صفحه 1:
نام درس : كاركاه برنامه ريزي شهري
تعداد واحد : 2
منبع : كاركاه برنامه ريزى شهري
مولف : ميهندس اسماعيل شيعه
تبهيه كننده اسلايد : دكتر نفيسه مرصوصى
جايكاه درس : كرايش شهري رشته جغرافيا
صفحه 2:
اهدف درس:
1 شناساندن نکات اساسي در زمینه انجام کار كارگاهي
شهرسازي با تاکید بر جنبه هاي برنامه ريزي شهري.
2 آشنليي دانشجویانبا مفاهیم کالبدي. اجتماعي, اقتصادي
و طبيعي در شهرسازي و مسائل مقدماتي و اساسي آن .
3 شناساندن مسائل. مشکلات و روش مطالعات شهرهاي
ایران با نگاه برنامه ريزي شهري.
4 شناسايي نحوه تکهین و شکل پذيري شهرهاي ایران در
طول زمان و لزوم به توان هاي محيطي .
کرگه رم يزيشبري
صفحه 3:
طرح درس:
1 طرح نکات اساسی برای انجام کار. کار گاهی .
2 آموزش جنبه هاي برنامه ريزي شهري
3 تعریف مفاهیم کالبدي. اجتماعي. اقتصادي 9 طبيعي در
شهرسازي و مسائل مقدماتي و اسأسي آن :
4 بررسي مسائل . مشکلات و روش مطالعه شهرهاي ایران با
تاکید بر برنامه ريزي شهري.
5 طرح نحوه.تکهین و شکل پذيري شهر هاي ایران و اهمیت
توجه به توان هاي محيطي در برنامه ريزي شهري.
صفحه 4:
صفحه 5:
فصل اول
1 تعریف برنامه ريزي 8 حوزه نفوذ شهري
2 کارگاه و تجهیزات آن 9.حريم شهر
3. كاربري زمين 0. محدوده قانوني شهر
4. تراكم ساختماني و 1. محدوده خدماتي شهرداري
تراتم ساختمان موی ور آماده سازي نقشه ي Line
5 تعریف تراکم و سرانه
4. مراجع اطلاعاتي و آماري
کرگه رم يزيشبري
صفحه 6:
تعریف برنامه رپزي:
برنامه ريزي» eal براي نيل به آینده اي مطلوب است.
بنابراین اساس کار برنامه ريزي بر انتخاب (aiM) Gos 5
معیارها قرار دارد. مهمترین طیف برنامه ريزي آنست که
مشخص سازد که تا چه اندازه مي توان ان ao Ga را به
صورتي هدفمند درآورد. برنامه ريزي در محیط و براي
محیط انجام مي شود. Gow برنامه ريزي . بالا بردن ن كارآيي
نسبت به عرضه وتقاضاي شهر و ساکنان ن آن مي باشد با
توجه به مطالب بیان ن شده. برنامه ريزي را مي توآن
6 تلاشی
نظام يافته در جهت بهبود شرایط آینده دا
كاركه برامه ريزي هري
صفحه 7:
از دیدگاه شهرسازي و برنامه ريزي منطقه اي. برنامه ريزي به
منظور ارتقاء سطوح مختلف زندگي و در ارتباط با مشائل
اجتماعي 3 اقتصادي دا رای تقسیمات زیر است -
برنامه ريزي كلي (کلان) 0122170 ۷20۲0[
که در جهت رسیدن به هدفهاي كلي و عمومي اقتصادي و
اجتماعي انجام مي گیرد.
برنامه ريزي بخشی: 4s Sectarian planning »
بخشهاي مختلف توليدي و اجتماعي صورت مي پذیرد. مانند
برنامه ريزي در (بخش بهداشت و درمان). ساختمان و
كشاورزي در جهت نيل به اهداف كلي.
wat past کارگه p> |
صفحه 8:
برنامکه ريزي در سطح طرح (خرد) Micro
Planning
که در داخل بخشهاي مختلف اجتماعي و اقتصادي صورت
مي پذیرد. مانند برنامه ريزي احداث دبستان
برنامه ريزي از ديدكاه مكاني
برنامه ريزي 1 (National planning)
برنامه ريزي منطقه اي 01201170 ۳۴60108۵1
Urban Planning ¢5,2.5 53. asl,
برنامه ریزی روستایی ۲1۵11111110 ۳۲۵1
برنامه ريزي از دیدگاه زماني:
صفحه 9:
برنامه ریزی بلند مدت: که دوره اجرای ن 10 تا.20 سنال
است و در چهار چوب نیل as اهداف کلی - آینده نگرانه
صورت مي يذيرد.
برنامه ريزي ميان مدت: كه معمولاً بين 3 تي 1 000
0 سال طول مي کشد. و در چهارچوب ۷ 3۳
برنامه ریزی برای امانات ده
برنامه ريزي کوتاه مدت: که معمولاً مدت اجراي آن بین 1 تا
2 سال است.
صفحه 10:
ارگاه و تجهیزات:
ارگاه عبارت است از فضایی که ضمن داشتن مساحت و
محدوده ای کافی دارای مشخصات و تجهیزات زير باشد:
1. استفاده از نور طبيعي و مصنوعي به نسیّت موقعیت
ميزهاي نقشه کشي.
2 ميز نقشه كشي به تعداد كافي همراه با صندلي میز نقشه
كشي صفحه ميز نقشه كشي بايد متحرك بوده و صندلي
eel نظر فاصله سطح استفاده تا زمین قلیل تنظیم
باشد.
صفحه 11:
5. فایل کابینت (جهت نگهداري آمار و اطلاعات و ابزار).
6.بانتوكراف (براي كوجك و بزرك كردن نقشه - اين روش
قدیمی شده و معمولا مورد استفاده قرار نمى كيرد و براى
کوچك پا بزرگ کردن نقشه ها از طریق دستگاههاي
فیلمبرداري استفاده مي شود.
7 گونیا و انواع خط کش و خط کش T و پیستوله (براي
ترسیم انحناها در نقشه مانند قوس راهها).
صفحه 12:
8 شابلن (در انواع مختلف)
9 راپیدوگراف در درجات مختلف (براي ترسیم نقشهها) و
محل نگهداري آنها.
0 .کاغذ کا لك (کاغذ حساسی که برای ترسلیم نقشه مورد
استفاده می شود). ۱ ۱
1 کاغذپوستی (کاغذ ظریفی که به مانند کاغذ کالك برای
ترسیم نقشه پا تمرین مورد استفاده قرار مي گیرد.
2 کاغذ . مداد اتود ماژيك. مداد رنگ . پاك/کن/به اندازه و
مقدار کافی.
13 میز بزرگ برای ترسیم یا استفاده از نقشه ها رک
صفحه 13:
كاربري زمین:
كاربري زمین یا كاربري اراضي و یا نحوه استفاده از اراضي
عبارتست از بررسي نوع استفاده از زمین به نسبت انواع
فعاليتهاي مختلف اعم از بهداشتی د «tk, مسكوني.
اداري . تجاري که در بخشهاي بعد راجع به آن به توضيح
بیشتری پرداخته خواهد شد.
صفحه 14:
تراكم ساختماني الوع ديكري از تراكم است و الندرد
نسبت سطح زيربناي ساختمانها به مساحت منطقه (بر
حسب درصد) مي باشد. تراكم ساختماني و مسكوني نيز
منطقه است.
صفحه 15:
در اصطلاح شهرسازي. i خبار دست از مقدار زمینی
که به طور متوسط | ز هر يك از كاربري ها به ساکنان مي
رس
- اگر مساحت اراضي مسکوني يك محله 4000 نفري برابر
0 مترمربع باشد سرانه آن برابر است با جمعیت
محله به مساحت اراضی مسكوني.
- براي شهرهاي ایران معمولا سرانه بر حسب مترمربع
است. ولي تراکم عبارت از پراكندگي متوسط جمعیت در
يك واحد سطح رکه در ایران معمولا هکتا ۹ ۳
باشد. 3
صفحه 16:
اضر رت سس
1 تراکم خالص
2 تراکم ناخالص
- تراکم خالص عبارتست از نسبت جمعیت به مساحت
زمین تحت كاربري مسكوني
- تراکم ناخالص نسبت جمعیت کل ,۳۰
محدوده پا تمام شهر و شامل انواع كاربري ها و مساحات
زمين اعم از مسكوني ۰ تجاري - اداري 9 امتال آنها.
صفحه 17:
بلوك:
عبارتست از مجموعه اي از ساختمانها و قطعات مختلف
مسكوني يا غير مسكوني كه دور تا دور أنرا راه يا فضاي
عمومى و يا اراضى باير تشكيل داده باشد. هر بلوك دارای
حداقل سه و به تعداد نامحدودى بر است.
صفحه 18:
a
لبه ها و محدوده هاي اطراف هر بلوك را «بر» آن بلوك
گویند. بر حسب نوع استقرار هندسي هر بلوك و به تعداد
اضلاع هندسي آن بر وجود دارد.
صفحه 19:
حوزه نفوذ شهري:
حوزه نفوذ مستقیم شهر با در نظر گرفتن امکان دسترسي
مراکز جمعیتی اطراف به خدمات شهری (مانند مدرسه .
درمانگاه» مرکز خرید و غیره) تعیین مي شود.
صفحه 20:
حریم شهر (حوزه استحفاظي):
طبق ضولبط ایران ن قسمت از مناطق خارج از محدوده
قانيني شهر که در آن کنترل فعاليتهاي عمرلني+ از قبیل
تفکيك اراضي . احداث و تعریض معابر و ایجاد ساختمان.
بنا به دلايلي» زیر نظر شهرداري بوده و بر اساس قوانین
مربوط به شهرداریها انجام شود.
صفحه 21:
محدوده قانونی شهر
محدوده اي که طبق قانون شهرداري یا قوانین مربوط به
شهرداریها تعیین شده و مناطق واقع در ن» بر اساس
قانون جزء مناطق شهري محسوب مي شود.
صفحه 22:
محدوده خدماتی شهرداری:
طبق ضولبط ایران محدوده اي که در داخل آن شهرهاري
در مورد ارائه خدمات شهري و همچنین صدور پروانه
ساخمانی رای بت دوره م ناه 5ن
برنامه عمراني ميان مدت شهر 0
طبق ضوابط ايران برنامه عمرلني شهري كه براي هوره ده
ساله تعيين مى شود. لين دوره با توجه به شرايط و امكانات
خاص هر شهر تعيين مي كردد.
صفحه 23:
آماده سازي نقشه مبنا (1۷120 ©1585)
انواع نقشه هاي موجود:
انواع نقشه هايي که در مقیاس شهري در کشورها مورد
استفاده قرار مي گیرد نقشه هليي است که توسط سازمان
نقشه برداري کشور و معمولاً در مقیاس 12000 تهیه مي
گردد.
صفحه 24:
- علاوه بر نقشه های مقیاس 1:2000 مرکز آمار ایزان نیز |
اقدام به تهیه نقشه هايي از شهرها با همین مقیاس مي
نماید.
- فرق بین نقشه هاي سازمان نقشه برداري و مرکز آمار
ایران در لین است که نقشه های سازمان نقشه برداری به
طور دقیق تر تهیه گردیده و سطوح باز وزیر بنا و خطوط
میزان منحني ارتفاع را نیز در خود دارد.
صفحه 25:
- نقشه هاي مرکز آمار ایران فقط حدود بلوك ها و بعضي
از كاربري هاي زمین را نشان مي دهد و سطوح باز و
زیربنا را با خود ندارد.
- معمولاً پراي مطالعه كاربري شهر و هر نوع مطالعه
ديگري از شهر نیاز به داشتن عکس هوايي در مقیاس
های متفاوت نیز خواهد بود
صفحه 26:
معمولاً نقشه هاي دقیق منطقه اي توسط سازمان
جغرافياي کشور (ارتش) وبا مقیاس هاي مختلف
)1:250000 ۰ 1:150000 و اخیراً 1:25000) تهیه می
شود که حاوي کلیه عوارض طبيعي منطقه اي و شهري
است .
صفحه 27:
نقشه هاي ديگري توسط سازمانها یا مختلف نو يله مي
شود که به دقت نقشه هاي سازمان جغرافيايي آرتش و
سازمان نقشه برداري كشور نيست. همجك )| ۳۱5 مي
شود كه در دوران اخير استفاده از عكسهاى ماهواره اى
در مقیاس شهری و منطقه ای نیز کاربرد پیدا کرده است.
صفحه 28:
- معمولا مقیاس نقشه هاي مورد مطالعه ly تهیه
طرحهاي جامع و ساماندهي شهري 1:2000 مي باشد.
- این مورد بستگي به سطح شهر و مساحت ان دارد.
- در حالیکه در طرحهاي اجرليي و جزئیات آن (طرح هاي
تفصیلی) نیازمند به نقشه هایی با مقیاس 1:1000 و با
hl (go ls Goldie So ©
صفحه 29:
در سمت راست نقشه بايد به اندازه كافي فضا براي
نوشتن موارد زیر باقي بوده و آن نیز ae a
1. سازمان تهیه کننده طرح : مثلا ووات و
شهرسازي
2 مشخصات طرح: مثلاً طرح ساماندهی شهر حسن آباد
صفحه 30:
3. عنوان نقشه: مثلا کاربرد اراضی موجود
4. علائم راهنما: که هر علامت يا رنگ را معرفی نایدا
6 مقیاس نقشه : مثلاً 1:2000
7 شماره نقشه : متلا شماره 4
8 تهیه كنندكان: نام افرادی که مطالعه را انجام داده اند .
صفحه 31:
نيازمنديهاي مربوط به مشاهده ميداني:
موارد زیر مورد احتیاج است:
1. لياس مناسب فصل
2 بر حسب شرایط محیط چتر
3 کفش راحت
A زیر دستي
5. مداد و مداد تراش و پاك OF
صفحه 32:
6 انواع مدادهاي رنگي و مازيك
7 كاغذيوستي و كاغذ سفيد به اندازه كافي
8 قطب نما
9. كارد برش يا تيغه (كاردك) تيز براي برش نقشه
0. قيجي كوجك
1.كونيا و خط كش
2 معرفي نامه به نهادهاي ذیربط و کارت شناسايي
صفحه 33:
مراجع اطلاعاتي و آماري
معمولاً پراي مطالعه وضع موجود شهر و حوزه نفوذ
(منطقه) نیازمند به داشتن آمار و اطلاعاتی است که
مطالعه کننده را در جهت شناخت بهتر فضام و شاك
اش ياري خواهد داد. منلبع و مراجع اطلاعاتي را مي توان
در دو قسمت مجزا مورد بررسي قرار داد:
صفحه 34:
منابع eng اطلاعاتي 9 آماري
فروکر اقا ار
وزارت کشور
سازمان برنامه و بودجه
سازمان زمین شناسي
وزارت نیرو
سازمان هواشناسي کشور
سازمان جغرافياي ارتش
سازمان نقشه برداري ارتش
صفحه 35:
سازمان نقشه برداري کشور
وزارت مسکن و شهرسازي
وزارت كشاورزي و منابع طبيعي
سازمان حفاظت محیط زیست
سازمان میراث فرهنگي
وزارت راه و ترابري
صفحه 36:
منابع اختصاصی اطلاعا تي 9 آماري ‘
شهرداري
فرمانداري و بخشداري
سازمان آب شهر
اداره برق شهر
جهاد سازندكي
ميراث فرهنكي
صفحه 37:
اهداف و روش ها
روش مطالعه وضع موجود
مطالعه منطقه اي شناخت حوزه نفوذ
شناخت حوزه هاي نفوذ و محدوده آن
مهمترین موارد بررسي در مطالعات
منطقه اي و حوزه نفوذ:
مطالعات طبيعي و جغراف
مطالعات تاريخي
بررسي جمعیت و عوامل اجتماعي
مطالعات اقتصادي
درآمد و هزینه هاي خانوار
اراضي بر
قیمت زمین و ارزش سرقفلي
مالکیت زمین
تعیین نقش اقتصادي شهر
نقشه هاي توجيهي كاربري اراضي
مطالعات کالبدی
نحوه استفاده از اراضی
مطالعه مسکن
مطالعه معماري و بافت شهر
مطالعات شبکه ارتباطي
بررسي تاسیسات و تجهیزات شهري
صفحه 38:
اهداف 9 روش ها
برنامه ريزي و طراحي شهري بر اساس مطالعات
آموزشي به صورت يك کار عملي انجام مي شود.
هدف لن شناخت مشکلات و مسائل شهري و لزوم
بکارگیری استعدادهای منطقه ای برای بهبود زندگ
ركيري يي ي براي بهبود زندکي
مردم هر منطقه است.
صفحه 39:
مراحل مختلف مطالعه در برنامه ريزي شهري به
قرار زبر است: 201
- پژوهش ميدلني و حمع اوري آمار و اطلاعات از
وضع موجود
- تعیین هدفها و تجزیه و تحلیل داده ها
shal, = ممکن انجام اقدامات
- ارزيابي راه هاي ممکن
انتخاب و پیشنهاد
صفحه 40:
روش مطالعه وضع موجود
مطالعه وضع موجود با مطالعه شرایط موجود. قلأط ها.
امکانات بالقوه و بالفعل و محدودیت هاي کالبدي,
طبيعي. اجتماعي. اقتصادي شهرحاصل مي شود.
تقسیم بندي موارد مورد مطالعه وضع موجود
شهر:
- بررسي شهر در سطح منطقه و شناخت حوزه نفوذ
ی ی اي
" بررسي تاريخي
صفحه 41:
بررسي اجتماعي و جمعیت
بررسي اقتصادي
بررسي کالبدي
بررسي تاسیسات و تجهیزات شهري
- بررسي ترافيك و شبکه ارتباطي
صفحه 42:
مطالعه منطقه ای شناخت حوزه نفوذ
- هدف تعیین جایگاه شهر نسبت به فضايي که ,در آن
تنیده شده. و مطالعه رابطه متقلبل بین شهر و ن منطقه
اد
- معمولا واه شهرسازي بدون در نظر گرفتن فضاهاي
اطراف که بطور روزمره و بر اساس موارد مختلف در
رتباط مستقیم با شهرند. معنايي ندارد
صفحه 43:
منظور از شهر در برنامه ريزي شهري
- در برنامه ريزي شهري. مراد از شهر مطالعه حوزه نفوذ
شهر يعني فضايي با رابطه متقابل بین شهر و محیط
پیرامونش از نظر طبيعي - اقتصادي - اجتماعي است
صفحه 44:
شناخت حوزه هاي نفوذ و محدوده آن
- بعد از معرفي سطوح بالاتر و عمومي منطقه اي( استان
< شهرستان). باید به شناخت و تعیین حوزه های نفوذ
مستقیم و متقابل شهر با نواحی اطراف پرداخت.
مشخص كردن لين محدوده به دو روش (انجام مصاحبه یا
...)امكان پذیر است ؛
1- دامنه ارسال روزنامه هاى محلى
2- برآورد میزان رفت و آمد انواع وسایل نقلیه ميان شهر
و شكونتكاه هاى اطراف أن با مقاصد گوناگون
صفحه 45:
- بعد از اتمام مصاحبه. و انتقال داده ها به جدول, نتایج
را به نقشه منتقل نموده و حوزه نفوذ با ترسیم محدوه
أن تعيين مي شود.
"این حوزه نفوذ مي تواند. يك روستا . يك شهرء كي
باشد که بطور ALS
روزي با شهر در ارتباط متقابل است.
صفحه 46:
مهمترین موارد بررسي در مطالعات منطقهباي
و حوزه نفوذ:
. بررسي ويژگي هاي جفرافيايي شهر و منطقه آن
. بررسي هاي جمعيتي
. آموزش و پرورش
. بهداشت و مراگز درماني
. كشاورزي و دامداري
ele ey,
صفحه 47:
37 بررسي حوزه هاي نفوذ اداري ١ رتباطي 3 خدماتي
شهر در رابطه با شبکه | رتباطي
8 حوزه هاي عمران «gts, شهرها و شهرك هاي
اطراف
9 بررسي عوامل اجتماعي
0. مطالعه اماکن تاريخي
11 . موقعيت از نظر تقسيمات كشوري
سيان
20000
صفحه 48:
مطالعات طبيعي و جغرافيايي
براي شناخت شهر از نظر طبيعي و تاثیر آن در مسائل
موجود و آینده شهر. باید موارد زیر مورد مطالعه قرار
گیرد:
. وضع طبيعي و نقش آن در مکان گزيني شهر
. تراکم جمعيتي. و ويژگي هاي طبيعي محلات شهر
. پوشش گياهي شهر و زمین هاي اطرآف آن
. موقع جغرافيايي شهر
صفحه 49:
5 توپوگرافي و جهات شیب زمین و حطوط همطراز
6 بررسي ارتفاعات و عوامل طبيعي از نظر چشم انداز
7 عوامل اقلیمی و میانگین 15 ساله ۱٩ Meals
8 بررسي وضع سیل و سیلاب در شهر و اراضي اطراف
صفحه 50:
مطالعات تاريخي
آگاهي از شرایط گذشته شهر مي تولند روند توسعه
آینده شهر را مشخص سازد.
در زمینه تاريخي شهر انجام مطالعات زیر ضروري است:
1 هسته اولیه شهر
2 مراحل گسترش تاريخي شهر
3. نقش عوامل گوناگون در تشکیل شیکه ارتباطي آن؛
بافت شهر و تراکم ساختمان ها
صفحه 51:
4 وجه تشمیه شهر
5 بافت ها و ساختمان هاي تاريخي
6 تهیه نقشه موارد ذکر شده
صفحه 52:
بررسي جمعیت و عوامل اجتماعي
شناخت ويژگي هاي جمعيتي براي برنأمه ريزي شهري
اهمیت زیادی دارد .
این نوع مطالعات شامل دو بخش است:
1. مطالعه جمعیت ( با استفاده از داده هاي سرشماري
ها و گردآوري اطلاعات محلي از طریق پرسشنامه و
تقسیم شهر به مناطق همگن و نواحي آماري)
2 ما
صفحه 53:
مطالعات اقتصادی
شناخت ساختار اقتصادی شهر
1 ساخت اقتصادي منطقه اي که شهردر Bl واقع شده
2 سطح درآمد گروه هاي مختلف مردم
3 هزینه هاي خانوارها
A رابطه ساختار اقتصادي شهر و منطقه در بخشه هاي
گوناگون اقتصادی
. بررسي خدمات شهري . بودجه شهرداري
صفحه 54:
6 وضعیت مالکیت زمین هاء. ارزش زمین و اجاره بها
on
در صورتیکه شهر یا منطقه لن در محیط كشاورزي 7
باشدء بررسي مسایل اقتصاد كشاورزي ضروري است
صفحه 55:
مشاغل تجاري
براي واحدهاي خدماتي شهر. خرده فروشي odes «la
فروشي هاء دفاتر خصوصي و ... بايد به صورت نمونه اي
اقدام به جمع آوری پرسشنامه کرد.
صفحه 56:
درآمد و هزینه هاي خانوار
1. از طريق تنظيم يرسشنامه اجتماعي 5 اقتصادي
(خانوار) اقدام به جمع آوري داده هاي درآمد ها و
هزینه هاي خانوارها مي نماييم.
2. همجنين از طريق آمار موجود در مركز آمار ايران و
بانك مركزي
صفحه 57:
قیمت زمین و ارزش سرقفلي
براي تعيين قیمت زمین به صورت هاي زیر انجام مي
شود
1 استفاده از پرسشنامه
2 مراجعه به بنگاه های مسکن و مردم
3 برداشت از نقاط مختلف شهر و نملیش آن به صورت
خطوط منحني میزان
صفحه 58:
اراضي بر
اراضي واقع در بر خیابان ها و معابر » که معمولا گران
تر از اراضی اطراف خود هستند.
ارضی داخل
اراضي که در بر خیابان ها و معابر قرار نگرفته اند و
قیمت آنها یکدست تر است.
صفحه 59:
مالکیت زمین
؟ ملاکیت زمين د ارتباط با آینده شهر مهم است.
© نوع مالکیت زمین به نسبت سطح درآمد خانوارهاي
آینده. سرمایه گذاري در مسکنة میزان بودجه مورد نیاز
براي عمران و توسعه شهر در آینده مهم مي باشد
صفحه 60:
مطالعه وضعیت مالکیت زمین شهر در گروه های«مختتلف
انجام مي شود : 1
. موقعیت اراضي شخصي
موقعیت اراضي دولتي
. موقعیت اراضي وقفي
ON lisesi:
. تهیه نقشه مطالعات وضعیت اراضي در گروه هاي فوق
صفحه 61:
۳ بر wae اقد ادي co
1 تعیین ارزش افزوده ها « رابطه کلیه هزینه ها و
درآمدها و سرمایه گذاری ها در مقطع زمانی معین)
2 استفاده از روش بوژوگارنیه و ژرژشابو ر بویژه براي
شهرهای کمتر از 2500نفر) درصد اشتغال در بخش
هاي مختلف اقتصادي و تعیین وضعیت افتصای شهر
در مثلث فرضی(صفحه 51 کتاب) ۱
صفحه 62:
3. تهيه يرسشنامه براي آگاهی از فعالیت هاي مختلف
اقتصادي شهر در برآورد بودجه عمراني طرح هاي
ae
صفحه 63:
مطالعات كالبدي
مطالعات كالبدي در سه مرحله انجام مي شود:
٠. el نحوه استفاده از اراضي
2 مطالعه مسکن
3 معماري شهري
صفحه 64:
نحوه استفاده از اراضی
- مطالعه کاربری زمین G کاربرد زمين Land
6 بدست آوردن اطلاعات اساسي ۱ از ويژگي هاي
زمين و فعالیت هاي مختلفي که در شهر وجود دارد
است ,
- نقشه كاربري زمین اطلاعات لازم را در مورد
پراكندگي انواع فعالیت هاي شهري و سطوح كاربري
در اختیا ار ما قرار مي دهد.
صفحه 65:
مطالعه كاربري زمین شلمل مراحل زیر است:
1. تهیه نقشه کاربري زمین و مساحت آن
2 مطالعات و تهيه نقشه هاي توجيهي كاربري زمين
3 تهیه نقشه كاربري زمین
4
5
نقشه پایه با مقیاس 20000
تقسیم شهر به مناطق همگن
صفحه 66:
7 روش جمع آوري اطلاعات دور زدن بلوك ها ( نواحي
داخل مناطق همگن)در جهت عقربه هاي ساعت
است:
8 تهيه Sore کاربري اراضي در گروه هاي طبقه
بندي شده
9 نمایش داده های با رنگ های مختلف در روی نقشه
صفحه 67:
نقشه هاي توجيهي کاربري اراضي
براي مشخص كردن نحوه پراكندگي كاربري ها تهیه
نقشه توجيهي ضروري است.
این نقشه ها به قرار زیرند :
: نقشه طبقات ساختمان ها
د نقشه زمانی(عمر) ساختمان ها
نقشه كيفيت كاربرد مصالح ساختماني
صفحه 68:
مطالعه مسکن
به منظور شناخت جمعیت بلید از طریق پرسشنامه اقدام
به جمع آوري اطلاعات در مورد مسکن نمود.
برای مطالعه مسکن
۰ بررسي ويژگي های آماری كن در شهر
. میزان اجاره نشینی
. تعداد خانوارهاي ساکن در واحد مسكوني
. تعداد نفرات 1 /
. تعداد اتاق
صفحه 69:
مطالعه معماري و بافت شهر
بافت یعنی بهم تنیده شدن و نحوه استقرار 9 تطبانها
و ترکیب آنها با یکدیگر و در ارتباط با, شبکه راه ها
و بر اساس شرایط محيطي محل
در اين مطالعه تررك هاي زير ضروري است:
1. كيفيت طراحی شبکه راه ها ۰ معابر و را ۳۳
2 شناخت نقش عوامل مختلف در شکل گيري بافت
شهري
صفحه 70:
در بررسي بافت هاي شهري مطالعات زیر ضروري
است:
. بافت شهر و ويژگي هاي معماري آن
ا ۳
. باقت مناطق حاشیه اي
. محله ها ومراکز آنها
. نقش عوامل مختلف در معماري و بافت شهر
صفحه 71:
6 تاثیر متقابل معماري قدیم و جدید با عوامل
طبيعي, اقتصادي- اجتماعي- فرهنگي mag
7 ارلئه عکس ها و تصاویر بافت هاي قدیم و جدید و
حاشیه اي
صفحه 72:
بررسي تاسیسات و تجهیزات شهري
تاسیسات شهري شامل : امكانلتي مانند آب .برق .
تجهیزات شهري شامل : طیف گسترده اي از
خدمات عمومي شهري ( آموزشي . بهداشتي . و...)
صفحه 73:
مطالعات شبکه ارتباطی
با مشخص شدن شرلیط شهر مي توان به این
نتیجه رسید که فضاهاي موجود و ساختماني که
نتیجه اي از خصوصیات طبيعي . اجتماعي و...
هستند. براي ارتباط با هم نيازمندا را eek,
ارتباطی هستند.
صفحه 74:
مطالعه شبکه راه ها داراي موارد زیر است:
1 معرفي موقعیت ارتباطي شهر در سطح منطقه
2 مطالعه دروازه اي( میزان تردد وسائط نقلیه در
ساعات پر تراکم)
3 بررسي پایانه هاي شهر
4 وضع کالبدي معابر داخل شهر آسنالت ۰ خاكي
heme
5 حجم رفت و آمد در معابر
صفحه 75:
تجزیه و تحلیل و الگوي آینده حوزه نفوذ امکانات رشد وتوسعه
تعیین نقش آینده حوزه نفوذ سنجش امکانات اجتماعي واقتصادي شهر
نقث 020030 بافت موجود قابل نگهداري
نقشه كلي كاربري زمين در حوزه نفوذ
احتمالات رشد و بيش بينى جمعيت حوزه نفوذ
الكوي تسهیلات عمومي و زیر بنايي
رفع کمبودها و نيازمندي هاي موجود
تجزبه و تحلیل شهر مورد مطالعه
محدودیت ها و موانع رشد وتوسعه
صفحه 76:
تجزیه و تحلیل و الگوي اینده حوزه نفود
شناخت كمبودهاي موجود و نیاز آینده
به منظور پاسخ گويي به کمبودها و تدوین برنامه » بايد
به شرايط محط حوره نفوذ توجه کرد. این کار در
دو مرحله انجام مي شود:
1 . تعیین نقش اه حوزه نفوذ با استفاده ار امكانات
2 رفع کمبودها و نواقص موجود
صفحه 77:
تعيين نقش آينده حوزه نفوذ
* داده ها و قابليت هاي موجود در چارچوب اهداف
توسعه منطقه اي و كشوري . مي تواندجایگاه و نقش
اقتصادى آينده حوزه نفوذ را تعيين نمايد
* ارزش های اقتصادی موجود. توان ها و قابلیت های
ل و استفاده از توان هاي محیطی 9 انسانى كمك
ارزنده اى براى رسيدن به اهداف توسعه مى نمايند.
صفحه 78:
عوامل موثر براي تعیین نقش اقتصادي آینده حوزه نفوذ:
درصد اشتغال
جایگاه حوزه نفوذ در برنامه هاي اقتصادي و اجتماعي
کشور
درآمد خالص و ناخالص
ارزش افزودهها در بخش هاي مختلف اقتصادي موجود
توان هاي محيطي ِ
تعداد جمعیت و پیش بيني آبنده
موقعیت حوزه نفوذ در شبکه ارتباطي
برنامه های اجرا شده. در دست اجرا و آینده دولت در سطح
حوزه نفوذ 7
عوامل بازدارنده رشد و توسعه اقتصادی آینده
صفحه 79:
نقشه كلي كاربري زمین در حوزه نفوذ
با تهيه نقشه کاربري حوزه نفوذ مي توان الگوي
مکانیابی فعالیت های آینده حوزه نفوذ را تعیین نمود.
صفحه 80:
احتمالات رشد و بيش بيني جمعيت حوزه
نفوذ
5 تعيين حدود جمعيت آينده شهر بستكي به امكانات
5 استعدادهاي حوزه نفوذ و طرح هاي آینده آن دارد
* استقرار جمعیت در حوزه نفوذ در ارتباط با نقاط
شهري و روستايي حوزه نفوذ مي باشد.
صفحه 81:
الگوي تسهیلات عمومي و زبر بنايي
براي رفع نيازمندي هاي عمومي و زيربنليي جمعیت و
تاسیسات مورد نیاز آینده موارد زیر ضروري :
1 ار کی له را تارمن با
2 تمس سلسله راتس eles ee
3 تعيين مراکز یی در جه 123 و
صفحه 82:
رفع کمبودها و نيازمندي هاي موجود
بر مبناي الگوي ارلئه شده که کلیه نقاط ضعف پا شدت
آن مورد بررسي قرار گرفته و تجزیه و تحلیل شده
است: مي توان مراکز جمعيتي موجود در حوزه نفوذ را
مورد بررسي قرار داد و كمبودهاي احتمالي آنها را
مشخص نموده برنامه زمان بندي رفع آنها را تهیه کرد.
صفحه 83:
مطالعلتي که بلید براي طرح حوزه نفوذ و شراط أينداةآن
ارات شود شامل موار د زیر است:
. شهر مورد مطالعه یکی از نقاط حوزه نفوذ است که از
. است نقش آینده آن با توجه به امکانات محیطی تعیین
شود
+ با شناخت امکانات محیطی نقش Pee Peta,
ا اا ا
. برخي ازكمبودهاي موجود شهر برطرف خواهد شد.
. به شهر و حوزه نفوذ به صورت يك ناحیه شهري, بزرگ
نگریسته شده و برنامه توسعه لٌن در رابطه با حوزه نفوذ آن
مى باشد
صفحه 84:
تجزبه و تحلیل شهر مورد مطالعه
قبل از ارائه طرح ييشنهادي براي شهرء بايد در مبحث
تجزيه وتحليل به برسى و شناخت امكانات و محدوديت
ها ي توسعه شهر پرداخت وشرایط اجتماعي واقتصادي
نقش اقتصادي پیش بيني جمعیت ومعیار هاي مورد
استفاده را تجزیه وتحلیل کرد. انواع راه حل هاي را که
مي تولند براي شهر به عنوان ل الگوي توسعه مورد استفاده
قرار كيرد برسي کرد سطح احتیاجات آینده وسطوح
مختلف مورد نياز راجه نسبت جمعيت أينده 3 00017
كرد و اهداف آنرا مورد برسي قرار داد.
كاركه برامه ريزي هري
صفحه 85:
محدودیت ها و موانع رشد وتوسعه
منظور از محدودیت هاي توسعه عبارت است از :
آنگونه عناصر یا عواملي است که در جهت رشد وتوسعه
مي تواند مانعي را به وجود آورد:
1. محدوديت هاي رشد كللبي مانند حریم راهها رود
خانه ها جاهها
2. محدوديت هاي توسعه اجتماعي اقتصادي مانند
محدودیت هاي بودجه هاي عمراني شهر
صفحه 86:
امکانات رشد وتوسعه
عواملی نیز به عنوان امکانات رشد وتوسعه وجود دارند.
امکانات نیز بر حسب کالبدی یا اجتماغی واقتصادی
به دو دسته تقسیم مي شود
. امكانات كالبدي يعني آنگونه عواملي که براي رشد
كالبدي وتوسعه شهري و طراحي ورفع نياز هاي
شهري در سطح شهر واراضي اطراف آن وجود دارد .
. امكانات اقتصادى - اجتماعى
صفحه 87:
در ارتباط با امکانات رشد و توسعه اقتصادی واجتماعی
نیز مى بايد مطالعات عمیقی صورت گیرد
توان هاي اجتماعي مردم
نقش مشارکت هاي مردمي
استفاده از نيروهاي خود جوش مردمي
توان های اقتصادی مردم
امکانات سرمایه گذاري بخش عمومي و خصوصي
استفاده از امکانات بالقوه ای هستند که می توانند
بالفعل درآیند و زمینه را در جهت تعللي آماده نماید
صفحه 88:
سنجش امكانات اجتماعي واقتصادي شبهر
از جمله امكاناتي كه شهر اينده بايد در ارتطاط يل انها
مورد سنجش قرار كيرد موارد زير است
1. منابع اب (اعم از زير زميني يا سطحي ) وقابليت
هاي آن براي شرب صنعت كشاورزي
اشاح رين رمتسي
3 منابع اقتصادي بخش عمومي وخصوصي و سازمان
هاي عمراني شهر و امکانات سرمایه گذاري
صفحه 89:
4 امکانات وتوان های طبیعی محیط خاك مرتع اقلیم
كوه
5. امكانات اجتماعى فرهنكى و مردم همراه با كروه ها
و سازمان هاي مختلف اجتماعي
6. زير بناي كالبدي شهر وتاسيسات موجود
7 منابع انساني : سواد تخصص مشاغل تعداغد ساختار
و
صفحه 90:
نتیجه گیری از بحت امکانات ومحدودبت
هاي توسعة شري
در مجموع مطالعه امكانات و محدوديت هاي رشد و
توسعه شهر بايد به دو نتيجه برسد
الف) نقشه اي كه امكانات و محدوديت هاي توسعه
كالبدي را نشان مي دهد وهمگونه قابلیت ها و امکانات
را باید در آن مشخص کرده و در نقشه نشان ۷۰
صفحه 91:
مهمترین عواملي که بلید در نقشه امکانات ومحدویتها
باید نشان داده شوند به قرار زیر است
. بافت موجود قابل نگهداري
2 ساختمان ها وبلفت هایبه ارزش تاریخی و محدوده
رانها ۱
. ساختمانهاي تخريبي و غیر قابل نگهداري
. شبکه راه هايي که به عنوان لبه محسوب مي شوندو
بلفت شهري ربه دو قسمت تفسیم مي کنند » مانند
بزرگراه هاء خطوط آهن. راه هاي آبي رودخانه اي.
کرگه رم يزيشبري
صفحه 92:
5. پابانه هاي شهري
6 باغات و فضاهای سبز
7. جنكل ها
و
ب) بايد Gal نقشه باگزارش مدوني همراه a6)
لین امکانات استفاده از زمین و حدود و ol cel
محدوده قانونی شهر مشخص شده باشد.
صفحه 93:
تعیین اهداف سرانه مسکوني
بيش بيني هاي آينده در جهت نيل به اهداف نکات مهم درتعیین سرانه ها
بيش بيني هاي ديكر سرانه هاي غيرمسكوني
پیش بينى هاي اقتصادي و اشتغال سلسله مراتب تنظيم سرانه ها
ضابطه ها و معيارها بررسي كمبودها يا مازاد زمين در وضع موجود
عوامل موثر در تعيين سرانه ها
انتخاب سرانه
صفحه 94:
تعبین اهداف
* یکی از اقدامات شهرسازی تعیین اهداف توسعه و
رشد اجتماعی و اقتصادی است .
* طراحي کالبدي شهر در روند این رشد و توسعه قرار
دارد و انعكاس cle aim فرهنكى. اجتماعى. اقتصادى
» معيشتي . طبيعي و محيطي بر جهره و سيما و كالبد
و روحيه شهر مي باشد.
* يكي از وظايف شهرسازي و برنامه ريزي شهريء در
راستاي نيل به اهداف. استفاده از امكانات موجود و -
صفحه 95:
پیش بینی مناسب در ارتباط با واقعیت های محيظ
و ارزشيابي آثار و پيامدهاي مطلوب برنامه ريزي
برای آینده است.
از مهمترین اهداف توجه به ارزش هاست
صفحه 96:
شهرسازي داراي دو گرايش علمي است :
1. طرح ريزي شهري
. برنامه ريزي شهري
نقطه مشترك این دو گرایش که مکمل و متمم
یکدیگرند. وجوه شهري و محیط متنوع آن نت
برای تحقق اهداف باید چهارچوب و مشخصات طرح
Ree eee |
برای تعیین اهداف امکانات و استعدادهای محیط و
نیز » تنگناها و محدودیت هلی آن بای 9۳
گردد. ۱
صفحه 97:
نکات مورد توجه در برنامه ربزي ده ساله آینده
شهر:
. تعداد جمعیت در پایان دوره طرح
. مشخصات و خصوصیات جمعیت آینده هدف از طرح
اق - اج شهر
. الكوي توسعه كالبدي شهر
. سطح نياز به مسكن
. الكوي توسعه اج- اق آيندهارتباط شهر با حوزه
نفوذخود . منطقه و كشور
توسعه آينده و زة
صفحه 98:
پیش بيني هاي آینده در جهت نیل به اهداف
پیش بيني صحیح يکي از اقدامات ضروري در برنامه
ریزی آینده است. و باید بر اساس واقعیت ها باشد.
صفحه 99:
* پیش بینی جمعیت باید بر اساس اهداف طرح باشد.
؟ فنون مختلفي براي پیش بيني جمعیت لازم است.
؟ اشتغال و نقش اقتصادی آینده شهر دا ی ار
جمعیت آینده شهر تاثیر دارند.
* پیش بيني جمعیت پنج ساله و ده ساله پا بر حسب
دو مقطع سه ساله و چهار ساله می باشد.
صفحه 100:
* مقاطع زملني پیش بيني جمعیت te له
مراتبی کردن اجرای برنامه ها است.
خدمات مختلف در دوره هاي زماني مشخص مي باشد.
صفحه 101:
پیش بینی های اقتصادی و اشتغال
* برخي اوقات پیش بيني اشتغال قبل از پیش بيني
جمعیت صورت مي كيرد.
* بر مبنای اهداف اج - اق و نقش آینده شهر » بر
اساس روشهاي اقتصادي خاص پیش بيني اشتغال انجام
صفحه 102:
0 نهادهاي اج = اق
صفحه 103:
مواردي که در عرضه برنامه ريزي شهري oat peed oly
باید مورد توجه باشد به قرار زیر است:
. احتمال تقاضا براي در مورد توسعه زميني
. تقاضا براي حرکت کالا و مواد خام
. محلی که زمین می تواند توسعه یابد
5 تقاضا برای کار در بخ pou های LS مختلف اقتصادی
. مهاجرت يذيري و مهاجرت فرستي تحت عوامل
اقتصادي
5 رابطه نيروي اقتصادي با عرصه مسکن و تا بات
عمومي و اجتماعي
صفحه 104:
1 پیش بینی تعداد مورد نیاز مسکن بر اسا تعداد و بعد
خانوار
بش ی تعداد دانش آموزان در مقاطع مختلف
. بيش بيني ميزان نياز به زمین در طرح آینده
. بيبش بيني ظرفيت و ميزان تاسيسات زيربنايي
. پیش بيني بودجه ها و هزينه هاي عمراني طرح
1 بيش بيني قابليت انعطاف در طرح ييشنهادي
صفحه 105:
7 بيش بيني دلنش دلنش فني و بيشرفت أن ذر يخثر
هاى اقتصادى
بيني حوادث غير مترقبه
9 پیش بيني خصوصیات فر هنگي و اجتماعي ناشي از
نقش اجتماعى محلات
0. بيش بيني هاي زيست محيطي براي جلوكيري از
صفحه 106:
هو نی
* تعیین ضابطه و معیاربراي محتواي برنامعاهادأراي
a ی ی ی
* چارچوب برنامه ريزي آینده بیشتر در قللب ضابطه
ها و معیارها تعیین مي شود.
* اهداف مورد نظر شرایط ضولبط و معیارها را تعیین
می کند.
* براي تعیین ضابطه ها و معیارها به تدوین سرانه ها و
تراکم هاي شعري نیازمندیم
صفحه 107:
عوامل موثر در تعیین سرانه ها
۰ 1. سرانة هاي كاربري ها برحسب عرف 9 عادات مردم
محل
. میزان زمین قابل استفاده در آینده شهر
. مالکیت زمین
0 سطح درآمد خانوارها
. بعد خانوار و تعداد جمعيت آينده
صفحه 108:
7 عوامل طبيعي
8 عوامل اقليمي
9 خصوصیات محله بندی آینده
10 بودجه های عمرانی شهر
Al نظام حمل ونقل آینده
2. نوع طراحي تاسیسات زيربنايي
وه
صفحه 109:
انتخاب سرانه
براي دستيابي به ضابطه ها و معيارهاي سرانه مورد نظر
انتخاب مى شود .
سرانه مسكونى بسيار حائز اهميت است.
صفحه 110:
سرانه مسكوني
* براي تعيين سرانه مسکوني باید شرایط اقليمي و
اجتماعي شهر مورد نظر و دیگر عوامل که قبلا توضیح
داده شد ۰ مورد توجه قرار داد.
* ابعاد و اندازه خانوار نیز حد نیاز به فضای زیستی را
صفحه 111:
عوامل موثر براي تعیین سرانه مسكوني :
. نیازها و احتیاجات يك خانوار به سطح متوسط زر نا
. فعالیت هاي معيشتي در خانوار( برخي صنایع دستي)
. سنت هاي استفاده از واحدهاي مسكوني اندازه خانوار
مویط راک
. مبنا قراردادن بعد متوسط جمعیت در وضع موجود
. اختصاص سرانه فضای باز ازمجموع سرائه زیربنا
۰ سلسله مراتب پخش تاسیسات به نسبت/ رگ
صفحه 112:
؟ خانواده کوچك ترین اجتماع شهری است.
؟ استقرار چند خانواده در کنار هم کوچه و از مجموع
* مجموع چند محله ناحیه شهري, و چند ناحیه
شهري منطقه شهري را بوجود مي آورد.
* شهرها نیز متشکل از چند منطقه شهري هستند.
97 هر محله ناحیه و منطقه شهري داراي مركزي Coal
که نيازمندي هاي شهري را برآورده مي سازد
صفحه 113:
* توزیع مناسب تاسیسات شهري در محلات و نواجتي
ومناطق شهري موجب تعادل و توازن فعالیت ها و زندگي
بهتر مردم شهر مي شود.
* کارکرد مراکز شهري, سرانه كاربري ها و تعداد جمعیت
محلات و نواحي شهر در توزیع تاسیسات شهري اهمیت
دارد.
* معمولا 45 تا 55 درسدا اراضي به كاربري مسكوني ,20
تا 35 درصد براي راه ها و 15 تا 20 درصد براي
تاسیسات شهری اختصاص می دهند.
صفحه 114:
نکات مهم درتعیین سرانه ها
* در تعیین سرانه ها فقط آینده و جمعیت شهر مورد
توجه نباشد. بلکه كارايي شهر با استمرار توسعه كالبدي
و افزایش جمعیت مد نظر قرار كيرد.
* آینده نگری لازم نسبت به زمان بعد از دوره اجرای
طرح اهمیت دارد .
صفحه 115:
*در طرح و برنامه ریزی سرانه ها باید به سلسله مراتب
مسکولی شهر نوجه کرد
گایتدا نيازهاي يك منطقه (سرانه و مساحت) و سپس
نواحي و در آخر محلات شهري در نظر گرفته شود.
صفحه 116:
بررسي کمبودها پا مازاد زمین در وضع موجود
* بعد از مشخص شدن معیارها و سرانه ها بخصوص
سرانه هاي غيرمسكوني مي توان به نسبت جمعیت
موجودد و سرانه هاي پيشنهادي به محاسبه کمبودها و یا
مازاد زمین در وضع موجود پرداخت
* میزان کمبودها و مازاد زمین را در جدولي تنظیم
نمود
صفحه 117:
فایده تنظیم جدول مورد نظر موارد زیر است:
1. سطح نیاز به رغفع کمبودهاي انواع تاسپسات شهري
2 تعیین میزان قابلیت هاي توسعه در درون بافت ها
3. اشباع بودن فضا به نسبت سطوح مورد نیاز آینده.
صفحه 118:
راه هاي ممکن براي اقدام
مشارکت هاي اجتماعي
طرح پيشنهادي از دیدگاه
برنامه ريزي
سلسله مراتب راهها
نحوه پراكندگي جمعیت
جایگاه انواع تاسیسات شهري
هماهنگي با دیگر تخصص ها
طرح يشنهادي از دید گاه
طراحي كالبدي
مراحل طراحي
نکات مهم در طراحي شهري
تداوم در حفظ بافت هاي تاريخي
نتیجه گيري از طرح پيشنهادي
و برنامه پيشنهادي
صفحه 119:
راه های ممکن برای اقدام
* براي تراورفن اهداف راه هاي مختلف وجود دارد.
بهترین راه طرح كالبدي نيست بلكة راه هاي
اجتماعي و اقتصادي كه در شرايط مختلف بايد متفاوت
باشد لمکان پذر ات
* بعد از انتخاب اهداف که با شناخت امط و وا
هاي [ ن در ابعاد مختلف صورت مي گیرد
* در تدوين راه حل ها بايد به نكات زير توجه نمود:
صفحه 120:
. وضعیت بودجه و امکانات اقتصادی شهر
. ابزارها و وسایل برنامه ريزي و طراحي
. منافع گروه هاي سودمند از طرح
. تعیین حد برآورده شدن خواسته هاي عموم مردم از
طرح
۰ کیفت اراضي حوزه پيراموني
. ارگان ها و سازمان هاي ناظر بر طرح
صفحه 121:
9 مشارکت هاي اجتماعي
0. چگونگي تاتیرات متقابل شهر و منطقه پيراموني
11 ارزيابي راههاي ممکن و انتخاب
* بعد از پیشنهاد و ارائه انواع ol, حل ها باید آنها را
نسبت به اهداف طرح اقتصاد آینده و دیگر نقطه نظراتي
که مطرح شد مورد سنجش قرار داد
* طرح باید بر مبناي اصول ومعیار هاي مختلف صورت
گیرد باید به نقطه اي رسید که بر مبناي تعیین اولویت
هاي شهرکدام گزینه مي تولند بهتر مطلوب تر اقتصادي
تر و قابل اجرا تر باشد
صفحه 122:
* طرح پيشنهادي بعد از انتخاب بهترین طرحي که
میتواند در ابعاد مختلف و بر اساس اهداف در نظر
گرفته شده براي اينده شهر مورد برنامه ريزي قرار گیرد
باید به توضیح در ارتباط با جزئیات واصول محتوايي
طرح پيشنهادي باید موضوع از دودیدگاه برنامه ريزي و
طراحي مورة برسي قرار كيرد
صفحه 123:
طرح پيشنهادي از دیدگاه برنامه ريزي
* به استنادي که در مرحله تجزیه وتحلیل مورد توجه
قرار گرفت و در آن خلاصه پیش بيني نقش اقتصادي
شهر تعداد جمعیت وخانوار ومعیار هاي کار بري زمین
بررسي شدء
* طرح آينده بايد ياسخ كوى مسائلى POPES PEA,
ريزي به منظور ان صورت كرفنه است و در ان موارد
زیر وصوت ده می نود
صفحه 124:
محله بندي ها ناحیه بندي ها و منطقه بندي هاي شهري
* يكي از راههاي پخش خدمات عمومي شهري وانسجام
لازم در زمينه هاي مختلف طراحي شهري توجه به
1 تقسيم بندي حدودي شهر در قالب فضا هاي مختلف
شهری است .
صفحه 125:
تقسیم بندي شهر باید داراي سلسله مراتب زیر باشد
2 جایگاه حدودي مرکز شهر و مرامز منطقه اي کمكت
کننده به مرکز شهر مشخص باشد
3 در هر منطقه شهري سلسله مراتب ناحیه شهري و
تعداد آنها و حدود مراکز ناحیه اي تعیین باشد
صفحه 126:
* سلسله مراتب راهها تابعی از درجه بندي انواع
فضاهاي شهري نوع تراکم جمعیت و خانوا در آنها و
میزان رفت وامد به مراکز مختلف شهري به نسبت انواع
فضاهای شهری است
* به طور اصولي راهها باید ارتباط مناسبي را بين فضا
های شهری به و حود آورد و اهداف ee A / =| jb
تباقر
صفحه 127:
نحوه پراکند گی جمعیت
با مشخص نمودن حدود فضاهای شهری مسما باید
تعداد جمعیت و خانوار ساکن در انها به میزان
خصوصیات مخطلف وظرفیت هاي فضا مورد توجه قرار
كيرد .اين مورد در حالتي رفت و برگشتي قرار دارد
صفحه 128:
جایگاه انواع تاسیسات شهري
بعد از مشخص شدن محل استقرار جمعیت و خانوار
وقطعات مسکوني بر اساس نوع تراکم ها و سرانه هاي
يشنهادي و ضولبط ساختماني و همچنین سلسله مراتب
محله car هاو ناحیه بندي ها و شبکه راههاي شهري
باید به جایگزین يني انواع تاسیسات شهري و..پرداخت .
صفحه 129:
هماهنگی با دیگر تخصص ها
مهمترین این تخصص ها به شرح زیر است
1 متخصص اب در طراحی شبکه اب
2 متخصص برق طراحي شبکه برق
3 متخصص زیست محیطی در مکان یلبی فعالیت هاي
سالم
صفحه 130:
طرح پشنهادي از دید گاه طراحي کاليذي
طراحي شهري مستلزم شناخت دقیق مسائل شهر در
ain; هاي مختلف مي باشد که مي توان ان را
مظهري از ارزش هاي مادي ومعقول که در قالب پدیده
های کالبدی ظاهر می شوند دانست
صفحه 131:
مراحل طراحي
بنا بر انچه امده طراحی شهري مستلزم شناخت دقیق و
کامل مسائل شهراست تا بر اساس ان جه ارلئه راه حل
هاي مناسب براي شهر پرداخت .
صفحه 132:
در چهار چوب طراحي شهر بلیدبه تعیین عوامل
زیر پرداخت
¢ ساخت ييشنهادي شهر و نوع بافتهاي مورد نظر
ساخت و شالوده محلات و طراحى انها
ِ ساخت و طراحی شبکه راه هاي شهري
A طراحي كاربري ها و...
صفحه 133:
نکات مهم در طراحي شهري
* طراحي شهري به عنوان يك تخصص علمي و هنري
از دامنه هاي بسیار وسیع تر از آنچه در نوشتار به آن
پرداخته شده بر خوردار است
* در لین قسمت به دلیل پيوستگي ويگانگي طراحي با
برنامه ريزي شهري به بیان بعضي اصول مقدماتي آن
پرداخته میشود
صفحه 134:
تداوم در حفظ بافت هاي تاربخي
* ساختمان هاي شهر و يا محلات شهر در طرح
پيشنهادي باید مورد توجه قرار گیرند .
* نقش طراحی شهری استفاده از نکات مثبت طراحی
كالبدي موجود شهر و انسجام بخشي به ان است
صفحه 135:
نتیجه گيري از طرح پيشنهادي و برنامه پيشنهادي
در طرح پيشنهادي بلید نکات زیر به وضوح روشن(باشد:
1. جهات توسعه آینده شهر بر مبنای استعداد های
زمین عوامل اقتصادي وسيماي شهریو امکانات و
محدودیت های توسعه
2 شخصیت معماری شهر به نسبت خصوصیات
محيطي آن ,
3 تعیین کاربري ها ي زمین ودر سطح شهر آینده
باتوجه به معیار هاي پيشنهادي و...
صفحه 136:
ويژگي ها
ضوابط جنبي
عوامل اقليمي
عوامل اجتماعي و فرهنگي
عوامل اقتصادي
مهمترين نقشه هاي تجزيه و تحليل بي 1
صفحه 137:
ويژگي ها
مهمترین ويژگي هاي يك طرح موفق :
1. ارتباط شهر با محیط شهر و حوزه نفوذ مشارکت
2
2 پیش بيني نحوه مشارکت مردم
3 هماهنكي طرح با سياست هاي شهر سازي كشور
4 قابلیت انعطاف شهر
5. ارتباط طرح با مطالعات اق. اج . طبيعي. تاريخي
6 در نظر داشتن فرایند مشخص و علمي در تهیه طرح
صفحه 138:
7 واقعیت گرايي در تعیین اهداف و کارايي انها
8 پیش بيني هأي صحیح براي تحقق اجراي طرح
9 رعایت اعتدال در برنامه ريزي كاربري زمین
0 حفظ تعادل وتوازن در محیط زیست
1. حفاظت آثار و بافت هاي با ارزش تايخي و فرهنگي
2 . يكيارجكي شهر و عدم تمايز بين بافت هاي قديم
وجديد
3. مكان يابى صحيح ومناسب كاربري ها
صفحه 139:
1 زمینه مناسب براي طرح تاسیسات زير بنايي
2 طراحي کالبدي مطلوب با توجه به زيبايي شناسي
شهري
3. ایجاد روابط سالم و مطلوب اجتماعي در شهر
صفحه 140:
° در ارتباط با حفظ محیط زیست و طبیعت شهرها
یکی از اصول به حفظ حفظ اراضی كشاورزي باغات و
فضاهای سبز مربوط است.
* شهرها معمولا در نقاطي ایجاد شده لند که امکان بهره
وری از خاك و آب در آنها فراهم باشد.
* حفظ اراضي كشاورزي و جلوگيري از گسترش شهري
بر روی اراضي کشاورزي بسیار مهم است
صفحه 141:
اك ۱
* گسترش شهر با رعایت اصول محیط زیست و
* نحوه گسترش شهر بدون آسیب رساندن به نواحي
جنگلي »مراتع» و جاذبه هاي توريستي پیرامون.
صفحه 142:
عوامل اقليمي
عوامل اقليمي مي تولند بر روي ويژگي هاي شهر اثرات
مطلمت و امطلرب گذارد -
مهمتري عوامل اقليمي موثر بر روي شهر:
1 درجه حرارت
2 ریزش هاي جوي
3 رطوبت
صفحه 143:
صفحه 144:
عوامل طبيعي به انحا گوناگون با توسعه هاي شهري و بر
مکان گزيني تاسیسات مختلف شهري موثر اند .
مهمترین عوامل طبيعي تاثیر گذار بر شهر عبارتند از
1 يستي و بلندي
2 آبهاي سطحي
3 آبهاي ری
4 زلزله
5. ایستایی خاك
صفحه 145:
* بايد از انهدام جنكل هاء مرلتع » اراضي كشاورزي» و
باغداري جلوگيري رد
؟ منابع آب نباید بوسیله فاضل آبهاي شهري آلوده شود
* از بروز عواملي که به اختلال در حیات حیوانات و
گیاهان مي انجامد جلوگيري تنود
* ارتباط اكولوژيكي بین عناصر تشکیل دهنده محیط
حفظ شود.
صفحه 146:
عوامل اجتماعي و فرهنگي
* شهرها باید در ارتباط با خصوصیات فرهنگي نود
* احدات ساختمان ها مطلبق با سليقه هذا 19 7 0
روال زندكي جمعيت باشد.
* محلات كمسكوني نبليد در مسير راه هاي اصلي برون
محله ای قرار داشته باشند
* مسيرهاي مرتفع و پل هاي شهري نبلید بر ساختمان
ها . خاصه ساختمان هاي مسکونبي مشرف باشند .
صفحه 147:
عوامل اقتصادی
* تعیین سطوح مناسب زیزربنا که از نظر اقتصادي قابل
توجیه باشد.
* ایجاد فضاهای مسکونی با درجه مطلوب ۶ ۲ ۱
اقتصادی
صفحه 148:
شبکه هاي ار تباطي
* شبکه راه ها باید به صورت سلسله مرلتبي با یکذیگر
پیوند یابند
* عرض راه هابه نسبت اقلیم. اقتصاد و ۳۳ ۲
گو باشند.
* عرض راه ها در ارتباط با تفکيمك سالم شبکه عابر
پیاده و سواه باشند.
۴ توقفگاه هاي مناسب براي اتوبوس و
مناطق مسكوني پیش بيني گردد.
صفحه 149:
مهمترین نقشه هاي تجزبه و تحلیل پيشنهادي
معمولا براي توجیه برنامه ها و مفاهیمی که در
تجزیه و تحلیل و ارلئه طرح پيشنهادی مورد توجه
است. نقشه های مختلف و متعددی ارائه می شود.
صفحه 150:
ات
. نقشه امکانات و محدودیت توسعه
fais 2
نقشه گزینه هاي مختلف توسعه
3 نقث
نقشه محله بندي ها و ناحیه بند ها
= يه و وت
ی
نقشه رتبه بندی راه ها
ار s =
ي طرح پيشنهادي
صفحه 151:
صفحه 152:
مهمترین موانع طبيعي به قرار زیر است :
al كوه و تپه
2. ارتفاع زياد
3. اراضى يست
A جنس خاك 9 مقاومت أ
5 رودخانه ها
6 دریا ها و درياجه ها
صفحه 153:
7 مانداب ها و باتلاق ها
8 جنگل و پوشش گياهي
9. باد
0. زلزله
صفحه 154:
موانع مصنوعي
مولنع مصنوع ي خود به مولنع مستقیم و غیر مستقیم
تقسیم مي شوند
عوال مصنوعي مستقیم:
1 راه آهن
5 راه هاي اصلي درون شهري
. بزركراه ها
. جاده هاي منتهي به شهر
صفحه 155:
5. فرودگاه
6 مجموعه هاي بزرگ تاسیسات شهري
7 مراکز وسیع صنعتي تولید آنبوه
8 ساختمان هاي اداري و مراکز اصلی بانك
9 انبارها
0. اراضی وقفی
1. باغ و مزرعه
2 ان ها
صفحه 156:
3.بافت ها و ساختمان های تاریخی و مذهبی
4. تاسیسات تظامى 0 ۱
15 حریم تاسیسات زيربنايي
16 موانع مصنوعي غير مستقيم
7. بيمارستان
8 کشتارگاه
9. مراکز دفع زباله
0. کارخانه ها و کارگاه ها
صفحه 157:
1 تاسیسات آلوده کننده صدا
2 تاسیسات تولید کننده بو و گرد و غبار
صفحه 158:
ضوابط برنامه ريزي در ایران با توجه به شرایط محیط
سابقه برنامه ريزي منطقه اي در ایران
برنامه هاي عمرانی کشور بعد از انقلاب
صفحه 159:
ضولبط برنامه ریزی در ایرانبا توجهبه شرایط
* ايران كشوري با انواع عوامل اقليمي گوناگون و منابع
طبیعی متفاوت است .
* شرآیط طبيعي و اقليمي کشور به نجوي است که
مردم نیز بر حسب شرایط متنوع محیط .نوع معیشت و
اقتصاد خود را بر اساس آن قرار داده اند.
* هر برنامه عمرلني باید زمیته خود را بر مبناي چنین
ساختاری قرار دهد. تا با موفقیت اجرا شود.
صفحه 160:
سابقه برنامه ريزي منطقه اي در ایران
*؟ اقدامات اساسي راکه از دوران صدارت امیزکبیژ در
ایران انجام گرفت مي توان به نوعي از اولین برنامه
ريزي ها در جهت بهبود شرایط منطقه اي در ایران
دانست.
در ارتباط با برنامه ريزي به صورت امروزيبراي
اولين بار شورايي به نام شوراي اقتصاد در فروردین
6 تشکیل شد.
* بر اساس لن کميسيوني دائمي شروع به کار کرد و
زمینه اصلاح کشاورزی مطالعاتی را انجام داد.
صفحه 161:
* در سال 1323 شوراي عللي اقتصاد تاسبطل 6 .
وظیفه آن تثبیت ارزش پول. تعدیل نشر اسکناس
5 مو اقدام صورت گرفت:
1. بهبود وضع کارخانجات دولتي
2 تنظیم برنامه توسعه اقتصادي
صفحه 162:
محتوي برنامه هاي عمراني کشور تا انقلاب
برنامه هاي عمراني اول 1327-34
به دليل شرایط اقتصادي ناشي از جنگ جهاني دوم
موفق به جذب اعتبار نشد.
برنامه عمرانی دوم 1334-41
بعد از كودتاي 28 مرداد و اخذ مجوز صدور نفت و انعقاد
قرارداد. موفق به جذب بودجه مللي براي مدت 7 سال
شد. اما به دلیل بخش نگر نبودن مثال برنام 6 ۳
نبود.
صفحه 163:
برنامه عمرانی سوم 01342-46
میزان جذب اعتبار این برنامه کمتر از مقدار
پيشنهادي بود. اما میزان لن 2/7 برابراعتبار برنامه اول
بود.
* برنامه توسعه آن برخلاف گذشته صنعت بودو موجب
مهاجرت روستائیان به شهرها شد.
صفحه 164:
157770 eel
* هدف لین بر نامه رسیدن به رشد کلی 9 درصد بود.و
اهمیت صنعت براي بهرهوري سرمایه و بكارگيري
تكنولوزي مدرن توليد صعبى
* کاهش وابستگي خارجيء » تنوع صادرات و توزيع
عادلانه درآمد با سیاست هاي بهزيستي و اشتغال بود..
* اين برنامه به دليل عدم توانليي در پیش بيني درآمد
و ميزان آن در بازار جهلني كالاء موفق نبود. و نتوانست
تعادل ميان نواحي و شهر و روستا را بوجود آورد.
صفحه 165:
برنامه عمرانی بنجم 56 1332
* اين برنامه ادامه برنامه عمراني چهارم بود؛ با رافزایش
0 درصدي اعتبار مالي آن
* با توجه به افزايش درآمد نفت و افزايش تجارت
خارجي(ورود كالا) موجب تورم شديد شد.
* اين برنامه بين برنامه ريزي ملي و منطقه اي و رابطه
صفحه 166:
برنامه های عمرانی کشور بعد از انقلاب
* بعد از انقلاب زمینه اجراي عمیق تر برنامه هاي
عمراني بر مبناي اولویت كشاورزي بر دیگر بخش be
اولویت روستا بر شهر. و اولويت مناطق سيل زده و جنگ
زده بر دیگر نقاط استمرار داشت.
* بسياري از اهداف برنامه ها به دلائل مختلف از جمله
طولاني شدن جنگ تحميلي بطور کامل - ۳۳۳
* برنامه عمراني اول جمهوري اسلامي از سال 1368 به
اجرا درآمد