صفحه 1:
زا رت
صفحه 2:
فرهنگ و تمدن اسلام و ایران
علل رکود تمدن اسلامی
صفحه 3:
برای رکود تمدن اسلامی عوامل و علل متعددی ذکر شده است که به دو دسته ی
عوامل درونی و عوامل بیرونی تقسیم میکنیم
> كي
دور شدن از اسلام
راستين
عوامل رکود تمدن اسلامی
جنگ های صلیبی
سقوط اندلس
عوامبل بیرونی
ظهور مغولان
صفحه 4:
٠ عوامل درونی
1.استبداد
استبداد در لغت به معناى خود رلى بودن است و
ار لحا سيار تصوق كرون ی ی
ee Sa es
استبداد مستلزم نظامی است که فرد در رأس
دولت قا زمانی قوانین را زعایت می کند که به
صلاح خود بداند.در این نظام قوانین معنا و
محتوایی ندارد.
صفحه 5:
عوامل درونی رکود تمدن اسلامی ~ =—-
منشا استبداد در کشور های اسلامی |
درباره منشا استبداد نظریه های مختلفی ارالئه شده است.تجزیه و تحلیل جوامع شرقی اسلامی نشان
می دهد که سلطه استبداد در اين کشور ها تصادفی نبوده و به شیوه های تولید , نحوه تعاملات اجتماعی و
پایگاه های مختلف حاصل از آن برمی گردد.
علت استیداد هرچه باشد و در هر دوره زمانی که پدیدار شده باشد, بايد كفت كه اين بديده يكى از عوامل
عمده در انحطاط فرهنگ و تمدن است که فرهنگ و تمدن اسلامی نیز از اين قاعده مستثنا نبوده است.
پدید آمدن قدرتهای استبدادی در جامعه ایران:
سه عامل در يديد آمدن قدرتهای نامحدود استبدادی در ایران نقش
کلیدی داشتند:
۶ اقتصاد و شیوه آبیاری
۶ مالکیت عمومی
* بوروکراسی (دیوانسالاری)
صفحه 6:
عوامل درونی رکود تمدن اسلامی
حق و حقوق نامحدود عناصر یک 0
رده نسبت به رده پایین تر
66 ازبین رفتن حقوق فردی
عدم رشد و پیشرفت همه جانبه يرش ذهنيت جامعه تلفیقی از
: : از بی
۳ انكل ۳ سياسى © لك حقوقى و قدرتمندی هم زمان
و هنگی
صفحه 7:
عوامل درونی رکود تمدن اسلامی —
استبداد در جوامع اسلامی
ظهور دين اسلام تحول بزرگی در اندیشه بشر بهوجود آورد. اسلام با خودرأی بودن مخالف و بنای
حکومت را بر اصل مشورت قرار داده است.
از زمان بهقدرترسیدن بنی امیه بسیاری از مسائل oust
ياقت و سياست مدارا و تحمل حكومت از بين رفت»
نخستين بار در دوران معاويه بود كه سختكيرى و شكنجه
اعال إلى و اتكاصى كما وى Sos alee ید رو 2
و کیفر مشدند.
دوران خلفای عباسی وخیمتر از دوران اموی بود و خلفای
این دوره از ایجاد قتل مخالفان خود فروگذار نبودند و اين
ونه سیاستها به مرور زمان نارضایتی عمومی را بهدنبال
مباورد.
صفحه 8:
عوامل درونی رکود تمدن اسلامی
2 دنیاگرایی, تحجر و دور شدن از اسلام
راستین
پیامبراکرم (ص) شیوه زندگی خود را به گونهای
کار ار
كلك سرع افد و
دنیاگرایی و تجمل, منجر به دوری مسلمانان از
اسلام راستین و رکود تمدن و فرهنگ اسلامی
شد.
صفحه 9:
عوامل درونی رکود تمدن اسلامی
الف - دنیاگرایی
ادها از ركان انك مرح وال و اتحطاط مه ۱
را پشت سر مىگذارند:
با حفظ خودکامگی در سعی مبکند تا با تثبیت مرحله پیروزی نام دارد
اين مرحله تجمل و قرماندهی, قدرت را به و فرمانروا قدرت را به
اسودکی پدیدار: انحصار خود درآورد. دست ماورد.
مشود.
با خرسندی حاکمان و حکومت رو به انحطاط و
رعایا همراه است و دوره زوال نهاده و آخرین
وج فرا سرسد: در جل اسراف 7
آغاز مشود:
صفحه 10:
1 Py)
عوامل درونی رکود تمدن اسلامی
آغاز سلسله بنیامیه و شروع تجمل
ole de ee es
مسئله بهنوعی در خدشهدار شدن اسلام راستین نقش
دأشت؛ زيرا اسلام از طریق خاندان و عوامل وانسته مه
آنها كه عود اعتقاد جندانى به آن تداشتتد: تروع منشد
اواو وجاك از زرا دن اء. 0ك سكي ١
صرف عياشيهاء ساخت كاخها و بناهاى مجلل مساختند
بعد از آنها هم بسعباس به تداوم همين شيوهها يرداختند
و سرنوشت مشابهى بيدا كردند.
بعد از خلفا واليان و اميران نيز اموال هنكفتى به دست
مبآوردند. زيرا جمعآورى ماليات با آنها بود و هرجه
مخواستند از مردم مسكرفتند.
صفحه 11:
عوامل درونی رکود تمدن اسلامی
ب - تحجر
یکی دیگر از عوامل رکود فرهنگ و تمدن اسلامی تحجر
است.
تحجر معانی متعددی دارد که متوان به ایستایی,
تحولناپذیری, جمود و برنتابیدن فرهنگ و ارزشهای حقیقی و
متعالی اشاره کرد. در مفاهیم قرآنی نیز از تحجر بهعنوان
مرحله یا مانعی برای شناخت حقیقت یادشده است
رال از ان عر آل ركهاف مت
انعطافناپذیر در برخورد با اقتضائات زمان و مکان و تغییر
موضوع و محمولها ندارند و هرگز پذیرای فقر اندیشه و
عمل خویش, و بازشناسی و بازنگری فکر و فعل بهاصطلاح,
اسلامي خود نیستند و همواره راکد و تحولناپذیرند.
صفحه 12:
عوامل درونی رکود تمدن اسلامی
اناد مط ی اجره و یل رای فکر جرف سه جريان كل راب 5 405
شدت كرفتار جمودانديشى بودهاند و در ترويج تحجر نقش مؤثرى بازى كردهاند:
WS rag ks of ile * الله» را در رسيدن به مقاصد حكومتى و سياستناش مطرع كرزه
است.اقدامات این گروه در ایجاد انحراف فکری و مهجور ماندن عترت و انزوای سنت و سیره
Sou موثر بود.
۶ جریانی که در برابر آن «حسیُنا احادیثنا و اخبارنا» را طرح کردند و به مهجور ساختن قرآن کریم
اهتمام ورزیدند و جامعه را از معارف و آموزههای اصیل و حیاتی بازداشتند.
* جریانی که در قالب تقدس, مسئله معرفتناپذیری و دستنایافتنی بودن آموزههاي قرآنی را مطرح
کردند و شعاز «اين التراب و رب الاربابت» آنان به «تعطیل فکری» انجامید. آنان زا «معطله»
نامیدهاند.
صفحه 13:
عوامل درونی رکود تمدن اسلامی
3 جریان های عقلی و عقل گریز در جهان
ای را و
فکری متعددی بوده است.
برخی اندیشمندان دلایل و ریشههای افول فرهنگ و تفکر اسلامی را
به دوره خلافت متوکل عباسی نسبت دادهاند. این خلیفه به زمره
ele ee eee 3
أنجا كه اكر كسي وارد-مناظره و مباحية علعی وى را
econ
از بيامدهاى اين اقدام رشد كروهى از اهل حديث بود كه تنها به
ale yuan ار كوت و سفت اعتفاد دانتشد و معالفان غود بعی
اهل عقل و نظرء بهويزه معتزله را به كفر متهم مساختند.
در كنار اين عوامل منتوان كسترش تصوف در قرون ششم و هفتم
هجری را نیز به عوامل رکود تفکر اسلامی اضافه کرن
صفحه 14:
۰ عوامل بیرونی
1 جنگ های صلیبی
جنگ های صلیبی به مجموعه ای از جنگ
ها بین مسیحیان و مسلمانان گفته میشود
rey ole Co Lares مكان كات
مذهبی مورد تقدس دو گروه آغاز شد.
| یکی از قوترین دلایل جنگهای صلیبی
کی یت و مدقي ره ايت كسان
راح اناا ero
دارند.
صفحه 15:
عوامل بیرونی رکود تمدن اسلامی
دلايلي که براي این جنگ ها ارائه شده:
افزایش نفوذ پاپ در جوامع
مسیحی
جوشوخروش شوالیهها برای
ابراز وجود و قهرمانی و
دستیابی به منصب پادشاهی
اورشلیم
مت
4 سم
صفحه 16:
عوامل بیرونی رکود تمدن اسلامی
جهان اسلام در طول تاریخ, حملات سختی
را از جانب بگانگان تجریه کرد. آما هچ
کدام به اندازه حمله مفولان تاج و سهعکین
نبوده است.
چنگیزخان, رهبر قبایل مغولستان, برای
تامین منافع قبایل تحت امر خود. به غارت
کشورهای مجاور یعنی جين و ایران
پرداخت.
بهانه اصلی برای حمله به ایران به قتل
رسیدن اعهای كاروان Sw); Joke
حاكم شهر انران واقع در کزانه شرقی
قلمرو خوارزمشاه بود.
هدف نخست مفولان شهر اترار بود که در
ol کاروان تجارتی مغولان دستخوش غارت
شده بود. اما بعد آنان در مسیر خود به هر
شهرى كه مبرسيدند, اهالی را قتل عام
Ce erie
صفحه 17:
عوامل بیرونی رکود تمدن اسلامی -— - — — كك
پایان پیشروی های مغولان و تشکیل دولت
ایلخانی
| فواکوتان ی چیگی خان ۰ همواره بهدمال سسلط بر قلعرو اههراتوری خود از آمودربا در :| اءالور ]
ی به همین منظور به سوی شام و سوریه لشکر کشید. در همین سالها
oS stiller مصر و فاقره را در دست داشتند: مسئولیت دفاع از جهان اسلام را یه دوش خود احساس
مبکردند.
انها متارش يا مفولان رتيدر فد ودر
, جنگ عینجالوت در فلسطین شکست
yas ره ره
۱ هولاکوخان بهرغم این شکستها توانست
بهعنوان «ایلخان» منصوب شود و
۱ ناحیهای از آمودریا در شرق تا مرز مصر
در غرب و از قفقاز در شمال تا we
فارس در جنوب به حکومت وی درآمد.
صفحه 18:
عوامل بیرونی رکود تمدن اسلامی
وضع فرهنگی و تمدنی اسلامی در دوره مغولان
وی توس سا ای ل از
ناگوارترین دورههای تاریخی کشورهای اسلامی
محسوب نو 25 طی لن بر اثر اعمال
وحشیانه مغولان زیانهای جبرانناپذیری بر پیکر
anil anys اسلامی واردا که
از جمله خرابیهای مغولان در سقوط بغداد.
تابودی کتابخانهها و از دست رفتن چند هزار
ل و
صفحه ای از کتاب جامع التواریخ اثر رشیدالدین همدانی
اما تمدن اسلامی توانست مغولان را تحت تأثیر قرار
دهد. بسیاری از ادیبان و دانشمندان بزرگ اسلامی
در این دوره ظاهر شدند که در احیای فرهنگ و
تمدن اسلامی سهم عمدهای را انقا کردند. منتوان
به مولوی, سعدی, حافظ, عطاملك جوینی, خواجه
تصیرالدین طوسی اشاره کرد.
صفحه 19:
عوامل بیرونی رکود تمدن اسلامی a 3
Post eles alice bam ies emule ol ects
فرهنگی و هنری بود
تازية a لس در دورآن Pn ao
لد وره کی فانل تقسیم ازست:
* اندلس بهمنزله بخشی از خلافت آموی در دمشق
: دوران حکوت سلسيلة ادويان بواتدلس
* دوزان حکومت ملول الطوایفی در Galil
صفحه 20:
عوامل بیرونی رکود تمدن اسلامی - - —
|
وضعیت فرهنگی و علمی اندلس
۱
همواره مورد توجه جهان اسلام و غرب بوده
است
اندلس تحت تثیر دیگر کشورهای اسلامی
توانست در حیطه علوم قرآنی, علوم حدیث و
دانش فقه و همچنین علم پزشکی , فلسفه و
bs Bae a
تک
call در دوران dig بنناميه به دست
مسلمانان افتاد
صفحه 21:
عوامل بیرونی رکود تمدن اسلامی 9 سک
علل سقوط اندلس
علل داخلی
انحرافات در نظام ارزشی اسلام مانند تبدیل حکومت به حکومت استبدادی موزوثی . از بین رفتن
مساوات , تحمل كران تی امه و
علل بیرونی
| موفقیت پدریی مسلمانان در جنگ ها و
كه ان دای سوم
تب 7
اراك عقي راندن متتلمانان طرحى درازمدت
تدوين کردته كه داراى دو بخش بودتهاجم
نظامى و تهاجم فرهذ
علل جغرافيايى
مسيحيان كه كل اسيانيا را از دست داده
بودند, نوار باريكى را در سواحل شمال اسيانيا
در كنار خليج بيسكاى براى خود به مثابه يلى
has داید بنمانند از همین مكان لا
استفاده از ضعف و اختلافات داخلی و بتوجهی
مسلمانان. بهصورت تدریجی به سوی جنوب
گسترش یافته و بهتدریح اسپانیا را به دامن-
0 Oe Dwar
صفحه 22:
با بررسی تحولات درونی جهان اسلام مشخص مشود که افول و سیر نزولی
ساسحا ای ات ار اک
صعق سیستملافت اعلاغات دافلی ماه مفول و رات جبرانا ان
ا oer peste ۱
طریق تماسها و پیوندهای نزديك با جهان اسلام از طریق بازرگانی و جنگهای
صلیبی و اندلس. اسلامی, بهتدریج روند بیداری فکری و فرهنگی خود را آغاز
Ses
سرآغاز دوران شکوفایی فکری و فرهنگی اروپاییان در سال 1453 م یعنی با
aaa ری و ار ی
[ea 1402 cia ae all mses eae ere شكدظة احرن حكومت
اسلامی در اندلس, بروز یافت. البته حدود دو قرن طول کشید تا این تغيير
موازنه قوا به سود اروپاییان کاملا آشکار شود.
صفحه 23:
از توجه شما متشکرم