علم سنجی

صفحه 1:


صفحه 2:
فهرست تعريف علم سنجى معرفى شاخص هاى علم سنجى آسیب شناسی شاخص های علم سنجی رشته دانشگاهی علم سنجی 

صفحه 3:
* مطالعه اندازه گیری پیشرفتهای علم و فناوری (اگه و روسو.1۹۹۰) * دانش اندازه گیری علم (بوکشتاین؛ 1۹9۵) * یافته های پژوهشی در مورد جنبه های کمّی و ویژگیهای علم (انتشارات الزویر) * بررسی جنبه های کمّی علم به عنوان یک رشته يا یک فعالیت اقتصادی (تیگ- ساتکلیف: ۱۹۹۲) 

صفحه 4:
*علم سنجی دانشی است که به مطالعه نحوه اندازه گیری و ارزیابی فعالیتهای علمی می پردازد و هدف ‎GT‏ برنامه ریزی» سیاست گذاری و آینده نگری علمی و پژوهشی در ابعاد فردی» گروهی» سازمانی؛ ملی و بین المللی است. * علم سنجی در شوروی بوجود آمد و پس از آن توسط کشورهای شرق اروپا از جمله مجارستان ادامه یافت. 

صفحه 5:
*.سایر اغذاف غلم سنج * سنجش و ارزیابی تولید علم * سنجش و ارزیابی توسعه علم * برقراری توازن بین بودجه و هزینه های پژوهشی * بررسی اقتدار علمی کشور ها . پژوهشگران و مجلات * ظهور و افول حوزه های علمی * شناسایی اولویت های پژوهشی * تعامل صنعت و دانشگاه 

صفحه 6:
(Citation) ‏استناد‎ * * به معنی سند قرار دادن سخخن يا متنى بيشين * هیچ کس نمی تواند به تولید علم بپردازد مگر اينکه از اطلاعات و پیات افراد دیگر استفاده کرده باشد. بنابراین استناد رسمی دیرینه و پیشینه ای به قدمت علم دارد. (دکتر حری) 

صفحه 7:
معرقى شاخص نهاى علم سدجى * دلایل استناد * قدر دانی از پژوهشگران قبلی * اعتبار بخشی به پژوهش مستندسازی و ارایه دلیلی برای اثبات خود نشان دادن ارتباط موضوعى با آثار بيشين ن‌ * نشان دادن تفاوت رویکرد و نظرات با آ * اشاره به آثار با ارزشی که مغفول واقع شده od 

صفحه 8:
معرفی شاخص های علم سنجی * نمایه های استنادی * موسسه تامسون رویترز * پایگاه اسکوپوس * گوگل اسکالر * پایگاه استنادی علوم جهان اسلام 

صفحه 9:
معرفى شاخص های علم سنجی * شاخص های سنتی علم سنجی * شاخص های جدید علم سنجی * شاخص های خاص و بومی هلم متجی بیسنت؟ 

صفحه 10:
۰ 3 he (Journal Impact Factor= JIF) oe gb ‏ضریب‎ * (Discipline Impact Factor= DIF) «+, 36 12° (Immediacy Index) c.55 ,2+ts ° * نیم عمر متون يا کهنگی ‎Literature) os‏ ‎(Obsolescence‏ 

صفحه 11:
* شاخص هرش ‎(H INDEX)‏ * شاخص جی 1۳0150 6) * شاخص وای » شاء متیو 10 

صفحه 12:
(Journal Impact Factor= JIF) oe 3b ‏ضریب‎ * 8 یکی از رایج ترین شاخص های سنتی تحلیل استنادی و علم سنجی است که با عناوین دیگری هم شناخته می شود: * نفوذ ‎Journal Influence)=o ye‏ (Citation Rate) stx-| ¢ 5 ° 13 

صفحه 13:
شاخص هاى علم سنجى * ضريب تأثير مجلات ('11[ -126101 123601د1آ 01112281[) * نخستين بار توسط گارفیلد (1۹۵۵) برای مطالعه میزان تأثیررگذاری یک مجله در رابطه با مجلات دیگر و شاخص اندازه گیری انتشارات علمی مطرح شد. * اما استفاده از اصطلاح ضریب تأثیر برای نخستین بار برای کمی سازی انتشارات نمايه استنادى ‎Sciences Citation Index = pyle‏ ‎((SCI‏ در سال977١‏ صورت كرفت. * يادآورى: نمليه مذكور يكى از مهمترين توليدات مؤسسه اطلاعات علمى ((151است. 12 

صفحه 14:
* دلایل استفاده از ضریب تأثیر مجلات * سنجش اعتبارتمامی آثار انتشاراتی. پژوهشی و پدیدآورندگان آنها * مطالعه میزان تأثیرگذاری یک مجله در رابطه با مجلات دیگر * کمّی سازی انتشارات نمایه استنادی علوم (561) * رتبه بندی و ارزیابی کشورها,دانشگاهها و دانشمندان * دسترسی آسان داده های مورد نیاز برای محاسبات مربوط به آن 13 

صفحه 15:
* محاسبه ضریب تأثیر مجلات ن تعداد استنادهای دریافتی به مقالات انتشار يافته درطول یک دوره زملنی خاص است. گارفیلد این دوره زملنی را دو سال در نظر گرفته است. » لااتاطتفدة اهن بف كن عسوتظهة ! مق اه ۲۸۵۱ ۱ ‏هه‎ ‎vA ol An @A(ASE ۱ 14 

صفحه 16:
* مثال ضریب ‎Sb‏ مجلات ۰ * اگر به مقالات منتشره در مجله فصلنامه کتاب , ۱۹۲استناد در سال ۱۳۸۹ و ۱۹۸ استناد در سال ۱۳۹۰ صورت گرفته باشد. و تعداد مقالات منتشره در اين مجله در سال اول 14 و در سال دوم ‎٠١‏ مقاله باشدء ضریب آن به صورت زير محاسبه مى شود: 192+198 19+20 10 15 

صفحه 17:
* شاخص ‎Q‏ (چارک) * تشخیص جایگاه مجله ای نسبت به سایر مجلات همان گروه * تقسیم بندی مجلات با توجه به عدد ضريب تاثير به 4 قسمت و نام گذاری از ۱:01 4©. * 1 بهتریرمجلات * 4 ضیفتسریرمجلات 16 

صفحه 18:
Q ‏روش بدست آوردن شاخص‎ * Scimagojr.com,_» » S14 5s :SJR ° * +01[ موسسه تامسوزرييترز ‎Webofknowledge.com‏ 17 

صفحه 19:
* روش بدست آوردن شاخص (6 - اسکوپوس در کادر حستجو عنوان با 53۷ ورنل را وارد کنید Asan Journal of Androl] ‏مجو‎ شکل ۱- بدست آوردن شاخص 0 18 

صفحه 20:
* روش بدست آوردن شاخص (6 - اسکوپوس 19 

صفحه 21:
* در اين روش تعداد اندکی از مجلات كه ضریب تأثیر بالایی دریک (Discipline Impact Factor= ۲1۳( ‏ضریب تأثیر رشته‎ ضریب تأثیر رشته توسط هیرست (۳11۳51) در سال ۱۹۷۸معرفی شد. هدف آن مطالعه اهمیت مجلات هسته در یک رشته علمی بود. رشقه دارنفء شناسایی می شوند. در واقع اندازه گیری تعداد دفعاتی است که یک مقلله در یک مجله از مقالات هسته مورد نظر مورد استناد قرار می گیرد. 20 

صفحه 22:
Discipline Impact Factor=) «2, 36 ‏نحوه محاسبه‎ * Je (DIF * روش محاسیه آن شبیه به محاسبه ضریب تأثیر مجلات است. ‎sd *‏ این روثل هم معمولاً یک دوه ذو ساله در نظر گرفته.می تلود * ابتدا تعدادی از مجلات که اهمیت آنها در رشته شناخته شده است. انتخاب می شوند. * سپس مجلات دیگر در همین حوزه که اهمیت و اعتبار آنها روشن نیست به این تعداد می افزایند. * درمرحله سوم. ضریب تأثیر رشته این دو گروه از مجلات به منظور تعیین مجلات هسته محاسبه می شوند علم سنجی چیست؟ 21 

صفحه 23:
علم سنجی چیست: * نحوه محاسبه تأثیر رشته (۳۵0۲0۲ امححصص؟ مصنامرتم‌وزظ ‎(DIF‏ 6 ۰۶2۵۱۲ , 2 0080 جک ص۸22 ما ‎ong AAn:‏ ‎Ap oi Eo‏ = سر ‎mg AAn. (ASE imc G& Y e‏ 

صفحه 24:
(Discipline Impact Factor= DIF) at, 6 ‏مثال ضریب‎ * * اگر مجله (الف) در دو سال متوالی تعداد ۲۰ مقاله باشد كه به اين ٠"مقال‏ در اين دوره زمانی ۱۵استناد تعلق گرفته باشد.و مجله ( ب) هم در دو سال متوالى: ۲۰ مقاله متتشر كرده باشد اما در اين دوره زمانى ‎8١‏ استناد به مقالات آن تعلق گرفته باشد.ومجله(ج). ‎78١‏ مقاله را منتشر کرده باشد که در این بازه زمانی تعداد۲۰۰ استناد به آن ها صورت گرفته باشد ضریب تأثیر رشته اين سه مجله در دوره زمانی مذکور به SHAE See * مجله الف ) ۱۵۰۲۰-۰۸۵ * مجلاب) ۲۸۵ ۲۰ +۵۰ Tere the 2۱/۲۵ ‏مجلدج)‎ * علم سنجی چیست؟ 23 

صفحه 25:
(Immediacy Index) c.55 ‏شاخص‎ * * شاخحص فوریت به منظور تعیین سرعت استناد مقالات یک مجله و با روشی شبیه ضریب تأثیر مجلات محاسبه می شود. ه 520۲) و8 < بذ 5ت عطجة ‎x want Ag‏ mE Gc ee 4 ‏8ل‎ 0 2 24 eo 

صفحه 26:
* مثال شاخص فوریت ‎(Immediacy Index)‏ ۰ * اگر تعداد ۱۰۰ استناد به مقالات ماهنامه عمران شریف صورت گرفته باشد,وتعداد مقالات منتشره آن در همان سال ۲۰ مقاله باشد» شاخص است با: فوریت این مجله بر 100 20 0 5 25 

صفحه 27:
شاخص هاى علم سنجى * نيم عمر متون يا كهنكى متون (111618161116 (Obsolescence * نيم عمر عبارت است از مدت زمانى كه در طول لن نصف ارجاعات يك مجله منتشر شدهاند. * شانعص نیم عمر نقش زمان را در بهره وری از اطلاعات روشن می کند. نشان می دهد که با گذشت زمان از میزان سودمندی مقالات و کتاب ها کم عبن شود 27 

صفحه 28:
Literature) ops SS b ose po oS (Obsolescence مطالعات نشان می دهد که نیمی از ارجاعات (استنادها) مقالات تازه چاپ شده در دو سال اخير: به نوشته های همان سال برمی گردد. بعد از مدت ده یا پانزده سال (بسته به موضوع) مقالات رشته های مختلف. سودمندی خود را به عنوان منبع مورد استناد از دست می دهند. علومی که بیشتر جنبه نظری دارند(مانند ریاضیات)دارای نیم عمر طولانی هستند. علومی که به مباحث نوین, روزآمدی و فناوری وابستگی دارند (مانندپزشکی) دارای نیم عمر کوتاهی هستند. 28 

صفحه 29:
* رتبه بندی 18[ سال ۲۰۱۸ - مجلات رشته عمران 

صفحه 30:
* رتبه بندی 1601۴[ سال ۲۰۱۸ 4518 ومد مودو 3 ‎Se‏ 3 ود جو ‎ue‏ 3 و و ‎=o aco‏ سوه 2 ‎Development Btogy‏ لذ ‎CelanéDewlopmentaeilosy‏ شکل ۶ -رتبه بندی 1[ 30 

صفحه 31:
* شاخص هرش ‎(H INDEX)‏ * اين شاخص در سال ۲۰۰۵توسط هرش (استاد فیزیک دانشگاه کالیفرنیا) به عنوان شاخصی برای سنجش برونداد علمی- پژوهشی پژوهشگران به صورت انفرادی ابداع شد. * شاخص (71)به لین پرسش پاسخعی دهد که هر یک از پژوهشگران به تنهایی چه نقشی در پیشبرد و گسترش مرزهای علوم در حوزه های مختلف دانش بشری دارند؟ 31 

صفحه 32:
* شاخص هرش ‎(H INDEX)‏ * محاسبه شاخص اج بر پلیه توزیع استنادات داده شده به آثار منتشره یک فرد پا گروهی از افراد صورت می گیرد. به طور مثال وقتی فردی ۵ لثر علمی (کتاب. مقلله و ...) دارد که به هر کدام از آنها حداقل ۵ بار استناد شده اج ایندکس او ۵ است. * مهم ترین يايكاههايى كه 12-1120616 را محاسبه می کنند 151 ,5005 و505018۳ 000016 هستند که نحوه به دست آوردن این شاخص از پایگاههای فوق به طور نحلاصه در اسلایدهای بعد ذکر می شود 32 

صفحه 33:
شاخص هاى علم سنجى * شاخص هرش 18151530 31) در 151 اله Search ‎Hep 9‏ م 00110067 کب آه مگ ‎in [ater] 8‏ اه ‎Exargie, Otian © 08 051190 ‎26 - ‏هت«‎ 3 | Cima! Oncology ‏شکل ‎٩‏ - شاحص هرش در 151 ‎34 ‎ 

صفحه 34:
ISI ,3(H INDEX) ‏شاخص هرش‎ * PesefiJoriaa (Ge! Sony teen Data 2 ‏ها 5 | واگ‎ Soret MRS) ‏مك تف سمط‎ eel Ih cr Catone BA. Tie Evaluat Senquental ys ‏نزم دام‎ Kanon alenanamraa Jaan HR: iA; Source. NTERNATIONAL JOURNAL OF EYMIROI MENTAL RESEARCH Volume 6 |ssue 1 Pages 185.194 Publened WI 2042 Ties ted ‏ممه ا‎ ew abstract] Iinpacts on Soiland Regolith Matetials Based on BCR 35 

صفحه 35:
ISI ,3(H INDEX) ‏شاخص هرش‎ * شکل ۸ - شاحص هرش در 151 36 

صفحه 36:
(H INDEX) 32 (2th Jie * * شاخص 11 با استفاده از شمارش استنادها به حاصل کار یک پژوهشگردر طول حیات وی امتیاز میدهد. * برای‌به دست آوردن عدد 13 بلید مقالات را برحسب استناد به ترتیب نزولی مرتب کرد و شماره مقلله رابا تعداد استنادها مقایسه نمود تا تعداد استناد مساوی یا بیشتر شماره مقاله باشد. شماره ‎alle OT‏ نشان دهنده عدد ۲ نویسنده است. ۱۲] ۳] ۶] | 8۱] ۷ ] ۸ [ 4 | ٠ [ ‏تعداد‎ ‎oe ‎wl fo ٩] ۸] 1] | * | ١ ‏تعداد‎ ‏استنادات‎ علم سنجی چیست؟ 37 

