صفحه 1:
77
کالیبراسیون عمومي
فروردیرهاه 1388 20
محمدرضا عباسی
صفحه 2:
فهرست مطالب
لآ مقدمه و تاریخچه
7 کمیتها و يكاهاي اندازه گيري
* كميتهاي اصلي و فرعي
* استانداردهاي كميتهاي اصلي
تاريخجه استاندارد متر 1
2 تعاريف و اصطلاحات اندازه گيري
* كميتها و يكاها
* اندازه كيري و نتيجه اندازه كيري
* دستكاههاي اندازه كيري
* ويژگيهاي دستگاههاي اندازه گيري
* استانداردهاي اندازه گيري
صفحه 3:
فهرست مطالب (ادامه)
7 هرم سلسله مراتب کالیبراسیون طول
* چگونگي استقرار آزمایشگاه در سطح هرم
* سلسله مراتب تایید کالیبراسیون طول
* هرم سلسله مراتب کالیبراسیون طول در کشورهاي انگلستان و سوئیس
0 اناع سيستمهاي کالیبراسیون
نآ استاندارد و شرایط محيطي کالیبراسیون طول
2 عدم قطعیت اندازه گيري
* عوامل ایجاد کننده عدم قطمیت.
* نحوه برآورد عدم قطعیت
صفحه 4:
فهرست مطالب (ادامه)
7" راهنماي 1860 بر اساس استاندارد 9000 1560 (سیستم مدیریت کیفیت)
* برقراري امکانات بازرسي و آزمون
* مراقبت از تجهیزات اندازه گيري
1" راهنماي 1960 بر اساس استاندارد 10012 1960 «لزامات تضمین کیفیت تجهیزات
اندازه گيري)
* بحث در مورد 18 عنصر این استاندارد
ل راهنماي 1960 بر اساس استاندارد 17025 1960 «لزامات صلاحیت آزمایشگاه آزمون و
کالیبراسیون)
* بحث در مورد عناصر مرتبط این استاندارد
صفحه 5:
فهرست مطالب (ادامه)
ل کالیبماسیون تخصصی طول
" كاليبراسيون كيج بلوک براساس 2692 151701
* کالیراسیون کولیس براساسی 3129 ISIRI
* کالییراسیون میکرومتر براساس 1985 ISIRI
7" کالیبراسیون تخصصی دما؛ رطویت
* کالیراسیون آون براساس 7757 JIS B
* کالیبماسیون دما و رطویت در آون و چمبس
كالي_اسيون تخصصی نیررو و گشتاور
* کالیراسیون دستگاه کشش براساس 7500 180
* کالیراسیون ترازو براساس 3074 151187
صفحه 6:
كيج بلوك
كوليس
میکرومتر
ارتفاع سنج
خط کش و متر
گونیا
ساعت اندازه گيري
ساعت دم موشي
كيج نيوماتيكي
میز سينوسي
صفحه نوری
کالیبراسیون تخصصي طول
DIN 861 - ISO 3650 - JIS B 7506 - ISIRI 2696 - BS 888 - BS
4311
DIN 862 - ISO 3599 - ISO 6906 - ISIRI 1980 - ISIRI 3129
DIN 863 - ISO 3611 - ISIRI 1967 - ISIRI 6442 - JIS B 7502
JIS B 7517 - BS 1643
DIN 865 - DIN 866 - DIN 6403 - JIS B 7516 - JIS B7512 - BS
4372
DIN 875 - JIS B 7526 - JIS B 7534 - BS 939
DIN 878 - DIN 879 - ISO R 463 - ISIRI 1968 - JIS B 7519 - JIS
B 7503
DIN 2270 - JIS B 7533 - BS 3509
DIN 2271 - JIS B 7535
DIN 2273 - JIS B 7523 - BS 3064
JIS B 7430 - JIS B 7431
TINT 997A _ 112 BR TEAN . Re 2721
صفحه 7:
کالیبراسیون تخصصي طول (ادامه)
تیغه دقیق
میز صفحه صافي
CMM
سیلندر استاندارد
زاويه سنج
زبري سنج
كيج برو نرو
پروفایل پروژکتور
ظرف حجمی (بشر)
DIN 2275 - BS 957 - JIS B 7524
DIN 2276 - DIN 877
DIN 874 - BS 906
DIN 876 - JIS B 7513 - ISO 8512 - BS 817
ISO 10360 - VDI/VDE 2617 - EAL-G17
JIS B 7515 - EAL-G29
BS 1685
EAL-G20 - BS 1134
ISO 286 - ISO 1502 - ISO/R 1938 - DIN 2254 - DIN 2279 - JIS
B 7420
JIS B 7160 - ANSI 7943-1
ISO 4787 - ASTM E 542
صفحه 8:
کالیبراسیون تخصصي دما؛ رطوبت و فشار
ترمو کوپل
ترمومتر
یخچال و فریزر
کوره و آون
رطوبت سنج
فشار سنج (مانومتر)
خلاء سنج
دما و رطوبت
ASTM E 230 - ASTM E 220 - JIS B 8710 - 2552 15181
ASTM E 77 - ASTM E 644 - JIS B 7529 - JIS B 7411
JIS T1702
JIS B 7757 - DIN 12880 - DIN 17052 - ASTM E 145
JIS B 7920 - DIN50010-2
فشار و خلاء
DIN 837 - ISIRI 1356 - JIS B 7505 - OIML R101 - BS
1780
BS 6134 - ASTM D 5720
صفحه 9:
کالیبراسیون تخصصي نیرو و گشتاور
جرم و نیرو
وزنه 2370 OIML R 111 - ASTM E 617 - ISIRI
ترازو 7601 ISIRI 3074 - ISIRI 6589 - OIML R 76-1 - JIS B
لودسل (نیرو سنج) BS 1377 part 1 - EAL-G22
دستگاه کشش 7721 ISO 7500-1 - ASTM E4 - JIS B
گشتاور
BS 6703 - ISO 6789 - 85 7882 - 4 گشتاور سنج
صفحه 10:
کالیبراسیون تخصصي الكتريکي
مولتي متر
اسیلوسکوپ
آمپرمتر
سختي سنج
ضربه شارپي
الكتريكي
ISIRI 4029 - IEC 60051 - JIS C 1102 - JIS C 1003
ISIRI 4029 - IEC 60051 - EA-10/15 - EA-10/07
ISIRI 4029 - IEC 60051 - EAL-G30
ISIRI 4029 - IEC 60051
سختي و ضربه
EA-10/16 - JIS B 7725 - JIS B 7736
JIS B 7722
صفحه 11:
لآ ۱۹50: در ابتدا يك استراليايي استاندارد ملي استرالیا براي آزمون تجهیزات اندازه گيري را تدوین
National Australian Testing Authority (NATA) 05.3
ل بعداز جنگ جهاني دوم توسط ژاپني ها استاندارد ملي تدوين شد
6 در انگلستان خدمات کالیبراسیون تدوين شد British Calibration
Service (BCS)
7 خدمات آزمايشگاهي به دو بخش کالیبراسیون و آزمون تقسیم گردید
9 امروزه كشورهاي Cooperation) )2 اين مدل آزمايشكاهي را در
کشورهاي خود ایجاد نموده اند
o
الأ هم اکنون واژه 08110716 0 براي دستگاههاي اندازه گيري به معناي اندازه گيري طبق
استانداردهاي ملي می باشد
صفحه 12:
کمیتها و يكاههاي اندازه گيري
2 پایه های علم فیزیک کمیتهای فیزیکی هستند که
بای بیان قوانین فیزیک بکار می روند مانند:
طول ؛ جر ؛ زمان ؛ یرو ؛ سرعت ؛ چگالی ؛
مقاومت ؛ دما ؛ جریان الکتریکی و ...
ل اداره بين المللى اوزان و مقیاسها در سال ۱۸۷/۵
در پاریس تاسیس گردید و اولین اجلاس این
مجمع در سال ۱۸۸۹ برگزار گردید
1 چهاردهمین مجمع عمومی اوزان و
مقیاسها ۷ کمیت مندرج در جدول روبرو را بعنوان
یکاهای اصلی انتخاب نمودند
TABLE 1
Base Units of the SI
Quantity Symbol Unit
length 3 mote
mass kg ogra
time 5 sosond
امه ماد A ampere
thermodynamic
temperature k ohn
amount of
substance mol mol
luminous
intensay od candela
صفحه 13:
کمیتها و يكاههاي اندازه گیر
بم
اي
ذو
صفحه 14:
استانداردهاي كميتهاي اصلي
لا استاندارد طول:
* از نظر تاریخی ؛ یک متس بررابر با ۱۰.۰۰۰.۰۰۰/۱ فاصله قطب شمال تا استوا در امتداد نصف
النهاری که از پاریس می گذرد در نظر گرفته شد
* اولین استاندارد بین المللی طول ؛ میله ای از آلیاژ يلاتين ايريديوم بود
يازدهمين مجمع عمومى اوزان و مقیاسها استاندارد طول را بر مبنای طول موج نور
پذیرفت
* یک مت ؛ معادل ۷۳/۱۰3۵۰۰۷۳ برابس طول موج تابش نارنجی اتمهای کریپتون ۸ در
خلا مى باشد
۳ هندهمین مجمع عمومی اوزان و مقیاسها استاندارد طول را جنين تعرریف کررد:
* یک متر؛ مسافتی است که نور در خلا در مدت ۲۹۹۰۷۹۲.۵۸/۱ ثانیه می پیماید
صفحه 15:
استانداردهاي كميتهاي اصلي (دامه)
7777
The meter
+ Laser with wavelength
632.991 398 22 + 0.000 000 02 nm
صفحه 16:
تار بخچه استاندارد متر
[ اولین استانداردهای مورد استفاده ى اساس بعضى از اعضاى بدن یک ضرد متوسط القامه یا حکام محلی تعرریف
گردیده: ضخامت انگشت؛ پهنای دست؛ طول وجب دست؛ طول بازو؛ طول پا و ...
1 حدود 5٠» سال بيش در مصر؛ رامسس دوم؛ (Cubit) curs که طول ساعد فرعون را بعنوان استاندارد طول
بیان کرد ( 47.۳ سانتیمتر)
چهارضلع هرم به طول 756 بادقت 810 ساخته شده است؛ چهارضلع بادقت 3 انیه برهم عمود است.
ل 850 : طول پاي پادشاه آلفرد انگلیس بعنوان "فوت" تعریف گردید
4 10 هنری اول واحد اندازه گیرری یارد عبارت بود از فاصله نوک دماغ تا نوک شست مورد استفاده قررارداد
در همان زمان "اینچ" بعنوان پهناي انگشت شست تعریف گردید
ل ۱۱۵۲۸ جین فرنل فاصله بین شهر پاریس و آمینس در راستای نصف النهار طولی بنوان مرجع طول معرفی کرد
نا ۱5۷۲ واحد اندازه گیرری فوت عبارت بود از طول متوسط اندازه پا مورد استفاده قررار گرفت
۰ گابریل موتون مرجع طول را نصف النهار طولی که یک دقیقه (از زاویه ) را پوشش دهد معرفی نمود
صفحه 17:
تاریخچه استاندارد متر (ادامه)
صفحه 18:
تاریخچه استاندارد متر (ادامه)
۱۰.۰۰۰ از ربع نصف النهاری که از پاریس عبور می کند بعنوان مرجع طول معرفى شد
4 : بعلت مشكلات اندازه كيرى دقيق نصف النهار ؛ آقای لنوی یک گیج بلوک از پلاتین خالص به شکل میله
با مقطع بعللاوه در ابعاد ۲۵ *۰۵/4 میلیمت بعنوان متر استاندارد ساخت
۷۰ مجمع متر در پاریس ؛ متر استاندارد از آلیاژ 14٩۰ پلاتین و ۸۱۰ ايرریدیم ساختند
8 اولين مجمع عمومى اوزان و مقياسها نمونه تعريف شده مت را تاييد كردند
۲ دانشمند آلمانى آلبرت مايكلسون طيف نور قرمن كادميم را معرفى نمود
۷ هفتمين مجمع عمومى اوزان و مقياسها ؛ تعريف جدید مت عبارت بود از ۱۳/۱۰۵۲۰۱۹4 برابر طول
موج طیف قررمن کادمیم در اتمسفر
۰ بازدهمین مجمع عمومی اوزان و مقیاسها: یک مت ؛ طولی است معادل ۷۳/۱۰۹۵۰۰۷۳ برابس طول موج
تابش نارنجى مربوط به انتقال بين دو سطح اتم كررييتون 87 در خلا
۳ هندهمین مجمع عمومی اوزان و مقیاسها: یک متر؛ مسافتی است که نور لیزر مادون قرمز در خلا در
مدت ۲۹۹۰۷۹۲۰>۵۸/۱ ثانیه می پیماید
صفحه 19:
تار بخچه استاندارد متر (ادامه)
ل تعیین فاصله ماه از کره زمین:
در سال 1970 فضانورد آپالو يك رفلکتور آینه اي در سطح کره ماه قرارداد . يك بالس نور از
زمین به ماه فرستاده شد و انعکاس آن دریافت شد
ل زمان رفت و برگشت نور اندازه گيري شد و با ضربدر سرعت نور متوسط مسافت يعني
4 ميليون مقر يا دقك 2 فا 3 سائتيمتن محاسبه كرديق
صفحه 20:
استانداردهای کمیتهای اصلی (ادامه)
2 تاریخچه استاندارد چرم
* در سال 1870 دانشمند فرانسوي به نام لوئیس چرم حجم آب تقطیر شده در نقطه
انجماد را براي وزن ارایه نمود
* در سال 1879 یومانسون ماتري با آلیاژ پلاتین ایریدیوم ch) ماده ثابت) را معرفي نمود و
جایگزین تعریف آب گردید
7 استاندارد جر
* ۱۸۸۹: اولین مجمع عمومی اوزان و مقیاسها استاندارد جرم را چنین تحریف نمود
* يك كيلوكرم ؛ معادل جرم استوانه ای از پلاتین7090 و ايريديوم 4010 است كه در اداره بين
المللی اوزان و مقیاسها واقع در شهر سور فرانسه نگهداری مى شود.
2
صفحه 21:
"
The weight is copy no.
BIPM in Sévres (Paris).
استانداردهاي كميتهاي اصلي (دامه)
Units are globally defined
+ Weight of platinum-
iridium with mass m=
1,000 000 127 kg +
0,010 mg (July 2001).
48 of the international
mass-prototype with
mass 1 kg (exact)
maintained at the
صفحه 22:
استانداردهاي كميتهاي اصلي (ادامه)
ل تاریخچه استاندارد زمان
* مطابق شكلهاي صفحه بعد
oF استاندارد زمان
* ۱۹0۷: سینزدهمین مجمع عمومی اوزان و متیاسها استاندارد زمان را جنين تعريف نمود
يك ثانيه ؛ معادل ٩۰۱۹۲۰۱۳۱۰۷۷۰ بررابم دوره تناوب گذر بین دو تراز اتم سزیم ۱۳۳ می باشد
* _دقت ساعتهای بلور کوارتز حداکثر ۰.۰۲ ثانیه در سال است ولی ساعتهای اتمی حداقل | ثانیه در
۰ سال می ath
w
صفحه 23:
استانداردهاي كميتهاي اصلي (دامه)
1
xy
7777
3500 BC
67
+ 10 seconds per
day
1762
+ 1 second in 3 days
1930s 1
+ 1 second in 3
years
صفحه 24:
استانداردهاي كميتهاي اصلي (دامه)
x + 1 second in
30years
1980s
+ 1 second in
300,000 years
1995
+ 1 second in 15
million years
7777
صفحه 25:
استانداردهای کمیتهای اصلی (ادامه)
استاندارد جریان الکتریکی
NMEA * نهمین مجمع عمومی اوزان و مقیاسها استاندارد جریان الكتريكي را چنین تعرین نمود
* یک آمپر ؛ شدت جریان الکتریسیته ثابتی است که از دو سیم رسانای مستقیم موازی بسیار بلند و
به سطح مقطع بسیار کوچک دایرره ای JS به فاصله یک متس از یکدیگر در خلا می گذرد و
نيروى مغناطيسى كه در نتيجه اين جرريان بين دو رسانا ايجاد مى شود برابس با نیوتن
در هر متر از درازی آنها می باشد
2x107
صفحه 26:
استانداردهای کمیتهای اصلی (ادامه)
تاريخجه استاندارد دماى ترمو ديناميكى
* ترموسكويها اجذاد ترمومترها به شمار مى آيند كه به 200 سال قبل از ميلاد برمیگردد
* اولين ترمومتر در قرن شانزدهم ميلادي توسط دو دانشمند ايتاليائي به نامهاي كاليلو
كاليله و سانتوريو سانتوريو ساخته شد كه قادر به تشخيص ناخوشي در يزشكي بود
* در سال 1641 اولين ترمومتر آب بندي شده و دقيقتر از قبلي توسط داك فرنينائد ساخته
شد ۱
بعدها دو دانشمند به نامهاي فارنهایت و سلیسیوس ترمومتر شيشه اي حاوي جیوه را
ساختند و نقاط مرجع (نقطه ذوب یخ خالص و نقطه جوش آب) را بکار بردند که دقت
اندازه گيري را بهبود بخشید
صفحه 27:
استانداردهای کمیتهای اصلی (ادامه)
0 سوت دماى ترمو ديناميكى
AW سيرزدهمين مجمع عمومى اوزان و مقياسها استاندارد دماى ترمو ديناميكى را جنين تعرریف
نمود
* یک کلوین ؛ بررابر با 273.16/۱ دمای ترمودینامیکی نقطه سه كانه آب مى باشد
* دماي نقطه سه گانه آب 16/273 کلوین ( 0.01 درجه سانتیگراد) مي باشد
* دماي نقطه انجماد آب در فشار اتمسفر استاندارد تقریبا 1 کلوین زیر نقطه سه گانه
آب ات
| | سي Cetsius__|_ FAHRENHEIT
WATER BOILS 373.15"
WATER FREEZES |_ses_} لس
Passowrezero | | amie | snr _|
Table 3.1 Relationship of the Three Common Temperature Scales
صفحه 28:
استانداردهاي كميتهاي اصلي (دامه)
لا استاندارد مقدار ماده
* ۱۹۷۱: چهاردهمین مجمع عمومی اوزان و مقیاسها استاندارد مقدار ماده را چنین تحریف نمود
* یک مول ؛ اندازه ماده مقداری ذرات مشابه است که تعداد آنها برابر تعداد اتم گررین در ۰.۰۱۲
کیلوگرم کربن ۱۲ می باشد
صفحه 29:
استانداردهاي كميتهاي اصلي (دامه)
4000 BC, Iron. Tensile strength, magnetic
100 BC, Concrete. Compressive strength, mould ability
durability
50 BC, Glass. Transparency,
refractive properties, compressive
strength
1840s, Rubber. Elasticity, water repellence,
Arye electrical resistivity
صفحه 30:
استانداردهاي كميتهاي اصلي (دامه)
۳
1850s, Steel. Tensile strength, hardness,
process ability
1880s, Aluminum. Strength: weight rati
corrosion resistance
1930s, Polyethylene. Process ability, light,
thermal and electrical insulation, chemical
resistance
3 د Silicon. Semiconductor
صفحه 31:
استانداردهای کمیتهای اصلی (ادامه)
1895 Réntgen discovered X-rays as the
cause of fluorescence
1898 Marie and Pierre Curie discover the
y radioactive elements radium and
polonium
_ 1905 Einstein discovered the mass
~, energy relation E = me
۳
صفحه 32:
استانداردهاي كميتهاي اصلي (دامه)
1913 Bohr suggested the idea of a
nuclear atom
1910-1926 Balloon experiments in upper
atmosphere confirm the presence of
cosmic radiation
‘ 1979 Nobel Prize awarded to Hounsfield
and Cormack following invention of CT
scanner
۳
صفحه 33:
استانداردهای کمیتهای اصلی (ادامه)
ل استاندارد شدت روشنایی
* ۱۹۷۹: شانزدهمین مجمع عمومی اوزان و مقیاسها استاندارد شدت روشنایی را چنین تعریف نمود
* یک کاندلا ؛ شدت نور در يك امتداد معين از يك جشمه نوری است که تابش نور تک رنگ با
ف كانس هرت داشته باشد و شدت تابندگی در آن امتداد ببرابس با 2۸۳/۱ وات
ب استتراديان باشد. 540007
13
صفحه 34:
استانداردهاي كميتهاي اصلي (دامه)
Light Source
Luminance (cd/m?)
Atomic fission bomb
(0.1 millisecond after firing)
2x 107
Lightning flash
8x 10°
Sun as observed from the earth's
surface (at meridian)
1.6x 10°
SY
Photoflash lamps ۱
2.5x 10° 1
re
صفحه 35:
استانداردهاي كميتهاي اصلي (دامه)
60 W ‘opal’ bulb
1.2x 10°
Sperm candle flame
1104
Clear blue sky
4 3
Moon as observed from the ۶
surface 3 x 10°
Starlit sky
5 10 *
re
صفحه 36:
n
تعاريف = کمیتها و یکاها
Quantity 6S wisieus 7
* خصیصه ی ذاتی یک پدیده» جسم يا ماده كه بتوان به طور کیفی تشخیص داد و به طور کمی
تعيين كرد.
* مثال: طولء زمان» جرم دماء مقاومت الكتريكى؛ مقدار غلظت ماده
3 كميت بايه 001121211137 ©1825
* _کمیتی از یک دستگاه کمیتها كه بنا به قرارداد عملا مستقل از بقيه ى كميتها بذيرفته مى شود.
* مثال: كميتهاى طول جرع و زمان در رشته ی مکانیک عموما کمیتهای پایه
صفحه 37:
تعاریف < کمیتها و بکاها (ادامه)
2 يكاى بايه(ى اندازه كيررى )(121 1262511361126 01) أقطنا مك8
* يكاى اندازه كيررى كميت يايه در يك دستكاه كميتهاى معين.
* در حال حاضر آبر اساس هفت یکای پایه ی زیر است.
length metre
mass kilogram
time second
electric current ampere
thermodynamic temperature kelvin
amount of substance mole mol
luminous intensity candela cd
wv
صفحه 38:
تعاریف < کمیتها و بکاها (ادامه)
يكاى فرعى (اندازه كيرى ) (:]226251116112612 01) أخصنا 0متزروط
* يكاى اندازه كيررى كميت فرعى در يك دستكاه كميتهاى محين.
Symbol
m
m
“1
ms
m:s™
rad:
ra
Am!
Am
Nm
۳۸
Derived unit
square metre
cubic metre
metre per second
metre per second squared
radian per second
radian per second squared
kilogram per cubic metre
ampere per metre
ampere per cubic metre
newton metre
Derived quantity
area
volume
speed, velocity
eleration
a
angular velocity
ar
gular acceleration
density
magnetic field intensity. (linear
current density)
current density
moment of force
صفحه 39:
تعاریف < کمیتها و بکاها (ادامه)
multiple of a unit مضربیکل(ی اندازه گیرری)0۶) "7
measurement)
* یکای اندازه گیرری کوچکتری که از یکای معینی مطابق با قرارداد درجه بندی شکل می گیررد.
* _مثال : کیلومتر یکی از مضربهای دهدهی است و ساعت یکی از مضربهای غیر دهدهی ثانیه است
Value (of quantity) (q.5 -)_u 7
* بز ركى iz eee S ates tS حسب يكاى اندازه كيرى كه در عددى ضرب شده است
بيان مى شود.
* مثال: طول يك ميله: 5/34112يا 5840102 و جرم يك جسم: 52160 0/1يا 1670
۳
صفحه 40:
تعاریف - کمیتها و یکاها (ادامه)
ل True value (of a quantity) (cu5-) gi\, ui
*_مقدار مطابق با تیف یک کمیت ویژه ی معین.
*_مقداری است مطابق با تحریف یک کمیت ویثه معین که کاملا مشخص استه بعبارت دیگر مقادیر
واقعی؛ طبیعتی تعیین ناپذير دارند و با 26 نمایش داده میشود.
7" مقدار مرجع Reference Value
* مجموعه ی منظمی از مقادیر پیوسته پا گسسته که بتا به قرارداده به عنوان مرجع تحریف می شود.
*_پا 67 نمایش داده میشود» Soo le اندازه Master value or Reference) ex
26 توسط یک دستگاه اندازه گیرری دقیقتر با متوسط چندین بار اندازه گیرمی محاسبه شود.
ل متدارنابى ©1111 له ستددده 17
*_مقدار تقریبی یا گرد شده ی مشخصه یک دستگاه اندازه كيررى كه راهنمايى براى استفاده از آن به
دست مى دهد.
*_مثال: نشانه گذاری شده روی یک مقاومت استاندارد
صفحه 41:
تعاریف 7 اندازه گيري
3 اندازه كيرى :116251116112121
* مجموعه عملياتى به منظور تعيين مقدار يك كميت.
ل اندازه شناسى Metrology
* علم اندازه گیری.
7" اصول اندازه 4-5 Principle of measurement
* پایه ی علمی هر اندازه گیری:
* الف ) اشى ترموالکتریک که بررای اندازه گیری دما به کار می رود:
* ب) اش جوزفسون که بررای اندازه گیری اختلاف پتانسیل الکتریکی به کار می رود
* ج) اش دوپلر که بای اندازه گیری سرعت به کار می رود:
* د )اش رامان كه براى اندازه كيرى عدد موج نوسانهاى مولكولى به كار مى رود.
صفحه 42:
تعاریف - اندازه گیری (ادامه)
1 روش اندازه كيرى :]226251336132612 ۵۶ ۷۲۵1۳00
* عملیاتی پیاپی با ترتیب منطقی بمرای انجام اندازه گیری ها که به صورتی کلی شررح داده می شود.
" روش جایگزینی با مقایسه اي (قطعه؛ وسیله اندازه گيري و استاندارد)
كميراتور؛ وزن كردن با ترازوى قديمي (كفه اي)؛ ساعت اندازه گيري بر پایه این روش ساخته
شده است
* روش تفاضلى با جابجابي (هى سمت جسم جداكانه از طرريق اختلاف سنجی اندازه گیری
ميشود ) - (قطعه و استاندارد)
خط کش؛ کولیس؛ میکررومت؛ گیج دهانه اژدر؛ وزن کردن با ترازو معمولی (عقربه ای و
دیجیتالی ) بر پایه اين روش ساخته شده است
* روش صف (یک طرف را با زمین گراند میکند و نسبت به صفر مطلق مقایسه میشود)
در تجهیزات الکترونیکی کاربرد دارد
صفحه 43:
تعاریف - اندازه گیری (ادامه)
صفحه 44:
تعاریف - اندازه گیری (ادامه)
طول اندازه كيرى 5
مرحله ۱
ee جايكرينى يا ابزار اندازه گیری
مقایسه اي ۱
ییاز ee ey
ابزار اندازه گیردی
طول
روش تفاضلي یا درد لقلا ا اثتازة كبرق
جابجابي مره
نه ره كد
صفحه 45:
تعاریف - اندازه گیری (ادامه)
ل رونداندازه گیرمی .1685117 0
procedure
*_ مجموعه عملیاتی که برای انجام اندازه گیری
dolls esas با روش معین؛ به طور مشخص ee sel
شرح داده می شود.
* مثال: روند اندازه گیری معمولا در مدرکی ثبت
مى شود كه كاه به همین مدرک "روند اندازه
كيرى"(ياروش اندازه كيرى )مى كويند و
معمولا از جزئیات کافی برخوردار است تا ۳5
Sle بدون نیاز به اطلاعات دیگر
اندازه گیرری را انجام دهد.
Figuro E.12: Use of a micrometer as a comparator
‘A measurement made with @ micrometer that has been zeroed.
صفحه 46:
تعاریف 7 نتایج اندازه گيري
7" نتیجه ی اندازه گیری ۱06۵61۲۳001 ۵ 01 ]اباعم۴
* مقدار نسبت داده شده به اندازه ده که از راه اندازه
* بیان کامل نتیحه ی هم اندازه گیسی اطلاعاتی درباره ی عدم قطعیت اندازه گیری در بر دارد
ی به دست می آید.
نشاندهى (دستكاء اندازه كيرى )1226251131120 2 01) 120102131012
instrument)
* مقدار یک کمیت که به وسیله دستگاه اندازه گیری نشان داده می شود.
صفحه 47:
تعاریف 7 نتایج اندازه گيري
Accuracy of measurement درستى اندازه كيرى
بیکی توافقى ميان نتيجه ى اندازه كيرى و مقدار واقعى اندازه ده.
* يادآورى :"درستى" مفهومی کیفی است. واژه ی ادقت" نباید به جای "درستی" به كار رود.
BIAS (ACCURACY)
reference
value
7" گرایش of measurement, S .5\s\ 5ا
نزدیکی میان نتیجه ی اندازه گیری و مقدار مرجع.
۱
bias,
1
IN
observed
average values
صفحه 48:
تعاریف - نتایج اندازه گیری (ادامه)
Repeatability .3.,,5 4
* نزديكى توافقى ميان نتايج اندازه گیری های پیاپی که تحت شرایط یکسان اندازه GAS ,622
اندازه ده انجام می شود.
* شرايط تكررا ريذيرى يحنى:
* همان روند اندازه گیرری REPEATABILITY
* همان ناظ (ابراتورم 6
* همان دستگاه اندازه گیری» ا ا
1
تحت همان شرایط به كا ركيرى ۱
ای سا
همان محل repeatability
* تکار در یک فاصله ی زمانی کوتاه.
صفحه 49:
تعاریف - نتایج اندازه گیری (ادامه)
Reproducibility ¢/.....3 4
* نزديكى توافقى ميان نتايج اندازه كيريهايى كه تحت شرايط تخييس يافته ى اندازه كيرى روى همان
اندازه ده انجام مى شود. شرايط تغییر يافته ممكن است شامل موارد زیر باشد:
* اصل اندازه گیری REPRODUCIBILITY
* روشاندازه گیری
۰ تا
* دستگاه اندازه گیرری
8 ع operator
استاندارد مرجع
* محل operator B
* شرایط به کارگیری operator A
reproducibility زمان
صفحه 50:
تعاریف - نتایج اندازه گیری (ادامه)
7 عدم قطعیت اندازه گیرری Uncertainty of measurement
*_پارامترهای مربوط به نتیجه ی اندازه گیری مقادیری را مشخص می کند که می توان به طور
منطقی به اندازه ده ث
پارامتری است که به
داد.
یک اندازه كيرى نسبت داده میشود و بر اساس آن پا رام »
پراکندگی که میتوان به آن کمیت نسبت داده مشخص می گرردد.
* عدم قطعيت اندازه كيرى عموما از مؤلفه هاى زيادى تشكيل مى شود. برخى از اين مؤلفه ها را
ممكن است از روى توزيع آمارى نتایج یک سلسله اندازه گیرری ارزیاپی کررده با انحراف معیار
نیز میتوان با انحراف معیارمشخص کرده
از روی توزیع های احتمالی مفروض که مبتتی بر تجربه یا اطلاعات دیگر است ارزیابی می
شوند.
صفحه 51:
تعاریف - نتایج اندازه گیری (ادامه)
Error (of measurement) (65 031s\ ge
نتيجه اندازه كيرى منهاى مقدار واقعى اندازه ده. *
3 إنحراف 2131013 1أنا12
* مقدار به دست آمده منهاى مقدار مرجع آن
صفحه 52:
تعاریف - نتایج اندازه گیری (ادامه)
انحرافات (خطاها) اندازهگیری
انحرافات (خطاها) سیستمانیک اندا
7777
انخرافات (خطاها) سیستماتیک اند
0
25
عدم قطعيت اندازهكيرى U
or
صفحه 53:
or
ay bi - نتایج اندازه گیری (ادامه)
frequency
of meas. deviation of meas. quant. x_
meas. val.
unknown ——
systematic
meas.
X and pt meas. qu.
“true” value mean val meas val
of meas.quant. or
(unknown) expect. value
صفحه 54:
تعاریف - نتایج اندازه گیری (ادامه)
7 خطای تمبادفی (نامعین) 1۲01 1۵000۳0
* نتیجه اندازه گیری منهای میانگین نتایجی که از انحام تعداد نامحدودی اندازه گیرری یک اندازه
ده در شرايط تكراريذيى به دست مى آید.
* خطاى تصادفى خودبخود بصورت تغييم نتايج اندازه كيريهاى متوالى يك كميت مشاهده موشود و
ناشی ازپدیدههای آماری است .
* اين خطا هميشه در سوی محینی صورت نمیگیرد و گاه مثبت و كاه منفى است.
* خطای تصادفی برابم است با خطاي کل منهای خطای سیستماتیک.
صفحه 55:
تعاریف - نتایج اندازه گیری (ادامه)
7" خطاى سيستماتيك (معين ) 15177017 1222116 573:51
* ميائكين نتايج حاصل از انجام تعداد نامحدودى اندازه كيررى يك اندازه ده در شرایط تکرارپذیر
منهای مقدار واقعی آن اندازه ده.
* خطا.
ای سیستماتیک معمولا قابل تصحیح است و شامل : خطای ذاتی تجهیزات ؛ خطاى مرجع +
خطاي قرائت . خطاي شرایط محیطی و ... میباشد.
* خطای سیستماتیک و عوامل آن نی همانند مقدار واقعی نمیتوان به طور کامل شناخت.
Correction Factor gris 7
*_عددی که برای aloe خطای سیستماتیک در نتیجه تصحیح نشده ی یک اندازه گیری ضرب
میشود.
صفحه 56:
تعاريف = دستگاههای اندازه گیری (ادامه)
contact
workpiece
slider
readout
الى
| » workpiece > contact ff slider scale Lf cou | 01
temperature, || paralielty, || Abbe-error ||temperature, || resolution
alignment |) roughness linearity
a
صفحه 57:
تعاریف 7 دستگاههاي اندازه گيري (ادامه)
rs
se 56125015 حس 2
Pes عتصری از دستگاه اندازه گیری یا *
+ 7 11 زنجیره ای اندازه گیری که به طور
تقیم تحت تین اندازه ده قرا بر
3 سس ثیر اندازه ده قار مى
oF ده
مثال: روتور فلومتر توربینی ؛ لوله ی مس *
برودون فشار سنج ؛ شناور دستگاه اندازه
كير سطح مايع
Pressure
signal
ov
صفحه 58:
تعار یف <- مشخصه های دستگاههای اندازه
Nominal Range ,., 0
* كسترهى نشان دهى دستكاه اندازه كيررى كه با تنظيم ویژه ی کنترلهای آن قابل حصول است.
* متال» گستره ی نامی /0ت۱ *1000به صورت ۱۰۰۷بیان می شود.
Spanay 7
* قدر مطلق تفاضل دو حد گستره ی
*_مثال: برای گستره ی نامی un apantoee
on
صفحه 59:
تعاریف <- مشخصه های دستگاههای اندازه گیری
اسما7ا7ججسير (ee
Measuring Range 4S o5\s\go25 4
*_مجموعه ی مقادیرری از اندازه ده که انتظار می رود خطای دستگاه اندازه گیری بمرای این
مجموعه در محدوده ی از پیش شده قرار گیرد.
1 شرایط حدی 0090095 وصنانسنا
* شرایطی مرزی که لازه است دستگاه اندازه گیری بدون خراب شدن یا تنل یافتن مشخصه های
اندازه شناختی معین هنگام کار تحت شرایط کار کرد اسمی خود تحمل کند.
ل مشخصه ی پاسخ ©12318201©13151316© معصمووم1۴
* رابطهى ميان هى عامل تحرك و ياسخ مربوط به آن در شرایط تعیین شده.
* مثال: نيروى محركه (111.1.© ) ترموكويل به صورت تابعى از دما كه اين رابطه ممكن است به
صورت معادله ی ریاضیء جدول عددی یا نمودار بیان شود.
صفحه 60:
تعاریف < مشخصه هاي دستگاههای اندازه گیری
اسما7ا7ججسير (ee
ل Sensitivity eu.
*_نسبت تغییررات پاسخ دستگاه اندازه گیری به تغییررات متتاظر در عامل تحرریک.
* حساسیت عبارتست از کمترین ورودي که به ازاي آن تغییر قابل مشخصي در خروجي
بوجود آید.
* هرچه ۸۷ > باشد حساسیت بیشتر است و برعکس
ل آستانه تشخیص دهی Discrimination
* بز ركترين تفییس آهسته و یک نوای عامل تحریک که تفییری آشکار شدنی در پاسخ دستگاه
اندازه گیری ایجاد نمی کند.
* يادآورى: آستانه ی تشخیص دهی ممکن است مثلا به اصطکاک بستگی داشته باشد
صفحه 61:
3
تعاريف --: مشخصه هاى دستكاههاى اندازه كيرى
قرانت ( ياسخ)
پارمتر اندازه گیری (تحریک)
پارمراندازه گیری (تحریک)
(آستانه) تشخیص دهی
قراتت ( پاسخ)
صفحه 62:
تعاریف <- مشخصه های دستگاههای اندازه گیری
اسما7ا7ججسير (ee
ل باند مرده (يهدك سكوت)
4 Dead band
*_ بیش ترین فاصله یی که می توان عامل a
تحرک را در دو جهت تغییم داد بی آن که 1
تخييررى در ياسخ دستكاه اندازه گیسی 8
حاصل شود.
* یادآوری :پهنک سکوت ممکن استبه
ae انز یی |تحریک)
سرعت تغییسرات بستگی داشته باشد meee
باند مرده
w
صفحه 63:
تعاریف <- مشخصه های دستگاههای اندازه گیری
Stability پییاری
توانایی دستگاه اندازه گیری در ثابت نگه داشتن مشخصه های اندازه شناختی خود نسبت به زمان
STABILITY
stability
w
صفحه 64:
تعاریف <- مشخصه های دستگاههای اندازه گیری
اسما7ا7ججسير (ee
Drift 3, 9
* تغییس آهسته ی مشخصه ی اندازه شناختی دستگاه اندازه گیری.
(" حدود خطای مجاز (دستگاه اندازه گیری) 01۲01 16طنعوتصصو ۶ عانسنا
* _مقادیر کرانه یی خطا که در مشخصات و مترررات و امثال آن بای دستگاه اندازه گیری محینی
مجاز شمده می شود.
7" خطای ذاتی(دستگاه اندازه گیری) 62510 Intrinsic error(of a
Instru.)
خطاى دستكاه اندازه كيرى كه تحت شرايط مرجع به دست مى آید. *
4
صفحه 65:
We, استانداردهاي اندازه گیری
لا در علم و فن آوری؛ واژه ی انگلیسی 01101870 5(محادل 120110در فرانسه) با دو معنای
متفاوت به کار می رود.
* یک معنای آن استانداردهای فنی مدون؛ مشخصه هاء توصیه های فنی پا مدا رک نوشته شده مشابهی
است که مورد پذیررش گستره قرار دارند
* معنای دیگر آن استاندارد اندازه گیرری است( که در فرانسه به آن61۵1010 می گویند.)
7 در این استاندارد صرفا معنای دوم مورد نظي است و بررای کوتاهی کلام صفت "اندازه گیرری"
عموما حذف شده است.
صفحه 66:
ریف 7 استانداردهاي اندازه كيري (ادامه)
Standard , Etalon (measurement) (¢_S .5\s\-) 2 lot.) 7
* سنجه ی مادی» دستگاه اندازه گیری؛ ماده مرجع یا سیستم اندازه گیری که هدف آن تعریذ»
تحقيق؛ ابقايا باز توليد يكاى يك كميت يا مقداری (یا مقادیرری ) از آن است که به عنوان مرجع به
کار گرفته می شود.
