صفحه 1:
مواد مهند سى
موضوع
صفحه 2:
معد مه
مراد مختلفی از پلائین تا سنگ برای مناخت پلهاه اتوموییلهاه تجهیزات
کارخانجات؛ خط لوله هاءنیروگاهها و غيره بكار برده میشود. مهندس خوردگی عمدتاً
با خواص شیمیائی ( مقاومت خوردگی ) مواد سر و کار دارد؛ ولى برای اطمینان از
عملکرد مورد نظر اطلاع از خواص مکانیکی؛ فیزیکی و خواص دیگر نیز ضروری
است. خواص مراد مهند.م ی به ساختمان فیزیکی و ترکیب شیمیانی آنها دارد.
صفحه 3:
خواص مکانیکی؛ نحوةٌ رفتار فلز تحت بار یا تش کششی» فشاری یا برشی را
نان میدهند. این خواص بوسیله آزابشات مهندسی تحت شرایط مناسب تعین می
گردند. خواص مکانیکی که معمولا مورد توجه قرار داد عبارتد از استحکام کششی:
ah تسلیم» حد الاستیک: مفاومت خزش» استحکام فلز در درجه حرارنهای ONL
خستگی» درصد ازدیاد طول ( انعلاف پذیری )» مقاومت ضربهای ( چقرمگی و تردی )4
يته ( نسبت تنش به ازدياد طول الاستبكى ). تغيير شكل فلز
سختی: و مدول الاست
ممکن است الاستیک ( فقط در حضور بار وجود داشنه باشد ) یا پلاستیک ( داثمی )
صفحه 4:
=
ن فلزات و آلباژها
چدن ها
oy SL al cle SLT بالاو حاوى سبيليسيب چدن نام دار ند. اتو اع متداول چدنها
عبارتنداز: چدن خاکستری, چدن سفیده چدن مالیبل یا چکش خوار: و چدن با گرافیت
کروی با نشکن. چدن خاکستری معمولی حاوی حدود ۲ تا ۴ درصد کرین و ۱ تا ۳
درصد سیلیسیم است. چدن خاکستری ارزانتر از بقیهٌ فلزات مهندسی است. در اثر
وجود ورقه های گرافیتی در ساختمان میکروسکوپی؛ سطح شکست این نوع چدن تیره
یا حاکستری است.(شکل ۵-۱). بخاطر 5
خاکستری میتواند به سهولت در اشکال پیچیده ربخته گری گردد. برای بهبود مقاومت
خوردكى و مكانيكى مىتوان عناصر آلياؤى به اين جدنها اضافه نمود.
صفحه 5:
صفحه 6:
استاندرد ۸57(/.۸48 چدنهای خاکستری را بر حسب استحکام کششی طبقه
بندى موكند جدول ۵-۱ در لين جدول استحكام فشارى بالاى جدنها نشان داده شده
أست. جدنها ترد بوده و تفرياً فافد انعطاف بذبرى هستتد. نفطه تسليم آنهاكاملاً
مشخص نیست وتفریا 0 استحکام كششى أنهاست. مدول الاستبسينه دركشش بين
64/8 6ن مبليون بوند بر gal مربع تغيير م كندكه حد بالينى براى كلا ۲۰ وحد
بالائى برلى كلاس ٠*مىباشد.( از نظر نثوريك جدن خاکستری داراى مدول
الاستيسيته نموباشد جون نمودار تنش بر حسب تغيير شكل آن خط صافى است )
مقاومت ضربهای معمرلابائین بوده ر معمولا هر چه استحکام یشتر شود بهتر خواهد
شد. این چدنها درای عاصبت جذب ارنعاش بالابى هستند. وزن مخصوص جدنها بسنه
به مقدار كرين بين /ما 81// متغير استه هدابت حرارقى و الكتريكى اين آليازها كمثر
از آهن خالص میباشد.
جدول 3-١ خواص مكانيكى نمونه هاى استاندارد جدن خاكسترى
۱۳ Trae 0
1۳ ma ©
۱ se
hp At any AS pe داد نيع
ASM Meta Hankbook, VoLp 45(1951)
صفحه 7:
چدنهای سفید در این چدنها تقربا تمام کرین بصورت کاربید میباشد. این چدنها بسیار
سخت و شکننده میباشند. مقدار سيليسيم آنها پئین است زیر این عنصر باعث بوجود
آمدن گرافیت آزاد میشود. تشکیل گرافیت همچنین به سرعت سرد شدن مذاب بستگی
دارد» لذا با سرد كردن سريع يك جدن ( مثلاً باكذاشتن مبرد در ريخته كرى )كه معمولاً
خاکستری میشد میتوان چدن سفید بدست آورد
جدنهاى lb ابن جدنها باعمليات حرارتى جدنهاى سفید با تیب شیمینی خاصى
بوجود مى أيند. در اثر عمليات حرارتى كرافبت بشكل ثقريبكروى آزاد موشود. وجود
أين كرافيتها بجاى ورقه هاى گرایتی ( در چدن خاکستری ) باعث میشود که این فلز
داراى اثعطاف بذيرى خوبى باشد ودر تتيجه بنام مالبيل يا ججكش خرار معروف شدءاند.
چدنهای نشکن اين فلزات در حالت ربختگری شده از خود انعطاف پذیری نشان
میدهند.گرافیهایکروی؛ در تيجه تلقيح مذاب با مقداركمى منيزيم؛ مستقيماً ازمذاب
بوجود میآبند. خواص مکانیکی چدنهای نشکن را همانندنولادهای معمولی میتوان
با مات سرتی رها
صفحه 8:
ن چدن های پر سیلیسیم —
چدن خاکستری با پیش از ۱۴ درصد دارای مقاوست بسیار بالائی در
بسیاری از مسحيط های خورنده میباشد. استنناء فابل توجه در این مورد اسید
فلوریدریک است. در حقیقت این جدنها مقارمترین فلزات ر آلباژهای تجارتی (غیر
گرانها) میباشند. سختی بالای آنهابهمراه مقاوست در برابر خوردگی: باعث میشود
كه ابن آلباز در برابر خوردكى سایشی مقاوم باشد. چندن پر سیلیسیم ساده؛ مكل
دورآیرون (احاوی حدرد 1 ۱۴/۵ سیلیسیم و ۰/۹۵ کرین میباشد. این ترکیب
بایستی در محدوده باريكى کنترل گردد تا بهترین مقارمت خوردگی و استحکام مکانیکی
بدست آید. برای اقزایش مفاوست در اسید کلریدریک» کلرورها و حفره دار شدن ۳
مولیبدن به اين چدن اضاقه میشود؛ آلباژ دوریکلر(. آلباژ جدید دیگری بنام
دوریکلر ۳۵۱ دارای مقاومت خرردگی بیشتری است» و جایگزین ترکیب دوربکلر
معمولى شده است. ابن آلیاژ علاوه بر مولییدن حاوی کرم نیز بوده و در نتیجه مقارمت
خوردگی بیشتری در شرایط اکسید کننده دارد. مثلا وجود کلرور فریک یا کوپریک در
اسید کلریدریک باعث کم شددن سرعت خوردگی این آاژ شده حال آنكه در مورد اكثر
فلزات و آلیاژها باعث خوردگی موضعي شدیدی ميشود.
صفحه 9:
—
ب چدن های آلیاژی دیگر
علاوه بر سبليسيم و موليبدل؛ نكل كرم ومس نيز براى بهبود مقاومت خوردكى
سایشی: مقاومت حرارتی؛ و همجنین خواص مکانیکی به جدنها اضافه مى شوند. مس
باعث افزليش مقاومت در اسيذ مولفوريك وكاهش خوردكي انسفرى مى شود
شتكل 0-6 أن لوا از جنس دور يكلر (١ شركت دور آمروة)
صفحه 10:
a” 4
نأ فولاد هاى كربنى و آهن ها
شكل 0-1 دياكرام تعادلى سيستم آهن - كرين را نشان مىدهد. در اين شكل
محدوده ترکیب شبمیائیفولادها؛ جدنها و آهنهاى خالص ( تجارتى ) به همراه نموتفاى
از ساختمانهای آثيل شدةٌ آنها نشان داده شده اسث. در اكثر موارد مقدار کرین دارای
تأثیر کمیبر مقاومت خوردگی Ath als
سختى و استحكام فولادها عمدت تبع مقدارکرین و عملبات حرارتیآنا است.
