نیکی به پدر و مادر

صفحه 1:


صفحه 2:


صفحه 3:
انسان فطرتاً شاکر و سپاسگزار کسی است که به او یکی کرده است. سپاسگزاری پدر و مادر, نشلنه و گواه سلامت فطرت است و کسی که به پدر و مادر خود. نیکی می‌کند. از فطرت خود پاسداری کرده است. اهمّت سپاسگزاری از پدر و مادر» ‎ine‏ است که خدارند پس از آهربه شکر گزاری از حوده شکر پر و مادر را اده مه مه وا غلی هر و ‎dhs‏ فى عاميين ‎ai‏ نکن 11 ‏الْمَصير‎ i Say * و انسان را درباره بدر و مادرش سفارش کردیم. مادرش (به هنگام بارداری) او را با ناتوانی روی ناتولنی حمل کرد و دوران شیرخوارگی او در دو سال پایان می‌یابد (آری او را سفارش کردیم) که شکرگزار من و پدر و مادرت باش که باز (همه) به سوی من است.* * و همانطور که کسی نمی‌تولند شکر پروردگار به جای آورد. شکرگزاری از پدر و مادر نیز بسیار دشوار و در حدّ محال است. * در مورد احترام به پدر و مادر در آیات و روایات از قرآن احترام به والدین را واجب می‌داند. 

صفحه 4:
© از بيامبر اكرم (صلی لیلد وسلم) روایت شده است: «لن یجزی ولد عن والده حتی یجده مملوکا فیشتریه و یعتقه؛ [۲] هرگر فرزندی پاداش پدرش را ادا نمی‌کنده مگر آنکه پدر مملوک باشد و فرزند او را بخرد و آزاد سازد.» * و نیز از ایشان روایت شده است: «برّ الوالدین افضل من الصلو و الصوم و الحج و العمرة و الجهاد نی سبیل ال؛ [۳] نيكى به پدر و مادر برتر از نماز و روزه و حج و عمره و جهاد در راه دا است.: نیکی به پدر و مادر چنان اهمیتی دارد که حتی پدر و مادری که از نظر دچار انحراف هستند و یا به فرزند خود ظلم کردد! احترام واقع شوند و فرزند به آنان نیکی کند. [6] * مادر حق ويزهاى دارد و نيكى به او مقدم است. امام صادق (عليهالسّلام) فرمودندة * شخصی نزد پیمبر اکرم (صلی‌العلی وآل‌وسلم) آمد و پرسید ای پیمبرابه چه کسی نیکی کنم؟ فرمودند: مادرت. پرسید: سپس به چچه کسی؟ 5 ره پرسید: سپس به چه کسی؟ فرمودند: به پدرت. ]0[ 

صفحه 5:
: از ۱:۲ ما و جوب پرهبر از ازار بدر و مادر خداوند در قرآن کریم نیکی به پدر و مادر را وظیه‌ای واجب معرفی فرموده است؛ وظیفه‌ای که پس از «توحید در پرستش؛ ذکر شده است: «و قضی ریک ال وا ال 4 و لین اخسانً ان علدک الکبر آخذهما ‎i‏ كلامما قلا تملْ لَهُما أن و لا و به پدر و مادر (خود) احسان كنيد؛ اكر يكى از آن دو يا هر دو در كنار تو به سالخوردكى رسيدند به آنها (حتى) «افه مكو و به آنان پرخاش مکن و برورد كار نو مقرر كرد که جز او را مبرستيا با آنها سخنی شاینته بگوی» ‎Sale‏ لین یه نکی مب پدر و مادر امری وا اهميت حقوق والدین است. ‏ب و کوچکترین بی‌احترامی.به آنان ممنوع است. لبن وجوب و ممنوعیت. چنانکه گفتيم, پس از بیان وجوب بگانهپرستی ذکر شد» است و این گواه ‎ ‎ ‏اهانت و ‎ ‏بی احترامی نسبت به والدين به هيج روى بذبرفته نبست؛ حتى كوجكترين رفتار يا كفتارى كه موجب آزار آنان باشد بر طبق ابن آيه ممنوع اسث. امام وضا (عله‌اللم) فرمودند: اكر لفظى كوتاهئر و سبكستر از «اف» وجود داشت. خداوند آن را در آیه ذکر می‌فرمود. [1] ‏و در روایت دیگری آمده است که مقصود از «اف» کمترین آزار است و اگر کلمه‌ای وجود داشت که بر آزاری کوچکتر دلالت می‌کرد؛ خداوند از آن نهی می: أزار بدر و مادر آمده است. امام باقر (عليهالسّلام) از ببامبر اكرم (صلىالهعليهوآلهوسلم) نقل فرمودند: ‏توجد من مسيرة الف سنة و لا يجدها ‎[A] edie‏ ‎ ‎ ‎ ‎ ‏روایات بسیاری در نهى از ‎ ‏«اباكم و عقوق الوالدين فان ربح الج ‎ ‏از آزار يدر و مادر بيرهيزيد. زيرا بوى بهشت از هزار سال فاصله احساس مى شود. ولى آزاردهنده پدر و مادر آن را نمی‌اد.» آزار والدين حتى اكر آنان ظالم باشند جايز نيست. امام صادق (عليهالسّلام) فرموه: «من نظر الى ابويه نظر ماقت و هما ظالمان له لم يقبل الله تعالى له صلوة؛ [10] ‏| كسى كه به بدر و مادرش به حالت دشمنى و تنفر نكاه كند خداوند نمازش را تمى بذيره.» = ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 6:
فروتنی در برابر والدین " فروتنی در ر مهربلنی, سفارش خدا و مصداقی از نیکی ب پدر و مادر است و نشانهای از روح شکرگزاری به شمار می‌رود: بو فض ‎Si get UP‏ رخف و فرب از ‎“DN‏ ۱ 7 دو بال فروتنى خويش را از سر مهربلتى در برابر آنان فرود آن دو را رحمت کن چنانکه مرا در خردی پروردند.» ؟ از این بخش از آیه که فرمود: او دریافت که طلب رحمت و بخشایش برای والدین نیز ریشه در احساس شکرگزاری انسان دارد * امام صادق (علیهالشلام) فرمودند: * «لا تملا عینیک من النظر اليهما الا برحمة و ره و لا ترفع صوتک فوق اصواتهماء ولا يدك فوق ايديهماء و لا تقدم قدمهما؛ [۱۲] * چشمانت را جز به مهربنی و نرمی به آنن دوز و صدایت را از صدای آنان بلندتر مکن و دستت را بالاتر از دست آنان مبر و بر آنان پیشی مگیر.» 

صفحه 7:
وظيفه فرزند يس از فوت والدین فرزند حتی پس از آنکه پدر و مادرش از دنیا می‌روند. همچنان وظیفه‌ای اخلاقی دارد. او باید برای آنان نماز بگزارد و از خداوند برایشان درخواست رحمت و مغفرت کند. از امام باقر (علیه‌التلام) روایت شده است: ‎Sh?‏ لعبدلیکون بارژابوالدیه فی حاتهما شم یموتان فلا یقضی عنهما دینهما و لا يستغفر لهما فيكتبه الله عاقاً و لنه لیکون ‎bite‏ لهما فی حباتهما غیر باز بهما فاذا ملتا قضی دینهما و استففر لهما فیکبه ال ‎Gb‏ ‎Ov]‏ ‎ ‏هرآ کسی که نسبت به پدر و مادر خود نیکوکار بود. پس از مرگ آنها دی آنان را ادا نمی‌کند و برای آنان استغفار نمی‌نملید. پس خداوند او را در شمار آزاردهندگان قرار می‌دهد. و بسا که کسی آزاردهنده پدر و مادرش بوده و در حیاتشان به آنان نیکی نمی‌کرده است. ولی پس از مرگ آنها دی آنها را ادا کرده و برایشان استغفار نموده است. پس خداوند او را در شمار نیکی‌کنندگان به والدین قرار می‌دهد.» ‏7 از این رولیت فهمیده می‌شود که او وظیفه سپاسگزاری از پدر و مار با مرگ آنها اتمه نمی‌یابد و ‏دیگر اینکه خداوند راه را براي جبران کوتاهی‌های فرزند حطاکار بازگزارده است. ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 8:
در مورد احترام به يدر و مادر در آيات و روايات خيلى سفارش شده است ما در اين جا فقط به بعضى نكات كه نشان دهنده اهميث احسان به بدر و مادر است اشاره مى كنيم: نیکی به والدین در کنار توحید «لا تعبدون الا الله و بالوالدين احسافاء [04] «و اعبدوا الله و لا تشركوا به شينا و بالوالدين احساناء [18] «الا تشركوا به شينا و بالوالدين احساناه [13] :و قضى ربك الا تعبدوا الا اياه و بالوالدين احساقاه [99] بنی لا تشرك بلله ان الشرك لظلم عظيم و وصينا الانسان بوالديه» [14] [14] از اين آيات معلوم مىشود كه عقوق والدين بعد از شرك به خدا در شمار بزركترين گنهن و با خود اين از بزركترين آنها است و از آن طرف هم معلوم می‌شود كه واجبترين واجبها احسان ابه در و ماهر است. ‎]5٠[‏ - احترام انيياء نسيث به والدينشان از بعضى آبات اين درس مهم را از انبياء مى آموزيم خداوند در مورد یحبی (علیه‌التلام) می‌فرماید: «و برا بوالدیه [۳۱] و در مورد عيسى مى فرمايد: او بر شداوند مرا نسبت به مدرم نیک کار قرار امه است و جبار و شقی قرار ند در سالهایآغاز بشت پر اسلام(صلی ثعاب وآلاوسلم) ود رزخ حشرت وین موه و دیآ هر که در ای مه سم جشرآد جر یام (صلی اف له ول وسلم اه باد مهرانیهای او برخاست و او را احترامزادی کرد و كوشداى از فرش ود را كسترد و بدر رضاهى خبرد را ووى َن نشلئد طول ت شد. حضرت گوشه دیگر فرش را رای او پهن كرد و او را روى آن نشانيد و محبث فراوائى به مادر رضاعى خود كرد [55] 

صفحه 9:
rans 00 ‏ا‎ ام کنید «و وصینا الانسان بوالدیه حسناه. [۲4] مادران و پدران هم احترام آنها اختصاصی به پدد ‎PS eye eee Om Ce‏ ‎peed ee Oe ea ete he a CIS re‏ ل کافر هستند و فرزند را دعوت به کفر می‌کنند خداوند فقط در این مورد اجازه عدم اطاعت داده است اما با اي ا 0 ‏تشرک بی ما لیس ‎ 

صفحه 10:
نکات احترام والدین در قر آن 5 > هم رديف بودن شكر ندا ان اشکر لی و لوالدیک؛ [7۷] * له از ترسیه کردم) که برای من و پدر و مادرشی شکر به جا آور» همان طور که ملاحظه می‌شود در لین لیه خداوند و شکر واللین در یک ردیف قرار گرفه‌لند. لذا امام رضا (علیه‌الشلام) می‌فرماید: خدا امر فرموده به شکرگذاری از حودش و برای والدین؛ پس اگر کسی والدین را شکر نکند خدا را هم نمی‌کند. ‎TVA]‏ 5 > تواضع آشکار آيه هو اخفض لهما جناح الذل من الرحمة» [۲۹] ” در رابطه با تواضع و فروتنى نسبت به يدر و مادر است. جناح به معناى پر و بال گستران است که کنلیه از مبالغه در تواضع و خضوع زيانى و عملى است مثل جوجهاى كه بال و بر خود را باز مىكند تا مهر و محبت مادر را تحريك كند و او را به فراهم ساختن غذا وادار سازد از اين که در این آیه جناح مقيد به «ذل» شده استفاده مى شود كه انسان بايد در معاشرت و كفتكو با يدر و مادرش طورى رفتار كند كه يدر و مادر تواضع و خضوع او را احساس کنند و بفهمند كه او را در برابر آنها خوار مىكند و نسبت به ایشان محبت و مهر دارد. [۳۰] 

صفحه 11:
ثر احترام به والدین " غفران الهی: خداوند در سوره اسراء بعد از آنکه دستور می‌دهد که نسبت به پدر و مادر نیکی و احترام و خضوع داشته باشید بعد از آن عو فرمايد: «ربكم اعلم بما فى نفوسكم ان تخرنوا صالدمين قانه عان فلاوايين شفورا: 3 ۳[ © خدا به آنجه در دلهاى شما است إز خود شما آكادتر است اكر همانا در دل انديشه صلاح دارید خدا هرکه را با نیت پاک به دركاه او تضرع و توبه كند البته خواهد بخشيد.» را ده ادا نگاه محبت آمیزفرزند ‎Sie eg pt‏ 

صفحه 12:
و یکی از آثار بی‌حرمتی به پدر و مادر گرفتار شدن به عذاب الهی است: ا ا ا ل ا 0 ‎Erie once)‏ 1 اساطير الاولين» [55] ea ‏ا‎ one re acre veer one ence ee ese Sy eee ۱ ‏وعده می‌دهید که من در روز قيامت مبعوث می‌شوم در حالی که‎ | اهنیا ‏د‎ eee 1 Ene ‏ل‎ Rel از لين آيه معلوم مىشود لين فرزند كاملا .به بدر و مادر بىاحترامى 7 = ~ ده است سرانجام كار جئين افرادى را در أيه بعد روشن می‌کند و مىفرمليد: «اولنك النين حق علیهم القول فى امم قد خلت من قبلهم من 0 ري 2 ‎yen eae ber ater cee Gr Fc ev re ny eee pecan aera‏ ‎eras‏ ايا 

صفحه 13:
لقمان :سره ۱۳۱ آیه ۰ فيض كاشانى. محمد بن شاه مرتضى؛ المحجة البيضاء. ج17 ص 476. کاشانی. محمد بن شاه مرتضی. المحجة البيضاء. ‎SPE go Ng‏ فیض کاشانی, محمد بن شاه مرتضی. المحجة الیضاء ج۳: ص4۳۹ اسراء آسوره ۰۱۷ آید۲۳ ۲ ص ۳۶۱ حدیث ۷ طبرسی. فضل بن حسن. مجمع البيان. ج1: ص۳۱ 3 ساء/سورهک آ۳. 1 انعام/سورها آیه ۱۵۱ 7 اسراء/سوره۱۷, یه ۲۳ کاشانی. محمد بن شاه مرتضی. المحجا البيضاء. ج ۳ ص 549 - 56۱. 7۸ لقمان آسوره۳۱ آیه15. ‎٩‏ تقماناسوره ۳۱ آيه18. ۰ 1 طباطبایی محمد حسین. المیزان, ج۰۱۳ ص ‎۷٩‏ ۱ مریم اسوره۱۹ ‎Meat‏ ۲ مریم اسوره۹ آیه۳۲. ۳ 7 اشتهاردی, مهدی . محمد داستان دوستان, ج۳: ص 4۷ 5 عنکبوت/سوره۲۹ ‎Aa‏ 0۵ تقمان اسوره۳۱: آیه۱۵. لقمان سوره ۳۱ آبه ۱5 ۷ لقمان سوره ۳۱ آبه ۱5 ۸ محمدی ری شهری. محمد. میزان الحکمه: ج ۰۱۰ ص۷۰۹ ‎٩‏ اسراء/سوره۱۷ آبه ۲6 ۰ طباطبانی. محمد حسين. ۱ اسراء/سوره۱۷: آید۲۵ ۲ احقاف سورهک آیه ۱۷ ۳ احقاف اسوره آیه۱۸ ۶ 3 مكارم شيرازى. ناصر. تفسير نمونه. ج۳۱ ص۳۳۷ تفسير الميزان. چ ۱۳: ص ۸۰ 

صفحه 14: