صفحه 1:
JU Gi?
صفحه 2:
del,
تعریف انبار
انبارمحلی بررای نگهداری كالاها و مواد استه در صنعت بر gt مواد اولیه ,
کالاهای نطم ساعته» محصولات یک واحد تولیدی» قلعت ید گید ستگاهها و ماشین آلات و
اجناس اسقاط؛ و در تجارت به منظور نگهدارء ی اقلام و کالاهای ضریداری شده بای توزیع
انبارهای متتوع و مختلفی در عمل وجود دارد و تاکنون تقسیم بندیهای مختلفی در مورد آنها
شده است .در اينجا اذ نكر تنطه مغل هلي زير أثواح اتبارها بور سي لى SS
از نظر کللایی که در آن نگهداری می شود.
ع# از نظر چگونگی و ماهیت عملکرد.
ع4 از نظر ساختمانی.
ع ازنظرانجام عملیات انبار توسط انسان يا ماشین.
صفحه 3:
از نظر كالايي که در آن نگهداري مي شود.
Sule pal ماد یک شاخه تیر آه‌یک عددینگردیک عد پچ
اقلا جمد ظرف شده ( کانتینرشده) مان كانتي صادرانیبیک صندوق کال یک پات بر
اقلا جامد فل ای ap le موه وله مدی
AE ABS gh pal ماتند يك بشكه تنتديك جليك اسيد
3 age aie 2 ASS قلام گازی شکل
اقلام كازى شكل قله الى ماد چرین از
كليه مواد را مى توان به كروههاى زيرتقسيم كنيم:
اقلام جامد تكى مانند يك شاحه تيس آهن؛يك عد qe ore Srv, اقلام جامد ظرف شده
( کانتین‌شده )مانند کانتین صادراتىءيك صندوق كالاءيك يالت بارأقالا جامد فله اى مانتد
كندم »برنجمواد اوليه معدنى اقلام مایع کانتین شدهمانند یک بشکه نفتءيك حليك اسيداقلام
گازی شکل کانتینر شدهمانند كيسول كازاقلام گازی شکل فله ایمانند جریان گاز.
علاوه بر شکل و حالت مواد ؛ شرایط و خصوصیات کالا در نوع انباری که بای نگهداری آن
مورد نیاز است» موش می باشند. با توجه به این مسائل می توان آنبارها را به صورت زیر تقسیم
Lage
انبار کالاهای معمولی 8
, منظور از انبار کالاهای معمولی ءانباری است که خصوصیات مواد اولیه مارابه استفاده از
وسایل وتحهیرات مخصوص جهت کنترل شرایط آن مجبور نمی سازد.انباردر این انبار مس fap
به شكل جامد كانتي شده »بسته ها و کارتن ها می باشد.
صفحه 4:
انبار مواد قابل اشتغال يا انفجار
نبارهای ی كد gk sie اين
مواد بکار می روند» باید دارای شرایط ویخه
: امل بر‌خوردار باشند. در انبارهایی که مواد قابل اشتعال وجود دارد باید
تدابيى حفاظتى شديدي از نظ موقعيت و محل ؛ نوع ساحتمان ؛سيستم هاى جلوكيرى از
ريقو ... صورت كيرد . انبارهایی که مواد قابل قجار در آن نگهذاری می شود به
مخصوص و متناسب با موادانبارشده ؛ درمحلهایی دور از اماکن عمومی ساخته
شوند.اقلام اين انبارها مى توانندبه صورت جا شده‌یا به صورت مایع
ظرف شده ويا كازى شكل باشند.بشكه هاى ن بتري جليكقاى حاوي مواد
534 و گپسولهای ola ay Sy hb las اذ اين مواد لي باش
انبار کالاهای فاسد شونده
بسیاری از مواد از قبیل : مواد غذایی؛ دارویی ؛ و شیمیایی وجود دارد که باید در درجه
حرارت های ویه ای انبار شوند. به عنوان مثال ,رای نگهداری مواد غذایی به سمردخانه
ی مس وهی رما در آننگیداری
می شوند به دو دسته سردخانه بالای صف درجه و سرد. ee, ده
تقسیم می شوند . از سردخانه های بالای صفر درجه با داري الل اند لها
شيميايى :سم هاءداروهاى ظهور فيلم ae Ola saan .استفاده
‘
شود حر سردطنة هلى زوه صفر يجام 13 گاهی ت۲۵ درچه سا
کر یررصفرنینمی رسد.لاشه های گوا ook. Sib die $5 eas ۳
ay
صفحه 5:
انبار مواد شيميايي و سموم
مواد شیمیای غالبا خواص مختلف خطرناکی دارند‌به طوری که ممکن است در تماس با
اعضای بدن » اقلام دیگر انبار‌ساختمان انبار و تجهیزات حمل ونقل اشرات نا مطلوبى برجاى
گذارند.بسیاری از مواد شیمیایی با پخش شدن در فضا ء در دراز مدت می توانند تاثیراتی
برروی حس بینائی و لامسه افرادی که با آنها سروکار دارند ؛بگذارند.تاثیررات تخریبی
سموم برروى بدن انسان نياز به توضیح ندارد.لذاچنین موادی باید در انبارهای جداگانه با
درنظر گرفتن کلیه شرایط ایمنی و حفاظتی نگهداری شوند.
انبار مواد فله ای
این گونه انبارها غالبابرای نگهداری یک نوع از مواد فله ای بکار می روندولی ممکن است
از یک انبار درطول زمان بمرای نگهداری مواد مشابه استفاده نمود.مشخص بودن نوع موادی
که قرار است انبار شوند جهت طبراحی سازه ای و ساخت آنها از ابتدا لازم است» سیلوهای
غلات » سیمان » تانک های مواد شیمیایی و نفتی از این نوع انبارها هستند. خصوصیات ویه
این اقلاع ؛ نحوه طراحی و ساخته! آنها را از سایر انواع انبار جدا می سازد. بای مثال »
حمل و نقل مواد جامد فله ای عمدتا به وسیله سیستم های نقاله و انتقال مواد مایع فله ای
توسط موتور پمپ های الکتریکی و لوله های فولادی مخصوص صورت می گیررد.
ay
صفحه 6:
صفحه 7:
انواع انبار از نظر چگونگي و ماهیت عمل ینت
SI جه تمامى انبارها براى نكهدارى اقلام مختلف كالا بكار مى روند ليكن
مسايلى ازقبيل:
ع* محل و موقعيت انبار
ع#* نحوه ساختن انبار
# تأسیسات مورد نیاز
ع تنوع کالاهایی که به انبار وارد می شوند
ع ميرزان حجم يا وزن مواد که در طی زمان معیینی به انبار داخل یااز آن
خارج می شود.
ع موقعیت انبار در ارتباط با فعالیتهای اقتصادی جامعه
وجود دارند که به همراه پاره ای مسایل دیگرءانبارها را از نظر چگونگی
و ماهیت عمل آنها از یکدیگر متمایز می سازد.
ay
صفحه 8:
بر‌اين اساس می توان انبارها را به صورت زیر تقسیم نمود .
انبارهاي گمركي و ترانزیت
صفحه 9:
—
ححم فعالیت در این انبارها فوق العاده زیاد است» و از را ارتباطات هوائی »
دریایی؛ راه آهن و جاده ای وظیفه تحویل اقلام و محصولات وارداتی و یا
ارسال اقلام صادراتى انجام مى شود. اقلام در اين كونه انبارهاء عمدت به
صورت واحد بار از قبیل : کانتیز_های استاندارد ء واحد های بار پالتی«صندوقها
و در پاره ای موارد اقلاع تکی حجیم و یا وزین می باشند. حجم بالای مواد و
اقلام» اجازه انبار کردن آنها را به شکل ساده و به صورت انباشته( کپه ای امی
دهد . فعالیت های عمده در این انبارها عبارت است دریافت » انتقال به محل
انبار ءانبار نمودن و سپس ارسال است. قابل ذکس است که مقدار قابل ملاحضه ای
از اقلام» به خاطر بسته بندی خاصی که دارند و به علت اينكه در محيط باز
فاسد نشده و از میان نمی روند و یا مانند آهن آلات دچار زنگ زدگی و
پوسیدگی نمی گر‌دند در این گونه انبارها ودر محوطه سر باز نگهداری می
شوند.
صفحه 10:
صفحه 11:
انبار هاي توزيع محلي فيك
اين انبارها جهت توزیع اقلام و محصولات مختلف بای یک ناحیه یا شهر .يا
cle انبار نمودن نیازهای سالیانه موسسات و سازمانهای خدماتی ببز رگ مورد
استفاده قررار می گیر‌ند.در اینگونه انبارها فعالیتهای ارسال بیش از دريافت می
باشد » زیم| اقلاع به صورت واحد بار به مقدار زیاد دریافت می شود و سپس به
صورت دسته های کوچکتر و یا قطعات منفرد تحویل متقاضیان 29S gp تنوع
اقلاء در این گونه انبارها ,در مقابل وزن و حجم اقلام متوسط است. استفاده از
سیستمهای قفسه بندی در چنین انبارهایی مشاهده می شود.درطراحی و تعین
محل این گونه انبارها نیز باید نکات ویثه ای در نظر گرفته شود.
