پاورپوینت درس ۱۹ تاریخ معاصر ایران (یازدهم)

صفحه 1:


صفحه 2:
درس 19 تحولات ايران يس از تبعید امام خمینی در اين درس مهمترين تحولات ايران در فاصله 3 تا ۱۳۵۱ ش و وم مبارزة 

صفحه 3:
سیاست داخلی:در این سال ها"امیرعباس هویدا نخست وزیر بود. دوران نخست وزیری او که سیزده سال طول کشید, اوج استبداد و دیکتاتوری محشّدرضا شاه در ایران است. نخست ‎vais‏ وزیران. نمایندگان مجلس شورای ملّی و مجلس سنا و جتی, مقامات پایین: تر از آن.. یراساین میل و خواست: شاه عزل و نصب و یا انتخاب می شدند. شاه در تمام امور و شئون کشور دخالت م يكرد و دولت و دو مجلس مجرى فرامين او بودند. محمدرضا شاه حتى حز بهاى فرمايشى و مولت ساخته را تعظيل و نظام نک خزبى ترقرار كرد و همك 

صفحه 4:
ها و ابزارهای تبلیغی رژیم ماموریت داشتند از برنام ههای انقلاب سفید تعریف و تمجید کنند. در عرصة فرهنگی, رژیم برنام ههای گسترد های را به قصد تضعیف ارز شهای دینی و ملی و ترویج فرهنگ غربی تدارک دید . شاه جشن های تاج گذاری و جشن های ۲۵۰۰ ساله را به همین منظور و با نوعی حس تفاخر برگزار کرد. اين جشن ها رویاهای بلند پروازانة شاه بود. او در مقایسه با بسیاری از شخصیت های مطرح جهان فاقد مقبولیت مردمی بود و برای كسب اعتبا ر کاذب, درصدد برآمد, حکومت و شخصیت خود را به رن ر نادشاه زگ هخامنشه نوند ز یندم از ان طربة. 

صفحه 5:


صفحه 6:
او با اين كار. چندین هزار سال تمدن ایران باستان قبل از هخامنشيان و نيز هزار و جهارصد سال از تمدن ايران اسلامى را ناديده كرفت. تغيير تقويم هجرى شمسى به تقويم شاهنشاهى نيز در همين راستا بود. ‎ual dou.‏ اقدام هاء تخريب و تضعيف مؤلفه هاى فکیت‌ماضا جوو. فاصله ۱۳۶۳ تا 1356ش, سیاست فشار بر منتقدان و سرکوب مخالفان را شدت بخشید. نیروهای ساواک, شهربانی و ژاندارمری برای مقابله با مردم بسیج شدند؛ برای هماهنگی مطلوب در میان نیروهای سرکویگر, كميتة مشترک ضدخرایکاری شکل گرفت. دستگیری, حبس, تبعید و ممنوع المنبر کردن, کمترین 

صفحه 7:


صفحه 8:
شدیدترین برخورد با مخالفان در فاصله سال های ۱۳۵0 تا ۱۳۵۵ ش صورت گرفت. در اين سال ها ساواک وحشیانه ترین شیوه های شكنجه را علیه مبارزان به کار برد؛ جمع زيادى د شكنجه شدند ی د 5-0-5 رن دانشمندان فر هن اس او دانشگاه 9 نویسندگان اد منفی بسیاری برای رژیم داشت. براساس اعلام سازمان عفو بین المللی, ايران در سال های مذکور از نظر تعداد زندانیان سیاسی, ‎te‏ 1 1 9 

صفحه 9:
سیاست خارجی حکومت پهلوی در فاصله1343 تا 1356 ش, همچون سال های پیش از آن و حتی بیشتر از آن تحت تأثیر منافع و اغراض قدر تهای بزرگ جهان و به خصوص آمریکا قرار داست:در این تال ها سلطة سياسى. نظافي. و اقتضادي. آمریکا بر ایران افزایش یافت. با انتخاب ریچارد نیکسون از ‎Wir‏ جمهوری خواه به ریاست جمهوری آمریکا, اين كشور نقش قاندارهن امنطقق‌فليج فازش دا به شاه واگذاز کزد. پشتیبانی آمریکا بر غرور و استبداد محقدرضا شاه در داخل ایران افزود و او را سرمست قدرت کرد. 

صفحه 10:
روابط حکومت پهلوی در اين دوران با سایر کشورهای غربی از جمله انگلستان نیز گرم و دوستانه بود. . شاه همچنین پا شوروی که رقیب و دشمن آمریکا بود, ‎a‏ سیاسی نسبتاً دوستانه اى داشت و به رغم _سلطة أه يكا بر ايران» وابط حكومت پهلوی 1 

صفحه 11:
سالاری دولتی, دربار و ارتش استوار ساخته ‎oy‏ ‏به پیروی از پدرش رضا شاه, به طور غیرمعقولی, به خرید تسلیحات نظامی روی آورد. به گونه ای که از سال 1974 م ۱۳۵۳ اش ‎a‏ بعد, شاه اؤلين مشتری سلاح ‎sla‏ جنگی آمریکا در دنیا بود. سهم 2 ايران در ,هزینه های نظا ظامی نسبت به تولید ی // ناخالص ملّی به طور متوسط سه برابر بیشتر انأ ۳ / آمریکا و یا اتحاد جماهیر شوروی و شش برابز #يشتر از کشورهای فرانسه 9 انگلستان بود. شاه 8 ام مرت صا ‎ahllia‏ ,,« |:20 دو س١‏ للا 

صفحه 12:
خرید تسلیحات نظامی ایران از آمریکا, موجب بیشتر ایران به آمریکا و حضور گستردة مستشاران یکایی در کشور ما شد؛ به گونه ای که بیشترین تعداد شاران آمریکایی در یک کشور خارجی, در ایران حضور شتند و این تعداد در اواخر حکومت پهلوی به ‎٩۰‏ هزار نفر آرسید. افزايش سرسام اور بودجة نظامی اثار زیانباری بر اقتصاد ایران داشت. صنعت و به ویژه کشاورزی کشور ما به تذریج به سمت وابستگی پیش رفت. فرانتد این وانتستگی یه | ود آمریکا بود؛ زیرا درآمد حاصل از نفت. صرف واردات کالاهایی می شد که پیش از اصلاحات آمریکایی و انقلاب به ح سفید, کشاورزان و صنعت گران ایرانی تولید می نوٍ: بنابراین دلارهای نفتی, بان ذیگر به.مبداً آولیه خود بغتق ی غربی, به ویژه آمریکا باز می گشت.همچنین شاه تا کی اد ‎Va: ak be colle‏ سود نيت ده شرع 

صفحه 13:
گساد و دخالت های بی روية خاندان سلطنت در اقتصاد ایران, باعث نابه هنجاری های مختلفی شد. اعضای خانوادة پهلوی. از طریق درآمد حاصل از فروش زمین های متصرفی در دور رضاشاه و برداشت بیش از دو میلیارد دلار از درآمدهای نفتی, ثروت زیادی اندوختند. آنان همچنین از قمارخانه ها و سایر مکان های فساد, قاچاق مواد مخدر, دلالی معامله های خارجی و مشارکت نامشروع در سهام صدها شرکت خصوصی و دولتی, سود کلانی می بردند. در رآش آنها, شخص محقدرضا شاه و برادران و خواهرانش قّاٍز داشتند. همه ارکان حکومت., اعم از نیروهای امنیتی, ‎lei‏ 9 اداری, در خدمت. افزايش اين ثروت های 

صفحه 14:
[من برای دفاع از وطنم تبعید شدم) این اولین سخن امام خمینی هنكام تبعيد به ترکیه با افسر مأمور در درون هواپیما بود. امام خمينى در تاریخ 13 مهرماه 1344 از ترکیه به نجف اشرف تبعید شد. در نجف, استقبال کم نظیر و باشکوهی از امام خمینی ۱ به عمل آمد. شاه با تبعید امام خمینی مى خواست رهبری نهضت .را از ايران دور سازد تا شعله هاى بيدارى را در ايران خاموش کند 

صفحه 15:
به همین منظور ساواک برای جلوگیری از ارتباط امام خمینی با ملت ايران تلاش ‎sb‏ زیادی انجام داد, حتی از جاب و توزيع رسالة امام خمینی به شدّت جلوگیری و دارندة آن را شش ماه تا دو سال به زندان محکوم می ۱ کردکوشش رژیم شاه برای دور کردن امام خمینی از ايران و فراموش شدن نام و راه ایشان, نتایج معکوسی | آبه دنبال داشت؛ روز به روز پیوند رهبری با مردم عمیق و بر عظمت و محبوبیت وی افزوده شد. 

صفحه 16:
امام خمینی در دوران تبعید پیوسته مردم را به استقامت دعوت می کرد و به انان اميد مى بخشيد. ايشان ‎Julai yoo‏ های روشنگرانه دربارة مسائل ايران و حوادث خاورميانه به ويزه جنك اعراب و اسرائيل, همواره ایران گوشزد میکرد. 

صفحه 17:


صفحه 18:
ینی نیز کوشید میان روحانیون و دانشگاهیان در مبارزه علیه شاه ایجاد کند. وی شما دانشگاهیان را از خودتان دور نکنید؛ زیرا أنك يراق فرذا «:: عحظاب به رؤعانيون. مى:فرمود. امام حمينى يراق ظ اپایه های دین و استقلال ایران, بيوند و احترام متقابل ميان .» به ت آنها استطبقات روحانی و دانشگاهی را ضرورى مى دانست. 1 آمام/خمینی, ضمن تبيين نظرية حكومت اسلامى كه بيش از اين در کتاب. کشف الاسرار به طرح ‎Ul‏ پرداخته بودند. به ضرورت تشکیل حکومت مك بر يايف ماهیت سیاسی و اجتماعی دین مبین اسلام اهتمام 2 رهبری سیاسی امام خمینی به عنوان مرجع تقلید, اندیشهة از سیاست را که سالیان طولانی توسط رژیم پهلوی تبلیغ و 

صفحه 19:
دم ايران در زمانى كه رقارق وتات و بك سر مى أمجاهدت روحانيت ايران استمرار يافت و انديشه هاء آرمان و نگاه می داشتند. سازمان روحانيت شيعه با ييشينة تاريخى ش از/هزار سال به عنوان نهادی و مردمی در سراسر کشور و حتی در میان عشایر 9 ای دورافتاده گسترده بود؛ 5 بنابراین اعلامیه ها, نوارها و نام خمینی با وجود فضای اختناق و کنترل های ‎Dow‏ ‏های 6 ‎Des. HUD ae eas yous jwlow 99.<cSlaku‏ 

صفحه 20:
" الثام كميدي وظيفة إصلاىبروحامه را مان ساعمن موه هاى مردم اعلام كرد و بيدارى ملترا ماية اميد دانست. استمرا ر مبارزه با تحمل سختى . شكنجه و زندان و تبعيد واعدام همراه بود. .در اين ميان تعداد زیادی از روحانیون دستگیر, زندانى و تبعيد شدند 2 و عدّه ای نیز در هجوم مأموران سرکوبگر رژیم پهلوی و یا در زیر شکنجه های هولناک و قرون وسطایی ساواک به شهادت رسیدند که از میان آنهاى, می توان به آیت اه سیدمحمد رضا ستعیدی: آیت اللّه حسین غفاری و سیّد علی اندرزگو اشاره کرد. 

صفحه 21:
نقش مراجع تقليد در مباززرات ‎me‏ مسلمان ایران تأثير رگذا ار و ‎Ce‏ بود. . موضع كير انها درقبال حوادث سياسى بسيار : ن کننده 6 = اين ن باره مى توان به — هاى ايت ‎alll‏ گلپایگانی,آیه ت الله نجفى مرعلث رقم و ‎all cul‏ خوانساری در ‎gills all cul ee‏ سيّدعلى بهبهانى و محلاتی در مشهد, اهواز و شیراز اشاره کرد. علاوه ‎ol ys‏ تشكّل های روحانی ماننة جافعهرفخانیت.مبارز تهرران, جامعة مدرسین 4 9 ٍ مدارس حوزه ‎sb‏ علمية 109 مشهد, تبریزء اصفهان, ‎J‏ شیراز “ اهواز .. نظیر مدرسة فيضيه نقش مهمی در گسترش انديشه ۸ 0 انقلاب و تربیت ‎culls‏ جوان و بسيج توده ‎sb‏ مردمی / داشتند. مهم ترين مراکز و کانون های بیداری و مات ار دوران ‎wail‏ مساجد و حسینیه ها بودند. ؛ چایی که ‎a ae‏ بو 

صفحه 22:


صفحه 23:
دانشجویی در دهه های1340 و 1350آرمان هایی مانند عدالت آتماعی: استقلال, آزادی و پیشرفت کشور را سرلوحة بزنامة:های خود قراز داد. این جنبش پس از 15 خرداد 1342 باروحانیت و دین پیوند استواری برقرار کرد.انجمن های اسلامی دانشجویان که پیش از اين در دانشگاه تهران شکل اگرفته بود. در سایر دانشگاه های ایران توسعه یافت. اين تشکل دانشجویی محور ففمّالیت های خود را بر موضوعات فرهنگی و مقابله با افکار مارکسیستی و الحادی و مخالفت با ایدة جدایی دین از سیاست متمرکز ساخت.1گرایش محمّدرضاشاه به فرهنگ غرب باعث تضعیف هویت ملّی )ایرانی و اسلامی( و ایجاد پدیدقا زخودبیگانگی فرهنگی در جامعه شد. 2 در اين زمان اندیشمندان و روشنفکران دانشگاهی و حوزوی, در برابر مسخ فرهنگ و ارزش های جامعة انی, برای احیای هویت دینی و بازگشت به خویشتن تلاش های گسترده ای کردند که می توان به نقش شخصیت هایی چون علمه ۱ 

صفحه 24:
مخالفان رژیم پهلوی, در اين زمان, سه گروه بودند: گروه اوّل, مسلمانان انقلابی که با اعتقاد به رهبری امام خمینی مبارزه می کردند و به مبارزه, به عنوان یک وظیف اسلامی و تکلیف شرعی می نگریستند. از دیدگاه امام خمینی, بهترین راه مبارزه با شاه, افزايش آگاهی عمومی و بسیج همگانی مردم ‎sly‏ مبارزه ای فراگیر بود. گروه دوم, چپ گرایان بودند. این طیف, با تاثیر پذیرفتن از ‎sh awl‏ مارکسیستی, راه رهايى راء ‎Ge‏ راه رهایی, جنگ مسلحانه « , در پیروی از نظریه های مارکسیستی می پدند. از دیدگاه ‎Ulu! GLE‏ بود. تعلیم و تربیت چریک 

صفحه 25:
‎١‏ كروة سوم, ملی گرایان بودند. اغلب آنها اعتقادى به تغيير رزيم سلطنتى يهلوى نداشتند و معتقد بودند بايد اصل سلطنت را پذیرفت ولی در جهت کاهش ‏۱ خودکامگی شاه تلاش ‎ays‏ 1 در | اوا سط دهة 1350 ‎UY‏ , هر سه ‎>. ‎y‏ , جریان به موازات یکدیگر فعالیت ‎Ss cn‏ درد ند اس ر شید 9 ‎aS‏ رگ 

صفحه 26:
غلامرضا تختی درسال 1309 در محلهتهران, در خانواده ای محروم به ‎lio‏ « خانی ‎oul‏ » ‎Sea‏ علاقه به ورزش, به ویژه رشت کشتی, ازدوران کودکی در او وجود داشت. همين علاقه و استعداد زیاد باعث شد بسیار زود به قهرمانی کشور برسد. غلامرضا تختی در طول مسابقه های ورزشی خود چهار مدال طلا و پنچ مدال نقره گرفت. ‎Gass‏ با نزدیک شدن به آیت: اللّه طالقانی مخالفت خود را با رژیم حاکم ایران نشان داد. محبوبیت فوق العادم او در جامعه و مخالفتش با نظام حاکم, رژیم پهلوی را نگران کرد. جسد او را ر محل هتل آتلانتیک یافتند. دستگاه تبلیغاتی رژیم 

صفحه 27:
اهبرد امام خمينى و روحانيت در مبارزه بسراى ساقط كردن رثيم مستبد و وابستةٌ ‎ig aly‏ مبتنى بس مبارزهٌ فرهنگی و بیدا ر گرری بود. ۱ اماع خمینی هیچ گاه از مشی مبارزة مسلحانه حمایت نکرد اما در شرایط سخت مبارزاتی و تشدید سکوب ها پس از قیام ۱۵ خرداد و تبعید امام خمینی؛ بر‌خی از گرروه های مسلمان به مشی مبارزة مسلحانه روی آوردند. ۲ البته این گروه ها برخالاف گرروه های ما رکسیستی قائل به اصالت مبارزة مسلحانه نبودند و به راهکارهای فرهنگی در کنار سایر زمینه ها توجه داشتند. ۳ در اين زمينه مى توان به جمعیت هیئت هاى مؤتلفةُ اسلامی و حزب ملل اسالامی اشاره کررد. علاوه بر آنها گروه های کوچک دیگری مانند حزب ‎lll‏ )399 الفحر؛ منصورون؛ مهدویون» موحدین» تؤحيدى صذه فلاح و سازمان توحیدی مجاهدین خلق که بیشتر در ده پنجاه گر‌فتنده اقدام به مبارزه مسلحانه کر‌دند. 4 

صفحه 28: