مسکن در برنامه های توسعه ملی

صفحه 1:
جایگاه مسکن در برنامه هاى 0 ساله توسعه 

صفحه 2:
برنامه هاى توسعه 0 ساله 

صفحه 3:


صفحه 4:
‎٠‏ امسن هاما ‏* بعد از ييروزى انقلاب اسلامى. شوراى عللئ طرح هاى اتقلاب كزارشى تحت عنوان سياست هاى توسعه و تكامل جمهورى اسلامى در سال ‎OF‏ ‏منتشر كرد اما اين كزارش در شوراى انقلاب تصويب نشد و به اجرا در نيامد. ‏** تا اينكه در دولت مهندس موسوى نظام برنامه ريزى كشور به تصويب. شورای اقتصاد رسید. ‏** لایمه برنامه اول توسعه اقتصادی در سال ۲ به میئت دولت تقدیم شد ملی به دلیل ضعف اطلاعات و مشکلات ناشی از جنگ تممیلی به تصويب نرسید. ‏* يس از كن در سال ع(» به دليل سقوط قيمت نفت و مشكلات ناشى از جنك برنامه جديدى براى مشكلات اقتصادى برای سالهای $4970 تهيه شد كه هدف آن تغذيه كردن مردم در اين شرايط بحرانى بود ‎ ‎ ‎ 

صفحه 5:
ا 0 رفع معضل مسكن كشور با شعار تهيه مسکن برای آهاد ملت ( مسكن انقلابى ) تملک زمینهای شهری اعم از بایر و غیر بایر و توزیع این زمینها به قیمت ارزان به مردم و تعاونی ها تامین زمین غیر کشاورزی ارزان قیمت. برای ساخت مسکن ارائه تسهیلات بانکی با سود نازل پرداخت یارانه و اعمال سیاست. همایتی در بفش مسکن به شکل عرضه مصالع ‎gli)!‏ قیمت و ساخت خانه های ارزان قیمت برای اثرگذاری بر بهای مسکن د بازار آزاد و اعطای آتن به متقاضیان کم درامد راهبردهای اساسی بخش مسکن بعد پیروزی انقلاب اسلامی تا (مان جنگ سافتمان سازی فردی و تعاونی ها را بالا برد 

صفحه 6:
سازمان عمران اراضی شهری در این راستا شکل گرفت در طی سال های پس از انقلاب امداث واهدهای مسکونی از نظر کمی افزایش یافت اما از میزان سرمایه گذاری در انها كاسته شد 

صفحه 7:
EMU MTOM eR NONE WA CCC ‏ا ا‎ USGA VSS MEMS CCM Ee GSC InC) 

صفحه 8:
سیاست های تامین مسکن در برنامه های ‎on‏ 

صفحه 9:
برنامه توسعه اول سس 1 راهیردهای اساسی بفش مسکن در برنامه اول توسعه | | اهداف کمی : تولید ۲۲۸۵ هزار متر مربع واهد مسکونی و ایجاد ۲۰۴ میلیون متر مربع زیرینای ( مسکونی ۳ اهداف کیفی : * تغییر در شیوه های سافت در جهت ایجاد ساختمانهای بادوام و افزایش نسبت این ساختمانها در کل سافتمانها * ارتقای نسیت سرانه مومود مسکن در کشور * مدایت تولید مسکن با (یربنای کمتر و کیفیت بهتر و متناسب با سرانم ملی ( قانوت برنامه اول ۰۱۳۵۹ ۱۱۶ ** مهمترین هدف برنامه اول خصوصی سازی و آزاد سازی اقتصادی است * برای نفستین بار مسکن دارای يك فصل جداكانه شد * در ارتباط با زمین شهری اصلی ترین سیاست تفکیک و واگذاری زمین است ( به علت طرم آماده سازی زمین در سال عبس ) 5 در بخش مسکن شاخص های بسیاری جمع آوری و بررسی شد ولی تنها دو شاخص, یعنی تراکم. [ خانوار در واهد مسکونی و سطع و سرانه زیر بنا, برای هدف گذاری مجرد استفاده قرار گرفت 