صفحه 37:
(G INDEX) ‏شاخص جی‎ * * توسط لیو اگه, برای اصلاح و بهبود شاخص ۰1 شاحص جی را پیشنهاد نمود. یکی از مهمترین ایرادهای شاخص 1 این است که هر چند در امتیازدهی به مجموعه فعالیت های علمی یک فرد. مجله دانشگاه و کشور.کم استناد بودن یک مقلله بر رتبه آن تأثیری ندارد. اما به همان نسبت هم لین شاعص به مقاله های پراستناد بی اعتناست ولین قبیل مقالات بر شاخص ا۲پژوهشگر تأثیر قابل توجهی ندارد. 38 

صفحه 38:
* شاخص جی ‎(G INDEX)‏ شاخص جی( 60) با استفاده از مجذور تعداد مقالات و مقایسه ن با مجموع استنادها درمحاسبات. در واقع مقلله های پراستناد یک پژوهشگر را برجسته تر iS ye * لین شاخص با استفاده از ضرلیب خوده سعی دارد تا از أثیر مقلله های پراستنادو کم استناد بر نتیجه گیری بکاهد و یکی از نواقص شاخص را برطرف نماید. 39 

صفحه 39:
* شاخص وای ‎Gly Gaels‏ برای ارزیابی سهم انتشارات نویسندگان » موسسات و کشورها بکار می رود. ‎sles FP °‏ منتشارلشويسنده ايل * 0: تسعلاد انتشارلتشویسنده مسئول ا هوومن 9-8 40 

صفحه 40:
* ارزش متيو یکی از شاخص های جدید علم سنجى است كه توسط موييج در سال ‎7٠05‏ معرفی شد. * در واقع شکل اصلاح شده ضریب تأثیر است که آن را در یک دوره پنج ساله ودرموضوعی خاص محاسبه می کند. 41 

صفحه 41:
* نحوه محاسبه ارزش متیو * اگر تعداد استنادها به مقالات یک مجله در یک حوزه موضوعی خاص در یک دوره ينج ساله ‎A‏ تعداد کل مقالات منتشره در همان مجله در همین دوره پنج ساله ‎SB‏ تعداد کل استنادهای دریافت شده در آن حوزه موضوعی خاص, 0؛ و تعداد کل مقالات این حوزه را ۲ بنامیم» * ارزش متيو عبارت خواهد بود از رز aD 42 

صفحه 42:
* شاخص های ارزیابی نویسندگان و موسسات * تعداد مقالات * 6 1 Citation > 43 

صفحه 43:
* شاخص های ارزیابی مجلات * ضرایب تاثیر * 8 لسکوپوس *09[ اروت رییبرز 44 

صفحه 44:
Research AssessmentottSl ‏ارزشیابی پژوهشی‎ * ( (Exercise= RAE ( (Crown Indicators; s ‏شاخص‎ * (Citation Z Score) 72 ‏شاخص‎ * 45 

صفحه 45:
* ایرادات وارد به استناد: * استناد پرشمار و نامربوط و القای این مطالب که استفاده از تعداد زیادی استناد نشان دهنده دانش گسترده نویسنده است. * استناد صوری: از منبعی استفاده نکرده لیم اما به ن استناد می دهیم و یا کپی برداری از ارجاعات دیگران * استناد به آثار دوستان, همکاران افراد هموطن و * خوداستنادی نابجا.. * استناددهی اجباری (استناد به مقاالت همان مجله) * استناددهی قراردادی میان افراد (هماهنگی میان افراد برای استناد متقابل به هم) 46 

صفحه 46:
* ایرادات خود استنادی: * خوداستنادی نویسنده * خوداستنادی مجله خوداستناه‌ی سازمانی خوداستنادی زبانی خوداستنادی موضوعی 47 

