صفحه 1:
/
y
ابهام نقش می تواند به واکنش های متناقض. احساسات تنش» کاهش اعتماد به نفس و
نارضایتی در فرد منجر می شود. این حالت زمانی برای یک فرد پیش می آید که او فاقد
اطلاعات کافی برای انجام فعالیتهای مربوط به نقش خود باشد. بعقیده برخی از محققین
انجام دهند گان نقش بایستی شش نوع اطلاعات اساسی را داشته باشند تا کمتر دچار ابهام
نقش شوند که عبارتند از:
-جه انتظاراتی از دیگران داشته باشند.
-اطلاع از فعالیت هایی که لازمه ی انجام این انتظارات است.
-انجام دهند گان نقش ها بایستی نتایج انجام فعالیت ها و رفتار با افراد دیگر را بدانند
-دارند گان نقش از رفتار ها و گرایش حایی که پاداش داده با مجازات دارند» مطلع باشند.
-انجام دهندگان نقش باید احتمال دریافت پاداش ى ها یا مجازات ها را برای رفتار ها و نوع
آنها را تشخص دهند.
-تعيين نوع رفتارها و یا گرایشی است که نیاز های شخصی آن ها را ارضا می کند و با ناکام
کار 1
0072 9
صفحه 2:
<افراط نقش(کمی و کیفی):
۱ هتگامی که افراد رای کارهای خرد بامدودیت های زیادی از فسل مسدودیت مان
روبرو هستند و از طرفی حجم كار لن ها نسبت به زمان شده بسيار زياد استء آنها
از نظر کمی بایستی نقش بالایی را ایفا کند, كه ممكن است در حد توان آن ها نباشد و
فشار عصبی گردند. افراط نقشی کیفی در اثر انباشته شدن مسئولیت های
گوناگود بر دوش افراد ایجاد می شود بری از مفاغل شود ماهبا دارای مستولت ها
سنگینی هستند که ممکن است این مسئولیت ها فشارهای عصبی را برای شاغلین آنها
م رن
esp ey
آنها روتین و یکنواخت باشد. تفریط نقش می تواند هم کمی و هم کیفی باشد. بدین
معنی که هنگامی که افراد مدت زمان زیادی وقت داشته باشند و مار اند کی را انجام دهند
تفریط کمی پیش می آید و هنگامی که افراد انگیزه ی فکری برای امحام کارهای
تکراری نداشته باشند و توانایی آن ها بیش از کاری باشد که انجام میدهند؛ تفریط کیفی
تست
صفحه 3:
| c
تعارض نقش:
تعارض نقشی حالتی است که در آن اعضای سازمان در وضعیتی قرار می گیرند که میبایست
چند وظیفه ی متضاد و متعارض را انجام دهند و یا این که از آنها خواسته شود که دو یا چند
هدف متعارض را دنبال کنند که این وضعیت باعث ایجاد تداخل در میان نقش ها می گردد.
تعارض نقش انواع مختلفی دارد وموجب مشکلات زیادی نظیر استرس؛ اضطراب خستگی
و... می شود. در بعضی مواقع تعارض نقش هنگامی پیش می آید که یک فرد از ایفا کننده
ی یک نقش, انتظارات متعارضی داشته باشد.( سینایی علی» ۱۳۸۳)
مثل یک مادر عاطفی و مهربان که باید در سازمان نقش یک مدیر(مستلزم قدری
خشونت)داشته باشد.
صفحه 4:
پایگاه اجتماعیی <- رتیت و جایگاهی که فرد در گروه احراز می کند . (کتاب) اما در تعیر
وسیعت اصطلاحی است که به تفاوت‌های میان گروه‌های اجتماعی از نظر احترام یا اعتبار اجتماعی
اطلاق می گردد. پایگاه به ارزیابی‌های ذهنی افراد از اختلافات اجتماعی بستگی دارد و همیشه از در آمد
و دارایی نشت نمی گیرد.پایگاه به وسبلة شیوه‌های گونااگون زندگی گروه‌ها تعیین می گردد.
ee
پایگاه آن اعتبار اجتماعی و جایی است که هر کس در ساخت اجتماعی اشغال می کند و آن را حفظ یا سعی
در نگاهداری آن در نظر دیگران دارد. بنابراین جایی که یک فرد خاص در نظامی مخصوص و در
زمانی معین اشغال می کند پایگاه او در قبال این نظام خوانده میشود.
نکته: پایگاه اجتماعی را شماری از عوامل نظیر شغل, مالکیت ارضی درآمد. قدرت و تعلق قومی
ایجاد می کند. پایگاه اجتماعی در حللی که معلول عواملی است. خود سبب و عامل گردهم
آیی و شکل پذیری و تدوین گروه‌ها. قشرها و طبقات اجتماعی است
پایگاه اجتماعی فنقش-< ارزشی است که یک گروه اجتماعى براى يكك نقش اجتماعى قائل است' . به عبارت
یگر وقتی نقشی اجتماعی فرد در گروه پا جامعه با نقشهای دیگر مورد ارزش گذاری و مقایسه قرار گیرد و
ابندی گردد؛ پایگاه و موقعیت آن نقش معلوم شود. بس بان ٠
ارزش گذاری" . اجتماعی ن نقش است. که هر جامعه‌ای مطابق مقتضیات خود آنها را ارتبه‌بندی" مى كند. مثلاً
نقش یک آمو زار دبیر, استاد دانشگاه پزشک. کا گر دهقان یا یک راننده با هم فرق دارد و پایگاه اجتماعی
متفاوت است. برخی مهم‌تر و از پایگاه اجتماعی بالاتری برخوردار هستند و برعکس- که البته عواملی در این
مورد مزثر هستند.
صفحه 5:
پایگاه انتسابی یا محول پایگامی که نتیجه موقعیتی است که فرد در آن متولد میشود. در بعضى از نظامهاء
مواضع بر اساس آنچه که شخص هست (سن؛ جنس؛ پیوندهای خویشاوندی فرد و دین» تعیین میشود.
پایگاه ا کتسابی یا محقق : پایگامی كه نتيجه تلاش فردى است. در برخى از ن
كه شخص می‌تواند انجام بدهد تعيين مى شود. 7
نکته: پایگاه‌های انتسایی و اکتسابی پایگاه‌های آرمانی هستند. اما عملاً در جوامع تبعيضكر آميزءاى از اين دو نوع
وجود دارد. مثل ریاست یک شر کت بز رگ پایگاه اکتسابی است ولی در عمل شرط جنس (مرد بودن) و شرط نژاد
(سفید) برای به دست آوردن آن ضروری است.
پایگاه‌های خود به خودی:
پایگاه‌هایی هستند که بهطور خودبهخود و بنا بر ارتباط‌های خاصی که برخی از مردم با یکدیگر دارند به وجود
مي آيد. براى مثال در يكك كروه دوستانه يكث نفر ممکن است لقب دلقک و دیگری لقب ابغه داشته باشد. اين
پایگاه‌ها شالوده رسمی و قانونی ندارند بلکه به خاطر بعضى خصلتهاى فردى به افراد داده مى شوند.
پایگاه متجانس: ۳
اگر پایگاه‌های متفاوتی که فرد در اختیار دارد با هم همگن باشد به آنها پایگاه متجانس می‌گویند. معمولاً تجانس
پایگاهی بیشتر در جوامع سنتی و روستایی مشاهده میشود زیرا در چنین جوامعی فرد با اعتبار نسبتاً یکسانی شناخته
م‌ها مواضع بر حسب آنچه
Satie
صفحه 6:
هر نوع نقش اعم از رسمی و غیر رسمی می تواند یکت پایگاه اجتماعی به
وجود آورد .
* همه پایگاه های شخصی دارای اهمیت یکسانی نیستند و به پایگاهی که اهمیت
زیادی داشته باشد پایگاه برقر می گویند. اين پایگاه بر روی دیگر پایگاه تاثیر می
گذارد ؛ لا ثروتمند بودن می تواند بر روی سایر موقعیت هایی که فرد در جامعهبه دست می آورد مثل میزان
تحصیلات بعد خانواده» سبک زندگی و ... تاثیر تعیین کننده ای داشته باشد.
* پایگاه خود به خودی: پایگاه هایی هستند که طور خود به خود بنا بر ارتباطات
Ss 2
خاصى كه برخى از مردم با يكديككر دارند به وجود مى 5 يند » براى مثال ممكن است در
یک كروه دوستى يكك نفر لقب دلقک و نفر دیگر لقب دیگری را دریافت كند . اين يايكاه ها شالوده و اساس
قانونی و رسمی ندارد و در جایی نیز ثبت نشده اند . بلکه به خاطر خصلت های فردی به افرادی داده می شود .
صفحه 7:
- نقش ها از وی گی های سازنده جوامع که در آن فرد رشد می
کند و زندگی می کند تاثیر می پذیرد.
۲- پیوندهای میان مردم یک جامعه » معمولا از طریق شبکه روابط
خاص و معین ساخته می شود . مل : یک دانشجو علاوه بر ارتباط با همکلاسی ها با
استاد واحد انتشارات وب بر در ۱۲۱
۳- شبکه های اجتماعی که افراد را به یکدیگر پیوند می دهند »
نامریی هستند و اصطلاحا به آن ساخت اجتماعی می گویند.
صفحه 8:
ساخت اجتماعی<
مجموعه وداط و وزللوانى كف عى شود كيان ارداق كرد و
طبقات مخطف یچ ge Bik TAB gol fp tle
تهادهلى اجتماعي عناصر تفای این مات بت کب اس رواد
بين آن ترتيب و تنظيم مى یابند.
یا
HI تن بیش وابسته بهم
مجموعه یا کلی اجتماعی که متشکل از اجزائی سازمان یافته» کم و بیش
٠ و دارای پیوندی بادوام با یکدیگر .
و دارای پیوندی بادوام ب يحدد dole
ویژگی های ساخت ا
3 قبل تجزیه بهعاصر و اجزاء شود نیست؟
۱- کلیت و تماميت كه قابل تجزيه به عناصر و اجزا
بِ
۳- داشتن نظام داخلی که خودش را تنظیم می کند.
صفحه 9:
تفكيك اجتماعى -
تقسیم بندی بر اساس تمایز نقش ها و کار کردهای اجتماعی برای
بقاء و حبات جامعه ضرورت دارد.
55 و هک در ایجاد تفکیک اجتماعی همانند آموزش
هد
مظور از تفکیک اجتماعی :
| افراد بر اساس تمایز در
نقش های اجتماعی
ش جامعه رابه سوی کب مهار ۸ ۱۱
کار کردهای آن
صفحه 10:
ww.morteza-talael.com
مطالعات نشان مىدهدءكمتر نقش يا يايكاه اجتماعى را مىتوان يافت كه يا خود بر فشار عصبی
اعم از كم يا زياد بهمراه نداشته باشد. از جمله نقشهای پر فشار عصبی مىتوان به مسؤولين
کنترل ترافیک هوایی؛اکتریت مشاغل مربوط به پلیس مشاغل جراحی؛ کارمندان
آتش‌نشانی‌هاءمشاغل خلبانی.مدیران تیم‌های فوتبال حرفه‌ای» اکثریت مدیران سطوح مختلف
مدیریتی و به طور كلى مشاغلى را كه نياز به شدته دقت و كيفيت بالابى دارندء اشاره كرد.
صفحه 11:
oN
فشار روانی یا استرس مفهومی است که امروزه
بواسطه بروزعوامل متعددی در جامعه کاربرد زیاد ی
دارد.
وقتى كه در يك موقبیت ناهنجار قرار
مىكيريم.سرخورده مىشويم يا مورد ملامت قرار
مىكيريمءهنكامى كه با خودمان در تضاد مىافتيم و
مجبور مىشويم از نشان دادن واكنش طبيعى
صرفنظر كنيمءزملئى كه احساس مىكثيم ذر عرصه
شغلى.زناشويى يا اجتماعى: خقمان بايمال شده است.
كيركردن در يك ترافيك سنكين»اننظار در صف خريد
آذوقه.اخراج شدن از كارءيا شكست در زندكى
زناشوثى»نمونههليى از موقعيتهليى هستند كه زاينده
فشار عصبى مى باشند.
فشار روانی وارده بر افراد در نقش و پایگاه
اجتماعی خود دارای علل متعددی است
فشارهای رولنه ناشی از عوامل محيط بیرونی از
صفحه 12:
مرحله فشار عصبی:
فرایند فشار عصبی در بدن انسان مراحل خاصی را طی می کند كه اين
مراحل هریک دارای علائم و عکس العمل های جسمی خاصی است. هانس
مراحل را کشف کرد. ای مراحل عبار تند از
ایجاد فشار عصبی غذه ای به نام آدرنال شروع به
الیل بر مس سم رد سح میت
ضربان بیشتر قلب. سردی در دست و پا نفس نفس زدن» رقیق شدن
خون و -.
موحله مقاومت: در لین مرحله در صورتی که عوامل فشار زا از ميان
نرفته باشند بدن عملا در مقابل آن تهییج میشود و ذخایر موجود خود را مورد
استفاده قرار می دهد تا با فشار مقابله کند. در صورتی که این مرحله طولانی
گردد بدن از انریٍی های لازم و مورد نیاز خود تههی گردیده و مستعد تمام
بیماری ها می گردد. بیماری هلیی از قبیل خونریزی دستگاه گوارش و نظایر
آن.
مرحله فرسودکی:
در این مرحله بدن به دلیل فشار عصبی بیش از اندازه» در مقابل
بیماری های مختلف آسیب پذیر می شود و راهی برای پیشگیری از
آن وجود ندارد و لی می توان دامنه ی فشار های عصبی را کاهش
داد ولی نمیتوان آن را کاملا حذف کرد
صفحه 13:
آثار رفتاری
نشانه‌های رفتاری فشار روانی غالبا بصورت بی‌خوابی.اختلال در اشنتها به غذا
(کم‌غذایی یا اشتهای کاذب).شتابزدگی در صحبت کرد:
پرخاشگری» افسودگی» اضطراب می‌باشد.در محل کار ذ
تاخیر,غیبت؛تعارض,بی‌علاقگی به کار‌ترک شفل, کج خلقی؛ کاهش عزت نفسء
عدم اعتماد به دیگران» نگرانی مشاهده میشود.
اثرات سازمانی ۱ ۱ s
تصادف ۱ سردرد افزایش فشار حون ١ .
کاهش خلاقیت؛ دردهای پشت گردن زخم معده . افزايش
Oasis Guys oyu غیبت» کارشکنو
صفحه 14:
1 - جامعه در قللب یک ساخت اجتماعی برخوردار از نقش و پایگاه اجتماعی است و افراد با برعهده گرفتن
نقش هلیی در جامعه سعی می کنند که در شکل دهی به ساخت اجتماعی جامعه کمک کنند. هرچند که
برخی از نقش های افراد می تولند بلحاظ کیفی دارای کارکرد های مخل سلامت جامعه باشد که در این
حالت با بخطر افتادن امنیت جامعه. آسیب های اجتماعی ظهور و بروز پیدا می کند.
۲- تفکیک نقشها در بستر فرهنگ است که صورت می گیرد. و عاملی در تملیز و انظلبط اجتماعی نیز
ها و حاکم بودن دیدگاهای سنتی بر
جامعه شاهد بی عدالتی و نبود چرخش طبقلتی در جامعه خواهیم بود که در صورت تحقق چنین امری بی
نظمی و آشوب در جامعه شکل می گیرد . کشور هلیی که در آن جابجلیی نقشی و تغییر پایگاه اجتماعی به
اسانی صورت میگیرد. از رشد و رفاه مطلوبی برخوردارند در چنین جوامعی های اجتماعی کمتری
مشاهده می گردد و سلامت روانی عموم جامعه در حد مطلوبی قرار دارد.
۳- دانشجویان روانشناسی به لین دلیل می بایست به امر یا گیری درس مبلنی جامعه شناسی بپردازند که
قللب عمده بیماری های رولنی در بستر اجتماعی روی می دهد که درس مبلنی جامعه شناسی مفاهیم مورد
مطالعه ی خود را از آن وام گرفته است. یکی از لين مفاهیم در کنار مفاهیم پیش آموخته. مفهوم نقش و
پایگاه اجتماعی است. فرد در شغل. و سازمان خویش و همچنین پایگاه اجتماعیش رین مسائل روانی و
کاری درگیر است و از لین ناحیه دچار بیماری های رولتی متعددی می گردد که در برخی موارد آثار جسمی
خود برجا ی می گذارد لذا هرگونه آشنلیی با نقش و پایگاه اجتماعی در آینده شغلی و
اس تاثیر برجسته ای دارد و روانشناس قادر خواهد بود.به مدد آموخته هلیش از اين درس
کمک مفید و موثری به بیمار خود در تشخیص, درمانی و پیشگیری بیماری اش داشته باشد
بحساب می آید. هرچند که در صورت عدم مدیریت تفکیک :
صفحه 15:
فعالیت کلاسٍ
-١ تحليل كنيد كه آيا تعارض و فشار نقشی زنان در خانواده (بعنوان
همسرى مهربان و مادرى فداكار) و جامعه(بعنوان كارمندى نمونه و
مسئول) ميتواند به عامل مهمى در بى ثباتى نظام خانواده و نهايت ايجاد
آسيب هاى اجتماعى و توليد بيمارى هاى روانى: بدل كردد ؟
فکته: اعضای محترم گروه ها دقت داشته باشند که هفته ی آینده۲۷
آبان ماه امتحان میان ترم از جلسه اول تا انتهای جلسه مذکور دارید. شیوه
طراحی سوالات همچون امتحانات هفتگی ولی با این تفاوت که تعداد
سوالات بالغ بر ۶۰ عدد که۲۰ درصد آن, از جلسه قبل بقیه از جزوه می
باشد.
بحث هفته آینده: گروه