معرفت شناسی

معرفت شناسی

اسلاید 1: موضوع: فصل یازدهممعرفت شناسیدانشجو:استادمحترم:

اسلاید 2:

اسلاید 3: مقدمهدر مباحث گذشته بدین نتیجه رهنمون شدیم که دستیابی به معرفت یقینی و حقیقی (یعنی مطابق با واقع) امری ممکن بلکه متحقق است و می توان مجموعه معارف بشری را بر پایه های مستحکمی همچون بدیهیات اولیه و وجدانیات بنا کرد معیار خطاناپذیری و حقیقی بودن آن گزاره ها نیز در فصل پیشین مورد بحث قرار گرفت. بدین ترتیب، می توان با ارجاع معارف بشری به آنها حقیقت را از خطا تشخیص داد. اینک در برابر ما پرسش دیگری قرار دارد که شیوه ها و راههای دستیابی به معرفت حصولی چیست؟چگونه و از چه راهی می توان مسائل علوم مختلف را پاسخگو بود و مجهولات آنها را کشف کرد؟ از میان راهها و شیوه هایی که برای کسب معرفت ارائه شده، کدانیک بر دیگری رحجان دارد؟ آیا همه آنها مفید یقین هستند؟

اسلاید 4: مبحث فوق یکی از مباحث بنیادی منطق است ولی آشکارا پیوندی ناگسستنی با معرفت شناسی دارد؛ زیرا پس از از اینکه دیدیم که دستیابی به معرفت یقینی و حقیقی ممکن و بلکه متحقق است و معارف بشری را با ارجاع به آن معرفت های یقینی، یعنی بدیهیات اولیه و وجدانیات ، قابل ارزیابی اند و با آنها می توان گزاره های حقیقی را از غیر حیقیقی تمییز داد، اولین مساله ای که فرا روی خود مشاهده می کنیم این است که شیوه های دستیابی به معرفت کدامند؟ با کدامیک از آنها می توان به معرفت معتبر یقینی و حقیقی دست یافت؟ یه دیگر سخن، انحای استدلال که با آنها به معرفت نوینی دست می یابیم کدامند و کدامیک از آنها مفید یقین هستند؟ بدین سان، در این فصل شیوه ها و راههای دستیابی به معرفت (استدلال) را مورد بررسی قرار داده، و تفاوت ها و شیوه ها و راههای دستیابی به معرفت (استدلال را مورد بررسی قرار داده تفاوت ها و مزیت های هریک را به اختصار بیان می کنیم. از آنجا که شیوه های کسب علم منحصرند به تمثیل استقرار و قیاس و قیاس خود به دو شیوه ی تعقلی و شیوه ی تجربی قابل تقسیم است، ابتدا تمثیل ، استقرا و قیاس را بررسی می کنیم، سپس شیوه ی تعقلی و تجربی را مورد بحث قرار می دهیم.ادامه

اسلاید 5: گفتیم شیوه های دستیابی به معرفت و راههای کسب علم عبارتند از: تمثیل، استقرا و قیاس. به تعبیر منطقدانان ، استدلال یا تلاش برای کشف مجهولی با استفاده از معلوم دیگری به سه صورت امکانپذیر است:1-سیر از جزئی به جزئی دیگر و به عبارت دیگر، سیر از متباینی به متباین دیگر: این شیوه استدلال را که در منطق «تمثیل» می نامند بدین معناست که حکمی را به استناد شباهت در موضوع از موضوعی به موضوع دیگر سرایت دهیم؛ مثل اینکه دو نفر شبیه هم باشند و یکی از ایشان باهوش باشد، به استناد شباهت آنها بگوییم که آن دیگری نیز باهوش است یا آب و گلاب هردومایع بوده، در سیلان مشابهت دارند، به استناد این مشابهت حکم آب را می توان با آن تطهیر کرد تعمیم داده و بگوییم با گلاب نیز می توان وضو ساخت. این شیوه ی مفید احتمال و حداکثر مفید ظن است، منطقا نمی توان با آن یقین دست یافت.تمثیل، استقرا و قیاس