صفحه 10:
‎as‏ | تسا درد اس سا ‏۱ تشویق بقش خصوصی- تعاونی و سازمانهای مالی به تولید انیوه واهد مسکونی | ‎ ‏۱ اولويت دادن به مناطق جنك زده | ‏۱ اعطای تسهیلات ویژه برای سازندگان مسکن استیجاری | ‏1 تدوین و اجرای ضوابط و استانداردهای لازم برای به مداقل رساندن هزینه اهداث سافتمان | ضمن توجه به سطح کیفی ( قانون برنامه اول, ۱۳۶۹: ۳۵9۵۰ ) ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 11:
برنامه ‎tr‏ ها تبصره های مرتبط با مقوله مسکن در برنامه توسعه اول ‎kescy get‏ ا 00 و ايجاد زمينه توليد مسكن استيجارى كافى. تسهيلات قانونى و اعتبارى لازم را در اختيار تشكلهاى مناسب تخصصى و صنفى كه در قالب. شركتهاى سهامى عام و تعاونى بدين منظور ايجاد ميكردد قرار دهد. ‎۱ Re Une gen cree Te Pe acne pau nin More PToWCeer sR NTU PAT CnUnt Panter ta) 1 UUs LER CEC ON) ‏تعيين موازين و معيارهاى ساخت مسكن شهرى و روستايى متناسب با امكانات توليد و ‎MCA ren snr tree rAe reer Try‏ 1 0 ‎EUs TT)‏ ا ‎BRONINUN OVE MCE NC SOU UCL Pye‏ ‎۱ Ms SORE Werle ‏ا ا‎ eCr ty ‏منظور خراهم سازی زمینه های ایجاد تعادلهای منطقه ای با تأکید بر بخش های محروم.‎ ‎ 

صفحه 12:
برنامه توسعه اول ۳۶۸ نقاط قوت در اهداف برنامه اول توسعه 

صفحه 13:
‎nce‏ یط ریس تا ‎& ‏* به دلیل بالابودن سهم زمین در بهای تمام شده واهدهای مسکونی و پیهیدگی قوانین ناظر بر بفش مسکن در سطع کلان کشور نتوانست به اهداف خود دست پیدا کند. ‎ ‏متاسفانه در این برنامه سیاست مشخصی برای جلوگیری از رشد مسکن غیر رسمی تعیین و هدف گذاری نشده بود و این سالها ‏مصادف با زمانی بود که پدیده اسکان غیر رسمی در شهرها كسترش يافت ‎١‏ ‎8 ‎0 ‏ناديده كرفتن مشكلات بافت فرسوده ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 14:
برنامه توسعه دوم ۱۳۷۷-۱۳۷۸ نوسازی بافت های فرسوده و تجمیع قطعات در مناطق شهری ... کمک به اقشار آسیب پذیر و آسیب دیدگان ز سوانع طبیعی و شعار اصلى آن پاک یعنی : پس انداز - انیوه سازی - کوچک سازی 5 آذیوه ساژی ممور تنظیم سیاست های برنامه دوم قرار كرفت 

صفحه 15:
اهداف کمی برنامه دوم توسعه تولید ۱۳۰هزار واهد مسکونی توسط بفش دونتی: اهداث ۲۲هزار واهد مسکونی از ممل بودمه ا ل ا لك 

صفحه 16:
00 اهداف کیفی برنامه دوم توسعه است و 1 ۱ و 1 احداث و دولت براى ۱ SES Rete ePoere mtr ty ‏بابت حق انشعاب آب, برق, كاز, عوارض زيز بنا و وام هاى ارزان قيمت است.‎ عمدتا مرتبط با اهداف اجتماعى است و ير اساس هد ‎١‏ ال و احيانا يايين تر از استانداردهاى الكوى مصرف مسكن توليد ميشود. و مختص اقشار فقير و ضعيف ‎U rast eth ry‏ 1 

صفحه 17:
00 اهداف کیفی برنامه دوم توسعه ۱ Un Ya rev. eT eT Stev Lett i ا با استفاد از اعتبارات بخش خصومی * ایجاد الگوی مناسب مسکن اقتصادی در شهرها و پاک سازی اطراف آثار با ارزش تاریفی در بافت ‎Sead‏ ا ات ۱ ۳ ۱ معرفی شد 

صفحه 18:
۳ | به جهت مشارکت نا کافی دستگاه های مرتبط با بفش مسکن بویژه شهرداری ها در انجام پروژه ه) نبود نهاد های سرمایه گذاری در بخش مسکن. ناهمخوانی الگوهای ساخت مسکن با نیازها و امکانات اقتصادی متقاضیان «نبود مکانیزم های تشویقی برای اتولید انبوه مسکن و گرایش نداشتن سرمایه گذاران بفش خصوصی به سرمایه گذاری در بخش مسکن بازهم نتوانست توفيقى دست بیدا کند. 

صفحه 19:
راهبردهای اساسی بخش مسکن در برنامه سوم توسعه این برنامه به روال برنامه اول تدوین گردید و تفامت های بسیاری با برنامه دوم داشت * استفاده از تعداد شاخص های بیشتر در ‎Bae Cg‏ كذارى ** چشم انداز و سیاست های رامبردی و اجرایی که در بنامه های قبل کمرنگنربود در اين برنامه يه صورت روشن پیش بینی شده بود ۱ SSCA Cus chy a eke Sy اهداف کیفی : 7 او تا كاهش استهلاك وامدهاى مسكونى ( افزايش عمر بنا ) * همانند برنامه دوم تاکید بر روی انبوه سازی داشت 

صفحه 20:
م برنامه سوم توسعه ۱۳۷۹-۱۳۸۳ به منظور ممايت از سياست ياك و افزايش توليد انبوه سازندگان مجتمع های مسکونی که دارای ۳ وامد مسکونی یا بیشتر است و سازندگان مكلف عار نشتيك ذا شهزفى نا وهزت كف !1 26 هزاز تفز ك ماقتقالفي || ‎be‏ | 

صفحه 21:
برنامه سوم توسعه اراس اه فا خط مشى های مهم برنامه سوم توسعه ‎ .‏ پردافت تدریجی تسهیلات بانکی برای سافت مرهله ای مسکن گرومهای کم در آمد ‎.P‏ ایجاد بازار ثانویه و امکان خرید و فروش اوراق مشارکت بخش مسکن در بازار یورس ‏| اصلاح قانون مسکن استیجاری در بهت کاهش تدریجی دفلات دولت و افزایش هضور ‎hay‏ ‏ها اصلاح مقررات مریوط به پرداخت یارانه بخش مسکن در جهت ترویم الگوی مصرف مسکن [ | خصوصی و نهادهای مملی | ‎ ‏همایت از توليدكنادكان وامدهاى مسكوني كووك با تاكيد بر مجتمع سازى و البوه سازي ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 22:
; iid — به طور کلی این برنامه از لماظ استفاده از شاخص های بیشتر در امر مسکن متفاوت تر از برنامه قبلی بود ولی میتوان گفت عدم تجزیه و تملیل مناسب شاخص ها و عدم پیوستگی این شاخص ها در میان بخش های مختلف برنامه مهمترین نقطه ضعف این برنامه به شمار می آمد. در واقع میان اهداف بخش دولتی و خصوصی باید ارتباط معنا داری وجود داشته باشد و اهداف و انگیزه های بخش دولتی باید کاملا مشخص باشد و نرخ سودى كه به بخش خصوصی در ساخت و فروش مسكن تعلق مى كيرد بايد سودى معقول و مناسب باشد 

صفحه 23:
۱ راهبردهای اساسی بخش مسکن در برنامه چهارم توسعه *** سامان دهی بافت های فرسوده *** ایمن سازی و مقاوم سازی ساختمانها و شهرها به منظور کاهش خسارت اقتصادی و انسانی ناشی از هوادث غیر مترقبه را مد نظر قرار داد و زمینه مناسبی برای تدوین و ارائه برنامه های راهبردی ساماندهی بافت. های فرسوده شهری ایجاد نمود * تامین مسکن برای اقشار آسیب پذیر و کم درآمد در قالب هسکن مهر 

صفحه 24:
Pistol — مضافا در برنامه چهارم توسعه مقرر شده که دولت اقدامات زیر را در خصوص توسعه این بفش انمام دهد ممایت از ایجاد + بهره گیری از مشارکت تشکل ها . انممن ها و گروههای خیر مسکن ساز برای اقشار آسیب پذیر تشویق و ترغیب سرمایه گذاری خارمی در بخش مسکن دادن یارانه کارمزد تسهیلات مسکن به سازندگان ( بخشهای خصوصی, تعاونی و عمومی ) واهدهای مسکونی ارزان قیمت و استیجاری در چهارهوب ضوابط و استانداردهای مصوب در شهرهای کوچک و متوسط کلیه روستاهای کشور برای گروههای کم درآمد ۰ کارگران. کارمندان و زنان سرپرست فانوار ارتقای شاخص بهسازی و نوسازی مسکن روستایی تا دو برابر عملکرد این شاخص در برنامه سوم پلکانی کردن بازپرداخت تسهیلات بانکی در بخش مسکن دادن کمکهای اعتباری و قنی برای بهسازی و نوسازی مسکن روستایی و همایت از ایجاد کارگاههای تولید و عرضه مصالم سافتمانی و عرضه کنندگان خدمات فنی 

صفحه 25:
1 0 vi = <* سلسله مراتب دارای اولویت برنامه ریزی مسکن به شرع زیر است: ۰ هدف های دارای اولویت اول : عملی بودن از نظر اقتصادی اصلاح محيط كالبدى در نظر گرفتن واهدهای مسکونی برای افراد کم درآمد در نظر داشتن اهداف تفریمی. عمومی و فضاهای باز و تاسیسات وابسته به مسکن ۶ هدف های دارای اولویت دوم : مداکثر بازده اقتصادی نایل شدن به مفهوم یک اجتماع در حال تعادل مطابقت برنامه های استفاده از زمین و راههای ارتباطی و بررسی تیپهای مختلف مسکن محافظت از منابع طبیعی در نظر داشتن امکانات فرهنگی و آموزشی استفاده مطلوب از زمین و نموه صحیم پخش تاسیسات و خدمات شهری و حداکثر | / استفاده از محیط های طبیعی اطراف ۱ عداکثر کیفیت بهره وری از سیمای زیبا و هماهنگ با محیط ساختمان ها ۹۹ 

صفحه 26:
| 1 0 vi = هدف های دارای اولویت سوم : الگو برای مردم و جمعیت نقاط دیگر توسعه تکنیک های جدید برنامه ریزی محیط سالم تر محيط بهداشتى اصلاح در قواعد منطقه بندی قواعد و قوانین مسکن در شهر و استمرار برنامه ریزی عواملی چند لزوم دفلات دولت را در برنامه ریزی تامین مسکن فروری سافته است که میتواند در قالب موارد زیر آن را طبقه بندی کرد : 89 7 

صفحه 27:
۰۰۰( هس۱۱ ** جلوگیری از افزایش شدید قیمت * تقدم عدالت اجتماعی بر سایر امداف توجه به عامل محدودیت زمین شهری کمبود منابع مالی بلند مدت هي * لزوم برنامه ریزی چند مجهی و تقویت بازارهای داخلی * ماهیت پس ماندگی بفش مسکن ** توزیع نادرست درامد در جامعه ۶ جلوگیری از افزایش تورم *** توجه به عامل اشتغال زايى مسکن \ 

صفحه 28:
‎Cee eee)‏ معايب ‎ ‎ ‏مسکن مهر : ‎ ‏* تامین مسکن متناسب با نیاز ‎slo Gas‏ پایین درآمدی جامعه ** واكذارى حق بهره بردارى از زمین و تخصیص وام سافت ‏* تامین مسکن مناسب برای آماد ملت به خصوص اقشار کم درامد در اولویت ‎ ‎ 

صفحه 29:
مسكن مهر مزايا - معايب مزايا : '** کامش تورم * ایجاد رونق در بفشهای مختلف منعت و خدمات * اشتفال زایی گسترده و پراکنده * کاهش سهم هزینه مسکن در سید هزینه خانوار بهیود شاخص هزینه دسترسی 

صفحه 30:
00 Ri] آسیب شناسی مسکن مهر از دیدگاه گروههای ذی تفع و ذی نفوذ * کمبود زیر ساخت ها و خدمات عمومی در نظر نگرفتن شرایط ساکنین و شرایط فرهنگی متقاضیان برنامه ریزی و تمرکز در شهرهای جدید مشکلات مدیریتی (وزارت تعاون- وزارت مسکن-بانک مسکن ) مشکلات مربوط به آماده سازی مشکلات فرهنگی در شهرهای کوک 

صفحه 31:
مطالعات این طرح از سال ۱۳۸۵ پس از تصویب برنامه چهارم آغاز شد. وزارت مسکن و شهرسازی موظف است طرع جامع مسکی را تا پایان سال اول برنامه چهارم تهیه و به تصويب هيئت وزيران برسائد. محورهاى اساسى طرح جامع مسكن: 41 توسعه پایدار ۲ عدالت امتماعی ۳. توانمند سازی اقشار کم درآمد ۴ در این برنامه پیشنهاد شد در راستای محقق ساختن این ۳ محور راهکارهای اجرایی انجام گردد : ‎.١‏ تقویت تعاونی های تولید مسکن ‏یکپارچه و منسجم زمین برای تامین مسکن وتوسعه شهر و روستادر چهارچوب طرمهای توسعه و عمران ‏۳ افزایش ‎egw‏ انبوه سازی در امر ساخت به میزام ظ برابر عملکرد برنامه سوم ‏۴ گسترش بازار سرمایه مسکن و اتفاذ تدابیر لازم برای تامین سرمایه در این بخش ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 32:
طرح جامع مسکن با هدف نهایی : و ۱۰ تامین مسکن امن و سالم و در استطاعت مالی خانوار . بدون تبعیض, برای همه ارتقای کمی و کیفی تولید و عرضه مسکن و تعادل بخشی به بازار مسکن ارتقای کیفیت زیست. بهبود شرایط سکونتی همه جوامع. حفظ فرهنگ و هویت اسلامی و ملی ۱ . بهیود مدیریت بخش مسکن . ایجاد هماهنگی بین برنامه های مسکن و برنامه های توسعه شهری و روستایی کامش نابرابری های منطقه ای در برفورداری از مسکن مناسب و ایجاد هماهنگی بین برنامه های مسکن و سیاست ها و برنامه های آمایشی 

صفحه 33:
۱۳٩ ‏ا‎ 6 هدف از اعطای تسهیلات تبصره ب قانون بودجه سال +۱۳۸ عبارتند از : تامین مسکن مناسب برای مردم به وییّه اقشار کم درآمد کاهش قیمت مسکن با کاهش یا حذف سهم قیمت زمین . تقویت نقش دجلت در راستای تامین مسكن و تلاش در مهت عدالت اجتماعی. توانمند سازی گروههای کم درامد و تقویت تعاونی های تولید و عرضه مسکن, مدیریت بهینه اراضی و تاکید بر بهره وری, انبوه سازی و ارتقای فن. آوری ساخت و ساز طرح مسکن مهر به علت کمبود منابع مللی و عدم اختصاص اعتبار از سوی بانک ها این طرم در سکوت کامل پیش ه 

صفحه 34:
| POC e caret eC Fi = راهبردهای اساسی بفش مسکن در برنامه پنجم توسعه *** تاکید بر قانون سامان دمی و همایت از تولید و عرفه مسکن در برنامه چهارم * مقاوم سازی سافتمانها در برابر زلزله و اصلاح الكوى مصرف به ويثّه انرثى و لزوم رعايت مقررات ملى ساختمان ** تاكيد و ترويج الكوهاى معمارى و شهرسازى اسلامى-ايزانى * تمبه به توسعه پایدار با تهیه و امرای طرع های توسعه شهری با رویکرد اولویت توسعه درونی شهرها 

صفحه 35:
اما راهبردهای اساسی بفش مسکن در برنامه پنجم توسعه ۱ ** تاکید بر بهره وری و استمصال زمین در بافت های فرسوده و نامناسب روستایی و / اهیای بافت های فرسوده مداقل ۱۰ درصد در هر سال برنامه ** افتصاص مداقل ۵۰ درصد ا[ منابع و تسهیلات اعطایی برای بخش مسکن اعم از طرمهای مسکن مهر . مسکن جوانان و نیازمندان در بافت های فرسوده * توبه و تاکید بر سامان دهی اسکان غیر رسمی با رویکرد توانمند سازی ** توجه به لزوم تهیه برنامه جامع مدیریت شهری و به روز رسانی قواتین شهرداری ها و ** تاکید بر نظام درآمدهای پایدار شهرداری ها 7 5 

صفحه 36:
مواد برنامه ينهم توسعه ماده ۱۹ : در این ماده دولت اجازه می‌یابد که ضوابط طراهى الكوى مسكن ایرانی- اسلامی را ت) پایان سال اول برنامه تدوین و ابلاغ کند و همچنین از تولید و عرضه واهدهای کوچک از طرق مختلف و از جمله کمک بلاعوض حمایت کند. هاده»۱۵ : در این ماده شهرداری‌ها مکلف می‌شوند که در پروانه‌های ساختمانی صادره بنویسند که رعایت مقررات ملی ساختمان الزامی است و در صورت رعلیت لن موازین. برایشان پایان کار صادر کنند. متفلفین از این امر تهدید به مجازات مالی شده‌اند. در این ماده همچنین بر بیمه مسوولیت مجریان و طرامان و نیز بیمه کیفیت سافتمان به مدت ده سال تاکید شده استد ‎aslo‏ ۱۵۱ : در این ماده برای ترویج الگوهای معماری و شهرسازی ایرانی- اسلامی در شهرها و روستاها سه اقدام لازم دانسته شده است: الف) تشکیل شورای معماری ایرانی- اسلامی. ب) تدوین ضوابط طرح‌های مناسب‌سازی ساختمان‌ها و فضاهای شهری و روستایی برای معلولین جسمی هرکتی. ع) بازنگری در سرفصل و محتوای دروس رشته‌های معماری با رویکرد آشنایی و تومه به معماری و شهرسازی ایرانی- ‎ ‎ 

صفحه 37:
00 Ri] مواد برنامه ينهم توسعه ماده (۱۵۲: در این ماده شورای معماری ایرانی- اسلامی موظف به تدوین ضوابط و مقررات سافت‌نما شده و همه موظف به رعایت آن و تهدید شده‌اند که در صورت عدم امرای 101 جریمه می‌شوند. ماده(۱۵۳): این ماده ناظر بر تمقق توسعه پایدار شهری و روستایی است و در بند «الف» آن جملات غیرمتجانسی نظیر «ساماندهی تعاملات اقتصادی, اجتماعی و کالبدی» و «صیانت از اراضی کشاورزی و ممنوعیت تغییر کاربری اراضی کشاورزی» ذکر شده است. ماده(۱۵1۴)؛ در این ماده شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مکلف به امصای مناطق ویژه نیازمند بهسازی و نوسازی در بافت‌های فرسوده شده است و دستگاه‌های امرایی ذی‌ربط نیز موظف ‎shal a‏ بافت‌های فرسوده و نامناسب روستایی ‎Silos‏ ماده (۱۵۵): این ماده در مورد جلوگیری از ایجاد سکونتگاه‌های غیررسمی با تاکید بر طرج‌های هادی روستایی است ماده (۱۵): این ماده برای هل معضل تعیین هدود املاک واقع در شهرهای کوچک و روستاها و صدور اسناد مالکیت. روشی را ارائه نموده است که البته خالی از اشکال نیست. 

صفحه 38:
نقد وبررسی برنامه پنجم توسعه هدف معینی قابل استفراع نیست همچنان‌که ملامظه می‌شود. ا( مواد مرتبط با بفش مسکن هیو‌گونه هدف معینی قابل استفراج نیست. به‌طور مثال معلوم نیست هدف‌گذاری برنامه برای پنع سال بعد در بعد شهرسازی چیست؟ قرار است در این بعد چه اتفاقی بيافتد كه به خاطر ‎OT‏ اولا شورای معماری ایرانی- اسلامی تشکیل می‌شود. انیا تدوین ضوابط و مقررات در دستور کار قرار می‌گیرد و معلوم لیست اکر این شورا تشکیل نشود یا آن مقررات تدوین نشود. کدام هدف برنامه ينهم توسعه معطل می‌ماند. 

صفحه 39:
00 Ri] نقد وبررسی برنامه برنامه پنمم درباره چالش‌های مهم بازار مسکن همچون مهار رشد نرخ آجاره‌بهاء کمبود مسکن و مهار قیمت زمین راهکار صریم و فنی ارائه نکرده است * در این برنامه نه تنها به موارد چالشی بخش مسکن توجهی نشده. بلکه برای آنها تکلیفی هم تعیین نکرده اند در کل لایمه برنامه پنمم فقط ۸ ماده به بخش مسکن -مهم‌ترین بخش اقتصادی کشور- مربوط می‌شود که مهم‌ترین آنن. ماده ۱۴۹ است که طبق آنن. دولت موظف می‌شود برای ساخت واهدهای مسکونی کوچک مخصوص اجاره به زووهای جوان. زمین ارزان قیمت و تسهیلات بانکی ارائه کند. *# نه اهداف کمی مشخص است نه اهداف ‎GAS‏ 

صفحه 40:
نقد وبررسی برنامه پنجم توسعه كفتنى است كه مواد مرتبط با بخش مسکن و شهرسازی خاقد هرگوله هدف‌گذاری کمی است تا از این طریق مشخص شود که در طول اجرای برنامه کشور تا چه اندازه ‎ay‏ اهداخش نزدیک شده است. به عبارت دیگر نمی‌توان میزان موفقیت. المراف یا شکست برنامه‌های سالاله را که در راستای تحقق برنامه پلوساله تدوین می‌شود. مورد رصد یا تجزیه و تملیل قرار داد متی اشاره نشده است که کشور چقدر کمبود مسکن دارد و چه میزات از کمیود و نیا[ مسکن کشور در سنوات یا تا پایان برنامه پنجم تامین خواهد شد یا شاخص‌های ذی‌ربط در این بخش چه تحولی خواهند یافت و از چه میزان به چه میزانی خواهند رسید. 

صفحه 41:
00 Ri] COA TSE ‏تا‎ شاخص نسبت بهای مسکن به درآمد فانوار اکنون چگونه است و در انتهای برنامه به چه حدی خواهد رسید و برای بهبود این شاخص چه برنامه‌ای تدوین شده است؟ وضعیت فعلی شاخص نسبت اسکان غیررسمی به رسمی چگونه است و در آینده چگونه خواهد ‎Sag)‏ مسکن در تولید نافالص ملی هم‌اکنون دارای چه سهمی است و در انتهای برنامه پنجم چه میزان خواهد بود و چه اقداماتی برای گذر از میزان فعلی به میزان پنج سال بعد انديشيده شده است؟ . برای کاهش ‎aid) Ay}‏ اجاره‌ها ‎ag‏ اقداماتی قرار است انجام شود و وضعیت آینده نسبت به امروز چگونه پیش‌بینی می‌شود؟ ‎٠.‏ رای استانداردسازی مصالع ساختمانی چه اقداماتی خواهد شد و وضعیت کیفی مصالع در انتهای برنامه پنج‌ساله پنجم چگونه فواهد شد ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 42:
برنامه چهارم توسعه ۱۳۸۴-۱۳۸۸ COA TSE ‏تا‎ ». از تولید مسکن استیجاری چگونه و با چه ابزاری حمایت خواهد شد. شاخص مسکن استیجاری به کل مسکن اکنون چه میزان است و در افق برنامه پنجم توسعه به چه میزان فواهد رسید؟ ۷ شافص تراکم خانوار اکنون چه میزان است و در پایان برنامه چه مقدار خواهد بود؟ ‎A‏ هزینه سرانه خدمات شهری به درآمد خانوار در حال حاضر هه شاخصى دارد و شاخص آن در آینده ‎ag‏ میزان خواهد بود ‎٩‏ نسبت تراکم شهری اکنون چند نفر در هکتار است و در انتهای برنامه پنجم توسعه چه مقدار خواهد بود و چگونه این تغییر انمام فواهد شد؟ ‏۰ شافص قیمت زمین از چه پارامترهایی تبعیت می‌کند و چه میزان است و در آینده قرار است چگونه قیمت زمین مهار شود و تابع چه پارامترهایی باشد؟ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 43:
00 Ri] COA TSE ‏تا‎ ۱ در حال ماضر میزان سرمایه‌گذاری انبوه‌سازان در تولید مسکن کشور (بدون امتساب وام‌های بانکی) چه میزان است و در انتهای برنامه چه مقدار سرمایه در تولید مسکن کشور جذب شود. راهکارهای جذب سرمایه در برنامه چگونه پیش‌بیتی شده‌اند؟ ‎AP‏ چند درصد از روستاهای کشور دارای طرح هادی هستند و این شاخص در انتهای برنامه به چند درصد خواهد رسید؟ ‏۳ میزان نظارت بر طرح‌های شهرسازی و معماری در حال حاضر چه وضعیتی دارد؟ و در انتهای برنامه چه وضعیتی خواهد داشت و برای رسیدن به وضعیت مطلوب. دولت چه برنامه‌ای دارد و چه ابزارهایی لازم است تا به این برنامه‌ها دست‌یابه ‏۴ توزیع جمعیت در شهرها و ارتباط آنها با مراکز تجاری- خدماتی- رفاهی در آنها چگونه است و دولت برای انجام اصلاهات چه برنامه‌هایی دارد؟ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 44:
سوالات بى ياسخ در برنامه توسعه ۵. اکنون چند درصد از بافت‌های شهری کشور فرسوده هستند. برنامه کشور برای بهسازی این بافت‌ها چیست؟ و بر اساس رویکردهای برنامه. چند درصد از بافت‌های فرسوده تا پایان برنامه پنجم بهسازی خواهند شد؟ 

صفحه 45:
راهبردهای اساسی بخش مسکن در برنامه ششم توسعه تبصره ۲۲: مجموع تغییرات طرح های تفصیلی برای موضوع ماده ۵۱ قانون تأسیس شورای عللی شهرسازی معماری ایران توسط کمیسیون ماده مذکور در هر یک از موارد مداکثر تا ۵ درصد مجاز ‎Reel SEER eo Bone) sen‏ ۱ 

صفحه 46:
راهبردهای اساسی بخش مسکن در برنامه ششم توسعه 

صفحه 47:
مسکن : 2000 | * تاثیر مفید در اشتفال زایی *** نقش دولت در تامين آن بسيار مهم است حا ۱ يس إز انقلاب اسلامىئ تا كنون 6 برنامه توسعه اقتصادى. اجتماعى و ‎aah Sty‏ 00 0 ** بیشتر شاخص های تراکم خانوار در واهد مسکونی و سرانه زیر بنامورد توجه یود * اولویت به مناطق آسیب دیده در جنگ 1۱ CME CENCE SC nap roe UW a La 

صفحه 48:
ry ** توجه به ساماندهی بافت های فرسوده و مشکل دار افزایش تراکم های ساختمانی. ‎Wout)‏ ا ا ات 1 5 ** افزايش تهيه و ساخت مسكن به صورت انفرادى كه راهكارى براى آن ب برنامه سوم : ** توجه به كروههاى كم درآمد در تهيه مسكن 20 ‏ا‎ ‎۱ COR SCARS PI Br Lit) ‏سامان دمی بافتهای فرسوده‎ ‏تهيه طرح جامع مسكن در راستاى عدالت اجتماعى‎ ** 

صفحه 49:
برنامه ينهم : ** سامان دهى بافتهاى فرسوده مسكن مهر تهيه طرح جامع مسكن در راستاى عدالت اجتماعى ‎PAIS Nye SME Gt RECTORS‏ (eNO pers aU Rn Sy ‏توجه به توسعه يايدار‎ 0 0 ‏توجه به‎ 

صفحه 50:
۱ امکچی, همیده ( ۱۳۸۱). بررسی و سازه کارهای مقوقی - قانونی موجود در نامه های ۵ ساله عمرانی کشور در ایجاد ها مجموعه مقالات حاشیه نشینی و اسکان غیر رسمی. دانشگاه علوم بهزیستس و توانبخشی, تهران. ۲. پرهیزگار. اکبر؛ امکچی. همیده و رکن الدین افتخاری, عبدالرضا (۱۳۸۸ )۰ هدف گرایی در برنامه ريزى مسكن با توجه به تحول در ساختار جمعیتی کشور, دوره ۱۳. شماره 1. ۳. پورمحمدی, محمدرضا (,۱۳۷) ۰ برنامه ریزی مسکن؛ چاپ دوم. ۴ «ممانی, مریم (۱۳۷۵ ) ۰ ارزیابی بخش مسکن در قالب برنامه های توسعه اقتصادی. اجتماعی, مجموعه مقالات سومین سمینار سیاست های توسعه مسکن در ایران. تهران. دانشگاه تهران. ۵.سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور (۰)۱۳۹۹ قانون برنامه اول توسعه اقتصادی. امتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. ابلاغ شده از سوی مجلس شورای اسلامی ایران. سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور (۰)۱۳۷۲ قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی. امتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. ابلاغ شده از سوی مجلس شورای اسلامی ایران. 

صفحه 51:
۷ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور (۱۳۷۸), قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی, اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران, ابلاغ شده از سوی مجلس شهورای اسلامی ایران. مهر ۱۳۷۸. ۸ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور (۱۳۸۳), قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی. اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. ابلاغ شده از سوی مجلس شورای اسلامی ایران, مهر ۱۳۸۳. ‎٩‏ صرافی, مظفر( ۱۳۸۳ ) ۰ بازنگری ویژگی های اسکان خود انگیفته در ایران : جستجوی راهکارهای توانمند سازی ۰ مجموعه مقالات حاشیه نشینی و اسکان غیررسمی, دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی. تهران. ‎ ‏۰ عزیزی. محمد مهدی (۱۳۸۳), جایگاه شاخص های مسکن در فرآیند برنامه ریزی مسکن, مجله هنرهای زیباء شماره ۱۷ بهار. ‎ ‏۱ قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی, اجتماعی و فرهنگی ایران (۰)۱۳۸۹ معاونت برنامه ریزی و وزارت راهبردی رییس جمهو(ء ‎ ‏۲ مجتهد زاده. غلامحسین (۰)۱۳۸۳ بررسی سیاست های ‎Glas‏ مسکن در ایران و انگلیس, مجله هنرهای زیبا؛ شماره ۱۷ بهار, ‎ ‏۱۳. مشکینی. ابوالفضل؛ سجادی. ژیلا و تفکری. اکرم ‎(IIe)‏ تاثیر سیاست های واگذاری زمین و مسکن ولتی در کسترش کالبدی شهرهای ایران. ‎