چرخه تکاملی سیستم و مفهوم مدل و مدلسازی

چرخه تکاملی سیستم و مفهوم مدل و مدلسازی

اسلاید 1: 1بخش دوم : 1- چرخه تكاملي سيستم2- چرخه تكاملي و روشهاي تجزيه و تحليل و طراحي سيستم3- مفهوم مدل و مدلسازي4- چرخه تكاملي سنتي و نارساييهاي آن

اسلاید 2: 2چرخه عمومی حیات سیستمها (محصول)نزول اشباع بلوغ رشد معرفی

اسلاید 3: 3

اسلاید 4: 4چرخۀ تکاملی سیستم System Development Life Cycleچرخۀ تکاملی سیستم فرآیندي است که از طریق آن تحلیلگران، طراحان، برنامه نویسان، مسئولان و مدیران یک موسسه به طور مشترك سیستم هاي اطلاعاتی را بنا می نهند و وسیله ایست که مدیران پروژه را قادر می سازد که روند پیشرفت فعالیت ها و مراحل مختلف پروژه و عملکردهاي گروه هاي درگیر مطالعه را ارزیابی و کنترل می کند. آنچه که امروزه چرخه حیات سنتی خوانده می شود خود طی چند دهه به تدریج توسعه یافته است و گاهی SDLC استاندارد نیز خوانده می شود.

اسلاید 5: 5به طور کلی چرخه تکاملی شامل مراحل عمده ای به نام تجزیه و تحلیل، طراحی و استقرار سیستمهای اطلاعاتی است. هر یک از این مراحل نیز به نوبه خود از فعالیتها و وظایف متعددی تشکیل شده است.

اسلاید 6: 6

اسلاید 7: فاز 1: برنامه ریزي و انتخاب در سیستماین فاز شامل دو قدم کلی است:قدم اول: تعریف نیازمندیهاي سیستم جدیداطلاعات نیاز سازمان هستند و پروژه هایی براي ایجاد اطلاعات تعریف می شوند:1) تحلیل گر سیستم می بایست نیازهاي اطلاعاتی را به اولویت هاي سیستم تبدیل کرده و سپس برنامه سیستم اطلاعاتی سازمان را مستند می کند.2) سپس برنامه هاي پیاده سازي سیستم اطلاعاتی زمانبندي می شوند.3) یک امکان سنجی مقدماتی براي پیاده سازي سیستم اطلاعاتی انجام می شود.7

اسلاید 8: قدم دوم: ارزیابی سیستم و تعیین محدوده سیستم جدید1) برنامه تفصیلی اجراي پروژه هاي سیستم اطلاعاتیمنابعزمان جهت پیاده سازى سیستم اطلاعاتىهزینه2) خروجیها و نتایجی که از سیستم اطلاعاتی حاصل می شود.8

اسلاید 9: فاز 2: تحلیل سیستمدر این فاز مطالعات ذیل با دقت در سیستم انجام می شود:1) مطالعه فرآیند ها و رویه ها در دستورالعمل هاى موجود سیستم.2) سیستم هاي اطلاعاتی که جهت انجام کارهاي سازمان وجود دارد.3) تحلیلگر می بایست نیاز هاي سیستم جدید را شناسایی نماید و تعریف نماید که کاربران از سیستم جدید چه انتظاري دارند.4) مطالعه دقیق سیستمهاي دستی و مکانیزه5) نیاز ها و ساختار آنها (مواردي که باید حذف شوند اضافه شوند و ...)6) طراحی اولیه آلترناتیوها (راه کارهاي ) بر آوردن نیاز ها.٧) ارزیابی آلترناتیوها جهت برآوردن نیازها از دیدگاه هزینه و نیروي انسانی و سطح دانش فنی در سیستم.٨) خروجی فاز تحلیل: نیاز هاي سیستم جدید و آلترناتیوهایی که توسط تیم تحلیل گر توصیه می شود. (سخت افزارها و نرم افزارهاي مورد نیاز...)9

اسلاید 10: فاز 3: طراحی سیستم جدیدتبدیل مشخصات و آلترناتیو پیشنهاد شده در فاز تبدیل به مشخصات منطقی و فیزیکی سیستم جدید است. مى بایست تمام جنبه سیستم جدید اعم از : ورودي پردازش هاي کامپیوتري خروجی نحوه نمایش و ارائه گزارشات پایگاه داده ها... به تفضیل طراحی شود.10

اسلاید 11: سه فعالیت عمده طراحیطراحی نیازهاي سیستم هاي جدیدبرون داده هاي سیستمدرون داده هاي سیستمفایلها پایگاه داده هاي سیستممکانیزم کنترل هاي سیستم روشها و مراحل انجام کار ابزار و تجهیزات لازمبرنامه نویسی، تست کردن، اشتباه زداییانتخاب سیستم در صورت لزوم11

اسلاید 12: فاز4 : فاز عملیاتی وپیاده سازي سیستم جدیدعملیاتی کردن سیستمکد کردن برنامه (برنامه نویسی)تست و آزمایش سیستم (خطا هاي سیستم شناسایی و رفع می گردد).نصب سیستم (در عملیات جاري و روزمره سیستم پیاده می شود).نرم افزار هاي کاربردي نصب و اجرا می گردند.پیاده سازي سیستمخطاهاي سیستم و راه های بهبود سیستم شناسایی می شود.برنامه نویس سیستم را تعدیل می کند.12

اسلاید 13: مفهوم مدل و مدل سازییک مدل، نمایشی از واقعیتها است. سیستمها به دلیل تعامل درونی اجزا با یکدیگر و برونی آنها با محیط، پیوسته رفتارهای مختلف و گاه پیچیده ای دارند. این گوناگونی و پیچیدگی رفتارها محققان را بر آن می دارد که برای درک و تشریح یا پیش بینی رفتار یک سیستم بر اساس متغییرها و پارامترهای مورد نظر، از آن مدلی بسازند و با بکارگیری و انجام تغییراتی در آن نتایج را بررسی کنند.مثلا طراحان هواپیما مدلهای مختلفی از یک هواپیما را می سازند تا بتوانند صور مختلف بالها، استحکام، جریان هوا در اطراف هواپیما و نظایر آن را آزمایش کنند.13

اسلاید 14: خصوصیات یک مدل خوب سازماندهی انبوه اطلاعات تقسیم بندي اطلاعات با یک نگرش کل به جزء در سیستمدرك بیشتر و سریعتروسیله اي مناسب براي تبادل نظر14

اسلاید 15: انواع مدلهاپنج نوع مدل اصلي عبارتند ازمنطقی فیزیکیرياضي توصيفيشبیه سازی15

اسلاید 16: مدل منطقى: سیستم به چه صورت نیاز هاي کاربران را پاسخ دهد. سیستم چه باید باشد (بایدها و نبایدها). در حقیقت تصویري از سیستم است که آنچه باید در سیستم انجام شود را نشان می دهد. در این مدل، نرم افزار و سخت افزار مد نظر نیست، بلکه جنبه هاي وظایفی سیستم جدید است. در اصل عملیات سیستم به صورت شبکه اي از فعالیت هاي مختلف و ضروري براي سیستم نمایش داده می شود و بر جریان و حرکت منطقی داده ها در طول سیستم تاکید می شود.16

اسلاید 17: نمونه مدل منطقی17

اسلاید 18: مدل فیزیکی:مدل فیزیکی تصویری از سیستم است که چگونگی انجام کار را نشان می دهد. به عبارت دیگر، عملیات سیستم را به همان ترتیبی که واقعا رخ می دهد، در مکانی که رخ می دهد، با وسیله، یا شخصی که آن را انجام می دهد، نشان می دهد.به عبارت ساده تر تبدیل مدل منطقی به حالت و مشخصات فیزیکی سیستم جدید است.بعضی از سئوالات مربوط به این مدل عبارتند از: چه زبان کامپیوتري استفاده شود؟ چه پایگاه داده و ساختار فایلی مورد استفاده قرار گیرد؟ چه سیستم عامل و چه سخت افزار هایی مورد نیاز است؟ چه شبکه کامپیوتري مورد نیاز است(محلی است یا شبکه اي )؟18

اسلاید 19: نمونه مدل فیزیکی19

اسلاید 20: مدلهای ریاضیتمثیل پدیده های جهان به صورت گزاره های ریاضی با ساختار معادله است. درک معادلات ریاضی علی رغم مختصر بودن آن ها نسبت به دیگر انواع مدل ها مشکل تر است. در پویایی های سیستم بعد از مدلسازی برای شبیه سازی رفتار متغیرها از مدل های ریاضی استفاده می شود.20

اسلاید 21: مدل های شمایلیدر این مدل ها از نشانه های تصویری نمادین استفاده می شود. استفاده از تصاویر واقعی و مجازی به وفور مورد استفاده قرار می گیرد. با این مدل های ایده ها ، تصمیمات ، جریان ها فعالیتها و اقدامات لازم را می توان با استفاده از عکسها، اسلایدها و پوسترها تببین کرد.21

اسلاید 22: مدل های شبیه سازی شباهت زیادی به مدلهای ریاضی دارند. در مدلهای ریاضی می توان جواب مطلوب را با حل تساوی ها و نامساوی ها بدست آورد، اما در مدلهای شبیه سازی ابتدا باید مجموعه آزمایشها و محاسباتی را در وضعیتهای مختلف و شرایط متنوع واقعیات انجام داد و آنگاه با وارد ساختن آن ها در سیستمهای نرم افزاری متغیرها و مقادیر ثابت مطلوب را پیدا کرد.22

اسلاید 23: نحوه اندازه گیری اعتبار مدل هاقدرت پیش بینی مدل با توجه به شرایط سیستم و محیط؛ ثبات بی ثباتی، نوسانات، رشد و ...قدرت مدل در بکارگیری متغیرها و برقراری ارتباط میان آنهااندازه گیری مشاهدات در چارچوب متغیرهایی که در واقعیت قابل اندازه گیری نیستند.بررسی دقت مدل از نظر تعریف صحیح و خاص پیرامون پدیده ها و مسائل و رفع ابهام احتمالی23

اسلاید 24: مراحل نظری مدل سازی24

اسلاید 25: 25چرخۀ تکاملی سنتیروشهای سنتی چرخه تکاملی سیستم که خیلی پیشتر از کامپیوترهای قوی نسل جدید پا به عرصه میدان گذاشته بود، در واقع فرایندی فیزیکی بوده که به سیستم های موسسه ها و سازمانها، به صورت حرکت و جریانی از قطعات کاغذ از شخصی، میزی، یا فایلی به دیگری می نگریست.

اسلاید 26: 26چرخه تکامل سنتی

اسلاید 27: 27نارسایی هاي چرخه تکامل سنتی1- در مرحلۀ تجزیه و تحلیل، تحلیلگر سیستم بر خصوصیات فیزیکی سیستم تکیه می کند. در این سیستم در آغاز تصویر کاملی از سیستم مورد مطالعه تهیه می کند، و به عنوان نقطۀ شروع کوشش خود را صرف تهیۀ نمودارهاي گردش عملیات و نمودارهاي تفصیلی مشابه آن می کنند. بدین ترتیب ناخود آگاه تحلیلگر به سمت تصمیم گیريهاي فیزیکی سوق داده می شود.2- در مرحله طراحی و اجراء سیستم تمایل شدیدي به روش از پایین به بالا وجود دارد. چنین عملی باعث می گردد که سیستم در انتها چک گردد و شاید باعث دوباره کاريهاي زیادي گردد.

اسلاید 28: 28ترتیب تست کردن سیستم در چرخه تکامل سنتی

اسلاید 29: 293- مراحل چرخۀ تکاملی به صورت متوالی و پشت سر هم انجام می گیرد به طوريکه شروع مرحله منوط به تکمیل مرحلۀ قبل است.

اسلاید 30: 30هزینه بر طرف نمودن اشتباه در کل مراحل چرخه

اسلاید 31: 314- استفاده کنندگان سیستم نقش موثري در مراحل مختلف چرخه ندارند.

اسلاید 32: 325- معمولا مستندسازی سیستم به پایان دوره موکول می شود.در این حالت ممکن است تحلیلگر در پروژه های دیگری مشغول بکار باشد و مستند سازی سیستم را فراموش کند یا به تعویق اندازد. از طرفی به دلیل عدم وجود مدلهایی از سیستم و برنامه های آن، بعداً هرگونه تغییر و اصلاح در سیستم به آسانی صورت نمی گیرد، به خصوص وقتی تحلیلگر فرد دیگری باشد.

