فرایند های مرتبط با ایفای نقش

صفحه 1:
/ y ابهام نقش می تواند به واکنش های متناقض. احساسات تنش» کاهش اعتماد به نفس و نارضایتی در فرد منجر می شود. این حالت زمانی برای یک فرد پیش می آید که او فاقد اطلاعات کافی برای انجام فعالیتهای مربوط به نقش خود باشد. بعقیده برخی از محققین انجام دهند گان نقش بایستی شش نوع اطلاعات اساسی را داشته باشند تا کمتر دچار ابهام نقش شوند که عبارتند از: -جه انتظاراتی از دیگران داشته باشند. -اطلاع از فعالیت هایی که لازمه ی انجام این انتظارات است. -انجام دهند گان نقش ها بایستی نتایج انجام فعالیت ها و رفتار با افراد دیگر را بدانند -دارند گان نقش از رفتار ها و گرایش حایی که پاداش داده با مجازات دارند» مطلع باشند. -انجام دهندگان نقش باید احتمال دریافت پاداش ى ها یا مجازات ها را برای رفتار ها و نوع آنها را تشخص دهند. -تعيين نوع رفتارها و یا گرایشی است که نیاز های شخصی آن ها را ارضا می کند و با ناکام کار 1 0072 9 

صفحه 2:
<افراط نقش(کمی و کیفی): ۱ هتگامی که افراد رای کارهای خرد بامدودیت های زیادی از فسل مسدودیت مان روبرو هستند و از طرفی حجم كار لن ها نسبت به زمان شده بسيار زياد استء آنها از نظر کمی بایستی نقش بالایی را ایفا کند, كه ممكن است در حد توان آن ها نباشد و فشار عصبی گردند. افراط نقشی کیفی در اثر انباشته شدن مسئولیت های گوناگود بر دوش افراد ایجاد می شود بری از مفاغل شود ماهبا دارای مستولت ها سنگینی هستند که ممکن است این مسئولیت ها فشارهای عصبی را برای شاغلین آنها م رن esp ey ‏آنها روتین و یکنواخت باشد. تفریط نقش می تواند هم کمی و هم کیفی باشد. بدین‎ ‏معنی که هنگامی که افراد مدت زمان زیادی وقت داشته باشند و مار اند کی را انجام دهند‎ ‏تفریط کمی پیش می آید و هنگامی که افراد انگیزه ی فکری برای امحام کارهای‎ ‏تکراری نداشته باشند و توانایی آن ها بیش از کاری باشد که انجام میدهند؛ تفریط کیفی‎ تست 

صفحه 3:
| c تعارض نقش: تعارض نقشی حالتی است که در آن اعضای سازمان در وضعیتی قرار می گیرند که میبایست چند وظیفه ی متضاد و متعارض را انجام دهند و یا این که از آنها خواسته شود که دو یا چند هدف متعارض را دنبال کنند که این وضعیت باعث ایجاد تداخل در میان نقش ها می گردد. تعارض نقش انواع مختلفی دارد وموجب مشکلات زیادی نظیر استرس؛ اضطراب خستگی و... می شود. در بعضی مواقع تعارض نقش هنگامی پیش می آید که یک فرد از ایفا کننده ی یک نقش, انتظارات متعارضی داشته باشد.( سینایی علی» ۱۳۸۳) مثل یک مادر عاطفی و مهربان که باید در سازمان نقش یک مدیر(مستلزم قدری خشونت)داشته باشد. 

صفحه 4:
پایگاه اجتماعیی <- رتیت و جایگاهی که فرد در گروه احراز می کند . (کتاب) اما در تعیر وسیعت اصطلاحی است که به تفاوت‌های میان گروه‌های اجتماعی از نظر احترام یا اعتبار اجتماعی اطلاق می گردد. پایگاه به ارزیابی‌های ذهنی افراد از اختلافات اجتماعی بستگی دارد و همیشه از در آمد و دارایی نشت نمی گیرد.پایگاه به وسبلة شیوه‌های گونااگون زندگی گروه‌ها تعیین می گردد. ee پایگاه آن اعتبار اجتماعی و جایی است که هر کس در ساخت اجتماعی اشغال می کند و آن را حفظ یا سعی در نگاهداری آن در نظر دیگران دارد. بنابراین جایی که یک فرد خاص در نظامی مخصوص و در زمانی معین اشغال می کند پایگاه او در قبال این نظام خوانده می‌شود. نکته: پایگاه اجتماعی را شماری از عوامل نظیر شغل, مالکیت ارضی درآمد. قدرت و تعلق قومی ایجاد می کند. پایگاه اجتماعی در حللی که معلول عواملی است. خود سبب و عامل گردهم آیی و شکل پذیری و تدوین گروه‌ها. قشرها و طبقات اجتماعی است پایگاه اجتماعی فنقش-< ارزشی است که یک گروه اجتماعى براى يكك نقش اجتماعى قائل است' . به عبارت یگر وقتی نقشی اجتماعی فرد در گروه پا جامعه با نقش‌های دیگر مورد ارزش گذاری و مقایسه قرار گیرد و ابندی گردد؛ پایگاه و موقعیت آن نقش معلوم شود. بس بان ‎٠‏ ارزش گذاری" . اجتماعی ن نقش است. که هر جامعه‌ای مطابق مقتضیات خود آنها را ارتبه‌بندی" مى كند. مثلاً نقش یک آمو زار دبیر, استاد دانشگاه پزشک. کا گر دهقان یا یک راننده با هم فرق دارد و پایگاه اجتماعی متفاوت است. برخی مهم‌تر و از پایگاه اجتماعی بالاتری برخوردار هستند و برعکس- که البته عواملی در این مورد مزثر هستند. 

صفحه 5:
پایگاه انتسابی یا محول پایگامی که نتیجه موقعیتی است که فرد در آن متولد می‌شود. در بعضى از نظامهاء مواضع بر اساس آنچه که شخص هست (سن؛ جنس؛ پیوندهای خویشاوندی فرد و دین» تعیین می‌شود. پایگاه ا کتسابی یا محقق : پایگامی كه نتيجه تلاش فردى است. در برخى از ن كه شخص می‌تواند انجام بدهد تعيين مى شود. 7 نکته: پایگاه‌های انتسایی و اکتسابی پایگاه‌های آرمانی هستند. اما عملاً در جوامع تبعيضكر آميزءاى از اين دو نوع وجود دارد. مثل ریاست یک شر کت بز رگ پایگاه اکتسابی است ولی در عمل شرط جنس (مرد بودن) و شرط نژاد (سفید) برای به دست آوردن آن ضروری است. پایگاه‌های خود به خودی: پایگاه‌هایی هستند که بهطور خودبهخود و بنا بر ارتباط‌های خاصی که برخی از مردم با یکدیگر دارند به وجود مي آيد. براى مثال در يكك كروه دوستانه يكث نفر ممکن است لقب دلقک و دیگری لقب ابغه داشته باشد. اين پایگاه‌ها شالوده رسمی و قانونی ندارند بلکه به خاطر بعضى خصلتهاى فردى به افراد داده مى شوند. پایگاه متجانس: ۳ اگر پایگاه‌های متفاوتی که فرد در اختیار دارد با هم همگن باشد به آنها پایگاه متجانس می‌گویند. معمولاً تجانس پایگاهی بیشتر در جوامع سنتی و روستایی مشاهده می‌شود زیرا در چنین جوامعی فرد با اعتبار نسبتاً یکسانی شناخته م‌ها مواضع بر حسب آنچه Satie 

صفحه 6:
هر نوع نقش اعم از رسمی و غیر رسمی می تواند یکت پایگاه اجتماعی به وجود آورد . * همه پایگاه های شخصی دارای اهمیت یکسانی نیستند و به پایگاهی که اهمیت زیادی داشته باشد پایگاه برقر می گویند. اين پایگاه بر روی دیگر پایگاه تاثیر می گذارد ؛ لا ثروتمند بودن می تواند بر روی سایر موقعیت هایی که فرد در جامعهبه دست می آورد مثل میزان تحصیلات ‏ بعد خانواده» سبک زندگی و ... تاثیر تعیین کننده ای داشته باشد. * پایگاه خود به خودی: پایگاه هایی هستند که طور خود به خود بنا بر ارتباطات ‎Ss 2‏ خاصى كه برخى از مردم با يكديككر دارند به وجود مى 5 يند » براى مثال ممكن است در یک كروه دوستى يكك نفر لقب دلقک و نفر دیگر لقب دیگری را دریافت كند . اين يايكاه ها شالوده و اساس قانونی و رسمی ندارد و در جایی نیز ثبت نشده اند . بلکه به خاطر خصلت های فردی به افرادی داده می شود . 

صفحه 7:
- نقش ها از وی گی های سازنده جوامع که در آن فرد رشد می کند و زندگی می کند تاثیر می پذیرد. ۲- پیوندهای میان مردم یک جامعه » معمولا از طریق شبکه روابط خاص و معین ساخته می شود . مل : یک دانشجو علاوه بر ارتباط با همکلاسی ها با استاد واحد انتشارات وب بر در ۱۲۱ ۳- شبکه های اجتماعی که افراد را به یکدیگر پیوند می دهند » نامریی هستند و اصطلاحا به آن ساخت اجتماعی می گویند. 

صفحه 8:
ساخت اجتماعی< مجموعه وداط و وزللوانى كف عى شود كيان ارداق كرد و طبقات مخطف یچ ‎ge Bik TAB gol fp tle‏ تهادهلى اجتماعي عناصر تفای این مات بت کب اس رواد بين آن ترتيب و تنظيم مى یابند. یا ‎HI‏ تن بیش وابسته بهم مجموعه یا کلی اجتماعی که متشکل از اجزائی سازمان یافته» کم و بیش ‎٠‏ و دارای پیوندی بادوام با یکدیگر . و دارای پیوندی بادوام ب يحدد ‎dole‏ ‏ویژگی های ساخت ا ‏3 قبل تجزیه بهعاصر و اجزاء شود نیست؟ ۱- کلیت و تماميت كه قابل تجزيه به عناصر و اجزا ‎ ‏بِ ‏۳- داشتن نظام داخلی که خودش را تنظیم می کند. 

صفحه 9:
تفكيك اجتماعى - تقسیم بندی بر اساس تمایز نقش ها و کار کردهای اجتماعی برای بقاء و حبات جامعه ضرورت دارد. 55 و هک در ایجاد تفکیک اجتماعی همانند آموزش هد مظور از تفکیک اجتماعی : | افراد بر اساس تمایز در نقش های اجتماعی ش جامعه رابه سوی کب مهار ۸ ۱۱ کار کردهای آن 

صفحه 10:
ww.morteza-talael.com مطالعات نشان مىدهدءكمتر نقش يا يايكاه اجتماعى را مىتوان يافت كه يا خود بر فشار عصبی اعم از كم يا زياد بهمراه نداشته باشد. از جمله نقشهای پر فشار عصبی مىتوان به مسؤولين کنترل ترافیک هوایی؛اکتریت مشاغل مربوط به پلیس مشاغل جراحی؛ کارمندان آتش‌نشانی‌هاءمشاغل خلبانی.مدیران تیم‌های فوتبال حرفه‌ای» اکثریت مدیران سطوح مختلف مدیریتی و به طور كلى مشاغلى را كه نياز به شدته دقت و كيفيت بالابى دارندء اشاره كرد. 

صفحه 11:
oN فشار روانی یا استرس مفهومی است که امروزه بواسطه بروزعوامل متعددی در جامعه کاربرد زیاد ی دارد. وقتى كه در يك موقبیت ناهنجار قرار مىكيريم.سرخورده مىشويم يا مورد ملامت قرار مىكيريمءهنكامى كه با خودمان در تضاد مىافتيم و مجبور مىشويم از نشان دادن واكنش طبيعى صرفنظر كنيمءزملئى كه احساس مىكثيم ذر عرصه شغلى.زناشويى يا اجتماعى: خقمان بايمال شده است. كيركردن در يك ترافيك سنكين»اننظار در صف خريد آذوقه.اخراج شدن از كارءيا شكست در زندكى زناشوثى»نمونههليى از موقعيتهليى هستند كه زاينده فشار عصبى مى باشند. فشار روانی وارده بر افراد در نقش و پایگاه اجتماعی خود دارای علل متعددی است فشارهای رولنه ناشی از عوامل محيط بیرونی از 

صفحه 12:
مرحله فشار عصبی: فرایند فشار عصبی در بدن انسان مراحل خاصی را طی می کند كه اين مراحل هریک دارای علائم و عکس العمل های جسمی خاصی است. هانس مراحل را کشف کرد. ای مراحل عبار تند از ایجاد فشار عصبی غذه ای به نام آدرنال شروع به الیل بر مس سم رد سح میت ضربان بیشتر قلب. سردی در دست و پا نفس نفس زدن» رقیق شدن خون و -. موحله مقاومت: در لین مرحله در صورتی که عوامل فشار زا از ميان نرفته باشند بدن عملا در مقابل آن تهییج میشود و ذخایر موجود خود را مورد استفاده قرار می دهد تا با فشار مقابله کند. در صورتی که این مرحله طولانی گردد بدن از انریٍی های لازم و مورد نیاز خود تههی گردیده و مستعد تمام بیماری ها می گردد. بیماری هلیی از قبیل خونریزی دستگاه گوارش و نظایر آن. مرحله فرسودکی: در این مرحله بدن به دلیل فشار عصبی بیش از اندازه» در مقابل بیماری های مختلف آسیب پذیر می شود و راهی برای پیشگیری از آن وجود ندارد و لی می توان دامنه ی فشار های عصبی را کاهش داد ولی نمیتوان آن را کاملا حذف کرد 

صفحه 13:
آثار رفتاری نشانه‌های رفتاری فشار روانی غالبا بصورت بی‌خوابی.اختلال در اشنتها به غذا (کم‌غذایی یا اشتهای کاذب).شتابزدگی در صحبت کرد: پرخاشگری» افسودگی» اضطراب می‌باشد.در محل کار ذ تاخیر,غیبت؛تعارض,بی‌علاقگی به کار‌ترک شفل, کج خلقی؛ کاهش عزت نفسء عدم اعتماد به دیگران» نگرانی مشاهده می‌شود. اثرات سازمانی ۱ ۱ ‎s‏ ‏تصادف ۱ سردرد افزایش فشار حون ‎١‏ . کاهش خلاقیت؛ دردهای پشت گردن زخم معده . افزايش Oasis Guys oyu ‏غیبت» کارشکنو‎ 

صفحه 14:
1 - جامعه در قللب یک ساخت اجتماعی برخوردار از نقش و پایگاه اجتماعی است و افراد با برعهده گرفتن نقش هلیی در جامعه سعی می کنند که در شکل دهی به ساخت اجتماعی جامعه کمک کنند. هرچند که برخی از نقش های افراد می تولند بلحاظ کیفی دارای کارکرد های مخل سلامت جامعه باشد که در این حالت با بخطر افتادن امنیت جامعه. آسیب های اجتماعی ظهور و بروز پیدا می کند. ۲- تفکیک نقشها در بستر فرهنگ است که صورت می گیرد. و عاملی در تملیز و انظلبط اجتماعی نیز ها و حاکم بودن دیدگاهای سنتی بر جامعه شاهد بی عدالتی و نبود چرخش طبقلتی در جامعه خواهیم بود که در صورت تحقق چنین امری بی نظمی و آشوب در جامعه شکل می گیرد . کشور هلیی که در آن جابجلیی نقشی و تغییر پایگاه اجتماعی به اسانی صورت میگیرد. از رشد و رفاه مطلوبی برخوردارند در چنین جوامعی های اجتماعی کمتری مشاهده می گردد و سلامت روانی عموم جامعه در حد مطلوبی قرار دارد. ۳- دانشجویان روانشناسی به لین دلیل می بایست به امر یا گیری درس مبلنی جامعه شناسی بپردازند که قللب عمده بیماری های رولنی در بستر اجتماعی روی می دهد که درس مبلنی جامعه شناسی مفاهیم مورد مطالعه ی خود را از آن وام گرفته است. یکی از لين مفاهیم در کنار مفاهیم پیش آموخته. مفهوم نقش و پایگاه اجتماعی است. فرد در شغل. و سازمان خویش و همچنین پایگاه اجتماعیش رین مسائل روانی و کاری درگیر است و از لین ناحیه دچار بیماری های رولتی متعددی می گردد که در برخی موارد آثار جسمی خود برجا ی می گذارد لذا هرگونه آشنلیی با نقش و پایگاه اجتماعی در آینده شغلی و اس تاثیر برجسته ای دارد و روانشناس قادر خواهد بود.به مدد آموخته هلیش از اين درس کمک مفید و موثری به بیمار خود در تشخیص, درمانی و پیشگیری بیماری اش داشته باشد بحساب می آید. هرچند که در صورت عدم مدیریت تفکیک : 

صفحه 15:
فعالیت کلاسٍ ‎-١‏ تحليل كنيد كه آيا تعارض و فشار نقشی زنان در خانواده (بعنوان همسرى مهربان و مادرى فداكار) و جامعه(بعنوان كارمندى نمونه و مسئول) ميتواند به عامل مهمى در بى ثباتى نظام خانواده و نهايت ايجاد آسيب هاى اجتماعى و توليد بيمارى هاى روانى: بدل كردد ؟ فکته: اعضای محترم گروه ها دقت داشته باشند که هفته ی آینده۲۷ آبان ماه امتحان میان ترم از جلسه اول تا انتهای جلسه مذکور دارید. شیوه طراحی سوالات همچون امتحانات هفتگی ولی با این تفاوت که تعداد سوالات بالغ بر ۶۰ عدد که۲۰ درصد آن, از جلسه قبل بقیه از جزوه می باشد. بحث هفته آینده: گروه 

فرايند هاي مرتبط با ايفاي نقش ابهام نقش: ابهام نقش می تواند به واکنش های متناقض ،احساسات تنش ،ک اهش اعتماد ب ه نفس و نارضایتی در فرد منجر می شود .این حالت زمانی برای یک فرد پیش می آید ک ه او فاق د اطالعات کافی برای انجام فعالیتهای مربوط به نقش خود باش د .بعقی ده ب رخی از محققین انجام دهندگان نقش بایستی شش نوع اطالعات اساسی را داشته باشند تا کمتر دچار ابهام نقش شوند که عبارتند از: چه انتظاراتی از دیگران داشته باشند.اطالع از فعالیت هایی که الزمه ی انجام این انتظارات است.انجام دهندگان نقش ها بایستی نتایج انجام فعالیت ها و رفتار با افراد دیگر را بدانند.دارندگان نقش از رفتار ها و گرایش هایی که پاداش داده یا مجازات دارند ،مطلع باشند.انجام دهندگان نقش باید احتمال دریافت پاداش ها یا مجازات ها را ب رای رفت ار ها و ن وعآنها را تشخیص دهند. تعیین نوع رفتارها و یا گرایشی است که نیاز های شخصی آن ها را ارضا می کند و یا ناک اممی گذارد. فرايند هاي مرتبط با ايفاي نقش افراط نقش(کمی و کیفی): هنگامی که افراد برای کارهای خود با محدودیت های زیادی از قبی ل مح دودیت زمانی روبرو هستند و از طرفی حجم کار آن ها نسبت به زمان تعیین شده بسیار زیاد اس ت ،آنها از نظر کمی بایستی نقش باالیی را ایفا کنند ،که ممکن است در حد توان آن ها نباش د و نتیجتا دچار فشار عصبی گردند .افراط نقش ی کیفی در اثر انباش ته ش دن مسئولیت های گوناگون بر دوش افراد ایجاد می شود .برخی از مشاغل خود ماهیتا دارای مسئولیت های سنگینی هستند که ممکن است این مسئولیت ها فش ارهای عصبی را ب رای ش اغلین آنها همراه داشته باشد. تفریط نقش: تفریط نقش هنگامی پیش می آید که افراد کار کمی برای انجام دادن داشته باشند یا ک ار آنها روتین و یکن واخت باش د .تفری ط نقش می توان د هم کمی و هم کیفی باش د .ب دین معنی که هنگامی که افراد مدت زمان زیادی وقت داشته باشند و مار اندکی را انجام دهند تفریط کمی پیش می آی د و هنگ امی ک ه افراد انگ یزه ی فکری ب رای امحام کارهای تکراری نداشته باشند و توانایی آن ها بیش از کاری باشد که انجام میدهند ،تفری ط کیفی نقش ایجاد شده است. فرايند هاي مرتبط با ايفاي نقش تعارض نقش: تعارض نقشی حالتی است که در آن اعضای سازمان در وضعیتی قرار می گیرند که میبایست چند وظیفه ی متضاد و متعارض را انجام دهند و یا این که از آنها خواسته شود که دو یا چند هدف متعارض را دنبال کنند که این وضعیت باعث ایجاد تداخل در میان نقش ها می گردد. تعارض نقش انواع مختلفی دارد وموجب مشکالت زیادی نظیر استرس ،اضطراب ،خستگی و ...می شود .در بعضی مواقع تعارض نقش هنگامی پیش می آید که یک فرد از ایفا کنن ده ی یک نقش ،انتظارات متعارضی داشته باشد (.سینایی علی)1383 ، مث ل ی ک مادر عاطفی و مهربان ک ه بای د در سازمان نقش یک‌ م دیر(مس تلزم ق دری خشونت)داشته باشد. پايگاه اجتماعي دانش دانشگاه ،،دانش اساتید دانشگاه نظامیان ،،اساتید مهندسین ،،نظامیان دهقانان ،،مهندسین اجتماعی دهقانان :پایگاه اجتماعی مثل :پایگاه مثل دانشجویان آموزان وو دانشجویان آموزان پايگاه اجتماعي= موقعيت و جايگاهي كه فرد در گروه احراز مي كند ( .کت اب) اما در تعب یر ترام یا اعتبار اجتماعی وسیعتر ،اصطالحی است که به تفاوت‌های میان گروه‌های اجتماعی از نظر اح اطالق می‌گردد .پایگاه به ارزیابی‌های ذهنی افراد از اختالفات اجتماعی بستگی دارد و همیشه از درآم د و دارایی نشئت نمی‌گیرد.پایگاه به وسیلٔه شیوه‌های گوناگون زندگی گروه‌ها تعیین می‌گردد. یا پايگاه آن اعتبار اجتماعی و جايي است كه هر كس در ساخت اجتماعي اشغال مي‌كند و آن را حفظ يا سعي در نگاهداري آن در نظر ديگران دارد .بنابراين جايي كه يك فرد خ اص در نظ امي مخص وص و در زماني معين اشغال مي‌كند ،پايگاه او در قبال اين نظام خوانده مي‌شود. نکته :پايگاه اجتماعي را شماري از عوامل نظیر شغل ،مالكيت ارضي درآمد ،قدرت و تعلق ق ومي ایجاد می کند .پايگاه اجتماعي در حالي كه معلول عواملي است ،خود سبب و عام ل گردهم آيي و شكل پذيري و تدوين گروه‌ها ،قشرها و طبقات اجتماعي است پايگاه اجتماعي نقش= ارزشى است که يک گروه اجتماعى براى يک نقش اجتماعى قائل است' .به عبارت ديگر وقتى نقشى اجتماعى فرد در گروه يا جامعه ،با نقش‌هاى ديگر م ورد 'ارزش‌گ ذاري و مقايس ه قرار گ يرد و برحسب درجه اهميت 'رتبه‌بندي گردد ،پايگاه و م وقعيت آن نقش معل وم ش ود .پس پايگ اه اجتماعى يک نقش، 'ارزش‌گذاري' ،اجتماعى آن نقش است .که هر جامعه‌اى مطابق مقتضيات خ ود آنها را 'رتبه‌بن دي' مى‌کن د .مثًال نقش يک آموزگار ،دبير ،استاد دانشگاه ،پزشک ،کارگر ،دهقان يا يک راننده با هم فرق دارد و پايگ اه اجتماعى آنها متفاوت است .برخى مهم‌تر و از 'پايگاه اجتماعي' باالترى برخوردار هستند و برعکس .که البته ع واملى در اين مورد مؤثر هستند. انواع پايگاه اجتماعي پايگاه انتسابي يا محول پايگاهی که نتيجه موقعيتي است كه فرد در آن متولد مي‌شود .در بعضي از نظام‌ها، مواضع بر اساس آنچه كه شخص هست (سن ،جنس ،پيوندهاي خويشاوندي فرد و دين) ،تعيين مي‌شود. پايگاه اكتسابي يا محقق :پايگاهی که نتيجه تالش فردي است .در برخی از نظام‌ها مواضع بر حسب آنچه كه شخص مي‌تواند انجام بدهد ،تعيين مي‌شود. نکته :پايگاه‌هاي انتسابي و اكتسابي پايگاه‌هاي آرماني هستند .اما عمًال در جوامع تبعیض­گر آميزه‌اي از اين دو نوع وجود دارد .مثل رياست يك شركت بزرگ پايگاه اكتسابي است ولي در عمل شرط جنس (مرد بودن) و شرط نژاد (سفيد) براي به دست آوردن آن ضروري است. پايگاه‌هاي خود به خودي: پايگاه‌هايي هستند كه به­طور خود­به­خود و بنا بر ارتباط‌هاي خاصي كه برخي از مردم با يكديگر دارند ،به وجود مي‌آيد .براي مثال در يك گروه ،دوستانه يك نفر ممكن است لقب دلقك و ديگری لقب نابغه داشته باشد .اين پايگاه‌ها شالوده رسمي و قانوني ندارند بلكه به خاطر بعضي خصلت‌هاي فردي به افراد داده مي‌شوند. پايگاه متجانس: اگر پايگاه‌هاي متفاوتي كه فرد در اختيار دارد با هم همگن باشد به آنها پايگاه متجانس مي‌گويند .معموًال تجانس پايگاهي بيشتر در جوامع سنتي و روستايي مشاهده مي‌شود زيرا در چنين جوامعي فرد با اعتبار نسبتًا يكساني شناخته مي‌شود. هر نوع نقش اعم از رسمی و غیر رسمی می توان د ی22ک پایگ22اه اجتماعی ب22ه وجود آورد . * همه پایگاه های شخصی دارای اهمیت یکسانی نیستند و به پایگ اهی ک ه اهمیت زیادی داشته باشد پایگاه برتر می گویند .این پایگاه بر روی دیگر پایگاه ت اثیر می گذارد ؛ مثال ثروتمند بودن می تواند بر روی سایر موقعیت هایی که فرد در جامعه به دس ت می آورد مث ل م یزان تحصیالت ،بعد خانواده ،سبک زندگی و ...تاثیر تعیین کننده ای داشته باشد. * پایگاه خود به خودی :پایگاه هایی هستند که طور خود به خود بن ا ب ر ارتباط ات خاصی که برخی از مردم با یکدیگر دارند به وجود می آیند ،برای مث ال ممکن اس ت در یک گروه دوستی یک نفر لقب دلقک و نفر دیگر لقب دیگری را دریافت کن د .این پایگ اه ها ش الوده و اساس قانونی و رسمی ندارد و در جایی نیز ثبت نشده اند .بلکه به خاطر خصلت های فردی به افرادی داده می شود . ‏ww.morteza-talaei.com حقایق بنیادین نقش و پایگاه های اجتماعی ‏www.mortezatalaei.com -1نقش ها از ویژگی های سازنده جوام ع ک ه در آن فرد رش د می کند و زندگی می کند تاثیر می پذیرد. - 2پیوندهای میان مردم یک جامعه ،معموال از طری ق شبکه رواب ط خاص و معین ساخته می شود .مثل :یک دانشجو عالوه بر ارتباط با همکالس ی ها با استاد ،واحد انتشارات و ...نیز در ارتباط است. -3شبکه های اجتماعی ک ه افراد را ب ه یک دیگر پیون د می دهن د ، نامریی هستند و اصطالحا به آن ساخت اجتماعی می گویند. مفاهیم مرتبط با نقش و پایگاه اجتماعی:ساخت اجتماعی ساخت اجتماعی= به مجموعه رواب ط و پیون دهایی گفت ه می ش ود ک ه میان افراد و گروه ها و طبقات مختلف یک جامعه برقرار است و نقش ها و پایگ اه ها و نهادهای اجتماعی عناصر بنیادی این ساخت هستند که براساس روابط بین آن ترتیب و تنظیم می یابند. یا مجموعه يا كلي اجتماعي ک ه متش كل از اج زائي سازمان يافت ه ،كم و بيش وابس ته بهم و داراي پيوندي بادوام با يكديگر. ویژگی های ساخت اجتماعي -1كليت و تماميت كه قابل تجزيه به عناصر و اجزاء خود نيست؛ -2تغيير و تبديل؛ -3داشتن نظام داخلي كه خودش را تنظيم مي‌كند. مفاهیم مرتبط با نقش و پایگاه اجتماعی:تفکیک اجتماعی تفکیک اجتماعی= تقسیم بندی بر اساس تمایز نقش ها و کارکردهای اجتماعی ب2222رای بقاء و حیات جامعه ضرورت دارد. نکته :فرهنگ در ایجاد تفکیک اجتماعی همانند آموزش و پرورش جامعه را به سوی کسب مهارت های الزم س وق می دهد. منظور از تفکیک اجتماعی : متمایز کردن افراد بر اساس تمایز در نقش های اجتماعی کارکردهای آن و نیز پایگاه اجتماعی و است . ww.morteza-talaei.com نقش ،پایگاه و فشار روانی مطالعات نشان می‌دهد،کمتر نقش یا پایگاه اجتماعی را می‌توان یافت که با خود بار فشار عصبی اعم از کم یا زیاد بهمراه نداشته باشد .از جمله نقشهای پر فشار عصبی ،می‌ت,,,وان ب,,,ه مسؤولین کن,,ترل ترافی,,ک ه,,وایی،اک,,ثریت مش,,اغل مرب,,وط ب,,ه پلیس ،مش,,اغل‌ ج,,راحی ،کارمن,,دان آتش‌نشانی‌ها،مشاغل خلبانی،مدیران تیم‌های فوتبال حرفه‌ای ،اکثریت م,,دیران س,,طوح مختل,,ف مدیریتی و به طور کلی مشاغلی را که نیاز به شدت ،دقت و کیفیت باالیی دارند ،اشاره کرد. فشار روانی و نقش-پایگاه اجتماعی فشار روانی یا اس,,ترس مفه,,ومی اس,,ت ک,,ه امروزه بواسطه بروزعوامل متعددی در جامعه ک,,,اربرد زیاد ی دارد. وق,,,,تی ک,,,,ه در ی,,,,ک م,,,,وقعیت ناهنجار قرار می‌گیریم،سرخورده می‌ش,,,ویم یا م,,,ورد مالمت‌ قرار می‌گیریم،هنگامی که با خودمان در تض,,اد می‌اف,,تیم و مجب,,,ور می‌ش,,,ویم از نش,,,ان دادن واکنش‌ طبیعی صرف‌نظر کنیم،زمانی که احساس‌ می‌کنیم در عرص,,ه شغلی،زناشویی یا اجتماعی ،حقمان پایمال شده اس,,ت. گیرکردن در یک ترافیک سنگین،انتظار در صف خرید آذوق,,ه،اخراج ش,,دن از ک,,ار،یا شکس,,ت در زن,,دگی زناشوئی،نمونه‌هایی از موقعیت‌هایی هستند که زاین,,ده فشار عصبی‌ می‌باشند. فشار روانی وارده بر افراد در نقش و پایگاه اجتماعی خود دارای علل متعددی است -1فشارهای روانه ناشی از عوامل محیط بیرونی از قبیل خانواده و مشکالت مربوط ب,,ه آن ،فش,,ارهای مالی(تورم ،گرانی ،رکود) ،اجتماعی(برخوردهای ناص,,,حیح دیگران ،توفیق افراد فرصت طلب در جامعه) و همچنین بی ثباتی های سیاسی و عدم ثبات قوانین ومقررات در کشور و سازمان ها -2فش,,,ارهای عصبی ناش,,,ی از ش,,,غل ،جایگ,,,اه اجتماعی ،تعارض و ابهام نقش و عوامل اجتماعی نظیر همکاران ،تهدید روسا و (ضرب االجل زمانی برای تکمیل وظایف و پروژه ها ،فشار فزاینده روسا، فشارهای فزاینده از طرف همکاران ،تعهد و الزام در مورد انجام وظایف و )... -3فشارهای ناشی از تغییر پایگاه اجتماعی فشار روانی عامل به خطر انداختن سالمت جامعه مرحله فشار عصبی: فرایند فشار عصبی در بدن انسان مراح ل خاص ی را طی می کن د ک ه این مراحل هریک دارای عالئم و عکس العمل های جسمی خاصی است .هانس سلیه که برای اولین این مراحل را کشف کرد .ای مراحل عبارتند از -1واکنش اخطار :با ایجاد فشار عصبی غذه ای به نام آدرن ال شروع ب ه ترشح آدرنالین می کند و موجب ریختن آن در خون می ش ود ک ه م وجب ضربان بیشتر قلب ،سردی در دست و پا ،نفس نفس زدن ،رقی ق ش دن خون و ... -2مرحله مقاومت :در این مرحله در صورتی که عوام ل فش ار زا از میان نرفته باشند بدن عمال در مقابل آن تهییج میش ود و ذخ ایر موج ود خ ود را مورد استفاده قرار می دهد تا با فشار مقابله کند .در صورتی ک ه این مرحل ه طوالنی گردد بدن از انرژی های الزم و مورد نیاز خود تهی گردیده و مستعد تمام بیماری ها می گردد .بیماری هایی از قبیل خونریزی دستگاه گ وارش و نظایر آن. مرحله فرسودگی: در این مرحله بدن به دلیل فشار عصبی بیش از اندازه ،در مقابل بیماری های مختلف آسیب پذیر می شود و راهی برای پیشگیری از آن وجود ندارد و لی می توان دامنه ی فشار های عصبی را کاهش داد ولی نمیتوان آن را کامال حذف کرد آثار فشار روانی ناشی از نقش و پایگاه اجتماعی بر فرد آثار رفتاری نشانه‌های رفتاری فشار روانی غالبا بصورت بی‌خوابی،اختالل در اشتها به غذا (کم‌غذایی یا اشتهای کاذب)،شتابزدگی در صحبت کردن،بیقراری ،بی احساسی، پرخاشگری ،افسردگی ،اضطراب می‌باشد.در محل کار نیز آثار رفتاری آن بصورت تاخیر،غیبت،تعارض،بی‌عالقگی به کار،ترک شغل ،کج خلقی ،کاهش عزت نفس، عدم اعتماد به دیگران ،نگرانی مشاهده‌ می‌شود. اثرات سازماني تصادف كاهش خالقيت، غيبت ،كارشكني خرابكاري، كندي عمل اثرات فيزيكي سردرد ،افزايش فشار خون ، دردهاي پشت گردن زخم معده ،افزايش فشار خون ،ضربان قلب افزايش يافته،افزايش ميزان كلسترول خون، بيماريهاي قلبي و عروقي،خستگي جسماني نتیجه گیری -1جامعه در قالب یک ساخت اجتماعی برخوردار از نقش و پایگاه اجتماعی است و افراد با برعهده گرفتن نقش هایی در جامعه سعی می کنند که در شکل دهی به ساخت اجتماعی جامع&&ه کم&&ک کنن&&د .هرچن&&د ک&&ه برخی از نقش های افراد می تواند بلحاظ کیفی دارای کارکرد های مخل سالمت جامعه باشد که در این حالت با بخطر افتادن امنیت جامعه ،آسیب های اجتماعی ظهور و بروز پیدا می کند. -2تفکیک نقشها در بستر فرهنگ است که صورت می گیرد .و عاملی در تمایز و انظاب&&&ط اجتماعی ن&&&یز بحساب می آید .هرچند که در صورت عدم مدیریت تفکیک نقش ها و حاکم ب&&ودن دی&&دگاهای س&&نتی ب&&ر جامعه شاهد بی عدالتی و نبود چرخش طبقاتی در جامعه خواهیم بود که در صورت تحق&&ق چ&&نین امری بی نظمی و آشوب در جامعه شکل می گیرد .کشور هایی که در آن جابجایی نقشی و تغییر پایگ&&اه اجتماعی ب&&ه اسانی صورت میگیرد ،از رشد و رفاه مطلوبی برخوردارند در چنین ج&&وامعی آس&&یب های اجتماعی کم&&تری مشاهده می گردد و سالمت روانی عموم جامعه در حد مطلوبی قرار دارد. -3دانشجویان روانشناسی به این دلیل می بایست به امر یادگیری درس مبانی جامعه شناسی بپردازن&&د ک&&ه قالب عمده بیماری های روانی در بستر اجتماعی روی می دهد که درس مبانی جامعه شناس&&ی مف&&اهیم م&&ورد مطالعه ی خود را از آن وام گرفته است .یکی از این مف&&اهیم در کن&&ار مف&&اهیم پیش آموخت&&ه ،مفه&&وم نقش و پایگاه اجتماعی است .فرد در شغل و سازمان خویش و همچنین پایگاه اجتماعیش ،با بیشترین مسائل روانی و کاری درگیر است و از این ناحیه دچار بیماری های روانی متعددی می گردد که در برخی موارد آثار جس&&می بسیار خطرناکی نیز از خود برجا ی می گذارد لذا هرگونه آشنایی با نقش و پایگاه اجتماعی در آینده ش&&غلی و کاری یک روانشناس تاثیر برجسته ای دارد و روانشناس قادر خواهد بود به مدد آموخته هایش از این درس کمک مفید و موثری به بیمار خود در تشخیص ،درمانی و پیشگیری بیماری اش داشته باشد فعالیت کالسی -1تحلیل کنید که آیا تعارض و فشار نقشی زنان در خانواده (بعنوان همسری مهربان و مادری فداکار) و جامعه(بعنوان کارمندی نمونه و مسئول) میتواند به عامل مهمی در بی ثباتی نظام خانواده و نهایت ایجاد آسیب های اجتماعی و تولید بیماری های روانی ،بدل گردد ؟ نکته :اعضای محترم گروه ها دقت داشته باشند که هفته ی آینده 27آبان ماه امتحان میان ترم از جلسه اول تا انتهای جلسه مذکور دارید .شیوه طراحی سواالت همچون امتحانات هفتگی ولی با این تفاوت که تعداد سواالت بالغ بر 60عدد که 20درصد آن ،از جلسه قبل بقیه از جزوه می باشد. بحث هفته آینده :گروه