معرفی کشور پاکستان

صفحه 1:
تسه 9 STAN 

صفحه 2:
معرفي زبان رسمی ‎sal‏ 5 پایتخت اسلام آباد ‎ii‏ ‏شهر مهم کراچی 1 رئيس جمهور زنرال پرویز مشرف نخست وزير یوسف رضا گیلانی متتاکت 0 کیلومتر مربع جمعیت سال ۲۰۰۵ انراخ ۱۱ ۴ اگست ۱۹۴۷ [ عضويت در سازمان ملك | ارگلستان 4 واحد پول ‎avy‏ پاکستان ‎(pkr)‏ ‏پاک سرزمین شاد باد 

صفحه 3:
پاکستان کشوری است در جنوب آسیا. پایتخت آن اسلام‌آباد است. بر طبق سرشماری سال ۲۰۰۵ کشور پاکستان با جمعیتی در حدود ۱۵۸ میلیون نفر » ششمین کشور پر جمعیت دنیا بشمار می‌رود. «پاکستان» که رسماً به عنوان«جمهوری اسلامی پاکستانی » ([به اردو:اسلامی جمهوریم پاکستان) شناخته می‌شود کشوری است که در آسیای جنوبی واقع است و قسمتی از آن نیز در خاورمیانه‌است. ee 

صفحه 4:
اين كشور یک مرز آبی هزار کیلومتری با دریای عرب در قسمت جنوب دارد و از شرق با افغانستان و ایران و از شرق با هندوستان و از شمال شرق با جمهوری خلق چین هم مرز است. ناحیه کشمیر مورد ادعای هندوستان و پاکستان است. هر دو کشور هند و پاکستان به طور جداگانه قسمتهایی از این منطقه را که تحت تصرف هند و پاکستان است اداره می‌کنند واین مناطق توسط خط کنترل از هم جدا شده‌اند. مرز چین اکنون توسط هند به رسمیت شناخته نمی‌شود. سس 

صفحه 5:
معرفي پاکستان ششمین کشور پرجمعیت دنیا و دومین کشور دارنده جمعیت مسلمان است. این کشور در سال ۱۹۴۷ به عنوان یک دولت و کشور جدید و به عنوان یکی از دوقسمت هند و بریتانیایی شناخته و تاسیس شد. اين منطقه تاریخچه کهنی از زندگی و تمدن که شامل تمدن دره ایندوس می‌شود دارد. این ناحیه توسط هندو- آریایی‌ها؛ افغان‌ها » یونانی‌ها» فارس‌ها و عرب‌ها مورد حمله قرار گرفت و در قرن نوزدهم قسمتی از راج بریتانیا شد. از زمان استقلال پاکستانی پاکستان زمانهای رشد نظامی و اقتصادی بااهمیت و بی ثباتی را همگام با جدا شدن از قسمت شرقی پاکستان ( بنگلادش امروزی ) تجربه کرده‌است. پاکستان از لحاظ بزرگی نیروهای مسلح در جهان در رده هفتم است و رسماً به عنوان کشورهای دارای سلاح‌های هسته‌ای شناخته می‌شود. 

صفحه 6:
نام پاکستان (پاکستان کشوری است در جنوب آسی. پایتخت آن اسلامإباد است. بر طبق سرشمارى سال ‎٠٠١3‏ كشور باكستان با جمعيتى در حدود ‎١50‏ ميليون نفر » ششمين كشور بر ج دنیا بشمار می‌رود. «پاکستان» که رسماً به عنوان«جمهوری ۱ اسلامی پاکستانی » (ژبه اردو:اسلامی جمهوريم پاکستان) شناخته می‌شود کشوری است که در آسیای جنوبی واقع است و قسمتی از آن نیز در خاورمیانه‌است. اين کشور یک مرز آبی هزار کیلومتری با دریای عرب در قسمت جنوب دارد و از شرق با افغانستان و ایران و از شرق با هندوستان و از شمال شرق با جمهوری خلق چین هم مرز است. ناحیه کشمیر و پاکستان است. هر دو کشور هند و پاکستان به طور جداگانه 

صفحه 7:
پاکستان ششمین کشور پرجمعیت دنیا و دومین کشور دارنده جمعیت مسلمان است. اين کشور در سال ۱۹۴۷ به عنوان یک دولت و کشور جدید و به عنوان یکی از دوقسمت هند و بریتانیایی شناخته و تاسیس شد. این منطقه تاریخچه کهنی از زندگی و تمدن که شامل تمدن دره ایندوس می‌شود دارد. اين ناحيه توسط هندو- آريايىهاء افغان‌ها » یونانی‌ها» فارس‌ها و عرب‌ها مورد حمله قرار گرفت و در قرن نوزدهم قسمتی از راج بریتانیا شد. از زمان استقلال پاکستانی پاکستان زمانهای رشد نظامی و اقتصادی بااهمیت و بی ثباتی را همگام با جدا شدن از قسمت شرقی پاکستان ( بنگلاش امروزی ) تجربه کرد‌است. oe 

صفحه 8:
پاکستان از لحاظ بزرگی نیروهای مسلح در جهان در رده هفتم است و رسماً به عنوان کشورهای دارای سلاح‌های هسته‌ای شناخته می‌شود.) به زبان‌های اردو و فارسی یعنی سرزمین پاکی .اين نام اولين بار در سال ‎۱٩۳۳‏ توسط چودهاری رحمت على كه آن را در نشریه امروز یا هرگز منتشر کرد به کار برده شد. [۱] این نام به عنوان سرواژه از نامهای سرزمین‌های اصلی اسلام مربوط به هند غربی ساخته شده‌است: «پ» برای پنجاب (پاکستان ) »«الف» برای نواحی افغانی ( پشتون ( افغان ) واقع در استان شمال غربی )۰ «ک» برای کشمیر آزاد. «س» برای سند و «تان» برای بلوچستان (پاکستانی ). oe, 

صفحه 9:
حرف «ی» بعدا به اين نام افزوده شد زیرا در زبان اردوء زبانی ملی پاکستان» «ستان» به معنی سرزمین است در حالیکه«پاک» معنای خالص تر و تمیز و پ را می‌دهد. به طور رسمی این کشور به عنوان قلمرو پاکستان در سال ۱۹۴۷ بنا نهاده شد و در سال ۱۹۵۷ به جمهوری اسلامی پاکستان تغییر نام داد. پاکستان را بخصوص در شبه قاره هند معمولا با نام مخفف پاک می‌شناسند. اصطلاح «پاکی (۳۷)) » را نیز معمولاً در انگلستان برای نام بردن از کسی که اصالتاً پاکستانی است استفاده می‌کنند و معمولا معنایی منفی با خود دارد. = 

صفحه 10:
اين سرزمین جزئی از هندوستان و آفغانستان بود خود نیز مستعمره بریتانیای کبیر بود. در هنگام قیام گاندی برعلیه استعمار» پاکستان به رهبری محمدعلی جناح (از یاران گاندی) پیش از استقلال هند» استقلال خود را بازيافت. در قسمت غربی = پاکستان» منطقه کویری وسیعی وجود دارد که به بلوچستان انگلیس مشهور است. این قسمت جزء خاک ایران بود که در زمان ناصر الدین شاه قاجار بر طبق فرارداد گلداسمیت از خاک ایران جدا شد. پاکستان دارای تمدن آسیایی(فارس)بوده است و یکی از تمدن‌ها پس از میان‌رودان و مصر تمدن دوره ایندوس (۲۵۰۰ تا ۱۵۰۰ قبل از میلاد ) است. کشور کنونی پاکستان در تاریخ ۱۲ ارت (۱۹۴۷) تاسیس شد. 

صفحه 11:
اما ناحیه‌ای که دربرمی گیرد تاریخچه گسترده‌ای دارد که با تاريخ هنده ستان » ايران و افغانستان اشتراک دارد. این منطقه محل تقاطع راههای تجاری تاریخی مثلا جاده ابریشم بود و در هزاران سال توسط گروههای مختلفی به عنوان سرزمین سكونت به کار برده شد. این گروه‌ها دراویدی‌ها ۰ هندوآریایی» ایرانیان» مصری‌ها» سکاهاء پارت‌هاء کوشان‌ها» افغانها » ترک‌تباران» مغولها و اعراب بودند ؛ این منطقه را اغلب به نام موزه اقوام و نژادها می‌شناسند. مورخ و جغرافیداندو بلیج مولر هنگامی که گفت: « اگر > آنگونه که می‌گویند مصر موهبتی از سوی نیل است پاکستانی نیز موهبتی از ایندوس است.» اهمیت تاریخی این منطقه را آشکار ساخت. 

صفحه 12:
اولین نشانه وجود آدمیان در اين منطقه ابزارهای سنگی هستند که در استان پنجاب از فرهنگ سوان برجای مانده‌اند و مربوط به ۱۰۰۰۰۰ تا ۵۰۰۰۰۰ سال پیش هستند. د ایندوس محل فرهنگ‌های باستانی متعددی از قبیل مهرگاره ۳ (یکی از اولین شهرهای شناخته شده جهانی) و تمدن دره ایندوس در هاراپا و موهنجودارو است. تمدن دره ایندوس در اواسط هزاره دوم قبل از میلاد دچار انحطاط شد و پس از آن تمدن ودیک پدید آمد که در بیشتر شمال هند و پاکستان گسترده شد. هخامنشيان ايران در اين ناحيه حکومت امپراتوری‌ها و پادشاهی‌های زیادی از دوران هخا می‌کردند (در ۳۲۶ قبل از میلاد و امپراطوری ماوریان). 

صفحه 13:
پادشاهی یونانی و هند که توسط دمتریوس اول باکتریا تاسیس شد شامل گاندهارا و ناحیه پنجاب از ۱۸۴ قبل از میلاد می‌شد و در زمان حکومت مناندر اول که با پیشرفت‌های تجاری و فرهنگی دوره یونانی- بودائیسم را بنا نهاد. به بیشترین رشد و ترقی خود رسید. شهر تاکسیلا (تاکشاشیلا ) مرکز مهم آموزشی در دوران باستانی شد. بقایای شهر که در غرب اسلام آباد واقع هستند یکی از مکان‌های باستان شناسی عمده کشور است. مسجد پادشاهی ۱ ژونیه ۲۰۰۵. تصویر ۳۲ تهیه شده توسط علی عمرانی» قرن هفدهم مسجد پادشاهی که توسط اورنگ زیب امپراطور مغول‌ها در لاهور ساخته شد. oe 

صفحه 14:
جنگ استقلال هند در ۱۸۵۷ آخرین نبرد مسلحانه منطقه برضد راج بریتانیا بود و زمینه‌های نبرد آزادی خواهانه غیر مسلحانه که توسط مجلس ملی هند رهبری می‌شد را بنا نهاد با این وجود لیگ مسلمانان هند در نیمه دوم دهه ۱۹۳۰ در ار تلود گر کل کر نب مروت ری در 1۹ یز (۱۹۳۰) خطابه مربوط به ریاست جمهوری علامه اقبال خواهان ایجاد یک کشور مسلمان مجزا در شمال غربی و آسیای جنوب شرقی شد. محمد علی جناح تئوری دوملت را حمایت کرد و لیگ مسلمانان را به سوی پذیرش «قطعنامه لاهور» مربوط به۰ ‎۱٩۴‏ هدایت کرد که نهایتا به ایجاد کشور پاکستان انجامید. 

صفحه 15:
دو جناح پاکستانی در ۱۹۷۰ ؛ پاکستان شرقی که در ( -ا سال ۱۹۷۱ از جناح غربی به عنوان کشور مستقل بنگلادش جدا شد. پاکستان در ۱۴ اوت ۱۹۴۷ با دو جناح دارای اکثریت مسلمان در قسمت شرقی و شمال غربی مناطق آسیای جنوبی تشکیل شد که توسط هند که اکثریت آن هندو بودند ازهم جدا شد و از استان‌های بلوچستان (پاکستان )» بنگلادش شرقی» استان عرزي شمال غرب» 4 بی» و سند تشکیل می‌شد. . ا به شورشهاى فرقهاى منجر كرديد. 

صفحه 16:
در سراسر هند و پاکستان و میلیون‌ها مسلمان به جامو و کشمیر بالا گرفت وبه اولین جنگ کشمیر ‎(14PA)‏ منتهی شد که در آن پاکستان و هند هر یک قسمتهای عظیمی از جمهوری که در سال ۱۹۵۸ به رسمیت اعلام شده بود با کودتایی توسط ایوب خان (۶۹- ۱۹۵۸) که در طول یک دوره نا آرامی داخلی و همچنین در دوره جنگ ۱۹۶۵ هند - پاکستان رئیس جمهور بود. جانشین او یحیی خان ( ۷۱- ۱۹۶۹ ) با طوفان-بهولا ۱۹۷۰ - مواجه شد که باعث مرگ ۵۰۰۰۰۰ نفر شد. ۳ 

صفحه 17:
پاکستان عضو سازمان ملل متحد و بیمان اکر می‌باشد. همچنین از دوران استقلال پاکستان و این کشور عضوی از اتحادیه کشور های همسو )52 ‎(eats‏ ‏بوده‌است. كرجه عضويت يأكستان در اين أتحادية سه بار لغو ۱ بط : نخستین بار در سال ۱۹۷۲ پس از آنکه اتحادیه کشور های همسو د استقلال بنگلادش (پاکستان شرقی) را از پاکستان به رسمیت » دولت پاکستان به نشانة ‎Behe de cents a‏ عضویت پاکستان از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۴ به دلیل کودتای غیرقانونی ژنرال برویز مشرف از طرف اتحادیه لغو شد. سومین بار در نوامبر سال ۰۲۰۰۷ عضویت پاکستان به دليل اعلام وضعیت فوق‌العاده توسط برویز مشرف از طرف اتحادیه لغو شده‌است. 

صفحه 18:
مسام لیگ » اولین دولت پاکستان را به رهبری محمد علی جناح و لیاقت علی خان تشکیل داد. رهبری سیاست پاکستان به دست مسلم لیگ با ظهور احزاب سیاسی دیگر و با ظهور حزب مردم پاکستان در غرب پاکستان و عرامی لیگ در شرق پاکستان که نهایتا به ایجاد بنگلادش منجر شد به میزان زیادی رو ‎ay‏ افول گذاشت. اولین قانون اساسی پاکستان در سال ۱۹۵۶ اتخاذ شد اما در سال اتوسط ايوب خان به حال تعليق در آمد. قانون اساسی مصوب ۱۹۷۳ توسط ضیاء الحق در سال ۱۹۷۷ به تعلیق در آمد و دگر بار در سال ۱۹۹۱ به تصویب رسید و اين مهمترین سندی است که پایه‌های دولت و حکومت را بنا می‌نهد. ee 

صفحه 19:
پاکستان یک جمیرری ندر ال است و اسلام به عنوان دین رسمی کشور محسوب می‌شود. سیستم نیمه - رئیس جمهوری شامل قوه مقننه‌ای متشکل از دو مجلس است که خود شامل سنای پاکستان که شامل ۱۰۰ عضور است و مجمع ملی پاکستان که دارای ۳۴۲ عضو است می‌شود. زین تجمپور پاکنتان ۰ رئيس دولك و همچنین فرمانده کل نیروهای مسلح است و توسط کالج الکترولال پاکستان انتخاب می‌شود. نخست وزير معمولا رهبر بزرگترین حزب در مجمع ملی است. هر ایالت» سیستم حکومتی مشابهی دارد و دارای یک مجمع اسالتی است که مستقیما انتخاب می‌شود ؛ در مجمع ایالتی» رهبر بزرگترین حزب پا انتلاف به عنوان وزیر انتخاب می‌شود. روسای ایالت نیز توسط مجامع ایالتی و به پیشنهاد وزراء انتخاب می‌شوند. 

صفحه 20:
پاکستان عضو فعالی از سازمان ملل (00) و سازمان کنفرانس کشورهای اسلامی (010) است و 040 را به عنوان محلی برای گروه اعتدال روشتفکران به کار برده است؛ که برنامه‌ای برای ایجاد یک رنسانس و عنصر روشنگری در 5 دنیای اسلام است. پاکستان همچنین یکی از اعضا سازمانهای مهم منطقه‌ای سازمانهای همکاری‌های منطقه‌ای جنوب آسیا (90606۲0)) و سازمان همکاری‌های اقتصادی (00 ) است. پاکستان در گذشته روابط گوناگونی را با آمریکا به خصوص در اوایل دهه ۰ هنگامی که پاکستان مهم ترین متحد آسیایی بود رقم زده‌است. oe 

صفحه 21:
پاکستان همچنین عضو سازمان پیمان مرکزی 00000۳0 و سازمان پیمان جنوب شرقی ‎(GBOTO) bad‏ بود در طول جنگ شوروی- افغانستان در دهه ۱۹۸۰ پاکستان یکی از متحدان اصلی آمریکا بود اما روابط آنها هنگامی که آمریکا به ۳ خاطر سوء ظن‌هایی نسبت به استفاده پاکستان از فعالیت‌های هسته‌ای تحریم‌هایی را بر او اعمال كرد » روبه سردی گذاشت پس از حملات ۱۱ سپتامبر وجنگ بر سر تروریسم روابط آمریکا و پاکستان بویژه پس ازاینکه پاکستان حمایت خود را از رژیم طالبان درکابل متوقف نمود » بهبود یافته‌است. در ژانویه ۲۰۰۴ ۰ موسس برنامه هسته‌ای پاکستان 9.6) خان به موضوع گسترش نیروی هسته‌ای به لیبی » ایران و کره شمالی اعتراف کرد. زیدنت پرویز مشرف اعلام کرد که او 

صفحه 22:
پاکستان مدتهای زیادی روابط ناآرامی را با همسایه اش هند داشته‌است. اختلاف بلند مدت بر سر کشمیر به جنگهای تمام عیاری در جنگ هند - پاکستان در ۱۹۴۷ و جنگ هند و پاکستان در ۱۹۶۵ انجامید. جنگ داخلی در ۱۹۷۱ به جنگ آزادیخواهانه بنگلادش که خود جوش بود و جنگ ۱۹۷۱ هند- پاکستان تبدیل شد. پاکستان براى نشان دادن برابرى خود با آزمايشات هستهاى 1/1 لإح) هند در سال ۱۹۹۸ آزمایشات سلاحهای هسته‌ای را انجام داد و تنها کشور مسلمان دارای سلاح‌های هسته‌ای به طور رسمی گردید. روابط اين کشور با هند پس از آغاز مذاکرات صلح در ۲۰۰۲ رو به بهبودی است. پاکستان روابط نزدیک اقتصادی نظامی و سیاسی را با جمهوری خلق جين دارا مىباشد. 

صفحه 23:
اضافه بر اين اين کشور مدت زیادی است که در بزرگترین ایالت خود » بلوچستان (پاکستان ) دچار بی ثباتی است. ارتش برای جنگ با شورش جدی در اين استان از سال ۳ تا سال ۹۷۶ ۱مستقر شد. ثبات اجتماعی پس از اینکه رحیم الدین خان به عنوان مجری حکومت نظامی که آغاز آن در سال ۱۹۷۷ بود منصوب شد. در پاکستان ازسرگرفته شد. پس از صلح و آرامش نسبی در طول دهه‌های ۱۹۸۰ و ۰ برخی از رهبران قبیله‌ای با نفوذ بلوچ بازهم یک جنبش جدایی طلبانه را يس از اینکه پرویز مشرف در ۱۹۹۹ به قدرت رسید آغاز کردند. oe 

صفحه 24:
یکی از عوأمل مهم در جغرافیای طبیعی و اقتصادی پاکستان» وجود رودخانه ایندوس است که در حد فاصل فلات بلوچستان و کوههای سلیمان در غرب» و صحرای«تار» در شرق جاری است. آب و هوای "۲ . پاکستان» گرم و خشك. با ميانكين دماى 7© درجه سانتى و بارش (0© سانتى متر است. بارندكى در كوههاى شمالى باكستان» بيشتر است. بيش ار 0)©درصد جمعيت باكستان» كشاورز بوده و در اطراف رودهاء به زراعت مشغولند. محصولات مهم كشاورزى اين كشورء شامل: كندم - كتان - ذرت - برنج و نیشکر می شود. ذخایر معدنی آنه شامل: زغال مس بوده» و صنایع عمده پاکستان» صنایع غذایی 

صفحه 25:
پاکستان مساحتی معادل ‎٩۰۵۴۷۸‏ کیلومتر مربع ۳۴۹۶۰۷ مايل مربع را در برمى كيرد كه حدودا معادل مجموع مساحت‌ها فرانسه و انگلستان است نواحی شرق آن برروی فلات هند فلات یمیس هند و نواحی غربی و شمالی برروی فلات ايران و سرزمين اوراسيا .واقع شده‌است جدا از ۱۰۴۶ کیلومتر (۶۵۰ مایل ) مرز آبی با دریای عربی از طرف شمال غرب به اففانستان ۵۲۳ کیلومتر (۳۲۵ مایل ) و از طرف شمال شرق با چین ۲۹۱۲ کیلومتر (۱۸۰۹ مایل ) از طرف شرق با هند و ‎٩۰٩‏ کیلومتر (۵۶۵ مایل ) از طرف جنوب غرب با ایران هم مرز است. ۳ 

صفحه 26:
آب وهوا نیز به مثابه مناظر آن متفاوت است ؛ زمستان‌های سرد و تابستان‌های گرم در شمال و آب و هوای معتدل درجنوب| که متاثر از تاثیر اقبانوس است. نواحی مرکزی تابستان‌های بسیار گرم دارند و دمای آنها به بیش از ۴۵ درجه سانتی گراد ( ۱۱۳ درجه فارنهایت ) می‌رسد و زمستان‌های سردی که دمای هوا کمتر ازدمای انجماد می‌رسد. میزان بارش باران نیز کم است و از ۲۵۰ میلی متر و تا ۱۲۵۰ میلی متر که بیشتر با دمای مانسون غیر قابل اطمینان جنوب غربی در اواخر تابستان همراه هستند در نوسان است. مساله کمبود آب نیز توسط ساخت سدها برروی رودخانه‌ها و استفاده از آب چاه‌ها در مناطق خشک تر تا حدی حل شده‌است. 

صفحه 27:
جانوران و گیاهان این سرزمین گونه‌های مختلف مناظر و آب و هوا در پاکستان به اين ناحیه اجازه می‌دهد تا از گونه‌های مختلف حیوانات و پرندگان وحشی| برخوردار باشد. در جنگلها درختهای سوزنی شکل آلپی و شبه ۱۲ آلپی از قبیل کاج فرنگی و کاج و سدر دئودار در کوههای شمالی و درختهای برگ پهن مانند شیشم توت- شکل در رشته کوههای سلیمان در جنوب وجود دارند. تپه‌های غربی دارای سرو کوهی و تمرسیک و علفهای خشن و گیاهان خاردار هستند. در طول ساحل جنگل‌های پوشیده از منگرو که بیشتر زمینهای مرطوب ساحلی را تشکیل می‌دهند به چشم می‌خورد. oe 

صفحه 28:
جانوران و گیاهان این سرزمین در جنوب در آبهای تیره در دهانه رودخانه ایندوس تمساح نیز وجود دارند. در حالی که در سواحل رودخانه گراز» آهو» خارپشت وجوندگان کوچک به چشم می‌خورند» در زمین‌های شنی پوشیده از خار مرکز پاکستان شغال »کفتار» گربه وحشی» پلنگ و یوزپلنگ (شیر کوهی) و در آسمان‌های آبی شاهین» قوش (قرقی)؛ باز و عقاب دیده می‌شوند. در بیابان‌های جنوب غربی چیتای کمیاب آسیایی نیز وجود دارد. oe 

صفحه 29:
جانوران و گیاهان این سرزمین در کوههای شمالی گونههایی از حیوانات در حال خطر از قبیل بره ماركويولوء بره اوریال» !ه07 بزهاى ايبكس» خرس سیاه آمیبی»خرسهای قهوه‌ای هیمالیایی و بوزپلنگ‌های برفی کمیاب وجود دارند. در آگوست ۲۰۰۶ پاکستان یک بچه یوزپلنگ برفی یتیم کمیاب را که لثو نام داشت به آمریکا هدیه کرد. گونه کمیاب دیگری دلفین رودخانه ایندوسی است که تصور می‌شود ۱۰۰۰ عدد دیگر از آن باقی باشد که در ۲ منطقه حفاظت شده نگهداری می‌شوند. در سالهای اخیر تعداد حیوانات وحشی که برای تجارت اخز وچرم کشته می‌شدند به ایجاد قانون منع شکار حیوانات و پرندگان وحشی در مناطق حفاظت شده حیات وحش منجر شد. 

صفحه 30:
پاکستان کشوری در حال توسعه است که در جبهه‌های سیاسی و اقتصادی با چالش‌هایی روبرو بوده‌است. با وجود اينکه در سال ۱۹۳۷ این کشور بسیار فقیر بود نرخ رشد اقتصادی پاکستان در طول ۴ دهه بعد از آن بهتر از میانگین جهانی بوده است. اما سیاست‌های ناآگاهانه به پایین آمدن اين نرخ در دهه ۱۹۹۰ منجر شد. اخیراً تغییرات گسترده اقتصادی به اقتصادی قدرتمندتر منجر شده‌اند و به نرخ رشد بویژه در زمینه‌های ساخت و تولید و بخش‌های خدمات مالی ( اقتصادی ) سرعت بخشیده‌اند. پیشرفت‌های بزرگی نیز در موقعیت ارز خارجی و رشدسریع در منابع ارز ثابت در سالهای اخیر شاهد بوده‌ایم. 

صفحه 31:
تخمین بدهی خارجی در سال ۲۰۰۵ در حدود ۴۰ میلیارد دلار آمریکایی بود.با اين حال اين بدهى با كمكهاى صندوق بين المللى بول “1000 و بخشودكى بدهى از طرف ايالات متحده کاهش یافته‌است.تولید ناخالص ملی ( داخلی ) (900)) در سال ۲۰۰۵ حدود ۶/۴۰۴ میلیارد دلار برآورد شد و تولید سرانه ناخالص ملی ‎٩۴۰۰ of‏ دلار آمریکایی بود. oe 

صفحه 32:
نرخ‌های رشد تولید ناخالص ملی پاکستان در ۵ سال اخیر شاهد یک افزایش ثابت بود‌اد. در سال ۲۰۰۱ نرخ رشد تولید ناخالص داخلی کشور ۸/۱96 بود ولی در سال مالی که ۳۰ ژوئن ۲۰۰۵ اتمام ‎Cally‏ نرخ رشد «006) اسمی به حدود ۴/۸9۵ رسید. اين نرخ رشد پاکستان را پس از چنین دارنده دومین نرخ رشد اقتصادی درمیان پرچمعیت ترین کشورهای جهان قرار داد. با این حال فشارهای تورمی و میزان ذخیره کمتر از مقدار لازم وهمچنین عوامل اقتصادی دخیل دیگر امر نگه داشتن نرخ رشد به این میزان را مشکل می‌سازد. 

صفحه 33:
رشدبخشهای غیر کشاورزی ساختار اقتصاد را تغییر داده است و اکنون اقتصاد تنها ۲۰۹۸۵ 000 را تشکیل می‌دهد. بخش خدماتی حدود ۵۳۹6۵ 9006) کشور که تجارت عمده و خر کشور حدود 90۳۰ این بخش را تشکیل می‌دهد. اخيراً بازار بورس کراچی همراه با دیگر بازارهای در حال ایجاد دنیا اوج گرفته‌است. مقادیر هنگفتی از سرمایه گذاری‌های خارجی در صنایع متعددی به کار گرفته شد‌اند. با این حال سرانه بازار بورس همچنان مخابرات» نرم افزار» اتومبیل» نساجی» سیمان؛ کود» فولاد و ساخت کشتی هستند. 

صفحه 34:
صنعت مهم دیگری که در گذشته از دسترسی خارجی محرو؛ مانده است هوافضا است. تیپ‌های مختلف توپخانه در ارتش از پیش به گسترده شدن میزان مهمات نظامی پاکستان کمک کرده‌اند. خبرهایی از احتمال مشارکت عمومی یا خصوصی در" برنامه‌های آینده موشکی به گوش میخورد که می‌تواند با برنامه فضایی پاکستان همراه شود. زیرا توانایی‌های کنونی این کشور شامل موشک‌های بالستیک میان برد و تحقیقاتی بر روی موشکهای بالستیک قاره پیما می‌شوند. رویکرد ساختاری برای استفاده از اين توانایی‌های هوافضایی ممکن است باعث رونق سریتر اقتصادی پاکستان شود زیرا صنعت هوانوردی پیش تر هم شاهد رشد چشمگیری در سالهای گذشته بوده‌است که با حضور شرکت‌های هواپیمایی متعددی همراه بوده‌است. 

صفحه 35:
پاکستان بر اساس سرشماری آوریل ۲۰۰۶ جمیعتی حدود ۰ فنفر دارد. پاکستان ششمین جمعیت بزرگ دنیا را داراست که بیشتر از روسیه و کمتر از برزیل است. به علتا نرخ رشد بالای پاکستان انتظار می‌رود جمعیت آن در سال ۰ از جمیعت برزیل فراتر رود. نشان دادن جمعیت پاکستان نسبتا مشکل است و اين به علت تفاوت‌های آشکار در دقت هر سرشماری و عدم هماهنگی بین بررسی‌های گوناگون مربوط به نرخ رشد جمعیت است اما احتمالا بتوان گفت نرخ رشد جمعیت در دهه ۱۹۸۰ به اوج خود رسید. جمعیت این کشور تاریخ ۱ جولای ۲۰۰۵ حدود ۰ نفر و نرخ رشد جمعیت نیز ۳۴ درهزار نرخ مرگ و میر حدود ۱۰ در هزار و نرخ رشد طبیعی حدود ۴/۲9۵ تخمین زده شد. 

صفحه 36:
اردو زبان پاکستانی و زبان مشترک این کشور است اما زبان انگلیسی زبان رسمی است که در قانون اساسی پاکستان و در ۱ .- - تجارت و همچنین طبقه خاص و تحصیل کرده و شهری و 1 بسیاری از دانشگاه‌ها به کار برده می‌شود. زبان پنجابی نیز . ۳ زبان بیش از ۶۰ میلیون نفراست اما رسمیتی از سوی کشور ندارد. پاکستانی‌ها از نژادها و گروههای قومی متعددی تشکیل یافته‌اند که بیشتر آنها از نوع مردم هند و اروپایی هستند و به همین دلیل بسیار متفاوت از افراد بومی ساکن اين بخش از شبه قاره هند هستند. 

صفحه 37:
اکثریت پاکستانی‌ها به گروه قومی هندوآریایی تعلق دارند. در حالی که تعداد قابل توجهی از ملل ایرانی و تعداد کمتری از دراویدیان‌ها نیز به چشم می‌خوردند. 7 این گروههای قومی عمده به گروههای قومی کوچکتری تقسیم می‌شوند. پنجابی‌ها ۸ جمعیت سندی‌ها 1۱۷,۳۶ پشتون‌ها ۸ مسرایکی‌ها 4۸,۳۸ مهاجر اردو 1۷,۵۷ بلوچ‌ها ۳,۵۷ و بقیه ۶,۰۸ جمعیت را تشکیل می‌دهند. ۳ 

صفحه 38:
داده‌های سرشماری نشان می‌دهند که ۹۶96 جمعیت مسلمان هستند که ۸۰96 آن‌ها را سنی‌ها و ۱۹9۵ آن‌ها را شیعه‌ها تش می‌دهند. پاکستان پس از ایران دومین کشور دارای جمعیت شیعه در جهان است. بقیه جمعیت پاکستان را مسیحیت و هندوئیسم » يهودىهاء سیک‌ها » پارسی‌ها» احمدی‌ها و آنيمیست‌ها (که عمدتا کالاشای چیترال هستند) تشکیل می‌دهند. تعداد کمی بودايى نير در آمار پاکستان وجود دارند؛ با این وجود اين افراد در قسمت لاداخ که توسط هند اداره می‌شود و پاکستان ادعای مالکیت آن را دارد زندگی می‌کنند. 

صفحه 39:
تعداد کمی بودایی نیر در آمار پاکستان وجود دارند؛ با این وجود اين افراد در قسمت لاداخ که توسط هند اداره می‌شود و پاکستان ادعای مالکیت آن را دارد زندگی می‌کنند. نوع جمعیتی پاکستان در سال ۱۹۴۷ با ورود مسلمانان به پاکستان و هندوها و سیک‌ها به هندوستان به شدت تحت تأثیر قرار گرفت. از سال ۲۰۰۵ به بعد بیش از ۳ میلیون مهاجر (که تقریبا ۸۱96 آنها را پشتون ها تشکیل می‌دهند). به علت جنگ‌های جاری در افغانستان در پاکستان باقی مانده‌اند و براساس کمیسیون عالی مهاجران سازمان ملل » ۸۳۹6۵ مهاجران هدف خود را اقامت دائم در پاکستان مي‌داند. 18۶ از جمعیت پاکستان مسلمان هستند (7۷۷ سنی و ۸۲۰ ‎wade Ay (Ang‏ 7 هندو» 1۱,۶ مسیحی و 1۰,۰۴ سیخ نیز در آن 

صفحه 40:
‎dada‏ 3 فرهنگ‌ها ‎ ‎ ‏پاکستان دارای فرهنگ منحصر به فرد و غنی است که سنت‌های خود را در طول تاریخ حفظ کرده‌است. واقعیت پیش از ورود اسلام بسیاری از پنجابی‌ها و سندی‌ها» هندو و بودایی بودند ؛ اما این روند در طول ‏دوره توسعه اسلام » توسط حاکمان اموی» محمد بن قاسم » محمود غزنوی و ديكران تغيير يافت. بسيارى از فعاليتها » غذاها بقاياى تاريخى و مكانهاى مقدس از حكومت موغل مسلمان و فرمانروايان افغانها برجاى مانده كه شامل لباس ملى شلوار كميز (تميز) مىشود. زنان نيز شلوار قميز با رنكهاى شاد مىيوشند. ‎ 

صفحه 41:
‎dada‏ 3 فرهنگ‌ها ‏= ‏در حالی که مردان شلوارهایی با رنگ‌های تیره تر می‌پوشند و معمولا شیروانی یا اچکان ( نوعی کت بلند) که برروی لباس‌ها می‌آید برتن می‌کنند. انواع موسیقی پاکستانی متنوع است؛ موسیقی محلی (فولک) و گونه‌های سنتی مانند قوالی و غزل گایاکی و گونه‌های جدید که موسیقی سنتی و غربی را در هم می‌آمیزند مانند اجرای همزمان قوالی و موسیقی غربی که توسط نصرت فاتح علی خانی مشهور انجام می‌شود. دیگر خوانندگان عمده غزل » مهدی حسن » غلام علی و فریده خانم طاهره ‏سید عبید پروین و اقبال بانو هستند. = ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 42:
‎dada‏ 3 فرهنگ‌ها ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‏ورود مهاجران افغان در استان‌های غربی» موسیقی پشتو و فارسی ایرانی را مجددا زنده کرده‌است و پیشاور را به عنوان محلی برای موسیقی دانای افغان و محلی برای گسترش موسیقی| افغان به خارج از کشور مبدل ساخته, تا دهه ۱۹۹۰ شرکت تلویزیون پاکستان که توسط دولت اداره می‌شد (۳۵) ) و شر: خبرگزاری پاکستان رسانه‌های عمده کشور بودند. اما اکنون کانال‌های تلویزیونی شخصی متعددی از قبیل ۳0 07) » تلویزیون ایندوس » ‎TO‏ مسا و گروه 00۲۷) نیز وجود دارند. کانال‌ها و فیلم‌های متعدد آمریکایی ۰ اروپایی و آسیایی نیز برای اکثریت جمعیت پاکستان از طریق »ای و ماهواره قابل دسترسی هستند. همچنین صنایع فیلم سازی بومی کوچکی نیز در لاهور و پیشاور (که اغلب با نام لالی وود و پولی وود آنها را ‎ 

صفحه 43:
‎dada‏ 3 فرهنگ‌ها ‎ ‏سس سس سس ا ‎Woe‏ ‏جامعه پاکستان عمدتا چند زبانه‌است و اغلب مسلمان آنها ۱ ‎i}‏ ‏احترام خاصی را به ارزشهای خانوادگی ستتی دارند» با وجود ۱ | | اينکه خانواده‌های شهری به سیستم خانواده هسته‌ای تغییر 4 یافته‌اند و اين به دلیل محدودیت‌های اجتماعی- اقتصادی است ۱ که توسط سیستم سنتی خانواده مشترک بر آن تحمیل می‌شود. ‏دهه‌های اخیر حضور طبقه متوسط را در شهرهایی نظیر کراچی» لاهور» راولل پیندی» حيدر آباد پاکستان؛ فیصل آباد. سوخود و پیشاور شاهد بوده‌است که خواهان حرکت در سوی یک جهت آزادی خواهانه تر هستند و اين در مقابل نواحی قبیلهای شمال غربی است که با افغانستان هم مرز هستند و سنتهای دیرینه و روش محافظه کارانه را پیش می‌گیرند.افزایش فرایند جهانی شدن تاثیر فرهنگ غربی را افزایش داده ‏اکنون پاکستان رتبه ۴۶ را در ایندکس جهانی شدن دارا است ‎ 

صفحه 44:
bes. = َثئخ ثٍم خلمخش“#*« « » سای اد 7 1 در حدود ۴ میلیون پاکستانی در خارج از کشور زند 72 می‌کنند و حدود نیم میلیون نفر مقیم خارج نیز در ‎f‏ ‏ایالات متحده زندگی می‌کنند. توریسم یک صنعت در حال رشد در پاکستان است و برفرهنگها و ملل و مناظ متنوع آن استوار است. خرابه‌های تمدن باستانی از قبیل مهنجر - دارو) هارايا تاكسيلا تا بخشهای تيداى هيماليا همه جهان كردانى را به خود جذب می‌کنند. پاکستان چندین رشته کوه با ارتفاع بیش از ۷۰۰۰ متر دارد كه ماجراجویان و کوهنوردانی را از سراسر دنیا به خود جذب می‌کند بویزه 

صفحه 45:
‎dada‏ 3 فرهنگ‌ها ‎ ‏قسمتهاى شمالى ياكستان دزها و برجها و ديكر آثار معماری کهن و همچنین دره هونزا و دره‌های چد را دارا است. دره‌های چیترال محل جامعه کوچک ‏از اسلام آنیمیست کالاشا است که تبار خود را از ارتش اسکندر مقدونی می‌دانند. پنجاب محل جنگ هایداسپرز اسکندر برروی رود جهلوم و شهر تاریخی لاهور که پایتخت فرهنگی پاکستان است می‌باشد. شهر لاهور دارای نمونه‌های بسیاری از معماری مغول مانند مسجد بدشاهی» باغهای شالیمار (لاهور)» مقبره جهانگیر و دژ لاهور است. ‎ 

صفحه 46:
روزهای تعطیل و فستیوالهای بسیاری سالانه در پاکستان جشن گرفته می‌شوند. در حالی که پاکستان يكن ی بل ات یی و روز بوچ پتامبر» ‎Son yt (sed) St Fa iV j‏ ‎(oui 11)‏ = اقب ی ‎٩(‏ تومبر) و تولد (۳۰ جولای) و فوت ‎A)‏ جولای اد :) و همچنین سا (كه به نام سندمى هم شنا. ع ale 6c 

صفحه 47:
روزهای تعطیل چند فستیوال مهم توسط مسلمانهای پاکستانی در طول سال گرامی داشته می‌شوند که وابسته به تقویم اسلامی است. در رمضان که نهمین ماه تقویم است ۲۹ يا ۳۰روز را روزه می‌گیرند و سپس جشن است دریک جشن دیگر عید العزا حیوانی را به یاد کارهایی که ابراهیم انجام داد قربانی ی ‎cee‏ رو ی ور رت تعطیلات عمومی هستند و مردم می‌توانند در اين دو روز از خانواده و دوستان دیدن کنند و بچه‌ها لباس نو هدیه و شیرینی می‌گیرند. بعضی از مسلمانان میلاد النبی که جشن تولد محمد (ص) است را در سومین ماه تقویم ربیم الاول جشن می‌گیرند. مسلمان‌های شیعه روز را را در روزهای نهم و دهم اولین ماه بادت حسین بن علی نوه حضرت پیغمبر محمد را زنده 

صفحه 48:
Bhutto convoy bombing pees هندوهاه بودیستهاه سیکها و مسیحیان پاکستان نیز ‎ad‏ ع جشن هاى خودشان را برگزار می‌کنند. سیک‌ها از تس سراسر جهان مىآيند تا مكانهاى مقدسى را در ‎lady‏ 253 مانند مقبره‌ها گورو ننک موسس سيكسيم در حسن عبدلى واقع در ناحيه اتوك و محل تولد او نانكانا صاحب را ديدن كنند. فستيوالهاى محلى و منطقهاى نيز مانند فستيوال بسنت در بنجاب كه شروع بهار را نشان مىدهد وبا هوا کردن باد بادک‌ها همراه است نیز جشن گرفته می‌شوند. ب به 

صفحه 49:
ورزش‌ها : شرت ۱۳ ای ار وا ای وا و 1 ورزش رسمی و ملی پاکستان و کریکت نیز بسیار محبوب از آن خود کرد یکبار در جام جهانی کریکت ۱۹۹۹ نایب قهرمان شد و دوبار میزبان بازیهای جام جهانی کریکت ۱۹۸۷ وجام جهانی کریکت ۱۹۹۶ شده‌اند. اين تیم همچنین جام استرالیا را در سالهای ۱۹۸۶ و ۱۹۹۰ و ۱۹۹۴ از آن خود کرده‌است. پاکستان در بازی اسکواش نیز هميشه پیشتاز بوده‌است. جهانگیز خان و جهانشیرخان دو ستاره مشهور اين بازی هستند. 

صفحه 50:
ورزش‌ها 5 در سطح بین المللی پاکستان در هاکی» مشت زنی» ومیدانی» شنا و تیر اندازی مسابقات زیادی را در بازیهای تابستانی المپیک با موفقیت پشت سر گذاشته‌است. تلاش پاکستان برای کسب مدال تنها در حد ۱۰ عدد بوده‌است. ( ۳طلا» ۳ نقره و ۴ برنز ) در حالی که در بازیهای کشورهای مشترک المنافع و بازیهای آسیایی به ترتیب ۶۱ و ۱۸۲ مدال وجود دارد. هاکی بازی است که پاکستان بیشترین موفقیت در المپیک را توسط آن كسب كردهاست. "مدال طلا ( هاکی بازیهای المپیک تابستانی ۱۹۶۰) هاکی بازیهای تابستانی المپیک ۱۹۶۸ هاکی در بازیهای تابستانی المپیک ۱۹۸۴ پاکستان همچنین جام جهانی هاکی را ۴ بار در سالهای ۰۱۹۷۱ ۷۸ و ۱۹۸۲ و ۱۹۹۴ از آن خود کرده‌است. پاکستانی میزبان رقابت‌های بین ! ; ای در سالهای ۱۹۸۹ و ۲۰۰۴ 

صفحه 51:
شبه قاره هند و پاکستان سرزميني است که بیش از يك میلیارد جمعیت با گذشته درخشان و خیره کننده در آن زندگي کرده و در بسياري از موارد به منزله مادر تمام دنیا محسوب مي گردد. در مدتي به طول 9قرن موجب پیدایش مردان والاگهري چون (بودا) و كاندي بوده كه با وجود خودء جهان انسانيت و عرصه . علم و داتش را زينت بخشيده اند.درحال حاضر باكستان شامل مناطقي است كه از ديرباز مهد تمدن و فرهنك بوده و تمدن دره سند از برخي جهات مقارن با تمدن بين النهرين است. (كوردن جايلد)معتقد است كه در دره سند در حدود ©هزار سال بيش از ميلاد مسيح يك نوع تمدن شهري وجود داشته است,فاصله بين زندكي روستايي و شهري أنقدرسريع بيموده شد كه اثرات خارجي را نمي توان ناديده كرفت و اين تمدن به مرحله اي از رشد داراي دولت و طبقات منظمي شده بود. 

صفحه 52:
اکتشافات (موهنجودارو) و (هاراپا) خودشاهدي بر اين مدعي است.در حدود نیمه هزاره دوم اين تمدن دوران انحطاط خود را آغاز نموده»(هاراپا) و(موهنجودارو) خالي از سکنه گردیده و اين تمدن به وسیله هجوم اقوام آريايي در هم شکسته شد. واقعه مهم تاريخي که پس از تداول تمدن وادي سند رخ داد» اسكان نهايي آرياها در پنجاب بود. اصالت تمدن دادي سند تنها در مناطق جنوبي اين قسمث حفظ شده و تا هزاره اول بش از ميلاد ادامه داشته است.در حدود سال ©0)©بيش از ميلاد » داریوش اول بخشي از سند را تصرف نموده و به جزء امپراطوري هخامنشي الحاق نمود. پس از هخامنشیان اسکندر مقدوني به علت رقابت شاهان هند با یکدیگره‌شاه پنجاب (پوروس) را شکست داد.طي دوره عظمت اشکانیان حدود کشور آنان تا پنجاب فرا رفت » اما این حد در دوره کمال و عظمت اشكاني بوده است.دردورة ساسا از ایران یا دست نشانده ایران به شمارمیرفت. 

صفحه 53:
جمعیت فعلي پاکستان مخلوطي ازنژادهاي آريايي»مغول‌سالتن ياشاك.ترك؛ ايراني» عرب.يوناني»دراويدي واروپايي است که بصورت اقوام پشتو(پتان)»بلوج» سندي و پنجايي در ایالات مختلف پاکستان به سر مي برند. شبه قاره هند که پاکستان نیز قسمتي از آن است. داراي سابقه طولاني تمدن مي باشد که قدمت ۷ آن به چند هزار سال پیش از ميلاد مسيح باز مي كردد. اين تمدن در اطراف درة سند شكوفايي داشته است.در قرن ششم قبل از ميلاد بود كه بودا آيين خود را در نواحي شمال غربي هندوستان(حدود پاکستان امروزي) رایج ساخت.طي اين قرن و در حدود سال © پیش از میلاد. داریوش اول قسمتي از سند را تصرف نموده و آن را جزو خاك امپراطوري هخامنشي نمود. همچنین اسکندر نیز بخش هايي از خاك اين شبه جزیره را تصرف نموده و ساسانیان نیز توانستند متصرفات خ را تا رود سند گسترش دهند. 

صفحه 54:
ملاحظات تاريخي آما درهر حال در خود شبه قارم حکومت پادشاهي با صنعت ‏ و قوت وجود داشته است.با فتح ایران توسط مسلمانان و ورود دين مبين اسلام به اين منطقه؛ راه براي دستيابي به هند هموار گردید.در اين مسير بدون شك هدف اول» شمال غربي شبه قارة هند(پاکستان امروزي) بوده است. اولين لشكركشي در 1 زمان حبرت غلي (خ) به نآحيه سلد ليث شده اسك اما حلماي تاريخ و مردم يلضتان فتح قطعي و ورود اسلام به اين كشور را در زمان خلافت وليدبن عبدالملك» توسط جواني نام(محمدبن قاسم) داماد و بسرعموي حجاج بن يوسف ثقفي مي دانند.بس از اين فتوحات و در دوره هاي بعد نيز حملاتي به هند صورت گرفت.اکثر سلسله هاي ايراني پس از اسلام تا قاجاریه» تمامي يا قسمتي از باكستان را تحت تسلط و نفوذ داشته اند. از جمله حملات مهم؛ مي توان به يورش يعقوب ليث صفاري؛ طي سال اشاره نمود كه تا قسمت علياي رودخانه سند بیش 

صفحه 55:
لشكركشي هاي عمدة بعدي از جانب (محمود غزنوي) بود که درسال 000 هجري (اواخر قرن0ميلادي) آغاز گردیده و پا از چند نوبت حمله» قسمت اعظم شمال غربي هندوستان ( پاکستان امروزي) که در ترویج دین اسلام نیز موثر بود به تصرف درآمد.دراین حملات (ابوریحان بيروني)نیز محمد را همراهي کرد و کتاب (ماللهند) اثر معروف وي نیز مربوط به همین مسافرت است. دراین دوران بود که شهرقديمي(لاهور)به عنوان مرکزفرهنگي مسلمانان هندمعرفي گردید. هجوم مغولان منجر به تسخیر کامل شبه قاره هند گردید و این درحالي است که قبل از آن سلسلة اسلامي غوریان (آل شنسب) که خود» غزنویان را برکار کرده بودنده بر قسمت هايي از آن حاکمیت داشتند. ] 

صفحه 56:
پس از مغولان» نوبت به تیموریان رسید.ظهیرالدین بابر(که مسجد بابري در هند به نام او است) يكي از شاهزادگان تیمور: مقارن تشکیل سلسلة صفویه در ایران با مغلوب نمودن آخرین پادشاه خانواده(لودي)درسال ‎GOO‏ به پادشاهي شبه قاره جلوس نموده و جانشینان وي بيش از سه قرن بر اين منطقه تسلط و حكمراني داشتند.جانشين بابر(همايون شاه) به ياس كمك شاه طهماسب صفوي در اعاده سلطنتش قول به كسترش مذهب تشيع در هندوستان داد.نادرشاه افشار در زمان محمدشاه به هندوستان حمله نمود و در سال7200)وي را شکست داد. اما پس از غارت دهلي» تاج و تخت را به وي بازگردانید. oe 

صفحه 57:
کشورپاکستان در نیمه جنوبي منطقه معتدله شمالي و در جنوب قاره آسیا بین مداررهاي 0/06 صرجه ت40/06درجه شمالي 0 رجه تا00/2درجة شرقي ازنصف النهارگرینویچ ‎IA‏ گرفته است.مساحت اين کشور بر 000000 کیلومترمربع بالغ مي گردد. به عبارت دیگر اين کشور از لحاظ وسعت سي و پنجمین کشوربزرگ جهان است. کشور پاکستان از غرب با ایران(00)کیلومتر)وافغانستان(0 00 کیلومتر) ازشمال با کشور چین( 0 کیلومتر)» ازشرق(درقسمت پنجاب وراجستان)با کشور هندوستان(10)0)کیلومتر) مرزمشترك دارد.درجنوب پاکستان درياي عمان قرار گرفته و طول دريايي این کشور 600 کیلومتراست.آب و هواي پاکستان در نواحي مختلف کاملا متفاوت است. 7 

صفحه 58:
مقدار بارش سالیانه باران بسیار ناچیز است.اين در حالي است که درسراشیب هاي جنوبي هیمالیا مقدار بارش باران بین 0 تا 96 اینج است.خشك ترین ناحیه کشور پاکستان» منطقه بلوچستان است.درپاکستان هرشته کوه به نامهاي(قراقروم)» (هیمالیا)و(سلیمان)وجود دارد.امتدادکوه هاي قراقروم و هیمالیا در شمال کشمیر نیز به سمت شمال باختري پاکستان کشیده شده و با کوه هاي سلیمان که دنباله جبال هندوکیش است بهم پیوسته و به سمت جنوب و جنوب باختري پاکستان امتداد یافته اند.کوه هاي سلیمان از خاك افغانستان آغاز مي گردد که هرچه به سمت خاور پیش مي رود پست تر شده و تاجلگه سند و جلگه هاي اطراف آن میرسد. ۳ 

صفحه 59:
کشورپاکستان ازفلات استان بلوچستان(جزئي از فلات بزرگ ایران) و نیز فلات پوتهوار مشتمل بر مناطق اسلام آبادءراولپن جهلم,چکوال» اتك وکوهستان نمك درشمال غرب استان پنجاب و نیز جلگه رودسند وصحراي تارتهر(منطقه ريگستاني میان هند وپاکستان)متشکل مي گردد.ازجمله مهمترین صحراهاي بزرگ پاکستان میتوان به صحراي تهر و چولستان دراستان پنجاب.صحراي تاردراستان سند و صحراي سیمان دراستان بلوچستان اشاره نمود.از جمله مهمترین رودهاي پاکستان میتوان به سند»‌جهلم» چناب» راوي وستلج اشاره نمود.رود سند بزرگترین و طولاني ترین رود پاکستان و يكي از رودهاي مهم جهان به شمار مي رود 

صفحه 60:
رود سند به آباسین (پدر رودها) شهرت داشته و بر ‎Pha SOD‏ بالغ میگردد.اين رود از درياجه مانسرو در تبت جين سرچشمه گرفته و از طریق کهرمنگ بلتستان وارد پاکستان شده و پس از طي مسیر طولاني به درياي عمان مي ريزد.رودهاي چناب و جلهم نیز ازکشمیر و ستلج و راوي هند وارد پاکستان شده و به رود بزرگ سند مي پیوندند. کشور پاکستان از نقطه نظر تقسیمات كشوري نیز از 6 منطقه پنجاب.سند» بلوچستان» سرحد مناطق قبیله اي و پایتخت و حومه متشکل میگردد. ازجمله پرجمعیتترین شهرهاي کشورنیزمیتوان به كراچيلاهور»شهر پیشاور»شهرستان گیلگیت»دره پاره چنار و ملتان اشاره نمود. ۳ 

صفحه 61:
کشور پاکستان از نقطه نظر وضعیت طبيعي به 0نا به شرح ذیل قابل تقسیم است : ناحیه جبال 2 فلات پتوار و رشته کوه هاي نمك کرهپایه هاي غربي هیمالیا <- جلگه هاي پایین رود سند © فلات بلوجستان © كوير تهاراتل 

صفحه 62:
نخستین قانون اساسي پاکستان درسال 4,190 تصویب رسیده و براساس سیستم جمهوري پارلماني در پاکستان برقرار گردید. با كودتاي ایوب خان در سال 960 ميلادي‌قانون اساسي مذکور ملغي شد. دومین قانون اساسي؛ در سال 000ميلادي» توسط ايوب خان و همكارانش تدوين كرديد. در اين اثناءتمركز قدرت در دست رئيس جمهوري بودء اما بس از اغتشاشات و بركناري ايوب خان درسال © ©06 و استقرار حكومت نظاميء اين قانون لغو كرديد. 0 

صفحه 63:
در قانون اساسي ايوب خان؛ حقوق اساسي مردم تضمین نگردیده بود اما به علت مطالبه شدید احزاب سياسي و عده اي از اعضاي رژیم حاکم» نخستين تغ در قانون اساسي کشور به تصویب رسیده و طبق آن حقوق اساسي مردم از جمله موضوعات لایحه ارجاع به دادگاه مورد توجه گرفت.در آوریل سال 19060 يحيي خان طي فرماني دستور داد که با وجود آنکه قانون اساسي 000 لغو گردیده است» امور قانوني کشور در حدود همان قانون اساسي اداره خواهد شد. تا اقدامات دولت فاقد اعتبار قانوني نباشد. 

صفحه 64:
ae ‏قوه‎ پاکستان از نظامي شبیه انگلستان (نظام پارلمانتاريستي) برخوردار بوده و طبق قانون اساسي به شکل فدرال اداره میگردد. بطور كلي پاکستان از 0مجلس عمومي تحت عناوین مجلس شوراي ملي و مجلس سنا در مرکز برخورداربوده و هريك از ايالات نيزداراي يك مجلس مربوط به خود مي باشد. نخست وزیر که قدرت اجرايي را در دست دارد » رئيس حزب یا ائتلاف حاکم بر مجلس شوراست. ایالات کشور نیز از حکومت محلي برخوردار مي باشند.قانونگذاري در پاکستان توسط دو مجلس ملي و سنا صورت مي پذیرد. هريك از وزرا مي بایست عضو يكي از اين دو مجلس باشند. 

صفحه 65:
عضاي مجلس شوراي ملي طي انتخابات سراسري از سوي مردم براي مدت © سال انتخاب مي شوند.اين مجلس را رئيس جمهور- طبق مادة © قانون اساسي- ميتواند منحل نمايد. طبق قانون اساسي سال ۰60 020)كرسي نیز براي نمایندگان زن در نظر گرفته شده بود .تعدادي از کرسي هاي مجلس شوراي ملي نیز به اقلیت هاي هندو»سیگ» بودايي و پارسي تعلق دارد. طق آمار سال 1900 ۰ مجلس شوراي ملي از ‎COP‏ نماینده برخوردار بوده است,تعداد نمایندگان مجلس سنا نیز 07نفرمي باشند.اين تعداد توسط اعضاي مجلس ايالتي سند پنجاب »سرحد و بلوچستان براي مدت ال انتخاب مي كردند.اين مجلس قابل انحلال نیست. 

صفحه 66:
مصوبات مجلس ملي بس از تاييد مجلس سناء با توشیح(امضاء) . رئیس جمهور قابل اجرا مي باشد.مجلس سنا همچنین مي تواند ‎١‏ ‏لوايحي را که به تصویب رسانده است جهت تایید به مجلس ملي ارائه نماید.هر یک از ایالات پاکستان نیز از مجلس ایالتي برخوردارمي باشند که اعضاء آن مسقیما توسط مردم ايالتي انتخاب میگردند.رئیس الورزا (سر وزیر حکومت محلي) هر ایالت توسط این مجلس انتخاب مي گردد. نمایندگان مجالس ايالتي براي مدت 6 سال انتخاب ميشوند. مجلس شوراي فدرال با ©©© نماينده»به تشكيل نخستين نشست خود طي سال ©©©0)»درشهر اسلام آباد مبادرت نمود.اين مجلس‌صال بعد طي سال 1906»پس ازانتخابات منحل گردید. 

صفحه 67:
قو ۵ قضائیه نظام قضايي ياكستان بر ديوان عاليء دادكاه عالي؛ دادكاه فدرال و دادكاه هاي خاص استوار است. ديوان عالي بالاترين مرجع قضايي كشوراست.رئيس ديوان عالي توسط رئيس جمهور انتصاب و عزل مي كردد.قضات ديوانعالي توسط رئيس جمهور با مشورت با رئیس ديوانعالي نصب مي گردند. در صورت وجود اختلاف میان0‌قوه و عدم رفع اختلاف دیوان عالي کشور صادر کننده رأي نهايي خواهد بود.مرکز دیوان عالي در شهر اسلام آباد است که از <#نمايندگي درشهرهاي لاهور و دو نمايندگي در شهر كراچي برخورداراست.درهر استان يك دادگاه عالي مرجع رسيدگي به دعاوي و شکایات است. دادگاه هاي عالي از رئیس و تعدادي قاضي برخوردارمي باشند. 

صفحه 68:
ریاست این دادگاه (چیف جاستيك)عنوان دارد.رژساي دادگاه هاي عالي توسط رئیس جمهور و قضات دادگاه هاي مذکورتوسط ( رئیس جمهور با مشورت با رئیس ديوانعالي فرماندار ایالت مربوطه و رئیس دادگاه عالي منصوب مي گردند.دادگاه هاي عالي بر دادگاه هاي تحت نظارت خود نظارت و کنترل بعمل مي آورند.دادگستري درشهرستان ها؛ نیز تابع دادگاه عالي ايالتي است.در حال حاضر دادگاه عالي در شهرهاي لاهورءپیشاور»کویته وكراچي وجود دارد.محل تشکیل دادگاه شریعت دردادگاه عالي کشور است.در جلسات این دادگاه علاوه بر مقام ریاست آن؛ هفت قاضي-که تن از آنان از میان علماء برگزیده مي شود- حضور دارند.دادگاه خاص نیز بنا بر احساس نیاز و فوریت تشکیل مي گردد. 

صفحه 69:
سیاست خارجي تصمیم گيري درسیاست خارجي ازجمله مسئوليتهاي دولت فدرا است که باتوافق جمهوريهاي ملي در اختیار آن گذارده مي شود. اين سياست بايد بر مبناي استقلال و عدم تعهد استوار باشد. دولت فدرال ملزم به اجراي امور ذیل است : 0 احترام به منشور سازمان ملل متحد واعلامیه جهاني حقوق بشر. مشورت با جمهوریها در امورسیاست خارجي وانعقاد هرگونه قرارداد. درلت فدرال با حفظ حسن همجواري ملزم به فراهم سازي شرايطي استءتا همكاري فرهنگي و آموزشي میان جوامع مختلف کشور برقرارگردد. “4 حمایت از جنيشهاي رهائي بخش و دمکراتیک. 

صفحه 70:
رابطه دولت فدرال و جمهوريهاي ملي روابط مابین دولت فدرال و جمهوريهاي فدرال بر اساس اصول . ذیل تعیین مي گردد : | حاكميت ملي صلاحیت ها و اختیارات اصلي در حیطه اختیارات جمهوريهاي ملي است. قانون اساسي فدرال صلاحیتها و اختیارات دولت فدرال را مشخص میکند. دولت فدرال داراي صلاحيتهاي انحصاري در اموري است که کلیه جمهوریها ي ملي در اختیار آن قرار مي دهند. از جمله صلاحیتها و اختیارات دولت فدرال میتوان به دردست داشتن"اموردفاعي* "امورخارجه""سياستهاي اقتصادي بین المللي"» "ارتباطات و راه وترابري" اشاره نمود. جمهوريهاي ملي نيز ازساير صلاحیتها و اختیارات و تصمیم گيري در اموري كه به دولت فدرال واگذار نگردیده است»برخوردار مي باشند. مجري قوانین وتصمیمات در جمهوريهاء کارگذاران جمهوري ها مي باشند. 

صفحه 71:
رابطه دولت فدرال و جمهوريهاي ملي م دمكراسي پارلماني در سطوح مختلف تصمیم گیر: دولت فدرال و جمهوريهاي ملي برقرار است. 2 مهوريهاي ملي دربالاترین نهادهاي دولت فدرال» قوه مقننه» قوه مجریه و قوه قضائیه صرفنظر ازمیزان جمعیت و یا وسعت جغرافيايي ازسهم برایر و حقرق مساوي برخوردارند. oe 

صفحه 72:
رابطه دولت فدرال و جمهوريهاي ملي ‎PF‏ قوانین اساسي دولت فدرال و جمهوريهاي ملي مدون با قوانین و تبصرهاي مشخص براي تقسیم قدرت به شکل افقي تفکیک قواي مقننه. اجرائي» قضائي و تقسیم عمودي قدرت مابین دولت فدرال و دولتهاي ايالتي مي باشد. اين مانع خود مانع از تمرکز قدرت ديكتاتوري و یا قلیت مي گردد. ‏©- لاحيتهاي اخذماليات ميان دولت فدرال و جمهوریها به گونه اي تقسیم مي گردد که جمهوريهاي ملي در اداره امورداخلي خود از حق تصمیم گيري برخوردار بوده و به صرف مالياتهاي ماخوذه در امورداخلي خود مبادرت نمایند.مازاد درآمد مالياتي دولت فدرال نیز درجهت تأمین رفاه اجتماعي و توسعه اقتصادي جمهوريهاي ملي بر حسب نیاز تقسیم ‏مي گردد. = 

صفحه 73:
ملاحظات اقتصادي شد تولید ناخالص ملي پاکستان, 900/6 برابر با ‎MOE‏ ‏وپیه پاكستاني است.تولید ناخالص داخلي» 10072)میلیارد وپیه»درآمد سرانه 0060روپیه (حدود 900 دلار) و بدهي ارجي بین ©1الي 07میلیارد دلار است. بنابر نظر منابع مستقل: ن میزان بین 60-60 میلیارد دلار مي باشد که به نظر دیپلمات بارجي مقیم كراچي رقم ‎OC‏ میلیارد دلار به واقعیت نزدیکتر است.بدهي رسمي داخلي؛ بنا 4 اظهار سناتور پروفسور خورشید احمد 0/072 میلیارد دلار (6:00© ميليارد روبيه ) است. ل صادرات پاکستان نیز بر0/0میلیارد دلار و واردات آن بر 20/2میلیارد دلار بالغ مي گرد ر بررسي سیستم اقتصادي پاکستان» نوعي سیستم مختلط به چشم مي خورده زیرا علاوه _ دخالت بخش بخصوص,بخش دولتي نیز بطورمستقیم و غیرمستقیم در ادارها شور دخالث و نظارت دارد. 

صفحه 74:
ملاحظات اقتصادي —_— از نقطه نظر تاريخي,در طول حیات کشور پاکستان از سال ‏ ‎ol sss SCOR?‏ چهار مرحله را براي اقتصاد این کشور ‏در نظر گرفت : ‏0 دوره استقلال کشور طي سالج»<196تا روي کارآمدن ایوب ‏خان طي سال 1900 مشخصه این مرحله جانشین کردن کالاها: ‏داخلي بجاي كالاهاي وارداتي و اعمال سیاست هاي حمايتي شدید ‏از صنایع داخلي بود که به رشد نسبتا سریع اقتصادي کشورمنجرگردید. اين دوران ‏مصادف با سال هاي اولیه استقلال کشور و توأم با نآآرامي هاي شدید بود. ‏© دوره بين سالهاي 19060 تا 10*20مقارن با تجزیه کشوربنگلادش ‏مشخصه این دوره تاکید فراوان دولت بر تمرکز مالکیت صنایع از طریق ایجاد انگیزه هاي سیا ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 75:
ملاحظات اقتصادي — 0 دوران زمامداري ذوالفقار علي بوتوطي سالهاي)) ۱ 972 وي با تمایلات سوسياليستي خود تغییرعمده ر سیاست صنعتي کشور پدید آورد.از جمله مدیریت ستقیم صنایع را بدست گرفته و به ملي سازي بسياري ز واحدهاي بزرگ صنعتي,بانك ها و شرکت هاي بیمه عمر داخلي طي سال *026مبادرت نمود.در اين اثناء دولت پاکستان برنامه سرمایه گذاري دولتي بر روي طرح هاي توليدي صنعتي کوچك درسطح گسترده را دراهم فعاليتهاي خود قرار داد.در اين اثنا همچنین» سهم بخش خصوصي از 60 درصد طي سال 92 60 رصد طي سال 1070)کاهش یافت, ‎oa‏ 

صفحه 76:
ملاحظات اقتصادي ‎<P‏ دوره كودتاي ضیاء الحق تا حال حاضر این مرحله با تغييراتي همچنان ادامه دارد.مشخصه بارز اين دوره » بازگردانیدن نقش عمده به بخش خصوصي در اقتصاد و گشایش راه براي سرمایه گذار خارجي و محدود سازي دامنه فعاليتي بخش دولتي به برخي فعاليت ها و نظارت بر روند كلي اجراي برنامه هاي اقتصادي است.قابل ذكر است كه مقامات اقتصادي ياكستان كرارا مدعي شده اند كه سيستم اقتصادي اين كشور بر بايه اقتصاد اسلامي بنا كذارده شده است»اگرچه تاکنون گام هاي مهم و ‏عملي در این راه اتخاذ نگردیده است. 

صفحه 77:
ارکان اقتصاد ارکان اقتصاد کشور پاکستان بر چهار رکن معدن» صنعت» كشاورزي و صید و دامپروري استوار است. ۰ he ‏بخش معدن‎ ‏نفت‎ 4 ‏میزان استخراج نفت درحدود()»هزاربشکه در روز است.اين مقدار تنها جوابگوي(0)درصد‎ ‏مصارف داخلي است. لذا قسمت اعظم نيازهاي نفتي و فرآورده اي آن خارج از کشور‎ ‏تامین مي شود.چاه هاي نفت پاکستان در استان هاي سند و پنجاب قرار دارند.‎ بيب ۳۳ 

صفحه 78:
ارکان اقتصاد جیسب "اه ‎OG‏ درصد سوخت کشور توسط گاز تأمين مي شود. پاکستان . ‎١‏ داراي ذخاير وسيع كاز است. اين ميزان قريب به 4970 ميليارد فوت مكعب تخمين زده شده است. منابع كاز طبيعي كشوا نیز در استان بلوچستان و خیرپور»مرزاني»ساري» هندي»کندکود و سارنگ در استان سند و دهواك» پرکوه» دهلیان و ميال در استان پنجاب قرار دارند. ۵ زغال نگ معادن زغال سنگ در نقاط مختلف پاکستان وجود دارد. این معادن صرفا (00درصد نیاز سوختي کشور را تامین مي کنند.مزید بر اینکه نوع زغال سنگ توليدي مرغوب نیست. بزرگترین معدن زغال سنگ پاکستان در استان پنجاب در محل مکروال وا ۱ نمك قرار گرفته است. 

صفحه 79:
ارکان اقتصاد ase ‏بزرگترین معادن آهن در منطقه کالاباغ (شهرستان میان والي)‎ ( ‏کشف شده است.آهن معادن چترال(استان سرحد)ونوكندي‎ ‏استان بلوچستان) از نوع مرغوب است. مواد اولیه کارخانه‎ ‏ذوب آهن كراچي از خارج کشور تامین مي گردد.‎ ‏کروم‎ ۵ ‏بزرگترین معادن کروم جهان در پاکستان واقع است.کروم استخراج شده به خارج از کشور‎ ‏نیز صادر مي گردد. مهمترین معادن کروم در استان بلوچستان و استان سرحد قرار دارد.‎ ‏م سنگ آهك‎ ‏سنگ آهك بزرگترین معادن پاکستان را تشکیل میدهد.اين معادن دراکثر نقاط‎ من كردة يمعادن وبيع ناك [فك ذرمناطق ود ری ار گرفته اند 

صفحه 80:
س ازاستقلال» کشورپاکستان ازصنعتي عقب مانده و بیمار رخورداربوده و معدود کارخانه هاي موجود کشور نیز تولید مطلوبي نداشتند.ازاین روي»دولت نوپاي پاکستان طي سال ۱620 مبادرت به اعلان سیاست صنعتي خود نموده وجهت بهبود رضع صنعت کشور. به تقویت سرمایه گذاري دربخش خصوصي مبادرت نمود.طي سال 10»20»صنایع مهم کشور اعم از ذوب آهن, فلزات» ابزار برقي» ماشین سازيءتراكتورسازي:صنايع شيميايي.فرآورده هاي نفتيسیمان سازي؛ ذخایر غت »گاز و برق ملي شد. 

صفحه 81:
4 ذوب آهن هنكام تشكيل حكومت باكستان جندين كارخانه كوجك ذوب آهن با فعالیت و تولیدات محدود وجود داشت.تااینکه طي سال 2۵" با همكاري دولت شوروي سابق»کارخانه بزرگ ذوب آهن در بندر قاسم نزديك شهر كراچي تأسیس گردید. در حال حاضر اکثر بخش هاي اين کارخانه فعال است. 2 ماشین سازي کارخانه بزرگ ماشبن سازي با همكاري دولت چین درشهرك تکسیلا حومه شهر راولپندي تأسیس گردیده است.تولیدات اين کارخانه اغلب برماشین آلات و لوازم برقي و ابزار مهندسي مشتمل مي گردد. ‎am‏ 

صفحه 82:
واگن قطار.موتورماشین آلات سنگین جاده سازي»ماشین آلات کارخانجات سیمان.شكرسازي كودشيميايي و فرآورده هاي نفت از جمله تولیدات مهم اين کارخانه به شمار مي آید. © اسلحه سازي طي سال00 19 نخستین کارخانه اسلحه سازي پاکستان در پادگان (واه) حومه شهر راولپندي تأسیس گردید.بعدهاکارخانه هاي دیگر تولید اسلحه در شهر واه تأسیس گردید که به تولید ابزار آلات غيرنظامي مي پرداختند.. صنعت ساخت سلاح هاي سبك پاکستان به مرحله خودكفايي رسیده و به صدور اسلحه به برخي از كشورهاي اسلامي منتتهي گردیده است, سس 

صفحه 83:
f ‏كشتي سازي‎ P ‏درکارخانه کشتي سازي بندركراچي انواع كشتي هاي‎ کوچك و بزرگ تولید میگردد. اين توليدات به كشورها: عربستان و امارات متحده عربي»ایران(كشتي هاي ماهيگيري) صادر مي گردد. اين کارخانه علاوه برساخت كشتي»ازامکانات تعمیر و بازسازي كشتي نیزبرخورداراست.در منطقه گداني استان بلوچستان (سواحل درياي عمان) كشتي هاي بزرگ و کهنه اوراق شده و ورقه هاي آهن و فلزات آن در کارخانه هاي ذوب آهن و فولاد کشور مورد استفاده قرار 

صفحه 84:
۳ پالایشگاه نفت دو پالایشگاه نفت در شهرهاي راولپندي و ملتان و دو پالایشگاه دیگر در شهر كراچي قرار دارند. در پالایشگاه ها نفت استخراج شده از چاه هاي شهرستان هاي اتك» چکوال و جهلم تصفیه مي شود.طبق قرارداد منعقده میان دولتهاي ايران و پاکستان طي سال 1906 پالایشگاه ديگري در شهر كراچي در دست تأسیس است. سس 

صفحه 85:
صنایع دستي پاکستان به لحاظ وجهة هنري در داخل و خارج از کشور از جایگاه ممتازي برخوردار است. ازجمله صنایع دستي پاکستان میتوان به دگمه‌شانه. ميزوصندلي ومصنوعات چوبي؛ پارچه»رنگ رزي» پارچه.سوزن دوزي»زیورآلات» طناب» قالي و گلیم اشاره نمود.ازجمله مهمترین مراکزصنایع دستي کشورمیتوان به كويته»كراچي, لا کاند»حید رآباد» سکهر بهاولپور»گجرات لاهورء‌گوجرانوالا»سیالکوت» پیشاور»کوهات»ملتان» سوات»چنیوت.فیصل آباد»جیکب آباد و شهته اشاره نمود. 

صفحه 86:
كشاورزي مهمترین بخش اقتصاد پاکستان را تشکیل مي دهد. جلگه سند علیا (استان پنجاب) و سند سفلي (استان سند)» در این کشور از جمله مناطق مهم و حاصل خیز جهان بشمار مي آید. کشور پاکستان در زمینه تولید محصولاتي نظیر پنبه» برنج و نیشگر به خوكفايي رسیده است. سس 

صفحه 87:
بخش كشاورزي نقش كشاورزيي در اقتصاد کشور بیش از 00 درصد مردم پاکستان در روستاها به سر برده و اغلب به كشاورزي اشتغال دارند.از اين روي»اقتصاد کشور بركشاورزي استوار است.بالغ بر 0 رصدکل جمعیت کشوردر بخش كشاورزي اشتغال داشته و 060 درصدتولیدات ناخالص ملي» 00/درصدکل تولیدات داخلي و درصد صادرات کشور به محصولات و فرآورده هاي كشاورزي تعلق دارد. از جمله صنایع مهم کشورمیتوان به صنایع پنبه پاك كنيشنلي كوبي»ريسندگي و بافندگي» پارچه بافي و برخي صنایع غذايي متكي به بخش كشاورزي اشاره نمود. سس 

صفحه 88:
بخش صید و دامپروري طبق آمار بدست آمده طي سالهاي اخیر» کشور پاکستان از پیشرفت چشمگيري در زمینه دامداري و دامپروري برخوردار بوده است.ازجمله عوامل این پیشرفت. میتوان از بهره گيري مناسب از علوفه» روشهاي مدرن دامداري و دامپروري و اعطاي وامهاي دولتي بلند مدت کم بهره به دامداران کشور اشاره نمود. سس 

صفحه 89:
بخش صید و دامپروري - ماهيگيري همترین منابع تجاري استانهاي سندو بلوچستان اهيگيري است. از اين روي.در بلوچستان و سند و هر بندري كراچي؛بندرماهيگيري احداث گردیده است. سنعت ماهيگيري0/درصد کل صادرات کشور به ارزش >/صمیلیارد روپیه را به خود اختصاص داده است.بالغ بر 0000 نوع ماهي آب برین و 600000 نوع ماهي دريايي از آبهاي پاکستان صید مي گردد. رياجه هاي كشوربه ويزه درياجه هاي سد منكلاء تربیلا و دریاچه منجهر ر جمله مراکز مهم ماهيگيري کشور به شمار مي آیند. 

صفحه 90:
بخش صید و دامپروري 6 دام دامهاي ياكستان بركاوميشءكاو» بز»كوسفند» شتر و طیورمشتمل مي گردد.ازجمله مهمترین تولیدات دامي کشورپاکستان میتوان ازشیر»‌گوشت گوسفند»‌گوشت گاو وگوشت مرغ نام برد.در حال حاضرءمیزان ‎aul gi‏ کارخانه هاي شیرکشوربه 0)میلیون لیتر در روز بالغ مي گردد و اين در حالي است که طرفیت میزان کل شیر توليدي کشور 6*60 میلیون لیتر در روز ست ب 

صفحه 91:
مني 9سال و بالاتر در کشور پاکستان بر ۱60090000 عادل 960/00جمعیت کل کشور بالغ مي گردد. طبق گزارشا انك جهاني» در حال حاضر تنها نيمي از دانش آموزان واجد درایط پاكستاني در مدارس ابتدايي حضور مي یابند كه اين تعداد | عقب افتاده ترين كشورهاي در حال توسعهء0 960 قابل مقایسه ست.آمارهاي رسمي گوياي اين حقيقت است كه تنها 62 ©درصد از جمعيت اين كشور از ممت خواندن ونوشتن برخوردار بوده و تنها ©6©درصد از افراد واجب التعليم از برنامه هاي موزش ابتدايي بهره برداري مي نمایند.از هر0)شهروند پاكستاني فر به آن سترسي دارند. طبق آمار بدست آمده طي دهه هاي ۰19009200 نرخ فارغ التحصیا ا آموزان يسر از مدارس ابتدايي 00 © درصد و نرخ فارغ الت