صفحه 1:
صفحه 2:
بسم الله الرحمن الرحیم
صفحه 3:
° تاليف : دکتر منوچهر محسنی
صفحه 4:
° مقدمه
۰ الکلیسم به مفهوم گسترده را در جامعه های
جدید, بیشتر از آن جهت مساله می شمارند که
عامل انحرافات و مسائل دیگری است.
مسایلی نظیر فقر, از میان رفتن سلامت
فردی, اختلال در زندگی خانوادگی, خودکشی,
جرم و خشونت, حوادث محیط کار تصادفات
رانندگی, و..
صفحه 5:
* استفاده از مواد الکلی در طول تاریخ سابقه ای
طولانی دارد. اما بررسی آن در قالب یک مساله
اجتماعی نسبتا جدید است و همزمان با افزایش
مصرف آن در کشورهای مختلف جهان و به ویژه
کشورهای صنعتی بوده است. براساس اساطیر
يونان دیونیزوس» رب النوع شراب است. وی را
نخستین فردی دانسته اند که کاشت و بهره برداری
از انگور را به مردم یاد داد, نحوه استفاده از شراب
را أموخت, جام شراب را بخشید و بالاخره همواره
دشمنان انگور را مجازات می کرد
صفحه 6:
. از عهد قدیم گروهی از مردم در تقریبا همه
' اجتماعات بشری از طریق گرفتن شیره میوه
جات و قرار دادن آن به مدت طولانی در یک
محل گرم به مست کردن خویش می پرداختند
و انان معتقد بودند كه با اين نوشيدنى خويش
را شاد مى سازند و غم ها را فراموش مى
صفحه 7:
* مسائل مرتبط با کاربرد الکل به قسمت
اعظمى از نوع بشر به طور مستقيم يا غير
ساير مسائل مرتبط با رفاه و بهزيستى انسان
ارتباط دارد و الكليسم عاملى در جهت تباهى
جسمى - روانى موجود انسانى تلقى مى شود.
صفحه 8:
٠ با اين حال در اکثر نقاط دنیا و از قدیم ترین
زمانها الکل همواره مورد استفاده بشر بوده
است. اما ماهیت و وسعت ابعاد کاربرد الکل
برحسب شرایط فرهنگی و ویژگیهای خاص
تاریخی, همانند روش های ویژه ای که جهت
کنترل و پیشگیری از آن بکار می رفته
صورتهای متفاوتی داشته است.
صفحه 9:
۶ دشواری های اجتماعی ناشي از کاربرد الکل
در سطح جامعه در مواردى انجنان اهميت
داشته است كه بسيارى از دولت هاء مربيان و
مذاهب در كذشته سعى كرده اند آن را از
ميان بردارند. اما جاذبه هاى آن نيز آنجنان
قوى و رقابت امین بوده است كه اين كوششها
یا تضعیف شده اند و یا پس از مدتی از میان
رفته اند.
صفحه 10:
* علیرغم رواج نسبی نوشیدن مواد الکلی در
بسیاری از کشورها S جهان 3 توسعه امکانات
در اين زمينه. نسبت «الکلیزم» در جهان برابر
آمارهای موجود تفاوت چندانی نيافته است و
این در حالی است که سطح کلی مصرف در
جهان افزايش نشان داده است
.] ۲۳۱0, 1998: 275[
صفحه 11:
٠ آنچه که بیشتر توسعه یافته است الگوی
نوشیدن در حد متعادل است. در yas حال در
برخی از کشورهای جهان اطلاعات آماری
حکایت از ol دارد که خودداری از نوشیدن و
نیز خودداری از بسیار نوشیدن نیز به
كسترش سطح آكاهى sla كمومى در زمينه
تشديد مقررات مربوط به رالندوى rue»
نيز مؤثر بوده است.
صفحه 12:
٠ الكل و الكليسم
SI * علیرغم کیفیات و آثار پیچیده اش, ماهیتی
ساده دارد. از میان انواع مختلف الکل, یکی از الکلها
oxjlw (Ethanol) «Jill» pli جوهر مشروبات
cul WI و ساير انواع آن (مانند كروه متيل ها)
سمى و غيرقابل آشاميدن هستند. از كذشته دور تا
حدود ۵ قرن پیش انواع مختلف مشروبات الكلى
(شراب, آبجو) را به طریقه تخمیر تهیه می کردند,
که میزان الکل موجود در آنها حداکثر حدود ۱۴/ بود.
صفحه 13:
° از اوایل قرن پانزدهم میلادی تهیه مشروبات
الکلی به کمک روش تقطیر آغاز شد و اين
عمل موجب شد که انواع جدیدی از مشروبات
الکلی با درجه الکلی به مراتب بیشتر (حدود
۰ و گاهی زیادتر) و درنهایت از نظر اثر قوی
تر بوجود آید.
صفحه 14:
* سازمان جهانی بهداشت» الکلیسم را عبارت
از نوشیدن دائم التزاید مشروبات wo ASI
داند. الکلیها کسانی هستند که میزان وابستگی
بدنی, روانى و اجتماعى آنها به الكل به درجه
ای رسیده است که در آنها اختلالات روانی -
تنى مشاهده مى شود. الكليسم در اين موارد
بهداشت روانی, جسمى و اجتماعى فردرا به
مخاطره می اندازد.
صفحه 15:
8 الکلیسم در بدو امر آنچه که در نظر مجسم
مى كند مصرف بيش از اندازه متداول مواد
الکلی امه که موجب برور فسایلن از فظر
سلامت فردی و اجتماعی, فعالیتهای اقتصادی
و وظایف و نقش های اجتماعی فرد می گردد.
اين واژه بازگو کننده نوعی اعتیاد است.
صفحه 16:
* معتاد به الکل, بر مصرف ماده الکلی از طرف
خودش کنترل ندارد و نوشیدن را تا حد
رسيدحالت مستى ادامه مى دهد. در اين حالت
قطع ويا عدم دسترسى به ماده الكلى موجب
احساس رنج و عذاب و در مواردى تند شدن
ضربان قلب, و لرزش می گردد.
صفحه 17:
* بنابراین برای یک فرد الکلی, نوشیدن الکل به
صورت مزمن, پیوسته و غير قابل تسلط در
می آید. معتادان به الکل گرایش به انواع
خاصی از مشروبات الکلی دارند. یعنی
مشروبات تقطیری jules) ودکا یا ویسکی) که
دارای بالاترین درجه الکلی هستند, و می توانند
با سرعت و شدت بیشتری فرد را به استانه
صفحه 18:
* در مقابل کسانی که از روی تفنن مشروبات
الکلی می نوشند بیشتر از مشروبات تخمیری
(نظیر ابجو يا شراب) و به میزان محدود
استفاده می کنند, جرا كه اين نوع از
مشروبات دارای اثری کم دامنه و موقت
هستند ]1994 .[Kessel,
صفحه 19:
۶ هرچند که الکلیسم ناشی از افراط در نوشیدن
الكل است, اما بايد میان افراط عادتی و افراط
اتفاقی فرق قائل شد, و بدیهی است که الکلیسم
به طور کلی در مورد افراط عادتی مطرح است.
اما مفهوم افراط چیست؟ در این مورد دو پاسخ
وجود دارد. افراط در مقیاس گروهی که در
رابطه با مصرف الکل در گروه مشخصی تعیین
می شود و دیگری افراط در مقیاس فردی که در
اين صورت از فردی تا فرد دیگر متفاوت است.
صفحه 20:
* آنچه که تمایز یک فرد عادی را از یک فرد
الکلی دشوار می کند, تعیین شاخص هایی
است که بتواند در نقاط مختلف دنیا کاربرد
داشته باشد. به عنوان مثال برخی از افراد
ممکن است شخصی را که در هفته یکی دو بار
مشروب الکلی مي نوشه الکلی بدانند و حال
آنکه گروه دیگری کسانی را که هر روزه به
مقدار کم مشروبات الکلی می نوشند الکلی
نمی دانند.
صفحه 21:
٠ شاهد گویایی بر این دسته اخیر فرانسویان
هستند, که اکثریت افراد بزرگسال این کشور
تقریبا همه روز, در حد متعادلی مشروب الکلی
می خورند. و بعضا دارای عوارض بدنی خاص
استفاده از مشروبات الکلی (سیروز کبدی) نیز
هستند. آیا در مقایسه با اهالی سایر کشورها
باید فرانسویان را الکلی دانست؟
صفحه 22:
* علیرغم مشکلات موجود, بررسی های محققان
موسسه ملی بهداشت ایالات متحده آمریکا در تعیین
مواره الکلیسم به شاخص هايي به شرح زیر منتهی
شده است 152 ,۱/0۱۵۴2): حضور در محل كار در
حالت مستی, احساس خالت خشنودی و سر مستی
پس از نوشیدن مشروب الکلی, احساس نیاز به
نوشیدن مشروب الکلی به منظور افزایش قدرت
Jari مسائل, نوشیدن رو به افزایش, مشرویخواری
در حالت تنهایی, مشروبخواری به هنگام صبح, و ابتلا
به ضعف حافظه و فرآموشی
صفحه 23:
° مشروب الکلی از طریق دستگاه گوارش وارد
خون می شود و آنگاه ۰ آن پس از اکسیده
شدن به آب و انیدرید کربنیک تجزیه می گردد
(متابولیسم) و ۱۰درصد باقیمانده از طریق
عرق كردن وادرار از بدن خارج می شود.
جذب الكل در بدن بسيار سريع انجام مى ايد و
بيش از ورود الکل به روش ها قریب به ۲۰/ از
الکل از طریق معده بلافاصله جذب و وارد
جریان خون می شود.
صفحه 24:
8 تأثیرات نوشیدن مواد الکلی بر بدن بیشتر از
ديدكاه خواص دارو شناختى آن مطرح مى
شود و مشروبات الكلى با توجه به اينكه از جه
موادى و جكونه ساخته شوند از نظر ميزان
الكل با يكديكر بسيار متفاوت هستند
(Lauer, 1006; 69
صفحه 25:
* یکی از آثار الكل بر کارکرد بدن ایجاد حالت
سستی در دستگاه عصبی است که منجر به
اختلال در فعالیت برخی از قسمت های مغز و
نخاع که عوامل برقرار کننده هماهنگی و
نظارت بر رفتار و تفکر انسان هستند می
کردد. این نوع تاتیرات:در زابطه با برخق
ازعوامل حالات خاصی دارند.
صفحه 26:
۰ آزمايش sb انجام شده نشان داده است که
تاثير الكل در افراد کم وزن بیش از افراد
سنگین وزن است. از عوامل ديكر سرعت
نوشيدن مواد الكلى است. هر قدر مشروبات
الكلى با سرعت بيشترى نوشيده شود دوران
مستى طولانى تر خواهد بود
صفحه 27:
۶ از ديكر آثار فيزيولوزيكى الكل تضعيف نظام
کنترل رفتار های حساس می باشد. در vil
حالت اشخاص از انجام رفتار های حساس و
ظریف عاجز هستند. به اين جهت است که
اشخاص مست در انجام رفتارهایی نظیر
رانندگی, تنظیم موج رادیو, نوشتن نامه و غیره
احساس ناتوانی می کنند و رفتار آنها با انواعی
از خشونت همراه است.
صفحه 28:
فرانکس» (۳۲۵0۷5) در بررسی های خود در
زمینه ویژگی های شخصیتی افراد الکلی که در
ایالات متحده آمریکا انجام گرفته است, یک
فرد الکلی را حساس, تحریک پذیر, پرحرف.
پرسروصداء و سرکش توصیف می کند. به
اعتقاد او فرد الکلی با ارائه رفتارهای پر سر و
صدا و جنجالی در صدد آن است که ضعف
درونی خويش را آز نظر الکلی بودن) پنهان
(McMahon, 1992] 351s
صفحه 29:
* از نظر روانی مسمومیت حاصله از الکل, برحسب
آنکه حاد یا مزمن باشد آثار متفاوتی خواهد داشت
که از آن جمله است: بهت ساده و یا جنون قطعی.
در نوع معینی از بیماری های روانی که بنام پسیکوز
«کور ساکوف» (۵۲5۵۲0۷) معروف است در
بیمار قدرت ضبط خاطرات از میان می رود, بیمار
همه خاطرات واقعى خويش را از ياد مى برد و
مبادرت به افسانه سازی می نماید, افسانه هايى
که برای وی کاملا حقیقی تلقی می شوند.
صفحه 30:
٠ سیستم اعصاب, تحت تأثیر مواد الکلی
مسموم می شود و از ز انجام وظیفه عادی خود
باز می ماند. مصرف مفرط الکل ايجاد عدم
تعادل بدنی (از طریق تأثیر بز مخچه) می کند
و متدرجا عوارضی نظیر لرزش اندام (دست.
صداء زبان بوجود می آورد (میرسپاسی.
PRY
صفحه 31:
. در اکثر کشورها در طی چند دهه گذشته نقش
مصرف الکل در بروز حوادث رانندگی مورد
بررسى و تأييد قرار گرفته است. افزایش
ميزان تصادفات به علت مستى راننده ها سبب
گردیده است که در کشورهای پیشرفته صنعتی
وسایل مختلفی برای سنجش میزان الکل
موجود در خون از طریق تست های خون,
ادرار, و تتفس بوجود اید و توسط پلیس مورد
استفاده قرار گیرد.
صفحه 32:
* در بسیاری از کشورهای اروپایی قوانین
شدیدی در مورد رانندگی در حال مستی وضع
گردیده است که به موجب آن راننده به
محرومیت موقت از رانندگی و زندان محکوم
مى شود. با اين حال هنوز مستی از عوامل
بسيار مهم در تصادفات رانندكى اين
صفحه 33:
بررسى اثر الكليسم در ميزان هاى مرك و مير
در دنيا بر اثر توصيه هاى سازمان
بهداشت 'صورت كرفت كه غاليا سمن أن تقش
اين پدیده در مرگ و میر به دو صورت مستقیم
و غیر مستقیم اندازه گیری می شود و اين
بررسی ها در کشور فرانسه به علت وجود
سابقه تاریخی الکلیسم و شدت بیشتر آن ابعاد
گسترده تری .[Lauer, 2006: 71] 251s
صفحه 34:
۰ مراحل اجتماعی - زیستی الکلیسم
۰ الکلی شدن پدیده ای نیست که به یک باره
اتفاق افتد و در آن حتمیتی نیز وجود ندارد,
نوشند الزاما الکلی نمی شوند. مراحل آن را
مى توان براساس پژوهش های انجام شده به
شرح زیر خلاصه کرد [286 :1998 Thin,
صفحه 35:
۶ ۱- نوشنده تفننی. . در مرحله اول که پیش از الکلی
شدن است نوشندگان به گونه ای تفننی به صرف
مشروب می پردازند و آنها را «نوشنده اجتماعی»
Drinker) 501۱) نامیده اند. با نوشیدن الکل افراد
معمولا تجربه نوینی را کسب می کنند و از پاره ای
تنشها خود را رها احساس می کنند. اما هر قدر
بیشتر می نوشند از انعطاف آنها در مقابل تنشها
کاسته می شود و از آنجا كه احساس می کنند تحمل
آنها در مقابل تنش کمتر شده است در جستجوی
دستیابی به حالت مطلوب. بیشتر می آشامند.
صفحه 36:
۰ نتيجه اين امر یک دور باطل خواهد بود و
تجربیات تأثیرات روانی و فیزیولژیک SS را بر
نوشنده بیشتر خواهد کرد. اما مردم معمولا در
اين مرحله هنوز می توانند نوشیدن خود را
کنترل کنند, همچنان که می توانند به گونه ای
عادی به فعالیت حرفه ای بپردازند و با روابط
اجتماعى معمولى خود را داشته باشند.
صفحه 37:
٠ 2- معتاد از نظر روانی. در مرحله دوم نوشنده
اجتماعی متدرجا نشانه هایی از سوء مصرف =
از خود بروز می دهد و شاید از اولین نشانه هایی که
به آنها توجه کند فراموشی یا ضعف حافظه است.
وقتی افراد تا حدی فرا تر از انعطاف الکل خود
بیاشامند ممکن است کم کم در تعامل خود با
دیگران با اشکال مواجه شوند. معمولا افراد در اين
مرحله ممکن است آنچه را که امروز به افراد گفته
اند و یا قول داده اند فردا به کلی فراموش کنند و
آن را انکار نمایند.
