صفحه 1:
صفحه 2:
ا فصل هشتم
نظريه يادكيرى علامتى تولمن
هدفهاى يادكيرى
از شما انتظار مى رود بعد از مطالعه اين فصل بتوانيد:
.١ مهمترين ويزكى نظريه تولمن را توضيح داده و تشريح كنيد تولمن از جه ابعادى يك رفتاركرا به حساب نمى آيد.
۲. توضیح دهيد كه منظور تولمن از رف
۳. توضیح دهید که چرا به نظریه تولمن رفتار گاریی هدفمند گفته شد.
۴ نظریه تولمن را راجع به مفهوم یادگیری توضیح داده و وجه اشتراک و اختلاف دیدگاه وی را با سایر دیدگاهها مقایسه
ار یکپارچه چه بوده است.
۵. در نظریه تولمن و عوامل انگیزشی چه جایگاهی دارد. توضیح دهید.
۶ تشریح کنید که تولمن در ارتباط با کوشش و خطاه جه موضعی دارد.
۷ یادگیری نهفته را تشریح کنید.
۸ توضیح دهید که تولمن خاموشی را چگونه تبیین می کند.
٩ توضیح دهید که هدف تولمن از آزمایشهای مربوط به یادگیری مکان» چه بوده است. و در این ارتباط به چه نتایجی
رسيده است.
انواع يادكيرى تولمن را نام برده و هر يك را توضيح دهيد.
صفحه 3:
به آزمایش و خطا نپرداختند بلکه به کسب بینش» رسیدند. به همین دلیل گشتالتی ها با ثرندایک اختلاف اساسی داشتند
چون ثرندایک اعتقاد داشت که یادگیری از طریق کوشش و خطا صورت می گیرد. تحلیل روانشناسان گشتالت از مسأله
یادگیری با این مفروضه آغاز می شود که قوانین سازمان یابی ادراک در زمینه یادگیری نیز صادقند.
لوین می گفت رفتار انسان در هر زمان معین به وسیله تعداد کل واقعیتهای روان شناختی که در آن زمان تجربه می شوند
تعیین می گردد وی نظریه خودش را نظریه میدانی نام نهاد. در نزد روان شناسان گشتالت انگیزش یادگیری حالت عدم
تعادلی است که در ذهن فرد رخ می دهد. که حاصل این عدم تعادل رسیدن به راه حل مسأله است که به صورت ناگهانی
انجام می گیرد. روان شناسان گشتالت به دنبال طرح قوانین سازمان یابی بوده اند که عبار تست از قانون طرح گرایی:
مجاروت. مشابهت. ادامه خوب. شکل و زمینه و قانون ترمیم. ادراک تحت تأثیر این قوانین است. از نظر روانشناسان گشتالت
حافظه و یادآوری یک خاطره متضمن فعال شدن مجدد یک رد حافظه ایی است در واقع احیای همان قر آنیدهای ادراکی
است که در ادراک اولیه نیز در کار بوده اند. از نظر آنها فراموشی با تغییر در مسیر ردهای حافظه ایلی ارتباط دارد. ردهای
حافظه ایی در نتیجه تباهی تدریجی, یا به این علت که بخشی از میدان های آشفته و بدساخت را تشکیل می دهند و یا به
علت جذب شدن در ردهای حافظه ایی تازه. از بین می رود.
صفحه 4:
مقدمه
ادوارد چیس تولمن (1۸۸۶-۱۹۵۹) با تلفیق نظریه گشتالت و رفتارگرایی نظریه جدیدی را بنیانگذاری کرده است
که نام های مختلفی دارد که از آن جمله یادگیری علامتی است. او در مهمترین کتاب نظامدار خود به نام رفتار هدف
نگر در حیوانها و انسانها (۱۹۳۲) دیدگاه خود را نظریه رفتارگرایی هدف نگر» نامیده است. بعدها خود او و دیگران از
اين نظريه تحت عنوان «نظریه علامت - كشتالته . نظریه «علامت - مدلول » و «نظریه انتظار ياد کردند, اصطلاحات
اخبر همه بر ماهيت شناختى اين نظريه تأكيد دارند و آن را از نظريات محرى - ياسخ ثرندایک. گاتری. هال و
اسكيتر متمايز مى سا
- گشتالت» را نیز در بر دارد.
. اصطلاح «یادگیری علامتی» نام کوتاه مناسبی به نظر می رسد که فشرده عبارت «علامت
تولمن نی
تولمن این بود که چگونه می توان بین نظریه رفتار و مفاهیمی از قبیل معرفت. اندیشیدن,. نقشه چینی. استنباط,
هدف و قصد ارتباط برقرار کرد. تولمن یک رفتار گرای عامی» بود و مثل یک عامی باهوش که بخواهد رفتار شخص
دیگری را توصیف کند. او هم رفتار حیوان را به اعتبار انگیزه ها شناختهاء انتظ
می کرد.
ار گرا بوده است. اما در قالبی کاملا متفاوت با الگوی واتسون. پاولف یا گاتری. مسئله عمده از نظر
ارهاء و قصدها و هدفهای آن توصیف
صفحه 5:
علیرغم تغییراتی که تولمن در آرای خودش داده بود نظام تولمن به شدت مقید به ویژگیهای زیر بوده است:
.١ نظام تولمن یک نظام اصیل رفتارگرا بود که در آن شیوه درون نگری (که یک روش ذهنی بوده است) به
عنوان یک روش بررسی و نیز احساسات خام» به عنوان داده های دانش روان شناسی مردود شناخته می
شد. هر جا هم که او از هشیاری و اندیشیدن و مانند اینها سخن مى كفت مقصودش در واقع تفسیرهایی از
رفتار مشهود بود.
۲ نظام تولمن يك نظام رفتاركراى يكبارجه نكر بود نه يك نظام رفتاركراى ذره نكر . تولمن به مطالعه رفتار”
می پرداخت اما نه رفتار جزئی و بسیار کوچک؛ بلكه رفتار مورد مطالعه وى كلى و يكبارجه بوده است.
۳. در نظام تولمن موضوع شناختی «مدف» از اهمیت خاصی برخوردار است. در اين نظام. هدف. رفتار مورد
نظر است و هميشه بر این نگاه تأکید می شود که تلاش برای رسیدن به هدف خاصی, به زنجیره عمل. وحدت
و پیوستگی می بخشد. برعکس, ماشین ساده محرک - پاسخ. که صرفاً سلسله مراتبی از پاسخها را بر
حسب نیرومندی آنها در یک موقعیت محرک صادر می کند. جاندار مورد نظر تولمن از اطلاعات خود درباره
روابط «محرک - عمل - پی آمد» بهره می گیرد تا خواسته ها با نیازهای خود را برآورده سازد.
صفحه 6:
رفتار یکپارچه یعنی رفتار کلی. رفتاری که متوجه نوعی هدف است. تولمن همانند رفتارگرا
به مطالعه رفتار می
پرداخت اما نه رفتار خرد و کوچک بلکه رفتار یکپارچه و کل. این تفاوت مثل این است که دو فرد به مطالعه آب بپردازند
یکی به بررسی آب به عنوان یک ماده کلی و یکپارجه بپردازد و دیگری آب را به ذرات خردتری همچون اکسیژن و
هیدروژن تجزیه کند و با یک نگاه ذره ایی به مطالعه آب بپردازد. تولمن هرگز نپذیرفت که رفتار را می توان برای مطالعه
به واحدهای کوچک تقسیم کرد؛بلکه او معتقد بود که الگوهای کلی رفتا. گر از دیدگاه عنصر گرایانه مورد مطالعهقرا
گیرند معنی خود را از دست می دهند. بنابراین برای تولمن رفتار یکپارچه یک گشتالت تشکیل می دهد که از فرد فرد
«نقباض های ماهیچه ای که آن را می سازند چیز بیشتری دارد. از نظر تولمن رفتار یکپارچه ویژگیهای زیر را دارد:
صفحه 7:
1 رفتار یکپارچه هدفی دارد و هميشه مثل گرایش به سوی چیزی و يا گریز از چیزی است. با معناترین توصیفی که از رفتار
می توان کرد آین است که بگویيم جاندار چه می کند. بهدلبال چیست و کجا می رود. گربه سعی می کند از قفس خارج شود.
نجار مشغول ساختن یک خانه چوبی است و موسیقیدان در پی آن است که هنرش مورد تحسین قرار گیرد. در این موارد نه
حرکات خاص, بلکه هدفی که گرایش و گریز در ارتبط با آن صورت مى كيرد توصيف درستى از رفتار به دست مى دهد. همین
ویژگی است که به رفتار یکپارچه جنبه هدف نگر می بخشد.
۲ نکته دوم اينکه تولمن معتقد بود که رفتار از تکیه گاهها و کمکهای محیط به عنوان اشیاء کارساز برای رسیدن به هدف
بیره می گیرد. مردی برای رسیدن به بام از نردبان استفاده می کند یا میمون کهلر چوبی را به کار می برد تا موزی را که
دستش به آن نمی رسد به چنگ آورد. دنیایی که رفتار در آن جریان دارد دنیایی است پر از گذرگاههاء ابزارهاء موانع و کوره
راههایی که جاندار با آنها کنش متقابل دارد. شیوه استفاده جاندار از اين گذرگاهها و ابزارها در ارتباط با هدفهایی که دارد به
رفتار یکپارچه توان برنامه ریزی و هدف نگری می . جاندار از دانش خود درباره جهان برای تمهید زنجیره های موْثر
عمل بهره می گیرد.
۳ ویژگی سوم اینکه. به نظرتولمن وسایل کوتاه و آسان برای رسید:
شوند. چیزی که «اصل کمترین تلاش» نامیده می شود.
۴ نکته چهارم اينکه رفتار یکپارچه قابل آموزش است به اين معنا كه از آموزش يذيرى و انعطاف پذیری برخوردا است.
رفتاری که مکانیکی و قالبی است. مثلا بازتاب نخاعی - به سطح ذرهای تعلق دارد.
هدف به وسایل سخت و طولانی ترجیح داده می
صفحه 8:
7 رفتارگرایی هدفمند
1 تولمن به دلیل تأکیدی که بر هدفمندی رفتار نموده است نظریه وی رفتارگرایی هدفمند نیز نام گرفت زیرا این نظریه
کوشید رفتارهایی که به سوی هدف هدایت می شوند یا رفتار هدفمند راء تبیین کند. باید تأکید کرد که تولمن اصطلاح
هدف را صرفا به عنوان یک اصطلاح توصیفی بکار می برد. برای مثال او متوجه شد که رفتار جستجوگرانه موش در ماز تا
زمانی که موش غذا را پیدا می کند ادامه می یابد. بنابراین چنین به نظر می رسد که الگویی رفتار موش متوجه هدف است با
هدفمند است. تولمن اصطلاح هدفمند را برای توصیف رفتار همان گونه به کار مى برد که اصطلاحات کند. تند. درست.
نادرست و گردش به راست می توانند برای توصیف رفتار به کار روند. در اینجا بين نظریه گاتری و تولمن شباهتهایی وجود
دارند. از نظر گاتری, مادام که محرکهای نگهدارنده به وسیله نوعی حالت نیاز تولید می شوند. رفتارادامه می یابد. از ۵
تولمن مادام که ارگانیسم در محیط به دنبال چیزی می گردد چنین به نظر می رسد که گویی» به وسیله اهداف هدایت می
شود. در هر دو مورد رفتار هدفمند به نظر می رسد.
7 تولمن در این باره گفته است:
1 «باید تأکید کرد که هدفها و شناختهایی که به طور بی واسطه و ماندگار در رفتار دیده می شود به طور کاملا عینی تعربف
پذیرند آنها به وسیله ویژگیها و روابطی که ما در رفتار می بینیم تعریف می شوند. ما مشاهده کنندگان؛ رفتار موش. گربه یا
انسان را مشاهده می کنیم و ویژگی آن را به عنوان رسیدن به چیزی با استفاده از چیز دیگر درک کنیم. آن ما هستیم
مشاهده کنندگان بی طرف مستقل. که این ویژگیهای کاملا عینی مختص رفتار را می بینیم و اصطلاحات هدف یا قصد و
صفحه 9:
یادگیری چیست؟
در پاسخبه لین سوال. رفتارگرایلنی همچون پایلف, واتسون. گاتری و هال یادگیری را حاصل تداعی محرک - پاسخ می
دانستند و یادگیریهای پیچیده تر نیز از رولبط پیچیده 18 - 5 درست می شهند اما تولمن.با رهنمون گرفتن از نظریه
پردازان گشتالت. می گفت یادگیری اساسا ف رآیندی است که طی آن آزمودنی کشف می کند که در محيط جه جيزى به جه
چیز دیگر مربوط است. ارگانیسم از راه تجسس, کشف ی کند که رویدادهای معینیبه رویدادهای معین دیگری می
انجامد یا اينکه میک علامت به علامت ديكرى مربوط مى شود. برای نمنه ما می آموزيم که ساعت ۱۲ است (1 5) ناهار
(52)به زودی خواهد رسیدبه همین دلیل تولمن را نظریه پرداز 5 -8ا محرک - محرک (بجای 8 - 5 یا محركر -
پاسخ) میدانند. در لین نکته تولمن,با گاتری مولفق است لمابا ثرندلیک. اسکینر و هال اختلاف نظر دارد.با لين حال بايد
أکید کرد که در دیدگاه تولمن انگیزش جای مهمی دارد. زیراانگیزش تعیین می کند که چه جنبه هلیی از محیط مورد
توجه ارگانیسم قرار گيرند. برای مثال ارگانیسم گرسنه به رویدادهای وابسته به غذا توجه خواهد کرد. در حللی که
ارگانیسم محروم از لحاظ جنسیبه رویدادهای وابسته.به امور جنسی توجه عی کند..به طور کلی حللت سایت ارگانیسم
تعیین عی کند که | کدام جنبه های محیطی در میدان ادراکی او مورد تأکید قرار گیرند. بنبرلین از نظر تولمن انگیزش در
نقش یک عامل «تأکید کننده» ادراکی عمل می کند.
صفحه 10:
0
تولمن در پاسخبه لین سوال که چه چیزی آموخته می شود. جولبی داده است که هیچ نظریه پرداز یادگیری نداده
است از نظر وی آنچه که آموخته عی شود نقشه زمین است؛ ارگانیسم عی آموزد که چه چیزی در کجا قرار دارد. می
آموزد که اگربه سمت چپ بچرخد. یک چیزی می یلبد و اگربه سمت راست بگردد. چیز دیگری پیداحی کند. به
تدریج تصویری از محیط در او ایجاد می شود که می تواند از آن برای یافتن راه خود استفاده کند.
تولمن لین تصویر را «نقشه شناختی» می نامید. از لین تعد تولمنبا دیگر رفتارگرایان کاملا مخللف بود. طبق نظر
تولمن. اهمیت دادنبه پاسخهای انفرادی.یا حتیبه راههای انفرادی.به سوی هدفبی معنی است. اوعی گفت. پس
از آنکه ارگانیسم نقشه شناختی را آموخت از هر جهتی می تولند.به هدف مورد نظرش برسد. اگر یکی از راههای
مورد استفاده حیوان بسته شود. بی هیچ درد سری راه دیگری را انتخاب خواهد کرد. درست همان طور که آدمی در
ol, باز گشتبه خلنه, اگر ببیند مسیر همیشگی اش بسته شده استیک راه فرعی را مورد استفاده قرار خواهد داد.
با لین حال ارگانیسم همواره کوتاهترین راهیا راهی که کمتوین تلاش راحی طلبد برمی گزیند. لین را «اصل کمترین
تلاش» می نامند.
صفحه 11:
لا تأبيد در مقايسه با تقوبت
1
یکی از اختلاف نظرهای دیگر تولمن,با دیگر رفتارگرایان تعبیر و تفسیر وی از تقیبت است. تولمن از تقویت یک
تفسیر کاملا شناختی ارائه می دهد. همانند گاتری. تولمن نیز مفههوم تقویت را به عنوانمیک متغیر یادگیری. اهمیت
زیادی نمی داد. اما بین آنچه تولمن تأیید و رفتارگرلین تقمیت می نامند شباهتهلیی وجود دارد. در ضمن شکل
گیری نقشه شناختی در حیوان, انتظارات. مورد استفاده او قرار می گيرند. از دیدگاه تولمن انتظارات حدسها
ارات موقتی اولیه. «فرضیه» نام دایند و این
هستند مبنی بر اينکه چه چیزیبه چه چیز دیگری عی انجامد. |
فرضیه هایابه وسیله تجیبه تأیید می شهندیا تأیید نمی شوند. فرضيه هليى كه تأ
آنهایی که تأیید نمی شوند کنار می روند. از طریق این فر آیند. نقشه شناختی شکل می گیر:
با توجهبه آنچه که در باب تقهیت آمده است تولمنبه قانون لثر ثرندلیک و اصل تقویت نظر انتقاد آمیزی داشته
است. از نظر تولمن نقش عوامل انگیزشی (تقوبت) .به عملکرد مربوط عی شود. یادگیری وقتی مورد استفاده قرار
عی گیرد که سايقهابه حللت فعال در آیند. انگیزش در چنین نقشیبه هیچ وجه نمی تولند جزء عوامل یادگیری
محسوب شود چون فقط با عملکرد ارتباط دارد نه با فراگیری.
صفحه 12:
| کوشش و خطای نمادی
17 یکی از موضوع هلیی که نظربه پردازان یادگیری سعی می کنند آنرا تببین کنند تأثیر کوشش و خطا و تمرین بر
یادگیری است. همچنانکه در فصول قبل دیدیم در نظریه هلیی که یادگیریبه صورت تدریجی كسب ميشود تمرين
لثر زیادی داشته است. موضع تولمن در لین مورد جللب توجه است. یکی از ویژگیهای ماز آموزی توجه تولمن را به
خود جلب کرد. و اون رلبه عنوان تأییدی برتفسیر شناختی خود از یادگیری مورد استفاده قرار داد. تولمن متوجه
شد که موش ها غالبا در نقطه انتخاب مکث می کنند وبه لین سو ون سوی خود می نگیند. گویی درباره راههای
مختلف پیش روی خود می انديشند. تولمن لین مکث کردن وبه اطراف نگاه کردن را در نقطه انتخاب, «کوشش
خطای نمادیبه نام نهاد. برخلاف کوشش وخطای رفتاری. که در ابتدا.ییک پاسخ دادهعی شود و بعد پاسخ دیگر. تا
اینکه سرانجام مسئله حل بشود. در کوشش و خطای نمادی. آزمون رویکردهای مختلف. به جای اینکه رفتاری باشد.
به صورت شناختی انجام می شود.
1 از نظر تولمن ما چیزهای زیادی درباره محیطمان میدانیم؛ اما تنها زملنی که نیاز داشته باشیم. از این اطلاعات
استفاده می کنیم. چنانچه در YL گفته شد لین دانش که از طریق آزمودن به دست می آید. بلااستفاده باقی حی ماند
تا زمانی که ضرورنتی پیش آید. در وقت ضرورت ارگانیسم آنچه را که از راء آزمون واقعیت ياد گرفته است به کار می
گیرد.تا آنچه را که نیاز او را برطرف حی کندبه دست آورد. برای مثال ممکن است در ساختمان محل کار شما در
آبخوری وجود داشته باشد و شم بارها از کنار آنها گذشته باشید بدون اینکه از آنها آب خورده باشید. شما مدتها
عی دانسته لید که چگونه یک آبخوری را پیدا کنید. لما نیازی نبوده است که آن دلنش رابه رفتار برگردانید. مگر
زمانی که تشنه بوده اید.
صفحه 13:
'] پادگیری نهفته
O یادگیری نهفته یکی دیگر از موضوعهلیی بوده است که تولمن بر ن تأکید داشت. یادگیری نهفته آن
یادگیری است کهبه عملکرد برگردانده نشده است.به عبارت دیگر امکان دارد که یادگیری برای مدت قابل
ملاحظه ای بدون استفاده بلقی بملند و بعدها در رفتار ظاهر گردد. مفهوم یادگیری نهفته برای تولمن مفهوم
بسيار مهمى بود و فكر عى كرد توانسته است موجودیت آن را به اثبات برساند. آزمایش معروفی که تولمن وا
هونزیکسبه لین منظور انجام دادند از سه گروه موش تشکیل یافته بود که همگیبه يادكيرى حل كردن يك
ماز پرداختند. به یک گروه از موشها هرگز برای درست گذشتن از ماز تقویت داده نشد. به گروه دیگر
ریت داده شد. این گروه آخر بود که
تقویت داده شد و به گروه سوم از روز یازدهم به بعد ت
دیگر مورد توجه تولمن قرار داشت. نظریه یادگیری نهفته او پیش بینی می کرد که
این گروه درست مثل گروهی که به طور مرتب تقویت می شد.
صفحه 14:
| خاموشی نهفته
| نظريه بردازان تقهيت همجون پاولف. هال و اسکینر (نظریه اسکینر در فصل بعد مطالعه می شود) خاموشی رايك فرآيند
فعال می دانستند. از نظر آنان برای آنکه خاموشی اتفاق افتد پاسخ قبلا آموخته شده بلید ارلئه شود لیکن تقویت به دنبال
ن نياید. در چنین شرایطی نرخیا مقدار پاسخی که قبلا تقویت می شدمبه سطح پیش از دریلفت تقهیت بازگشت خواهد
کرد.لما تولمن درباره خاموشی چه می گهید؟به نظر او یادگیری از راه مشاهده و مستقل از تقویت صورتمی پذیرد. آنچه
حیوان یاد می گیرد لین است که در صورت دادن پاسخ منتظر تقهیت بملند. زیرا در طول مرحله اکتساب یک آز:
یادگیری, لین, انتظار است که. تأیید می شود. تظریبه تولمن پیش بینی می کند اگربه حیولنی که یک انتظار 5 8 (یعنی
یک پاسخ معین به غذا خواهد انجامید) را یاد گرفته است. فرصت مشاهده اینکه دیگر پاسخبه غذا نمی انجامد داده شود.
خود همین
| مشاهده خاموشی تولید ی کند. برای مثال. لگر موشی که قبلا یاد گرفته از مازی بگذردنا غذا دریلفت کند. مستقیما در
یک جعبه هدف خللی قرار داده شود. در کوشش-های بعدیبه گذشتن از ماز برای رسیدن به غذا ادامه نخواهد داد.
خاموشی حاصل از لین شرلیط خاموشی نهفته نام داد.زیرا لین خاموشی مستلزم دادن پاسخ-هلیی است که قبلا تقویت
می شده در شرایطی که تقویت دریافت نمی کند نیست.
صفحه 15:
| یادگیری مکان در مقایسه با یادگیری پاسخ
1 هدف از آزمایشهای مربوط به یادگیری مکان لین بوده است که بر خلاف پیش بینی نظریه ای که اصرار دارد پاسخها بر
حسب اعمال عضلانی دخیل در یادگیری تعریف شهند. یادگیرنده از آغاز کارا رسیدنبه هدف بر طبق oper از
حرکات عضلانی و پیچیدنبه لین سو ون سو عمل نمی کند. تولمن عقیده داشت که حیوان عى تواند در رفتار خود تنوع
ان دهد و آن رابه شيوه مناسبیبا تغییرات حاصل در موقعیتیهای محرکبا پاسخ. همساز کند.به نحوی که
داند» هدف کجا قرار گرفته است. مثلا میمهنی که یاد گرفته است با ترجیح مثلث سیاه بر مریع سفید طی جا به جایی
درییک ردیف افقی.به چپ و راست,به پاداش کشمش برسد. هرگاه لین دو شکل رابه صورت عمودی (بالا و پایین) روی
صفحه جا به جا کنیم. باز هم مرتبة مثلث سیاه را انتخاب می کند. حیوان گرایش در جهت مثلث سیاهه را یاد گرفته است.
نه انتخاب اسمت راست در طرح سفید چپ - سیاه راست».
11 تولمن و همکاران در لین ارتباط سه آزملیش انجام دادند وبه لین نتیجه رسیدند که آزمودنیهابه یادگیری مکان حی رسند
ab یادگیری پاسخ. تولمنبا لین آزمایشها معتقد بود که حبوانها مکان و موقعیت چیزها را یادمی گپیند در حالی که نظریه
پردازان محرک - پاسخ بر این باورند که آنها پاسخهای خاص را به محرکهای خاص یاد مى كيرند.
صفحه 16:
انتظار تقوبت
٠7 واژه انتظار یکی از مفاهیم شناختی است که در اوج رشد رفتارگرایی مطرح گردید به همین دلیل رفتارگرایان زیادی به انتقاد از
ob پرداختند. از نظر تولمن وقتی که ما یادمی گیریم «نقشه زمین راحی دانیم. اصطلاح فهمیدن . برای او برخلاف رفتارگرایان
اصطلاح بیگلنه لیی نبود. ما در موقعیت حل مسئله یاد می گیریم هدف کجا ولقع شده است وبا انتخاب کوتاهترین راه ممکن.
خود رالبه َن می رسانيم. حیوان می دلند که اگر.به مکان معینی برود. تقویت کننده معینی را خواهد یافت. نظریه پردازان
محرک - پاسخ عی گویند تغییر دادن تقویت کننده ها دریک موقعیت یادگیری رفتار را مختل نخواهد کرد. البتمبه شرّط آنکه
مقدار تقویت خیلی زیاد تغییر نکند. لما تولمن پیش بینی می کرد که لگر تقوبت کننده تغییر کند. رفتار مختل خواهد شد زرا
در انتظار تقویت" بودن. یک تقویت کننده خاص را به صورت بخشی از آنچه ارگانیسم انتظارش را می کشد در می آورد.
آ انواع یادگیری
| تولمن در اواخر عمر خوش به این موضوع پرداخته است که بیش از یک نوع یادگیری وجود دارد. وی در این
3٠ راستا به شش نوع یادگیری اشاره می کند که به اختصار به آن اشاره می شود.
صفحه 17:
نیرویابی: * تولمن اصطلاح «نیرویایی را از نظریه روانکاوی گرفته است. اما مرادش از آن رابطه
ای است آموخته شده بینییک شی ویک سایق کمبه وساطت پاسخ پایلنی-به وجود آمده است. به
عبارت دیگر نیرویلبیبه تملیل آموخته شده برای تداعی اشیای خاصبا حالات سایق خاص اشاره
عى كند. براى مثال ممکن است غذاهای معینی در دسترس افرادی که دربیک منطقه خاص زندگی
می کنند قرار داشته باشند تا سابق گرسنگی آنها را بر طرف نمایند. اشخاصی که در سرزمینی"
زندگی می کنند که در آنجا بیشتر از دیگر جاهاء از بینج استفاده می شود. معمولا برای رفع
گرسنگی خودبه دنبال بینج می گردند. لين افراد ممکن است از نان يا سیب زمینی پرهیز کنند.
زیرا برای آنها لین غذاهانبا ارضای سایق گرسنگی همراه نبوده اند. از آنجا که محرکهای معینی با
ارضای یک سائق خاص تداعی شده لند. وقتی که آّن سایت برانگیخته می شود معمولا همان
محرکها مورد جستجوی ارگانیسم قرار می گیرند. زملنی که ارگانیسم بیاموزد که در یک حالت
سایق معین. از اشیای معینی اجتناب کند. گفته می شود که نیرویابی منفی صورت گرفته است.
صفحه 18:
0 باورهای هم ارز: وقتی که یک هدف فرعیبا هدف اصلی یک لثر را داشته باشد گفته می شود
كه هدف فرعی دارایییک باور هم ارز»با هدف اصلی استد لین مفهوم شباهت بسیار زیادیبا مفهوم تقویت
ثانوی دارد که روان شناسان محرک - پاسخ مطرح می کنند. تقهیت ثانوی در لثر همگلمییک محرک خنثی
با یک محرک تا
ندهاولیه خاصیت تقویت کنندگی می یلید وبه عنوان تقویت کننده ثانویمبه حساب
می آید. تولمن تصور می کرد لین نوع یادگیری بیشتر متضمن «سانقهای اجتماعی» استتا سانقهای
فیزیولوژیکی
انتظارات میدلنی: «نتظارات میدلنی . یعنی اینکه ارانیسم می آموزد چه چیزیبه جه جيز
دیگری می انجامد. انتظارات میدلنی همانند نقشه های شناختی آموخته می شود. وقتی که ارگانیسم با دیدن
یک علامت معین انتظارمی کشد که علامت معین دیگریبه دنبال ن خواهد آمد در ولقع یک نوع یادگیری
جدیدی است. که یاد گرفته شد. این نوع یادگیری از نوع 8۴ - 5 نیست بلکه نوعی یادگیری 5 -5 یا علامت
- علامت است؛ یعنی وقتی که حیوان ییک علامته را می بیند می آموزد که به دنبال لّن. علامت دیگری را
انتظار بکشد.
صفحه 19:
| حالتیهای شناخت میدلفی: تولس در ارتباط ب يادكيرى
«حالتهای شناخت میدلنی-به توضیح زیادی نمی دهد. لين یادگیری نوعی
راهبرد با رویکرد نسبت به موقعیت حل مسئله است. منظور از این
پادگیری تملیلبه مرتب کردن میدان ادراکی در جهت یک طرح و الگوی
خاص است. تولمن تصور حی کرد که لین نوع یادگیری تمایلات ذلتی است
ee ees حالتهاى شناخت ميدانى
راهبردهای حل مسئله هستند که به مسائل مشلبه قلبل انتقال هستند.
ارگانیسم درکی که ازییک موقعیت جهت حل مسأله دارد را عی تولند به
موقعیت دیگر انتقال دهد تا بتولند بهتر از گذشته مسئله جدید را حل
نماید. .
صفحه 20:
تمیز سایق: «نمیز سايقه به لين نوع يادكيرى اشارهمی کند که ارگانب توانند حالت سایق
= یی: «تمیز به لين نوع عی ای
کنند در عی توانند طبق آن پاسخ دهند مثلاحی توان.به حیوانها آموزش Wold وقتی
خود را ت
که گرسنه هستند به ماز ۴" شکل بروند و زمانی که تشنه هستند به ماز 4 شکل بروند.
الگوهای حر کشی: همچنانکه تاکنون دیدیم تولمن در زمینه تداعی بین انديشه ها و رفتار چیز
زیادی نگفته است وی برای اینکه از لین انتقاد مصون باشد یادگیری از نوع الگوی حرکتی را مطرح کرده
است. یادگیری الگوهای حرکتی کوششی است جهت طرح یادگیری تداعی انديشه ها با رفتار.
صفحه 21:
| خلاصه
1
تولمن از جمله رفتارگرایلنی است که دارای روش عینی نگر بوده است اما در موضوع مورد مطالعه با دیگر
رفتارگرایان تفاوت اساسی داشته است. وی به جای ذره نگری. کلی نگری و رفتار یکپار چه را مورد مطالعه قرار
دادبه همین دلیلبه روان شناسان گشتللت تزدیکی زیادی دارد. رفتار یکپارچه یعنی رفتار کلی که متو«
نوعی هدف است او معتقد بود که الگوهای کلی رفتار, گر از دیدگاه عنصر گرایلنه مورد مطالعه قرار بگیرند
معنای خود را از دست می دهند. رفتار یکپارچه دارای هدف. احیا کننده وسیله رسیدنبه هدف و تلبع اصل
کمترین تلاش است. تولمن به دلیل تأکیدی که بر هدفمندی رفتار نموده است نظرییه وی به رفتارگرایی
هدفمند شهرت یافته است. از نظر تولمن یادگیری اساسا فرآیندی است که طی آن آزمودنی کشف میکند که
در محيط جه چیزی به چه چیز دیگر ارتباط دارد. از نظر وی انگیزش تعیین میکند که چه جنبههلیی از محیط
را مورد توجه قرار دهیم. تولمن می گفت در یادگیری ابتدابیک نقشه شناختی شکل می گیرد پس از آنکه
ارگانیسم نقشه شناختی را آموخت از هر جهتی می تواند به هدفش پرسد.
صفحه 22:
1 تولمن از تقویت یک تفسیر کاملا شناختی ارلئه کرد و آنرا معادل تأیید دانست. تولمنبه قانون لثر ثرندلیک و اصل
تقمیت نظر انتقاد آمیزی داشته است. تولمن اعتقاد داشت که کوشش و خطابه صورت نمادی صورت می گیرد.
پرخلاف کوشش و خطای رفتاری که در ابتدایک پاسخ داده می شود و بعد پاسخ دیگر..تا اينکه سرانجام مسئله حل
شود. در گوشش و خطای نمادی. آزمون رویکردهای مختلفدبه جای اينکه رفتاری باشدبه صورت شناختی انجام می
شود.
است anal عملکرد برگردانده نشده 4
ویباآزمایشهلیی که در زمینه یادگیری نهفته انجام داده است.به لین نتیجه رسیده که یادگیری متفاوت از عملکر
است.به عقيده وی خاموشیبه صورت نهفته است آزمودنیها در موقعیتهای یادگیریبه جای یادگیری پاسخ, مکان
یادگیری را می آموزند. تولمن به شش نوع یادگیری اعتقاد داشت که عبارتند ز:
7 . نیروبابی, باورهای هم ارز: انتظارات میدانی. حالتهای شناخت میدانی. تمیز سائّق و الگوهای حرکتی