انبارهای کار خانه های صنعتی
کارخانه دارای انبارهای متعددی هستند . تعیین محل و بر‌آورد فضای انبار
کارخانه ها در ارتباط تنگاتنگ با طراحی کلی کارخانه,صورت می گیرد.
ay
صفحه 12:
صفحه 13:
انبارهاي مختلفي که معمولاً در کارخانه ها وجود دارند عبارتند از:
+ + ۲ + ۷ ۷ 4 4 4
انبار مواد اوليه
اثبار محصول
انبار قطعات نيمه ساخته
اثبار ابزرار
انبار قالب
انبار قطعات يدكى
ها و ماشين آلات
انبار آهن آلات و يروفيلها
انبار ضایعات و قراضه ها
انبار ملزروعات و لازع مصرفی پررسنل
موضوع قابل توجه در انبار کارخانه ها ء مشخص بودن تعداد »مقدار, نوع مواد وقطعات ويا محصولاتی است
که در انبارها نگهداری می شودءو به این ترتیب و با استفاده از آمار و اطلاعات و پیشبینیهایی که صورت می
يرد مى توان با تقريب بسيار خوبى نياز به فضا تجهيرزات حمل و نقل ؛تجهيرزات نكهدارى و ظروف مورد
نیاز انبارها را محاسبه نمود.نکته قابل توجه دیگر ؛ به خصوص در انبار مواد اولیه و قطعات نیمه ساخته ؛
تنوع اقلام و طرح ظروف و روشهای مناسب بمرای نگهداری آنهاست این تنوع اقلاع استفاده از انواع روشهای
قنسه بندی را در انبارهای کارخانه ها معمول کرده است.
صفحه 14:
انواع انبار از نظر ساختمان
محلى كه براى نكهدارى و انبار نمودن اقلام و كالاها به كار مى رود ممكن است متناسب با
نوع کالا به یکی از سه صورت زیر ساخته شود:
ساختمان کاملا پوشیده
#* ساختمان سر پوشیده بدون دیوار
ع محوطه باز یا بار انداز
صفحه 15:
۲ انبارهای کاملا پوشیده al
اين انبارها به صورت هاى مختلق ؛ از جمله انبارهاى موقت و بيش ساخته و ساختمنهای
معمولى وودائمى با مصالح ساحتمانى مختلف ساحته مى شود.اين كونه انبارها براى اقلامى كه
حفاظت آنها ضرورى است مورد استفاده قرار مى كيررند.
انبارهاي سر بوشيده بدون ديوار
انبار هاى سقف دار بدون ديوار محوطه سس يوشيده اى را جهت انبار نمودن اقلا
فراهم مي سازند که نمی توان آنها را به صورت آزاد نكهدارى نمود ليكن حفاظت آنها از
باران و آفتاب ضروری است.
2 بر اندار و محوطه باز
این نوع انبار بای نگهداری اقلام حجیم و سنگین؛ که به خودی خود در مقابل ارات جوی
مقاومند ويا بسته بندی محکم داشته و به صورت قابل قبولی ایزوله شده اندبه کار می روند
محلی که به بارانداز و انبار سر باز اختصاص می یا جه به نوع موادی که ذخیره
می شوند کف سازی شده باشد و شیب مختصری نیز در آن جهت خروج آب باران در نظر
گرفته شود . حفاظت انبار با استفاده از سیمهای خاردار و بلوکه بندی ؛ و خط کشی اين
انبارها در استفاده بیشتر از آنها اهمیت فراوان دارد.
ay
صفحه 16:
انواع انبار از نظر انجام عملیات توسط انسان با
تحویل کالا و حمل و تقل آن به داخل انبار و قضه ها و انبار نمودن آنها و بالعکس انتخاب
اقلام کالا از داخل قنسه ها و انتقال آن به محل ارسال کالا را می توان به دو صورت انجام
داد :
در انبارهایی که از تجهیزات حمل و نقل محمولی نظیس لیفت تراک ؛ ریچ تراک و تجهیزات
مشابه به منظور حمل اقلا کالا استفاده می کنند؛ نیم‌وی انسانی مستقیماً در هم یک از
مراحل مذکور نقش اساسی داشته و هدايت تجهيررات حمل و تقل ؛ انتخاب محل مناسب و خالی
در اثبار را به عهده دارد . با پیشرفت سیستمهای کامپیوتری به منظور کاهش دادن نیرروی
کار در انبارها و افرایش سرعت عملیات» از این سیستمها در انبار ها نی استفاده شده است.
و در نتیجه انبارهای اتوماتیک با کنترل کامپیوتری به وجود آمده اند.
در انبارهای اتوماتیک» سطح بالایی از مکانیناسیون همرا با کنتررل کامپیوتری به کار
گرفته می شود.انبارهای اتوماتیک انواع مختلفی داشته و مسایل ویه خود را به دنبال
دارد .
عوامل مور در انتخاب محل انبار
بطور کلی می توان گفت که عوامل متعدد و مختلفی در انتخاب محل و موقعیت یک انبار
موش می باشند. تأثي اين عوامل متفاوت است و به ماهيت كار انبا دارد. در زیر به
بررسی عوامل مؤش در تعيين محل یک مجتمع انبار و انبارهای کارخانه ها می پردازیم. ۳4
صفحه 17:
صفحه 18:
عوامل موثر در تعیین محل يك مجتمع انبار
مجتمع هاى انبار اصولاً به ر انجام فعالیتهای انبارداری و انبارنمودن کالاهای
معمولی ساخته می شوند ء اين انبارها متناسب با ميرزان فعاليتى كه دارند ممكن است متشكل
ازيك سالن انبار ويك اتاق انباردار بوده يا هكتار ها زمين را زبريوشش حود داشته باشند
عواملی که در هنگام انتخاب محل چنین انبارهایی باید درنظر گرفته شوند عبارتند از :
ظرفیت مورد انتظار
ظرفیت انبار ببرحسب مقدار کالایی که می توان در آن نگهداری نمود مشخص می
شود . بسرخى اوقات به دلايل اقتصادى يا به علل دیگری ۰ طراح مجبور می شود انبار را با
ظرفیت معینی بسازد ؛ این ام از محدودیتهایی است که در انتخاب محل موش می باشد .
ay
صفحه 19:
8 موقعیت تقریب مبدا و مقصد کالاهایی که انبار مي شوند
هنگامی كه يك انبار به عنوان عامل واسطه جهت توزیع کالاها و مواد دریک منطقه
بكار مى رود باید مبداء و متصد کالاهایی که توزیع می شوند برررسی شده و محل انبار در
جایی انتخاب شود که در مجموع مسافت حمل وتقل و هزینه آنن به حداقل ممکن پر‌سد .
نمونه روشن دراین زمینه ؛ توزیع کالهای وارداتی در سطح کشور می باشد . موضوع مورد
بحث این است که در چه نقاطی باید انبارهای لازم جهت توزیع کالاها ساخته شود تا هزینه
حمل ونقل در سطح کشور به حداقل ممکن برسد . حل چنین مساله ای به اطلاعات زیادی »
از جمله مینران ورود مواد به هیک از مبادی ورودی کشور ؛ هزینه حمل کالا به مناطق
مختلف » مسافت بین مبادی ورودی و مراکن مصرف » مینران مصرف در همریک از مناطق و ...
نیاز دارد که با استفاده از تکنیکهای تحقیق در عملیات ؛ امکان پذیس می باشد .
فوع سيستم ارتباطي حمل ونقل
بز رگراهها ء راههای ضرعی ء راه آهن ء راههاى بى وهوايى ؛ عوامل تعيين كننده در
انتیخاب محل یک انبار می باشند .
ae
صفحه 20:
Delis ورزی و ساختن سرد خانه به منظور انبا رنمودن صيدهاى جمع أورى
شده از دریا در کنار ساحل ؛ از نمونه مثالهای هستند که نشان می دهند چگونه بعضی از
اهداف حاص در انتخاب محل انب رتم تارف
3 آزادي عمل و وجود فضاي كافي براي انجام سربع فعالیتها
درمواردی که مکانهای موجود از نظر وسعت با یکدیگر مقایسه مي شوند » ممکن است
درنظ 78 فتن اين عامل تعيين كننده باشد » زیرا ترین مساله هم انبار نداشتن فضجای
کافی برای تخلیه ؛ بار گیری و یا عبور وسایل حمل ونقل است که باعث حفقان در عملیات
نمی کرد"
7 محدوديتهاي مربوط به تهيه زمين
دربیشتر موارد ؛ زمین مورد نیاز بر ي انبارهاء بخصوص انبارهاى وسييعء د رخارج
از محدوده شهر‌ها انتخاب می گردد. مهمترین دلیل بای توجیه این انتخاب ؛ فرآوانی زمین
وارزان بومن آن درین ما ست اما از طررف دیگر؛ این امر موجب افنرایش ترردد و
ترافیک در مدخل ورودی شهرهاخواهد شد كه بايز مورد توجه قرار كيرد . درضمن قابل
دس است که موضوع تهیه زمین و هزینه آ ن باعث كرديده تا همرچقدر نزدیکی به داحل و
مرک شهر بیشتر باشد به توسعه عمودی انبار و استفاده بیشتر از آن توجه زیادتری
میذول گرردد .
و Ay
صفحه 21:
هزينه هاي مربوط به آماده سازي زمين 8
هزینه تسطیح و خاک برداری ؛ از هزین های قابل توجه درامم ساحتن إنبار است»
لذا لازم است هنكام انتخاب محلى براى انبارء به اين موضوع توجه كافى مبذول گردد و
زمينهابى انتخاب شود كه مينزانٍ ناك بردارى و FS, alee BIBI gia SE
باشند . یک قطعه زیمن,با شیب کم » بر قطعه دیگری از زمین که دارای شیب زیادی است
ترجيح دارد ؛ زیما اولا هدایت آب باران و فاضلاب دررآن به راحتی صورت ود و
درعین حال هزینه تسطیح و خاک بررداری آن به حداقل می رسد .
7 محدوديتهاي قانوني
درمواردی ممکن است پاره ای از عوامل مهم واساسی وجود داشته باشد ؛ ولی
محدودیتهای قانونی مانع از احداث آنبار در ناحیه ای شود .
۲ همسایکی
دراین مور باید توجه داشت که آیا خصوصیات مجموعه مجاور با انبارهای پا
سازگار هست !اک انبار با خصوصیات قسمهای مجاور خود هماهنگ تباشد »ما داضل
یک ناحیه مسکونی ویا نزدیکی آن واقع شده باشد ؛ به خاطر عبور و مرور وسایل نقلیه
سنكين يا سايى مسائل و مشکلات ناشی از آن باعث می شود که خشم و اعترراض همسایگان
علیه صاحب اتبار برانگي خته شود و این ام مشکلاتی را موجب گرد .
صفحه 22:
3 تبليفات —
درصورتی که ارزش و اعتبار تبلیغاتی هم مورد نظر صاحب انبار باشد »
به دست آوردن ساختمانی با نمای زیبا در کنار جاده اصلی می تواند بای وی
تعیین کننده باشد زیر در این صورت یک ارزش تبلیغاتی نیز به مجموعه
اضافه می شود .
۲ استفاده از خدمات شهری
محل یک انبار باید جایی انتخاب شود که بتوان از خدمات شهرری نظيس
آب» برق» تلفن » حدمات آتش نشانی و.. استفاده نمود .
ايمني
از آنجائيكه معمولاً مجتمع انبارها بیش از چند هکتار زمین را
زیر‌پوشش می گید عامل حفاظت مجتمع از مسائل مختلف نظیس بمباران »
سرقت » استقرار در مسیمری که د رگذشته سابقه سیل داشته و .. باید مد
قرا ركيرد. به عنوان مثال در رابطه باجرربانٍ سرقت بايد مجتمع در محلی
تاسيس شود كه حتى المقدور بتوا بشكل رايكان از خدمات دولتى استفاده نمود
ويا اين سرويس را به قيمت نسبتا ارزانى تهيه كرد .
ay
صفحه 23:
عوامل موثر در تعبین محل انبارهاي کارخانه ها
همانگونه که قبلاً گفته شد؛ در کارخانه ها انبارهای مختلفی وجود دارد كه تقش
هریک از آنها در ارتباط با ساله تولید متفاوت است . موقعیت این انبارها در ارتباط با کل
سیستم کارخانه باید به گونه ای تعیین گرد که جهت حمل وتقل مواد در داخل کارخانه ؛
حداقل مسافت پیموده شود و از افنرایش هزینه اضافی جلوگیری به عمل آید ؛ و سرویس و
خدمات لازم نين به راحتی در اختیار بخشهای مرتبط با انبار قرارداده شود .
انبار مواد اولیه و محصول
انبار مواد اولیه ؛ بای سرویس دادن به بخش تولید به کار می رود ؛ از طرف دیگ ؛
به خاطى سهولت دريافت مواد از خارج كارخانه ؛ بايد این انبار در نردیکی دربی که بخش
دريافت مواد در آن جا واقع است قرا ركيررد . انبار محصول ذين به منظور كاهش هرجه
بيشتى حمل ونقل توليدات» دركنار بخش توليد ودر مجاورت بخش ارسال قرارداده مى
شود . دریک طرح ریزی صحیح » بخشهاى دريافت و ارسال و محل انبارهای فوق با توجه
به تجهيررات حمل ونقل و راههاى ارتباطى در بیم‌ون کا رخانه .
ae
صفحه 24:
!1 انبار قطعات نيم ساخته 7
محل انبار نيم ساخته از سياستهاى نكهدارى موجودى در كارخانه تبعيت مى كند . انبار
قطعات نيم ساخته ممکن است محوطه کوچکی با کنجایش چندین باکس پالت ياجأ ابزارى درٍ
اطراف یک ماشین بوده ؛ یا به فضای قابل توجهی نیاز داشته باشد . عموما در کاررخانه هایی که
خط توليد بيوسته دارند ؛ انبار مواد و قطعات نیم ساخته کمتر و کوچکتر از کارخانه هایی
است كه براساس ف آيند توليد طرراحى شده يا در بعضى موارد از يك ماشین برای تولید قطعات
مختلف استفاده می گرردد . به هرحال درصورتى كه نياز به تخصيص فضای قابل توجه به انبار
قطعات يا مواد نيم ساخته احساس شود ء اين قضابايد در مجاور ب قرار كيرد وبه
نحوی طراحی شود که فاصله بين محل توليد قطعات نيم ساخته با انبار آن قطعات و محل مورد
استفاده از آنها به حداقل ممکن برسد .
انبار ابزار
درتعیین محل انبار ابزار ء عواملی از قبیل » بزرگی یا کوچکی کارخانه؛ تعداد بخشها
و .... موش می باشد . چون هدف از ایجاد چنین انباری ارائه سریع و بموقع ابزار مورد نیاز
به بخشهای مختلف تولیدی و نیز بخش نگهداری و تعمیرات کارخانه ( درصورتی که انپار
مستقلی نداشته باشد ) می باشد ء لذا به حداقل رساندن فاصله آن تا محل كار مراجعه کنندگان
ضروری است . اين موضوع باعث می شود که در کارخانه هایی که بخشهای تولید
دور از پگدیگی بارت :در كنار هر خش وجري ل متاسب؛ یک نبا ینار درتظ گرفته شود
ء درچنین وضعیتی انبار مر‌کزی ابزار باید درمحل مناسب نسبت به انبار ابا ربخشها قررار
که
ae
صفحه 25:
7 انبار قالب ۴
در کارخانه هایی که تعداد قالبها و تعداد دفعات تعویض آنها قابل توجه است یک انبار
مناسب جهت نگهداری آنها ضروری می باشد . انبارقالب باید در جوار بخش تولید قرار
9“
7 انبار قطعات بد کی دستگاهها و ماشین آلات
دربسیاری از کارخانه ها , گستردگی کارخانه و تعدد و تنوع ماشین آلات و قطعات
یدگي باعخ مي گرند که ار ستقلی جهت یره این قطعات بطور جدا گانه وجود داشته
باشد محل این انبار نی ء تا حد امكان , بايد به بخشهای تولیدی کا رخانه نردیک باشد .
انبار ضایعات و قراضه ها
انتقال ضایعات و قراضه ها به محل انباشتن آنها » معمولا به کمک وسایل حمل وتقل
موجود در داخل کارخانه صورت می گید و حمل آنها به خارج از کارخانه عموما به
متقاضیان این کار واگذار می گرد . لذا به منظور به حداقل رساندن هزینه حمل ضایعات و
اختصاص زمان کمتری از فعالیت وسایل حمل ونقل داخل كارخانه به اين كارء باي دمحل اين
انبارء که معمولا به صورت روباز می باشد ؛ درجایی در نظر گرفته شود که اولا از نظسر
آلودگی محیط و مسائل بهداشتی اشکالی تولید ننماید و ثانياً مسافت انتقال به حداقل ممکن
ده ۳
صفحه 26:
انبار ملزومات و لوازم مصرفي پرسنل
از آنجا که هدف از چنین انباری ذخیم» نمودن لوازم و وسایل مورد نیاز افراد و
کارکنان؛ چه در بخش تولید و چه در بخش اداری» می باشد محل اين انبار مى تواند در
نزدیکی هس دو بخش قرار گیمرد » لیکن نردیک بودن این انبار به بخش تولید مطلوبتس
است .
بخشهاي مختلف يك مجتمع انبار
بطور كلى » يك انبار بررحسب مییزان ظرفیت » حجم کالایی که بصورت روزانه »
ماهانه و یا سالانه در آنن تخیه و بار گیری می شود , تعداد پررسنل ؛ و نقش خاصی که در
صفحه 27:
بدیهی است متناسب با نوع انبار و مينران فعاليت آن » تعداد بخشهاى تشكيل دهنده انبار و نين وسعت
و گسترردگی آن بخشها متناوت خواهد بود . یک مرک خدمات آتش نشانى دريك مجتمع انبار كه
مجهر به ماينهاى مناسب آتش نشانى و سايم تجهيررات لازج و يرسئلى كا رمد و آماده ارمى
باشد در یک انبار معمولی یا کوچکتر ؛ جای خود را به سیستم های اطفای حریق اتوماتیک و یا
تعدادی کپسولهای خاموش کننده حریق خواهد داد . تنوع و حجم محدود اقلام دریک انبار
SoS جای خود را به حجم بالای مواد با تنوع بسيار زياد در مجتمع های بز رگ انبار می دهد.
ميزان تخلیه و با رگیری و تعداد کامیونهایی که در انتظار تخلیه بس مي بررند از مسائل و
مشکلات محت هاى انبار ویا ابارهای وسیمی‌می باشد و انبرهايي که فعالیت کمتری دارشد
دچار چنین مشکلی نمی شوند . این گونه اختالافات باعث می شود که نتوان تحت عنوان کلی(ا
بخشهای مختلف دریک انبار 4 بدون توجه به نوع آن سخني گنت . به این ترتیب لزوع تخاب
نوعى أنبار كه بخشهاى أن از جامعيت كافي برحوردار باشد مشاهده مى شود . به همین منظور
بخشهاى إرائه شده ؛ تحت عنوان" بخشهای محتلف یک مجتمع انبار" خواهد آمد » زيرا جنين عنوانى
نشانكى كستردكى كافى سيستم خواهد بود . بديهى است انبارهايى كه در سطح يائين ترى به
فعالیت مشفولند حالت تعدیل شده ای از موارد ارائه شده را دارا خواهند بود .
ay
صفحه 28:
بطور کلی کلیه بخشهای مختلف دی یک مجتمع انبار را می توان در سه گروه
زیر خلاصه نمود :
4 سالنهای ذخیره سازی اقلام کالا و مواد
ع4 بخشهای اداری
ع4 بخشهای خدماتی
۷ سالنهاي ذخیره سازی کالا و مواد
محل های ذخیرره سازی و انبار نمودن مواد. همانگونه که قبلاً گنته شدممکن است به صورت
سالتهای سرپوشیده یا ستف دار بدون دیوار » Bet SL SIBLE Ly مهمترین ضابطه در طرح بنای
انبار » قابلیت استفاده از فضا و یا به عبارت بودن فضایی است که ایحاد خواهد شد . مهمترین
ام در هنگام طریح ساختمان انبار »تهیه طررح استقرار تجهینرات و کالا ها برزایانبار می باشد -
درمورد طرح استقرار تجهینات و کالاها در انبار ء به تقصیل درفصل هنت سخن گفته خواهد
شد. با تهیه طرح اسنقرار » روشهای انبار نمودن اقلاع؛ تجهیزات ذخیره سازی و تجهیزات حمل ونقل
هر شا کلب دلب مرکه مرت ختان CANS از ابتدا مشخص شده و درنظر گرفته
خواهد شد ؛ به عنوان متاو» درصورتی که بدون تهیه یک طررح استقرار » اقدام به ساحتن انبار نمائيم
pen one SSS, we saiengee كر
درعمل با مشکل ترراکم کالا و کمبود جا رویرو شویم» درصورتی که با تهیه طررح استقرار اولیه » می
توانستيم به اين نتيجه برسيم كه ارتفاغ مفيد انبار باید ۷ متر باشد . مهمتررین نتیجه ای که تهیه Te
استقرار بای ما دارد ؛ فضای مورد نیاز ماست .
ay
صفحه 29:
درطرح ساختمان سالنهای ذخیره سازی کالا نییز عوامل مختلفی باید درنظر گرفته شود .
مهمترین این عوامل عبارتند از :
58 شكل انبار ۱
شكل انبار در دو مورد هزینه دیوارکشی و کارآیی عملیات حمل وتقل در انبار »
تاثیر خواهد گذاشت .
سطح داخلی تمام انبارها 14*۰ متررمریع است اما هزینه دیوا رکشی انبار با طول زیاد و
عرض کم ؛ بطور قابل توجهی بیشتم است و همانطو رکه در زیس محاسبه گردیده »
دیوارچینی انبار ربع شکل » ۸۰ مت از انبارهای مستطيل به شكل نوع اول و دوم كمتس
است ۰( فرض بر این است که ارتفاع هر سه انبار یکی است ) .
انبارهاى نوع اول و دوم . مت ۳۲۰ 2 ۲ دیوار طولی *۱۳۰
مت ۲ دیوا عم ضبی ge
طول مسیم دیوار چینی دور انبار مره
انبار نوع سوم . مت ۳۲۰ 2 > دیوار
تفاوت دیوار چینی دور انبار مت ۳۳۲۰-۸۰ سم
صفحه 30:
همان گونه که گفته شد . شکل انبار در بازدهی و کا رآثی عملیات حمل ونقل و انبارداری
کالا نیم موش است.
باتوجه به مثال قبل » براى انبار طويلى مانند نوع اول كه داراى دو سكوى تخليه و
با رگیرری در طرفین خود مي باشد د رصورتى كه تمام كالاهاى وارده توسط واككن وارد شده
و كالاهاى صادره به وسيله كاميون حمل شوند؛ حداقل مسافت براى حمل كالا 16١ متى است .
یعنی انتقال از سکوی تخلیه به یک نقطه از انبار و سپس انتقال از ن نقطه به سکوی با رگیری
؛ طولانی تررین مسی ۲۰۰ متس است » لذا متوسط طول مسیر ؛ حدود ۱۸۰ متس می باشد . انبار
نوع دوع همان ابعاد خارجی را دارد ولی سکوهای تخلیه و با رگیری تا حد امکان به هم
نردیک شده اند ؛ دراین حالت حداقل مسافت حمل ونقل 4۰ متم و حدا کش مسافت ۲۰۰ مت و
مسي متوسط بای حمل وتقل کالا ۱۳۰ مت است .
پررای انبار نوع سوع؛ حداقل مسافت مدکور ۸۰ متر ؛ طولانی ترین مسیس ۱۷۰ مت و طول
متوسط مسيس براى حمل ونقل كالا 1١١ متى است . اين مقايسه كه به خاط سهولت كار از
مطررح كردن راهروها در آن حنودداري شده يك اصل مهم در ساختن انبار را توضیح می دهد
ساختمان شماره ۲ از ۳ هردو دارای یک مساحت و متوسط مسیر حمل ونقل مشابه هستند؛
درحالی که هزینه ساختن انبار نوع شماره ۲ از ۳ بیشتر است .اصلی که دراینجا مطرح است
اين است که یرای دستیابی به بهترین تر کیب از هزینه اولیه و کارآیی عملیات +
ay
صفحه 31:
شکل یک انبار باید حتی المقدور به ممربع نزدیکتر باشد و موقعیت اسنرار سکوها طوری
انتخاب شود که باعث به حداقل رسیدن طزول مسیر‌های حمل وتقل کالاها گردد .
۷ نوع ساختمان انبار
نوع ساختمانی که بای انبار انتخاب مى شود باید به صورتی باشد که فضای
س‌پوشيده ایجاد شده کاملا قابل استفاده باشد . چون اکشر ساختمانهایی که جهت انبار مورد
استفاده قرار می گیررند به صورت سوله هستند ؛ لازم است نکاتی » كه توجه به آنها
ضروری است ؛ توضیح داده شود .
شيب سقف شيب سقف سوله هایی که به عنوان انبار ساخته می شوند نباید زیاد باشد به
گونه ای که اختلاف ارتفاع زیادی را در کنار و وسط انبار به وجود آورد .
صفحه 32:
نوع سقف - استفاده از سقف های خرپایی ببرای انبارمناسب نیسته و این امربه اين دلیل است
که مقداری از فضا به این طریق از میان خواهد رفت ؛ در این مورد استفاده از تیر‌هایی که
با ورق ساخته می شوند و مقاطع معمولی مفیدتر خواهد بود .