صفحه 47:
Journal Impact) eee 3b 2s Soy ‏ايراد‎ * (Factor= JIF x An (AgEmiic A ERE{ EAANUIY e ‏الثم‎ ۳0 = = — 7 =c On ilia\ Bo yA) wnt Ans WA { ASE Byte ‏ع لا ج02‎ 48 علم سنجی چیست؟ 

صفحه 48:
* به منظور رفع ایرادات سنجش ضریب تأثیر مجلات و ایجاد بهبود و تعدیل آن؛ معیارهای دیگری عرضه شده است: در Prestige Factor)) jlsel (Equivalent Impact Factor) »|~ 3b A * (Review Factor) ‏ضریب مرور‎ * ‏شاخص مرور (1306 «عنتعظ)‎ (Interaction Index) ‏شاخص تعامل‎ * (Publication Index) G\,le3! 2+ls (Influence Weight) 35% &35 ‏مقیاس‎ * (Weighted Impact Factor) ‏وزنی‎ galt ‏ضریب‎ * 49 

صفحه 49:
رشته دانشگاهی علم سنحی * مهمترین موسسات رشته علم سنجی: » Hungarian Academy of Science (Hungary) » Leiden University (Netherlands) » University of Leuven (Belgium) * University of Amsterdam (Netherlands) » KHBO (Belgium) * University of Wolverhampton (UK) » Spanish National Research Council (Spain) 50 

صفحه 50:
رشته دانشگاهی علم سنحی * رشته کارشناسی: * علم اطلاعات و دانش شناسی (کتابداری و اطلاع رسانی) * گرایش کارشناسی ارشد: * علم سنجی 51 

صفحه 51:
رشته دانشگاهی علم سنحی * دانشگاه های ایران * دانشگاه تهران * دانشگاه یزد * دانشگاه شاهد * دانشگاه شیراز * مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری شیراز ها ستجی جیست؟ 52 

صفحه 52:
۰ } رشته دانشگاهی علم سنحی * مزایای گرایش علم سنجی * کاربردی نمودن کتابداری * تخصصی نمودن کتابداری * معايب ‎le ALS‏ سنجی * از بین بردن مفهوم و فلسفه اصلی کتابداری 523 

صفحه 53:
9 دانشگاهی * کتابخانه ای * مشاوره ای موفعیت شخلی 54 

صفحه 54:
منابع * عبدالرضاء نوروزی چاکلی, آشنایی با علم سنجی (مبانی» مفاهیم؛ روابط و ريشه ها » تهران انتشارات دانشگاه شاهد ۱۳۹۲. * زليخاء رنجبر. شاخصهای ارزیلبی در حوزه علم سنجی. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی گیلان. انتشارات معاونت تحقیقات و فناوری» ۱۳۹۲. 8 ما فریدونیان. مقلله واکاوی در پایگاههای اطلاعاتی و استنادی؛ کارگاه شی. دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی: ‎YAY‏ * آشنایی با شاخصهای تحلیل استنادی در علم سنجی. معاونت پژوهشهای زیربنایی و امور تولیدی دفترمطالعات ارتباطات و فناوریهای نوین؛ ۱۳۹۶ * Hirst, G. (1978). "Discipline impact factors: A method for determining core journal lists" , Journal of the American Society for Information Science”, Vol. 29, Issue 4, PP. 171-172. 55 

صفحه 55:
منابع » Garfield, E. (1955)."Citation Indexes for Science; a New Dimension in Documentation", Science, Vol. 122, No. 3159. PP. 105-111 * Egghe, L. (2006). "Theory and practice of the g- index", Scientometrics, Vol. 69, No. 1, PP. 131-152. * Mooij, H. (2006). "Bibliomerics as a Means to Measure Research Performance." IFLA’s General Conference and Council, Seoul (South Korea), 25 Aug. ۰ 2018 Journal Citation Reports® Science Edition (Thomson Reuters, 2018). * www.scimagojr.com * www.googlescholar.com * www.researchgate.com 56