ملاک های شناخت حق و باطل
اسلاید 1: ملاک های شناخت حق و باطل بهزاد کاظمی- شهریور 92
اسلاید 2: * حق و حقيقت هاى ثابت و جاودانه وجود دارد و قابل شناسايى مى باشند . * تكامل فرد و جامعه در ابعاد مادى و معنوى در پيروى از حق و حقيقت است . * با سرپيچى از حق : انحراف و فساد و سقوط دامنگير فرد و جامعه خواهد شد . * هر انسانى وظيفه دارد و مسئول است كه حق و باطل را بشناسد . * على عليه السلام فرمودند: لا يونسك الا الحق و لا يوحشنك الا الباطل چيزى با تو انس نگيرد مگر حق و غير از باطل و ناروا چيزى تو را به وحشت نياندازد * لازمه نیل به حق شناسی ،صبر و شکیبایی است
اسلاید 3: کلمه حقّحق درقاموس لغت به معنای ثبوت، ضد باطل و موجود ثابت ، وجود ثابتی که انکار آن روا نباشد و نیز به معنای وجود مطلق و غیر مقیدی که به هیچ قیدی مقید نشده باشد، یعنی ذات اقدس باری تعالی آمده است . در معنای اصطلاحی، حکم مطابق با واقع را گویند که بر اقوال و عقاید و مذاهب و ادیان اطلاق می شود.تردیدی نیست در اینکه حق در برخی موارد دارای ماهیت اعتباری عقلانی و در بعضی موارد شرعی است .
اسلاید 4: معنای «باطل »معمولا از معنای حق، ضد آن یعنی باطل نیز فهمیده می شود: صاحب مفردات گوید: «باطل چیزی است که در مقام فحص ثبات ندارد و در فعل و قول هر دو به کار می رود. در اقرب الموارد آمده است: باطل مقابل حق است و آن را فاسد و بی اثر و ضایع می سازد. صاحب قاموس قرآن می گوید: باطل آن است که در قضاوت عمومی مضمحل می شود و بشر در عین ابتلا به باطل به ضرر و ناحق بودن آن حکم می کند.
اسلاید 5: معنای «حق» در فرهنگ قرآني در فرهنگ قرآني اين واژه درمعاني مختلف به كار رفته : 1. ايجاد كننده چيزي بر اساس حكمت2.شيء ايجادشده براساس حكمت 3-اعتقاد به چيزي آن گونه كه هست 4.فعل و سخني كه به اندازه و به موقع باشد حق را درمعناي مطابقت و موافقت با اموري مي جوييم كه مطابق و موافق با فلسفه و هدف آفرينش باشد هرچند كه آن امر در واقعيت، تحقق خارجي نداشته و علل و عواملي كه از تحقق آن جلوگيري به عمل آورده باشد.«حق» در قرآن به معناي مجموعه نظام مند و هدفدار است كه بر اين اساس، عالم تكوين و عالم تشريع، هر دو حق هستند. امام خامنه ای ۲۴ آبان ۱۳۹۱
اسلاید 6: «حق و باطل » در کلام حضرت علی علیه السلام حضرت علی علیه السلام می فرماید: «برای هر حقی باطلی نیز قرار داده اند. » (خطبه 194) «دایره حق در توصیف و بیان، از هر چیزی وسیع تر است، ولی به هنگام عمل از روی انصاف، مجال آن از همه چیز تنگ تر و کم وسعت تر است. » (خطبه 207) «حق » ، هر کس به اندازه وسع خود با زیباترین واژه ها به توصیف آن می پردازد، ولی این ها جز تعریف لفظی چیز دیگری نیست و اصل «حق » وقتی معنا می شود که از سر انصاف و عمل به آن نگاه کنیم. «حق سنگین، اما گواراست و باطل،سبک اما بلاخیز و مرگ آور» . (حکمت 376)
اسلاید 7: الف - آنچه كه وجود دارد حق است مانند قوانين موجود در نظام آفرينش و آنچه كه وجود ندارد و نسبت و ادعاى بى جا مى كنند باطل است . ب - آنچه كه وجود دارد و بايد هم وجود داشته باشد حق است مانند عدالت و نظم عمومى و آنچه كه وجود دارد و نبايد وجود داشته باشد باطل است مانند ظلم و ستم ، انحرافات اخلاقى ، تجاوزات بشرى ، ادعاهاى دروغين و ... پس تعريف كامل حق در دو جمله نهفته است . 1 - وجود داشته باشد 2 - و بايد وجود داشته باشد
اسلاید 8: نمایش باطل در شكل و شمايل حق و مورد توجه مردم تشخيص حق در واقعيت هاي موجود بسيار سخت و دشوار است؛ چون جهان واقعيت ها، پر از امور باطلي است كه گاه آشكارا و به روشني خودنمايي مي كند و دربسياري از اوقات با نمايي از حق جلوه مي كند.مخالفت طبيعي انسان ها با نواقص و امور ضدكمالي از جمله باطل، موجب مي شود تا باطل خود را در شكل و شمايلي كه مورد توجه و پسند مردم است و به حق درمي آورد.مشكل، زماني دو چندان مي شود كه گروهي از مردم، به صورت تعمدي مي كوشند تا حق و باطل را به هم بياميزند و اين آميختگي را تقويت كنند، زيرا منافع آنان در اين آميختگي حق و باطل وعدم امكان تشخيص و جداسازي آن نهفته است.
اسلاید 9: مَثَل آب و كف (أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَالَتْ أَوْدِيَةٌ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّيْلُ زَبَدًا رَّابِيًا وَمِمَّا يُوقِدُونَ عَلَيْهِ فِي النَّارِ ابْتِغَاءَ حِلْيَةٍ أَوْ مَتَاعٍ زَبَدٌ مِّثْلُهُ کَذَلِکَ يَضْرِبُ اللّهُ الْحَقَّ وَالْبَاطِلَ فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفَاءً وَأَمَّا مَا يَنفَعُ النَّاسَ فَيَمْکُثُ فِي الأَرْضِ کَذَلِکَ يَضْرِبُ اللّهُ الأَمْثَالَ).(رعد/17)
اسلاید 10: نكته هادر مورد این آیه :- تناسب بهره ها و ظرفيتها - پرتاب شدن باطل به خارج - بقا به ميزان سود رسانى - تداوم مبارزه حقّ و باطل نمود داشتن باطل و اصيل بودن حق طفيلی بودن باطل و استقلال حق
اسلاید 11: * امام علی علیه السّلام مى فرمايد : قد اوضح لكم سبيل الحق و انار طرقه فشقوه لازمه او سعاده دائمه آفريدگار انسان براى رشد و تكامل بشر ، راه هاى حق را به روشنى معرفى فرمود و مسير راههاى حق را نورانى و روشن نمود تا رهروان راه حق منحرف نگردند . سرانجام ، يا بدبختى دائمى در انتظار خلاف كاران است وسعادت دائمى در سر راه حق طلبان.
اسلاید 12: معيارها و راه هاي شناخت حق از باطل انسان اگر بر پايه فطرت سالم باقي بماند و عوامل بيروني چون شيطان و عوامل دروني چون چيرگي هواي نفس نباشد، به طور طبيعي خواهان حق است؛ زيرا كمال را در حق مي جويد و به آن گرايش مي يابد.با اين همه حتي اگر فطرت و طبيعت انسان سالم باشد، به عللي بيروني ممكن است كه تشخيص حق براي او مشكل و دشوار باشد، هر چند كه به دنبال شناخت آن به سوي حق خواهد رفت.
اسلاید 13: شاخصه هاي کلی حق سودمندي واقعيماندگاريمطابقت با فطرت بصيرت زايياعتدال و تعادل مطابقت با وحي و کلام الهیمطابقت با عقلانيت وحدت زايي ايمان زايي نيك فرجامي اصلاح سازي .رهايي از سرگرداني
اسلاید 14: مبانی و راههای دستیابی به حق بینی و حق شناسی
اسلاید 15: معیار هاي کلی شناخت حق علم و آگاهی ؛« لا تری الجاهل الا مفرطا او مفرّطا»قرآن کریم ؛« راست و چپ گمراهی است و راه میانه ، راه راست الهی است ؛ کتاب خدا و آیین رسول آن را گواه است، و سنت را گذرگاه است و بازگشت بدان جایگاه است.»عترت و اهل بیت پیامبر(ص) ؛معيار قرار دادن حق و سنجش افراد بر اساس آن ؛ انّ الحق لا يعرف بالرجال اعرف الحق تعرف اهله »آگاهی وشناخت نسبت به زمان و مقتضيات و شرايط زمانه ؛ امام صادق عليه السلام :« العالم بزمانه لا تهجم عليه اللوابس
اسلاید 16: ابزارهاي شناخت حق از باطلابزار دروني ابزار بيروني (وحي و دين الهي)
اسلاید 17: ابزار درونيالف) فطرت پاك و سالم انساني گرايش به كمال و نقص گريزي * فكر و فطرت پاك انسان به طور طبيعي گرايش به خير و خوبي و كمال دارد و آن را به عنوان حق، شناسايي كرده و در پي آن مي رود. * از علل مخالفت با حق و موافقت با باطل، تغيير در فطرت و طبيعت آدمي است. ب) فكر و خرد * انسان ها با تفكر در هستي و فلسفه آفرينش به سادگي مي توانند دريابند كه جهان آفرينش بر محور حقانيت آفريده شده است و انسان ها بايد در همين مسير كمالي گام بردارند و از باطل گريزان باشند.
اسلاید 18: ابزار بيروني (وحي و دين الهي)از آن جايي كه براي بسياري از مردم شبهات و حق نمايي باطل امكان تفكر درست و صحيح را مي گيرد و انسان ها به سبب هواهاي نفساني و وسوسه هاي شيطاني، بخشي از فطرت سالم و پاك خويش را مي آلايند، در اين جاست كه خداوند از طريق پيامبر بيروني، به فرياد انسان ها مي رسد و آنان را براي شناخت حق از باطل ياري مي رساند. آيه 213 سوره بقره به نياز بشر به وحي و دين الهي براي شناخت باطل و راه راست از گمراهي اشاره دارد و تبيين مي كند كه اگر خداوند دستگير انسان از طريق روحي و دين نبود بسياري از مردم از تشخيص حق از باطل ناتوان مي ماندند و در مسير باطل گام بر مي داشتند.
اسلاید 19: انسان با دست يابي به حق واقعي مي تواند به ايمان واقعي (مائده آيات 83 تا 84) اميد به آينده بهتر و برتر (همان) بهره گيري از امدادهاي غيبي و استجابت دعا و نيايش از سوي خداوند (رعد آيه 19) و بهره مندي از آموزه هاي قرآني و هدايتگري آن به سوي كمال (مائده آيه 83) و بصيرت(رعد آيه 19) دست يابد.از نظر اسلام، معيار همه چيز، حقيقت و معيار حقيقت، خود حقيقت است.
اسلاید 20: موانع شناخت حقموانع مادی و نفسانی موانع شناختیموانع اجتماعی و سیاسی
اسلاید 21: موانع مادی و نفسانی
اسلاید 22: موانع شناختی
اسلاید 23: موانع اجتماعی و سیاسی
اسلاید 24: جبهه هاي انحرافات فكري وعملي
اسلاید 25: زمینه های مهم خطا و انحراف : زمینه های بینشی:علم و معرفت ناقصشناخت تک بعدی و یک جانبهشناخت التقاطیباور و ایمان ضعیفزمینه های انگیزشی:ثروت قدرت شهوت شهرت
اسلاید 26: جبهه هاي انحرافات فكري وعملي در انديشه استاد مطهري الف. جبهه بيروني :كه در خارج از محيط و جامعه‌ي اسلامي، به وسيله‌ي بيگانگان شكل گرفته استب. جبهه دروني : كه خطر آن به مراتب بيش‌تر از جبهه بيروني است دو انحراف عظيم جمود و جهل كه منشا تحجرگرايي و تجددطلبي افراطي و التقاط زدگي است و هر كدام در هر عصر و زماني با روحي واحد، قالبي متكثر و متعدد به حسب زمان مي‌پوشند و نقابدارانه در متن و بدنه‌ي فرهنگ و آموزه‌هاي اسلامي نفوذ مي‌كنند.
اسلاید 27: تحجر و جمودتحجر به معناي ايستايي، تحول ناپذيري، جمود و برنتابيدن فرهنگ و ارزش‌هاي حق و متعالي است كه هم در ساحت بينش و دانش (تحجر) و هم در حوزه گرايش و رفتار (جمود) بروز و ظهور دارد و عقل و دل و ابزارهاي معرفت‌ياب و منابع شناخت‌زا را نيز شامل مي‌گردد پس تحجر عقلي، قلبي و تحجر در موضع عملي و رفتاري، علت عدم پذيرش حق و گرايش به كمال و سعادت واقعي مي‌گردد لذاست كه تحجرگرايي مانع جدي در شكوفايي انديشه ديني و ايجاد تعامل مثبت نظري و عملي با حقيقت ، معرفت ، حكمت و حكومت، مديريت و سياست و حتي تقدير معيشت است پس هم متحجر و هم متجدد با رويكردهاي افراطي و تفريطي از خط اعتدال خارج و گرفتار بيماري خطرناك توقف، سقوط و انحراف هستند و در تفسير و برقراري ارتباط‌هاي چهارگانه خود با خدا خود با خود خود با جهان و خود با جامعه عاجز و آسيب‌پذيرند.
اسلاید 28: اقسام جريان‌هاي فکری انحرافی1 .جرياني كه تئوري حسبنا كتاب الله را در رسيدن به مقاصد حكومتي و سياسي‌اش مطرح و نقطه عطفي در انحراف فكري شد و به مهجوريت عترت و انزواي سنت و سيره نبوي انجاميده، دست جامعه اسلامي را از دامان پيامبر (ص) و عترت پاكش كوتاه كرد. 2. جرياني كه در برابر آن حسبنا احاديثنا و اخبارنا را طرح و به مهجوريت قرآن كريم اهتمام ورزيد و جامعه را از معارف و آموزه‌هاي اصيل وحياني باز داشت. 3. جرياني كه در قالب تقدس، مساله معرفت ناپذيري و دست نيافتني بودن آموزه‌هاي قرآني را مطرح كرد و با شعار ”این التراب و رب الارباب به تعطيل تفكر انجاميد كه آنان را معطله ناميده‌اند.
اسلاید 29: مؤلفه‌هاي انحراف 1 .جهالت به اصالت‌ها، عمق دين و انديشه ديني. 2. ايجاد انحراف در حوزه دين، با تبديل عنصر امامت ديني به خلافت و سپس سلطنت ديني . 3. فرقه سازي‌هاي كلامي و سياسي، يا كلام سياسي از سوي امويان و... . 4. تهاجم فرهنگي، تبليغاتي و رواني گسترده از صدر اسلام تا كنون با شيوه‌هاي متنوع به اسلام ناب محمدي (ص).
اسلاید 30: 5. نفوذ جريان‌هاي بيروني در ساحت‌هاي ديني به صورت پالايش نشده. 6. گرايش اخباري‌گري در تفكر شيعي، كه البته بزرگاني به ستيز عالمانه با آن پرداختند. 7. نفوذ انديشه خارجي‌گري به صورت‌هاي مختلف در عرصه تفكر و معرفت ديني. 8. گرايش علم پرستانه و زمان پرستانه در تفسير ديني. 9. تاويل‌گرايي‌هاي افراطي در حوزه‌هاي ديني. 10. تهاجم تئوريك با روش ليبراليسمي و پوزيتويسمي به انديشه ناب ديني و...
اسلاید 31: تحجر در دو ساحت فكري، علمي و ساحت فعلي، عيني‌الف. تحجرگرايي سنتي كه به نام تقدس و تحفظ دين، مانع پويايي و كارآمدي و خلوص دين و دينداري مي‌شود. ب. تحجرگرايي مدرن كه به نام تجددطلبي، بازسازي دين، سازگاركردن دين با ترقي و پيشرفت و آشتي‌دادن دين با علم، دين را به قربانگاه مدرنيته و تجددخواهي فرستاده و با تقسيم نگاه ديني به برون ديني و درون ديني و تفكيك حوزه‌هاي ديني و آموزه‌هاي اسلامي از هم، يعني جدا انگاري ساحات عقايد، اخلاق، احكام و تقسيم دين به گوهر، صدف، حداقلي و حداكثري در برآورده كردن نيازها و انتظارات بشر و طرح دين اخروي نه دنيوي و قرائت پذيري دين و تفسيرهاي هرمنوتيكي از آن، در حقيقت به تقطيع دين پرداخته و دين را در دو محور، آسيب‌پذير مي‌كند:1. محور توانايي و كارآمدي 2. محور خلوص و ناب بودن.
اسلاید 32: مؤلفه های نوگرايي و تجددخواهي معتدل و منطقي‌هر تغييري كه در اوضاع اجتماعي پيدا مي‌شود، پيشرفت نيست و زمان نبايد مطلقا حاكم باشد بلكه معيارهاي اسلامي، عقلاني بايد منظور گردد. 2. تطبيق مقررات اسلام با مقتضيات زمان به معناي جايگزين‌سازي مقررات جديد و نسخ مقررات گذشته نيست. 3. تغييرات و پديده‌هاي جديد كه در زمان پيدا مي‌شوند دو گونه‌اند تكاملي و انحرافي و انسان بايد بين اين دو تمايز قائل شود. 4. نبايد با جمودورزي ، از هر چه نو است گريزان و با جهل، از هر پديده نوظهوري استقبال كرد. 5. جهل و جمود هر دو براي تفكر اصيل اسلامي خطر سازند، يكي بر كهنه‌پرستي و ديگري بر نوپرستي مبتني است و هر دو، تناقض علم و دين را ترويج مي‌نمايند.
اسلاید 33: سازگاري اسلام با توسعه‌ي تمدن و صورت‌هاي متغير زندگي محورهاي شش گانه شهيد مطهري درباره‌ي سازگاري اسلام با توسعه‌ي تمدن، فرهنگ و صورت‌هاي متغير زندگي: توجه اسلام به روح و معنا نه قالب و شكل (معناگروي نه صورت‌گرايي). 2. قوانين ثابت براي احتياج ثابت و قوانين متغير براي احتياج متغير. 3. مساله اهم و مهم كه بر محور مصالح عاليه تفسير پذيرند. 4. وجود قوانيني چون لاحرج و لاضرر كه قواعد حاكم‌اند و كار تعديل و كنترل قوانين ديگر را به عهده دارند. 5. اختيارات حاكم و ولي جامعه. .6. اصل اجتهاد كه قوه محركه اسلام بوده و مايه هماهنگي دين با پيشرفت تمدن است.
اسلاید 34: معیارحقانیت ونمادهای حقانیت قدرت وحاکمیت درهمه اعصار شریعت دینیرهبری دینی که هردو مورد شامل عصرحضور معصومین(ع) وعصرغیبت معصومین(ع) می شود.
اسلاید 35: الزامات مهم پیوستگی با محورحقمعرفت محبت (تولی وتبری)تبعیت وتمرکز اکثریت برمحورحق
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.