* مثالة
* الف ) استاندارد جرم یک کیلوگرمی
* ب) مقاومت استاندارد صد اهمى
* ج) آمپرسنج استاندارد
* د) استاندارد بسامد سزیم
ه) الكترود هیدروژنی استاندارد
و ) محلول استاندارد کورتیزول در سرع انسانی با غلظت گواهی شد
0
صفحه 67:
تعاريف - استانداردهاي اندازه گيري (ادامه)
دسته بندی استانداردهای اندازه
گيري
* به لحاظ درجه کیفیت
* به لحاظ منطقه اعتبار ۰ استاندارد اولیه
٩ استاندارد بین المللي استاندارد ثانویه
استاندارد منطقه اي ۰ استاندارد مرجع
© استاندارد ملي © استاندارد كاري
© استاندارد كارخانه اي
w
صفحه 68:
استاندارد بين المللى (- اندازه ( international standard
بين ری
* استانداردى كه در توافق بين المللى به عنوان مبنا براى كميتى به رسميت شناخته مى شود تا براى
مشخص شدن مقادیر سایر استانداردهای کمیت مورد نظر در سطح جهانی به کار گرفته شود.
2 استانداردملی(- اندازه گیری) 1270 ها (اصمصمعععص) اهصمناهم
*_استانداردی که در یک تصمیم گیرری ملی به عنوان مبنا یرای کمیتی به رسمیت شناخته می شود تا برای
مشخص شدن مقادیر سایر استانداردهای کمیت های مورد نظر در سطح کشور به کار گرفته شود.
3 استاندارد اوليه 51212012350 101122235
* استانداردى كه معلوم شده است يا عموما تصديق مى شود كه بالاترين كيفيت اندازه شناختى را دارد و
مقدار آن بدون مقايسه با ساي استانداردهای همان کمیت پذیررفته مى شود.
* يادآورى: مفهوم استاندارد اولیه برای کمیتهای اصلی و کمیتهای فرعی به يك اندازه معتبى است
صفحه 69:
secondary standard «58» \sb.\
استانداردی که مقدار آن در مقایسه با استاندارد اولیه ی همان کمیت مشخص می شود. *
reference standard es \0t.\ ل
"_استانداردی که عموما بالاترین کیفیت اندازه شناختی را در یک مکان معین یا یک سازمان معين
دارد و اندازه گیری ها از آن ناشی می شود.
working standard «JS استانداره
استانداردی که به روال عادی بررای کالیبس» کردن پا برررسی سنجه های مادی» دستگاههای انداژه *
گیری پا مواد مرجع به كار مى رود.
یادآوری:استاندارد کاری معمولا با استاندارد مرجع كاليسه مى شود 9
3
صفحه 70:
تعاربف - استانداردهای اندازه گیری (ادامه)
Nancnal stancad accurate» AMT
روط مادا وماد قلت
Company ‘master’ tem
Com rany sroduction
equipment
Produced preduct
صفحه 71:
صفحه 72:
تعاریف 2 استانداردهاي اندازه گیرء (ادامه)
Elactrical length 001 + قطعه a
measuring davico
with digital display
Com سنجه تیم
parison 0.00001 +
gauge
block
(standard)
د كمهراتور كاليبراسيون
le 3) 0.00001 2
0.000001 5
vr
صفحه 73:
صفحه 74:
تعاریف - استانداردهاي اندازه گيري (دامه)
2" دستگاه UPC
جهت کالیبراسیون گیج بلوک مقایسه
با گیج بلوک گرید ک1
صفحه 75:
:DMS 680... 7
جهت کالیباسیون گیج بلوک» ساعت اندیکاتور» گیجهای بر و نرو (رزوهساده) و...
vo
صفحه 76:
تعاریف - استانداردهای اندازه گیری (ادامه)
= a
صفحه 77:
تعاریف - استانداردهای اندازه گیری (ادامه)
7 کالیبماتور لیزری:
کالیبماسیون دستگاههای]1۷]1۷,) بوسیله
دستگاه اندازه گیری لیزری به روش
تداخل سنجی در محل نصب دستگاه انجام می
يك
صفحه 78:
تعاریف - استانداردهای اندازه گیری (ادامه)
صفحه 79:
صفحه 80:
صفحه 81:
صفحه 82:
ar
صفحه 83:
تعاريف - استانداردهاي اندازه گيري (ادامه)
ل قابليت Traceability ou.
*_قابلیت ارتباط دادن متدار یک استاندارد يا نتيجه ى يك اندازه كيررى با مرجع هاى ملى يا بين
المللى از طرريق زنجيره ى بيوسته ى مقايسه ها كه همكى عدم قطعيتى معين دارند.
* يادآورى: زنجيرهى ناكسستهى مقايسه ها را زنجیره ی ردیابی گویند.
ل سنجه مادى 251337 1/16 1/12661121
* وسیله یی که همواره در زمان به كا ركيرى آن؛ یک یا چند مقدار معلوم از كميتى معين را ايجاد
يا ارائه مى كند.
* مثال: وزنه؛ ييمانه حجم؛ مقاومت الكتريكى استاندارد؛ بلوك سنجه؛ مولد سیگنال استاندارد؛
ماده مرجع
ar
صفحه 84:
قابليت gle) به استاندارد gio
SAPCO Physics. & Mechanics: Lab.
Traceability System to National Standard |
ات ]ات ات ات یت اس eee) fe
اعسوم 2 اس ]| [ تست |
Physics & Mechanies a Measuring Equipment
a
صفحه 85:
ل وزنه و ترازو
صفحه 86:
صفحه 87:
تعاریف - استانداردهای اندازه گیری (ادامه)
لا ایجاد دما و مقایسه با دماسنج دقیقتر
صفحه 88:
=
تعار یف -- استانداردهای اندازه گیری (ادامه)
صفحه 89:
تعاريف - استانداردهاي اندازه گيري (ادامه)
ل Reference Material (RM) ee...
* ماده یا جسمی که مقادیر یک پا چند خصوصیت آن به اندازه ی کافی همگن و تثبیت شده است تا بای
کالیبماسیون یک دستگاه ارزیابی یک روش اندازه گیری يا تعيين مقدار براى مواد به كار رود.
* يادآورى: ماده ی مرجع ممكن است به شكل كازء مایع؛ جامده خالص یا مخلوط باشد
* مثلا: آب برای کالیبره ی گران روى سنج هاء رنگ کبود به عنوان سنجه ی کالیبراسیون ظرفیت
گرمایی در گرماستجی به کار می روند.
ل Certified Reference Material (CRM) ot tS ewok
* _ماده ی مرجعی» هماه با گواهی نامهه که مقادیر یک یا چند خصوصیت آن به روشی تأیید شده است
كه قابلیت ردیابی را تا تحقق درست یکایی که این مقادیر بس حسب آن بیان می شوند محرز می سازد؛
و هر یک از متادیر تأیید شده ی این ماده ی مرجع با عدم قطعیتی در سطح اطمینان قید شده همراه
Gul
A
صفحه 90:
تعاربف - استانداردهای اندازه گیری (ادامه)
rimary Reference ۱
Materials
* Inorganic Standard * Standard Gases
Solutions
* Organic Standard
> Methane,Propane
Carbon Monoxide
صفحه 91:
سلسله مراتب کا
در كشورهاي صنعتي يك سلسه مراتب قانوني جهت کالیبراسیون طول وجود دارد که بايد با
استانداردهای بالاتر در ارتباط باشد
۳ قرارگيري آزمایشگاه در سطوح مختلف هرم:
پید موسسات ارایه دهنده خدمات کالیبراسیون و میزان عدم قطعیت اندازه گيري آن
توسط موسسه بالاتر
* کالیبراسیون و تابید دستگاههاي اندازه گيري طول براساس میزان عدم قطعیت مراجع
مورد استفاده کالیبراسیون (بین 3 تا 10 برابر دقیقتر از عدم قطعیت دستگاههاي اندازه
گيري)
0
صفحه 92:
ww
ل (ادامه)
۳ آزمایشگاه موسسه بین المللي اوزان و اندازه ها (در فرانسه) - مرجع بين المللي واحد طول
آزمایشگاه مرکز ملي اوزان و اندازه ها (در هر کشور) - مرجع ملي واحد طول (داراي گواهي از مرجع
بين المللي)
آزمايشكاه اعتبار دهنده جهت خدمات كاليبراسيون (در هر كشور) - مرجع تاييد ملي (داراي كواهي
از مرجع ملي)
آزمایشگاه تایید شده توسط موسسه اعتبار دهنده (در هر کشور)- مرجع کالیبراسیون اولیه (داراي
گواهي از مرجع تایید)
آزمایشگاه مركزي کالیبراسیون کارخانجات (مراجع کالیبراسیون انویه)- (داراي گواهي از مرجع
تاييد)
آزمليشكاه اندازه كيري و كاليبراسيون در بخشهاي مختلف يك كارخانه (مراجع كاليبراسيون
كاري)- (داراي كواهي از مرجع تاييد)
واحدهاي اندازه كيري و كنترل كيفيت متعدد در كاركاههاى آزمايشكاه اندازه كيرى (مراجع
كاليبراسيون كاري)- (داراي كواهي از مرجع تاييد)
صفحه 93:
4
25-2 20
سلسله مراتب JIS ل (ادامه)
لامب استاندارد مرجع بين المللي - لیزر ثبت شده
لامب استاندارد مرجع ملي (لیزر ثبت شده) - داراي گواهي از مرجع بين المللي
کالیبراتور ليزري و اينترفرومتري (تداخل سنجي) - داراي گواهي از مرجع ملي
کمپراتور کالیبراسیون بلوك سنجه- مرجع کالیبراسیون اولیه (داراي گواهي از مرجع
تایید)
آزمایشگاه مركزي کالیبراسیون کارخانجات (مراجع کالیبراسیون ثانویه)- (داراي گواهي از
مراجع اولیه)
آزمایشگاه اندازه گيري و کالیبراسیون در بخشهاي مختلف يك کارخانه (مراجع کالیبراسیون
کاري)- (داراي گواهي از مراجع اولیه)
واحدهاي اندازه گيري و کنترل کیفیت متعدد در كارگاههاي آزمایشگاه اندازه گيري (مراجع
کالیبراسیون كاري)- (داراي گواهي از مراجع اولیه)
صفحه 94:
سلسله مراتب كاليبرا
لآ در روش تداخل سنجي توسط اندازه كيري
اختلاف فاز بين دو نوع طول موج ليزري صورت
ميكيرد
2 دو نوع طول موج در اثر برخورد با آينه مرجع و
قطعه كار ممكن. نك موج تقونت شلة يا تضعيف
شده را تشكيل داده كه اختلاف فاز بين آنها
مبناي اندازه گيري است
ن Job (ادامه)
Detector
a
Reference
Maroe
Figure 1: Michelson interferometer with a
non-monochromatic source.
صفحه 95:
هرم سلسله مراتب کالیبراسیون طول (ادامه)
صفحه 96:
__هرم سلسله مراتب كاليبراسيون طول (ادامه _
صفحه 97:
صفحه 98:
سلسلة مرآتب کالیب اسیون طول (ادامه)
لامب ليزر مرجع بين المللي - U= £(0.01+0.11L) pm
لامپ ليزري مرجع ملي - 100 (0.02+0.21) ۶ علا
بلوك سنجه كريد 13332 K -U= £(0.05+0.5L)
2,1, 0 ,00 بلوك سنجه گريدهاي
U= +(0.05+0.5L) pm GU= +(0.154+1.5L) pm
... کولیس 7 میکرومتر 7 ساعت اندازه گيري و
U= +(1.0+10.0L) pm tU= +(100+1000L) pm
صفحه 99:
هرم سلسله مراتب کالیبراسیون در
بلج fa زوز زرو
آزمايشكاه (UKAS) (NPL) cb joi glo
لامب ليزري مرجع ملي 2ن[ (:0.02+0.21) + Us
موسسه سرويس تاييد صلاحيت اندازه كيري ملي (7181/185)
كاليبراتور ليزري براي كاليبراسيون بلوك سنجه كريد «دنز (0.05+0.51)+ -85 - 1
آزمايشكاه تاييد شده توسط ۱0۸۲۸5
کمپراتور بلوك سنجه گريدهاي 0, 0 , 1 , 2 تا U= +(0.15+1.5L) pm
آزمایشگاه مركزي کالیبراسیون کارخانجات
کالیبراسیون تجهیزات اندازه گيري تا «علز (1.0+10.01) Us
آزمایشگاه اندازه گيري و کالیبراسیون در بخشهاي مختلف يك کارخانه
کالیبراسیون تجهیزات اندازه گيري تا £(10.04100.0L) um 17
صفحه 100:
سکسلة مرآتب کالبیرآمیون خر سو؟
آزمایشگاه دفتر مترولوژي دولت مركزي J (SAS)(OEM)
لامپ ليزري مرجع ملي «نتز (2)0.02+0:214 Us
موسسه سرویس کالیبراسیون سوئیس (505)
کالیبراتور ليزري براي کالیبراسیون بلوك سنجه 5 K - U= £(0.05+0.5L) pm a
آزمایشگاه تایید شده توسط SCS
کمپراتور بلوك سنجه گريدهاي 0, 0 , 1 , 2 تا U= +(0.15+1.5L) pm
آزمایشگاه مركزي کالیبراسیون کارخانجات
کالیبراسیون تجهیزات اندازه گيري تا «علز (1.0+10.01) Us
آزمایشگاهاندازه گيري و کالیبراسیون در بخشهاي مختلف يك کارخانه
کالیبراسیون تجهیزات اندازه گيري تا £(10.04100.0L) um 17
صفحه 101:
آزمایشگاه ملي فيزيك (DAR) (PTB)
Us £(0.02+0.2L) pm gle لامب ليزري مرجع
موسسه سرويس كاليبراسيون آلمان ((10163)
كاليبراتور ليزري براي كاليبراسيون بلوك سنجه گرید هنز K - U= £(0.05+40.5L)
آزمايشكاه تاييد شده توسط DKD
كميراتور بلوك سنجه كريدهاي 0, 0 , 1 , 2 تا U= +(0.15+1.5L) pm
آزمايشكاه مركزي كاليبراسيون كارخانجات
کالیبراسیون تجهیزات اندازه گيري تا كنز (:1.0+10.01)+ -0]
آزمایشگاهاندازه گيري و کالیبراسیون در بخشهاي مختلف يك کارخانه
کالیبراسیون تجهیزات اندازه گیری U= £(10.04100.0L) pm b
صفحه 102:
هرم سلسله مراتب کالیبراسیون در آلمان_. ۱
PTB
Physikalisch-
Technische
Bungesanstalt
National standard
مك لمم
Refetence Standards DKD-K-05401
In-house Calibration Section
Working Standaids
Measuring and Test Equioment of the Company
wr 111111 ار
صفحه 103:
صفحه 104:
شح ترا -
=
=
۳
iin
cj
=
صفحه 105:
SIS اتب
صفحه 106:
NETHERLANDS BELGIUM NORWAY
عد 5د
عم هی SWEDAG عل AVA, BELTEST,BKO-OBE
IRLAND UNITED KINGDOM AUSTRIA. بو[ 4
۱
CZECH REPUBLIC
SLOVAKIA
ألا ل ل له
SPAIN FRANCE [SWITZERLAND “ITALY SLOVENIA GREECE "ROMANIA 1SRAEL
ENAC, COFRAG)| SAS) SINAL)\ SA) ESYD/| RENAR, ISRAC
REP of KOREA
\_KOLAS
JAPAN
JAB, IA JAPAN,
PR of CHINA,
هلاه که
1 =
4 ‘CHINESE TAPE
Nie wy مه
HONG KONG. CHINA)
HKAS
“
1
INDIA || THAILAND | SINGAPORE
NABL jp; GLAS
BLAS-DMse SAC
VIETNAM g™INOONESIA
| sraucoll ۵۸0 |
‘BRAZIL SOUTH AFRICA
MALAYSIA. AUSTRALIA. NEW ZEALAND
INMETRO ا الا قيمع | \__IANZ
+ اه
صفحه 107:
8 سيسد 3
* كاليبراسيون با استفاده از لامب استاندارد مرجع بر اساس تعريف واحد طول (متر
استاندارد)
* کالیبراسیون بلوك سنجه گرید 1 به روش اینترفرومتري
لا سیستم مقایسه اي:
* در این روش هميشه يك دستگاه با عدم قطعیت کمتر با يك دستگاه با عدم قطعي
مقایسه شده و خطاي دستگاه مورد کالیبراسیون محاسبه مي گردد
* کالیبراسیون بلوك سنجه 7 کولیس 7 میکرومتر 7 ساعت اندازه گيري 7 گيجهاي
پروثرو و -
صفحه 108:
يك بلوك سنجه 10011210 در دماي 20 درجه کالیبره شده در دماي 21 درجه برابر 100.0012
مي باشد
دماي استاندارد کالیبراسیون طول مطابق با 15601 برابر با ۴20 0 میباشد
مطابق استاندارد ۱1۸۷1۸5( تغییرات دمايي براي آزمايشگاهاي مختلف به شرح زیر میب
ایشگاه مرجع بين المللي (روش اينترفرومتري) - 20 2+ 0.5 ”0 با تغييرات 0۴0.1
یشگاه مرجع ملي (روش مقايسه اي) - 20 د 1.0 *© با تغييرات 0.5* © در ساعت
* آزمايشكاه عمومي كاليبراسيون (روش مقايسه اي) - 20 د 2.0 *0) با تغييرات 1.0#* ©
* آزمايشكاه عمومي اندازه گيري (روش مقایسه اي) - 20 3 3.0 ؟ 0 با تغییرات 0۴2.02
حداكثر رطوبت به جهت جلوگيري از زنگ زدگي مراجع و دستگاههاي اندازه كيري بايد 4645 باشد
صفحه 109:
ل تغییر طول بلوك سنجه 10001010 براي مواد مختلف از دماي 20 تا 25 درجه سانتیگراد
Aluminum.
Brass
Steel GB (25mm)|
Steel GB (500mm)
Chrome Carbide
Granite
Oak
Tungsten Carbide
invar
Fused Silica
Zerodur
0 5 10 15 20 25
micrometers
صفحه 110:
شرايط محیطی (ادامه)
شرایط محیطی آزما یشگامد مطابق استاندارد 52.1:1975 15۸-18۳
ل نویز صوتي
* براي همه آزمایشگاهها : حداکثر 45 GB
تعداد ذرات گردوغبار
* براي آزمايشكاههاي ابعادي؛ اپتيك و میکروجرم مطابق شرایط خاص ذکر شده در استاندارد
* براي همه آزمایشگاهها : حداکثر ) و7 ذره بر متر مکعب
میدان مغناطيسي و الكتريکي
* براي آزمايشگاههاي ابعادي؛ اپتيك+ نیرو؛ شتاب و جریان باید كابلهاي هاي ولتاژ محافظ AShield)
داشته باشد
*_براي آزمايشگاههاي دماء فرکانس بالا و پایین و میکرو ویو : حداکثر تشعشع 100 11/18 میباشد
صفحه 111:
شرايط محیطی (ادامه)
فشار هوا
* براي همه آزمايشكاهها : فشار مثبت 10 ياسكال يا 0.1 ميلي بار
ل نور
* براي همه آزمايشكاهها و حداقل 1000 11122 (لومن بر متر مربع)
ل رطوبت نسبى
* براي آزمايشگاههاي ابعادي: حداکثر 9۵45
* براي سایر آزمایشگاهها: 9۵55-35
1"
صفحه 112:
شرايط محیطی (ادامه)
ل دما
* براي آزمايشگاههاي ابعادي ونور: از © 2020.3 © :2021.0
* براي آزمايشگاههاي دما؛ شتاب ؛ فرکانس پایین؛ فشار و 201-06 ۰ 06 2021.5
* براي آزمايشگاههاي جریان؛ نیرو ؛ فرکانس بالامیکرو ویو GQ 2021.5
ل ارتعاشات
* براي آزمايشگاههاي ابعادي؛ اپتيك؛ فشار؛ خلانیرو و جرم: حداکثر 0.25 117 دامنه
جابجایی و فرکانس حداکثر 30172
(ily 2
* براي همه آزمایشگاهها: حداکثر تغییرات ولتاژ کمتر از 960.1
wr
صفحه 113:
شرايط محیطی (ادامه)
3
TABLE | RECOMMENDED ENVIRONMENTAL CONDITIONS FOR TYPE |, ||, AND Ill CALIBRATION LABORATORIES.
TEMPERATURE (DEGREES CELCIUS)
SET PONT MAXIMUM RATE RELATIVE AIRBORNE
LABORATORY AND oF HuMOITY PARTICLE
TYPE FIELO units (CHANGE (KHOUR ۳ رم
۳
DIMENSIONAL سس os 30-98) 0.000
0 ELECTRIC?
ELECTRONIC mat 10 20-58 100000
“The eruronrnerialcorcons for ther aFs of measureraats shoud be Gavelopad and assavaad Wah
OTHER respect to appropiate applicable Inuencng facts,
یت
DIMENSIONAL 2042 10 20-55, ممعم
11 2
ELECTRONIC a2 18 20-58 250 000°
Ths aorta Conan 0: 01967 15006 0/06390:80:5015 109001660512006 17
OTHER respect to appropiate applicable infuencng factors
7S
" Range of 18-28 wth (1.9 tor Mectanieat 10-60 4
enerA. | prefered setpoint of 29, Drvensioral)
صفحه 114:
عدم قطعيت اندازه كيري
ل روشهاي انتخاب دستكاه اندازه كيري
* روش ريزنمايي Resolution
10 ريزنمايي دستكاه اندازه كيري < )0.1(
.يعني ریزنمایی دستگاه اندازه گيري باید بتواند تلرانس را به 10 قسمت تقسی
ي ي 5 tied
Uncertainty curb pac (9) *
.1 عدم قطعیت اندازه « 2 )0.1 - 0.2(
توسط این روش هیچ قطعه سالمي رد نمیشود و هیچ قطعه معيوبي قبول نمیشود
me
صفحه 115:
عدم قطعيت اندازه كبري
لا عدم قطعيت جيست
* عدم قطعيت يك عامل همراه با نتيجه اندازه كيري است كه محدوده مقاديري را معين
تيجه اندازه كيري ميتواند داشته باشد ,رور] +20 ومقدار آن نشاندهنده سطح اطميناني
gaily ade aS! cas) موره اندازه كيرف شده در محدوده تعیین شده قرازمیگیرو:
كه
ا عدم قطعيت جرا مهم است
* عدم قطعيت نمود كمي كيفيت نتیجه اندازه گيري است. يعني " تا چه حد نتيجه اندازه كيري
نشاندهنده مقدار واقعي مورد اندازه كيري شده است
عدم قطعيت بصورت + يك مقدار يعني فاصله اي در اطراف نتيجه اندازه كيري بيان ميكردد
* عدم قطعيت يك جزء غير قابل اجتناب در اندازه كيري است و زماني بسيار مهم ميشود كه نتايج
اندازه كيري نزديك حدود مشخصه باشد
صفحه 116:
‘measuring result 99
within tolerance distribution of
measured values
disagreement
ment
ance
lower limit value upper limit value
1
صفحه 117:
w
(ii) Gili) (iv)
Result Result below Result minus
above limit limit but limit, uncertainty
but mit within below limit
within uncertainty
uncertainty
Uncertainty and compliance limits
۱
we |
Control
Limit
(i)
Result plus
uncertainty
above limit
صفحه 118:
Value of measurand
useful
part's
tolerance
part's tolerance
"۸
صفحه 119:
عدم قطعیت اندازه sx (ادامه)
u Spécifications 15
][ zere de conformité garantie
U: incertitude de mesure zone dincertitude
[zone de non conformité garantie
1"
صفحه 120:
mm 1.0 = ون
Uncertainty
NON-COMPLIANCE ZONE.
NON-COMPLIANCE ZONE
COMPLIANCE ZONE
NO CONCLUSION ZONE
+ NON.COMPLIANCEZONE snvuno Nt
NON-COMPLIANCE ZONE
۳
Upper tolerance
rtaity
152.00 mim
Upper tl
151.00 ma
Lower tolerance limit
149.00 mm
Lower tolerance
uncertainty
14800 mm
صفحه 121:
Standard
Deviation:
Standard deviation (c) is common
measure of precision.
©. covers 68% of measurements
26 covers 95% of measurements
30.covers 99.73% of measurements
Oo6, ort 30, is now
industries
- this translates to 2 defects per
made.
صفحه 122:
عدم قطعیت اندازه گیرء (ادامه)
Standard Uncertainty, jstuicatspe 2
* اككى عدم قطعيت نتايج اندازه كيرى » بصورت یک انحراف استاندارد بیان شود ء به آن عدم قطعيت
استاندارد میگویند و با ۱ نشان داده میشود.
ل عدم قطعیت استاندارد نوع ۸
*_عدم قطعیت اندازه گیرری با کمک تحلیل آماری بر روی یک سری از مشاهدات ؛ محاسبه میشود.
ل عدم قطعيت استاندارد نوع 13
ae" قطعیت اندازهگیری بر اساس اطلاعاتی به جن تحلیل آماری بر روى مشاهدات» ب آورد
میشود .
wr
صفحه 123:
عدم قطعیت اندازه گیرء (ادامه)
Combined standard uncertainty (5,2 \stu\caji pe 7
* عبارتست از ريشه دوم مجموع مربحات عدم قطحیتهائی که بر روی نتیجه نهائی اندازه گیری +
موش میباشد .
ل عدم قطعيت بسطيافته 10126618112137 21220160 م1
* كميتى است كه يك حدود عددى را تعریف میکند » بطوریکه نتایج اندازه گیی بصورت مستدل و
با یک سطح اطمینان بالا در آن حدود قررار میگیررد و با ل] نشان داده میشود
7" ضریب همپوشانی Coverage factor
* یک فاکتور عددی است که جهت بدست آوردن عدم قطعیت بسطیافته , در عدم قطعیت استاندارد
م رکب ضرب میشود
wr
صفحه 124:
عدم قطعیت اندازه گیرء (ادامه)
7 توزیع احتمال هناب طنتاعزط وانازطهطهظ
*_تابعی است که احتمال مساوی بودن يك متفیس تصادفی با یک عده ضرضی یا متعلق بودن آن به يك
محموعه اعداد را بیان کند .
wrt
صفحه 125:
عدم قطعیت اندازه گیرء (ادامه)
لا عوامل ایجاد کننده عدم قطعیت
* عوامل تصادفی (خطاي تصادفی): که در تکرار اندازه گيري نمایان میشود
* عوامل سيستماتيك (خطاي سيستماتيك):
* عوامل محیطی : مانندء دساء رطوبت؛ گرد وغبار ؛ فشار ؛ تخییررات جریان و ولتاژ منبع
تغذیه » شتاب جاذبه زمین ؛ جریان هوا و ۰.۰
عوامل مربوط به استانداردهاى مرجع: مانند عدم قطعیت کالیبماسیون استانداردهای جع
و نموندهاى شاهد و تغييرات دراز مدت در ابعاد يا خواص آنها.
* عوامل مريوط به دستكاههاى اندازهكيرى: مانند كرايش (Bias) تفکیک پذیری؛ عدم
قطعیت كاليسراسيون و...
* عوامل مربوط به ريرزته ائی (1010 650112 ) دستگاه اندازه گیری: که بطت عمل گرد
كردن اعداد بوجود مىآيد.
* عوامل مربوط به روش اندازهگیرمی: مانند خطای فیکسچرینگ » نیرروهای اعمالی
صفحه 126:
عدم قطعیت اندازه گیرء (ادامه)
لا عوامل محاسباتی عدم قطعیت
* عوامل تصادفی: توسط فرمول آماري " انحراف معیار استاندارد" واریانس تکرار اندازه گيري
محاسبه میشود
ل عوامل تخميني عدم قطعیت
* عوامل سیستماتيك: احتمال توزیع دانسیته این عوامل بر پایه تخمينهاي آماري تخمین
زده میشود
* توزیع ذرمال با ضریب همپوشانی ۲ ( بررای سطوج/ٍطمینان 740(
* توزیع مثلثی با ضریب همپوشانی ۲.66۹ یعنی V3
زیع مستطیلی با ضریب همپوشانی ۱۰۷۳۲ یعنی V2
* توزیع [] شکل با ضریب همپوشانی ۱.4۱4 یعنی
۳
صفحه 127:
عدم قطعيت اندازه و 5 (ادامه)
۱
Uniform Distribution U-shaped Distribution
“ail ۳3 oe
Triangular Distribution
ww
صفحه 128:
عدم قطعيت اندازه كير ی (ادامه)
Distribution density Standard uncertainty u
i
a
u= = 4 ~058a
=
2
a_ sestim. value < a4
Confidence level 100%
Rectangular distribution fg.
al
29 _ و
= 04a
24 6
a_ <estim. value < a,
Confidence level 100%
1
صفحه 129:
عدم قطعيت اندازه كير ی (ادامه)
0 نا 2 2 - < « 2
5 5 = 3
3 a_ <estim. value <a,
3 یت level 99.73%
a
3 us 22. 3 «02
2 ane 7 . سه 6 9
ده 0 ۳ Confidence level 95.45%
|
د نا 2
-a<estim. value<+a
Confidence level 100%
Udistribution
صفحه 130:
عدم قطعيت اندازه كير (ادامه)
۲۲۱ -
Lois as d’applicatio
Loi ype Cas @application
Tout type derreurs dépendantes
Wun nombre important de
parametres, chacun stant de faible
Normale fet individuel
99.8% A utiliser en absence
informations sur les phenomenes
7 0 a
physiques engendrant ces erreurs
Resolution d'un appareit
numérique
Uniforme slasse
Derive supposée (un etalon,
Exrour variant entre deus,
۱
سل exiremums de fagon sensiblement
sinusotdale
Derive { |
۱ i
d “aresinus Température "un local
۳
صفحه 131:
عدم قطعيت اندازه كير (ادامه)
لا مثال 1: gl کولیس دیجیتال ۱۵۰ میلیمتر با ريزشائى (18650111]1011) :0.01723322
۲۷۲۲ ۸
Item ۱ ۲ ۳ 1 >
۱ ۱ ۱ 1 i
۲ ۱ 1 aa
5 ۱ ١ ۳ ۳
7 1 1
تدای ۳ - 000000 - 003
۳ 5 5
003ه _ لح رو نووودسب U,, = S(e)= 0.0007 mm
صفحه 132:
Reference of Value
Calibration Certificate
Calibration Certificate
Catalog oF Standard
DIN 862
0.5 x Resolution
۳
Standard
Uncertainty
6.00163,
۷ 0.0027 + 6
1۸
‘Coverage
Factor
6mm
bution
Normal
Normal
Rectangular
0.0023
Source of
Uncertainty
Deviation of
Master
Uncertainty
of calibration
| Deviation of
equipment
Resolution of
equipment
Influence of
temperature
صفحه 133:
عدم قطعبت اندازه گیری (ادامه)
CTE
(ppm/K)
11.5
21
24
3-7
1.2
0.05
0.5
6.3
Material
Steel
Brass
Aluminum
Glass
Invar
Zerodur
Quartz
Granite
3 =o AT]
AL=Change in Length
AT=Change in Temperature
c= Coefficient of Thermal Expansion (CTE)
صفحه 134:
wre
Standard
DIN 862
DIN 863
DIN 861
DIN 878
DIN 2270
‘Scale division value 0.1 and 0.05
(20+0.1-Z) um
Vernier value 0.02 and digital
3
34m
3pm
3
9
display 0.01
22 +020
(@+L150) um
(approximation)
(0.10 +0.002L) um
(0.20 +0.004L) jm
(0.40 + 0.0081) um
13
3
12
14
17
دی ی ی ی
3
3
3
Measuring device
1. Caliper gauge
L measuring length in mm
2. External screvr type micrometer
U' oreatest measuring length of
micrometer in mm (valid til max
500 rm) initial length set at "0"
3. Parallel gauge blocks
Degree of accuracy 0
Degree of accuracy 1 u. K.
Degree of accuracy 2
4, Dial gauges
Display range 0.4 and 0.8 mm
Display range 3mm
Display range § mm
Display range 10 mm
5, Lever gauges
صفحه 135:
عدم قطعیت اندازه sx (ادامه)
6. Dial indicators |
Scale division value < 1 ym 12860 | 05 560. 0:
Scale division value > + m 120d. | 03sed. ۵
7. Dial indicator with elect. mit contacts DIN 879
Scale division value <1 ym 18 1
Scale division value > 1 ym 18 05 4۵
8. Pneumatic linear measuring DIN 2271
instruments 20 05 ۵:
without trimming 15 05 ۵
wth trimming
9. Electrical linear measurement for not
analogue instruments 1%of final value’) | standarc-ised
digital instruments 0.5 % of final value
40. Sine bar Ue Uso DIN 2273
Roll spacing 100 mm 4 1
200 mm 2 10
300 mm z 9
400 and 500 mm 2 9
11.Co-ordinate measuring instruments | U=.A+C-L (depending on | VDINDE 2917
manufacturer)
صفحه 136:
عدم قطعيت اندازه كير (ادامه)
مثال2: براى ميكرومت, داخل سنج سه فكه 14 0.001mm .( Resolution) 35254 MM W~
YO.000000274 = 0.000523 mn - )کل - 6و
s@ =
0.000523
دا موم ۳0۱3
0000 ۱2
۳
صفحه 137:
TYPE = Be
Distibuion | Cee | SARMART T Reteence of Value
Normal 2 1.002 Calibration Certificate
Rectangular 7: 0.0023 Catalog or Standard
rronguar | 2419 | 00002 | 05 Reston
فيد | رمن | oo2e
0.0031mm
۳۷
Value
000
0.0013
0.004
۲
Souree of
Uncertainty
Deviation of
Master
Uncertainty
of calibration
| Deviation of
equipment
Resolution of
equipment
Influence of
temperature
7
Item
صفحه 138:
عدم قطعيت اندازه كير (ادامه)
مثال 3: بر
00 نیو
ائى Resolution =0.001N ذاريم
0.0012? + 0.0115? +0,0002? + 0.0001? + 0.0014
U,, =V0.000186 = 0.0136
Ue = {U2 + U2 = 40000097? + 0.0136 = 0.0136
۳۸
صفحه 139:
TYPE “Bo
Sore 5
امسا ل ل ا
Uncertainty Factor _| Cneertainty
Uncertainty | اه ووو 2 0012 | Calibeation Cetitiea
۱ ی | ©0024 [Normal 00012 | Calibration Cenitcate
Catalog
2 | Peviston oT 002 | Rectangular | 1.732 | ons (2
ee Standard ISO7S00-1
فد رل سس اه پر و | 0.0002 (0.5 x Resolution
equipment
Catalog
VY = 40,002%.N “¢
nllucnce 0
00016 | 1eShape 1 00
* | ۱ ۷۲ | ۶ ۱
s | to 1۳ 1 mid
sonsivity
6 | ۳۳۳۵] قفد | موجن هه 07
/ bis ie ۱ سوت
اسع ا
۳
صفحه 140:
عدم قطعيت اندازه و 5 (ادامه)
لا عدم قطعيت براى جندكميت:
۰ ضريب وزني عدم قطعيت هريك از كميتها (متغيرها) jf aS Ci طريق مشتق جزبي تابع
اندازه گيري نسبت به هريك از متغیرها بدست مي آید:
هن
صفحه 141:
عدم قطعيت اندازه كير ی (ادامه)
لا براي مساحت با سطح مقطع مستط
3 براي مساحت با سطح مقطع كرد:
0
صفحه 142:
عدم قطعيت اندازه و 5 (ادامه)
itt براي FF
vr
صفحه 143:
عدم قطعيت اندازه كير (ادامه)
مثال 4: محاسبه عدم قطعيت براى تنش:
0 نيوت
٠ مقدار نيرو (17) اندازه
ى ميشود و توسط ميكرومتر سطح مقطع (5-8*8) قلم ورد
برى ميشود.
قطعیت اندازهگیری از نوع ۸ :
- برآورد عد
(x) = 0.31976 = 0.59141 MPa
59 ع
s(x = 5) 959141 9.1309 ۸
vn 20 vr
صفحه 144:
عدم قطعيت اندازه كير ی (ادامه)
برآورد عدم قطعيت اندازهكيرى از نوع 13 :
Uta of
Lily
fei
- عدم قطعیت اندازهگیری لودسل و میکرومتر را قبلا برآورد کرده ایم:
os, = 42V3.976% 10° +8.666x 10°F? N رثا
, = £2(0.0102) mm
- ابعاد سطح مقطع قلم مورد آزمون:
a=4mm , b=2mm
Me
صفحه 145:
عدم قطعيت اندازه و 5 (ادامه)
- جهت برآورد الا تابع توزيع هرد وال دسل و ميكرومتر) را ©518(0-[] درنظر ميكيريم:
0 1 97610 + 8.666» 10“ “بر + -F چا
* 12 42 2 1 v2
Us aS 1.988 «107 +
8
22075105 F? +1.988x10" MPa
10.1322? + Gare 10°F? +1.988« 107) MPa
© ogy = 22V3.234x10 "F* +0.01946 MPa
Me
صفحه 146:
ایزو 9000 - کلیات
م
۲
تمامي دستگاههاي اندازه گيري که بر کیفیت تاثیر گذار است باید مشخص شده و در فواصل
زمانی مقرر بر اساس استانداردهاي پذیرفته شده کالیبره شود
روشهاي اجرایی کالیبراسیون شامل: نوع تجهیزات؛ شماره شناسایی؛ تعداد دفعات اندازه كيري؛
روش کالیبراسیون؛ معيارهاي پذیرش و ... مدون گردد ۱ 7
دستگاههاي اندازه گيري را با يك برچسب مناسب شناسايي نموده تا وضعیت کالیبراسیون آنها
را نشان دهد
سوابق کالیبراسیون دستگاههاي اندازه گيري را نگهداري نمایید
از شرایط محيطي براي کالیبراسیون دستگاههاي اندازه گيري مطمئن شوید
اطمینان یابید که جابجايي؛ نگهداري؛ انبارش دستگاههاي اندازه گيري به گونه ایست که
صیحت استفاده آنها حفظ مى كردد
صفحه 147:
زو 7-9000 تجهیزات اندازه ؟
1" خرید دستگاه اندازه گیری
* دستگاهها باید داراي گواهي کالیبراسیون قابل رديابي به استاندارد ملي داشته باشد
* گواهینامه الگوریتم زرم افزار دستگاههای اندازه گیرری
*_ دستورالعمل تعمیر و نگهداري باید همراه دفترچه راهنماي دستگاه باشد
* نمایندگی دستگاه اندازه گیر: قادر به نگهداري و کالیبراسیون آن باشد
* آموزش افراد در زمینه طرزکار ؛ نگهداري و کالیبراسیون دستگاه اندازه گيري
لا کالیبراسیون دستگاه اندازه گيري
* کالیبراسیون شامل: دستگاههاي اندازه گيري ؛ فیکسچرها ؛ مسترها و نمونه هاي مرجع و
نرم افزار دستگاههاي اندازه گيري میباشد
* تعداد دفعات کالیبراسیو به نوع دستگاه و میزان استفاده متفاوت است که
توضيح داده ميشود 1
w
صفحه 148:
ایزو 9000 - گواهینامه کالیبماسیون
7 اطلاعات مورد نیاز در گواهی کالیباسیون
شماره منحصر بفرد گواهینامه کالیبراسیون
شرح و شناسايی دستگاه اندازه گيري (کالیبره شده)
تاریخ انجام کالیبراسیون
شرح و شناسایی دستگاه کالیبره کننده
عدم قطعیت دستگاه کالیبره کننده
روش اجرايي کالیبراسیون و استاندارد مبناي کالیبراسیون
شرایط محيطي کالیبراسیون
قابلیت رديايي کالیبراسیون به استاندارد ملي
نتایج کالیبراسیون و محدوده خطاي مجاز
عدم قطعیت کالیبراسیون
صفحه 149:
بزو 9000 تجهیزات ازه گیرو
my
7 اقدامات خارج شدن دستگاه اندازه گيري از کالیبراسیون
سوابق آخرین کالیبراسیون بررسي و صحه گذاري مجدد مي گردد
تاييد نمایید که خرابي دستگاه فقط پس از آخرین کالیبراسیون بوده
مشخصه محصولاتي که با دستگاه معیوب اندازه گيري شده دوباره بررسي گردد و
محصولات نامنطبق جداسازي شود
اثرات احتمالي عدم تطابق بر کیفیت نهايي محصول مشخص شود
دستگاه اندازه گيري معیوب مجددا کالیبره شده
پریود کالیبراسیون مجددا بررسي و تعیین گردد
صفحه 150:
Q
تجهیرات اندازه گیری باید ویرگیهای اندازهشناختی لازم را داشته باشد مثلا: درستی؛ پایداری»
گستره و تفکیکپذیری
تجهیزات و مستندات باید به صورتی حفظ شوند که هر گونه اصلاح شرایط استفاده (از جمله
شرايط محيطى ) و غيرره كه براى دستيابى به ویژگیهای عملکردی مورد نیاز در نظر گرفته
seb
شوه
ل ویژگیهای عملکرردی مورد نیاز باید مدون شوند
صفحه 151:
بزو 2--- 4.3( نظام بيد
لا بايد نظام مدون كا رآمدى را براىتأييد (كاليبراسيون) و بهكا ركيرى تجهینزرات اندازه گیسی» از
جمله استاندارّدهاى اندازه كيرى ايجاد نموده و برقرار نمايد
لا آزمايشكاه باید بای هر یک از تجهیزرات اندازهگیری یکی از کا رکنان صلاحیتدار خود را به
عنوان فرد مسئول منصوب نماید تا اطمینان حاصل شود که تجهیزات در وضعیتی رضایتبخش
قرار دارند
ا در مواردى كه تمام پا بخشی از تأیید (از جمله کالیبساسیون ) با خدمات منایع بیررونی تکمیل
میشود باید منابع بیررونی نین با الراهای استاندارد ایزو 10012 تا حدی که بای کسب
اطمینان از انطباق آزمایشگاه با اين الراها ضروری است مطابقت
صفحه 152:
بزو 2- نظام تایید (ادامه)
ver
Q
Q
خطای مربوط به فرآیند کالیماسیون باید تا حد امکان کم باشد. این خطا بهتم است از يكسوم و
ترجیحا یکدهم خطای مجاز تجهیزات بیشتر نباشد
كاليب_اسيون مريوط به هم كونه تأييد محمولاً در شرايط مرجع انجام موشود
معمولاً عملکیرد اعلاشده از سوی سازنده لاک عملكرد و درستى در نظ كرفته موشود. كاه
لازم است مشخصههای مورد ادعای oad ile تصحیح و تعدیل شود 7
هرگاه اطلاعی از ویش گیهای عملکردی تعیینشده از سوی سازنده در دسترس نباشد ملاک
عملکرد را میتوان بر اساس تجربه تعیین کرد ۲
صفحه 153:
,93 10012 4.4) ممیزی نظام تأیید
ال آزمایشگاه باید به صورت دورهتی و نظاءيافته كيفيت نظام تأييد (کالیبراسیون) را ممییزی نماید
تا از انطباق نظام با الراهای استاندارد ایزو 10012 مطمئن شود
a آزمایشگاه باید بر اساس نتایج حاصل از ممییزیهای
تایید را بازنگری و در صورت لنروع اصلاح نماید
از قبیل:بازخوردهای مشتریان, نام
روشهای اجرایی ممیزی کیفیت باید مدون شوند. نحوه اجرای ممیزی کیفیت و بازنگری و
هرگونه اقدامات اصلاحی به دنبال آن بايد ثبت شوند.
wer
صفحه 154:
ot
در انجام اندازه گیریها و در بیان و به کار گیر:
شتاختهشده را در فرآیند اندازهگیمی در نظر بگی
جه [زمايشكاء باید تمامی عدمقطحیتهای
از جمله عدمقطعيتهاى مرتبط به تجهیزرات اندازهگیری؛ استانداردهای اندازه گیری و
عدمقطعيتهايى كه از اشرادء روشهای اجرایی» و محیط ناشی میشوند
در تخمين عدم قطعيتهاء آزمايشكاه بايد كليدى داددهاى ذيرربط را به حساب آورد
صفحه 155:
بزو 10012 4.7( روشهاي = gl
آزمایشگاه بايد براى تمامى تأييدهايى كه انجام میشود روشهای اجرایی مدونی مشخص نموده و
به كار كيرد
آزمايشكاه بايد اطمينان حاصل نمايد كه تمامى روشهاى اجرايى براى مقصود مورد نظس
مناسباند
این روشهای اجرایی باید اطلاعات کافی در بر داشته باشند تا از انحام صحیح آنهاء از
سازگاری کاربرد آنها واز معتبربودن نتایج اندازهگیری اطمینان حاصل شود
روشهای اجرایی بایده در صورت لو در دسترس تأییدکنندگان قررار گیررد
روشهای اجرایی؛ ممکن است به دستورالعملهای مکتوب خریدار پا سازندهی دستگاه محدود شود
صفحه 156:
)4.8 -2
آزمایشگاه باید بررای کلیه تجهیزات اندازه گیرری ( از جمله استانداردهای اندازهگیری )
شناسنامهیی حاوی اطلاعات مربوط به ساخت» نوع و شمارهی سریال (یا هر شناسهی دیگس) را
تهیه و نگهداری کند
این شناسنامه باید نشاندهندهی قابلیت اندازه گیری هر یک از تجهیزرات اندازه گیرری باشد
گواهینامههای کالیبماسیون و سایر اطلاعات مربوط به کار کرد دستگاه باید در دسترس باشند
حداقل زمان نگهداری سوابق به عوامل متعددی از قبیل نیازمندیهای مشتري؛ مقرررات يا الامهاء
تعهد سازنده و غیره
لازم است که سوابق مربوط به استانداردهای اصلی اندازه گیری به مدت نامحدود نگهداری شوند
تگی دارد
صفحه 157:
بزو 10012 سوابق (ادامه)
wey
7" نتایج کالیبماسیون باید با جررئيات كافى ثبت شود تا قابليت رديابى را ب
اندازه كيسىها اثبات كرد
2 هر اندازهگیری (کالیراسیون )را تحت شرایط اولیه باید بتوان مجدداًانجام داد
برای کلیه
لا آزمایشگاه باید روشهای اجرایی مدون و واضحی برای نحوهی نگهداری سوابق داشته باشد.
9 سوابق باید تا زمانی حنظ شوند که دیگ احتمال ارجاع به آنها وجود نداشته باشد.
صفحه 158:
بزو 00172 سو بق (ادامه)
اطلاعات ثبتشده در گواهینامه کالیبراسیون باید شامل موارد زیر باشد:
*_شرح و شناسهی انحصاری تجهیزات
*_تاریخ انجامهرتأیید 7
تیچ کالیاسیون پهدستآمده
در برخى موارد نتيجه كاليساسيون به صورت انطباق يا عدم انطباق با یک الم ارائه میشود
* فاصلدى زمانى منظورشده ميان تأبيدها
شناسهی روشاجرایی تأیید
شده برراى حخطاى مجاز
مرجع مورد استفاده در كاليبراسيون براى دستيابى به قابليت رديا
شرايط محیطی مربوط و شرحی در مورد هس كونه اصلاحات لازم در اين
شرحى در مورد عدم قطعیتهای موجود در زمان كاليساسيون تجهيرزات
هى كونه محدوديت در كاربرد
مشخصات فرد ( یا اضراد)انجادهندهی عملیا
*_شناسه انحصاری گواهینامه کالیبراسیون (مانند شماره سریال) و سایر مدا رک مرتبط.
ten
صفحه 159:
بزو 10012 سوابق (ادامه)
ات2( CERTIFICATE OF CALIBRATION
Epgheernec | [ وه | له | 4/70/90 [Cabra Gute: 0 =
]كماد مفعة 0 لبخ صدور opal AE oi Pr
نام متقاضني؛ شركت ديا كيان
.درس شعرك غرب - فا يك -خيابان يران زمين - خماين بكم - ولاك ۳۷۰ - نک او
ممحسابد Equipment Specifications 9 oe
[eee + Caliper
TypolModel (ae) + Verner
0:300mm + (کستره ده کیری) ۳۵۸۵۵ measuring
مه ۳
tod + 1194079 سفت فيه |
Maker (03334) 1 mitutoye
avon | نمی مادم |
گرارش کالیبراسیون
at معیطی:
0*6 مطابق پا استندارد. ۱9
۲سروش کقییاسیون:
كالببراسيون كوليس alee با استاندارد. 3429 [8906/1518 150 به روش مقایسهای انجام شده؛ داخلسنج و خارج سنج
کولیس در هت نقطه از كستره اندازه كيرى با اسفاده از پلوکهای سنجه کالیره کردیده و خطای توازی فک و عمقستح OT
sito
۳-قابلیت ردیابی:
AS esl آلمان بست و با استفاده لز تجویزات مرجع زیر 18 DAD yes انجام شده كليل pu at
4--Gauge blocks - Grade 1/180 3850 - Serial No. 613808,
2. Gauge blocks - Grade 1/180 3860 - Serlal No. 5067
3: Reference Gauge blocks - Grade (K) /180 3680 « Certificate No. DKD- 01304-37146 = ory
صفحه 160:
بزد 00172 سو بق (ادامه)
CERTIFICATE OF CALIBRATION
شماره سبح ۳-3 ]ری تقیراسون eed ۳
ايع یسیو
1-4 -خطاهاى اندر كيرى خارجسيع وداج سير
خطلى مجار mien pa gk
ساره وی(
mes eae
7 5 2 2
30.020 5 5 31200
30020 3.0 2.00 30:0
30030 0 92 ,50000
30030 2 [ 302 ,300800
30.090 2 2 تست
هو 2 a0 300.000
ama
bans
PERE تسب تروسس عل
Kime) ee hae خضای قرانت شده(00۳0) 5
ra 018 eA بیع ی دی سوه
eer
(amgangae gies |e ae secu
0.000 oy 20.000 = 85
1 Ls 5
معدم قطعيت اندازهگیری: 010000 4۵ * ولا
صفحه 161:
ae (ادامه)
yh oid 20-895 سل CA
رن ای
trainer itt ott
soos hott
صفحه ۱ از و شماره گواهی : ۸6۱۲۱۹۷
نام دستگاه : پیپت حبابدار تاريخ كاليبراسيون : ۸6/۱۰/۲۵
سازنده :۵602077 نام متقاضی : شرکت آریا کیان
۸۶/۱۰/۲۰ : جع شماره و تاریخ درخواست - 9 Jae
کد دستگاه تاریخ صدور : ۸6۱۱۰۱۳۷
کمیت اندازه گیری : حجم یکای اندازه گیری : ملی لیر (ام) همای مینا: 20*6
شرایط محیطی : دما ©* 21 25+ / فشار ملتسم 5 640 / رطويت 25% 40
استاندارد مرجع و قابلیت ردیابی : .۰ 00۳0121 G034766, Class E2 according :50۲ ,اوه که اعد
(Cattorated by DKD CALIBRATION LABORATORY - Germany
روش کالیبراسیون : 5502-94 5700"
استانداره کاری ۶ ع 0.01/ MSCS 1212 شوه مس
ضریب تصحیح دم و فشار (بوروسیلیکات)
عدم قطعيت استاتدارد كارى : ا« 20005
ore اس رس داس
99.838 100
1.0033 ma
ly 0 man Ul dae * وق 1۸682200 مرو به یک معيار at
™ || * بيت حبابدار هر هيع يك از كلاس حاى ome Sa 13 28
صفحه 162:
ایزو 10012- 4.9) تجهییرات انداز, یر ی نامنطبق
nr
هریک از تجهیزات اندازهگیری که
آسیب دیدهاست
* بار اضافى بس آن اعمال شده یا به طور نامناسب استفاده شدماست
* کارکرد تادرستی دارد
زمان تعیینشده ببرای تأیید آن سپرری شدهاست
مهس و موم آن مخدوش شدهاست
باید از طریق جداسازی و برچسب:
تجهیزاتی را تا زمانی که علت نامنطبقبودن آن برطرف و مجدداً تأييد نشدداست نبايد مورد
استفاده قرار داد
در مورد دستگاههاییکه صحت عملکرد بعضی قسمتها یا گسترهها ثابت شود میتوان دستگاه مزبور
را فقط در قسمتها یا گسترههای بدون عیب به کار گررفت» به شرط آن که دارای برچسب واضحی
باشد که محدودیتهای استفادهی آن را نشان دهد
از وضعیت در حال استفاده خارج شود
صفحه 163:
بز و 10012- 410) بر چسبزن تأیید
nr
=
ل آزمایشگاه باید کلیه تجهیزرات اندازهگیری؛ ببرچسبزنی یا به هر نحو دیگری نشانه گذاری
lay) sub olay bangs تشان دقد
هر محدودیتی در تأیید؛ یا در کاربرد نیز باید روی تجهینزات نشان داده شود
3 هنكامى كه ب رجسبزنى یا کدگذاری =
ديكرى را ايجاد نموده و برقرار نكّه دا
بر جسبزنى ممكن است به صورت جسباندن ب رجسب خودجسب يا برجسب آويز بس
روىتجهيرزات اندازهكيرى انجام كيرد و بايد تاريّخ آحرين تأييد را مشخص كند
تجهيزات اندازهكيرى كه نياز به تأييد ندارند بايد به وضوح مشخص شوند
لا جنانجه تأييد دستكاه اندازهكيرى بخش عمدهيى از كل قابليت آن را در بس نمیگیرده این موضوع
باید بر روى برجسب تأييد قيد شود
بايد روشهاى اجرابى مؤش
صفحه 164:
۰
93 10012— 1 فواص glo} دید
me
تجهیزات اندازه گيرري باید در فواصل زمانی مناسب بر اساس پایداری؛ مقصود و کاربرد آنها
تعیین میشود مورد تأیید قرار گیررند
این فواصل زمانی باید به صورتی باشد که پیش از هم تغییس احتمالی در درستی؛ که در SINS 2
تحهیزات حائز اهمیت است تأیید محدد صورت پذیرد
برای اطمینان از استمرار درستي تجهینرات بايد با توجه به نتايج كاليبمراسيون در تأييدهاى قبلى»
در صورت لو فواصل زمانی تأييد را كوتاه كرد
a فواصل زمانی تأیید نباید طولانی شود مگ آ آن که نتایج کالیبماسیون در تأییدهای قبلی به روشنی
Ls دهد كه اين كار تأيى نامطلوبى در اطمينان از درستى تجهييزا. ن
آزمایشگاه باید بای تصميم گیرری در مورد انتخاب فواصل زمانى تأييد معيارهاى عينى مشخصى
آیید هر قدر هم کوتاه در نظر گرفته شود احتمال بسروز نقص يا نارسايى در
ی در این فاصلهی زمانی وجود دارد
صفحه 165:
53
Performer
Sia
ne
Form No,
Revision: B
Date: 03/07/2002
Page of
Reference
Average
Valu
ISOMEC Were
Daity CHECK (DC)
1
10
IECHANICS Lt
WSIS
SAPCO LABORATORIES COMPLEX
Equipment
Name Resolution Thue value
16 1۳16
52055016 Evan 1۳
Measurement Trails
Reading: Reading->
Reading-*
صفحه 166:
بزو 710012 فواصل_زماني تأیید (ادامه)
ل
تجهیزات مزبور در آن به کار میرود متوقف كرد.
های مکررر هزینهبر است و استفادهی پیوستهی تجهیزات را ناممکن میسازد و کاری را که
ابراين بايد تعادلى در اين ميان برقرار شود
ل عوامل بسيارى در تعيين بريود تأييد مؤش رند كه مهمترين آنها به شرح زيس است:
نوع تجهيرزات
توصیهی سازندهی تحهیزات
روند دادههای بهدست آمده از کالیبماسیونهای پیشین
سوابق ثبتشدهی نگهداری و تعمیس
گستردگی و دشواری کاریرد
sls Sian Sanh Sl
يود مقایسهی متقابل با دیگر تجهیزات اندازه گیری
شرایط محیطی (حماء رطوبته ارتعاش و غیره)
درستی مورد نظ در اندازهگیری
صفحه 167:
931 10012 فواصل زماني تأیید (ادامه)
7 الف) انتخاب اولیه فواصل زمانی تأیید
مینای تصمیم اولیه در تعیین فاصله زمانی تأبید عموعاً بر اساس شم مهندسی است
ل عواملى كد بايد در نظ كررفته شوند عبارتند از
توصیه سازنده تجهیزات
۰ گستردگی و دشواری استفده
* تأثير محيط
= درستي موردنظ در اندازه كيرى
w
صفحه 168:
7 ب) بازنگری فواصل زمانی تأیید
* نظام قبلی که بدون باز بی فواصل زمانی أیید و فقط بر اساس شم مهندسی استوار باشد به
اندازهی گافی قابل اطمینان نیست
يس از بمرقراری تأیید به روال عادی؛ باید امکان تنظیم فواصل زمانی تأیید وجود داشته باشد
تا میان احتمال بروز عدم انطباق و هزینههاء تعادلی بهینه برقررار شود
* اكى كمبود مالى يا نيروى انسانى طولانيتى كردن فواصل زمانى تأييد را ايجاب م ىكنده
ولي به کار گیری تجهینات اندازهگیری که درستی لازم را ندارند موتواند هرزيندى زيادى
در بر داشته باشد
۵ روش 1 :تنظيم خودکار یا پلکانی"
*_ در هر تأیید (کالیبراسیون) اگر دستگاهي در محدودهی خطا قررار گیررد فاصلهی بعدی
تأیید افنرایش مییابد و اگر خارج از محدودهی خطا باشد فاصله کاهش خواهد يافت
* این روش "پلکانی" میتواند تنظیم سریع فواصل زمانی را در پی داشته باشد
أسد (ادامه)
صفحه 169:
بزو 710012 فواصل_زماني تأیید (ادامه)
ل روش2: روش نمودار کنترل
* در این روش قاط کالیبراسیون مشابه را از هر تأیید انتخاب کرده نتیج را نسبت به زمان
تررسیم میکنند. مقادیر پر کندگی و رانش از روی نمودار حاصل محاسبه میشوند
رانش را معمولا به صورت مقدار میانگین در یک فاصلهی زمانی تأیید و در مورد تجهیزات
يار يايدار در جند فاصلهى زمانى تأييده محاسبه میکنند . 7
ل روش 3: روش زمان تقویمی
در این روش, ابتدا تجهیزات اندازه گیرری بر مبنای شباهت ساختاری و شباهت میزان پایداری
و قابلیت اطمینانی که از آنها انتظار میرود گروهبندی میشوند
فاصله زمانی تأییدی که به هر گروه اختصاص داده میشود ابتدا بس مبنای شم مهندسی است
* چنانچه زیرگروم خاصی از تجهیزات وضعیت مشابهی با سایر اقلاع آن گرروه ندارد این
زیرگروه باید به یو یی منتقل شود که فاصلهی زمانی تأیید دیگری دارد
ne
صفحه 170:
بزو 710012 فواصل_زماني تأیید (ادامه)
7 روش 4: روش مدت به كيرى
2" فاصلهی زمانی تأیید؛ به جای زمان سپرری شدهی تقویمی؛ بر حسب ساعات كا ركرد دستكا
میشود
ل معایب اين روش به شرج زیر است:
* این روش را نمیتوان در مورد تجهینات اندازهگیرری یا استانداردهای غیرفعال (مانند
مقاومتهاء خازنها و امثال آن) به کار برد
* دستكاه اندازهگیری در حالت غیرفعال یا هنگام جابهجایی دچار رانش یا افت کینی میشود از
این روش نباید استفاده کررد. در هم حال» زمان سپری شدهی تقویمی باید در نظر رفته شود
* در این روش دستیابی به روالی مشخص و منظم بای انجام کار بسیار دشوارتس است»
زیرا آزمایشگاه کالیبماسیون از تاریخی که فاصلهی زمانی تأیید خاتمه مییابد اطلاعی
ندارد
صفحه 171:
بزو 710012 فواصل_زماني تأیید (ادامه)
w
Q
روش ۵: آزمون در حال خدمت (جعبهی سیاه)
اين روش میتواند در فاصلهی میان تأییدهای کامل اطلاعات سودمندی در مورد مشخصات
تجهیزات اندازه گیرری فراهم آورد؛ و افزون بر آن رهنمودی در مورد مناسسب بودن
برنامهی تأیید به دست دهد
این روش صورت دیگری از روشهای ۱ و ۲ و به ویژه برای دستگاههاي پیچیده مناسب
است
پارامترهای مهم به طور مکرر (یک یا چند بار در روز ) به وسیلهی تجهیزات کالیماسیون
با یک "جمبهی سیاه" (مخصوص نظارت پارامترهای یادشده )بر رسی میشود
چنانچه با استفاده از جعبهی ياه معلو] شود كه د تگاه اندازه گیرری نامنطبق است» دستگاه
مزبور برای تأیید کامل ارسال میشود
میت بررگ این روش آن ات که تجهیزات اندازهگیرری در بیشترین زمان ممکن در
دسترس کاربران قرار دارد
صفحه 172:
تعيين دوره کالیبر اسیون برحسب موارد ذکر شده در 010/1
°
0
نم مود
تسه سره
سای و وی اسف
سحت وبرستي) سيره تر در نازء تر
ود هاي بيست لس ازسوايق كير سيون قل
اسايق نت خدء تسر وتكهاري
تب سوق رش
شاب متسه ee
pam an بت بر ده مره تا
ea
2
2
12
6
12
24
0
18
0
3
0
13201013
شرج ربق دنس زمیتکه(02
نإ متوسط 10023
تستكاه رمع (6-12) - نستكاه كاري (02-18]
Se
1
=
Che 08 OE OA
ب 10 (12)- كم 341
012( -متوسط (1224) سك Hy
صفحه 173:
wr
و 10012- 4.12) مهر و موم کردن تجهیزات
قسمتهای قابل 2 ات اندازهگیرری که تنظیم آنها بر عملکرد دستگاهتأثرر می گذارد
باید مهرروموم شود تا از دستکاری آن به وسیلهی افراد غیمجاز محفوظ بماند.
نظام تأیید آزمایشگاه باید دستورالعملهایی برای به کار گیرری این قبیل مهرروموم و تعیین تکلیف
تجهیزراتی که مهرروموم آنها آسیب دیده پا مخدوش شده فراهم آورد
2" مهروموع کرردن بمرای قسمتهایی از تجهییزات (مانند تنظیم کنندههای صفر ) که توسط كاربس
بدون نياز به مراجع بیررونی تنظیم میشوند کاربرد ندارد
لا تصمیم گيري در مورد دستگاههایی که باید مُهروموم شوند و انتخاب مواد لازم بای مُهروموم
کردن از قبیل بررچسب؛ لحیم؛ سیم؛ رنگ و غیره محمولا بر عهده آزمایشگاه است
صفحه 174:
ایزو 10012- 4.13) استفده از محصولات بیر ون
we
ل آ آزمایشگاه باید مطمئن شود آن دسته از محصولات مربوط به منایع بيرروني يا پیمانکاران فرعي
(از جمله کالیبماسیون) که در اندازهگیرریهای آزمایشگاه تأثیس عمدهبی دار مورد
برخوردار است
آزمایشگاه میتواند رای کسب اطمینان از کینیت محصولات بیررونی از منابع معتبر رسمی
استفاده کند
بهره گیسری از این منابع بيروني مسئولیت آزمایشگاه را در مقابل مشتري کاهش نمیدهد
چنانچه آزمایشگاه به جای استفاده از منابع معتبس؛ خود به ارزيابى منبع بيرونى بيردازد بايد
شواهد رسمی دال بم صالاحیت انجام این ارزیابی را ارائه دهد
صفحه 175:
اپزو 10012- 4.14) انبارش و حایحاب
ل آزمایشگاه yb نظامی را بای دریافته جابهجایی» حمل و تقلء انبارش و ارسال تجهیزات
اندازهگیری خود برقرار نماید تا از استفادهی نابهجاه به کا رگیری نامناسب» آسیبدیدگی و هر
نه تفییم در خصوصیات ابعادی و عملکردی آنها جلوگیرری به عمل آید
9 براى جلوكيرى از اشتبا
ن اقلام مشابه بايد اقدامات لازم به عمل آيد
در مورد تجهیزات اندازهگیری متعلق به مشتري نيز بايد دقت كافى مبذول شود
صفحه 176:
93,1 10012- 4.15) قابلیت ردیاب
7 کلیه تجهیزات اندازهگیری باید با استفاده از استانداردهای اندازهگیری کالیبره شوند که قابلیت
ردیابی تا استانداردهای اندازه یی بینالمللی؛ یا استانداردهای اندازه گیری ملی سا زگار با
توصیههای کتفانس عمومی اوزان و مقياسها ( ]31۳1۷ ) را داشته باشند 7
O هر استاندارد اندازه گیری مورد استفاده در نظام تأیید باید با گواهینامه» گنرارش یا برگه
اطلاعاتی همراه باشد که منبع؛ تاريخ؛ عدم قطعیت و هم چنین شرایط واقعی دست:
آن قید شدهاست
صفحه 177:
x 10012— 4.17) شایط محیطي
لا شرایط کالیبمءکردن و بهکارگیری استانداردها و تجهیزات اندازهگیری باید تا حدی کنترل
شود که نتایج اندازهگیری معتبری بّه دست آید
ل به عوامل مؤش در نتايج اندازهكيري از قبيل دماء میزان تغییررات دماء رطوبته روشنائى؛ ارتعاش»
مینران گررد وغبار» تمییزی» تداخل الكترومغناطيسى و امثال آن بايد توجه كافى مبذول داشت
ل سازندگان دستگاههای استاندارد یا اندازهگیرری؛ معمولا مشخصههایی حاوي گسترهها و بارهای
حداكش و همچنین محدودهی شرایط محیطی بررای استفادهی صحیح از دستگاه ارائه میدهند
صفحه 178:
ايز 072- 4.18) كار کنان
ل آزمايشكاه بايد كليدى تأييدها راتوسط كا ركنانى انجام دهد كه از صلاحيت» آموزش» تجربهه
استعداد و سريرستى مناسب برخوردارند
صفحه 179:
"۷
0
ویگی استاندارد اینزو ۱۷۰۳۵
جایگزین راهنمای شماره 25 150/1150 و استاندارد ارويائى 1010145001 شده است
شامل کلیه الراماتی است که آزمایشگاههای آزمون از نظس فنی صلاحیت داشته و نی قادر به
فراهم کردن نتایج فنی معتبس میباشند
گواهی انطباق با استانداردهای 1509001 و 18609002 فیننسه حاکی از صلاحیت
آزمایشگاه بای راهم کرردن نتایج فنی معتبس نخواهد بود
دریرگيررنده انواع آزمون / کالیماسیونی میشود که با استفاده از روشهای استاندارد» روشهای
غیر استاندارده و روشهای ابداع شده در نود آزمايشكاه انجام مى كيرد
صفحه 180:
ایزو 17025 - کلیات
عواملی که در صحت و قابلیت اعتماد نتایج آزمونها موشرند عبارتنداز: عوامل انسانی؛ شرایط
محیطیء صحه گذاری متدهاء تجهیرات, قابلیت ردیابی اندازه گیری» نمونبرداری» اقلاع مورد
آزفویه:.
ل سهم عوامل فوق در عدم قطعیت کل اندازهگیری بین انواع آزمون متفاوت است و باید در تهيه
روشهای اجرانسی متدهای آزمون؛ آموزش احراز شرایسط کا رکنان» انتخاب تجهیزات»
کالیبراسیون,؛ این عوامل در نظر گرفته شود
ل تعیین تمام عدع قطعیت غیر ممکن است» تخمین فاکتورهای مهم امکان پذیر است ار
a aaa yaa a
oP
w
صفحه 181:
uw
ایزو 17025 - کا رکنان
کاررکنانی که وظایف خاصی بر عهده دارند ( فعالیتهای خاص ) باید آموزش کلاسیک مناسب» آموزش
حرفهای؛ تجربه و مهارتهای اثبات شدهء واجد شرایط باشند
اهدف آموزش کلاسیک» آموزش حرفهای؛ مهارتهای کا رکتان: بررنامه های آموزشی
راهكار براى شناسائی نیازهای آموزشی» تامین آموزش پرستل
شرح وظایف شغلی (مسئولیتها؛ تخصص و تجربه مورد نیازء بررنامه های آموزشی ) بررای کا رکنان
مدیرریتی » فنی ؛ پشتیبانی و کلیدی در گیر با آزمون/ کالیبمراسیون
اختیار ویژه ببرای کار کنانیکه: نمونهبربداری» آزمون/ کالیبراسیون» صدور گزرارشها/ گواهینامههاه
ارائه نظرها و تنسیرهاء کار با تحهیرات
صفحه 182:
ایزو 17025 — شرایط محیطی
لا شرايط محيطى آزمون: منابع انرثى ؛ روشنائی و تهویه مطبوع. که انجام درست آزمون را تسهیل
نماید.
۳ اطمینان از اینکه شرایط محیطی نتایج را بیاعتبار نمیسازد یا بر کیفیت اندازهگیری اشس نا
مطلوبی نمیگذارد
دا هرجيزى براى يك عملكرد صحيح نياز به شرايط محيطى صحيح دارد
ل آزمون متوقف میگرده وقتيكه: ممكن است شرايط محيطى نتايج را به خط بياندازد
لا شرايط محيطى كه ب نتايج آزمون موش است بايد مستند شود
لا جداسازى مابين بخشهاى مجاورى كه در آنها فعاليتهاى ناسازكار انجام میشود
صفحه 183:
ایزو 17025 <- روشها و صحهگذاری
ل اطبمينان حاصل كنيد که هررنوع انحراف از متدهای استاندارد:
* ثبت م ىكردد
* از نظى فنى توضيح داده میشود
* مورد تاييد فرد مسوول واجد صلاحيت قرار مى كيرد
* مورد قبول مشتری واقع میشود
7" اطمینان حاصل کنید که متدهای تست/ کالیبمراسیون مورد استفاده :
* _درخواستهای مشتری را برآورده میسازد
بای انجام تست/ کالیباسیون مناسب هستند
اگر از پیش تعیین نشده th مشتری از متد انتخاب شده آگاه شده باشد.
*_درصورت نیاز مطابق آحخرین استانداردهای بینالمللی؛ منطقهای یا ملی هستند
*_باید متدهای استاندارد برای استفاده در آزمایشگاه صحه گذاری شده باشند
wr
صفحه 184:
ایزو 17025 - روشها و صحهگذاری (ادامه)
wae
Q
هرگاه روش پیشنهادی مشترری نامناسب» قدیمی» منسوخ باشدء بايد به اطلاع مشترى برسد
روشهاى استاندارد نشده بايد توافق مشترى حاصل شود و ييش از به كا ركيرى به نحو مناسبى
صحه كذارى شود.
صحهگذاری روشها: روشهای غی استاندارد, روشهای ابداعی» روشهاى استانداردخارج از
دامنه کاریء تغییاتی که در روشهای استاندارد اعمال ميشود
صحهگذاری: از طریق مقایسه با روشهای دی تستهای مقایسه ای بی نآ زمایشگاهیء اظهار
نظهای اصولی» د رک علمی
مستندات صحه گذاری: نتایج بدست آمدهء رویههای مورد استفاده» مناسب بودن یا نبودن روش
در اینجا نیاز به گفتگو بین ممیز فنی و آزمایشگاه مىباشد و نيازى به آديت نيست
7
صفحه 185:
كليه تجهيزات نمونهبردارىء اندا.
a
Ol pages - 17025 ایزو
گیری و آزمون مورد لروم که برای انجام صحیح آزمون استفاده میشوند:
موجود هستند و در وضعیت مناسبی قرار دارند؛ قادر به ارائه دقت مورد نیاز هستند
مطابق مشخصههای تعیین شده مربوطه کار میکنند؛ ببرنامه کالیبراسیون وجود دارد و ا
بعداز نصب و پیش از استفاده؛ چک و کالیبس» میشوند
توسط پرسنل واجد صلاحیت بکا رگرفته شوند
دستور العملهای بهروز برای استفاده و نگهداری از آنها موجود میباشده با شماره شناسایی مستقل متماییز
شدهاند
| میشود
سوابق دستگاهها و شرمافزارها موجودند و شامل موارد زیر میباشند:
شناسنامه دستگاه و نرمافزار آن, ناع سازنده» نام مدل» شماره سریال و هرنوع شناسایی ویره دیگر
دقت مورد نیاز و الزامات تعیین شده برای انجام تست/ کالیبراسیون را دارا میباشند
استقرار دستكامء دستوررالعمل ارائه شده توسط سازنده» یا اشاره به محل نگهداری این دستور العمل
سوابق کالیبمراسیون و موعد کالیبراسیون بعدی» ببرنامه حفظ و نگهداری و سوابق بهروز رای آن
سوابق هررنوع خرابی؛ تعمیم يا تفییس اعمالی در دستگاه
صفحه 186:
ایزو 17025 - تجهیزات (ادامه)
دستورالعملهای دستگاههای اندازه گیری شامل:
* بکارگیری دستگاه با رعایت نکات ایمنی؛جابجایی» نگهداری» استفاده از دستگاهء بررنامه حفظ و
نگهداری دستگاه
دستگاههایی که درمحرض بار زیادتر از حده یا به نحو نادرستی بکار گررفته ميشونده یا پاسخهای
مشکوک ارائه میدهند» يا خراب هستند؛ این دستگاهها از سرویس خارج میشوند
*_جداسازی میشوند یا بهشکل واضحی بعنوان " خارج از سرویس " علامت گذاری میشوند
* ارات خارج از حدود كا ركردن یا خرابی آذها بر روی تستهای قبلی مورد برررسی فرار
مى كيرد
0 دستگاهیکه براى مدتی خارج از کنترل مستقیم آزمایشگاه قررار گرفته است» کار کرد دستگاه و
کالیباسیون آن پیش از بکا رگیرری مجدد دستگاه چک شود
چک بین دو کالیباسیون بررای حفظ اعتماد به وضعیت کالیبماسیون تجهیزات
uw
صفحه 187:
ایزو 17025 - تضمین
رويههاى كنترل كيفى براى نظارت بر صحت نتایج تست و کالیباسیون:
* استفاده از مواد مرجع كواهى شده 01311/1) يا کنترل كيفيت داخلى از مواد مرجع ثانوى RM
* مشاركت در مقايسههاى بين آزمايشكاهى
* شركت در آزمونهاى حررفداى ممكن است بمراى آكلروديته نياز باشد
* تکرار آزمون با استفاده از همان روشها یا روشهای دیگ.
آزمون مجدد اقلام نگهداری شده.
* _همبستگی بین نتایج مربوط به وی گیهای مختلف یک قلم مورد آزمون
لا دادههای پدست آمده باید ثبت شوند تا بتوان روندهای احتمالی را شناسایی نمود و درصورت عملی بودن؛
باید از فتون آماری بهمنظور مطالعه نتایج بدست آمده استفاده 2S
w
صفحه 188:
ایزو 17025 - گواهینامه کالیبراسیون
3 گواهی کالیبراسیون مطابق قسمت خاصی از الزامات باشد» باید مشخص شود که با کدام بخشهای این
النرامات تطابق وجود دارد
ل در گواهی کالیبماسیون باید عدقطعیت, قابلیت ردیابی و ... ذکر شده باشد
ل نتایج کالیماسیون دستگاه پیش و پس از تنظیم يا تعمیم آن باید گنزارش شود
گواهیهای کالیبراسیون نباید توصیهای مبنی بر موعد بعدی کالیبراسیون داشته باشندء مگ آنکه
مشتری درخواست گرده باشد
آزمایشگاه پیمانکار فرعی باید گواهی کالیبمراسیون را خطاب به آزمایشگاه اصلی صادر کند
اصلاحیههای گواهی کالیبمراسیون باید در قالب یک سند جدا باشند که بصورت مجزا شناسایی میشود و
باید حاوی ارجاعات به سند اصلی باشد
صفحه 189:
مه 6 6 ۲ 8
6
0
مزاياى ساخت آزمايشكاه كاليبراسيون
کاهش هزینه
كاهش حمل و نقل (جلوگيري از اعمال ضربه به دستگاه اندازه گيري)
امکان دسترسي سریع
سرعت در انجام کالیبراسیون (افزایش بهره وري)
حساسیت کار (مثلا صنایع نظامي و محرمانه و ...)
تلفن آزمایشگاههای ساپکو
آزمایشگاه مکانیک: 4164
* آزمایشگاه پلیم: 4159
* آزمایشگاه متالورژی: 4163
* آزمایشگاه شیمی: 4157
* آزمایشگاه برق: 4166
صفحه 190:
1
آزمایشگاههای تایید صلاحیت شده (توسط موسسه)
تام آرمایشگاه Gola aes
كعبت اسنات ادرس
(ترحسب جروف القنا) | شكارة | اعتاريا تاريج.
Gal :8059534
إن سس 208 درو be te
فاكس : 8005729
لعن :1869576
أذ ساو عم mins انعا ريز
فاكس : 4409576
تلم :72715000
اسا و 2/4 2 | ابعاد-فشار-دما- سخدى ستجف | تهرات
فاكس : 4401554
BE] Cond) ipa aT 27 ات رود تس NEE
لقن :5065655
as pul ده فشار نهد
فاكس :6067444
نلعن 3310587
ادره کل تعمیرتجهیرات مخایرات | 652 «درورمو الكبريك oe
فاكس : 4311459
Ts
بهغام روش سياهات 280 )84/2/30 اناد اصفهان aes
تن :0295 052262
le wal 04 روح الكتريك - فشار ماهشهر
دقر مركري0713-300243.
Teas ea نلعن :5503345
oe sel 34/5/34 27
سترفه فاكس : 6516326
صفحه 191:
آزمایشگاههای تایید صلاحیت شده (توسط موسسه)
للد
6
13
Fy
5
1
كه
6
2
19
20
با
آپیشکاهان اندزه شناسی دقیق.
نانان سرو سياهان
تراكنورساري ابران
wep ule
تنظيم
خط رهر
Ste abe نوين
dos ستکس Uo
ates
رادنوس
qa مسحت al
Soin wa
83/6/5 28
ss 303
‘4/09/14 265
33/10/30 232
5/5/28 338
84/6)/2 36
3/6/24 587
Baris ۳3
227 57
34/2/19 وود
39/11/30 aa
775 22
aT - حرم - قشار - الكتريك - قلو-
نجهيرات اينيكي - دما
بعاد - قسار - دما - رطويت - كمبتهاق
عاد - حرم - فشار - الكنريك - دما
ابعاد - فشار سخدي نجي - تركمبر
اعد تركمير
انعد - حرم - فار - دما - قلق
افشار- حرم
ابعاد - قشار - جرم - تركفير- طروق
بغ - قشار - القتريك سحني
oe
فشار -انعد - كشتاور
ايعاد - قشار
oe
تهرات
lane
توران
oe
تهرات
ترات
cae
فاكس :95303
TEST ACS aD
"9956328 : خاکس
“6617624 yal.
5626989 : فاكس
425800-19 تلش
فاكس :425057-8
STi ab
16623325 cls
53226 6823405
(6329778 : خاکس
30063007 yal
a
فاكس :8045329
نلعن :3368861
فاكس 4427013
تلم : 8123252-3353
نلعن :3831227
فاكس :2438037
نلعن 36325637
فاكس :6632362
-
صفحه 192:
آزمایشگاههای تایید صلاحیت شده (توسط موسسه)
تیقانه ید صلاحیت:
TERETE 79
OSES: a
2 سابکو 2 جدرورمو ابعد فشار- oe poe i
فاكس :8903757
اجره کشا al Tas gps a 833763368416136
2 سکا 226 5د 7زم oe
قلو- سجني ot فكس: 840588
ساح يجهيرات وابرار الات تلقن : 3858057
us 3 قدردرهه oe sel
سای فاكس : 2898468
ايعاد - سجني Tap Sa تلقن 25631537
25 ساره کسیر ساب مد 00 oe
سبح فاكس :8802948
Waa | aE 7 7 22 تشات جرا | TESTE | oka
للش + 85029467
3 سنج دق طولا 7 زوع اعاد oe
فاكس :8730568
الل يي سس a a a a
3 استحش كوشا 2 >>
فاكس : 6017336
نلعن :3567566
Ga 29 کستر كاوة 00 33/10/16 افشار- دما oe
pasts :900828
3225م 7 Tg نلعن :335005
30 شیید همت. 36 33/9/36 3 Se be
هنا صف ترات 3 75 در - ریت 12 jaca nal 369315
wr
صفحه 193:
wr
3
33
3
38
39
1
1
وه
آزمایشگاههای تابيد صلاحيت شده (توسط موسسه)
els
Ena A aes we
Gopal
صانق سهيد اناق
اندازة كبرى دشق ).
shut appl lo
صبابج سهيد شفيع رادة.
glo شهيد رستكار
اصنايع هعدم تبراصفهان
صابع هوابيماساري ابرات
صنايع ظوابيعابي ابرات
طریف سنج صفاهان
wets cals
فولد مبارکه
بروانة ید صلاحیت:
نت 27
وده 11
aaa as
e/6/7 a7
3 3/8/28
68 رورم
518 5/12/25
512 ۸
163 4/023
320 عدردرمو
وه 82/9/20
27 4/8/37
وسابل نورين
at
ate
Sat قشار - هما - القتريق - جرم"
عاد
أتعاد - فشار - فلو
5
ايعاد - فشار - دما - الكثريك - تركصير
اناد - قشار ws الكبريك - سو
احرص - فلو
انعاد - قشار - دما - جزم
‘al
Fp Galas Spaces as
is
vse
ole
اصفهان
ساهس
تآس 77۳75277
تلم : 3130223
7
oa 3150228
فاكس : 5008827
تل :5200064
فاکس :249300
تلم 027227250817
فاکس :2222962
oa 255575-55
فاکس : 7303090
aD 5552555 2550555
© 3325006
aD 79992-20950
ysis 5227803 0312
تلع 5055608
فاكس : 6006168
تعکس 2207098
وود
Gab 2438- 7132238
اکس : 9332338-2905
تلس : 3325325
فاكس 1 3324324
صفحه 194:
we
“a
8
3
a
0
50
0
آزمایشگاههای تایید صلاحيت شده (توسط موسسه)
Ole Rapa Sle خودرق
hike کارخانجات
كاوشكرانا بهره ورى نوس
گروه صبابع موسكي با مهدي
گروه صنابع با مهدي
ماشين ابزار ابران خودرق
ماشین ساري نیرید
بروانة انيد صلاحيت
625 020
334 2/7/25
aera 281
505 2/2/15
ayy sa
am 36/2/30
519 2/3/27
298 84/5/28
tas sla
< ابقاد- قشار - دا - حرم رطويت
كمبنهاي شيميايي
ata!
ste!
ايعاد -خرم- قشار - دما
انعد
اناد
5
ube
بيركراة
oe
قرو
702۳29709777 | Gal
ده
فاكس :6026235
2529707
فاكس : 2265054
cal :3013079
فاكس :8611867
تلقن 35556267
فاكس :2936847
| تسن :2950422-2996644
فاكس : 290423
SEO TONE لس
290423 : فاكس
09261-25065623 uals
.0261-2503513 فكس:
نلس: 2898770-30
فكس: 2898798
صفحه 195:
52
2
55
56
37
زمایشگاههای تابید صلاحیت شده (توسط موسسه)
مجتمع زرفي بدي هاشم
فس سهيد باقر
موندسي مهن
ميران بي نظير
نهاك
نيك الظوار la
هوابيمائي جمهوري اسلامي
was
suis وه
207 7
8/6 506
2/4/16 307
5م 161
4/5/32 508
75رمع 162
ste!
آعاد- تسار
عاد فشار» سختي سبحي
وسابل نورين
ابعاد- قشار- دما- الكبريك
ils نورين
ابعاد- فشار- دما- الكبريك
ube
اهوار
تلفكس: 60665-12217532
ATES a
تس و 007007007
ass
7555146:
2338375 فكس:
71129863346045 al
3330026 فكس:
یت al
5513007 فكس:
5137523 نان
6035636 فكس:
صفحه 196:
مضرب و کسر یکای اندازه گیری
i
1۱۱۲۱۱۱۶۱1
0
do
aoe
مه
ao*
aoe
aoe
aoe
ao
ao"
aoe
FEVE |G ]۱۶ ۶
Pwr
aoe
aoe
10۳
dow
aoe
aoe
aoe
aoe
aoe
ao
صفحه 197:
گیچ بلوك
میکرومتر
ارتفاع سنج
خط كش ومتر
كونيا
ساعت اندازه كيري
ساعت دم موشي
كيج نيوماتيكي
ميز سينوسي
كاليبراسيون تخصصي طول
DIN 861 - ISO 3650 - JIS B 7506 - ISIRI 2696 - BS 888 -
OIML R30
DIN 862 - ISO 3599 - ISO 6906 - ISIRI 1980 - ISIRI
3129
DIN 863 - ISO 3611 - ISIRI 1967 - ISIRI 6442 - JIS B
7502
JIS B 7517 - BS 1643
DIN 865 - DIN 866 - DIN 6403 - JIS B 7516 - JIS B7512 - BS
4372
DIN 875 - JIS B 7526 - JIS B 7534 - BS 939
DIN 878 - DIN 879 - ISO R 463 - ISIRI 1968 - JIS B
7519 - JIS B 7503
DIN 2270 - JIS B 7533 - BS 3509
DIN 2271 - JIS B 7535
DIN 2273 - JIS B 7523 - BS 3064
صفحه 198:
کالیبراسیون گیج بلوک براساس 151161
2692
لا مدارک مرجع:
ISO 3650:1978 ,ISIRI 692 ۴
* دستورالعمل کار بار کالیبرتور گیج بلوک (کمپراتور)
* دستورالعمل کار با گیچ بلوک
2 تجهیزات مورد نیاز:
* كاليبراتور كيج بلوك (كميراتور)
* دستکش نخی
* الکل
صفحه 199:
کالیبراسیون گیچ بلوک براساس ISIRI
2692
كلاس كيج بلوى | كلاس كيج بلوك | ردي
ISO 3650 | OIML R30 | ف
1 K
2 00 AA
3 0 A
4 1 B
5 2 6
صفحه 200:
کالیبراسیون گیچ بلوک براساس ISIRI
2092
لا ستگاه 17۳0
جهت کالیبراسیون گیج بلوک مقایسه
با گیج بلوک گرید ک1
Electrical length
measuring device
with digital display
0
i
200
el
۳ هرد
Gauge block
tobe
(standard) measured
صفحه 201:
کالیبراسیون گیچ بلوک براساس ISIRI
2692
7 روش کالیبراسیون:
* كيج بلوک مورد نظر با الکل تمیز گردد
* گیج بلوک گرید >1 به آرامی روی میز کمپراتور قرار گیرد
* درابتدا پراب کمپراتور روی گیج بلوک گرید > تنظیم گردد
" سپس توسط جابجا شدن میز متحرک؛ پراب کمپراتور گیج بلوک مورد نظر را اندازه گیری
می نماید
* روی هر نقطه سه دفعه اندازه گیری تکرار میشود
* اندازه گیری روی پنج نقطه از سطح گیج بلوک تکرار می گردد
صفحه 202:
کالیبراسیون گیج بلوک براساس 151181
2692
لا روش کالیبراسیون: (ادامه)
* سپس از داده های بدست آمده؛ اختلاف حداکثر و حداقل poli اندازه گیری شده
(تغییرات ۵1181101 ۷) محاسبه گردد
* همچنین باید حداکثر انحراف (11010 4126718 مقادیر اندازه گیری شده نسبت به اندازه
نامی گیج بلوک گرید 1 محاسبه گردد
* با محاسبه حداکثر ۷۵۲1۵1101 و 6۷1۵1101( ؛ از جدول زير كريد كيج بلوک
تعیین می گردد
۱ Nominal tength +
Permissible deviation
(see table 4)
Variation in tength
(600 tabie 4)
صفحه 203:
کالیبراسیون گیج بلوک براساس ISIRI
2692
9 03
ra?
معا | Teng
reas | Hig
om | موه
om | مه
ممه | 080+
هه | مه
و | دنه
ممه | هه
مه ]| 200+
مه 240+
مره | 220+
50 | 380+
هه | sa
on | 300
مه | مود
ممه | 650+
مه | 780+
م | 200
۱2
Tolrmont wd perme variations,
i
سس | میت
See | تن
vex | ove
tem | ov
tow | ove
سر
som |
tam | om
م | مهاه
sim | ox
سه | مد
tim | an
ده | om
tam | مه
مه | ده
an | ap
tam | مه
ها ی
5 6
rao
‘eres ot | voter
srvpoint | inleng
sor | oxo
+020 | مه
دده | كمه
som | ديه
مه | one
ده | ممم
ros | وده
207 | one
+09 | 020
sao | كمه
e130 | ozs
sto | مده
كمه | ورد
2200 | مه
مه
ان
008
005
006
وه
097
008
000
وه
on
016
020
028
+007
2012
+020
+025
2038
$045
+080
090
aes of
min! oath
صفحه 204:
کالیبراسیون گیچ بلوک براساس ISIRI
2692
9 مثال:
* نتایج اندازه گیری روی 5 نقطه از گیج بلوک به طول 15 1۳010 :
Dev1= +0.09
Dev2= +0.05
Dev4= +0.06
Dev5= +0.04
Max. Deviation= 0.09 pm
Variation= (0.09-(-0.01))= 0.10 pm , Gage block
Grade: 0
صفحه 205:
کالیبراسیون گیچ بلوک براساس ISIRI
2692
۵ مثال:
* نتایج اندازه گیری روی 5 نقطه از گیج بلوک به طول 1.5 1۳010 :
Dev1= 0
Dev2= +0.01
Dev4= 0.00
Dev5= -0.03
Max. Deviation= 0.10 pm
Variation= (0.10-(-0.05))= 0.15 pm , Gage block
Grade: 1
صفحه 206:
کالیبراسیون گیج بلوک براساس 151181
2692
a كواهينامه کالیبراسیون:
تاريخ و شماره كواهينامه كاليبراسيون
* درج استاندارد كاليبراسيون: 2692 151181
* اطلاعات مربوط به گیج بلوک شامل: نوع؛ مدل؛ سال ساخت؛ شماره سریال و ..
* مشخصات گیج بلوک گرید 1 شامل: شماره سریال؛ شماره گواهینامه و تاریخ انقضا
گواهینامه
* هر حالت غیر نرمالی در طول کالیبراسیون باید درج كردد
* نتیجه اندازه گیری برای هر گیج بلوک شامل: مقدار حداکثر انحراف (1(671811010) و
تغییرات (۷۵۲1811010) و گرید هر گیج بلوک درج گردد
صفحه 207:
کالیبراسیون کولیس براساس 15111
prt oe ۹۹...
لا مدارک مرجع:
ISO 3599:1976 - 180 6906:1984 - 151581 1980 - 15181 *
3129
*_دستورالعمل کار بار کولیس
* دستورالعمل کار با گیج Sob
ل تجهیزات مورد نیاز:
* كيج بلوک (حداقل گرید 2) و متعلقات (فیکسچر گیج بلوک)
* دستکش نخین و:پارچه تنظیف
* الكل (يا استون)
صفحه 208:
کالیبراسیون کولیس براساس 15111
prt oe ۹۹...
ل روش کالیبراسیون: (خارج سنج کولیس)
* فکهای کولیس با الکل تمیز گردد
* توسط گیج بلوک روی اولین نقطه از گستره کولیس در سه موقعیت از فک کولیس (روی هر
موقعیت سه دفعه اندازه گیری) اندازه گیری تکرار گردد
* اندازه گیری فوق روی حداقل پنج نقطه در 70 درصد از گستره کولیس تکرار گردد (بهترین
حالت 10 نقطه در 100 درصد گستره کولیس می باشد)
* گرایش محاسبه شده باید کمتر از حداکثر خطای مجاز (40[06 در جدول صفحه بعد باشد
* سپس خطای توازی فکهای کولیس توسط گیج بولکهای ریز یا پین استاندارد محاسبه گردد
* خطای محاسبه شده باید کمتراز حداکثر خطای مجاز (411206 در جدول صفحه بعد باشد
صفحه 209:
کالیبراسیون کولیس براساس 15111
Fs
3 4 6 6 7 8 9 wn 2 a/ulise 5ت هة فه
1 etalon ai i
tome و
الا ا يبي رنس| Hin
صفحه 210:
کالیبراسیون کولیس براساس 15111
e
3
Maximum tolerance
in parallelism
of external
measuring faces
nm
8 e= + )20 + 0,05 LZ)
Maximum
Measured permissible
length error
L in reading
صفحه 211:
کالیبراسیون کولیس براساس 15111
prt oe ۹۹...
ل روش کالیبراسیون: (داخل سنج و عمق سنج کولیس)
* فكهاى كوليس با الكل تميز كردد
* توسط گیچ بلوک و فیکسچ ص؛ روى اولين نقطه از كستره كوليس سه دفعه اندازه
گیری تکرار گردد
* گرایش محاسبه شده باید کمتر از حداکثر خطای مجاز (411306 باشد
* بدلیل اینکه ع نج با خارج سنج یکپارچه است؛ خطای خارج سنج همان خطای عمق
سنج است و فقط تنها تفاوت آن در نقطه صفر است
* خطای عمق سنج در نقطه صفر محاسبه گردد
صفحه 212:
کالیبراسیون کولیس براساس 15111
prt oe ۹۹...
0 گواهینامه کالیبراسیون:
* تاریخ و شماره گواهینامه کالیبراسیون
* درج استاندارد کالیبراسیون: 3129 191۳
* اطلاعات مربوط به کولیس شامل: نوع؛ مدل؛ سال ساخت؛ شماره سریال و
* مشخصات گیج بلوک مرجع شامل: شماره سریال؛ شماره گواهینامه و تاریخ انقضا گواهینامه
* هر حالت غیر نرمالی در طول کالیبراسیون باید درج گردد
نتیجه اندازه گیری برای هر سه فک (خارج سنج؛ داخل سنج و عمق سنج) شامل: مقدار
(Reference Value) a>, و حداکثر انحراف مجاز (1۳006 و توازی
(Parallelism) 2 خارج سنج درج كردد
صفحه 213:
کالیبراسیون کولیس براساس 15111
rt Doe ۹۹...
CERTIFICATE OF CALIBRATION aaa
مهوت No! 643407 | CaNbrntion Gate: 84710710 | Teewed Date: G4 10/11 nome]
E _ كواهى كاليبرلسبوت ia eed | تریخ مدور ane aia 1 مص
WFO Spal ls
"درس شهبرک شرب -فاز یک - ليان ارات زمین - بان کم ولاك :8 - نگ لول
0 لم aaa
تسس Caliper
Typoittods! God en) + Verner
Measuring Rango (gp (کستره ناه + 0-300 mm
| recon ono مه
| موی (سريق سحت نيه
Maker (ote) مرس
lent 1 Ho a opt) و
peels MDE
one شرايط ١
۱94 مطایی با مدرد 20056
mins dart
كالببراسيون كوليس alee با استاندارد. 3429 [8906/1518 150 به روش مقایسهای انجام شده؛ داخلسنج و خارج سنج
کولیس در هت نقطه از كستره اندازه كيرى با اسفاده از پلوکهای سنجه کالیره کردیده و خطای توازی فک و عمقستح OT
sito
۳-قابلیت ردیابی:
AS esl آلمان بست و با استفاده لز تجویزات مرجع زیر 18 DAD yes انجام شده كليل pu at
4--Gauge blocks - Grade 1/180 3850 - Serial No. 613808,
2. Gauge blocks - Grade 1/180 3860 - Serlal No. 5067
3: Reference Gauge blocks - Grade (K) /180 3680 « Certificate No. DKD- 01304-37146 = "۴
صفحه 214:
کالیبراسیون کولیس براساس 15111
CERT!
Ont 04790770 ا تس ت5]
nd ]هر راون یه ai متسین
تس
۱ -خاهای ری خاجستع و داخل سين
(ra aa ie ah
rl sa can
دا سبع moe
2 22 2 2
30.000 23 300 21200
30020 0 2 50.200
30030 2 92 450.000
30090 سوه 200.000
20.000 0 و 350.000
a0 56 20040 300000
emer
fa
dase sign gt pa
Kime) ee hae خضای قرانت شده(00۳0) 5
ra oon (eal تک | mento na
arene sae
ی ers
0300
me معدم قطعيت اندازهگیری: 010000 4۵ * ولا
صفحه 215:
15116] کالیبراسیون میکرومتر براساس
mm AD Fs
2 مدارک مرجع:
DIN 863:1999 - ISO 3611:1978 - ISIRI 1985 - ISIRI 1967 *
* دستورالعمل كار بار میکرومتر
* دستورالعمل كار با كيج بلوى
7 تجهيزات مورد نياز:
كيج بلوك (حداقل كريد 2) و متعلقات (فيكسجر كيج بلوى)
* رينك كيج
* صفحه نوری (پتیکال پارالل)
منبع نور تک رنگ
* دستکش نخی و پارچه تنظیف
الكل (يا استون)
صفحه 216:
کالیبراسیون میکرومتر براساس ]15116
mm AD Fs
7 روش کالیبراسیون: (میکرومتر خارج سنج)
* میکرومتر به لحاظ وضعیت ظاهری چک گردد و در صورت مشاهده هر گونه عوارض موثر بر
نتايج اندازه كيرى؛ عوارض ثبت كردد
* كليه سطوح تماس ميكرومتر با يارجه تنظيف و الكل (يا استون) تميز شود
* ميكرومتر به كيره بسته شود. فك هاى آن به يكديكر بجسبد و سه باربه آهستگی, جغجغه
جرخانده شود سيس ميكرومتر صفر كردد
* توسط گیچ بلوک ها در نقاط اشاره شده از گستره در استاندارد (2.5, ۵.1, 7.7,
13 12.9, 15.0, 17.6, 20.2, 22.8, 25( اندازه گیری گردد (گیج
بلوک بين دو فك قرار كيرد وجه آهستكى فك ها به كيج بلوك جسبيده سيس سه بار به
آهستكى جغجغه ميكرومتر جرخانده شود)
* انحراف محاسبه شده 132336 1 بايد كمتر از حداکثر خطای مجاز (41006 جدول صفحه
بعد باشد
صفحه 217:
کالیبراسیون میکرومتر براساس ]1511
الا DBF ا
1 Tolerance on parallelism of measuring ۷
Measuring Span of error ۳ Permissible flexure of frame
range of measurement") ones with 2 measuring Loree ot with a measuring force of
te 10 N being appl 10 N being applied
Number of interference
mm kro rings or bands um ۳
Oto 25 4 6 2 2
25 0 0 4 2 2
50 to 75 8 10 3 3
75 to 0 8 | 10 3 3
4
۳0۳
ig
if is
0 5
لب
Deviation
0
0 25 51 FF 10,3129 15 17,6 20,2 228 25 5
صفحه 218:
ل روش کالیبراسیون: (میکرومتر خارج سنج) - ادامه
* جهت اندازه گیری تختی . توسط حرکت دادن اپتیکللل پارللل روی فک میکرومتر در زیر
نور تك رنك كمترين تعداد خطوط يا باندهاى رنكى يادداشت كردد
* تختى سطح فك ديكر ميكرومتر نيز به همين ترتيب اندازه كيرى كردد
تعداد باندها نبايد بيشتر از 3 باند باشد (خطاى تختى مجاز حداكثر 1 ميكرون)
" جهت اندازه گیری توازی, باید از ۳ يا ؛ ايتيكال پارالل استفاده کررد.
* اولین اپتیکال پارالل بین دو فک قرار گیرد وبا حرکت دادن آن کمترین تعداد خطوط یا باندهای
رنگی بر روی هر فک یادداشت گردد
تعداد باندها نباید بیشتر از مقادیر جدول صفحه قبل باشد
*_عملیات فوق را با اپتیکال پارالل های دیگر را نیز انجام دهید
nin
صفحه 219:
کالیبراسیون میکرومتر براساس ]15116
1
)( 6
wo ay
صفحه 220:
کالیبراسیون میکرومتر براساس ]15116
mm AD Fs
ل روش کالیبراسیون: (میکرومتر داخل سنج)
* توسط كيج هاى رینگی در نقاط اشاره شده از گستره در استاندارد؛ دهانه میکرومتر اندازه
گیری گردد
*_میکیومتر داخل سنج به روش میکیرومتر خارج سنج کالیبره گردد
* پیش از انجام هر اندازه گیری میکرومتر صفر گردد
هر اندازه گیری سه بار تکرار شود
صفحه 221:
کالیبراسیون میکرومتر براساس ]15115
pr DB
9 گواهینامه کالیبراسیون:
* تاریخ و شماره گواهینامه کالیبراسیون
* درج استاندارد کالیبراسیون: 1985 1911۲
* اطلاعات مربوط به میکرومتر شامل: نوع؛ مدل؛ سال ساخت؛ شماره سریال و ..
* مشخصات گیج بلوک مرجع شامل: شماره سریال؛ شماره گواهینامه و تاریخ انقضا گواهینامه
* هر حالت غیر نرمالی در طول کالیبراسیون باید درج گردد
* نتیجه اندازه گیری شامل: مقدار مرجع (Reference Value) تختی
(عععحمل۴) و توازی (مطعنآم[۳۵۲۵1) و حداکثر انحراف مجاز (4۳0۳06 درج
كردد
صفحه 222:
کالیبراسیون تخصصي دما؛ رطوبت و فشار
ترمو کوپل
ترمومتر
یخچال و فریزر
کوره و آون
رطوبت سنج
فشار سنج (مانومتر)
خلاء سنج
دما و رطوبت
ASTM E 230 - ASTM E 220 - JIS B 8710 - 2552 15181
ASTM E 77 - ASTM E 644 - JIS B 7529 - JIS B 7411
JIS T1702
JIS B 7757 - DIN 12880 - DIN 17052 - ASTM E 145
JIS B 7920 - DIN50010-2
فشار و خلاء
DIN 837 - ISIRI 1356 - JIS B 7505 - OIML R101 - BS
1780
BS 6134 - ASTM D 5720
صفحه 223:
کالیبراسیون آون براساس 1 و1[
لا مدارک مرجع:
۴ 7757:1995 8 15[
* دستورالعمل كار بار ترموكويل مرجع
* دستورالعمل کار با آون
ل تجهیزات مورد نیاز:
* ترموکوپل مرجع و متعلقات
* دستکش محافظ
* الکل
صفحه 224:
ن اون بر
oe 7
صفحه 225:
jis B hel » کالیبراسیون آون
سح oh للم
ل روش کالیبراسیون:
سنسور ترموکوپل با الکل تمیز گردد
* فریم مونتاژ ترموکوپل در داخل آون قرار كيرد
* ترموکوپل از سوراخ آون به داخل لن هدایت شود و داخل فریم مونتاژ ترموکوپل فیکس
گردد
* طول میله ترموکوپل که داخل آون میشود باید حداقل 300 میلیمتر باشد تا افت حرارت
حداقل شود
* دمای آون برای یک نقطه دلخواه تنظیم گردد و منتظر شوید تا آون به حالت پایدار برسد
* دمای 9 نقطه از آون در طول 24 ساعت اندازه گیری شود
صفحه 226:
jis B hel » کالیبراسیون آون
صفحه 227:
کالیبراسیون آون براساس 13 15[
pm ct a
2 روش کالیبراسیون: (ادامه)
* اختلاف (تفییرات) بین حداقل دما و حداکثر دما محاسبه شود
* این تغییرات نباید از تغییرات دمایی جدول زیر بیشتر باشد
Set temperature range T(°C) | Temperature variation (‘C)
Ts Within 2
100 > T £ 200 Within 4
200 < T 5 0 Within 6
صفحه 228:
[15 13 کالیبراسیون آون براساس
pm ct a
2 محاسبه دو پارامتراضافه در روش 12880 121 (جهت اطلاع)
* محاسبه پایداری دمایی (]فلطهاه)
ميزان توانايى آون يا فریز در حداکثر ثابت نگهداشتن دما در طول زمان معين
ee اب
۷
* محاسبه یکنواختی دمایی (أتصتهگنصنا)
میزان توانایی آون یا فریز در یکنواخت نگهداشتن دما در نقاط مختلف درون فضای آون یا فریز
صفحه 229:
jis B hel » کالیبراسیون آون
سح oh للم
0 گواهینامه کالیبراسیون:
* تاریخ و شماره گواهینامه کالیبراسیون
* درج استاندارد کالیبراسیون: 7757 8 15[
* اطلاعات مربوط به آون شامل: نوع؛ مدل؛ سال ساخت؛ شماره سربال و ..
* محل استقرار آون
* مشخصات ترموکوپل مرجع شامل: شماره سریال؛ شماره گواهینامه و تاریخ انقضا گواهینامه
* هر حالت غیر نرمالی در طول کالیبراسیون باید درج گردد
* نتیجه اندازه گیری شامل: مقدار نقطه تنظیم شده؛ مقدار حداقل دما و حداکثر دما برای
هرنقطه؛ تغییرات بین حداقل دما و حداکثر دما و حداکثر انحراف مجاز (410006 درج گردد
صفحه 230:
کالیبراسیون دما و رطوبت در آون و چمبر
کالیبراسیون دما و رطوبت در
اون و چمبر شرایط محیطی
صفحه 231:
کالیبراسیون دما و رطوبت در آون و چمبر
کالیبراسیون ساده تر آون: (کالیبراسیون مقایسه ای دما) - روش ابداعی
wt
سنسور ترموکوپل با الکل تمیز گردد
دو عدد ترموکوپل داخل آون شود (یکی نزدیک سنسور آون و دیگری در محلی از آون که
بیشترین کاربرد را دارد)
به کمک سیم میتوان ترموکوپل ها را در محلهای مورد نظر فیکس نمود
نکته: از تماس ترموکوپل به دیواره آون یا نمونه ها در آون جلوگیری گردد
نكته: براى محيط هاى خورنده بايد از يرابهاى يوشش دار استفاده كرد
دماى آون براى هريك از نقاط مورد نظر از كستره دمايى تنظيم كردد
دماى آون براى يك نقطه دلخواه تنظيم كردد و منتظر شويد تا آون به حالت پایدار برسد
صفحه 232:
کالیبراسیون دما و رطوبت در آون و چمبر
ل کالیبراسیون ساده تر آون: (کالیبراسیون مقابسه ای دما) - ادامه
* در حللت پایدار: برای هر نقطه سه مقدار ماکزیمم و سه مقدار مینیمم ترموکوپل مرجع ثبت
كردد
* همين عمليات براى نقاط ديكر از كستره آون تكرار شود
* در اینجا به ازای هر نقطه تنظيم آون؛ ماكزيمم انحراف حداكثر و حداقل ترموكويل مرجع
حول نقطه تنظيم؛ محاسبه ميكردد
* اين انحرافات (تغييرات) بايد كمتر از حداکثر انحراف مجاز (41006 باشد تا آون تاييد كردد
* در این روش حداکثر انحراف مجاز (10۳06) از كاتالوك آون استخراج مى كردد
صفحه 233:
کالیبراسیون تخصصي نیرو و گشتاور
جرم و نيرو
وزنه 2370 OIML R 111 - ASTM E 617 - ISIRI
ISIRI 3074 - ISIRI 6589 - OIML R 76-1 - JIS B
ترازو 7601
لودسل (نیرو سنج) BS 1377 part 1 - EAL-G22
دستگاه کشش 7721 ISO 7500-1 - ASTM E4 - JIS B
کشتاور
BS 6703 - ISO 6789 - 85 7882 - 4 گشتاور سنج
صفحه 234:
کالیبراسیون دستگاه کشش براساس ISO
es ۰... -.- سس
لا مدارک مرجع:
ISO 7500-1:1986 *
* دستورالعمل کار بار رينك مرجع (Proving Ring)
دستورالعمل کار با وزنه استانداره
ذستورالعمل کار باادستگاه کشش و لودسلی که تحت کالیبراسیون است
21 تجهیزات مورد نیاز:
* وزنه استاندارد و متعلقات
like. » (Proving Ring) a>» <:, *
* ظرف وزنه (4080 و متعلقات
we
صفحه 235:
کالیبراسیون دستگاه
ش براساس ISO
صفحه 236:
ISO کالیبراسیون دستگاه کشش براساس
سس es ۰... -.-
° Specification of Proving Ring:
* Uncertainty: 0.025% of full scale
* Readability: 1/10 division (0.01% of full scale)
* Sensitivity: 1/20 division (0.005% of full scale)
* Calibration: By Morehouse Force Calibration
Laboratory to ASTM E74 for standards used in Class
A loading ranges
* Capacity: 500 to 1,000,000 pounds in compression
and tension mode
صفحه 237:
کالیبراسیون دستگاه کشش براساس ISO
آ#آ#ذآت 7500 سس
02 تعایف و اصطلاحات:
* خطای (انحراف) درستی (گرایش) نسبی (5۳۲0 ۸۵0۱۲۵0 q - Relative
* خطای تکرارپذیری نسبی b- «Relative Repeatability Error)
* خطای صفر نسبی f0 - (Relative Zero Error)
* خطاى بركشت يذيرى نسبى u — (Relative Reversibility Error)
(درصورت درخواست مشتری)
* ریزنمایی نسبی (طمتابامعمظ متاعام - 2
* كلاس (Class of Load cell) J.03
صفحه 238:
کالیبراسیون دستگاه کشش براساس ISO
۷۴۷۴ 000(0۸۷ تست
ل روش کالیبراسیون:
A
لودسل مورذ كاليبره:روى:ذستكاه قشتی geal كرذد
رينك مرجع به لودسل مورد نظر بصورت سرى متصل كردد (بصورتيكه جهت محور آنها
كاملا در يك راستا باشد)
مقدار مرجع (اولين نقطه) توسط ماشين به رينك مرجع اعمال كردد
مقدار مرجع آثمايشكر ريف مرجع يادداشت شود
مقدار خوانده شده از لودسل نيز يادداشت شود
روى هر نقطه بايد سه دفعه اندازه كيرى انجام شود
حداقل 5 نقطه از ككستره اندازه كيرى بايد انتخاب شود و اندازه كيرى تكرار كردد
صفحه 239:
کالیبراسیون دستگاه کشش براساس ISO
۷۴۷۴ 000(0۸۷ تست
ل محاسبات: دع
* برای هر نقطه باید خطای درستی نسبی محاسبه شود 100 « = q=
مقدار مرجع: ۳ ۳۳
مقدار خوانده شده: ۳3 100 x ةم q=
" برای هر نقطه باید خطای تکرارپذیری نسبی محاسبه شود
مقدار مرجع: Fax — Finin
luxe خوائنه دم 1 100 b x
و رد و
F
صفحه 240:
کالیبراسیون دستگاه کشش براساس ISO
pc Os
ل محاسبات:
*_قبل از هر سرى اندازه كيررى باید لودسل صفر شود
* سپس توسط اعمال نیرو و حذف نیرو؛ هرمقدار اختلافی با صفبا علامت + یا -یادداشت گردد
(FiO)
ور - x 100 سپس خطای صفر نسبی محاسبه شود *
8 N Fi0 مقدار خوانده شده باقیمانده اطراف صفر:
مقدار ماکزیمم گستره: آ(۳
صفحه 241:
کالیبراسیون دستگاه کشش براساس ISO
ل محاسبات:
* برای محاسبه خطای برگشت پذیری نسبی باید مقدار خوانده شده یک نقطه مشابه در
مسیر رفت (افزایش نیرو) و مسیر برگشت (کاهش نیرو) یادداشت گردد
* براى هر نقطه بايد خطای برگشت پذیری نسبی محاسبه شود
مقدار مرجع: ۳ FoF
مقدار خوانده شده در مسیر رفت: ۳1 100 x < ۱
مقدار خوانده شده در مسیر برگشت: ۳1" 2
Ai TF
u= x 100
F
صفحه 242:
کالیبراسیون دستگاه کشش براساس ISO
۴ 500 سس
ل محاسبات:
* نمودارهيسترزيس
(برگشت پذیری) برای
لودسل باید رسم گردد
eagle Ses 8)
مشتری)
۶ ۴ ‘True force
صفحه 243:
کالیبراسیون دستگاه کشش براساس ISO
pc Os
ل محاسبات:
* برای هر نقطه باید ریزنمایی نسبی محاسبه شود 7
ریزنمایی: 1 100 a= — x
مقدار مرجع (هریک از نقاط): ۳ P
2 استخراج کلاس لودسل:
* با محاسبه درصدهای 2 ,0؟ Ws G, b, u, لودسل برای هر نقطه از جدول
صفحه بعد استخراج می گردد
صفحه 244:
کالیبراسیون دستگاه کشش براساس ISO
7
7 استخراج کلاس لودسل:
ایین ترین کلاس؛ کلاس نهایی لودسل می باشد
Maximum permissible value, %
Relative
reversibility” resolution
lel a
Relative error of
repeatability
2
accuracy
84
machine
صفحه 245:
کالیبراسیون دستگاه کشش براساس ISO
آ#آ#ذآت 7500 سس
2 کواهینامه کالیبراسیون:
* تاريخ و شماره گواهینامه کالیبراسیون
* درج روش كاليبراسيون: 1507500
* اطلاعات مربوط به دستگاه كشش شامل: نوع؛ مدل؛ سال ساخت؛ شماره سریال و .
* محل استقرار دستگاه کشش
* مشخصات رینگ مرجع شامل: شماره سریال؛ شماره گواهینامه و تاریخ انقضا گواهینامه
* هر حالت غیر نرمالی در طول کالیبراسیونباید درج گردد
تعیین دوره کالیبراسیون بستگی به نوع ماشین؛ مقدار استفاده و استاندارد تعمیر و نگهداری
دارد ولی درهرصورت نباید از یک سال تجاوز نماید
صفحه 246:
کالیبراسیون دستگاه کشش براساس ISO
02 گواهینامه کالیبراسیون: (ادامه)
* در بخش نتیجه اندازه گیری باید موارد زیر گزارش شود:
مقدار نیروی اعمال شده (مقدار مرجع)
مقدار نیروی خوانده شده (مقدار قرائت شده)
* وضعیت هر نیرو (کششی یا فشاری)
خطای درستی نسبی 7 9
خطای تکرارپذیری نسبی - 9
خطای صفر نسبی - 80
خطای برگشت پذیری نسبی 7 (درصورت درخواست مشتری)
ریزنمایی نسبی - 8
* کلاس لودسل
صفحه 247:
کالیبراسیون ترازو براساس ISIRI
صفحه 248:
کالیبراسیون ترازو براساس ISIRI
2 مدارک مرجع:
* 3074:1980 15181
* دستورالعمل کار با ترازو
*_دستورالعمل کار با وزنه استاندارد
ل تجهیزات مورد نیاز:
* وزنه استاندارد با کلاس های 1۷۲3 2۳0 ۷2 ,1 E2, F1, F2, و متعلقات
این وزنه ها از 11060 تا 5,000 60 قابل تهیه است
کلاس وزنه ها مطابق OIML R111: E1, E2, F1, F2, M1, M2 and
M3
* انبر و پارچه
* حلال كريس
صفحه 249:
السلااايي شش
1 كلاس وز
ریزنمایی ترازو (6) کلاس ترازو رده
a R111 OIML R76 OIML R76
- كاليبراسيون وزنه 152 51 1
ترازوى كلاس 1 کالیبراسیون وزنه ۳1
2 ۳2 2
01 < و ترازوى كلاس 206017۵057 5۳66121 - 1
۱ کالیب|سیون وزنه ۳2 Fl 3
تترازوى كلاس 1 و كلاس 11
ترازوى كلاس 11 M1, M2 ssn aS 2 2
10 < 6 < 0.1 ترازوى كلاس Il - High accuracy
کالیبراسیون وزنه M2
ترازوى كلاس 111 ی
sgze>0.1g ترازوی کلاس M1 III - Medium 5
accuracy
کالیبراسیون وزنه 113
re - ترازوى كلاس تاذ 1/6 - ]11 M2 6
صفحه 250:
کالیبراسیون ترازو براساس ISIRI
صفحه 251:
اس
7 روش کالیبراسیون:
* وزنه استاندارد با حلال تميز كردد
* ترازو با حلال تميز كردد
* به آرامى يكبار وزنه روى مركز صفحه ترازو قرار كيرد (صفحه ترازو نبايد ارتعاش داشته
باشد)
دایره ای فرضی به قطر نصف صفحه ترازو از مرکز صفحه درنظر گرفته و دوبار همان وزنه
مقابل یکدیگر روی محیط دایره قرار كيرد
وزنه از روی صفحه ترازو برداشته شود سپس ترازو صفر گردد
* اندازه گیری مذكور برای ده نقطه از گستره ترازو تگراز گرد
صفحه 252:
اس
ل روش کالیبراسیون: (ادامه)
* مقاذیر غوافذه شذه.هویک.از ففاط فر فزم سخصوصین فرث نود
انحراف (تغييرات) مقدازهای خوانده شده هريك از نقاط محاسبه شود
مقدار انحراف محاسبه شده نبايد از حداكثر انحراف مجاز (©12212) بيشتر باشد
* حداکثر انحراف مجاز (4006 از کاتالوگ ترازو استخراج مى كردد
ترازو می تولند بصورت مشروط تایید گردد؛ به شرطی که گستره خارج از انحراف مجاز
توسط برچسب زرد رنگ تعیین شده باشد
صفحه 253:
اس
0 گواهینامه کالیبراسیون:
* ازور شنجاره قوامینامه کالییراستون
* درج روش كاليبراسيون: 3074 151141
* اطلاعات مربوط به ترازو شامل: نوع؛ مدل؛ سال ساخت؛ شماره سریال و .
محل استقرار ترازو
* مشخصات وزنه های استاندارد شامل: شماره سریال؛ شماره گواهینامه و تاریخ انقضا
گواهینامه
مقدار مرجع
* میانگین مقدار خوانده شده هریک از نقاط کنترلی
حداکثر مقدار مجاز انحراف
* گرایش هر نقطه کنترلی
تكرار پذیری و خطی بودن گرایش (درصورتیکه سازنده مشخص کرده باشد)