اسلاید 33: 33چرخه حيات سيستمهاي اطلاعاتي

اسلاید 34: 34چرخه توسعه سيستمهاي اطلاعاتيتجزيه و تحليل و تعريف خواسته هاطراحي مفهومي (ساختار)طراحي تفصيلي (جزئيات)برنامه نويسي و تست واحدهاي سيستمادغام واحدها و تست كل سيستماستقرار سيستم و پشتيباني مدل آبشاري Waterfall

اسلاید 35: 35بخش سوم: تكنيك ها و روشهاي مدلسازي1- مدل جريان داده ها (DFD): ابزاري براي تحليل عملكرد سيستم اطلاعاتي 1-1- اجزاء يا نمادهاي نمودارDFD 2-1- تهيه مقدمات رسم نمودارDFD 3-1- ترسيم نمودار فيزيكي جريان داده ها 4-1- ترسيم نمودار منطقي جريان داده ها2- ديكشنري يا فهرست داده ها3- نمودار ارتباط موجوديتها (ERD): ابزاري براي تحليل پايگاه داده هاي سيستم

اسلاید 36: قبل از پرداختن به مدل ها و مدل سازی ها بهتر است یک بار مفاهیم متدلوژی را مرور کنیم :متدلوژی ها * رهنمون های جامعی هستند در جهت انجام و تکمیل تمام فعالیت های SDLC (Software Development Life Cycle) . * مجموعه ای از مدل ها ، ابزار و تکنیک ها هستند .مدل ها Models * نمایش یک ”نمود“ مهم از دنیای واقعی ، نه مشابه اجسام واقعی . * تجرید استفاده شده برای مجزا کردن ، خارج از ”نمود“ . * نمودارها و جدول ها . * برنامه ریزی پروژه و کمک در بودجه بندی .متدلوژی ها و مدل ها1

اسلاید 37: متدلوژی ها و مدل هابعضی از مدل های مورد استفاده در توسعه سیستم ها عبارتند از :DFD,ERD,FlowChart,Use Case Diagrams,Class Diagrams .و بعضی از مدل های مورد استفاده در مدیریت فرایند توسعه عبارتند از :PERT Charts,Gantt chart organ, Hierarchy chart .ابزار Toolsیک ابزار ، یک نرم افزار پشتیبان است که کمک می کند به ایجاد مدل هایا دیگر اجزای مورد نیاز در پروژه ، مانند :smart editors , C-S help , debugging tools , CASE (Computer-Aided System Engineering) Tools .2

اسلاید 38: متدلوژی ها و مدل هاتکنیک ها Techniqueتکنیک مجموعه ای از رهنمون ها است که کمک می کند تا یک تحلیل گرفعالیت مربوط به توسعه سیستم را تکمیل کند از جمله :Object Oriented analysis , Data modeling , Relational database design , Structured analysis and design .3

اسلاید 39: متدلوژی ها و مدل ها4ار تباط میان اجزای متدلوژی

اسلاید 40: مدل سازیمدل سازی چیست ؟یک مدل ، یک انتزاع یا تقریبی است که برای شبیه سازی واقعیات استفاده می شود . تمرکز مدل سازی روی این است که سیستم ، ”چه کاری“ انجام می دهد نه ”چگونه“ آن را انجام می دهد .سه قسمت مدل سازی عبارتند از : - مدل سازی فرایندی (DFD / Activity diagrams) . - مدل سازی داده ای (ERD / Class diagrams) . - مدل سازی رفتاری(State Transition Diagrams ‘STD’ or Statechart Diagram , Decision Table , Decision Trees , Pseudo code , Structured English ).5

اسلاید 41: مدل سازیدو خط مشی شناخته شده برای توسعه سیستم ها وجود دارد :توسعه ساخت یافته - نگرش فرایند گرا - تکنیک تحلیل و طراحی ساخت یافته (SADT) که اولین تلاش های صورت گرفته برای رسیدن به نگرش بهبود کیفیت نرم افزار بود . - برنامه نویسی بالا به پایین (که برنامه های پیچیده را به سلسله ماژول ها تقسیم می کرد) . - طراحی ساخت یافته - جداول ساخت یافته - آنالیز ساخت یافته - نمودارهای جریان داده ها (DFD) - نمودار ارتباط موجودیت ها (ERD)6

اسلاید 42: نگرش شی گرا - نگرش شیء گرا چشم انداز یک سیستم اطلاعاتی است به عنوان مجموعه ای از تعاملات اشیا که برای به انجام رساندن وظایف با هم کار می کنند . - شیء عنصری است در سیستم کامپییوتر که می تواند به پیام ها واکنش دهد . - طراحی شی گرا یعنی تعریف تمام انواع اشیا لازم برای برقراری ارتباط با افراد و دیگر وسایل سیستم و تصحیح تعریف هر نوع شی به نحوی که با یک زبان یا محیط معین پیاده سازی شود . - برنامه نویسی شی گرا یعنی نوشتن دستورات در یک زبان برنامه نویسی برای تعریف اینکه هر نوع شی چه کاری انجام دهد ، شامل پیام هایی که اشیا می فرستند یا دریافت می کنند .مدل سازی7

اسلاید 43: اما به عنوان یک نگاه اجمالی در مورد دو نگرش گفته شده می توان گفت :آنالیز ساخت یافته منجر می شود به طراحی ساخت یافته و متعاقبا برنامهنویسی ساخت یافته . موارد زیراز اهداف تکنیک های ساخت یافته است : * رسیدن به کیفیت بالا در برنامه های با رفتار قابل پیش بینی . * ایجاد برنامه هایی که به راحتی قابل اصلاح اند . * ساده کردن برنامه ها و فرایند توسعه برنامه . * رسیدن به قدرت پیش گویی و کنترل بالاتر در فرایند توسعه . * سرعت بالاتر در فرایند توسعه . * هزینه کمتر در فرایند توسعه .مدل سازی8

اسلاید 44: مدل سازی9

اسلاید 45: شی گرا چیست ؟ - ساختن بنیادی اشیا ، که ترکیب می کند ساختمان داده ها و رفتار را در یک موجودیت واحد . - راه سازمان دهی نرم افزار به عنوان مجموعه ای از اشیا مجزا که به هم می پیوندند در هر دو ساختمان داده ها و رفتار .پس در شی گرا ارتباط و اتصال میان داده و رفتار بسیار قوی است در حالیکه این اتصال در ساخت یافته بسیار آزادانه و ضعیف است .مدل سازی10

اسلاید 46: هر کدام از دو نگرش گفته شده تکنیک های خاص خود را دارند .مدل سازی فرایندی ، مدل سازی داده ای و مدل سازی رفتاری از جمله تکنیک های مورد استفاده در هر دو نگرش هستند که نوع عملکرد این تکنیک ها و پیاده سازی آنها در هر یک از این دو متفاوت است .تکنیک های ساخت یافته عبارتند از:مدل سازی فرایندی (DFD) ، مدل سازی داده ای (ERD) و مدل سازیرفتاری (ELH) .و تکنیک های شی گرا هم عبارتند از: Use case diagrams , Class diagrams , Interaction digrams .ما در اینجا به تکنیک های مدل سازی ساخت یافته می پردازیم .مدل سازی11

اسلاید 47: سومین تکنیک مدل سازی ، ELH ها هستند که البته در حال حاضر به عنوان یک تکنیک مدل سازی رایج نیست و می توان گفت منسوخ شده است . در این تکنیک تغییراتی را که یک موجودیت در کل سیستم پذیرفته است را توصیف می کند .در اینجا هم بیش از این به این تکنیک پرداخته نمی شود . مدل سازی رفتاری ELH38

اسلاید 48: 48نمودار جریان داده ها (تحلیل عملکرد سیستم) DATA FLOW DIAGRAM (DFD)این نمودار بهترین و کاملترین ابزار تحلیل جریان داده ها در همه روش های تجزیه و تحلیل و طراحی ساخته یافته سیستم اطلاعاتی می باشد.این نمودار تحلیل گر را در مدلسازی مناسب سیستم کمک می کند.این نمودار به زبانی ساده و مصور، نشان دهنده حرکت داده ها در طول سیستم، پردازش ها و عملیات لازم در تبدیل ورودی به خروجی و اطلاعات ذخیره شده سیستم می باشد.این نمودار بر خلاف فلوچارت ها و نمودارهای فرآیند عملیات که سیستم را به صورت متوالی نشان می دهد ممکن است چندین عمل را به صورت همزمان یا غیر همزمان در مکان های مشترک یا مختلف با استفاده از وسایل گوناگون یا مشترک نشان داده و بررسی کند.

اسلاید 49: 49این نمودار به طور کلی از نمادهای بسیار ساده، محدود و قابل درک استفاده می کند و دارای دو نوع فیزیکی و منطقی برای سیستم های خارجی و داخلی می باشد.این نمودار نشان دهنده مرز سیستم و ارتباط آن با محیط خارج سیستم است.این نمودار نشان دهنده عملیات، بایگانی ها، ورودی و خروجی و مخازن داده ها می باشد.این نمودار توضیحی در مورد چگونگی پردازش ها و جزئیات کار نمی دهد و فقط نام پردازش را بیان می کند.این نمودار بر مبنای نمودار جریان مستندات رسم شده و سپس تغییرات مناسب انجام می شود.دارای نقطه قوت به صورت فرآیند سلسله مراتبی است. (تحلیل فرآیند از کل به جزء)در هر سطح یکی از پردازش ها به فعالیت های کوچکتر تجزیه می شود.

اسلاید 50: 50اجزاء یا نمادهای نمودار DFDپردازش یا عملیات که همیشه یک فعل (عمل) است. نام عملیات، شرح عملیات، کد مناسب، شخص، واحد، برنامه اجرای عملیات که همیشه یک فعل و عمل است.1نام پردازشمحل پردازششناسه

اسلاید 51: 51موجودیت یا نهادهای خارجی که همیشه یک اسم است.نام مبدأ، نام مقصد، هر چیزی که درباره آن اطلاعات جمع آوری و نگهداری می شود. 3. جریان اطلاعات (یک طرفه یا دو طرفه)جریان اطلاعات و داده ها که به صورت یک طرفه یا دو طرفه است. (حتماً یک چیزی باید رد و بدل شود و فقط برای اتصال نیست.)شناسهنام موجودیت

اسلاید 52: 52ذخیره اطلاعات (پایگاه یا منبع اطلاعات، بایگانی، پرونده)نام، کد، محل، دستی، کامپیوتریتذکر: مستطیل باز خط دار بعنوان بکارگیری منبع در چند مکان می باشد. نام، کد، محل، دستی، کامپیوتریهمچنین دایره خط دار بعنوان بکارگیری یک موجودیت در چند مکان است.این عمل برای جلوگیری از تقاطع خطوط و شلوغی شکل بکار می رود. نوع مخزن دادهشناسهM3نام مخزن داده

اسلاید 53: 53قواعد رسم نمودار DFDهدف از ترسیم نمودار را همواره باید در نظر داشت زیرا هدف تعیین کننده میزان جزئیاتی است که باید در نمودار قید شود.نمودار طوری رسم شود که توالی عملیات اصلی از چپ به راست و از بالا به پایین باشد.حتی الامکان از اصطلاحات متداول و معمول استفاده شود. (به هیچ عنوان از عبارت غیر معمول استفاده نشود.)برای کامل شدن نمودار DFD در کلیه سطوح، هر خانه پردازش، ممکن است به دو یا چند زیر سطح (زیر پردازش) شکسته شود و همین طور الی آخر.

اسلاید 54: 54نام جریان داده به صورت مفرد بیان شود. زیرا تعداد و تناوب آن در این نمودار مهم نیست.حرکت چند نوع داده بصورت توام بدون توجه به تعداد اسناد و مدارک به صورت یک جریان نشان داده شود.در این نمودار از نشان دادن حرکت جریان مواد و محصولات خودداری شود.از چند شاخه شدن جریان اطلاعاتی حتی الامکان خود داری شود.

اسلاید 55: 55اشتباه در بکار بردن جریان داده ها بصورت انشعابیدریافت سفارشمشتریواحدحمل و نقلواحد فروشواحد حسابدارینسخه 1نسخه 2نسخه 3اقلام فروش

اسلاید 56: 56از شرح عملیات روی نمودار جریان داده ها خودداری شود.صدور صورتحسابجزئیات صورتحسابصورتحساب بعدی را کنترل کنیدصورتحسابدستورات حمل

اسلاید 57: 57حتی الامکان محل ذخیره داده به صورت جمع نشان داده شود. مانند: خریداران و مشتریان.برای جلوگیری از تلاقی خطوط می توان یک نام بایگانی، پردازش یا مبدا یا مقصد را در چند مکان قرار دارد.نام بایگانی باید بیان کننده اطلاعات درون آنها باشد.هیچگاه یک بایگانی مستقیماً به یک مبدا یا مقصد وصل نشود.هرگونه اطلاعات فقط در صورت تغییر نیاز به ذخیره مجدد دارد.هرگز دو مبدا و مقصد به هم متصل نشود زیرا در هر انتقال حداقل یک پردازش باید وجود داشته باشد.

اسلاید 58: 58اشتباهات در رسم ذخایر داده هاعنصر داخلی/خارجیذخیره دادة الفعنصر داخلی/خارجیذخیره دادة الفذخیره دادة الفذخیره دادة الفذخیره دادة بذخیره دادة بشکل صحیحشکل غلطپردازشپردازش

اسلاید 59: 59از نشان دادن تناوب زمان، یا منطق کنترلی روی نمودار باید خودداری کرد.حساب‌های پرداختیچکاگر یکشنبه باشدمشتریصدور چک

اسلاید 60: 60تمرين:اشتباهات موجود در نمودار DFD زیر را مشخص نمائید.

اسلاید 61: 61----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

اسلاید 62: 62نکته 1: معمولاً در پایین ترین سطح تجزیه (کوچکترین جزء سیستم اطلاعاتی) تنها یک عمل پردازش صورت می گیرد.نكته 2: در طراحی یک نمودار جریان داده ها بهتر است که مخازن تا حد ممکنه در مرکز نمودار باشند تا از شلوغی بیش از حد نمودار بخصوص فلشهاي متقاطع کاسته شود تا کمتر باعث گیج کننده شدن نمودار گردد. نکته 3: نشان دادن موارد خاص، جزئیات و خطاها باعث پیچیدگی و از قلم افتادن مطالب اصلی در طراحی سیستم می شود که نهایتاً منجر به عدم انطباق وضع موجود با وضع مطلوب شده و از حالت اجرائی نمودار کاسته می شود.

اسلاید 63: 63شماره گذاری پردازش ها در سطح 1 با شماره های روند و در سطوح بعدی به صورت شکل زیر می باشد:01321-23-22-21-2-23-2-22-2-2

اسلاید 64: 64پرسشهای لازم در تجزیه و تحلیلآیا طی کردن گامهای بازرسی و کنترل با صرفه تر است یا برخی از مخاطرات قابل پیش بینی در بلند مدت؟آیا سیستم تا حد امکان خودکار شده است؟آیا در مراحل کاری تداخل یا دوباره کاری وجود دارد؟ (هر کار یک بار و توسط یک نفر باشد.)هر مرحله یا مجموعه یا مجموعه ای از مراحل چه ضرورتی دارند؟اگر مرحله مورد نظر حذف شود چه اتفاقی می افتد؟

اسلاید 65: 65چه کسی باید یک مرحله یا مجموعه ای از مراحل را انجام دهد؟آیا واحد یا شخص دیگر می تواند این کار را به روش ساده تر انجام دهد؟آیا با تلاش کمتر و هزینه کمتر هر عمل قابل انجام است؟آیا فردی با مهارت کمتر، بدون کاهش کیفیت می تواند این کار را انجام دهد؟این فعالیت چگونه باید انجام شود؟آیا کار برگها، تجهیزات و روش های انجام کار بطور صحیح طراحی شده اند؟در چه زمانی باید یک مرحله یا مجموعه ای از مراحل انجام شود؟هر مرحله از کار، در کجا باید انجام شود؟آیا تاخیر یا بایگانی قابل حذف یا کاهش است؟

اسلاید 66: 66تهیه مقدمات رسم نمودار جریان داده ها برای درک سیستم، رویکرد ساخت یافته با نگرش سیستمی (از کل به جزء) و با استفاده از نمودار جریان داده ها، ابتدا سیستم را در کلی ترین حالت دیده، سپس برای شناخت جزئیات آن، سیستم را به سطوح تفصیلی تر می شکافد. مثال:برای مسافرت به شهرهای مختلف ابتدا نیاز به نقشه راه های کشور، سپس نقشه مربوط به شهرها و در نهایت برای رسیدن به نقطه مورد نظر نیاز به دانستن خیابان های واقع در آن ناحیه است.

اسلاید 67: 67تفکیک و تجزیه سیستم از کل به جزء

اسلاید 68: 68به منظور حصول اطمینان از صحت و ثبات رویه، و رعایت سادگی در تجزیه و تفکیک سیستم، اعم از صورت فیزیکی یا منطقی آن، قواعد زیر را باید مد نظر قرار داد: موازنه جریان داده ها نامگذاری پردازش ها شماره گذاری پردازشها

اسلاید 69: 69موازنه جریان داده ها در گسترش و ادامه تفکیک سیستم به زیر سیستم های مختلف، جریان داده های درون داده و برون داده سیستم، باید از نظر اسم و محتوا یکسان بماند. تنها در این صورت است که می توان مطمئن شد که دو نمودار جریان داده در دو سطح از تفصیل یکی است و می توان ارتباط اساسی بین زیر سیستم های آن را (رابطه خانواده – فرزندی) در نظر گرفت. البته در گسترش یک پردازش به چند پردازش دیگر، جریان های دادة درونی و برونی فرعی تر و ذخایر اطلاعاتی جدیدی بین پردازشها معرفی می شود و این دقیقاَ همان انتظاری است که از رسم نمودار جریان داده ها به سطوح پایین تر داریم.

اسلاید 70: 70چگونگی ثبات جریان داده های کلی و معرفی جریان داده های درون سیستمی

اسلاید 71: 71نامگذاری پردازشهاهر یک از پردازشهای سیستم مورد مطالعه، معرف فعالیتی است که در آن سیستم یا واحد انجام می شود. بنابراین باید بتوان به هر یک از فعالیتها، نامی که معرف ماهیت آن است، تخصیص داد. برخی از پردازشها، نشان دهنده کل سیستم ها، فعالیتها و وظایف مختلف را نشان می دهد. این که پردازش معرف کدامیک از موارد فوق است، در نامگذاری آن موثر است، و از نامهای کلی تا نامهای تفصیلی و تشریحی را شامل می شود.

اسلاید 72: 72شماره گذاری پردازشها به منظور سهولت تعقیب یک پردازش در درون پردازشهای دیگر، و نه به مفهوم ترتیب انجام عملیات، در صورت تجزیه یک نمودار جریان داده به سطوح پایین تر باید از یک سیستم منطقی شماره گذاری استفاده کرد.شماره گذاری پردازشها، معمولا از سطح 1 شروع می شود. به عبارت دیگر، به نمودار سطح صفر سیستم، شماره ای اختصاص داده نمی شود. نموداری با 5 پردازش در سطح 1، شماره های 1 الی 5 را به خود اختصاص می دهد. در نمودار سطح 2، در صورت تجزیة هر یک از پردازشهای پنجگانه، به ترتیب شماره های (1/1، 2/1، 3/1، ...)، ... و (1/5، 2/5، 3/5، ...) را دریافت می کنند.

اسلاید 73: 73شماره گذاری پردازشهای هر سطح

اسلاید 74: 74

اسلاید 75: 75مثال: تبدیل نمودار جریان مستندات به نمودار جریان داده هانمودار جریان مستندات سطح یک مربوط به زیر سیستم انبار شرکت X با جریان داده ها بین فروش و بازاریابی، کارمند توزیع و سرپرست توزیع به صورت زیر در نظر می گیریم.

اسلاید 76: 76کارمند توزیع سفارش مشتری را دریافت و برنامه توزیع آنرا مشخص می کند، سپس سفارش مشتری را در یک مخزن داده دستی قرار می دهد.

اسلاید 77: 77سرپرست توزیع، جزئیات توزیع را در قالب یک گزارش دریافت می کند و اقلامی را که باید توزیع شود جمع آوری می کند. جزئیات اقلام جمع آوري شده براي کارمند توزیع ارسال می شود ، وي آنها را با سفارش مشتري که در بایگانی دارد تطبیق می دهد، سپس آنها را به فروش و بازاریابی عودت می نماید و رونوشت دوم سفارشات تائید شده را در مخزن سفارش مشتري قرار می دهد .گزارش توزیع

اسلاید 78: 78نتایج تبدیلها را در کنار هم قرار می دهیم تا شکل زیر ترسیم شود.

اسلاید 79: 79الگوریتم تشکیل نمودار جریان داده ها به کمک جدول جریان داده هااین روش با تشکیل جدول جریان داده ها برای هر یک از حوزه های کاری، آنرا به سطوح و لایه های مختلف تجزیه نموده و سپس جزئیات کاری هر یک را شناسایی و باعث درک کامل و دقیق هر یک از کارکردهای سیستم مورد مطالعه می شود.گام 1: برای حوزه کاری یا سیستم مورد بررسی در سطح صفر کارکردهای اصلی را تعیین کنید.در سطوح بعدی برای هر کارکرد اصلی، کار کردهای فرعی، فعالیت و زیر فعالیت را تعریف کنید. مثلا در سیستم بازرگانی و فروش سه کارکرد اصلی فروش، انبار و خرید وجود دارد.هر کارکرد اصلی یا فرعی و فعالیت باید با کلی ترین عنوان که نشان دهنده اجزاء کاری می باشد نام گذاری شود.

اسلاید 80: 80گام 2: تعیین نام و منبع اسناد دریافتی هر یک از زیر سیستم هاگام 3: تعیین نام و مقصد اسناد ارسالی هر یک از زیر سیستم هامثال:برای ترسیم نمودار جریان داده ها بدین روش از قسمت معاونت بازرگانی و تدارکات استفاده شده است که در واقع سطح یک نمودار می باشد و سطح صفر آنرا می توان کل شرکت مدنظر گرفت.

اسلاید 81: 81

اسلاید 82: 821

اسلاید 83: 83جدول مربوط به سطح 2 (انبار)

اسلاید 84: 84راهنمای توزیع کالاکپی اعلامیه رسید کالاکپی راهنمای توزیع کالا

اسلاید 85: 85تمرين:می خواهیم کارکرد انبار کالای کارخانه X را بررسی کنیم این انبار با مدیریت کارخانه، متقاضی و مسئول خرید داد و ستد دارد. بدین صورتکه به ترتیب از سه واحد ذکر شده درخواست گزارش انبار، لیست کالای درخواستی و کالای سفارشی تحویل گرفته و گزارش انبار، کالای درخواستی و کالای مورد نیاز را تحویل می دهد. DFD سطح صفر را رسم کنید.

اسلاید 86: 86----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

اسلاید 87: 87ادامه تمرين قبلي:انبار کالای کارخانه از دو قسمت واحد آمار و واحد دریافت و تحویل کالا تشکیل شده است که واحد آمار مستقیما با مدیر کارخانه ارتباط داشته و اطلاعات هر یک از اقلام را از واحد دریافت و تحویل گرفته و لیست موجودی را از کاردکس کالا در انبار برداشته و گزارش مورد نیاز مدیریت را تهیه می کند. واحد دریافت و تحویل کالا مستقیما با متقاضی و مسئول خرید در ارتباط بوده و تعداد و نوع کالا را مشخص کرده و در کاردکس کالا در انبار ذخیره می کند. DFD سطح يك را رسم کنید.

اسلاید 88: 88----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

اسلاید 89: 89ادامه تمرين: در مرحله بعد وضعیت واحد دریافت و تحویل کالا را مورد بررسی قرار می دهیم. با توجه به جدول نمودار DFD سطح بعدي را رسم نمائيد.

اسلاید 90: 90----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

اسلاید 91: 91انواع نمودار جریان داده هانمایش چگونگی عملکرد فیزیکی سیستم جاری (فیزیکی سیستم جاری)نمایش انجام منطقی فعالیت های سیستم جاری (منطقی سیستم جاری)نمایش منطقی آنچه که از سیستم انتظار می رود.(منطقی سیستم جدید)نمایش فیزیکی نحوه پیاده سازی سیستم جدید (فیزیکی سیستم جدید)نمودارهای فوق به ترتیب ذکر شده رسم و بررسی می شود. این نمودار برای سیستم موجود و جدید رسم می شود.

اسلاید 92: 92ترسیم نمودار فیزیکی جریان داده هاتحلیلگر در مراحل اولیه برخوردش با سیستم مورد مطالعه، با صورت فیزیکی آن، یعنی به گونه ای که فعالیتها صورت می گیرد روبروست. استفاده کنندگان سیستم نیز، همین صورت از آن را می شناسد. از نظر استفاده کنندگان: سیستم مجموعه ای از واحدها، کارکنان، فرمها، فایلها و روشهای انجام کار است.لذا در مرحله اول، بهترین و موثرترین وسیله درک سیستم، شناخت مشکلات موجود آن، سازماندهی انبوه اطلاعات جمع آوری شده یا در حال جمع آوری و همچنین رسیدن به یک تفاهم مشترک با استفاده کنندگان سیستم، ساختن مدل فیزیکی آن است.

اسلاید 93: 93مراحل رسم نمودار جریان داده فیزیکی سیستم موجودبرای رسم نمودار جریان داده فیزیکی سیستم موجود، از خصوصیات رویکرد سیستمی و سلسله مراتب سیستمها، می توان طبق نمودار زیر عمل کرد.1- رسم نمودار جریان داده سطح صفر که محدوده سیستم را مشخص می کند.2- رسم نمودار جریان داده سطح 1 که نماینگر ارتباطات بین واحدهای اصلی و بخشهای عمده سیستم است.3- رسم نمودار جریان داده سطح 2 که نماینگر فعالیتهای عمده انجام شده در هر واحد اصلی است.4- رسم نمودار جریان داده سطح 3 که گسترش بیشتر هر یک از فعالیتهای عمده نمودار سطح قبل است.

اسلاید 94: 941- رسم نمودار سطح صفر یا نمودار محدوده سیستم:نمودار سطح صفر، کلی ترین تصویر سیستم است که سیستم را به صورت یک پردازش واحد نشان می دهد. اگرچه از نظر ظاهری ساده ترین نمودارهاست ، اما در عمل سخت ترین آنهاست. زیرا هدف از رسم این نمودار، تعیین مرز و محدوده ی سیستم مورد مطالعه است، یا به عبارت دیگر، تعیین مرز بین آنچه در درون سیستم و آنچه خارج از آن قرار دارد.

اسلاید 95: 95نمودار سطح صفر شرکت نمونه

اسلاید 96: 962- رسم نمودار جریان داده سطح 1 یا نموداری که نمایانگر ارتباطات بین واحدهای اصلی و بخشهای عمده سیستم است:نمودار سطح صفر سیستم، محدودة آن را مشخص می کند و چیزی در مورد آنچه در درونش می گذرد، بیان نمی کند. در این مرحله نموداری رسم می کنیم که بدون اینکه وارد جزئیات فعالیتها شود، واحدها و اداره های عمده موسسه مورد مطالعه و ارتباطات آنها را روشن می کند. برای رسم چنین نموداری غالبا از نمودار سازمانی شرکت، به خصوص چنانچه بر محور فعالیتها شکل گرفته باشد، می توان استفاده کرد و فعالیتهای عمدة آن را شناخت. مثلا چنانچه سیستم مورد مطالعه، امور مالی یک شرکت باشد، نمودار فیزیکی سطح یک آن نموداری است که واحدهای عمدۀ آن مثل واحدهای بودجه و گزارشات، خزانه داری، حسابداری مالی و همچنین ارتباطات اطلاعاتی بین واحدها را نشان می دهد.

اسلاید 97: 97نمودار سطح 1 که ارتباط بین واحدهای اصلی و عمده موسسه را نشان می دهد.

اسلاید 98: 983- رسم نمودار جریان داده سطح 2 که نشان دهنده فعالیتهای عمده انجام شده در هر واحد است:نمودار سطح 2 سیستم، نشان دهنده فعالیتهای عمده ایست که در واحدهای فرعی آن صورت می پذیرد و باید بعداً در مورد جزئیات آن مطالعة بیشتری انجام شود.همچنین برای سهولت ردیابی در این شکل، هر جا عنصری داخلی یا خارجی تکرار شده است، در گوشه ای از شکل آن با یک خط مورب مشخص شده است و در مورد ذخیره داده، تعداد خطوط سمت چپ آن اضافه می شود.

اسلاید 99: 99

اسلاید 100: 1004- رسم نمودار جریان داده سطح 3 که گسترش بیشتر هر یک از فعالیتهای عمدة نمودار سطح قبل است:تحلیلگر ممکن است ناچار باشد که برای شناخت بیشتر وضعیت موجود، هر یک از پردازشهای نمودار سطح قبل را به چندین پردازش دیگر تفکیک کند و بدین وسیله به کلیه عملیات انجام شده در واحدها آگاه شود.

اسلاید 101: 101

اسلاید 102: 102تبدیل مدل فیزیکی به مدل منطقیاگر قبلا مدل فیزیکی سیستم موجود را رسم کرده باشید در صورتیکه به خصوص نمودار سازمانی مورد استفاده بر مبنای وظایف سازمانی شکل گرفته باشد با انجام پاره ای تغییرات در نمودارهای رسم شده، می توانید آنها را به مدل منطقی تبدیل و به سطوح پایین تر تفکیک کنید.برای اعمال تغییرات در مدلهای فیزیکی، مواردی که در ادامه آمده است می بایستی رعایت گردد.

اسلاید 103: 103در پردازشها، واحد، شخص یا وسیله انجام آن پردازش حذف شود.مثلا:بررسی سفارشات دریافتیآقای حمیدی سفارشات دریافتی را بررسی می کندواحد سفارشاتتبدیل می شود بهکنترل موجودیهاآقای علیزاده موجودیها را کنترل می نمایدواحد کنترل موجودیتبدیل می شود به

اسلاید 104: 104وسیله انتقال جریانهای داده از آن حذف شود.مثلا ”فرم بررسی سفارش نقدی“ به صورت ”سفارش نقدی“ و ”فرم بررسی سفارشات اعتباری مشتری جدید“ به صورت ”سفارشات اعتباری مشتری جدید“ بیان می شود.ذخایر داده ها به صورتی فارغ از وسیله نگهداری آن بیان شود. مثلا ”لیست موجودیها“ و ”لیست مشتریان“ به ترتیب به موجودیها و مشتریان تبدیل شود.سایر تغییرات در صورت لزوم در شکل داده شود.در صورت نیاز، نمودارها تا پایین ترین سطح گسترش داده شود.

اسلاید 105: 105نمودار منطقی پس از اعمال تغییرات در صورت فیزیکی

اسلاید 106: 106کلیات دیکشنری یا فهرست داده هاروشی سازمان یافته و منظم لازم براي تعیین اهداف زیراجزاء تشکیل دهندة سیستم را به نحوي یکسان و منظم در گروه هاي درگیر پروژه قرار دهد.عطف دادن متقابل اجزا را تسهیل کرده و به این وسیله از سردرگمی و صرف وقت زیاد براي ردیابی جزئیات سیستم پیشگیري کند.ابقاء و نگهداري کارهاي انجام شده از هر مرحله به مرحلۀ دیگر را تسهیل کند. به طوري که نتایج هر مرحله براي مرحلۀ دیگر مورد استفاده باشد.مبناي محکم و مناسبی براي تهیۀ مستندات سیستم قرار گیرد.برخی از صاحب نظران معتقدند که دیکشنري یا فهرست داده هاي پروژه وسیله اي اساسی براي نگهداري پروژه هاي ساخت یافته در مسیر درست است. علاوه بر آن ارزشی بلند مدت دارد زیرا به عنوان مبنایی براي طراحی پایگاه داده هاي سیستم مورد استفاده قرار می گیرد.

اسلاید 107: 107دیکشنری پروژه یا دیکشنری سیستمهمان طور که در نمودارهای جریان داده ها مشاهده نمودید اجزای تشکیل دهنده آن عبارت است از پردازشها، جریان داده ها و ذخایر داده ها.دیکشنری یا فهرست داده های سیستم، در واقع شامل نمودارهای جریان داده ها و اجزای تشکیل دهنده آن است.دیکشنری سیستم از اجزای زیر تشکیل شده است:نمودارهای جریان داده هانمودارهای ارتباط موجودیهاشرح پردازشهادیکشنری داده ها

اسلاید 108: 108نمودار دیکشنری سیستم و اجزای آندیکشنری سیستمنمودارهای جریان داده هانمودارهای ارتباط عناصردیکشنری داده هاشرح پردازشهاجریان داده هاذخائر داده هاساختار داده هاداده های جزء

اسلاید 109: 109دیکشنری داده هادو هسته اصلی دیکشنری داده ها، یکی جریان داده ها و دیگری ذخایر داده هاست.جریان داده ها: در واقع خط لوله ایست که بسته یا بسته هایی از اقلام داده از آن عبور می کند، از پردازشی به پردازش دیگر انتقال داده می شود و برعکس.ذخایر داده ها:محلی است که اقلام داده تا زمانیکه مجدداً به آن نیاز باشد در آنجا ذخیره می شود و به صورت پرونده های دستی و کامپیوتری نشان داده می شود.

اسلاید 110: 110هر یک از فرم ها گزارش ها و فایل هاي سیستم با توجه به محتواي آن داراي ساختار یا ساختارهایی است که بر اساس آن اقلام مختلف داده سازماندهی شده است. این ساختار اصطلاحاً ساختار داده ها نامیده می شود.بنابراین یک ساختار داده، حاوي یک یا چند قلم داده است که در کل یک مفهوم منطقی را منتقل یا پدید هايي را تشریح کند .ساختار دادهداده های جزءصورتحسابتاریخ صورتحساب، نام مشتری، جزئیات اقلام و ...ارتباط ساختار داده و داده های جزء

اسلاید 111: 111ارتباط بین جریانهای داده، ذخایر داده، ساختار داده و داده های جزءجریان داده هاذخائر داده هاداده جزءساختار های دادهداده جزءداده جزءداده جزء

اسلاید 112: 112مراحل تهیه دیکشنریهدف از تهیۀ دیکشنري داده ها) جریان داده ها، ذخائر داده ها، ساختار داده ها، داده هاي جزء(، تعیین و تعریف ساختار داده ها و داده هاي جزء موجود در جریان داده ها و ذخائر داده هاي سیستم است. روش هاي متعدد و گوناگونی براي تعریف و تعیین این ساختارها وجود دارد. در اینجا از یکی از روشهاي معروف استفاده می شود.براي سازماندهی هریک از اطلاعات مربوط به دیکشنري داده ها، پردازشها و نمودار ارتباط موجودیت ها در دیکشنري سیستم، بخشی جداگانه در نظر گرفته می شود. البته بخش هاي مختلف و اقلام فوق باید بخوبی قابلیت دادن عطف متقابل به یکدیگر داشته باشد و همچنین به راحتی بتوان هرگونه تغییرات آتی در مورد هر یک در آن انجام داد.

اسلاید 113: 113نمونه دیکشنری سیستم بصورت موضوعی

اسلاید 114: 114منظور از تشریح پردازش ها تعریف مجموعۀ قوانین، سیاستها و رویه هایی است که نحوة تبدیل داده ها در پردازش ها را نشان می دهد.1. سیاست فروش بر حسب نوع مشترياگر خریدها را ارگان ها، موسسه ها و شرکت هاي دولتی تشکیل دهند، 30% تخفیف داده می شود.چنانچه خریداران تجار عمده فروش باشند، 20% تخفیف داده می شود.بقیه مشتریان بایستی تمامی بها را پرداخت کنند.

اسلاید 115: 1152. سیاست فروش بر حسب میزان خرید مشتريمشتریان که بین 100000 و 500000 تومان خرید کنند از 3% تخفیف برخوردار می شوند.مشتریان که بین 20000 و 100000 تومان خرید کنند از 2% تخفیف برخوردار می شوند.مشتریان که کمتر خرید کنند بایستی کل بهاي کالا را بپردازند.

اسلاید 116: 116نمونه اي از شرح پردازش

اسلاید 117: 117نکته:به منظور ساده تر کردن کار تهیه دیکشنري سیستم چه دستی چه کامپیوتر ي باید به محض معرفی جریان داده در سطح صفر سیستم، و حتما با رسم جریان داده در سطح اول عمل تهیه آن آغاز شود. مثلا در نمودار جریان داده در سطح صفر شرکت x ده جریان داده وجود دارد که این جریان داده نقطۀ شروع تهیه دیکشنري داد ه ها است.

اسلاید 118: 118علائم و قواعد تبین و تعیین ساختارها و داده های جزء سیستمقاعده اول:ساختار داده ها بایستی مشتمل بر یک یا تعداد بیشتري دادة جزء باشد. این داده هاي جزء با علامت (+) به طورعمودي زیر هم فهرست می شوند. این علامت به مفهوم اضافه شدن به هم است و نه به مفهوم جمع ریاضی. همچنین حاکی از آن است که داده هاي جزء باید در ساختار نشان داده شوند. ساختار داده ها بایستی نامی متناسب با محتواي آن داده باشد.سفارش مشتري (بر مبناي کاتالوگ) = مشخصات مشتري + آدرس مشتري + جزئیات اقلام سفارش + مبلغ پیوست

اسلاید 119: 119قاعده دوم:اقلامی از داده هاي جزء (یا گروهی از داده هاي جزء) که چندین بار تکرار می شود در علامت آکولاد{ } قرار داده می شود. مثلا جزییات اقلام سفارش که عبارت از شمارة صفحه، شمارة جنس، شرح، ... ممکن است تا n بار تکرار شود، بنابراین ساختار دادة مورد نظر به صورت زیر تکمیل می شود.سفارش مشتري= مشخصات مشتري + آدرس مشتري +جزییات اقلام سفارش n }+شمارة صفحه+ شمارة جنس+ شرح+ اندازة+تعداد+ بهاي واحد+ مبلغ{ + مبلغ پیوست ... +متوجه باشید که داده هاي جزء تکراري نسبت به بقیۀ داده هاي جزء کمی تو رفتگی پیدا می کند و سپس در {} نوشته می شود. هر دادة جزء درون {} به نوبۀ خود علامت + را دارد، زیرا همۀ آنها باید در ساختار باشد.

اسلاید 120: 120چنانچه ساختار داده اي حاکی از آن باشد که از بین یک یا چند دادة جزء یکی انتخاب شود، در این صورت داده هاي جزء مربوط به این ساختار در بین علامت [/] قرار می گیرد.سفارش مشتري= مشخصات مشتري ]نام و نام خانوادگی/ نام شرکت[ + آدرس مشتري + جزییات اقلام سفارش n {+شمارة صفحه+شمارة جنس+ شرح+ اندازة+تعداد+بهاي واحد+ مبلغ} +مبلغ پیوست ... + قاعده سوم:

اسلاید 121: 121داده هاي جزء اختیاري یک ساختار داده در ( ) نشان داده می شود. مثلا در فرم مورد مطالعه، مبلغ مربوط به ارزش بیمه شده، اختیاري است و به میل خریدار، انجام می شود.سفارش مشتري= مشخصات مشتري ]نام و نام خانوادگی/ نام شرکت[ + آدرس مشتري شهر+ خیابان+ پلاك+ کدپستی+ شمارة تلفن + جزییات اقلام سفارش n{شمارة صفحه+ شمارة جنس+ شرح+ اندازة+تعداد+ بهاي واحد+ مبلغ} + مبلغ پیوست + بهاي اقلام سفارش شده + هزینۀ حمل توسط شرکت + (ارزش بیمه شده) +مبلغ کل قاعده چهارم:

اسلاید 122: 122تشریح جریان داده هادر تشریح جریان داده ها باید ساختار اصلی داده ها را تعین نمود. در اینجا فقط به ساختار اصلی داده ها اشاره می شود و تشریح آن به بخش شرح ساختار موکول می شود.

اسلاید 123: 123تشریح ذخایر داده هاچون ذخائر داده ها، داده هاي در حال سکون هستند بنابراین ساختار داده هاي آنها با تشریح داده هاي جزء تشریح می شوند. عناصر مهمی که در تشریح ذخائر داده ها بایستی ذکر شوند عبارند از:نام و نام مستعار ذخیره داده هاشرح مختصري در مورد آننام جریان دادة ورودي به و خروجی از آنساختار دادة تشکیل دهندة آناطلاعات دیگري نظیر نحوة سازماندهی، حجم و نظایر آن که خصوصیت فیزیکی ذخیرة داده را نشان می دهد نیز ممکن است نگهداري شود.

اسلاید 124: 124نمونه شرح یک ذخیره داده

اسلاید 125: 125تشریح ساختار داده هادر تشریح فرمت داده ها گفته شد که ساختار داده هاي تشکیل دهندة جریان داده و ذخائر مربوط به آنها در بخش جداگانه اي از دیکشنري داده تشریح خواهد شد. حال در این بخش به معرفی و تشریح هر یک از ساختارهاي موجود در جریان داده ها و ذخائر داده ها پرداخته می شود.

اسلاید 126: 126تشریح داده های جزء

اسلاید 127: 127موارد استفاده از دیکشنری سیستمداشتن مجموعه اي از تعاریف صحیح و دقیق از کلیه داده ها و موجودیت هایی که در موسسه مورد مطالعه وجود دارد، بسیار ارزشمند است. گاه یک دیکشنري داده ها، تنها منبع مشترك کلیه تعاریف و مشخصات سیستم براي استفاده کنندگان، تحلیلگران و طراحان است. به عنوان تنها منبعی براي شناخت فرمت و محتواي داده هاي مورد استفاده سیستم شناخته می شود. یک دیکشنري داده با طراحی مناسب می تواند موارد زیر را به وجود آورد:درك صحیح و روشن از داده هاي سیستمیافتن جریان هاي داده هاي از قلم افتادهکشف تعاریف تکراري و داده هایی که توسط هیچ پردازشی مورد استفاده قرار نمی گیرد.استفاده در برنامه نویسی

اسلاید 128: 128موارد زیر از دیکشنري دستی قابل حصول می باشد:تهیۀ فهرست کاملتهیۀ فهرست خلاصه امکان برقراري عطفهاي متقابل: تغییرات در دیکشنري داده ها

اسلاید 129: 129تمرين: در سالن ماشين كاري كارخانه آلفا، سفارش مواد از انبار مواد اوليه فلزي به وسيله فرم زير انجام مي گيرد. با توجه به اينكه كليد اصلي بانك اطلاعاتي واحد پشتيباني ابزار اين شركت، كد ابزار مي باشد پس در صورتيكه فرد سفارش دهنده نام ابزار را تكميل نكند مشكلي بوجود نمي آيد از طرف ديگر واحد برنامه ريزي اين شركت فقط در بعضي از مواقع تاریخ و ساعت برش را مشخص مي كند. با توجه به فرم و اطلاعات ذكر شده ساختار داده را مشخص كنيد.

اسلاید 130: 130----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

اسلاید 131: 131نمودار ارتباط موجودیتها (تحلیل داده های سیستم) Entity Relationship Diagramنمودار جریان داده ها، چگونگی پردازش و ذخیره سازي داده ها در یک سیستم را بدون آنکه هیچ گونه اشاره اي به مفهوم اصلی داده ها یا ساختار آنها داشته باشد، مطرح می کند. در مدل داده اي، داده ها وسیله تحلیل ساختار منطقی اطلاعات در یک سازمان می باشد. مدل منطقی داده ها با نمایش ترسیمی به ما می گوید که اطلاعات یک سازمان راجع به چه چیزهایی می باشد، چگونه آن اطلاعات با اطلاعات دیگر و مفاهیم کاري ارتباط برقرار می کند و کاربرد قواعد کار در استفاده از آن اطلاعات چگونه است.در نمودار DFD بیشتر بر جنبه جریان داده ها از مبدا تا مقصد توجه می شود ولی در نمودار ERD بدون توجه به تغییرات انجام شده روی داده ها بر رابطه بین افراد، بخش ها و موجودیت ها تاکید دارد.

اسلاید 132: 132مدلسازی موجودیتها، یک دیدگاه سیستمی مستقل از پردازش های سیستم جاری را فراهم کرده و بدون در نظر گرفتن روابط فیزیکی داده ها به تحلیل آنها می پردازد.مدلهای موجودیتها از تجزیه و تحلیل داده ها نتیجه می گیرد. تحلیل داده ها، روشی برای طراحی ساختار داده ها، حذف ناسازگاریها و آزمایش داده ها می باشد که دارای سه مرحله زیر است.شناسایی موجودیتهای سیستم جاریشناسایی روابط موجودیتهارسم نمودار رابطه موجودیتنقطه اتصال DFD و ERD پایگاه ذخیره اطلاعات می باشد و به کمک آن بهم وصل می شوند.

اسلاید 133: 133اصطلاحات ERDموجودیت: هر گونه شیء یا مفهومی است که سیستم به نگهداري اطلاعات پیرامون آن نیاز دارد. مثلاً موجودیت فروشنده با این اطلاعات شناخته می شود :نام، نشانی و یا شماره تلفنموجودیت را با یک مستطیل با گوشه هاي گرد نمایش می دهند.هر موجودیت دارای ویژگیهای زیر است:بیش از یک رخداد قابل تشخیص پیرامون آن وجود داشته باشد. (مثلا یک کالا خریداری، نگهداری و بفروش می رسد.)اطلاعات قابل نگهداری پیرامون آن وجود داشته باشد.برای سیستم سودمند باشد.

اسلاید 134: 134رابطه ها:رابطه ها وقایعی را بیان می کنند که توسط آنها موجودیت ها به هم متصل (مرتبط) می کنند. رابطه ها در واقع رابط بین موجودیت ها می باشند.رابطه ها با یک خط نمایش داده می شوند که نام رابطه روي خط گذارده می شود.رابطه فوق به ما می گوید که هر سفارش خرید برای یک فروشنده صادر می شود و هر فروشنده نیز سفارشات خرید رسیده را تامین می کند.فروشندهسفارش خریدداده می شودفروشنده برای

اسلاید 135: 135نکته: بطور کلی خطوط ارتباطی در طرف چند بصورت سه پایه (پا خروسی) و در طرف یک بصورت یک خط منفرد می باشد.اختیاری بودن روابط:هر گاه یک موجودیت با بیش از یک رخداد از موجودیت دیگر رابطه داشته باشد، آنگاه این رابطه در صورت اختیاری بوسیله خط چین در طرف اختیاری نشان داده می شود و چنانچه مشارکت هر دو موجودیت اختیاری باشد هر دو طرف خطوط ارتباطی خط چین می گردد.فروشندهسفارش خرید

اسلاید 136: 136مشخصه: صفات داده اي موجودیت اند که به آن عنصر داده اي، صفت (فیلد) داده اي نیز گفته می شود.درجه: تعداد رخدادهاي یک موجودیت که در یک رابطه معین شرکت دارد، به وسیله درجه آن رابطه مشخص می گردد. در ساختار منطقی داده ها درجات بین موجودیت ها از طریق خط رابطه نشان داده می شود.مشترينام مشتريموجوديتمشخصه

اسلاید 137: 137سه نوع براي رابطه ها وجود دارد:یک به یک: هر رخداد A تنها با یک رخداد B و هر رخداد B تنها با یک رخداد A ارتباط دارد.مثال: هر کالا دارای یک نام و هر نام متعلق به یک کالا می باشد.یک به چند: هر رخداد A با یک یا چند رخداد B و هر رخداد B با یک رخداد A ارتباط دارد.مثال: هر فروشنده می تواند یک یا چند سفارش خرید را تامین کند ولی هر سفارش خرید فقط برای یک فروشنده ارسال می شود.چند به چند: هر رخداد A با یک یا چند رخداد B و هر رخداد B با چند رخداد A ارتباط دارد.مثال: هر دانشجو با چند استاد و هر استاد با چند دانشجو در ارتباط است.

اسلاید 138: 138انتخابی بودن روابطروابط انتخابی زمانی رخ می دهد که وجود یک رابطه مانع از وجود یک رابطه دیگر باشد. رویداد B می تواند متعلق به رویداد A یا C باشد ولی نمی تواند به هر دوی آنها متعلق باشد. اینگونه روابط با کمان پیوسته یا کمانهای مجزا که با نامی منحصر به فرد معین شده اند نمایش داده می شود.مثال: تغییر میزان موجودی به دو صورت کاهشی یا افزایشی است ولی در یک لحظه خاص به هر دو صورت نخواهد بود.یک بیمار یا در بیمارستان بستری می شود و یا اینکه بصورت سرپایی مداوا می شود و هر دوی آنها با هم ممکن نیست.ACBCDABaa

اسلاید 139: 139شناسایی موجودیت هابراي این کار ابتدا مخازن داده هاي فیزیکی را بررسی می نماییم تا ببینیم اطلاعاتی که در آنجا نگهداري می شود دقیقا راجع به چه چیزي است. اگر پروندة سفارش مشتري را انتخاب کرده و راجع به آن با کاربران صحبت نماییم، متوجه خواهیم شد که این پرونده نه تنها شامل جزییات سفارش می باشد بلکه مشخصات مشتریان در آن موجود است. براي مثال با بررسی مخازن داده ها مانند فروشنده، و سفارش خرید، موجودیت ها شامل: موجودي، فرشنده، کالا، مشتري، انبار، سفارش خرید، سفارش مشتري و تحویل است.

اسلاید 140: 140بایستی براي دقت بیشتر در روند شناسايي موجوديت ها، سولات زیر بعد از تعیین موجودیت ها مطرح گردد.آیا هر یک از موجودیت ها واقعا یک موجودیت می باشند یا صرفا خصیصۀ موجودیت دیگري هستند؟آیا موجودیتی وجود دارد که خود زیر مجموعۀ رخدادهاي موجودیت دیگري باشد؟آیا همۀ موجودیت ها یک مشخصۀ منحصر به فرد دارند؟

اسلاید 141: 141شناسایی روابط (استفاده از ماتریس موجودیت)

اسلاید 142: 142مثال:موجودي و تحویل :هر رخداد موجودي شامل مقداري از یک کالاي منفرد در یک محل می باشد که همۀ آن طی یک تحویل، دریافت شده است. اگر مقداري از یک کالاي خاص داشته باشیم که بخشی از آن طی یک تحویل و بخش دیگر آن طی تحویل دیگر، دریافت شده باشد، آنگاه بیش از یک موجودي خواهیم داشت. بدین ترتیب هر رخداد موجودي فقط به یک تحویل مربوط است. مقدار کالاي هر تحویل ممکن است آن قدر زیاد باشد که نشود آن را در یک محل ذخیره نمود، بنابراین به دو موجودي یا بیشتر در همان انبار تفکیک می شود .

اسلاید 143: 143هر موجودي بایستی ضمن یک تحویل، تحویل داده شود. پس رابطه از طرف موجودي اجباري است. اما تحویل کالا می تواند از طرف انبار رد شود. در این صورت تحویل ثبت می گردد ولی با هیچ موجودي رابطه نخواهد داشت. بنابراین رابطه از طرف تحویل اختیاري خواهد بود.هر موجودي بایستی از طریق یک تحویل، تحویل داده شود.هر تحویل می تواند تحویل یک یا چند موجودي باشد .

اسلاید 144: 144

اسلاید 145: 145نکاتی در ترسیم ERDموجودیت هاي سیستم را تعریف کنید.مشخصه هاي اطلاعاتی هر موجودیت را تعریف نمائید.رابطه بین موجودیت ها را مشخص کنید.ترسیم ERD یک عملی است که باید بارها مورد بازنگري و تجدید نظر قرار گیرد تا تکمیل شود.ذخیره داده ها (Data Store) در DFD به عنوان موجودیت در نظر گرفته می شوند.

اسلاید 146: 146تمرين:هر سفارش خرید برای یک فروشنده صادر می شود و هر فروشنده نیز در صورت امکان با سفارشات خرید موافقت می کند. سپس اگر نیاز باشد فروشنده تقاضای برنامه تولید کرده و این برنامه ارسال می شود. برنامه تولید برای اجرا به واحد تولید داده می شود و یا اینکه به چند قسمت تفکیک شده و به پیمانکاران داده می شود که آنها با توجه به حجم برنامه های ارجاع شده تصمیم به اجرای برنامه می گیرند. در صورت اجرا تولیدات تحویل انبار می شود که انبار حتما آن را تحویل می گیرد. واحد تولید نیز محصولات خود را به انبار تحویل می دهد. سفارش خرید از انبار درخواست می شود و انبار می تواند سفارشات خرید را تحویل دهد.با توجه به مطالب بیان شده نمودار ERD را رسم نمائید.

اسلاید 147: 147----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

اسلاید 148: 148بخش چهارم : مروري بر روش تحليل و طراحي ساخت يافتهSSADM 1- چرخه تكاملي SSADM 2- امكان سنجي پروژه طراحي MIS3- چگونگي بررسي وضع موجود سيستم اطلاعاتي4- گزينه ها و راهكارها5- مشخصات نيازهاي سيستم اطلاعاتي

اسلاید 149: 149روش تحلیل و طراحی ساخت یافته سیستم ها Structured Systems Analysis and Design Methodتحلیل سیستم ساخت یافته در اواخر سال 1970 توسط DEMARCO و همکاران توسعه یافت. روش تحلیل و طراحی ساخت یافته به عنوان روشی استاندارد براي توسعه سیستم اطلاعاتی پروژه هاي دولتی کشور انگلستان در مقابل چرخۀ تکاملی سیستم مطرح شده است.SSADM یک روش کاربردي و جامع براي طراحی یک سیستم و یا نرم افزار می باشد. این روش تولید و توسعه یک سیستم را براساس نگرش کل به جزء پیش می برد، به این ترتیب که ابتدا یک تصویر کلی از تمام احتیاجات و نیازهاي یک سیستم تهیه می کند و سپس قدم به قدم به تشریح جزئیات آن نیازها می پردازد و به این ترتیب یک سیستم یا نرم افزار پایه ریزي شده و بتدریج تکامل می یابد.

اسلاید 150: متدولوژی، روش شناسیمجموعه ای از روش ها ، فنون و ابزارهای تحلیل و طراحی سیستم که در چهارچوب یک انگاره مدلسازی مبتنی بر یک الگوی مفهومی برای ساماندهی روند توسعه سیستم ها به روشی نظام مند به کار می رود

اسلاید 151: متدولوژی :رویه تکنیکهاابزارهافازهامتددلیل استفاده از متدولوژی تبدیل ساختار به طراحی و افزایش احتمال موفقیت است . + + + + متد+ فلسفهمتدولوژیبعنوان مثال فلسفه ساخت یک سیستم می تواند : ایجاد بیشترین استفاده از کامپیوتر طراحی ارزانتر پیاده ساز راحتتر سازگاری بیشتر

اسلاید 152: 152اساس چرخۀ تکاملی ساخت یافته شامل دو عنصر اساسی زیر می باشد.متدولوژي ساخت یافتهابزار و تکنیک هاي ساخت یافته • نمودار جریان داد ه ها • دیکشنري داده ها • نمودار ارتباط موجودیت ها• نمودار ساختار برنامه... •

اسلاید 153: متدولوژی ساخت یافته SSADMدیاگرام گردش داده ها ( DFD )خلاصه ی عملکرد سیستم مشکلات و نیازمندیها دیاگرام متن منطقی دیاگرام منطقی گردش داده ها طراحی پایگاه داده طراحی منوی برنامه طراحی فرم ورود داده ها شرح پردازه های جزئیفعالیت های انجام شده در SSADM : جمع آوری فرم های پروژه تهیه ی سناریو تقاضای سیستم مکانیزه زمانبندی دیاگرام متن ( Context Diagram ) شرح موجودیت های خارجی شرح خطوط جریان داده دیاگرام گردش مستندات

اسلاید 154: 154متدولوژی ساخت یافته و مراحل آنمتدولوژي ساخت یافته با نگرشی متفاوت از متدولوژي هاي سنتی و با تکیه بر وجوه منطقی سیستم، به تجزیه و تحلیل، طراحی و اجراي سیستم هاي اطلاعاتی می پردازد. اغلب سیستم هاي اطلاعاتی یک چرخه حیات و یا تکامل مشترك دارند یعنی تهیه یک برنامه نرم افزاري از یک متد خاص پیروي می کند.

اسلاید 155: 155مراحل متدولوژی ساخت یافتهبرنامه ریزی استراتژیکامکان سنجیتحلیلطراحیپیاده سازینگهداری

اسلاید 156: 156برنامه ریزی استراتژیکگام بنیادین در تولید یک سیستم برنامه ریزي استراتژیک می باشد، به این معنی که هر سازمان براي قسمتهاي مختلف خود اولویت بندي دارد یعنی اینکه ممکن است قسمتی از یک سازمان کاري را انجام می دهد که براي ادامه روند کار سازمان حیاتی است و تا کار آن قسمت انجام نشود کار بقیه قسمت ها انجام نمی شود. بنابراین سازمان براساس این اولویت ها تشخیص می دهد که کدام قسمت باید مکانیزه شود تا روند انجام کار در آن بخش سریعتر انجام گردد و بازدهی کارها بالا برود، این تشخیص و اولویت بندي را از سوي سازمان، برنامه ریزي استراتژیک می گویند. سازمان براساس این برنامه ریزي، براي قسمتهاي مختلف خود درصدد تهیه نرم افزارها و یا بهینه کردن آن قسمت ها بر می آید.

اسلاید 157: 157امکان سنجیبعد از اینکه هر سازمان برنامه ریزي استراتژیک خود را انجام داد و درصدد تهیه یک سیستم و یا نرم افزار برآمد، به مرحله امکان سنجی می رسد. در مرحله امکان سنجی که در واقع اولین مرحله عملی در تهیه یک نرم افزار است، به شناسایی امکانات و محدویت هاي موجود می پرداخته و با توجه به امکانات و محدودیت ها، نحوه تهیه سیستم اطلاعاتی را از جهت هزینه و امکانات فنی مورد سنجش قرار داده تا قبل از صرف هر نوع انرژي و زمان، امکان پذیر بودن آن احراز گردد. در واقع انصراف از انجام پروژه باید در مرحله امکان سنجی صورت بگیرد. در مرحله امکان سنجی است که می توان در پروژه هاي نرم افزاري یک قیمت پایه براي انجام برنامه تعیین نمود.

اسلاید 158: 158تحلیل سیستمپس از اینکه امکان انجام پروژه و دستیابی به سیستم هاي اطلاعاتی احراز گردید، مرحله تشخیص و تعیین نیازهاي کاربران آغاز می گردد. در این مرحله است که نگرش کلی از سیستم و نیازهاي آن براي یک طراح سیستم ایجاد می گردد ولی مسئله اصلی این است که این سیستم یا برنامه باید به چه نیازهایی پاسخ بدهد، به عبارت دیگر در مرحله تحلیل نکته اصلی این است که سیستم چه چیزي را باید تحویل دهد.

اسلاید 159: 159طراحی سیستمپس از مرحله تحلیل و بر اساس شناسایی دقیق و کامل نیازهاي کاربران، شکل سیستم و نحوه پاسخگویی به نیازهاي شناخته شده طرح ریزي می شود. به ترتیبی که نیازهاي کاربران، در قالب مشخصات سیستم شکل می گیرد. یعنی اینکه برنامه را طوري طراحی کنید که هر کدام از نیازهاي کاربران را در هر قسمت از برنامه مرتفع شود. از جمله نیاز به ورود اطلاعات، نیاز به جستجوي اطلاعات، نیاز به نمایش اطلاعات و ...

اسلاید 160: 160پیاده سازی سیستمطراحی سیستم، در واقع برنامه را ساخته، آزمایش کرده و ارائه می دهد. پس از طراحی سیستم، به مرحله پیاده سازي آن می رسید، در این مرحله ضمن نهایی شدن برنامه، نصب برنامه و سخت افزار مورد نیاز با آن باید به آموزش کاربران جهت آشنایی با سیستم جدید پرداخته شود.

اسلاید 161: 161نگهداری از سیستمبعد از پیاده سازي به مرحله بهره برداري از سیستم می رسید. در دوره اي که بهره برداري از سیستم صورت می پذیرد، فرآیند نگهداري نیز تحقق می یابد، به این معنی که در بخش نگهداري در صورت بروز مشکلات جدید براي سیستم و تغییر نیازهاي کاربران، سیستم یا نرم افزار باید به روز آوري شود. به نحوي که 70درصد از مجموع کارهایی که طی این چرخه حیات یا تولید سیستم انجام می شود، به نگهداري سیستم تخصیص می یابد.

اسلاید 162: 162فراگیری چرخه حیات روش SSADMروش تحلیل و طراحی ساخت یافته SSADM چرخه حیات سیستم را از امکان سنجی تا نگهداری فرا می گیرد. که این چرخه حیات بصورت زیر است.

اسلاید 163: 163دیدگاه های روش تحلیل و طراحی ساخت یافته SSADMاین روش از سه دیدگاه متفاوت ولی وابسته به یکدیگر برخوردار است:الف- دیدگاه کارکردی یا پردازش:داده ها در سیستم حرکت می کنند.کارکردهای مشخصی در سیستم ایجاد می شوند که داده ها را مورد پردازش قرار می دهند.ب- دیدگاه داده ها:هدف از یک سیستم اطلاعاتی، جمع آوری و ذخیره سازی داده های اطلاعاتی یک سازمان و انجام پردازش لازم بر روی این داده ها می باشد.

اسلاید 164: انواع دیدگاه ها در SSADM:دیدگاه فرآیندیدیدگاه داده ها دیدگاه رویدادهاداده ها در سیستم حرکت می کنند و مورد پردازش قرار می گیرندداده ها بعنوان قلب سیستم جمع آوری می شوندپایداری بیشترتأثیر زمان در سیستم را در نظر می گیردانعطاف پذیری بیشتر

اسلاید 165: سه تکنیک عمده بر حسب سه دیدگاه عبارتند از : مدلسازی جریان داده ها ( دید پردازشی ) دیاگرام جریان داده ها(DFD) مدلسازی منطقی داده ها ( دید داده ها ) ساختار منطقی داده ها دیاگرام ارتباط بین موجودیتها مدلسازی رفتار موجودیتها ( دید رویدادها ) دیاگرام تاریخ عمر موجودیت دیاگرام ارتباط مؤثر

اسلاید 166: 166روش تحلیل و طراحی سیستم های ساخت یافته SSADM از سه رکن اصلی تشکیل می شود:ساختار یا چارچوب پروژهمجموعه ای از فنون استاندارد برای تحلیلمحصولات هر یک از فنون استاندارد

اسلاید 167: دیاگرام تاریخ عمر موجودیتهاشماره حساب مشتریحذفتراکنشثبتخریدپیشکششخصیتغییر آدرس

اسلاید 168: SSADMماژولماژولماژولمرحله گام مرحله مرحله مرحله گام گام گام 1267.....وظیفهوظیفهوظیفهسلسله مراتب ساختار تحلیل و طراحی سیستم های ساخت یافته

اسلاید 169: 169هر ماژول، نمایانگر یک بخش اصلی است که معمولاً به یک یا دو مرحله شکسته می شود. در صورت دو مرحله ای بودن هر ماژول، یک مرحله به تحلیل و طراحی و مرحله دیگر به تصمیم گیری پروژه اختصاص دارد.هر مرحله از دو تا هفت گام تشکیل می شود که چارچوب لازم برای به کارگیری و کنترل فنون را فراهم می آورد، وظایفی که در هر گام انجام می شود نحوه استفاده از فنون را تعریف می کند و استاندارد خروجی های هر گام را مشخص می سازد.

اسلاید 170: 170تفکیک ماژول ها و مراحل تحلیل و طراحی ساخت یافته SSADM

اسلاید 171: 171الگوریتم مرحله امکان سنجیآمادگی برای امکان سنجیتعریف مشکلاتانتخاب گزینه امکان سنجیجمع بندی گزارشات امکان سنجیمحدوده پروژهبرنامه های پروژهتدوین مشکلاتگزینه امکان سنجی

اسلاید 172: 172 گام 1 امکان سنجی: آمادگی برای امکان سنجیاین گام از دو شاخه تشکیل شده است:الف: تعیین محدوده مشکلاتب: برنامه ریزی برای چگونگی بررسی های بعدییکی از راههای تعیین محدوده پروژه و تشخیص پیچیدگی های آن، آشنایی با خدمات جاری قلمرو تحت بررسی است. این مهم با به کارگیری دو فن از مهم ترین و قوی ترین فنون SSADM یعنی مدل سازی جریان داده ها (ترسیم مشخصات کلی کارکرد سیستم) و مدل سازی داده های منطقی انجام می پذیرد.

اسلاید 173: 173بعضی از فنون اصلی برای شناخت محدوده پروژهمصاحبه ها: به عنوان ستون فقرات عملیات شناخت مورد توجه قرار می گیرد به نحوی که سایر فنون شناخت نمی تواند جایگزین آن شود.بررسی مستندات: بررسی اصول و ضوابط حاکم بر کار نقطه شروع وضع موجود است.پرسشنامه: صرفا به لحاظ آغاز فرآیند شناخت ارزش دارد.مطالعات میدانی و نظارت بر عملکرد: این نوع مطالعات بسیار وقت گیر و خسته کننده است ولی بعضی مواقع راه دیگری برای دستیابی به جزئیات وضع موجود وجود ندارد.

اسلاید 174: 174گام 2 امکان سنجی: تعریف مشکلاتهدف اصلی این گام بررسی نیازهای سیستم جدید تا میزانی است که افراد تیم را قادر سازد تا تعریفی از راه حل های امکان پذیر ارائه دهند و میزان کارایی آن ها را در مقایسه با سیستم های موجود ارزیابی کنند. برای این منظور، همان برنامه اجرا شده در گام آمادگی امکان سنجی را ادامه می دهید و هر کجا که لازم باشد جزئیات بیشتری به آن اضافه كرده تا مدل های کلی مشابهی برای سیستم مورد نیاز ایجاد شود.

اسلاید 175: 175گام 3 امکان سنجی: انتخاب گزینه های امکان سنجیهدف اصلی این گام، تعیین بهترین گزینه با در نظر گرفتن شرایط کاری برای حل مشکلات تعریف شده در فهرست تعریف مشکلات و ارائه برنامه ای کلی برای اجرای گزینه انتخابی می باشد.گزینه امکان پذیری در واقع ترکیبی از دو محصول استاندارد SSADM می باشد:گزینه منتخب سیستمگزینه فنی سیستم

اسلاید 176: 176گزینه منتخب سیستم:محدوده کارکردی راه حل پیشنهادی را تعریف می نماید. گزینه منتخب سیستم در پایه ای ترین سطح خود، شامل مجموعه ای از مدخل های فهرست نیازهایی می باشد که به وسیله راه حل پیشنهادی برآورده شده اند. گزینه ها و راهکارها باید کمترین نیازی را که توسط کاربر تعیین می شود تامین نمایند (یعنی نیازهایی که اولویت آنها اصلی است).گزینه فنی سیستم:محیط فنی امکان پذیر برای پیاده سازی سیستم را تعریف می کند. گزینه مذکور شامل توصیف سخت افزار و نرم افزار، امکانات پشتیبانی فنی، توزیع سیستم و ابزار ایجاد و توسعه می باشد.

اسلاید 177: 177به منظور حل مشکلات کاری، در ابتدا گزینه های کاری و فنی متعدد را طرح ریزی می نماییم. سپس با ترکیب هر دو گزینه با یکدیگر، گزینه های مرکب را تشکیل می دهیم که بدین ترتیب تعداد گزینه ها کمتر و مشروح تر می گردند. سپس گزینه ها را به مدیریت سازمان ارائه می دهیم و مدیریت یکی از آنها را به عنوان راه حل مبنا برای ادامه پروژه انتخاب می نماید.تولید طرح کلی گزینه های کاری سیستمتولید طرح کلی گزینه های فنی سیستمتولید گزینه های مرکبکاهش بسط گزینه های مرکبتولید طرح کلی برنامه های پروژهانتخاب گزینه هاایجاد یک برنامه محلی

اسلاید 178: 178گام 4 امکان سنجی: جمع بندی گزارش امکان سنجیهدف این گام اطمینان یافتن در مورد یکپارچگی امکان سنجی و انتشار نتایج آن می باشد. بیشتر مراحل SSADM با یک گام جمع بندی خاتمه می یابد. طی این گام جمع بندی محصولات هر مرحله از نظر کامل بودن و یکپارچگی بررسی و به هنگام می شوند.سپس نتایج هر مرحله در قالب یک گزارش رسمی که شامل مجموعه ای از مدل های SSADM و مستندات می باشد، انتشار می یابد.

اسلاید 179: 179گزارش امکان سنجی شامل موارد زیر می باشد:تشریح وضع موجودفهرست تعریف مشکلاتفهرست نیازهاگزینه امکان پذیری انتخاب شدهبرنامه عملبه منظور آغاز بررسی SSADM از گزارش امکان سنجی استفاده می گردد و بنابراین به امضاء نهایی کاربران و مدیریت سیستم های اطلاعاتی رسانیده خواهد شد.

اسلاید 180: 180بررسی وضع موجودمعرفی ماژول تحلیل نیازهاماژول تحلیل نیازها از دو مرحله تشکیل یافته است و به طور متوالی اجرا می شود:مرحله 1: بررسی وضع موجودمرحله 2: گزینه ها و راهکارهای سیستمهدف کلی این ماژول، رسیدن به درک کاملی از نیازهای سیستم جدید، پایه ریزی قطعی سایر قسمت های پروژه و میزان عملی بودن آن است.

اسلاید 181: 181مرحله 1- بررسی وضع موجوددر مرحله 1، یک بار دیگر از تحلیل سیستم های موجود (چنانچه قبلا وجود داشته باشد) برای تعریف نیازهای سیستم جدید استفاده می شود. در اواخر این مرحله با برگرداندن مدل فیزیکی جریان داده های سیستم موجود به مدل منطقی جریان داده ها، کارکردهای اصلی سیستم موجود را روشن تر نموده (فرآیندی که به نام ”به منطق درآوری“ نامیده می شود) و همچنین برای تولید ساختارهای منطقی داده ها و نمودارهای جریان داده ها رویکرد سخت تری از رویکردی که در امکان سنجی اتخاذ گردید، انتخاب مي شود.

اسلاید 182: 182گام 2: بررسی و تعریف نیازهادر این گام فهرست نیازهاي بدست آمده از مرحله امکان سنجی، بسط داده می شود تا بیانیه ای جامع و تفصیلی از نیازهای سیستم بوجود آید. این گام به موازات گام های بررسی پردازش جاری و بررسی داده های جاری انجام می شود. که بر مبنای مشکلات و کمبودهای موجود، ورودی های آن را فراهم می آورد.

اسلاید 183: 183گام 3: بررسی پردازش جاریدر این گام مدل فیزیکی جریان داده های جاری از مرحله امکان سنجی یا گام پایه ریزی چهارچوب تحلیل به سطحی از تجزیه می رسد که در آن همه پردازش های مقدماتی تعیین و تشریح شده باشد به نحوی که توصیف نوشتاری جریان های داده ها و موجودیت های بیرونی تولید و فهرست داده ها به منظور توصیف محتوای مخازن داده ها ایجاد می گردد.

اسلاید 184: 184گام4: بررسی داده های جاریساختار کلی منطقی داده های وضع موجود مرور و بسط داده می شود و تحلیل سخت تری از تعریف موجودیت ها و رابطه های آن ها به انجام می رسد.خلاصه وظایف این گام عبارتند از:مرور و اصلاح شکل کلی مدل منطقی داده هاتعریف خصیصه های اصلی موجودیتبررسی این موضوع که مدل منطقی داده ها، پردازش های مقدماتی مدل جریان داده ها را پشتیبانی کند.ثبت هر گونه داده های جدید مورد نیاز یا مشکلات مربوط به داده های موجود در فهرست نیازها

اسلاید 185: 185گام 5: استنتاج دیدگاه منطقی خدمات جاریمدل فیزیکی جریان داده های سیستم موجود به مدل منطقی خدمات جاری تبدیل می شود. وظایف این گام شامل موارد زیر می شود:برچیدن نمودهای فیزیکی از نمودار جریان داده سطح پائین از مدل فیزیکی جریان داده جاری مربوط به گام بررسی پردازش جاریمنطقی کردن مخازن دادهمنطقی کردن پردازش های نمودارهای جریان داده سطح تحتانی و ساختن مجدد سلسله مراتب از جزء به کل.اعتبار سنجی مدل منطقی جریان داده ها.به هنگام رسانی فهرست نیازها پس از اضافه کردن محدودیت های فیزیکی که هنوز در سیستم جدید کاربرد دارند.

اسلاید 186: 186گام 6: جمع بندی نتایج بررسی هااینک محصولات اصلی مرحله اول امکان ارائه توصیف کاملی از خدمات مورد نیاز در قالبی منطقی را فراهم می آورد. این محصولات با کاربران مرور و بررسی می گردند تا به عنوان ورودی مرحله دوم مورد استفاده قرار گیرد.محصولاتی که باید کنترل و بررسی شوند عبارتند از:1- نمودار زمینه ای 2- مدل منطقی جریان داده3- مدل منطقی داده های محیط جاری 4- عطف متقابل مخزن منطقی داده / موجودیت5- فهرست نیازها 6- فهرست کاربر

اسلاید 187: 187گزینه ها و راهکارهامرحله2 گزینه ها و راهکارهاهدف این مرحله تائید کارکرهای سیستم جدید است. در مرحله 1 توصیف تفصیلی از مشکلات کار در قالب مدل های سیستم جاری و صورت جامعی از نیازهای کاربران تهیه شد. وظیفه ما در مرحله 2 ایجاد راه حل هایی امکان پذیر برای مشکلات کار و ارزیابی اثرات و مانع آن می باشد. ناگزیر گزینه هایی متعددی وجود دارد که می تواند تامین کننده مجموعه نیازهای کاربران باشد. انتخاب نهایی با ارزیابی شایستگی ها و قابلیت های گزینه های مختلف و اتخاذ گزینه هایی که نزدیک ترین تطابق را با نیازهای مطلوب دارد صورت می گیرد. این مستلزم صرف نظر نمودن از برخی نیازهای کم اهمیت تر که به لحاظ هزینه ای توجیه پذیر نیستند، می باشد.

اسلاید 188: 188الگوریتم مرحله گزینه ها و راهکارهابررسی محیط جاریتعریف گزینه ها و راهکارهاانتخاب گزینه مناسبتعریف نیازهاتوصیف خدمات جاریفهرست نیازهاگزینه ها و راهکارهاگزینه انتخاب شده سیستم

اسلاید 189: 189گام 1 مرحله گزینه ها و راهکارها: تعریف گزینه ها و راهکارهاتعدادی گزینه ها و راهکارها طراحی می شوند که هر کدام تامین کننده حداقل نیازهای سیستم می باشند. در این تعداد حدود 2 یا 3 گزینه انتخاب می گردد تا با تفصیل بیشتری به کمک تحلیل ارتباط هزینه با مزایا و تحلیل آثار آن بر محیط کاربر توجیه گردد.

اسلاید 190: 190گام 2 مرحله گزینه ها و راهکارها: انتخاب گزینهگزینه ها و راهکارها به هیات مدیره پروژه ارائه می شود و یک گزینه واحد انتخاب می گردد. این گزینه نهایی مستند می شود و به عنوان مبنایی برای مشخصات سیستم در مرحله مشخصات نیازها (مرحله 3) تایید می گردد.هیات مدیره پروژه ممکن است هیچکدام از گزینه ها را قابل قبول تشخیص ندهد و قبل از انتخاب، درخواست تعریف گزینه های جدید را بنماید. در این حالت مجبور می شویم گام های 1 و 2 مرحله گزینه ها و راهکارها را تکرار نماییم.

اسلاید 191: 191مشخصات نیازهامرحله 3- تعریف نیازهاهدف در این مرحله تولید مشخصات اساسی و تفصیلی نیازهای سیستم می باشد. مشخصات نیازها از مرحله بررسی نیازهای جاری و گزینه منتخب از مرحله گزینه ها و راهکارها، ورودی های مشخصات نیازها را فراهم می آورند، اما به خودی خود نمی توانند سیستم جدید را در سطح تفصیل مورد نیاز مشخص سازند. تا قبل از پایان این مرحله حرکت به سمت حوزه طراحی سیستم را آغاز نموده ایم. حوزه ای که در آن شکل کلی و ساختار سیستم جدید به طور کامل مستند خواهد شد. هدف ما فراهم آوردن جزئیات کافی برای طراحی منطقی دیالوگ ها و پردازش های درونی سیستم جدید می باشد.

اسلاید 192: 192گام 1 مرحله مشخصات نیازها: تعریف پردازش سیستم مورد نیازدر این گام مدل منطقی جریان داده ها تهیه شده در مرحله بررسی وضع موجود، به هنگام می شود و گسترش می یابد تا تاثیرات ناشی از گزینه انتخاب شده را منعکس نماید. این مستلزم انعکاس نیازهای پردازشی مندرج در فهرست نیازها در نمودارهای جریان داده ها می باشد.

اسلاید 193: 193گام 2 مرحله مشخصات نیازها: ایجاد مدل داده های مورد نیازدر این گام مدل منطقی داده های جاری نیز با استفاده از فهرست نیازها به هنگام شده و توصیف موجودیت ها نیز کامل گرديده و مدل منطقی داده ها در مقابل مدل جریان داده های مورد نیاز، اعتباربخشی می شود.

اسلاید 194: 194گام 3 مرحله مشخصات نیازها: استنتاج کارکردهای سیستمدر این گام از مدل جریان داده های سیستم بهینه برای تنظیم مجموعه اولیه کارکردها استفاده می شود. از تعریف کارکرد برای مشخص ساختن واحدهای پردازشی که در پاسخ به رویدادهای دنیای واقعی یا راه اندازی پرس و جو انجام می شوند و تعریف ساختار واسط های سیستم با کاربر استفاده می شود.

اسلاید 195: 195گام 4 مرحله مشخصات نیازها: گسترش مدل داده های مورد نیازدر این گام از فن تحلیل داده های رابطه ای برای تحلیل داده های ورودی و خروجی سیستم استفاده می شود. مدل های داده های رابطه ای به دست آمده برای اعتبارسنجی و گسترش مدل منطقی داده ها به کار می رود.

اسلاید 196: 196گام 5 مرحله مشخصات نیازها: نمونه سازی سیستمSSADM از نمونه سازی برای حصول اطمینان از درک صحیح نیازهای کاربران استفاده می کند. دیالوگ های مهم سیستم نمونه سازی می شوند و نتایج بررسی به عنوان بازخورد در تعریف کارکرد و فهرست نیازها مورد استفاده قرار می گیرد.

اسلاید 197: 197گام 6 مرحله مشخصات نیازها: ایجاد مشخصه پردازشیدر این گام فن مدل سازی موجودیت رویداد برای مشخص ساختن جزئیات پردازش های به هنگام رسانی و مدل سازی اثرات آن روی مدل منطقی داده ها مورد استفاده قرار می گیرد. SSADM پردازش را به عنوان مجموعه ای از پاسخ ها به رویدادهای دنیای واقعی می نگرد. رویدادها و تاثیرات آنها با دقت بررسی می گردند، این بررسی منجر به به هنگام رسانی مدل منطقی داده ها، تعریف کارکردها و شفاف شدن پردازش هایی می گردد که صرفا طرح کلی آنها در مدل جریان داده ها آمده است.

اسلاید 198: 198گام 7 مرحله مشخصات نیازها: تایید اهداف سیستممشخصات نیازها مرور می شوند تا اطمینان حاصل شود که همه مبانی موجود در فهرست نیازها را به طور کامل تامین نماید. توجه خاص نسبت به تامین نیازهای غیر کارکردی نیز باید مبذول گردد.

اسلاید 199: 199گام 8 مرحله مشخصات نیازها: جمع بندی مشخصات نیازهامحصولات مرحله مشخصات نیازها، از نظر کامل بودن و یکپارچگی بررسی می شوند و مشخصات سیستم بهینه یا مورد نیاز تعیین می گردند.

اسلاید 200: 200ماژول 4: مشخصات سیستم منطقیمرحله 4: گزینه های فنی سیستم (نوع سخت افزار و سکوی نرم افزاری که شامل تعریف گزینه های فنی سیستم و انتخاب گزینه فنی می شود.)مرحله 5: طراحی منطقی (طراحی جزئیات منطقی برنامه ها)این دو مرحله بصورت موازی انجام می شود اما در مرحله چهارم محیط تعریف می شود و گزینه های فنی به سمت معیارهای پیاده سازی گرایش می یابد. محدودیت ها شناخته و اعمال می گردند و با مدیران و مشتریان توافق به عمل می آید

اسلاید 201: 201در مرحله 5، چه چیزی کارها و نه چگونگی آنها مورد توجه قرار می گیرد. ساختارها و قواعد تعریف و محاوره ها مشخص می شود. فرآیندهای به هنگام سازی تعیین می شوند. تضمین کمال و سازگاری مدلها صورت می گیرد. درگیر کردن کاربران از طریق توسعه انجام می شود و زیر سازی جهت طراحی فیزیکی در نظر گرفته می شود.

اسلاید 202: 202ماژول 5: طراحی فیزیکیطراحی فیزیکی با استفاده از طراحی منطقی و فنی ساختار پایگاه داده و مشخصات برنامه های مورد نیاز طراحی می گردد. مشخصات ورودی/خروجی و رویه های برنامه با توجه به ویژگیهای زبان و محیط فیزیکی انتخاب می شود.نقش کردن توابع منطقی به توابع فیزیکی در این مرحله است.بهینه سازی طرح فیزیکی انجام می شود.

اسلاید 203: فنون استاندارد SSADMتکنیکمدل

اسلاید 204: 204بخش پنجم : طراحي نرم افزار سيستماستراتژيهاي طراحي نرم افزارچهار نوع اشتباه متداول در طراحي سيستمقواعد طراحيفعاليتهاي مرحله طراحيآشنايي با مفاهيم و تبديل ERD به پايگاه دادهطراحي ديالوگهاي كاربران (Interface)انواع فايلها و شيوه هاي سازماندهي و دستيابي به آنهاانواع فرمها و صفحات نمايشطراحي منوهاي برنامه10. تعيين مشخصات فيزيكي جداول و فايلها11. مستند سازي محتواي سيستم12. طبقه بندي اطلاعات و عملكرد سيستم13. ليست گزارشات سيستم جديد

اسلاید 205: 205استراتژی های طراحی نرم افزاراستفاده از منابع داخل سازمان (in-source)در این صورت واحد انفورماتیک یا سیستم اطلاعاتی در داخل سازمان مسئول اجرای این سیستم خواهد بود.استفاده از منابع خارجی سازمان (out-source) در صورتی که واحد انفورماتیک یا سیستم اطلاعاتی توانايي اجرای سیستم را نداشته باشد اجرای سیستم را به بیرون سازمان واگذار میکنیم. در این صورت باید مدل منطقی سیستم را ایجاد نموده و مشخصات کلی سیستم را در اختیار داشته باشیم سپس به کمک پروپزال پیشنهاد برای درخواست پروژه، بتوانیم سیستم اطلاعاتی شرکت را به مناقصه بگذاریم. بنابراین اگر نمی دانیم که چه می خواهیم هیچوقت نباید از این حالت استفاده کنیم .

اسلاید 206: 206استفاده از منابع داخلی و خارجی سازمان (self-source) در این صورت که ترکیب دو حالت فوق است قسمتی از کار داخل سازمان و قسمتی دیگر در بیرون سازمان انجام شود تذکر: تحلیل به صورت مفهومی (بهمراه تکنولوژی ) می باشد. مثلا در طراحی مفهومی می گوئیم فلان اطلاعات بین دو بخش یا دو نفر رد و بدل می شود ولی در طراحی فیزیکی می گوییم این اطلاعات به کمک ایمیل یا نامه رد و بدل می شود .

اسلاید 207: 207جدول مقایسه مزایا و معایب روشهای طراحی نرم افزار

اسلاید 208: 208چهار نوع اشتباه متداول در طراحی سیستم ایجاد سیستم بر مبنای تحقیقات و نوگرایی:خیلی خوب است که آخرین تکنولوژی روز را داخل سیستم بگذاریم ولی توان استفاده کاربران، نگه داری و رفع اشکال سسیستم، کامل نبودن مستندات سیستم، زمان و اجرای هزینه سیستم و آموزش کاربران برای استفاده از آن را هم باید در نظر گرفت.به کار بردن کارکنان ارزان:استفاده از نیروی گران در حالی که به ظاهر هزینه اضافه تر دارد ولی به دلیل کارایی بالاتر باعث صرفه جویی بسیار زیاد در هزینه می شود.

اسلاید 209: 209نبودن کنترل کافی برای برنامه های نوشته شده:برای این عمل ابتدا باید سیستم بزرگ را به چند سیستم کوچک تبدیل نموده و سپس آنها را با هم ترکیب کنیم. در این صورت باید به موارد زیر توجه شود:الف ) استفاده از فرآیند ها، داده ها و زمان مشترک ب) عدم کار کردن همزمان دو نفری روی یک موضوع ج) سهولت ایجاد مستندات برای کاربران و سیستم

اسلاید 210: 210 نا کافی بودن تستهابه طور کلی برای تست و ارزیابی یک سیستم دو دیدگاه زیر وجود دارد:صحه گذاریدر این حالت کلیات طراحی سیستم با نمودار، برنامه های کامپیوتری و فلوچارت مقایسه می شود. به عبارت بهتر در این حالت نسبت به درست یا غلط بودن برنامه کامپیوتری اظهار نظر می شود.اعتبار سنجی در این حالت برنامه های کامپیوتری با خواسته های مشتری مقایسه می شود. به عبارت بهتر در این حالت نسبت به درست یا غلط بودن طراحی سیستم اظهار نظر می شود.

اسلاید 211: 211قواعد طراحیداده ها بایستی فقط و فقط یک بار به سیستم تغذیه شوند.جمع آوری داده ها باید حتی الامکان از نزدیک منبع اصلی باشد.سیستم های کامپیوتری باید کاملاً در روش های عمومی کار تلفیق شود.طراحی باید کاربر پسند باشد.هرگونه اطلاعاتی باید در پایگاه داده قرار گرفته و براحتی قابل فراخوانی باشند.داده ها باید در دسترس کلیه کسانی که به آنها نیاز دارند قرار گیرند.

اسلاید 212: 212سیستم باید با حداکثر انعطاف پذیری طراحی شود.سیستم باید به گونه ای طراحی شود که نگهداری را تسهیل کند.عملکرد سیستم باید مورد رضایت کاربران باشد.حفاظت لازم در مورد دسترسی و تغییر داده ها در نظر گرفته شود.سیستم باید قابلیت پشتیبان گیری و اقدامات اصلاحی را داشته باشد.خروجی سیستم باید به شکل مناسب و مستقیم در اختیار درخواست کننده قرار گیرد.

اسلاید 213: 213فعالیت های مرحله طراحیتعریف خروجی های مورد نیاز، حجم، کثرت وقوع و شکل آنهامشخص کردن ورودی های مورد نیاز، حجم، کثرت وقوع و شکل آنهاتخمین حجم تغییرات در کل سیستمتعیین روش های کنترل و حسابرسینهایی کردن گردش اطلاعات، اجزای داده ها و ارتباط آنهامشخص کردن داده های مورد نیاز و طراحی فرم ها

اسلاید 214: 214تقسیم طرح جامع به برنامه ها، قسمت ها و روش هاتهیه شرح مشخصات برنامه هاتعیین نیازهای آزمایشی عمومی (نوع داده ها، منابع و اقدامات کنترل)تجدید نظر در برنامه پیاده سازیتجدید نظر در تحلیل هزینه و منافع (در رابطه با اطلاعات جدید و هزینه های عملیاتی)مستندسازی طراحی

اسلاید 215: 215آشنايي با واژه هاي كليديفيلد: هر فیلد، پیاده سازي فیزیکی مشخصه داده اي یک موجودیت می باشد که کوچکترین واحد داده اي با معنی است.ركورد: یک رکورد مجموعه اي از فیلدها است که در فرمت و ساختاري از پیش تعریف شده در یک فایل ذخیره می شوند .به عبارت ديگر مجموعه اطلاعاتي است كه در مورد يك نوع موجوديت از يك محيط عملياتي مي خواهيم ذخيره سازي كنيم.فايل: یک فایل مجموعه اي از رکوردها مشابه به هم می باشد. براي مواجهه با نمونه هاي مختلف هر موجودیت فیلدهاي آن ها مقدار گرفته و در یک مجموعه جمع شده اند .

اسلاید 216: 216پایگاه داده: مجموعه اي از فایل هاي بهم مرتبط می باشد بدین معنی که رکوردي از یک فایل با رکوردهائی از فایل هاي دیگر مرتبط می باشد .جدول: یک جدول پایگاه داده، رابطه اي است که معادل با یک فایل ساخته می شود. یعنی در پایگاه داده رابطۀ هر فایل با یک جدول بیان می شود. ستو نهاي جدول همان فیلدهاي داده هاي موجودیت هستند. سطرهاي جدول همان رکوردهاي فایل که متناظر با ارزش یا مقادیر فیلدها یا مشخصه هاي نمونه هاي مختلف موجودیت می باشد.مجري پايگاه داده: مسئولیت برنامه ریزي، تعریف، ساختاردهی و مدیریت داده ها را بر عهده دارد. مجري پایگاه داده مسئولیت تکنولوژي پایگاه داده، طراحی و ایجاد پایگاه داده، امنیت داده ها، Backup گرفتن و تنظیم و تعدیل عملکردهاي پایگاه داده را بر عهده دارد .

اسلاید 217: 217به عنوان مثال در سيستم اطلاعاتي كه سوابق پرسنلي معلمين مدرسه را نگهداري مي كند، اطلاعاتي كه در مورد هر معلم نياز داريم عبارتند از: نام معلم، تاريخ تولد، وضعيت تاهل، سوابق تحصيلي، موضوع تدريس، نوع استخدام و غيره. يك مركز٥٠ معلم در استخدام خود دارد، بايد آموزش و پرورش يك استان، همه اطلاعات فوق را در مورد هر معلم داشته باشد تا در صورت لزوم به آنها مراجعه نموده و در مورد انتقال، افزايش حقوق، ارتقاء، بازنشستگي و مسائل ديگر معلمين خود اقدامات لازم را به عمل آورد.

اسلاید 218: 218ساختار فايل مثال:هر فايل اطلاعاتي داراي مشخصات تعدادي موجوديت است كه داراي ساختار مشخصي مي باشند، مثلاً فايل پرسنلي يا كارگزيني مركز آموزشي مبحث قبل، در مورد كليه معلمين خود داراي داده هايي مي باشد. داده هاي مربوط به هر معلم يك ركورد از فايل پرسنلي را تشكيل مي دهد.منظور از محيط عملياتي در اينجا مثلاً همان امور پرسنلي مؤسسه آموزشي 50 معلم مركز آموزشي فوق الذكر است. بدين ترتيب فايل حاوي اطلاعات داراي 50 ركورد مي باشد، يعني براي هر معلم يك ركورد وجود دارد. هر ركورد داراي چند مشخصه است اين مشخصات عبارتند از:نام معلم، تاريخ تولد، وضعيت تأهل، سوابق تحصيلي، موضوع تدريس و نوع استخدام.

اسلاید 219: 219هر مشخصه يك فيلد از داد ه هاي مربوط به ركورد را تشكيل مي دهد. پس هر ركورد از چند فيلد تشكيل شده است:مقدار فيلدها، يا يك سري كاراكتر حرفي-عددي مي باشد مانند عبارت ”حسن اكبري“ در فيلد نام، و يا كد عدد مانند 01 كه قبلاً توسط كاربر تعريف شده و نشان دهنده منطقه آموزش و پرورش مي باشد، يا كد موضوع تدريس.تعريف بلاك: جاي دادن چندين ركورد در يك قالب بزرگتر را بلاك بندي گويند. پس بلاك، مجموعه اي است از تعدادي ركورد، با طول و محدوده مشخص.

اسلاید 220: 220اصل نرمال سازينرمال سازي فرایندي است که ساختار پیچیده داده ها را به ساختارهاي ساده و پایدار تبدیل می کنند نباید عناصر داده اي در سطر ها تکرار شوند یعنی داده هاي مازاد نباید وجود داشته باشند، براي پرهیز از تکرار داده ها جدول به دو جدول تجزیه می شود تا داده هاي ثابت در یک جدول و داده هاي متغیر در جدول دیگري ذخیره گردند.

اسلاید 221: 221مثال:

اسلاید 222: 222جدول نرمال شده:

اسلاید 223: 223تبديل ERD به پايگاه دادهپایگاه داده را می توان با شناخت داده ها از فرم ها، گزارشات و داده هاي ورودي یا خروجی سیستم شناسایی و پایگاه داده ها را ایجاد کرد. اگر مدل داده اي(ERD) براي سیستم تهیه شده باشد آنگاه براحتی می توان آن را تبدیل به پایگاه داده کرد .1. هر موجودیت در ERD، تبدیل به یک جدول در پایگاه داده می شود.٢. مشخصه هاي هر موجودیت، فیلدهاي جدول و کلید اصلی آن نیز همان کلید اصلی موجودیت می باشد.٣ . روابط موجود در ERD ممکن است تبدیل به کلیدهاي خارجی و یا جدول هاي مجزا شوند.۴ . سپس جداول ایجاد شده نرمال می شوند .

اسلاید 224: 224طراحی دیالوگ های کاربران (Interface)هدف اصلی دیالوگ ها، تقویت و تدوین روشی است که کاربران مایلند بوسیله آن با سیستم ارتباط برقرار کنند. بدیهی است که بهترین راه برای دستیابی به چنین هدفی مشارکت خود کاربران در این فرآیند است.برای طراحی هر دیالوگ کلیه داده های ورودی و خروجی باید لیست شوند تا جانمایی آنها را در یک صفحه مناسب تعیین نموده که از چپ به راست و بالا به پایین کامل شوند.دیالوگ ها را می توان بر اساس کارکردهای مشترک، اطلاعات ورودی و خروجی مشترک، زیر سیستم های نمودار DFD و نظرات کاربران گروه بندی نمود تا روش دسترسی به آنها ساده تر شود. این درک دیالوگ ها در واقع ورودی و خروجی سیستم هستند.

اسلاید 225: 225انواع فایل ها فایل ورودی: این فایل ها باید نیازمندی های خروجی در آینده را تأمین کند و طراحی آن تا حدود زیادی بستگی به خروجی ها دارد و به دو نوع زیر تقسیم می شود:الف) فایل اصلی، در برگیرنده عناصر ثابت و نیمه ثابت است که اطلاعات آن غالباً ثابت و تغییرات آن بسیار کم است.ب) فایل تراکنش (تغییرات): در فایل داده های مورد نیاز برای تولید خروجی ها وارد می شود و عناصر آن غالباً در حال تغییر است.

اسلاید 226: 226فایل واسطه ای: این فایل با توجه به فایل اصلی ساخته می شود. این فایل موقتی و معمولاً در تهیه گزارشات به کار می رود.فایل خروجی: محتوای آن بر اساس مشخصات از قبل طراحی شده تکمیل می شود و شامل سه نوع زیر است:الف) فایل اصلی بهنگام شده، بعد از کلیه پردازش های روزانه، اطلاعات فایل اصلی به کمک فایل تراکنش بهنگام می شود که در این صورت فایل اصلی بهنگام شده حاصل می شود.

اسلاید 227: 227ب) فایل گزارشات چاپی، گزارشات تولید شده برای پرسنل سیستم در این فایل ها ذخیره شده و سپس توسط چاپگر چاپ می شوند.ج) فایل گزارشات صفحه نمایش، گزارشات تولید شده در این فایل ها ذخیره و در زمان لازم روی مانیتور نشان داده می شوند. همچنین برخی منوها و فرم های ورودی و خروجی اطلاعات در این فایلها نگهداری می شوند.

اسلاید 228: 228شیوه های سازماندهی و دستیابی به فایلهاترتیبیرکوردها بصورت پی در پی و یکی پس از دیگری به همان ترتیب ساخت روی دیسکت ذخیره می شوند.بهنگام کردن این فایل ها توسط فایل های واسط امکان داشته و در این صورت یک فایل جدید و کامل ساخته می شود. فايل ها را مي توان به ترتيب نزولي يا صعودي و بر اساس مقدار يك فيلد (يا مشخصة كليدي) كه كليد اصلي ركوردها مي باشد، مرتب نمود. ترتيب ركوردهاي فايل را كه روي مقدار يك فيلد خاص مرتب شده اند مي توان تغيير داد و روي مقدار فيلد ديگر مرتب نمود. در این روش سرعت دسترسی به عملیات پردازش بسیار کم است.

اسلاید 229: 229مستقیمبرای دسترسی سریع به رکوردها از این روش استفاده می شود. رکوردها بصورت تصادفی در کنار هم قرار می گیرند و توسط یک فیلد کلیدی (خاص) قابل دسترسی هستند. در موقع لزوم بدون توجه به دسته بندی های امکان پذیر، رکوردها جستجو می شوند.ترتیبی شاخص داررکوردها بر اساس فیلد کلیدی خاص مثل شماره دانشجویی بصورت مرتب و متوالی در کنار هم ذخیره می شوند. در این روش رکوردها بر اساس فیلد کلیدی مرتب شده و جستجو نیز بر اساس فیلد کلیدی می باشند. در این شیوه ترتیب منطقی رکوردها با ترتیب فیزیکی ذخیره سازی آنها متفاوت است.نکته: در این درس و کلیه نرم افزارهای بانک اطلاعاتی از روش سوم استفاده می شود.

اسلاید 230: 230انواع فرم ها و صفحات نمایشصفحه ورود داده ها: جهت وارد نمودن داده های ورودی می باشد.صفحه پرس و جو: برای نمایش بخشی از اطلاعات موجود در سیستم می باشد که بطور انتخابی توسط کاربر مشخص می شود.صفحه چند منظوره: با ترکیب صفحات ورود داده ها صفحات پرس و جو ساخته می شود و برای بهنگام کردن اطلاعات بکار می رود.صفحات منو: برای نمایش گزینه های مختلف و انتخاب توسط کاربر می باشد.صفحات پیش نمایش: برای تنظیم ظاهر گزارشات و دیدن آن قبل از چاپ بکار می رود.

اسلاید 231: 231طراحی منوهای برنامهاین منوها در واقع شاخه ای فرعی از منوی اصلی بوده و بعنوان واسط بخش کاربر و کل سیستم می باشند.تعیین سلسله مراتب منوها (به کمک نمودارها و جداول جریان داده ها) در سطوح مختلف انجام می شود.ایمنی داده ها با استفاده از کد گذاری یا غیر فعال کردن آنها انجام می شود.همه کارکردهای اصلی و فرعی تا آخرین سطح باید در سیستم منوها گنجانده شود.

اسلاید 232: 232تعیین مشخصات فیزیکی جداول و فایل هاهدف این مرحله تعیین مشخصات فیزیکی فایل ها، پایگاه داده ها، رکوردها و محتوای آنها می باشد.به کمک نقاط ورودی هر یک از موجودیت ها اطلاعات ورودی معلوم می شود.به کمک نقاط خروجی هر یک از موجودیت ها اطلاعات خروجی معلوم می شود.در این قسمت مشخصات فیزیکی مثل شرح فیلد، طول فیلد، نوع فیلد، نام فیلد و غیره باید در نظر گرفته و ثبت شود.

اسلاید 233: 233

اسلاید 234: 234مستندسازی محتوای سیستممشارکت مدیر در طراحی سیستم مانند مشارکت صاحبخانه در طراحی و نحوه معماری خانه خود می باشد. از اینرو این مرحله به نحوه مشارکت مدیر در طراحی سیستم می پردازد. بدیهی است که طرح اصلی سازمان و بیشتر جزئیات، مطابق نیاز و میل شکل می گیرد.

اسلاید 235: 235طراح سیستم پس از تعیین نیازها و خواسته های مدیریت، جزئیات طرح و دستورالعملهایی بصورت مکتوب بر اساس موارد زیر ارائه می کنند:چه اطلاعاتی باید جمع آوری شوند؟چه زمانی باید جمع آوری شوند؟چه پرونده هایی باید بکار گرفته شوند؟جزئیات نحوه پردازش چیست؟چه بازداده هایی باید بدست آیند؟بازداده ها چگونه باید توزیع شوند؟پرونده ها چگونه باید توزیع شوند؟

اسلاید 236: 236طبقه بندی عملکرد سیستماین طبقه بندی در ارتباط با زمانبندی عملیات پایگاه داده می باشد. همچنین در این طبقه بندی خواص و امکانات محیط پردازش معلوم می شود. نکات زیر در این طبقه بندی باید رعایت شود:تهیه لیست کلیه گزارشات موجود و گزارشاتی که احتمالاً مورد نیاز است.اطلاعاتی که هر یک از افراد مجازند به آن دسترسی پیدا کنند.امکاناتی که برای کنترل خطاها لازم است.عملیات خواندن، نوشتن و اصلاح بر طبق استانداردهای برنامه نویسی باشد.میزان حافظه و سرعت مورد نیاز سیستم چقدر است؟امکاناتی که برای دستیابی به پایگاه داده لازم است.روشی که برای اجرای هر یک از فرمان ها و دستورات نیاز است.امکانات ویژه ای که برای انجام پردازش لازم است.

اسلاید 237: تست و ارزيابيارزيابي: عمل جمع آوري اطلاعات در مورد ميزان سودمندي يك سيستم براي يك گروه خاص از كاربران، در يك محيط خاص و براي يك فعاليت خاصدلايل ارزيابيفهم دنياي واقعيمقايسه طرحهامهندسي به سمت يك هدف خاصتست تطابق با استاندارد

اسلاید 238: روشهاي ارزيابيمشاهده كار كاربر با سيستمجمع آوري نظرات كاربرانآزمايش و مقايسه با استانداردارزيابي پيش بيني كنندهارزيابي تعبيري

اسلاید 239: 239لیست گزارشات سیستم جدیدزیر سیستم نیروی انسانیزیر سیستم تولیدزیر سیستم توزیع و فروشزیر سیستم بازرگانی (تأمین مواد)زیر سیستم مالیزیر سیستم شناسنامه تجهیزات و ماشین آلاتزیر سیستم هیأت مدیرهزیر سیستم رقبا

اسلاید 240: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------240

اسلاید 241: منابع : روشهای ساخت یافته تجزیه و تحلیل و طراحی سیستمهای اطلاعاتی ، بتول ذاکریفناوری سیستم های اطلاعاتی، مهرداد کارگری و حسن خادم زارعروش تحلیل و طراحی ساخت یافته سیستم ها (SSADM)، فیلیپ. ال. ویور، ترجمه همکاران سیستمسيستمهاي اطلاعات مديريت، ريموند مک لويد، ترجمه جمشيديان و مهدي پور سيستم های اطلاعاتی مديريت (مدل سازی اطلاعات)، علي رضائيان241