مبحث فشار کلاس نهم

صفحه 1:
فشارو آثار آن تهیه کننده : علیرضا بهرام زاده نام دبیر : استاد معینی از مدرسه راهنمایی شهید بهشتی بوشهر کلاس نهم 2 

صفحه 2:
as ‏فشار‎ واژه فشار نیز هم چون واژه کار در زندگی روزمره به طور فراوانی استفاده می شود.حتماً تا به حال با عبارت هایی مانند فشار کار , فشار امتحان و فشارهای روانی و اجتماعی را شنیده ا 2 ‎tet‏ .1 4 j ‏اید.‎ اما در علم فیزیکه فشار به معنایی بسیار خاص و با تعریفی متفاوت از مفهوم روزانه آن مطرح می شود. 

صفحه 3:
فشار شاید در فیلم های مستند دیده باشید که اسکیموها برای جلوگیری از برف . به کف کفش های خود دو صفحه بزرگ -مثل راکت تنیس -می بندند. 

صفحه 4:
فشار احد بر و دی ب عمو به طور یی است که ب نير ور مقدار ني فشار فشار : 0 سطح وارد می شو 

صفحه 5:
عوامل موثر برفشار ‎gp lated‏ فشار با نیروی وارده بر سطح رابطه مستقیم دارد یعنی هر جه نیرو پیش تر باشد فشار بیش تر است. یکای اندازه گیری نیرو, نیوتون ( لا ) بوده و با حرف ۳ نمایش داده می شود. 

صفحه 6:
عوامل موثر برفشار ‎gp lated‏ در این تصویر فرد ۱ فشار بیشتری به زمین (سطح) وارد می کند ؛ زیرا وزنش پیشتر است. 

صفحه 7:
عوامل موثر برفشار ل مساحت سطح 000 مقدار فشار با مساحت سطح رابطه عكس دارد يعنى هر جه سطح بزر گتر باشد. مقدار فشار کم تر است و بر عکس. یکای |ٍندازه گیری مساحت. سانتی متر مربع (111©) يا متر مربع( ۲۲ ) است و با حرف ۸ نمایش داده می شود. 

صفحه 8:
فرد در حالت ۲ فشار بیشتری را وارد می کند ؛ زیرا در هنگامی که او ایستاده است در مقایسه با هنگامی که خوابیده است مساحت سطح کمتر خواهد بود. 

صفحه 9:
محاسبه فشار فشار از طریق فرمول زیر محاسبه می شود: ‎N 5‏ نیرو ( لا ) فا ‎ON‏ ‏مساحت سطح ۳( ۳۲ 

صفحه 10:
یکاهای فشار با توجه به فرمول یکای اندازه گیری فشار عبارتند از: ۱) نیوتون بر سانتی متر مربع ۱۱/>۲۳)) : اگر مقدار نیرو برحسب نیوتون و مساحت سطح بر حسب ‎COM‏ ‏باشد , فشار برحسب ۱۱/6 ) ) محاسبه می شود. 

صفحه 11:
یکاهای فشار ۳)پاسکال یا نیوتون بر مترمربع ۱۱/۴0) ) : اگر مقدار نیرو بر حسب نیوتون و مساحت سطح بر حسب ۲ باشد فشار بر حسب ۱/۲۲۱ سنجیده می شود. 

صفحه 12:
یکاهای فشار ۳) یکاهای دیگر فشار عبارتند از: اتمسفر 3177) ) - میلی متر جیوه ۱۲۲۱۲۱9) ) - سانتی متر جیوه ‎((CMHG‏ 

صفحه 13:
روابط یکاهای فشار 1( رابطه نیوتون بر متر مربع (پاسکال ) و نیوتون برسانتیمتر مربع : ۱ N = fo sos N cm 77 ۲) رابطه اتمسفرو نیوتون برسانتیمتر مربع(پاسکال) و سانتی متر ‎cmHg 76 = Pa 100000= 1 ieee‏ ۳ رابطه سانتی متر جیوه و میلی متر جیوه : ‎mmHg 760 = cmHg 1‏ 

صفحه 14:
واحد اصلی فشار در فیزیکه نیوتون بر متر ‎é‏ ‏مربع است كه به افتخار ياسكال , فيزيكدان : مشهور فرانسوی به نام او نامیده شده است و > آن را با علامت 03 نشان می دهند. همان طور که پیان شد یک نیوتون بر سانتی متر مربع برابر است با ۱۰۰۰۰ نیوتون بر مترمربع یا پاسکال. شاید در ابتدا به نظر برسد که واحد نیوتون بر متر مربع باید بزرگتر از نیوتون بر سانتیمتر مربع باشد ؛ اما چون بر طبق رابطه فشار . فشار با مساحت سطح رابطه عکس دارد پس سطح های کوچک. تر منجر به فشار بیشتری می شوند. 

صفحه 15:
مسئله ۱ شخصی به وزن 081 روی قاعده یک استوانه به مساحت 0 ۲۲7۱ ایستاده است . مقدار فشاری که توسط این استوانه به زمین وارد می شودچند پاسکال است ؟ ( جرم استوانه ناچیز است.) 

صفحه 16:
Jo] ۱ ‏مسئله‎ N 810 =10X ۱۵981 ۴ cm 90 ۸ م پم چه م 90 برای آنکه سانتی متر مربع را به متر مربع(پاسکال) تبدیل کنیم فقط کافی است عدد به دست آمده را تقسیم بر ۱۰۰۰۰ کنیم و یاعد مورد نظر را در ۴ ۱ ضرب کنیم. ‎N‏ ‎‘Ra 0/0089 Pa 10X‏ ‎Cc =9‏ 

صفحه 17:
مسئله ۲ در شکل زیر فشاری که به سطح زیرین وارد می شود را محاسبه 2 

صفحه 18:
۳1 ۲ ۱ N10 =10X Kgl =F cm300 = 15 X 20 ‏(مساحت مستطیل : طول محر‎ 3 P= A _10 N 3007) pact 

صفحه 19:
همان طور که معمولاً فشار هر جسم جامد بر سطح زیرین آن در اثر نیروی گرانش است. فشار مایعات نیز در اثر نیروی وزن آن ها به وجود می آید. آب درون یک مخزن را در نظر بگیرید . در واقع دیواره ها و کف مخزن جلوی ریزش آب را می گیرد و فشار ناشی از نیروی آن را تحمل می کند. 

صفحه 20:
عوامل موثر برفشارمایعات فشار در مایعات به عوامل زیر بستگی دارد: چگالی ۲ شتاب جاذبه ۳ عمق یا ارتفاع مایع در مایعات فشار به مساحت قاعده ظرف بستگی ندارند. 

صفحه 21:
پم ‌ عوامل موثر برفشار مایعات ۱ چگالی فشار با چگالی مایع رابطه ی مستقیم دارد. یعنی هر چه چگالی مایع بیش تر باشد فشار آن نیز بیش تر است. چگالی از رابطه ی زیر به دست می آید: ‎Kg‏ "لت ‏بست - چگالی ‎Lp pa ۴‏ حجم ‎Kg ‎(Sap) ‏يكاى جكالى كيلوكرم بر متر مكعب است.‎ 

صفحه 22:
عوامل موثر برفشار مایعات ۱ چگالی 3 جدول مقابل چگالی تعدادی از مایع ها را نشان می دهد که در بین آن ها جیوه بیشترین و هلیوم مایع در دمای ۹- کمترین چگالی را دارند. چگالی آب ۱۰۰۰ کیلو گرم بر متر مکعب است. bal ‏ع‎ Fe) os هرای ملع ‎carey‏ الکل 340( هليوم ماج (HO) چگالی ۱۳۳۱ ۱۳۶۰ ۷.۰ ۸۰ ۷۹۰ Wo 

صفحه 23:
عوامل موثر برفشار مایعات ‎٠"‏ . شتاب جاذبه فشار درون مايع با نيروى جاذبه اى كه در آن قسمت بر مايع وارد مى شود رابطه ى مستقيم دارد. شتاب جاذبه در زمين 1/8 (تقريبا ‎٠١‏ ) مى باشد. SS we _. 2 ‏مي‎ 

صفحه 24:
عوامل موثر برفشار مایعات ۳. ارتفاع مایع هر چه عمق يا ارتفاع مایع بیشتر باشد فشار آن نیز بیش تر است. در عمق یکسان از یک مایع فشار در تمام سطوح آن برابر است. 

صفحه 25:
عوامل موثر برفشار مایعات ۳ ارتفاع مایع بسیاری از شهرها دارای شبکه ی آب لوله کشی هستند. در شبکه ی آب رسانی شهرهاء معمولاً مخزن آب را در ارتفاعی بالاتر از بقیه ی نقاط می سازند. در نتیجه آب در اثر نیروی گرانش در شبکه ی آب شهرها جاری می شود. 

صفحه 26:
عوامل موثر برفشارمایعات ۳ ارتفاع مایع مکعب زیر را در نظر بگیرید . ارتفاع آن | متر است. فشاری که آب داخل این ظرف وارد می کند .10000 ۳3 است. هنگامی که ارتفاع این ظرف دو برابر (یعنی ۲ متر) می شود . فشار نیز دو برابر 1 می گیرد ‎(Pa20000)‏ ۱ 

صفحه 27:
عوامل موثر برفشار مایعات ۳ ارتفاع مایع مقدار فشار آب در هر لوله. فقط به ارتفاع آب بستگی دارد و به مقدار کلی آب در لوله و سطح قاعده ی آن ب بتگی ندارد. در این شکل اگر چه شکل لوله ها با يكديكر متفاوت است ولی فشار آب در همه لوله ها یکسان است. اگر فشار آب در یک لوله با لوله های دیگر متفاوت بود. آب در لوله ها به حرکت در می آمد تا فشار در همه جا مساوی 5 شود. 

صفحه 28:
محاسبه فشار مابعات فشارمایعات از طریق رابطه زیر محاسبه می شود: 

صفحه 29:
مسئله ۳ در ظرفی ۳متر آب می ریزیم . فشار وارد بر سطح زیرین ظرف را محاسبه کنید.(چگالی آب - ۱۰۰۰کیلو گرم بر متر مکعب) 

صفحه 30:
Jo] ۳ ‏مسئّله‎ چگالی 1000 ‎٠‏ - شتاب جاذبه ۳- ارتفاع ۰۳ ۱۰۰۰<۱-ارتفاع«شتاب جاذبه«چگالی - فشارمایع ‎=Pa30000‏ 

صفحه 31:
كاربرد فشار مابعات مايعات فشار را به خوبى و به طور يكسان در تمام جهات منتقل ازاين خاصيت در مواردى مثل ترمز اتومبيل و جك هاى روغنى استفاده مى شود. 

صفحه 32:
‎dps‏ فشار مابعات سیستم ترمز اتومبیل: وقتی راننده پدال ترمز را فشار می دهد . این فشار توسط روغن ‏ترمز(مایع) به کفشک های ترمز منتقل می شود و آن را به کاسه چرخ می چسباند.به این ترتیب به کفشک های ترمز. نیرو منتقل می شود. ‏كاسه جرخ ‎ 

صفحه 33:
كار در ۵ فشار مابعات :جک روغنی این دستگاه از دو استوانه ای با دهانه های بزرگ و کوچک ساخته شده که با لوله ی باریکی به یکدیگر مربوط می شوند. داخل هر استوانه یک پیستون متحرک قراردارد و فضای داخل ظرف از مایعی پر شده است. هر گاه بر پیستون کوچک نیرویی وارد شود فشاری ایجاد می گردد که این فشار توسط مایع به پیستون بزرگ منتقل می شود و از آنجا که فشار در دو استوانه ( طبق رابطه پاسکال) برابر است نیرویی نیز بر استوانه بزرگ وارد می شود که سبب جابه جایی اتومبیل می گردد. 

صفحه 34:
فشار هوا مى دانيد اطراف زمين را اقيانوسى از هوا كرفته است كه اتمسفر يا جو ناميده مى شودء اين توده عظيم هوا به علت وزنى كه داردبه وسيله نیروی گرانشی به سمت پایین کشیده می شود و بر سطح زمین و هر چه روی آن است فشار وارد می ‎WS‏ بنابراین عامل ایجاد فشار هوا بر اجسام نیروی گرانش است که از طرف زمین بر هوای اطراف ما وارد می شود و آن را به طرف خود می کشد. 

صفحه 35:
فشار هوا ما فشار هوا را احساس نمی کنیم. زیرا این فشار در همه جهت ها بر درون و بیرون اجسام و بدن ما وارد می شود. سس فشار هوای درون و بیرون قوطی حلبی ‎x‏ برابراست. قوطی پس از تخلیه هوای درون آن. 

صفحه 36:
55 فشار هوا فشار هواى روى سطح زمين در كنار درياهاى آزاد حدوداً برابر ۰ نیوتون بر متر مربع(۱۰ نیوتون بر سانتی متر مربع) است. هرچه از سطح زمين بالا برويم مقدار فشار هوا كم تر مى شود. « قشار فوا بر قله اورست أن قدر كنع ابت كد كوظتورتان 

صفحه 37:
فشار هوا اگر فشار هوا از سطح بدن برداشته شود. فشار خون در رگها ممکن است رگ و پوست را پاره کند. به همین دلیل در خارج از جو فضانوردان ناگزیرند لباس های ویژه ای بپوشند که درون فضاهای بسته آن فشار ساختگی وجود داشته باشد. 

صفحه 38:
وجود فشار هوا در انجام بعضی از کارها به ما کمک می کند.به طور مثال: بالا رفتن نوشیدنی ها از نی مکیده شدن آب از چاه به وسیله تلمبه هوا. نوشیدنی را به داخل دهان ما می‌راند. 

صفحه 39:
استفاده از فشار هوا وقتی هوای داخل نی مکیده می شود فشار هوا در داخل نی کمتر از فشار هوای بیرون می شود , در نتيجه نیرویی که از طرف هوا به سطح مایع درون لیوان می شود باعث بالا آمدن نوشیدنی در نی می گردد. ۱ ام 

صفحه 40:
فشار گازها در محیط ‎dood‏ وقتی در یک محیط بسته مقداری گاز وارد می کنیم مولکول های گاز که پیوسته در حال حرکت و جنبش هستند دائماً به دیواره های ظرف برخورد می کنند. برخورد هر مولکول با دیواره ظرف. نیرویی بر دیواره وارد می کند به عبارت دیگر. می توان گفت که عامل ایجاد فشار یک گاز بر روی دیواره های ظرف آن . ضربه های متوالی مولکول های گاز به دیواره است. فشار گازها در یک محیط بسته به عوامل زیر بستگی دارد: 

صفحه 41:
فشار گازها در محیط ‎dood‏ ۱) تعداد مولکولهای گاز درون ظرف: هر چه مقدار گازی که به یک ظرف در بسته وارد می ‎PES‏ ‏بیش تر باشد. فشار گاز درون آن ظرف بیش تر می شود. زیرا با افزايش تعداد مولکول ها, تعداد برخورد آن ها با دیواره ی ظرف افزایش می یابد و فشار افزایش می یابد. 

صفحه 42:
فشار گازها در محیط ‎dood‏ ۲) جنبش و حرکت مولکول های گاز: هر چه دمای گاز بیش تر باشد. انرژی جنبشی مولکول های گاز بیش تر شده و فشار آن افزایش پیدا می کند. 

صفحه 43:
عامل وجود فشار هوا بر اجسام روی سطح زمین . نیروی گرانش است که از طرف زمین بر هوای اطراف آن وارد می شود و آن را به طرف خود می کشد. ۳5 اما در مورد گازی که در یک ظرف در بسته قرار دارد -مثل هوای موجود در لاستیک.. اتومبیل یا گاز موجود در کپسول یا هوای موجود در فضاپیما می توان گفت که عامل حرکت مولکول های گاز آن است.