نوع درهاي ورودي و خروجي
درهای انبار از نظر عبور و مرور افراد ؛تجهیرات حمل وتقل ء حفاظت و ایمنی انبار
ء جلوگیری از ورود و روج افراد متذرقه و تبادل حرارتی بین انبار و محوطه بیمرون از
آن حائز اهمیت است . ابعاد درهای ورودی و ضروجی محل عبور تجهیزات حمل وتقل باید
طوری انتخاب شود که تجهیزرات حمل وتقل بتوانند به راحتی از درها عبور کنند. بهتر
است درهایی که جهت ورود و خروج تجهیزات از آنها استفاده می شود به صورت کشویی
ويا كركره اى باشد .
بسراى عبور و مرور افراد به انبار» باید تا حد امکان؛ درهای جداگانه در نظر
رفته شود . در مواردی که عبور و مرور تجهیزات از درهای ورودی یا خروجی انبار
obs نیست ویا تنها در مواقع خاصی صورت می گید می توان از درهای کشویی ؛ که محلی
برای عبور و مرور افراد بر روی آن در نظر گرفته شده ؛ استفاده نمود .
ae
صفحه 33:
SH نحوه دریافت و ارسال کالا
فعالیت دریافت و ارسال کالا از امور روزممه در هر انبار است .در انبارهای بزرگ
که اين كونه فعاليتها فوق العاده زياد است از ابتدا بايد اين موضوع مورد توجه طمراح NA
كيرد و تدابيرى اتخاذ شود تا كار تخليه وبا ركيررى با سرعت لازم و کا رآیی زیادی انجام
كيرد ؛ درغي اينصورت ؛ ممكن است صف طولانى كاميونهاى در انتظار تخليه ؛ علاوه بر
هزینه هایی که درمورد تاخیر تحویل پا ارسال کالا از انبار دارند ؛ منجر به مشکلات و
آشفتگیهایی در رفت و آمد وسایل حمل ونقل جاده ای و شلوغی ترافیک در محوطه انبار
شوندء ويا كلوكاههايى بين محل دریافت کالا و محلهای ذخیره سازی آن به وجود آورند
که باعث طولانی تى شدن زمان تخليه ويا انتقال کالا به انبار شود .
بطور عمده فعالیت دريافت و ارسال کالا به دو صورت انجام می شود :
در روش اول بدون استفاده از سکوهای تخلیه و بارگیری ؛ وسایل حمل ونقل خارجی از
مسیر‌هایی که به این منظور در انبار رح رینی شده اند عبور می کنند و دراین
مسیی‌هاست که فعالیت تخلیه ویا با رگیرری کالا انجام خواهدشد .
ay
صفحه 34:
باید توجه شود که در مواردی از این روش می توان استفاده نمود که :
wats glans 5
ثانیاء چون ورود و خروج کامیونها باعث ate Soo هوا می گرد بايد به موضوع
تهویه انبار اهمیت داده شود .
ثالث باید عرض مسیی‌ها طوری در نظر گرفته شود که امکان عبور حداقل دو کامیون از
كنار يكديك, وجود داشته باشد ؛ به علاوه محل لازم براى مانور ليفت تراك و كالاهاى
تخليه شده و در انتظار بازرسی در نظر گرفته شود .
درصورت انتخاب چنین روشی ؛ می توان با استفاده از لیفت ترا کهایی که شاخکهای
درهم رونده ( تلسکوپی ) دارند؛ عرض راهرو مورد نیاز را کمتر نمود .
منزيتهايى كه اين روش دارد عبارتند ازة
به ميرزان قابل توجهى وسايل حمل ونقل خارجى به محلهاى ذخیره سازی کالا نزدیک می
شوند و به همین نسبت از فلیتهای وسایل حمل ول نبار »که هرینه زا هستند؛ کاسته می
sag
اولاء محدودیت زمین مانع انتخاب
ay
صفحه 35:
4 بوي وم تاه مس و ان تخلیه و
باركيرى دريق لانی است » همچنین درمناطقی که قصول زیادی از سل بارندگی
تاردء پم دلیل تضلیه و ی که میرکت ویو یه کا سفعت ی
سرعت بیشتری صورت می گیره
معایت این روش عبارتند از :
اول » عمل نظارت بر تخلیه و بار گیرری کنترل دریافت اقلا]؛ به خاطس این که
sign cyst dad Spo) گید قرز فى شود
ثانیاء دود ناشی از وسایل حمل ونتل جاده ای باعث آلوده شدن فضای انبار می گرده .
ab متدار قابل ملاحظه ای از فضای انبار به خاطر اختصاص یافتن به محل عبور
کامیونها ؛ از بین خواهدرفت.
مالهای فوق نمونه هایی از انبارهای سرپوشیده بودند . در بار اندازها ( انبارهای
پدون سقف درمحوطه ) نین می توان عمل تخلیه وبار بی را به صورت فوق و بدون
انحام داد که در موارد زیاد. wath ood ای تخلیه وبا
۲ موارد رادي معمول مي وش Cle. تعفليه ودار ديري
کازي زود که در آناان SEN. Soyabean
صفحه 36:
—
نظور انجام هررچه بهتر عملیات تخلیه وبار گیرری » استفاده
يه وبا ركيرى د رکنار انار می باشد . این سکوها باعث می گر‌دند وسایل
حمل وتقل خارجی كاميونها و واگتهای قطار )؛ تا حدامکان» به محلهای ذت 3
مواد نرديكتى شوند و مییزان استفاده از تجهینات حمل ونقل داخلی ؛ ( از قبیل
که سرعت کمتری در انتقال کالا دارند؛ به حداقل خود برسد . با این کار دو هدف عمده
دنبال می شود :
اولاء هزینه حمل وتقل داخلی به مییزان قابل توجهی کاهش خواهد یافت .
ثانیاء از مینران ترردد این وسایل در محوطه انبار کاسته خواهد شد .
منریت دیگر سکوها سهولت دررکار تخلیه ویارگيرري» وتسریع در آن
امم به علت دستررسی بهتر ليفت ترا کها به وسایل حمل ونقل است . سکوها
وبا گیرری بایدمتتاسب با سیستم حمل ونقل خارچی ؛ که بطور عمده متشکل از ر
ونقل جاده ای وراه آهن هستند ؛ ساخته شوند . در مواردی که دستررسی به راه آهن امکان
پذیس می باشد , باید مطالعات اقتصادی لازم صورت گرفته و منافع و همزینه های استفاده از
أن در مقايسه با وسايل حمل ونقل جاده ای بمآورد شوند و نهایتا درمورد استفاده از آنها
تصمیم لیری شود .
صفحه 37:
سکوهایی که متتاسب اب دو نوع روش حمل ونقل فوق ساخته می شوند عبارتند از :
1 سكوهاي تخليه وبارگيري واگن
بطور کلی مناسب تررین نوع سکوی راه آهن آن است که مسیر ریل به موازات انبار
باشد وطورى قرا ر كيرد كه درهاى انبار درست مقابل واككن ها قرار 2 دراین 3
باید طول سکو به اندازه ای باشد که بتوان بطور همزمان به تخلیه ویا با 2
اه ا د اه eat
حركت كرده تا مجدداً عمل تخليه ويا با ركيرى واكنهاى بعدى انجام شود . عررض بارانداز
بايد متناسب با مشخصات تجهيرزاتى كه براى تخليه به كار مى روند انتخاب شود .
ارتفاع سكو
قرارگرفتن کف واگن یا هرروسیله نقلیه دیگس در مقابل سكوء از نكات اساسى
درساخت سکوها است؛ این کار به دو صورت امکان پذیس می باشد ؛ بالا ببردن ارتفاغ کف
انبار و سکو تا ارتفاع لازم» ویا قراردادن رل راه آهن در ارتفاعی پائین 3 از کف انبار »
درصورتی که محدودیتهایی بررای انجام این کار وجود نداشته باشد . در جریان عمل »
دراکشر موارد به خاطم مشکلات و محدودیتهایی که در مورد استفاده از روش دو وجود
دارد ؛ از روش اول استفاده می شود .
ay
صفحه 38:
۲ سكوهاي تخلیه وبار گيري وسایل حمل جاده اي ei
درارتباط با طررح این سکوها :دو عامل مهم واساسی وجود دارد که عبارتند از :
ارتفاع سکو وزاویه آن؛ انتخاب صحیح این دو عامل به موارد زير بستگی دارد :
عه حداكش. مینران تخلیه یا با گیرری پیش بینی شده
ع میزران فضای موجود بای مانور وسایل حمل وتقل
ع نوع كاميونهائى كه از سكو استفاده مى کنند ( ترریل» کانتیز و ...)
ع نوع تجهيرزات حمل ونقل و بالابرهاى انتخاب شده براى انبار
#* درصورتى كه سكو براى ارسال كالا است نوع محصول و واحدهای بار ارسالی .
تعیین مینران تخلیه وباررگیرری روزانه در انبار و مییران حداكثي آسن از محاسبات
اولیه لازم بای طررح رییری و تعیین طول سکو می باشد . عامل مهم دیگر؛ میزان فضای
موجود به منظور اختصاص به محوطه مانور و دور زدن کامپونهاست
سكوهايى كه كاميونها عمود ب آن مى ايستند و كار تخلیه وبار گیری را انجام می دهند؛ به
محوطه ای باعرض ۳۵ متم نیاز خواهند داشت» درحالى كه با تقليل زاويه به 40 » اين
مقدار به ۲۳ متر کاهش خواهد یافت .
ae
صفحه 39:
صفحه 40:
معمولا زاویه سکوها بین ۳۰ تا ۵۰ درجهء باتوجه به زمین و محدودیتهای آن, انتخاب می
شود . علاوه بر فضای موجود » نوع کامیونهایی که از سکو استفاده می کنند نیز درساخت
سک تاثیر قابل توجهی دارد . با داشتن سکوهائی که زاویه ۸۰ درجه دارند می توان اقدام به
تخلیه وبا ر گیرری کامیون های تریلردار معمولی و همچنین بعضی کامیونهای کانتیر دار
کرد که تخليه وبا ركيرى آنها فقس از پشت کانتینر مقدور است . همانگونه که مشاهده می
شود با انتخاب چنین زاویه ای بای سکو . مقدار فضای مورد نیاز بای مانور کامیونها
بازهم کاهش می یابد . دراین جا ظررفیت زیاد ؛ فدای کم شدن محوطه مانور می شود .
نوع سكو نين از ادا باید مشخص شود ومعطوم گردد که آیا سکو صرفاً رای تخلیه
مورد استفاده قرار مى گیررد ی بررای بارگیری یا هردو .
ارتفاع سکو نیز از عواملی است که باید با توجه به نوع کامیونهایی که از سكو
اسفدمي نت ین گرد در مواردی كه ارا كأميو هاي" ار گرفته شده با یکدیگر
اختلافی نداشته باشد ؛ يا اختلاف آنها ناچین باشد ؛ ارتفاغ سكو به مقدار ثابتى درنظس
گرفته خواهد شدء ( این ارتفاغ بای کامیونهای تریلردار دحدود ۱4۰ سانتی مت می باشد )
درغیر‌اینصورت می توان از شیبدار یا پله ای شکل استفاده نمود . درصورت استفاده
از سکوی شیبدار ء باید دقت نمود که شیب ایجاد شده از 70/۱۲ تجاوزنکند . راه حل دیگر
این مساله استفاده از پلهای مکانیکی است که به آنها اشاره خواهد شد .
صفحه 41:
درنظر گرفتن شرایط اقليمي درساخت سکوها a
به منظور جلوگیری از مشکلاتی که در كار تخليه وبا ركيرى درهنگام بارندگی
ید از یکیاز سه نوع سکوهای سرپوشیده , کاملا سرپوشیده ؛ وسر‌باز استفاده
می شود . لازم است در متاطقی که این مشکل را دارند از سکوهای سر‌پوشيده استفاده
شود .
ساخت سکو در بارانداز با محوطه انبارها
استفاده از سکو به خاطر تسهیلاتی که در تخلیه وبار گیرری فراهم می سازد و نییز
مرایای دیگری که دارد ؛ درباراندازها هم رایچ می باشد . این کار » تخليه وبا ركيرى
کانتیز‌ها را ء که درب آنها از پشت باز می شود امکان پذیر خواهد کرد . سکوهایی که
در باراندازها مورد استفاده قررار می گیررند به دو صورت ثابت و متحرک ساخته می
شوند .
ay
صفحه 42:
استفاده از صفحات رابط و پلهاي مكانيکي در سکوها gine
به منظور اتصال سکو به کف کامیون یا واگن و ورود سریع و راحت ليفت تراک »
پالت تراک و چرخهای دستی به داخل آنها ؛ از صفحات یا پلهای رابط استفاده می شود ء که به
دو صورت قابل حمل و قابل نصب در انواع متنوعی ساخته می شوند . شکل بعد یک نمونه
قابل حمل از اين صفحات را که بین سکوی ثابت و کامیون قرار گررفته نشان می دهد . این
صفحات از جنس چوب ؛ فولاد ؛ آلومینیم و لاستیک ساخته می شوند . نوع آلومینیمی به
دلیل سبکی و نوع لاستیکی به دلیل جذب نوسانات و فشارهای وارده و جلو گیری از انتفال
آن به ساختمانیا کامیون مناسبتم است . استفاده از صفحات رابط قایل نصب را که قایل انتقال
به محلهای مختلف سکو نیز می باشند نشان می دهد . صفحات مذکور در داخل شیاری ؛ که به
همین منظور تعبیه شده » در دو جهت قابل انتقال و حرکت می باشند . روش ديك برقرارى
ارتباط بین سکوی ثابت و داخل کامیون یا واگن , استفاده از پل مکانیکی است . این روش+
بخصوص در مواردی که تجهیزات حمل ونقل متنوع با ارتفاع کف متفاوت ؛ تخليهيا
با رگیرری می شوند مناسبتر می باشد وبا کاهش پا افنرایش شیب آنها می توان sp كاميونها
و کانتین‌ها را تخلیه نمود . این نوع پلها از نظس تکنیکی به صورتهای مختلف مکانیکی و
هیدرولیکی ساخته می شوند که بعضی از انواع آنن به وسیله کارگر و برخی به وسیله
نیرروی بررق کار می کنند .
صفحه 43:
صفحه 44:
پي سازي و کف سازي مناسب 7
درساختن قسمتهای حساس انبار » نظیم پی دیوارهاي حایل ؛ ستونها ؛ راهروهای مسیر
وسایل نقلیه سنگین» سکوهای تخلیه وبارگیری و ... باید فشار بارهای زنده و مرده در نظس
5 فته شود ودرمودد لزو ء از اجزاء يكيارجه وبه هم پیوسته استفاده شود . نصب ستوتهاى
فلزى يا شناث_كف براى ايجاد مقاومت در زمينهاى رسى و مرطوبء كاهى اوقات ضرورى است
. درمواردى كه رطوبت خاك زياد است ويا سفره اب زيم زمينى فوق العاده بالاست» استفده از
فهاى يكيارجه ؛ و درنتيجه بى ريزى يكيارجه ؛ فوق العاده ضروری است .
مقاومت کف انبار نیز در رباطه با نوع کالا و تجهیزرات حمل وتقلی که مورد استفاده
5S gals تعیین می شود . درمحاسبات مربوط به کف انبار » علاوه بر وزن بار مرده و
زنده ؛ ضربه وارده بر گف نین باید درنظر گرفته شود وبه صورت ضریبی ثابت اعمال
,120 زیرا تخلیه وبا رگیرری وجابجا کردن بار در انبارها ؛ بخصوص در انبارهای مواد
نگین و فلنری توام با ضربه ویا ستوط قطحات و مواد از ارتفاع بالا بى روی کف است . در
مناطنی که احتمال وقوع زلزله وجود دارد باید در محاسبات کف و ستونها وبطور کلی تما
اجترای ساختمان اش زلله نیز در نظس گرفته شود » علاوه بر آن, د رکف سازی» شیب کافی
يادو درصد ) نين بايد جهت جریان آب درمواقع شستشو در نظر گرفته شود .
مهم دیگر در ایجاد شیبها , توجه به موقعیت خاص سکوهای تخلیه وبا گیری
ساده ؛ آب باران بر روسی سکوها جاری می شود و به داخل اثبار
ay
صفحه 45:
مواد ساختمانی مناسب
طیف وسیعی از مواد ساختمانی رای ساختن سالنهای یره سازی کال و مواد به کار می رود
که عمومتی ترین آنها عبارتند از :
عه فولاد
از فولاد به شکل مقاطع فولادی ساختمانی ( تیس آهن » نبشی ؛ ميلكرد و .... )؛ صفحات و
ورقهای فولادی معمولی و گالوانینه در ساختن ستونها ؛ دیوارها و ستف انبارها به مقدرا زیادی
استفاده می شود . درحال حاضس ؛ با استفاده از اسکلتهای فلنری وسوله ؛ که در بازار په صورت آماده
موجود است ؛ انبار سریعتس ساخته می شود .
+ آلومينيم
این فلز نیسز به صورت ورق به مقدار قابل توجهی ؛ در پوشش ستقف و دیوار انبارها و
ختمأنهای صنعتی ء مورد استفاده قررار می گید .
چوب
درنواحی جنگلی ؛ که چوب مناسب و فراوان وجود دارد » ساختن اسکلت انبار از چوب»
مش‌وط بر آنکه احتمال آتش سوزی نین در آن در نظ گرفته شود و تدابیس لازم جهت جلو كيرى
از آمن صورت گیرد» مقررون به صسرفه است . البته در انتخاب نوع چوب ودر طرح ابعاد و اجزاء
ساختمان بايد فشاررها و کششهای وارده بر سا ن انبار مورد توجه را گرد قآ انحنا و پیج
خوردن جوبها جلوگیری شود . سپس اقدام لازم جهت حناظت از پایه های چوبی به عمل آید . بطور
می‌توان گنت که با توجه به مسائل آتش سوزی سعی می کنند که از مصرف چوب در انبارها
خودداری نمایند .
ay
صفحه 46:
آجر
_ آجاز موارد اصلی در ساختمان انبارهاست که ت2 دسترسی هن در تممیبناطق
آسان است . علاوه بر آمن ؛ عایق بودن آجری یکی از ویژ گیهای خوب و مناسبی است که در
ساختن دیوارها و سقف انبار از ان مى توان بهره شرفت ٠
درمناطقى كه داراى آب وهواى كم هستند » ساختمانهای آجری ؛ بطور قابل ملاحظه ای +
از ساختمانهایی که پوشش سقف و دیوارهای آنها فلری است؛ خنکتم هستند و در هوای سرد
نی » مییران هزینه گرم سازی این گونه ساختمانها به مراتب کمتر از ساختمانهای فلنی است .
* بلوکهای سیمانی؛ بتونی و قطعات پیش ساخته بتونی
بلوکهای سیمانی از مواد دیگر معمول در ساختن انبار هستند . ساخت انبار پا استفاده از بتون
آرمه ء امتیازات فراوانی دارد؛ از جمله نسبت به آتش سوزی بسیار متاوع است
ساختمانهای بتوتی هر چند هزینه ساخت زیادی دارند » اما در عوض» هزینه نگهداری آنها ؛
در مقایسه با ساختمانهای چوبی و فلری بسیار پایین است . درصورتی که از قطعات آماده و پیش
ساخته بتونی استفاده شود » مدت زمان ساحت بنأ کاهش می یابد ؛ درنتیجه هزینه کمتری مصرف
می شود .
,. بطور کلی امروزه آنچه درساخت انبار متداول است» ترکیبی است از انواع مصالح مذکور »
مثلاء استفاده از بتون براى ستونهاء بي ها و شناژهاء استفاده از ورقهای فلری بمآی پوشش
سقفها ء استفاده از پروفیلهای مختلف فولادی و در بعضی مواقع؛ چوب برای اسکلت سقف و ريا
صفحه 47:
صفحه 48:
عه عه ع ع عه ع ع عه عه عه عه ع عو عو
بخشهاي اداري ومالي
گستردگي بخشهاي اداری و مالى نيبز متناسب با ميان فعاليت انبار و تعداد کار کنن و کار گران تفا
اين بخشها بايد با توجه به نمودار سازمانى” و تشکیلات لازمه رای مجتمع طمرح رییزی شوند .
بخشهاي خدماتي
بخشهايخدداتى فيز متاسي با یزان یی هر نی سکن استمحدود یا
بخشهای خدماتی موجود دریک مجتمع برگ انبار آشاره می شود :
بانک جهت سهولت انجام امورمالی
مراكن آتش نشانی و خدمات ایمنی
ار گسترده باشند . در زيربه
تعمير كاه تجهيرزات حمل ونقل
كا ركاه نجارى» آهنكرى و جوشكارى
انبار قطعات يدكى و ملزومات مصرفى
يا ركينك براى استفاده كاركنان
ترمینال جهت استفاده کامیونها و کانتیزرهای در انتظارتخلیه
ساختمان مسکونی بای کا رکنان
ساختمان نگهبانی و برجهای دیده بانى
رختكن و دوش یرای استفاده کار گران
نمازخانه
رستوران و ناهارخوری
سرویسهای بهداشتی و دستشوییهای عمومی بای کار گران
صفحه 49:
تاسیسات مورد نیاز يك مجتمع انبار
تاسیسات مهمی که در انبارهای عمومی لازمند ؛ عبارتند از : تاسیسات مربوط به مرق »
آ-ب » فاضلاب و آیهای سطحی ؛ وسایل گرمازا و سرمازا و تاسیسات اعلام تط (Kays
حریق و اطفای آن .
برق - تاسیسات ببرقی انبارهای عمومی با توجه به انز‌ژی الکتریک مورد نیازشان »
متفاوت هستند . درصورت عدم دستر. به شيكه برق شهر» استفد از ژشراتورها مولد Boo
در مجتمع انبارها ضروری می باشد . اگم علاوه بر سالنهای معمولی انبار ء به سالنهای سرد و
SS جهت نگهداری اقالم فاسد شدنی ء نیاز باشد » مولد های برق اختصاصی نیز در زمان قطع
برق شهم باید پیش بینی شده باشد . سيم كشيهاى برق بخصوص در داحخل سالنهای انبار بايد بأ
توجه کامل به مسائل ایمنی - که دربخش مربوطه شررح داده خواهد شد صورت گید .
آلب تاسیسات آب در یک انبار , شامل لوله كشي دب سرد و گرع بررای آشامیدن»
استفاده در دستشوییها و توالت» شستشوی کف انبارها ء اطفای حریق و آبیاری فضای سبز
محوطه می باشد .
فاضلاب و آبهای سطحی تاسیسات مربوط به دفع فاضلاب » جمع آوری آبهای سطحی
ناشی از شستشوی کف انبارها و بارندگی ؛ باید از انتدا مورد توجه قار رد وشيب لا
برای کف انبارها ء بخصوص در باراندازها , درنظی گرفته شود .
ay
صفحه 50:
فاضلاب و آیهای سطحی - تاسیسات مربوط به دفع فاضلاب ؛ جمع آوری آیهای
سطحی ناشی از شستشوی کف انبارها و بارندگی؛ باید از ادا مورد توجه قرار گیررد و
شيب لازم براى كف انبارها؛ بخصوص در باراندازها ء درنظر گرفته شود .
تاسیسات گررما زا اصولا باید رای گرم کردن هوای انبار » از آب گرع و سیستم
حرارت مر کی استفاده شود ؛ این موضوع به حاطر کاهش احتمال حریق در انبارها
توصیه می شود . دراین مورد ؛ رادیاتورهای نصب شده باید متناسب با سطح و حجم انبار
بوده و توان گرم کردن فضای آذرا داشته باشند .
تهیوه غالبا رای تهویه از تهویه های ستفی و پرروانه های تعبیه شده در سقف استفاده
می شود . هنگامی که تنظیم هوا ضرورت داشته باشد ؛ باید از مکنده های ببرقی استفاده کرد
و به منظور تنظیم مینران رطوبت ؛ از تجهینرات تنظیم کننده رطوبت هوا نیز باید استفاده
نمود .
تاسیسات سردخانه - مجتمع هایی که سردخانه دارند : تاسیسات سردخانه ای شامل :
موتورهاء كمبررسورها و برجهاي خف كننده. بخش مهمى از تاسیسات مت رآ تشکیل
می دهند .
ay
صفحه 51:
عوامل موثر در طراحي يك مجتمع انبار om
درقسمت گذشته مواردی که در طراحی سالنهای انبار و ذخیمه سازی مواد باید در
نظر گرفته شوند» توضیح داده شد . بطور كلى بايد طراحي کل انبار که شامل بخشهای
مختلف ( سالنهای ذخیره سازی اقلام کالا » بخشهای اداری حدماتی؛ محوطه و خیابانها
و ... ) است به صورت بسیار حساب شده و سیستماتیک صورت گیرد و ارتباط متقابل
واحدهای مختلف در هنگام طراحی در نظر گرفته شود . دراین مورد » عوامل مختلفی بر
طیراحی کل انبار ویا قسمتهای مختلف آن تاثیمراساسی می گذارند که عبارتند از :
نوع كالايي که عموما نگهداري مي شود
بدیهی است یکی از عواملی که در ابتدای طبراحى انبار بايد در نظ كرفته شود » نوع
كالا ويا كالاهايى است كه انبار به منظور نكهداري ألن ساحته مى شود . سوالاتى از قبيل
اين كه آيا در انبارء واحدهاى بار به صورت يالت تكهدارى نواهند شد يا اقلام خرد ؟ آیا
اين اقلام به صورت انباشته بى روى هم نكهدارى خواهند شد يا در قفسه ؟ اكى در قفسه
نگهداری می شوند چه نوع قفسه ای لازم است و دراین ارتباط ؛ راهر‌وهاي اصلی و فرعی
ورودی خروجی های آثبار در چه موقعیتی قرار خواهند گرفت ! آیا اقلامی که
نگهداری بي كوت حر مواد مد قله ويا تدر هس عند نا میاه فاد هونده يا آقنده
كالاهاى معمول ؟ و .... در بسيارى از تصميم كيريهاى ما تأثيرات قابل توجهى خواهند
كناشت .
1
صفحه 52:
7 ظرفیت مورد انتظار
یک انبار را به کمک سرمایه گذاری بیشتر و استفاده از تجهیزات پیشرفته تر
می‌توان به نحو قابل توجهی افنرایش داد . در بسیاری از کشورها , که تهیه زمین کافی جهت
ساختن انبارهای یک طبقه و با ارتفاع کم با مشکلاتی مواجه می باشد » افنرایش ارتفاع انبار و
رشد عمودی ساختمان نمتاول گرویدهبه طوری گه انبارهایی با ارتفاع دهها مت ساحته می
شوند و در آنها از تجهیزاتی که توان بالا ری زیادی دارند استفاده می گرده .
8 شرایط جغرافيايي
ایط ج و اقلیمی تاثییرات مختلفی در طبراحی اثبار دارند . طررح تاسیسات
گرم کننده و سردکننده مناسب » استفاده از مصالح ساختمانی خاص به دلیل شررایط خاص جوى »
شکل ساختمان» کف سازی و ... نمونه هایی از آين تاثیرات می باشند . شکل بعد مناطق مختلف
آب و هوائی کشور را نشان می دهد . همچنان که قبلا گفته شد, در مناطق بسیار گرم یا
بسیار سرد ؛ حتما باید از مصالح ساختمانی که خاصیت عایق بودن بیشتری دارند استفاده نمود .
در صورتیکه بررای انبار نمودن کالاها از انبار مستف بدون دیوار ( هانگار ) استفاده می
کنیم و در منطقه بادهای فصلی می وزد ؛ باید بای جلوگیری از اشر تخریبی وزش باد بر
روی LAYS دیوارهایی در جهت وزش باد ساخته شود. ۲مسیم وزش باد در بسیاری از
شهر‌های کشور را نشان ميدهد .زمين هاي مرطوب و زمين هاى ساحلى و كنار رودخانه ها
مسائل خاص کف سازی دارند که ثاثیرات قابل توجهی در همزینه ها نیز به جای می گذارند .
ay
صفحه 53:
صفحه 54:
Diyismrs
iS es
Ny
1/۸
صفحه 55:
ميزان دسترسي به زمين
محدودیت زمین gt روى محوطه سازى انبار ء نحوه ق ارگ رفن
بخشهای مخت در گنارپگدیکس: نوم سگوهای تخلیه و بر کی ی( زاویه دار )؛
ظرفیت انبار و تصمیم گیری نسبت به تجهییرات بالابم و ارتفاع ساختمان انبار خواهد
داشت
شبکه ارتباطي
جهت حمل «GAT ole WS Jy جاده آسفالته یا جاده های ضرعی و فاصله آن تا مج
انبار بررروی شبکه ارتباطی مجتمع » موشر است . برررسی این مسائل از اقدامات اولیه به
ملطلود را انبار می باشد به آين وسیله ورودیها و خروجیهای مجتمع و محل تردد و
پا رک کامیونها مشخص مى شود .
وسایل حمل ونقل خارجي
مشخصات واكنها ء تريلرها ء كانتينرها وساي تجهييزات حمل ونقل WS » از ديكس
مساو ap eRe د .اين اطلاعات بسراى
يرى در موارد متعددى از قبيل Es محوطه وها كردشى حخيابانها ,كوج
سكوها و اركفاع آنا لازم اسك
ay
صفحه 56:
وسایل حمل ونقل داخلي
بطور کلی سیستم حمل وتقل داخلی و خارجی دریک انبار » باید کاملا از همرنظی با
Kala SG باشند تا بتوان با بالاترين كارآيى ؛ عمليات حمل ونقل و انتقال كالاها در
سطح انباررا انجام داد . یک مثال دراین مورد ؛ تخلیه کویلهای ورق فولادی از تریلر‌ها و
حمل أن به محل های ذخیمه سازی است . این کار را می توان به روشهای متفاوتی ؛ از جمله
با لیفت تراکهایی که دارای گیره "+0" مخصوص حمل کویل هستند جرثقیل سقفی
پلی ؛ جرثقیل سقفی تک ریلی ویا جرثقیل متحرک انجام داد . در شرایطی که فعالیت تخلیه
وبا رگیری قابل توجه است؛ یا شرایط خاصی مانند محدودیت فضای تخلیه وبا رگیری
وجود دارد ؛ انتخاب یک روش صحیح؛ که انطباق سیستم حمل وتقل خارجی و داخلی » از
نظ ظررفيتى را نين به همراه داشته باشد فوق العاده مهم می گردد . همریک از انتخاب های
فوق در وضعیت ساختمانی انبار نی ممکن است تاثیس قابل توجهی بر جای گذارد ؛ مثلا ء
انتخاب سقنی پلی » از ابتدا باعث می گرد که ابعاد و استحکام اسکلت ساختمان انبار
متناسب با آن در نظ كرفته شود .
بطور عمده در تمامی موادر » سیستم حمل وتقل خارجی نقش تعیین کننده ای دارد و
باید با توجه به آن سیستم حمل ونقل داحلی طسرح ریزی شود .
ay
صفحه 57:
dawg در آینده
توسعه انبار در آینده نیز از مسائلی است که در هنگام طبراحی اولیه باید بدان توجه
شود ء در صورتی که این مورد نادیده گرفته شود » ممکن است در آینده
اين رابطه صرف شود ردر صورتي كه سیاست میت برد این یه زا
مشخص شود و مود موضع؟ گسترش انبار در آینده در نظر گرفته شود » مي توان استفررار
pale ga الاهاء مسيرهاى عبور کامیونها وبا راه آهن ؛ سکوهای تخلیه
وبارگیری؛ محوطه سازي و ... را طوری در نظر گرفت که در آینه بتوآن باصرف
حداقل همه » ظررفیت انبارها را پیشتس تعود
مسائل مربوط به حفاظت وايمني و مطلوبیت محیط انبار
لوله کشی آب آتش نشانی ؛ ره جیهای اضطراری؛ ء سیستمهای خود کار اطفای حریق
( اسيرينكل )؛ نوع تهويه » نور ی از فضای بیرون» سرقت از انبار و مسا زاين
قبیل نین ؛ باید از ابتدا مورد توجه قرار گی
صفحه 58:
a بررسيهاي اقتصادي
بطو رکلی خدماتی که از طریق انبارداری به جامعه ارائه می گردد ؛ از رف بخش
خصوصي با انگییزه کسب سود و از طرف بخش نیمه دولتی ممکن است با همین انگیزه و یا
دلایل دیگری صورت یرد . درصورتی که سودآوری در تاسیس یک مجتمع انبار یا
سردخانه مورد نظر باشد باید از ابتدا مطالعات اقتصادى در زم ان سرمایه گذاری
اولیه ءهزینه های عملياتي سالیانه انبار و میزان ارائه خدمات پیش بینی شده و با توجه به
نتایج مطالعات انجام شده اقدام به تاسیس مجت ردق صورت گه دلایل دیگرری» بجر
ey slay ales تزردظ باه لفات امهاه جوت ده تاقلل وساف شري
س‌مایه گذاری و هزینه های عملیاتی ضروری خواهد بود .
این برسیها می‌تواند در زمینه های زیر‌صور گید :
ع# بررسی ایجاد مجتمع انبار در محل های مختلف
ع* بررسى ايجاد مجتمع انبار دريك محل باتوجه به سیستم های متفاوت استقرار تجهیزات و
us
* عمده ترین عوامل همزینه که درهنگام مقایسه باید درنظر گرفته شود عبارتند از :
ay
صفحه 59:
a هزینه زمین؛ تسطیح و آماده سازی آن
ع هزینه ساختن جاده فرعی از جاده اصلی به انبار ویا خط فرعی راه آهن
ع هزینه خاک برداری» پی سازی ء کف سازی » ساختمان؛ محوطه سازی ؛ خیابان کشی و
دیوا رکشی انبار
ع هزینه ضرید تجهییزات حمل ونقل » ليفت تتراكها و ..
ع هرينه خريد تجهيرزات انبار نمودن كالااز انواع قفسه هاء يالت ها و..
عه هزينه كارمزد وامهاى بانكى تا زمانى كه استفاده از انبار شروع نگردیده است .
ب هزینه هاي عملياتي
ع هزينه نيروى انسانى ( حقوق و دستمزد کار کنان و کار گران )
* هزینه سوخت
ع هزینه نگهداری و تعمیرات تجهیزات حمل وتقل , لیفت تراکها , قفسه ها . يالتها و ...
ع هزینه بیمه
ع# هزینه سوحت » آب؛ برق و تلفن
ع هزینه های تبلیناتی
ع هزینه کارمزد وام بانکی
صفحه 60: