نیازسنجی پژوهشی

نیازسنجی پژوهشی

اسلاید 1: دفتر پژوهش وبرنامه ريزي1نياز سنجي پژوهشي چيست؟ منبع مورد استفاده: كتاب آقاي دكتر فتحي تلخيص: رضاباجولوند تهيه كننده اسلايد: محمد علي حاتميان مهر ماه 1388

اسلاید 2: دفتر پژوهش وبرنامه ريزي2مقدمه: شواهد بسيارزيادي وجود دارد كه نشان مي دهد بين يافته ها واطلاعات حاصل از پژوهش ونيازهاي واقعي شكاف وفاصله قابل ملاحظه اي وجود دارد. يكي از مهمترين عوامل عدم ارتباط منطقي بين جهت گيريها وعناوين پژوهشي با نيازهاي واقعي تصميم گيري است.دراين راستا‘ تلاشهاي گسترده اي در راستاي شناسايي اولويت هاي علمي واثربخشي افزايش پژوهش ها درسطح دانشگاه ها ومراكز علمي- پژوهشي ونيز محافل اجرايي- مديريتي دردستوركار قرار دارد.

اسلاید 3: دفتر پژوهش وبرنامه ريزي3نياز سنجي پژوهشي: با توجه به اينكه نيازسنجي پژوهشي از سوابق ومستندات متنوعي نيز برخوردار نيست تعريف آن دشوار است.بدين منظور ابتدا مفهوم نياز ونيازسنجي تعريف مي گردد.

اسلاید 4: دفتر پژوهش وبرنامه ريزي4مفهوم نياز: تعاريف وبرداشتهاي مختلفي وجود دارد.بدين منظور حداقل ازدوجهت مي توان نياز را بحث كرد. 1- نياز به عنوان اسم: فاصله شكاف بين وضع موجود ومطلوب 2- نياز به عنوان فعل:آنچه كه ضروري است تا فاصله ويا شكاف موجود را پركند ومعمولاً به شكل راه حل ها يا وسايل دسترسي به يك هدف نمايان مي شود.

اسلاید 5: دفتر پژوهش وبرنامه ريزي5نياز سنجي: عبارت است از رويكردي نظامدار براي شناسايي مسائل سازماني‘تعيين گروهي كه بايد خدمات را دريافت دارند ونيز مشخص كردن نوع وماهيت خدمات مورد نياز گروه ذيربط.

اسلاید 6: دفتر پژوهش وبرنامه ريزي6مفهوم نياز سنجي پژوهش: نيازسنجي پژوهشي فرايندي پيچيده ودشوار است كه با شناسايي نيازهاي پژوهشي بالقوه آغاز مي شود. با اولويت بندي اين نيازها ادامه مي يابد ونهايتاً با تدارك مبنايي براي تخصيص منابع در دسترس به عناوين پژوهشي به اتمام مي رسد.

اسلاید 7: دفتر پژوهش وبرنامه ريزي7شناسايي نيازهاي پژوهشي: عبارت از فرايند شناسايي تمام طرح ها وعناوين پژوهشي بالقوه صرف نظر از كيفيت واولويت آنها.

اسلاید 8: دفتر پژوهش وبرنامه ريزي8تعيين اولويت هاي تحقيقاتي: فرايند گزينش وانتخاب برخي از عناوين پژوهشي ازبين مجموعه متنوعي از موضوعات پژوهشي است. اجراي شناسايي نيازهاي پژوهشياولويت بندي آنهاتخصيص منابع

اسلاید 9: دفتر پژوهش وبرنامه ريزي9اهداف نيازسنجي پژوهشي: 1- دستيابي به يك جهت گيري روشن به منظور هدايت فرايند برنامه ريزي پژوهش 2- انطباق بخشيدن تحقيقات در سازمانها ونهادهاي مختلف با اولويت هاي شناسايي شده 3- جلوگيري از اتلاف منابع پژوهشي وممانعت از صرف اين منابع در حوزه هايي كه فاقد اولويت واهميت هستند. 4- سازماندهي وهماهنگي لازم بين طرح هاي پژوهشي مختلف در سطح يك سازمان يا وزارتخانه بمنظور جلوگيري از دوباره كاري وپراكندگي 5- تخصيص بهينه اعتبارات پژوهشي براساس اولويت هاي تحقيقاتي سازمان يا وزارتخانه(شفاف سازي فرايند تخصيص منابع) 6- بسيج قابليتها وظرفيتهاي پژوهشي موجود درسطح ومحيط آن براي پاسخ به نيازهاي پژوهشي 7- بسترسازي لازم براي بكارگيري نتايج ويافته هاي تحقيقات از طريق اجراي طرحهاي پژوهشي ضروري ومورد نياز 8- آينده نگري در امر پژوهش وپرهيز از تصميم گيري لحظه اي وغير استراتژيك درحوزه پژوهش 9- زمينه سازي براي ارتباط و اتصال هرچه بيشتر تقسيمات وتحقيقات از طريق انجام تحقيقات اساسي مورد نياز سازمان يا وزارتخانه 10- تدوين برنامه هاي پژوهشي مبتني بر مشاركت كليه گروه ها وعوامل دخيل در سطح سازمان

اسلاید 10: دفتر پژوهش وبرنامه ريزي10مهمترين پيامد ونتيجه فرايند نيازسنجي پژوهش عبارت است از:“ بيانيه نيازسنجي پژوهشي“ كه دربردارنده فهرستي اولويت بندي شده از عناوين پژوهشي است.

اسلاید 11: دفتر پژوهش وبرنامه ريزي11سطوح نياز سنجي 1- سطح ملي: در سطح ملي عموماً دولت درخصوص نوع پژوهش‘ ميزان اعتبارات تخصيصي به پژوهش وتامين منابع مالي براي هر يك از سازمان ها يا موسسات پژوهشي تصميم گيري مي كند.

اسلاید 12: دفتر پژوهش وبرنامه ريزي122- سطح موسسسه اي يا سازماني: در اين سطح‘وزارتخانه ها ومديريت هاي ارشد پژوهشي مي توانند برمبناي داده ها ونتايج تحقيقات يا نياز سنجي پژوهشي درخصوص اهميت نسبي برنامه هاي مختلف پژوهشي تصميم گيري كنند.

اسلاید 13: دفتر پژوهش وبرنامه ريزي133- سطح برنامه پژوهشي : در اين رويكرد فرض بر اين است كه پژوهش بايد درقالب برنامه ها سازماندهي شود.سازمان ها تلاش مي كنند تا برنامه هاي پژوهشي بيشتر مبتني برنيازهاي كاربران باشد..يك برنامه پژوهشي مي تواند كاملاً در چارچوب يك سازمان با توسعه بوده‘ فعاليتهاي متعدد پژوهش را درقالب آن سازمان دربرگيرد ويا اينكه بين سازمان بوده ‘ سازمانهاي متعددي دريك زمينه معين با هم همكاري پژوهشي داشته باشند.

اسلاید 14: دفتر پژوهش وبرنامه ريزي14هر برنامه پژوهشي شامل مجموعه اي از اجزاء و مولفه ها است كه به آن ”پروژه هاي تحقيقاتي ”گفته مي شود.

اسلاید 15: دفتر پژوهش وبرنامه ريزي15گروه هاي هدف: پژوهش هاي مختلف عمدتاً در صدد حل مسايل ومشكلات مجموعه اي از مخاطبان است كه ضرورتاً مي بايست از پيش شناسايي ومورد تجزيه وتحليل قرار گيرند.

اسلاید 16: دفتر پژوهش وبرنامه ريزي16” ويت كين“ گروه هاي هدف را به 3 دسته عمده تقسيم نموده است: سطح 1) اين سطح متمركز بر دريافت كنندگان خدمات نظير مشتريان‘ ارباب رجوع‘مصرف كنندگان كالا وخدمات است. سطح2) اين سطح متمركز بر افرادي است كه در ساختمان يا موسسه اي وظيفه تدارك ويا ارايه خدمات وسياستگذاري وبرنامه ريزي رابرعهده دارند.افرادي نظير كاركنان‘كارشناسان‘كارگران‘ نيروهاي صف يا ستادي با پشتيباني مديران دراين سطح قرار مي گيرد. سطح3) اين سطح متمركز بر راه حل هايي نظير ساختمانها‘ تسهيلات‘تجهيزات‘منابع‘تكنولوژي‘برنامه ها‘نظام اداري آموزشي‘ شرايط كار‘نحوه تخصيص منابع ومانند آن است.

اسلاید 17: دفتر پژوهش وبرنامه ريزي17موانع نياز سنجي پژوهشي: 1- عدم وجود باور واعتقاد به نيازسنجي بطور عام ونيازسنجي پژوهشي بطور خاص در نزد مديران وتصميم گيران 2- تلقي نياز به عنوان نوعي ضعف يا مشكل ودر نتيجه مقاومت در فرايند نيازسنجي پژوهشي 3- نگراني از سوء استفاده كنندگان احتمالي از اطلاعات حاصل از نيازسنجي درحوزه هاي مختلف 4- وجود ارزش ها وديدگاه هاي متفاوت درنزد گروهي كه قرار است به عنوان منابع اطلاعاتي در نيازسنجي پژوهشي مشاركت نمايد.

اسلاید 18: دفتر پژوهش وبرنامه ريزي185- جوان بودن حوزه نيازسنجي پژوهشي وعدم تكامل ابزارها در اين حوزه معرفتي 6- ضرورت بدهي سازي وتغيير ابزارهاي تدوين شده درساير ممالك با توجه به شرايط كشور وعدم سرمايه گذاري مناسب براي خلق وتدوين ابزارهاي مناسب 7- عدم توجه به ضرورت مشاركت كليه شركاء درفرايند نياز سنجي پژوهشي(عوامل ذي علاقه-ذي نفوذ-ذيربط-ذيصلاح-ذي نفع) 8- دربرخي موارد نيز اولويتهاي استخراج شده با برخي نظرات وعقايد رايج درسازمان درتضاد است واين امر موجب عدم حمايت از فرايندهاي نيازسنجي مي گردد. 9- فقدان برنامه ريزي وطرح ريزي لازم براي نيازسنجي پژوهشي وعدم توجه به استفاده از ابزارهاي نيازسنجي پژوهشي 10- تغيير وتحولات سريع درنيازهاي پژوهشي وضرورت باز انديشي مداوم درنتايج حاصل از اجراي نيازسنجي پژوهشي

اسلاید 19: دفتر پژوهش وبرنامه ريزي19پايان