محدوده خواص مکانیکی فولادهای ساده کربنی به صورت زیر است: استحکام کششی
از ۴۰ تا ۲۰۰ هزارپوند بر ینچ مریع؛ سختی: از ۱۰۰ تا ۵۰۰ برینل, انعطاف پذیری ۵تا
۰ درصد.
آهنهای شمش و آهن آرمکوه آهنهای خالص تجارتی هستند. اين آهنها خیلی
ضعیف بوده ر موقعی که استحکام فاکنور مهمینباشد استفاده میشوند.
شکل ۵-۲ :گرا ادلی آهن -کرین
صفحه 11:
=
أ فولاد های کم آلباژی
فولادهای کربنی با یک یا چند عنصر کرم؛ نیکل؛ مس؛ مولیبدن؛ فسفره وانادیم»
به مقادیر چند درصد يا کمتر را ولاد کم آیاژی مینامند. مقادیر بالاتر عناصر آلیازی
معمولا برای خواص مکانیکی و سختی پذیری است. از نقطه نظر مقاومت در برابر
خوردگی محدود؛ تا ماکزیمم ۲ درصد یشتر مورد توجه است. در این محدوده استحکام
فولادها بالار از فولادهای ساد؛ کوینی بوده ولی مهمترین خاصیت آنها مقاومت خیلی
بهتر در برابر خوردگی اتمسفری است. گاهی اوتات در محبطهای آبی نیز این فولادها
دارای مزایانی میباشند.
فولادهای با استحکام خیلی بالاه مورد توجه صنایع هوائی میباشند. در این
مورد تسبت استحکام به وزن فاکتور تعیین کننده بوده و خوردگی دارای اهمیت کمتری
است. فولاد ۱۹-۱۱( 1۵ کرمه 1۱/۵ مولیبدن, 1۰/۴ واندیم و ۰/۳۵ کرین ) مثال
خوبى در ان مورد است. اين, فولاد پس از عملبات حرارتی به استحکام نا ۳۰۰ هزار
پوند بر ينج مربع مى رصد.
ae
شكل 0-7 دباكوام تعادلى آهن کین
صفحه 12:
دلیل اصلی وجود قولادهای زنگ نزن مقاومت بالای آنها در برابر خوردگی
است. کرم عنصر آلیاژی اصلی است و فولاد پایستی حداقل ۱۱ درصد کرم داشته باشد.
کرم عنصر فعالی است ولی خود و آلیآژهایش غیر فعال شده و در بسیاری از محیطها
مقاومت عالی از نظر خوردگی از خود تشان میدهند. فولادهای زتگ تزن دارای انواع
مختلف میباشند و مقاوست خوردگی. خواص مکانیکی: و تیست آنها در طیف وسیمی
تغيير مىكند. به همين دليل؛ تعيين دقيق فولاد زنگ نزن برای یک کاربرد مورد نظر
ضروری است
گروء !! فولادهای فریعی هستتد که بوسيلة عملیات حرارتی نمیتوان آنها را
سفت نمود. شکل ۵-۵ علت این مستله را نشان میدهد. این قرلادها خارج از حلقة
آستیت قرار دارند و در تمام درجه حرارتها جا تطة ذوپ بصورت فریت هستند.
فولادهای کربنی معمولی بخاطر تغیبرات فازی در هنگام سرد شدت قابلیت سخت شدت
دارند. همانطرر که در شکل ۵-۴ نشان داده شده استء اين قو لادها در بالاثر از خط بهم
eta guy gables gay yal Yoel aed بعركه بكسن با منطوي
مرکز دار می باشد. هتگام سرد شدن ببه آهن »یا فبریت eh مىدهاد كه
مغاطیسی بزده و دارای شبکه مکمبی مرگر دار میباشد. خنگامیکه غولاهمای سامة
كرينى از منطقه ب بسرعت سرد شونده مارتنزیت سخت و شکنده بوجود میآید که
مخناطيسى بوده ولى دارا شبکه تتراگونال مرکز دار میباشد. گروه | تولادهای زنگ
نرف مغناطيسى يوده و جرث تركيب آنها در حلقة گاما ترار میگیرده بوسيلث حمليات
حرارتی میتوان آنها را سخت نسود. در جدول:۵-۲ ترع ۴۰۵ بنظر مستتتی میآید ولی
به واسطه وجود آلومینیو م سخت تمیشود.
صفحه 13:
4
فولاد های زنگ فزن فریتی با خلوص بالا
قولادهای زتگ نزت قریتی با خلوص بالا قرلادهای نگ فزت فریتی ( قسمت ۵-۸گروه
15 ) با كرين و تيتروزن خبيلى كم كه اخيراً توسعه يافتهاند» حالا بطوو تجارتی در دسترس
میباشند. کل مقدار کرین و تیتروژن کستر از ۲۵۰ قسمت در میلیون میباشد اگر چه یک
نوع آتها,دارای مقادیر پیشتری میباشد. برای یدست. آوردن خلوصی بالا عکنولوژی قولاد
سازی پیشرفتهای لازم است.
فولادهای ساد؛ کرم حار اولین آلیاژهای ونگ نوت بودند که مورد استفاده قرار
گرفتند ولى مشكللات تردى و جوشکاری داشتند. تسل جدید این قولادها یا خلوص
بالا دارای ان مطاف پذیری و تابلیت جوشکاری خوب هستند مشروط پر آتکه
جوشکاری بطور صحیح انجام شود
اولین خولاد زنگ نت قریتی یا خلوص یال 50۲306۲۶-۱ ( شرکت 60 iss CAI
۲۶ کرم ی 1 مولیبدت بود. یک توج دیگر ۲۶:۱۵ یوده که حاوی تيتاتيم یمتوان پایدار
کتنده میباشد. انوا دیگر ۲۹6۲۰۴40 و ۲۹۲۰۴۸۹۵۰۲۲ )+5 Dupont
مزيت عمدة اين فولادهاى فريتى مقاومت در برابر ترك خوردن در اثر خوردگی
توام با تنش مى باشد كه از اين نظر خيلى برتر از فولادهاى زنك نزن آستنيعى مثل انواع
٠ و81 مىباشند. مقاومت اين فولادها از نظر حفره دار شدن نيز بيشتر است. تمام
این آلیاژها مقاومت عالی در اسید نیتریک ۶۵/ جوشان دارند همچنین مقاومت آنها در
اسید استیک ۲۰/ جوشان و اسید فرمیک ۴۵/ جوشان ( اسیدهای آلی ) نسبت به نوع
۴ بپیشتر است
صفحه 14:
گروه 111 فولادهای زنگ نزن آستنیتی اساساً فیر مغناطیسی بوده و قابلیت سخت
شدن به وسیله عملیات حرارتی را ندارند. مثل فولادهای فریتی؛ تنها با کار سرد میتوان
استحكام آنها را افزايش داد. اكثر اير بن فولادها حاوی تیکل بعنوان عامل اصلی پایدار
کننده جا سیم مکی انواع نسبتاً جدید ۲۰۱و ۲ ۰ حاوی نیکل کمتری بوده و
باشند
فولادهای آستنینی دارای مقاومت خوردگی بهتری نسبت به انواع بدون نیکل
(گروء 1 و 11) میباشند و معمولا دارای بالاترین مقاومت خوردگی نسبت به گروههای
دیگر بجز آلیاژ 2-۴۸۸6۷ میباشند. به همین دلیل فولادهای زنگ نزن آستینتی بطور
وسیعی برای شرایط حادتر خوردگی بکار برده میشوند. در اتمسفر زنگ نمیزنند و
سیعی در معماری؛ آشپزخانه. صنابع غذائی و توزبع مواد غذائی و در
صفحه 15:
گروه 1۷ شامل فولادهای پیر سخت یا رسوب سختی میباشد. ررش افزایش
استحکام و سختی آنها بشرح زیر است: بعد از,عملیات حرارتی آنیل(") در آب سرد
شده و بعد به مدتهای طولانی در محدوده ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ درجهُ فارنهایت حرارت داده
مى شود. بعضى از اين آليازها در جدول 0-1 نشان داده شدهاند. با ين عمليات حرارتى
میتوان استحکام را تا ۲۰۰ هزار پوند بر نج مريع افزايش داد. بعج ناى اول اين كروه
دارای موارداستفاده وسیعی در هواپیما سازی و صنایع فضالی میباشند, مثارمت
خوردگی این گروه در محیطهای خیلی خورنده معمولکمتر از از ۱۸-۸ میباشد پجز
LIT 00-4460 که خیلی بهتر از پنج تای اول میباشد. آلیاژ همچنین بر فولادهای
۸-۸ نیز برتری دارد. اين آلیاژها در يك برنامة تحقيقاتى در دانشكاه ايالتى اوهايو
توسعه یافتهاند.
جدود کدی اهامای ریگ ریب خی
تما ريتك مقو مر شيو و حوارت
صفحه 16:
جدول ۵-۴ خواص مکانیکی چند فولاد زنگ نزن از گرومهای چهار گانه فوق را
نشان میدهد. همانطرر که ملاحظه میشود طيف خراص مكانيكى اين آليازها وسيع
است. آليازهاى با استحكام نان استحکام به وزن خوبي برای کاربردهای
هواپیمانی وفضائی میباشند. سختی بالا ی مار یرای کدی
این
صفحه 17:
= كه
آلمینیوم و آلیاژهای آن ~ 7
فلز فعالی است. ولی تشکیل یک پوسته اکسید آلومینيم میدهد که
باعث محافظت آن در تعداد زیادی از محیطهای خورنده میشود. این پوسته در
محلولهای خنثی و تعداد زیادی از محلولهای اسیدی پایدار بوده ولی بوسیله مواد tas
قلیابی خورده میشود. این پوسته اکسیدی در اکثر محیطها تشکیل میشود؛ ولی با عبور
جريان الكتربكى مى توان آنرا بطور مصنوعى هم بوجود آورد. این روش آندیزه کردن نام
دارد. آليازهاى آلومينيم مس معمولاً براى ساخت قطعات بكار برده مىشوند. انواع
بدون مس يا با مس كم در صنايع شيميائى يا جائى كه مقاومت خوردكى بهترى لازم
است بکار برده میشود.
شکل ad abe عاد وم دی
صفحه 18:
تا
در جدول ۵-۵ ترکیب چند آلیاژ نوردی و ریختگی نشان داده شده است. آلياز سينا
۳ همه فن حریف( این یاژها در صنایع شیمیائی میباشد. آلیاژهای آلومینیم به
روشهای ریختگری در ماسه؛ تحت فشار و قالبهای دائمی(۲) ریختگری میشوند.
جدرل ۵-۵ ترکیب شیمیانی اسمی بعضی از آليازهاى نوردى و ریختگیآلو
ع ع يلد ملل اک vce
خالس تبارتی + سدامل 98/51 الومينيم 1
te ae hw ما 02
pet alk lh ah Sp vom
= ,کم jor ake Sa a
ها با واه فا ry olay oho
alte اد عا و سيا هيا عد سي
fhe alt ب سي سي سلا عيضي
6 بيه > « 2 @ - RH
ف == ما 2 5
كد هام BS 7 or
صفحه 19:
جدول ۵-۶ خواص مکانیکی بعضی از البازهاى الرمينيم را نشان میدهد. این
جدول محدرده وسیع خواص مکانیکی ابن آليازها را نشان مىدهد. مثلاً استحكام
كششى آلومينيم خالص تجارتى 1*٠ بوند بر اينج مربع است و آلياز 11/ادرحالت
عمليات حرارتى شده داراى استحكام كششى 6 هزار يون بر ابنج مربع م باشد. لباق
0٠” بالاترين استحكام آلبازهابى كه با عملبات حرارتى مسخت نم ى شموند را دارد.آكباز
+ الايكى از قوئترين آليازهاى عمليات حرارتى بذير مىباشد كه در صنايع
هواليمائى و فضائى بكار برد م شود
صفحه 20:
a” 4
منيزيم و آليازهاى آن 3 57
منيزيم بكى از سبك ترين فلزات تبجارتى است با وزن مخصوص 109/9 كرم بر
ساتتيمتر مكعب. بخاطر سبكى وزن و استحكام خوب آیازهای آن در کامونه موتور
اتومبيلء نردبان» اره هاى قابل حمل؛ جمدان: هواييما و موشكهاى فضائى بكار برده مى
اشوند. ولى ابن فلز از نظر خوردكى يكى از قعال ترين فلزات است و در نیجه بعنوان
آندهای قربانی شونده در حفاظت کاندی ( فصل ۳) و باطربهای خشک مصرف می
شود. معمولاً نسبت به اکثرفلزات و آلیازهای دیگر آندی بوده و بایستی از آنها عایق
گردد
متیزیم بخاطر تشکیل پوسته اکسیدی و محافظ در امسفرهای معمولی» مقاومت
خوردگی خرین 1 میدهد این پوستهدر اش تفوهای ار کنکا از بین وفته و
حفرهدار میشود و در تیجه برای حفاظت فلز بایستی اقداماتی نموده مثلاًكاريرد
پوشش و غیره ۲
مقاوست خوردگی معمولا با اقزایش ناخالسی و عناسر آلیاژی تقلیل ميباید.
ليازهاى منيزيم كاملاً مستعد به خوردكى توام با تتش بوده وبایستی از این نظر محافظت
گردند. وجود اکسیژن حل شده در آب تأثیرقبل ملاحظهای بر خوردگی منیزیم ندارد
فلز متيزیم نسبت به خوردگی سایشی حساس میباشد. منيزیم دارای مقاومت پیشتری
نسبت بهآلومینیم در محیطهای قلییی است. بوسیله اکتراسیدها خورده میشود بجز
اسید کرومیک « اسبد فلوربدریک؛ محصولات خوردگی در ۲۷7 مثل یک پوسته محافظ
صفحه 21:
a” SS
ed سرب و آلیاژهای آن و
۵-۱سرب و آلیاژهای آن
سرب یکی از ندیمیترین فلزات است. در عهد باستان برای لوله كشى بكار رفته
است و بعضى أز اين لوله ها هترز در حال كار هحند. لوازم تزئينى و سكه هاى سربى
جند هزار سال بيش بكار رفتهائد. سرب تشكيل بوسته هاى سطحى محافظ مثل
سولفاتها اكسيدهاء و فسفاتها مىدهد. قسمت اعظم سربى كه در
ني توليد مى شود به
مصارف مشتمل بر خوردكى مىرسد و سهم بزركى از اين كاريردها شامل اسيد
سولفوریک است ( به نمودارهای 1:0007708100 در فصل ۷ مراجعه کنید ) سرب و
آلازهای آن در لولهکشی؛ روکش ورفها لحیم !۹ )فلزات تایپ؛ باطریهای ذخیرهکننده»
حفاظ تشملع» غلاف کابل؛ ورق سرب اندود !7 ياتاقائهاء شيروائى ها و مهمات سازى
بکار میروند. نرم بوده و به سهولت میتوان آنرا تفیبر شکل داد و دارای نقطه
ذوب پائینی است. فولاد با روک سربى بخاطر نرمى سرب در معرض خوردگی سایشی
قرار مىكيرد.
صفحه 22:
١-0
مس و آلیاژهای آن
مس با اکتر فازات دیگر متفاوت است از این نظر که دارای مقارمت خوردگی+
مدایت الکتریکی و حرارتی بالاء قابلیت ضکل پذیری و ماشینکاری واستحکام
خرب در حالت آلیاژی در درجه حرارتهای متوسط میباشد. مس مقاومت خبربى در
اتمسفرهای روستانی؛ دريائى: صتعتى و آبها دارد. مس فلز تجيبى بوده و معموا کش
آزاد شدن هیدروژن در فرآیند خوردگی اتفاق نمیانند. به همین دلیل بوسیله اسيدها
خورده نمیشود؛ مگر اينکه اکسیژن یا عرامل اکسید كننده ديكر (مثل اسيد نيتريك)
رجوه داشته باشند. لا راکتش بين مس و اسید سولفوریک از نظر ترمودینامیکی
.بر نيست؛ لكن در حضور اکسیژن» واکنش انجام شده و محصول خوردگی
سولفات مس و آب است. در مورد مس و آلباژهای آن, واکتش احباً اکسیژن به یونهای
هیدروکسیل واکنش کاتدی اصلی است. آلیاژهای مسی در محلولهای خی تا کمی
قلیائی مقاوم هسنند به استندای محیط های حاوی آمونیاک که باعث ترک خرردن در اثر
خوردگی توا ا تتش ۲۷و گاهی اوقات خوردگی سریع میگرند. در شرایط احيأکننده
قوی ای ایا( سس ه ساتيكراد ا
صفحه 23:
در جدول 8-1 تركيب شيمبائى و خراص مكانيكى جند الياز مسى شان دادو
شد است. صدها تركيب شيميائى يا خواص مكانيكى متترع در صتعث وجود دارد.منلاً
ني ll دارایاستمکامکذشی ۳۰۰۰۰ وراج مغ است و استحکام مس با
۲ درصد رم به ۲۰۰۰۰۰۰ ند بر اج ریع میرسد. دول تب آیاژهای مسی
عبارتند از: برنجها(00-2): برتزها (نا با 0 لا ۵ 9 295 Se (CUNY WS
نقرهای حاوی نقره نیست ولی ظاهرش شبیه نقره است. این آلبژ غالا برای ساخت
ظروف نی که با فره پوشش دادهمی شود کار میرد. :)رای
استحکام نا بای است
BE vate والرهاى تجهيزاتى كه از آیاژهای مسی ساختهمیشوند استفاده مى شود تا
خوردكى كالوانيكى به حدائل برصد. کت
مس وبرنجها در معرض خوردگی سابشى م ىباشند. برئزها وبرنجهاى آلوينيم
دار داي مورد بهثر عمل مىكنند. بوئزها قوبتر و سخت ترند. همجنين كوبروتيكلها با
مقادير كمى آهن از نظر مفاومت خوردكى سايشى برترند.
مس و اليازهاى آن بصورت لولههاى دوبله (در داخل يك فلز و یروت یک فز یگ با
فولاه ألومنيم و فولاد زنكنزن تيز عرضه م شوند. بدين صورت بسيارى از مسائل
مبدهای حررتی حل میشود.مدل للههای دوبلها که از یک طرف در تماس با
آمونباک هستند (طرف فولا) و در طرف
ya
صفحه 24:
=
نیکل و آلیاژهای آن
گروء مهمی از آلیاژهای مقاوم در برابر خوردگی بر پاية نبكل قوار داوتد. تيكل در
بسیاری از مسیط های خورتده مقاوم بوده و مسخصوصاً در سسیطهای قلیائی خیلی
مناسب است. اکثر مساتل حاد خوردگی مواد قلبایی و محلولهای قلیایی با تیکل حل
میشود. در حقیقت مقارمت خوردگی آلیاژها در هیدروکسید سدیم تقرییاً مستاسب با
مقدار نیکل آنهاست. مثلا جدن ۲ درصد نیکل خیلی مقاومتر از چدن ساده در این محیط
میباشد. مسوقعی که مقدار نیکل قولادهای زنگ نزن از ۱۰ درصد بیشتر
میشودمقاومت آنها در برایر خوردگی توام یا تتش یه شدت افزایش مییاید. ملاً
اینکونل() دارای مقاومت بسیار زیادی دربرایر خوردگی توام باتش است و مقدار
زیادی از آن به همین منظور بكار میرود. تبکل معمولاً مقاومت خوبی در محلولهای
ختثی تا کمی اسیدی دارد و در صتایع غذائی بطور وسیعی بکار میرود. در مسلولهای
اکسید کننده قوی مثل اسید نیتریک و محلولهای آمونیاک مقاوم نیست. نیکل قلز
ماسبی برای تولید آلیاژهایی که نیانز به استحکام در درجه حرارتهای بالا دارند میباشد.
لکن نیکل و آلیاژهای آن در درجه حرارتهای بالا بوسیله کازهای کوگرددار خورده شده
و ترد مىكبردتد.
صفحه 25:
جذول ۵-۸ ترکیب شیمیائی و خواص مکانیکی اسمی نیکل و آلیاژهای آن
eo we oe
ve INL عد Ter Mo عاد ها omer as ae dk SA,
1
5 5
eT 0 0 ey
we chet Ing ممم yooh
اتوجه + اكثر مواد بر طيق تامهاى تجارتى ثبت شسده ليست شلدءاند و Lp تم نها پا همین مها کار pte yn STUN Ut ۰ esp i آمده اس
صفحه 26:
4 كه
روى و آليازهاى آن 3 سا
Ys روی یک فلز مقارم از نظر خوردگی نیست و بعتوان آتد قربانی شونده برای
حفاظت کاتدی قولاد بکار برده میشود. مصرف اصلی آن برای گالوانیزه کردن ( روی
اندود کردن ) فولاد برای ساخت لوله ؛ تردهء میخ؛ و غیره میباشد. همچنین بصورت میله
يا شمش براى حفاظت بدنه كشتيهاء خطوط لوله ها و ساختمانهاى فلزى ديكر بكار مى
رود.
بخاطر نقطه ذوب يائين, آلياؤحاى روى به روش ريخته كرى تحت فشارتولید می
شوقد. بسيارى از اجأ اتومبيل مثل توری های جلو و دستگیره های در به ووش
ریخه گری تحت فشار تولید میشوند ولی معمولاًبوسیله فلزات مقاومتر در برابر
خوردگی پوشش داده میشوند.
صفحه 27:
بجز برای ساخت آلباژهای با نقطه ذوب پائین و بعضی باناقانهاهکاد
تماما برای آبکاری الکتریکی روی فلزات دیگر بکار میرود. ظاهربراق بوده و سهرلت
لحیم کاری کادمیم باعث گستر. ش استفاده از آن در تجهیزات الکترونیکی و سختفزارها
شده است. کادمیم فعالتر از روی است ولی بعنوان آند قربانی شونده در بسیاری از
موارد بخوبى روى عمل نمىكند, مثلاً در اتمسفرهاى صتعتى بخوبی روی فولاد را
محافظت نمیکند. کادمیم گرانتر از روی بوده و نمکهای آن سمی هستند. بر خلاف
روی» کادمیم در مقابل مواد قلیابی تا حدودی مقاوم است.
صفحه 28:
آبکاری کادمیم روی فولادهای با استحکام با در صنیع هوایما سازی انجام
مس | میشود زیر باعث بهبود مقاومت خوردگی - خستگی میگردد. لکن تردی هیدروژنی
مسئله است. روشهای آبکاری صحیح و پختن و حرارت دادن برای بیرون را
هیدروژن بعد از آبکاری اين مسئله را حل کرده است. در درجه حرارتهای نزدیک به
نقطه ذوب آن ( ۶۱۰۹۳ ): فولاد بوسیله کادمیم خورده میشود.
كادميم فلز نسبتاً ضعيفى است با استحكام حدود ٠١ هزار بوند بر ايتج مريع و
انعطاف پذیری 1۵۰
Y مه
صفحه 29:
مت
تیتانیم و آلیاژهای آن
نام رین بر عون یک فلز ساحتمانی در ۱۹۵7 مورد استفادهررگرفت و از
ز مخصوص آذ ۵/ گرم
پر ساتیتر مکمپ است. (تقريباً بين آلومينيم و فولاذ). نسيت استحكام به وز بالاى
ایس فلز و آليازهاى آن بامث شد كه اولين بار در صنابع هوايمابى و صنابع نظامى بكار
گرفته شود. بعلاوههآمروزه در موشكها و صنابع ليزبكار مىرود. تيتاتيم فلز
أن بخاطر يوسته محافظ (10) سطحى مى باشد: قوب
و جوشكارى تتانيم بايستى در افر ختثى انجام كبرد و در غير إينصورت بخاطر
جذب كاز فلز ترد مى شود به همين دليل اين فلز در درجه حرارتهاى بالا يكار برده
نمى شود
اين جهت فلز جد يدى است. داراى استحكام بالابى بوذه و
انيم داراى سه وبزكى برجسته م باشد که باعث کاربرد آن در محبط های
خورنده میشود. این سه خاصیت عبارنند از )١( مقاومت خوردكى در آب دريا و
محلولهای تمکی کلردان (۲) مقاومت در برابر هپوکلریت ها و کلرین مرطوب و (۳)
مقاومت در برابراسید فیتریک شامل اسیدهای دود کنند.نمکهایی مثل بو :0060
شدن اكثر فلزات و آليالؤها م ىكردد. عسلاًباعث جاوگری از خوردگی
ام مشود ین فلز در سید سولورنک و کیک نب عالص مقاوو تیسته
نکن موقمی كه اين اسيدها حارى ناخالصيهاى فلزى مثل برنهاى قريك ركويريك باشند.
خبلى خوب عمل مىكند. تيتانيم تاثيركالوانبكى بسبار كمى نشان مى دهد زيرا بسهولت
كد ياعث حفره.
صفحه 30:
تجارتی آن را نشان مي دهد
اين آليازها از نقطه نظر متالورزيكى به سه كروه تقسيم شدءائد
محيط داراى ساختمان هكزاكونال ير دانسيته ( ») مى ياشد. در 1878 درجه فارنهايت يه
مكعبى مركزدار ( #) تغيير حالت مي يابد. عناصر مختلف باحث پایداری یکی از این دو
مىشوند. آليازهاى آلفا معمولاً انعطاف بذيريوده و قابليت جوشكارى دارند.
ساختمانهاى دو فازه را مىتوان با عمليات حرارقى سخت نمود. تنيتانيم داراى مدول
الاستيسيته باثينى ( 12/8 ميليون يوند بر ابنج مربع) در مقايسه با آهن (8”
بوند براينج مربع ) مىباشد.
جدرل ۵-۱۰ ترکیب شیمیایی و خواص مكانيكى تيتانيم بعضى
2 مه
يايو سار
هارمه
sims
Tale MonY,
ALITY. Gr
صفحه 31:
۳1
صفحه 32:
22
ن فلزات ديركداز
.كلومبيم
.مولييدن
.تانتال
.زيركونيم
صفحه 33:
فلزات دارای پتانسیلهای مثبت بالایی نسبت به الکترود هیدروژن؛ مقاومت
خرردگی عالی؛ مقاومت اکسیداسیرن: و قیمت بالا هستند. بخاطر قیمت بالا به آنها
فلزات قیمتی میگویند. در اکثر موارده تشکیل پوسته های محافظ (غیر فعال شدن) لازم
نیست. فلزات نجیب عبارتند از: طلاءنقرهء بلاتين و پنج فلز دیگر گروه پلاتین؛اسمیم
بالاديم؛ روديم؛ و روتنيم. طلاء ثقره و بلاتين در اكثر شكلهاى نجارتى وجود دارند و
بطور وسيعى در: صنايع بكار مى روند. فلزات نجيب ديكر عمدتاً بعنوان عنصر آليازى
بکار برده میشوند. مثلا سيم ترموكويل يلاتين - روديم. با استفاده فلزات نجیب در
جواهر سازى آشنائى كامل داريم. عليرغم قيمت بالاى آنهاء فلزات نجيب در بسيارى از
كاربردهاى خوردكى اقتصادى ترين راه حل هستند. قیمت قراضه بالا یکی از معایب این
فلزات است. برای صرفه جوثی در هزينه استفاده از فلز زمينه ارزان قيمت با استحكام
کافی و روکش(۲ يا بوشش 7" دادن آن با فلزات قيمتى متداول است.
صفحه 34:
طلا طلایکی از قدیمینرین فلزاتی است که بوسیله بشر ورد استفادهقرار گرفته زیرایه
/حالت خالص در طبیعت یافت میشود. اولین موارد استفاده آن برای زبور آلات و سکه
سازی بودهء و امروزه یز مصرف عمدة آن در ساخت زیور آلات است. در این موارد طلا
ابا مس آلباز میشود زیرا طلای خالص خیلی نوم است. سکه های طلا خیلی کم مورد
استفاده قرار مىكيرند. يك ميار برابرست با جلي بنابراين طلاى خالص ؟7 تیار است.
طلاى VY عيار داراى /0٠ طلاست. بعلاوه؛ طلا و آليازهاى آن براى روكش دندان»
EL ESE برقى» آبكارى لوازم تزئينى» تسجهيزات كارخانجات شيميايى ( مفل
کندانسورها و دستگاه تقطیر( )۰ مدارهای چاپی (۳) متیله ی ورقه هاى مورد استفاده در
جراحی و اجزاً مصنوعی دریدن بکار میروند. چنانچه قبل از آبکاری با کادمیم یک لایه
تازک طلابکار برده شود از تردی هیدروژنی نولادهای با استحکام بالا جلوگیری
آمیشود. ورقه و فویلهای طلا بعلت نرمی و چکش خراری عالی آن به سهولت تولید"
|میشوند.
طلا در اسید یتریک رقیق واسید سولقوریک گرم و غليظ خیلی خوب ۶
aes امایوسیله تیزاب سلطاتی» سید نیتریک غلیظ, کلر» برع جیوه: و سیانورها:
قییی خورده میشرد
صفحه 35:
پلاتین بخاطر مقاومت آن در بسیاری از محیطهای اکسید کننده؛ مخصوصا هوا در درجه
حرارت بالاه پلاتین برای ترموکوپلها!"" تانکها و صفحه مشبک!؟) برای تولیدالیاف از
شیشه مذاب. بوته های مورد استفاده در شیمی تجزیه؛ سیم پیچ های کوره های مقاومتی
(آلیژهای تا ۳۲۰۰ درجه فارنهایت ) و محفظه های احتراق با واکتش محیط های بسیار
خورنده که در درجه حرارتهای بالانر از ۱۸۰۰ درجه فارنهایت مورد استفاده قرار می
گیرند بکار میرود. روکش کردن ورقه های قلزات ارزانتر در اینجا نیز بکار برده میشود.
یک لایه اکسیدی (مثل و0ول۸) از تشکیل آلیاژ یا واکنش با فلز زمینه جلوگیری میکند.
بلاتين در جندين كاربرد شيميائى جايكزين كوارتز شده است. تصادفاً ماس بين اكسيد
سیلیسیم و پلاتین در درجه حرارتهای بلاباعث تردی پلاتین میشود. استفاده وسیع آن
بعنوان کاتالیزوره خثی بودن پلائین در اکثر محیطها را تائید میکند.
صفحه 36:
نقره تقره براى سكه و ظروف تزئينى بكار برده مى شود نفره استرليدك كسثر از 10/8
مس دارد تا از استحكام كافى برخوردار كردد.تقره در تماس با تركيبات كوكردار نجيب
يووة خرمرا رست م يمل زود ممح طر ميان معروق است), يرإى كس اكت ساي
برقى» كابلهاى برق ( حنى تا درجه حرارتهای ترمز )۸ زردجوش: لحیم و دندانسازی
بصورت آلیاز با جیوه بکارمیرود. نقره بطور وسيعی در صنایع شيميائى بكار برده
میشود. کاربردهای آن عبارتند از: دستگاه تقطیر کریل های حرارتیء کندانسور برای
اسبد فلوریدریک خالص: سینی های تبخیر هيد روكسيد سديمء اتوكلاو براى توليد اوره»
كليه انواع تجهيزات براى توليد غذا و داروکه خلوص محصول اهمیت بالایی دارد. تفره
در اسیدهای آلی بسیارمقاوم است.
نقره بوسیله اسید Sy اسید کلریدریک گرم: اسید یدیدریک و برونیدریک»
ره و سیانورهای قلیایی ضورده میشوده همچنین در صورتی که در اسیدهای
احبءندهعرامل اکسید کننده وجرد داشتهبشند ممکن است خورده شود
صفحه 37:
اين كلاس جديد مواد كه كاهى اوقات آليازهاى آمورف يا بى شكل ناميده
مى شوند در اواسط دهة 141٠١ بطور تجارتى به بازار آمدند. ابن آليازها را مىتوان ازا
حالت مذاب بدون كريستاليزاسيون سريع سرد كرد و داراى ساختمان مذاب شبيه شيشه
هاى آلى هستند. بطوركلى اين آليازها شامل حداقل يك فلز انتقالى يا تجیب و یک یا
چند شبه فلز (بره کربن؛ فسفرء سبليسيم و غيره ) مى باشند. تركيب را طورى تنظيم
مىكنند كه نا حد امكان نزديك يوتكنيي هاى بايدار با تقطة ذرب بائين باشد تا انجماد
بدون کریستالیز اسیون موقع سرد کردن سریع (سرعت سرد شدن نزدیک به ۱۶ درجه
در ثاتيه)» تشویق شود. برای اینکار آلیاژ مذاب رابین دو غلطک میریزند ر ورقه های
نازک قلز یا سیمهای نازک بدست ميآورند.
نلزات شیشهای آهنی همانطور که در جدول ۵-۱۳ نشان داده شده است
همچنین مقاومث برجستهای در محلولهای اسیدی داغ و کلردارنشان میدهند. با 1۸
كرم؛ هر از آلباژهای فولاد زنگ نزن معمولی هستند -مقارمت آنا از ظر حفره دار
شدن مساوی یا شتر از آباژهای پر نیکل (هاستولی 6) و تلم میباشد.
جدول ۵-۱۳ مقاومت خوردگی ولدهایزنگ نزن و فلزات شيشهلى
در کلرورفریک ۶۸ در ۶۰ دوجه سانتیگواد
Rescors rat
© cep ما Hail, nT, Masa, pe a Me
يي ا 0970)
صفحه 38:
ت ها مشتمل هد بر یک زمينذ قازی که بوسیلذالیاف:
فیلامست: یا ومسکرهای(۳ فلزی پا غبر نلزی تقویت شدهاند.کامپوزینها قوبتر و سفتتر
(ضريب الاستيسيتة بالا) از فلز زمیته هستند و غالباً در برابر رشد ترك تيز مقاومترتد
الياف بر كراقيت» شيشهه و فلز براى بهبود خراص فلزات مختلف يكار مى روند. كاريره
اصلى كاميو زيتهاى سبك وزن ( آلومينيم
ولی کامپوزیتهای فلزی کاربردهای روز افزونی در اتومویبلهه ماشین آلات با سرعت بالا
اند
مزع را ماو ری با اش
9 تجهیزاتررزشی دا کرد
زیت های متشل ای از که بوسيلةفيلانت هلى غير فلزى تقويت
هایی که حاری قیلامتهای فلزی هستند رنتر میکند. ولی چون
جامدات آلى در اكثر محيطهاى آبى خيلى انحلال آنها غير محتمل تر
صفحه 39:
۵-۲ لاستیک های طبیمی و مصنوعی
ریزگی برجسته لاستیک ر الاستومزها مدول الاستیسینه پائین آنهاست. اکثر
کاربردهای آنهامثل شلنگ, نورب تسمهء و تیرهای اتومیل بخاطر نرمی آنهااست. لکن
مقاومت شیمیانی و سایشی و خاصیت عایق بزدت آنها باعث کاربردهای فرارانی در
زمیته خوردگی میگردد. لاستیک واسید کلربدریک با یکدیگر بسیار سازگارند بطوری
كه لوله ها و تانکهای فولادی با روکش لاستیکی سالهاست که برای اين کار" استاندارد"
بوده است.
بطرر کلی لاستیکهای طبیعی دارای خواص مکانیکی بهتری هستند ( مدول
الاستیسیتهپئین تر و مقاوست در برابربریدگی ها و توسمه آنها)تالاستیکهای مصنوعی.
ولی در موره مقاومت خوردگی عکس این مطلب صادق است.
صفحه 40:
لاستبک طییعی: لاستبک؛ مولکول زنجیرای از ليزوبرن ( يلى إبزوبرن ) مى باشد و
بصورت يك شيرة مايع از درخت كرفته مىشود. ساختمان كويل شكل أن باعث
الاستيسيتهبالاى اين ماده مىكردد ( ٠١١١ 71١١ درصد اتعطاف بذيرى ). محدوديت
حرارتى لاستيك نرم 18٠ درجه فارتهايت است. إين محدوديت با آلياؤزسازى به 18
درجه فارنهايت افزايشى مى بابل. با اضافه كردن كوكرد و حرارت دادن لاستيك سخت ثر
وتردتر م شرف ارلين باردر 1879 جارلزكودير اين روش راكشف تمود و آنا ولكائيزء
كردن ناميد. حدود0/ كوكرد باعث جسم سخنى بنام إبونيت!!! میگردد که بای
ماخت ترب بولبدك بكار مورؤد. لاسنيكهاى سخت ونم سخت بای ساخت تیرو
انكها و افلام بسيار ديكرى بكار مىرود. مقاومت خوردكى معمولاً با سخنی
مستقيم دارد در مورد روكشهاى لوثه عا تاتكها لاستيك به صورت نرم رركش
gb شود وبعد در محل ( برا اقلم يزرك )يا در اتركلارها حرارت داده م شود
مدول الاستيسيته ين »0 بوند بر ايج مربع براى لاستيك هاى نرم نا
مخت متفر است.
لاستیکهای مصنوعی: در شروع جنگ دوم موقعى كه منابع اصلى لاستيك طببعى در
اختيار دشمن درامد» نباز شديدى به جايكزينى أن بوسيله بك ماده مصترعى برد در
أرايل ده +187 تثويرن!') بوسيله 8081 120 بدست آمل لكن تا ۱۹۴۱ مقدار
كم بود. تثوبرن بنجمين ماده استراتزيك در جنك دوم بود. جهار تاى بقيه فثز بودند.
امروزه لاستيكهاى مصنوعى زيادى شامل تركيانى با بلاستيكها وجود اند
SN yoy نيتريل!!) در مقابل نفت وكازرئيل مقاوم هستند. یکی Srl
كاريردهاى وسيع وبرن شیلنگ های پمپ بنزینبوده و مباشد. خاصیت برجسته
لاستيك بوتيل” قابليت نفوذ نابذيرى أن در مقابل كازهاست. ابن خاصبت باعث
استفاده آن براى لولهاى داخلى و تجهيزات كارخانجات مراد شيميالى مثلاً آب بندى
تانكهاى حاوى كاز مى باشد. لاستيك بوتيل مقارمت بهترى در محيطهاى کسید ده
مثل هوا واسيد تيتريك رت نشان مى دهد. تانكهابى كه ب تريرن روكش شدهائد براق
نكهدارى هيد روكسيد سدبم غليظ بكار مى روند.
صفحه 41:
پلاستبکها در دو دسته ترمرپلاستیک و ترموست ترا دارند. تم پلاستیکها با = ۳
اقزایش درجه حرارت نرم میشوند و موقمی که سرد میشوند به سختی اولیه بر می
گرند. اکثرآنه را میتوان دوب نموده مثلاایلون ۱ را از حالت مذاب بصورت الباف با =
فیلامتهای نازک در میآورند. ترموستها با سرارت دادن سخت میشوند و با سود شدت Y
سختی خرد را حفظ ميکند. با حرارت دادن تحت فشار به شکل مورد نظر در مآیند و در جدول ۵-۱۸ تامهای تجارتی و شیمیایی بعضی از پلاستیکها مقایسه شده است.
تغییر شکل مجده آنها امکان پذیر نیست. معمولً از قراضه آنها نمی توان استفاده کرد.
جدول ۵-۱۶ خواص مکانیکی و نیزیکی بعضی پلاستیکها
بلاستيكهامثل فلزا oe شود از بین رفتن یا خوردگی آنها در اثر باد ی
am oni ia als cas Beds S 3
نگ دادن ی بش
1 ما هچ
a em fe
ss ¢ باه
a4 225
cone = os
Seeds) ee @
pear =
ea =
صفحه 42:
ادامه جدول ۵.۱۷ ای محیفهای مختلف بر پلاستیکه
1
1
2 د سد ف ها که هع
Mm €e Bas سد و ع او يده
oe. 5 12 5
i ma! ge aw ke
ra 82 F PS ع ع fee ee
Ho. Ba te room 5
te tht كلل يه a ee
ce ee 2 ۶ 6
wee gh a et 5 اد
wise
me ES ee nae ay ا
uses ON ROR ROR th Wnts جع م ee a
NON NON ON show يان ميل كرايد كاري ee oe, ee
ff paw eee [tn Pat nen ag Ep a,
اتويت عدا د 1 me
قا + و ام کش ی
صفحه 43:
0-3 فلورركريتها جدول ۵-۱۸ ناهایتاری و شیمئیبضی از مرها ¥
فلن!! وكل اف'"'و فلوروكريتهاى ديكر فلزات نجيب بلاستيكها مسعد. از
L 7 ریک یا نجا تركيب يا نام شيعياء د
ین نظر که در تقرماً مام محیطهی خورند نا 80١ درجة a pl cp ان از PO 5
اشدمائد. اولين بلى تثرا فلرر اتيلن برسيله 7084 898 دول one وكيد يرك
as 7 لین رن
TER Ogle ناميده شد. ود مشاب با تفیرنی در ترکیب با هم پلیمرهای pris Le WT 9
از: 16 و ۷0 و PEA نویستدة کتاب یکی از اولن کاربردهای تفلون را در جنگ كل ساف as Wee
00
جهانی دژممعرفینمود areas
علاوه بر مقاومت خوردگی» ضریب اصطکاک کم تفلون اساص کاربردهای PEP) oyu
موققیت آمیز تفلون در سواردی نطیر شکل ۵-۱۴ است. روکش تقلون ووی محور a نع
وسطی ویدنه او اعت جدا شدن آه از یکدیگر شده ومتل یک روشکار عمل نموده ۳
و در تیجه از جسبيدن قطمات فلزى به بكديكر جلوگبری میکند.گریسهای معمولی سخ PVE ius
یک ری کی لت
ماه
بوسيله اكثر محيطها خررده مىشوند. كاربردهاى ديكر تفلون عبارتتد از: آب بندىء 5
واشرء عايق سيم روكش لوله هاء نوارء لوله؛ ديافراكم والوهاء بوششها و حتى مبدلهاي he
حرارتى ( لوله هاى با جداره نازى ). sun
اد رن رون
Hr age
Tac
DAP
صفحه 44:
متيل منا آكريليت (لرسيت ر بلكسى كلاس ) مشهورترين ابن كروه هسحمد. براك
دستة برسها و کیفهاء ورقه های شفاف: مدلهای نمایشی» چتر نجات چراغهای عقب
: نأ
MY بكار برذه مى شوئد. خيلى قشتك بوده و نور رأ عبور داده و هدایت
آكريليكها نرم بوده و بسهولت خراش داده میشرند و در نقابل درجه حرارت زباد
پلی پروپیلن
oa وونل "ناکسا" اکن در ری
Sb gf Magy و هلى اتيلن هاى دبكر يين بلاستيكها بيشترين توليد رأ پلی پرویان ( موپلن ۷ پروفاکس!"؛ اسکان!" در ایتالا تولید شد. دارای
دارند. بعضی موارد استفاده آنها ورقه های بسته بندی» بطری ها و ظروف پلاستیکر رتی و خرردگی بهتری نسبت بهپلی تیلنبوده و همجنين از آن سخت تر
(ليران)!" ظرف جا يخ و اقلامخانگی دیگر میباشند. کاربد نها برای لول کشی آب و است. يراى ساخت والوهاء بطرى هابى که برسیله حرارت استریل میشوند: لول
اتصالات و قطمات اسکی چرخداربچه ها" بکربرده میشود.
مراد شیمیای دیگر متداول است. بعضی حللاها باعث خوردگی توام باتش (666) در
بلى اتيلن ها میشود. همانظور که در جدولهای ۵-۱۶ و ۰۵-۱۷ اهده میشود خوامی
آنها دارای طیف وسیعی است.
بت
صفحه 45:
* میشود.
از کاربردهای ساختمانی خیلی
ga Sli go Pea» Pa Sate نبلهای دیگرگروه معررف ر
مهمى هستند. اكثر آنها هم بلبمرهاى رينيل Sah Cited yy LAS
اين ماده اساسا سخت است لكن بأ اضافه كردن يلى وينيل استات و مواد نرم
میتوان آثرا نوم نمود. براى لوله و اتتصالات؛ دود
هراکشهاوپنکه ها ورقه» مخازن» وررکش بكار برده مى شود. کاربردهاي آنها عبارتند از: لوله ر شیلنگ ها بسته بندی, کف Sy لیاف
صفحه گرامافو Sb «gi باغباتى؛ و عاق كارى, شبلنگ آزسایشگاهی مفال
ارت داد or slp deeb أنه ا مى: &
انمود. ورود ساران به عرصه صنعت در ]" ۴ب مق رز لو هی سر
MISO تشكبل شده وازاين جهث با
صفحه 46:
ترموست ها
۵-۳۵ اپوکسی ها
بو( ))دارکون(؟؛ آرالدیت(۳ و اپرکسی های دیگر شاید بهترين مقاومت
خوردگی و مکانیکی را تام درا هستند. پوکسی ها بصورت ریخه گری؛ اکستروژنه
ورته» مواد چسبند»: و بصورت پوشش مصرف میشوند. بعضی کاربردهای آنها عبارتد
أذ: دستشوبى هاء روبه ميزه شمكت» لوله؛ والو؛ بعب هاء تنکهای کرچک» Bie rat
MS IE مواد جسبتده؛ روكش هاء بوشش هاى محافظ قالبهاى شكل دادن لز
مدارهاى جابى: عايق كارى ر مخازن. وزينهاى مايع را مى توان داخل قالب ريخت ( مثل
ریت گری ) ربعد با حرارت دادن سخت نمود.
۵-۳۶ فتولیک ما8
مواد یکی (باکلیت )۴۱ دار رزینوکس( از قدیمیترین و معروف تربن
پلاستیکها هستند. این مواد عمدتا بر اساس قنول فرم آلدتید هستند. باکلیت در اوایل
قرن جارى بوسيله شمخصى ينام باكاند بدست آمد.کاربرهای آن عبارتند از:بدنه رادیو:
بت
پلاستیکهای بلی استر ( میلاره داگرون: دیپول» وببرین ) بخاطر استفاد» درا
ماهوارة *آي فضایی*( اکو ) سمرف امه هستند. این ماهواره از پوس تارك سراق
میلار ساخته شده بود. مقاومت خرردگی پلی استرها به پای اکترپلاستیکهانمیرسد.
۵-۸ سیلیکونها!!
سیلیکرنه"؟دارای مفاومت حرارتی بسیار خوبی هستند. خواص مکانیکی با
تغييرات درجه حرارت تغيبرات كمى موكند. يكى از مواد تشكيل دهنده ين بلاستيكها
سیلیسیم است واز این نظر با اكثر بلاستيكها متفاوت است. سيليكونها بعنوان تركييات
قالبكيرى رزيتهاى ورقهاى, بعنوان عايق در موتورهاى برتى. و تجهيزات الكترونيكم.
بكار مي روند. مقارمت آنها در برابر مراد شيمبائى قاب تر
صفحه 47:
۵-۹ اوره ها(
اوره ها ( لاکسیت )(۳» بیتلا آویسکو( دومین گروه مهم بعد از
مين كروه مهم بعد از فنولي
بودند که بدست آمدند. ماده اصلی آنها اوره و فرم آلدئید میباشد. مقاومت خوردگی
خوبی نداشته و بعضی از کاربردهای آنها عبارتند از: ظروف و لوازم آشپزخانه: بدنه
دستگاههای الکتریکی؛ جلد رادیوه درپوش ها و مراد چسبنده
بت
صفحه 48:
1 مت
بلاستيك هاى جند لايه و تقويت شده ب
ا
اين مواد معمولاً از رزیتهای ترموست و پارچه: حصیر(۳؛ کاغذهیا الیافی مثل فیبر
شيشه كه متداولتراست تشکیل شدهاند. خاصیت عمده این مواد این است که استحکام
کششی آنهاراتا ۵۰۰۰۰ پوند بر ایتچ مربع میتوان افزایش داد. در نتیجه نسبت استسکام
به وزن بالاثی بوجود خواهد آمد. بعضی موارد استقاده آنها عبارتند از: تانکهاه لولمه
دودکش» ورقه: میله بدنه اتومبیل ( مثلاًتومبیل کوروت ): قایق و قطعات موشک و
سفاین فضانی.
در اواخر ده ۱۹۷۰ تجهیزات ساخته شده از پلاستیک مسلح (۳78۳) برای کار
در شرایط شدیداً خورنده: بعلت کیفیت ضعیف در بسیاری موارد منجر به انهدامهای پر
هزینه گردید ( بعضی تانکها پا تانکهایی از جتس فولاد زنگ نزن جایگزین گردیدند)
انستیتو تکنولوزی مراد (06۳1) و انجمن صنایع پلاستیک برای حل این مشکلات
مشترکاً تلاش نمودند. در این پروژه سایندگان» مصرف کنندگان و تولید کندگان رزینها
همکاری نمودند. این تحقیقات منجر به "گزارش تحوة تکامل روشهای کنترل کیفیت
پلاستیک های مسلح ترتوست (1*1) برای استفاده در تجهیزاتی که بایستی در برابر
خوردگی مقاوم باشند" گردید. این گزارش شامل 151۳ مقاوم در برابر خوردگی بیرای
60 محیطهای خورنده نسیتاً شدید میباشد. 1411 استاندارد تهیه نبیکنده ولی اطلاعات
حاصله اساس بيشتهاد شده براى استاتدارد 88865 مى باشد - در زمان توشعن كتاب
هنوز آماده نشده يود. اين تلاشها منجر به تجهيزات مطمئن ترى براى كار در واحدهاى
شیمیای خواهد شد.
صفحه 49:
غیر فلزات دیگر /
مواد سراميكى تركبباتى از عناصر فلزى و غیر فلزی هستنده یک مثال ساده یا
0 منیزیامیباشد. سرامیکهای دیگر عبارتنداز: آجره سنگ» کوارتز؛ یا اک
یلیس شیشهای( : سفال !"اه شيشه» کاشی رسی ("؛ چینی؛ بتن: مواد سبادهه ملات
ها(" و نسوزها. بطور کلی در مقابسه با قلات: سرامیکها در درجه حرارنهای بالاثری را
تحمل میکننده دارای مقارمت خوردگی و سایشی بهتره از جمله مقاومت در برابر
خرردگی سایشی بوده و عایقهای بهتری هستند. ولی تردتر بوده و استحکام کنشسی
كمترى دارند و در معرض شوكهاى حرارتى قرار م ىكيرند. اكثر مواد سراميكى مقاومت
حرین مربراد مینباین دزن امهای اسان درب موزداسبدفارربنزیک و قبین ها
هستند. قطعات سرامیکی؛ به روش پرسکاری: اکستروژن یا بطریق کوزهگری !۵" ساخته
شون
ات وسیمی ') براى تولید سرامیکهای ابسیار مقاوم در برابر رید"
کاریید سپلیسیم؛ نيتريد سيليسيم» الوميناء و زيركونيا در جريات است. هدف اصلى
است كه تردى آنها راكاهش داد ما بتواتند در موتررهاى ديزلى» توريينهاى كازى و غيره
صفحه 50:
چینی و سقال سنگی( هر دو Meal بخاطر مقاومت خوردگی خوبی که دارند
کاربردهای وسیعی دارند.قطمات چینی معمولاً کوچکتر از قطعات سفالی هستند و
همچنین تخلخل کمتری دارند: استحکام کشتی سقال سنگی و چینی ها حدود ۲۰۰۰ و
۵۰۰۰ پوند بر gel مریع است. سفالها برای ساخت دستشویی ماءکوزه ها( و مخازن
دیگي برجهای جذب کننده لوله ها ولرها و بمرهابکاربره میشوند. بای ساخت.
گونه قطعات از چینی هم میتوان استفاده نمود ( ما قشانکهای مورد استفاده
پاشیدن اسید). چینی ها بطور وسیعی بعنوا عایق در شمع اتومبیل بکار میروند.
خاک رس محصولات خاک رس عبارتنداز آجر (ساختمانی؛ نسوزه فاضلاب)» آجر
فرش سفالیته فرمز(*؛ لولهء و کاشیهای سقفی و دیواری. بعضی اسیدهای گرم باعث
خوردكى اين مواد موكردند.
يتن تانكها ولوله هاى بتنى براى محيظهاى نسبتا خورنده معروفند.
رشش یا روکشهای مختلف محاخظت میکنند.
صفحه 51:
۵-۲ کرین و گرافیت
کربن و گرافیت بخاطر دارابردن هدایت حرارتی رالکتریکی خوب در بین غبر
فلزات منحصر بفرد هستند. مقارمت عالی کرین وگرافیت در برابر شوکهای حرارتی در
اثر هدایت حرارتی بالای آنها میباشد. کاربردهای آنها عبرتند از:مبدلهای حبرارتی؛
برجها!"؛ بمپها و آندهای حفاظت کاندی با اعمال جریان خارجی کرین و گرافیت در
بسباری از محیطهای خورندهمقاوم هسنن. در مقایسه با لزات؛ ضعیف ر ترد هستند.
استحکام کششی آنایین ۵۰۰ ۳۰۰۰پوند بر ايتج مریع متفر است و مفاومت ضربهای
آنا قریاً صفراست. مفاومت سایشی کربن وگرفبت ضعیف است.پیداری حررتی
آنها خوب است رمیتران آنها رین ۴۰۰۰تا ۵۰۰۰درجهفارنهایت بكار برد مشروط بر
آنكه در مقابل اكسيد اسيون ( سرختن ) محافظت شوند. بوششهائى با بايه سيليسيم
(سيليسيدهاء سيليسيم ) و بوششهايى إيريديم باعث حفاظت قا »19 درجة
6
0
| Carbon
| 12.0107
صفحه 52:
Y
spe جوب 0-5
3 بيشتر از بقية جوبها برا ىكاربردهاى خوردكى بكار eB a Ob MMS
بشكه ها و تانكها غالبا از جوب SLL Fel مى رود: جارجوب فيلترهاى يرسىء
ساخته ميشوند. مخازن جوبى را بايستى مرطوب نكه داشت در غير اينصورت تختدهاى
خميده منقبض شده و میتابند ( میپیچیند ) و در نتیجه نشت ایجاد خواهد شد. بطور
کلی از نظر کاربردهای خوردگی؛ چوب محدود به آب و مواد شيميائى رق
اسیدهای قوی» اکسید کننده و قلبایی هاى رقيق باعث خوردگی چوب میشوند.
همچنین جویها در معرض خوردگی
صفحه 53: