی، صفحه ی 23)

اسلاید 6: ایران از بزرگترین کشورهای دارنده ی نفت و گاز جهان است برخورداری از بزرگترین میدان های نفت گیتی پس از عریستان و پر بارترین ذخایر گاز پس از روسیه سبب شده است که همه ی محورهای توسعه ی کشور بر بهره وری ازاین منابع استوار گردد.(چالش ها و فرصت های شرکت های ایرانی در قراردادهای نفت و گاز، انصاری مهدی1384)

اسلاید 7: امتیاز دارسی 1280 شمسی- 28 می 1901در 18 فصل تدوین شده است.امتیازمخصوص و انحصاری در تفتیش و تفحص و پیدا کردن و استخراج بسط و حاضر کردن برای تجارت، حمل و نقل، فروش گاز طیعی ، نفت ، قیر و موم طبیعی در تمام ممالک شاهنشاهی ایران به مدت 60 سال از تاریخ امضای قرار دارد.در تاریخ 26 می 1908 برابر 5 خرداد 1287 نفت از چاه حفاری شده در مسجد سلیمان فوران کرد.در سال 1909 کاکس سرکنسول بریتانیا ضمن عقد قراردادیی با شیخ خزعل یک مایل مربع از اراضی آبادان را برای ایجاد پالایشگاه خریداری کرد ( همان، صفحه ی 71)

اسلاید 8: قرارداد آرمیتاژ اسمیت با شرکت نفت ایران و انگلیس قرار داد ارمیتاژ اسمیت به قرارداد دارسی اعتبار فراوانی بخشید حق انحصاری اکتشاف،استخراج، پالایش و حمل و نقل نفت در محدوده قرار داد حق غیر انحصاری ایجاد خطوط لوله و حمل و نقل و پالایش و فروش ان در دیگر نقاط ایران در محدوده 100 هزار مایل مربع تعیین شد.( همان، صفحه ی 79 )

اسلاید 9: تجدید قرارداد دارسی 1933 ( قرارداد 1312)1- طرفین قرارداد دولت شاهنشاهی ایران و شرکت نفت انگلیس و ایران که در 27 ماده به تصویب مجلس شورای ملی رسید2- محدود شدن حوزه عملیات کمپانی از 400 به 100 هزار مایل مربع 3- لغو حق انحصاری لوله کشی نفت 4- سهیم شدن ایران به نسبت 20 درصد در منافع کمپانی 5- کمپانی متعهد به پرداخت سالانه 10 هزار لیره برای اعزام محصلین ایرانی جهت اموزش و استفاده به عنوان کارشناسان نفتی گردید.( همان،صفحه 148)

اسلاید 10: قرارداد گس گلشاییان (الحاقی به قرار داد 1933) 1- افزایش 50درصد حق الامتیاز دولت ایران2- معافیت عواید دولت ایران از مالیات3- پرداخت قسمتی از ذخیره ی عمومی که به موجب قرار داد 1933 باید به صورت سالیانه پرداخت میشد

اسلاید 11: ملی شدن صنعت نفتبنام سعادت ملت ایران و به منظور تامین صلح جهان امضا کنندگان ذیل پیشنهاد مینماییم که صتعت نفت ایران در تمام مناطق کشور بدون استثنا ملی اعلام شود (اعضای کمیسیون مخصوص نفت 29 اسفند 1929)متن قانون اجرای ملی شدن نفت در 9 ماده در مجلس سنا تصویب و در دولت ملی دکتر محمد مصدق اجرا شدخلع ید از شرکت نفت انگلیس و ایران در ماده ی 2 گنجانده شد و هیئتی مختلط مرکب از 11 نفر برای رسیدگی به امور معرفی گردید5 نفر نمایندگان مجلس سنا 5 نفر نمایندگان شورای ملی و وزیر دارایی وقتدر زمان دکتر محمد مصدق اجرای طرح موازنه منفی، اقتصاد بدون نفت در دستور کار قرار گرفت.

اسلاید 12: قرارداد کنسرسیوم 1954 پس از کودتا کنسرسیوم بین المللی نفت مرکب از 5 شرکت آمریکایی استاندارد نیوجرسی استاندارد کالیفرنیاواکیوم با 40 درصد سهام گلفشرکت نفت تگزاس شرکت نفت بریتانیا bp با 40درصد سهامشرکت هلندی رویال با 14 درصد سهام شرکت نفت فرانسه با 6 درصد سهام نفت ایران را دراختیار گرفتند.

اسلاید 13: آمارها و نمودارها

اسلاید 14: www.cbi.ir

اسلاید 15: www.cbi.ir

اسلاید 16: www.cbi.ir

اسلاید 17: www.cbi.ir

اسلاید 18: www.cbi.ir

اسلاید 19: www.cbi.ir

اسلاید 20: www.cbi.ir

اسلاید 21: تولید گازwww.cbi.ir

اسلاید 22: صادرات گازwww.cbi.ir

اسلاید 23: مصرف داخلی گازwww.cbi.ir

اسلاید 24:

اسلاید 25: www.cbi.ir

اسلاید 26: www.cbi.ir

اسلاید 27: www.cbi.ir

اسلاید 28: آبادان امام خمینی (ره) شازند  اصفهان بندرعباس شهید تندگویان تهران تبریز شیراز کرمانشاه لاوان شرکت های پالایشیپالایشگاههای جدیدستاره خلیج فارس بهمن گنو خوزستان پارس آناهیتا شهریار کاسپین  

اسلاید 29: شرح وظایف کلی، اهداف و استراتژی صنایع پتروشیمی• پالایش نفت خام  و تولید انواع فرآورده‌های نفتی در پالایشگاه‌های کشور  • انتقال نفت خام از مبادی تولید و پایانه خزر به پالایشگاه‌های کشور و همچنین انتقال فرآورده‌های نفتی از پالایشگاه‌ها و مبادی وارداتی به انبارهای تدارکاتی پخش و مراکز توزیع   • تامین بخش عمده انرژی و توزیع فرآورده های نفتی در سراسر کشور  • اجرای کلیه طرح‌ها و پروژه‌های پالایشی ،انتقال و ذخیره‌سازی در سراسر کشور • تولید، انتقال و توزیع بالغ بر 270 میلیون لیتر انواع فرآورده های نفتی در کشور  • صادرات روزانه  بالغ بر 25 میلیون لیتر مواد نفتی به خارج از کشور از طریق پایانه‌های نفتی در سال 92 • تداوم گردش چرخهای عظیم صنعت، کشاورزی و نیروگاه‌ها در تامین به موقع سوخت و خوراک صنایع، از جمله تامین خوراک مجتمع‌های پتروشیمی به منظور استمرار روند تولید در کشور  • تامین سوخت مصرفی در بخش‌های خانگی و تجاری در مناطق شهری و روستایی در اقصی نقاط کشور • تامین سوخت روزانه متجاوز از 22 میلیون وسایل نقلیه موتوری سبک و سنگین در چرخه حمل و نقل کشور  

اسلاید 30: شوک های نفتی شوک اول 1973: به دلیل وقوع چهارمین جنگ اعراب و اسراییل شوک نفتی باعث افزایش قیمت نفت تقریبا تا چهار برابر شد ( امینی، علیرضا: نفت ایران و تاثیرش در روابط بین الملل صفحه ی 92)در پیامد جنگ با اعراب، اوپک کشورهای مصرف کننده نفت را به سه گروه تقسیم کرد: کشورهای دوست شامل انگلستان و فرانسه و ... کشورهای بی طرف کشورهای دشمن مثل آمریکا ( موسوی میر طیب، نفت سیاست اقتصاد صفحه ی 241 )

اسلاید 31: شوک دوم 1979:به دلیل اعتصاب کارکنان نفت ایران در آستانه انقلاب. ایران روزانه 6 میلیون بشکه نفت تولید می کرد. شوک مثبت.شوک سوم 1986:به علت جایگزینی سایر منابع انرژی به جای نفت قیمت نفت رو به کاهش گذاشت. اضافه عرضه ی نفت از سال 1983 آغاز شد قیمت نفت به کمتر از 10 دلار رسید.( ایرج ذوقی مسائل سیاسی و اقتصادی نفت ایران صفحه ی 288 )بحران نفتی 1993:وضع قانون مالیات کربن از سوی کشورهای غربی بر روی واردات نفت خام که از ابتدای سال 1993 به مدت 10 سال سالانه یک دلار بر نرخ مالیات افزوده میشود.( همان، صفحه ی 337 )

اسلاید 32:  دلایل توسعه نیافتگی از منظر نقش صنعت نفت و گاز:1- سرازیر شدن میلیاردها دلار نفت به واسطه ایجاد یک منبع درآمد مستقل2- سیاست های حامی پروری ( کرپراتیو) دولت ها 3- لحاظ نکردن نفت و گاز به عنوان کالای سرمایه ای4- لحاظ نکردن عوامل غیر اقتصادی ( نیروی انسانی و دانش بومی و ...)( زمینه های اجتماعی انقلاب ایران، بشیریه حسین، صفحه ی 65 )

اسلاید 33:  نظریه ی گونار میردال: عامل زمان واجد اهمیت خاصی است زیرا آثار تکانی که بر متغیرهای مختلف سیستم وارد می کند با آهنگ متفاوتی بر محور زمان منعکس می شود.(میردال-گونار، تئوری اقتصادی و کشورهای کم رشد، صفحه ی 27) هر گونه مطالعه واقع بینانه از مساله کم رشدی یا رشد یافتگی یک کشور یا یک منطقه از مرزهای تئوری اقتصادی قدیمی تجاوز می کند چنین مطالعاتی لزومأ با عوامل به اصطلاح غیر اقتصادی برخورد می کند.( همان، صفحه ی 28)

اسلاید 34: فقر از بین نمی رود مگر اینکه فقر دیگری جای آن را بگیرد.علیت دورانی گونار- میردالهر تغییری در یکی از عوامل اجباراً تغییر در دیگر عوامل را به دنبال خواهد داشت و این جریان عمومی در یک جریان دورانی ادامه خواهد یافت.(همان، صفحه ی 25) عوامل غیر اقتصادی عوامل اقتصادی

اسلاید 35:  انتقال فقر از منظر نقش صنعت نفت و گاز 1- انتقال فقر به نسل بعدی 2- انتقال به طبیعت3- انتقال به جامعه

اسلاید 36: منابع:مسائل سیاسی و اقتصادی نفت ایران، مولف دکتر ایرج ذوقی2) مقاله چشم انداز توسعه ی پایدار، دکتر محمد توحید فام، فصل نامه پژوهشی289 اطلاعات3) چالش ها و فرصت های شرکت های ایرانی در قراردادهای نفت و گاز، مهدی انصاری 13844) نفت سیاست اقتصاد، مولف میر طیب موسوی5) زمینه های اجتماعی انقلاب ایران، مولف دکتر حسین بشیریه6) تئوری اقتصادی و کشورهای کم رشد، گونار میردال7) سایت بانک مرکزی ایران www.cbi.ir

اسلاید 37: با سپاساردیبهشت 94