طراحی و تجزیه و تحلیل آزمون های پیشرفت تحصیلی

طراحی و تجزیه و تحلیل آزمون های پیشرفت تحصیلی

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیم

اسلاید 2: خوش آمدید

اسلاید 3: عنوان دوره طراحی و تجزیه وتحلیل آزمونهای پیشرفت تحصیلی

اسلاید 4: تعریف ارزشیابی-کرونباخ :ارزشیابی را جمع آوری و به کار گیری اطلاعات در جهت اتخاذ تصمیم برای یک برنامه آموزشی تعریف می کند. ( شیرازی،علی، ص 236)استافل بیم :ارزشیابی را فرایند . تعیین کردن ، بدست آوردن ،و فراهم ساختن اطلاعات مفیدی برای قضاوت در تصمیم گیری ها تعریف کردند

اسلاید 5: اهمیت و ضرورت ارزشیابیارزشیابی یا به قول رایج در مدرسه  .امتحان، یکی از ارکان مهم آموزش و پرورش و بخش جدایی ناپذیر آن است. باید دانست که آموزش و پرورش فرایندی متشکل و به هم پیوسته است که تمام مراحل آن به گونه ای سازمان یافته برای رسیدن به هدفی معین ایجاد شده انددر پایان هریک از برنامه های آموزشی ، معلمان علاقه مندند میزان تغییرات حاصله در رفتار دانش آموزان را بررسی کنند تا معلوم شود، چه اندازه به هدف های مورد نظر نزدیک شده اند. این عمل را اصطلاحاً ارزشیابی یا امتحان گویند که در نگرش های نوین برخلاف گذشته، دارای هدف های مهم تر و گسترده تری است.

اسلاید 6: اهمیت و ضرورت ارزشیابیباید این مطلب مهم را در نظر داشت که جوامع پیشرفته بشری با عنایت به توسعه آموزش و پرورش خود توانسته اند پله های ترقی و توسعه همه جانبه را به پیمایند.در توسعه آموزش و پرورش ملاکها و فاکتورهای متعددی نقش دارند .مهمترین آن نظام ارزشیابی در آموزش می باشد .آموزش را می توان به عنوان فرایند کنش متقابل معلم و دانش آموز تعریف کرد که به موجب آن تجارب مناسب یادگیری برای رسیدن دانش آموزان به هدف های آموزش و پرورش فراهم می شود . در آموزش و پرورش سنتی ارزشیا بی به عنوان آخرین حلقه های فرایند یاددهی ،یادگیری تلقی می شود که در پایان دوره آموزشی برای جدا کردن دانش آموزان با توانایی یادگیری متفاوت به کار می رفت . امروزه ارزشیابی را بخش جدایی ناپذیر فرایند یاددهی - یادگیری می داند که همراه با آموزش و در ارتباط تنگا نتگ با آن ، به گونه ای مستمر انجام می گیرد و به جای تاکید بر طبقه بندی دانش آموزان و مقایسه آنان با یکدیگر ، هدایت یادگیری آنان را مرکز توجه خود قرار می دهد.

اسلاید 7: اهمیت و ضرورت ارزشیابیواژه امتحان از نظر لغوی به معنای آزمایش و آزمودن است این واژه در قرآن کریم گاهی به معنی ابتلا به گرفتاری انداختن و گاهی به معنی تمحیص :غربال کردن ، پاکیزه کردن به کار رفته است در آموزش از امتحان به عنوان یکی ازشیوه های ارزشیابی ازآموخته های دانش آموزان استفاده شده است .در نظام آموزشی کشور ما نیز امتحان دارای جایگاهی خاص بوده ودرکل به عنوان ملاکی برای تشخیص و ارتقای دانش آموز از یک مرحله به مرحله دیگر محسوب گردیده است اماآنچه مسلم است اینکه هر امتحان میتواند چندین هدف را داراباشد

اسلاید 8: اهداف امتحان : برای هرامتحان دوهدف کلی رامیتوان بیان داشت دیگری شناساندن یکی شناختن،1-کمک به یادگیری دانش آموز 2- کمک به دانش آموز ان برای آشنایی با هدف های آموزشی درس 3-برانگیختن رغبت شاگردان به یادگیری 4- تصمیم گیری برای شروع مراحل بعدی تدریس 5-اصلاح روش تدریس 6- ملاک ارتقای دانش آموزان و طبقه بندی آنان

اسلاید 9: اندازه گیریاندازه گیری:قواعدی برای اختصاص اعداد به چیزها.افراد یا رویدادها به منظور کمی ساختن خصیصه های آنها(اندازه گیری قد انسان)در بعضی خصیصه ها هم اندازه گیری دشوار است مثل هوش –در اندازه گیری خصیصه اندازه گیری میشود مثلا میزرا نمی توان اندازه گرفت ولی طول و عرض و ارتفاع و وزن آن قابل اندازه گیری است

اسلاید 10: – ارزشیابی و تفاوت آنها اندازه گیریارزشیابی مستلزم قضاوت علمی استارزشیابی جامع تر از اندازه گیری استاندازه گیری مقدمه ارزشیابی استاندازه گیری عمل یا فرایند کمی سازی، سنجیدن و اندازه گرفتن است در اندازه گیری داوری ارزشی صورت نمی گیرد اندازه گیری یک فرایند غیر اخلاقی و غیر ارزشی استهدف ارزشیابی تعین این مطلب است که آیا برنامه مورد نظر از لحاظ برخورد با پیامد های مطلوب موفق بوده یا نه هدف آ-پ ایجاد تغییردر شاگرد و هدف ارزشیابی بررسی میزان این تغییر هاست هدف آموزشی همان هدف ارزشیابی است

اسلاید 11: اصول حاکم برارزشیابی پیشرفت تحصیلی 1- جدایی ناپذیری ارزشیابی ازفرایند یاددهی-یادگیری:ارزشیابی دانش آموزان باید به عنوان بخش جدایی ناپذ یر فرآیند یاددهی-یادگیری ونه به عنوان نقطه پایانی آن تلقی شود.2- استفاده ازنتایج ارزشیابی دربهبود فرآیند یاددهی-یادگیری واصلاح برنامه ها وروشها.هدف غایی ارزشیابی ، اصلاح وبهبود فرآیند یاد دهی-یادگیری است ونتایج ارزشیابی ها بایددراصلاح برنامه ها وروشها مورداستفاده قراگیرد

اسلاید 12: 3- هماهنگی میان هدف ها، محتوا، روش های یاددهی-یادگیری و فرآیند ارزشیابی:در ارزشیابی باید تناسب و هماهنگی بین هدف ها، محتوا و روش های یاددهی-یادگیری مربوط به هردرس مورد توجه قرار گیرد.4- توجه به آمادگی دانش آموزان:در طراحی و اجرای انواع برنامه های ارزشیابی باید به آمادگی های جسمانی ، عقلی ، عاطفی و روانی دانش آموزان توجه شود5- توجه به رشد همه جانبه دانش آموزان:در ارزشیابی باید به جنبه های مختلف رشد بدنی، عقلی ،عاطفی، اجتماعی، اخلاقی و حرکتی دانش آموزان توجه شود

اسلاید 13: 6- توجه همه جانبه به دانش ها، نگرش ها و مها رت ها:در ارزشیابی، متناسب با محتوای آموزش و پرورش باید به حیطه دانش ها، نگرش ها و مهارتهای دانش آموزان توجه شود7- توجه به ارزشیابی دانش آموز از یادگیری های خود (خود ارزشیابی):در ارزشیابی باید شرایطی فراهم شود که دانش آموز نیز بتواند از یادگیریها و عملکرد های خود و دیگر دانش آموزان ارزشیابی کند8- ارزشیابی از فعالیتهای گروهی: در نظام ارزشیابی ،علاوه بر ارزش یابی فردی، باید از فعالیتهای گروهی نیز ارزشیابی به عمل آید9- توجه به فر آیند های فکری منتهی به تولید پاسخدر ارزشیابی باید علاوه بر پاسخ نهایی، به فرآیندی که منجر به تولید پاسخ شده است توجه کرد10- ( تاکید بر نو آوری و خلاقیت ):در ارزشیابی باید با تاکید بر روش حل مساله ، زمینه رشد و شکوفایی دانش آموزان را فراهم کرد.

اسلاید 14: 11- تنوع روش ها و ابزار های اندازه گیری و سنجش پیشرفت تحصیلی:با توجه به اهداف ، ماهیت و نوع موارد ارزشیابی ، از انواع مختلف روش ها و ابزارهای ارزشیابی (مانند پرسش های شفاهی ،آزمون های عملی ،انواع پرسش های عینی و انشایی، روشهای مشاهده رفتار ، پوشه های مجموعه کار ، ارایه مقالات و طرح ها ، گزارش مربوط به فعالیت های تحقیقاتی ، ارزشیابی عملکردی ، ارزشیابی مستمر ، انواع دست ساخته ها ، روش خود سنجی و ...) استفاده می شود.12- استفاده از انواع ارزشیابی: -در فر آیند یاددهی- یادگیری لازم است با توجه به هدف ها ، محتوا و روش های تدریس از انواع ارزشیابی ها ( از قبیل تشخیصی، تکوینی، مجموعی، هنجار مرجع، هدف مرجع ، درونی، بیرونی ، ملی و ...) استفاده شود.

اسلاید 15: 13- استقلال مدرسه ومعلم در فرآیند ارزشیابی:در فرآیند ارزشیابی باید استقلال مدرسه و معلم در چار چوب سیاست های کلی آموزش و پرورش حفظ شود.14- اصل رعایت قواعد اخلاقی و انسانی در ارزشیابی:به موجب این اصل ، ارزشیابی باید به گونه ای سازماندهی و اجرا شود که موجب خدشه دار شدن حقوق ، تعاملات انسانی ، اعتماد به نفس و سلامت روانی دانش آموز یا معلم نگردد. 15- اصل توجه به تفاوتهای فردی16- ضرورت هماهنگی در تحقق اصول ارزشیابی:در به کارگیری اصول فوق الذکر باید میان سازمانها ، مراکز ، ادارات، واحدها و سایر بخش های مسئول ارزشیابی در مورد روش ها ، ابزارها، معیار ها و برنامه های اندازه گیری و سنجش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، تعهد و هماهنگی کامل وجود داشته باشد.

اسلاید 16: طبقه بندی هدفهای رفتاریدر پایان هر دوره آموزشی باید در تفکر ،احساسات، نگرشها و اعمال دانش آموزان برحسب هدفهای آن دوره تغییراتی بوجود آید که آنرا تغییر رفتار می نامندمنظور از طبقه بندی هدفها ی تربیتی آن است که معلوم شود این تغییر رفتار در چه زمینه هاو در چه سطحی صورت می گیردحیطه شناختی ---- حیطه عاطفی یا انفعالی--- حیطه روانی -حرکتی

اسلاید 17: حیطه شناختیبلوم هدف های تربیتی در حیطه شناختی (شامل مهارتها و توانای های عقلی و ذهنی ) را به شش سطح طبقه بندی نموده است این طبقه بندی که معروفترین طبقه بندی هدفهای آموزشی است از ساده به مشکل

اسلاید 18: حیطه شناختی دانشفهمیدنکاربستنتجزیه وتحلیلترکیبارزشیابی وقضاوت

اسلاید 19: دانش : در این سطح که پایین ترین سطوح یادگیری است ,از دانش آموز انتظار میرود همان مطلبی را که آموخته است عینابه صورت حفظ کردن ,به یاد آورد و بازگو کند. هدفهای نمونه ( دانش واژه ها،آشنایی با تعاریف ،تاریخ رویدادهای مهم،پیشامدها، دانش اصطلاحات، واقعیتهای خاص و...)معنای لغتی که آموخته است بیان کند- اسامی شهرهای مهم یک کشور را فهرست کند – قطعه شعری را حفظ کنددانش. مواد و ابزار اولیه تمام مهارتهای عقلی است--- دانش زیر بنای تمام تواناییها و مهارتهای عقلی در حیطه شناختی به شمار می رود لذا از اهمیت خاصی بر خوردار است فهمیدن: در این سطح یادگیری از دانش آموز انتظار میرود به یک یک مطالب پی ببرد و آن را با جملاتی که خودش میسازد بیان کند ،بدون اینکه در معنی و محتوای آن دگر گونی حاصل شود ،ارزش یادگیری در این طبقه بیشتر از مرحله قبل است- تفسیر جداول،نمودارها،فرمولهای ریاضی . ترجمه مطالب.خواندن نقشه های مهندسی-معنای شعری بصورت نثر بنویسد-مفهوم مطلبی به زبان خود شرح دهد-

اسلاید 20: کاربستن یا کاربردی : کاربستن یعنی استفاده از آموخته های پیشین در موقعیت های نوین و حل مسائل جدید در این طبقه دانش آموز علاوه بر فهمیدن مطالب میتواند اصول علمی ،فرضیه ها ،روشها و مفاهیم را در شرا یط و موقعیت های مناسب به کار برد و با استفاده از آنها و بدون راهنمایی و کمک گرفتن ،مساله جدید داده شده را حل کند—با استفاده از چند قاعده ریاضی مسائل جدیدی را حل کند-- با استفاده از پرگار و خط کش مدرج زاویه ای را نصف کندتوانایی بکار بردن قوانین مثلثات در موقعیتهای عملی

اسلاید 21: تجزیه و تحلیل: در این سطح دانش آموز علاوه بر مهارت فهمیدن و کاربستن ، میتواند پدیده ای رابه اجزای تشکیل دهنده آن تجزیه کند و ارتباط بین اجزا را با یکدیگر مشخص کند بنابراین در این مرحله چراها،دلایل و علت ها بیان میشود- تقسیم مطالب کلی به اجزای تشکیل دهنده آن-دربحث فراگیری بیشتر روی معنا و مراد مطلب یا هر وسیله ارتباط تکیه می شود- در کاربستن روی یاد آوری قوانین کلی و تطبیق آن با مطالب عنوان شده تکیه می شود اما در تجزیه وتحلیل روی خرد کردن مباحث یا پدیده ها به اجزای تشکیل دهنده آنها-اشیاء برحسب تفاوتها و شباهتها یشان طبقه بندی کند –درستی یا نادرستی نتایج حاصل از یک آزمایش علمی را تشخیص دهد

اسلاید 22: ترکیب : بام عالی ذهن بام ترکیب-ساختن-آفریدن-خلاقیت-وقتی معلومات به این حدبرسد با استفاده از آموخته های قبلی اثر جدید بوجود می آید دراین مرحله دانش آموز میتواند اجزای یک پدیده و ارتباطی را که بین آنها در مرحله قبل تشخیص داده بود به شیوه ای نو باز سازی کند به عبارت دیگر میتواند با فرضیات و پیش دانسته ها خلاقیت و ابتکاری را در مورد خاص از خود نشان دهد- توانایی پیوند دادن اجزاء به منظور تهیه یک صورت کلی- ابداع و ساختن یک طرح نوین با استفاده از دانسته های پیشین و خلق یک اثر علمی، ادبی ،فنی ،هنری و یا اجتماعی تازه- یک داستان ابتکاری خلق کند و بنویسدبا مطالعه منابع مختلف یک اثر جدید تالیف کندطرح یک آزمایش جدید علمی را تهیه کند

اسلاید 23: ارزشیابی و قضاوت : بام قضاوت عالی ترین بام ذهنی است دانش و معلومات انسان در حدی است که می تواند نقد و بررسی کند – مقایسه و انتخاب نماید – استدلال کند این مرحله بالاترین و آخرین مرحله شناخت در یادگیری مطالب است به عبارت دیگر ارزشیابی شامل داوری و قضاوت کردن در باره ارزش کارها ،روشها ،اندیشه ها و راه حل هاست– قضاوت پیچیده ترین سطح توانایی عقلی است---مقایسه نظریه ها-در مورد ارزش ادبی یک متن یا اثر با توجه به ملاکها ی معین اظهار نظر کند

اسلاید 24: : حیطه عاطفی حیطه عاطفی شامل رفتارهایی است که به علایق ، احساسات ، ارزشها اخلاقیات و عواطف مربوط می شوند حیطه عاطفی هم مانند حیطه شناختی دارای طبقات است که از ساده به پیچیده تنظیم یافته است و در جهت عمیق شدن ارزشها حرکت می کند .حیطه عاطفی از پنج طبقه تشکیل شده است

اسلاید 25: حیطه روانی – حرکتی بلوم و همکاران ، ظاهراً به طبقه بندی هدفهای تربیتی در حیطه روانی – حرکتی علاقه ای نشان نداده اند و دلیل این امر را عدم شواهد و نمونه های کافی از اهداف تربیتی در این حیطه قلمداد کرده اند وبرخلاف حیطه های شناختی و عاطفی ، طبقه بند یهایی که در حیطه روانی – حرکتی صورت گرفته است در سطح جهانی مورد پذیرش واقع نشده اند .به طور کلی این حیطه با مهارتهای حرکتی ، مانند نوشتن ، صحبت کردن ، دویدن ، شناکردن و نظایر آنها سروکار دارد و هدف آن است که این گونه حرکتها با درستی ، دقت ، ظرافت ، سرعت و مهارت مطلوب انجام شوند .تقلید - اجرای مستقل -دقت -هماهنگی حرکات - عادی شدن

اسلاید 26: هر کدام از حیطه مستقل از دیگری نیست نمی توان گفت که یک توانایی یا مهارت آموخته شده صرفا به یک حیطه مربوط استداش آموزی که به اصول و اعقاید دین اسلام ارج می گذارد(حیطه عاطفی )زمانی به این مرحله می رسد که آثار و نوشته های علمای اسلامی را مطالعه کند (حیطه شناختی )

اسلاید 27: یک راه مناسب برای پیشرفت تحصلییک راه مناسب برای پیشرفت تحصلی یکی از همکاران می گفت من اول هر ماه به دانش آموزان نمره 20 را میدادم ومی گفتم بچه ها این نمره شماست برحسب هر پرسشی که انجام خواهم داد برای هر پاسخ غلط نمره کسر خواهم کرد هرکس توانست تا آخر ماه این نمره را نگهدارد مال خودش وگرنه هرچه ماند آنرا اعمال خواهم کرد این چند حسن داشتبچه ها گله نداشتند که من نمره نمی دهم بلکه خودشان نمره نمی توانند نگهدارندمن مجبور بودم آنقدر پرسش کنم که واقعا نمره واقعی شان میشد.واز همه هم باید می پرسیدمبچه ها چیزی که داشتند نمی خواستند به آسانی ازد ست بدهند