صفحه 38:
* در این مرحله افراد از نظر روانی به الکل وابسته
هستند و میل شدیدی به نوشیدن آن دارند. این گرایش
آن قدر شدید است که آنها بسیار می نوشند, تنها می
نوشند و در صبح هم مینوشند. این نوشیدن افراطی
متدرجا به ارتباطات آنها با نزدیکان, دوستان و همکاران
صدمه می زند و ممکن است از این نظر که بسیار می
نوشند احساس گناه کنند. آنها البته گاهی پیوستگی
شدید روانی خود به الکل را نیز ممکن است نفی کنند.
با این حال آنان در این مرحله نیز اگر تصمیم بگیرند می
توانند از نوشیدن مشروب الکلی صرقنظر کنند.
صفحه 39:
٠ ۳- معتاد از نظر جسمی, در این مرحله
نوشنده ماده الکلی از نظر جسمی معتاد
شناخته می شود به اين ترتیب که اگر مشروب
الکلی ننوشد با لرزش, تکان و يا انواع ناراحتی
های عصبی مواجه می شود. در این مر
افراد نمی توانند از نوشیدن صرفنظر کنند,
حتی اگر بخواهند. علت آن است که آنها کنترل
بر نوشيدن را از دست داده اند.
صفحه 40:
* بنابراین وقتی که شروع به نوشیدن می کنند
معمولا آن قدر می نوشند که موجودی آنها a
پایان برسد و یا آنکه در حدی مست شده
پاشند که دیگر امکان نوشیدن نباشد. با اینکه
آنها نمی توانند نوشیدن خود را کنترل کنند, اما
این گروه معمولا بر اين نکته تأكيد مى كنند كه
آنها مى توانند اگر واقعا بخواهند نوشیدن خود
را خاتمه دهند و البته در این مسیر به اقداماتی
نیز دست می زنند.
صفحه 41:
© آنها در اين مرجله كاف :ديكران رأ (قمسر ويا
مسئولين ادارى ازاين بابت سرزنش مى كنند
كه مسبب واقعى كرايش آنها به الكل هستند.
الكل در اين مرحله رابطه آنها را با ديكران
قطع مى كند و نمى توانند با سريرستان محيط
کار, دوستان و خانواده خود رابطه عادى داشته
باشئد. وابستكى آنها در آين موجله pals ay
الکلی آنچنان شدید است که از خوردن غذا نیز
به نفع آشامیدن صرفنظر می کنند. علیرغم
همه این مسائل آنها هنوز تا حدودی خصلت
ده امس Le |. sl Sic Dee ee wee
صفحه 42:
* ۴- سقوط کامل. در این مرحله فرد الکلی کاملا
مجزا و منزوی از دیگران می شود. آنها در حال
وابستكى كامل به الكل دارند و رفتارهايى عجيب و
ناخوشايند از خود به نمايش مى كذارند. يى نمونه
گامل از اين آقراد کتبانی همنند که بد طور مداچم
مشروب می نوشند و در طول مدت چند روز بدون
اینکه کار مشخصی انجام دهند به همان شکل باقی
wo مانند. آنها دایم در اين وحشت و نگرانی هستند
كه ممكن است الكل در دسترنتن آنها قراز تداشتة
باشد.
صفحه 43:
برای اینکه صبح از خواب بیدار شوند باید اول
چرعه ای مشروب الکلی بنوشند. اين گروه
معمولا از انجا كه به ندرت غذا می خورند
گرفتار سوء تغذیه می شوند. انان با انواع
توهمات نيز مواجه مى شوند. توهماتی که در
آنها ترس فراوان بوجود می آورد و معمولا
بیش از هر چیز خود را در مواجهه با حمله
حشرات زیاد مورچه. مگس, , زنبور و...)
مشاهده می کنند.
صفحه 44:
۰ علل الکلیسم
* مسأله ابهام آمیزی که در زمینه علل الکلیسم و دامنه
گسترش آن مطرح است از اینجا ناشی می شود که
در اغلب جامعه هاء الكل را در عين حال مفيد و مضر
می دانند. الکل از طرفی به عنوان ماده ای جهت
ایجاد احساس خشنودی, رفع اضطراب, meer
دردها, سرزندگی و شادابی, داروی آرامش بخش,
حتی داروی بیهوشی شناخته می شود و در عين Je
از طرف دیگر به عنوان یکی از مواد مخرب جسم.
روان و جامعه تلقی شده است.
صفحه 45:
* در برخی از مذاهب مشروبات الکلی مورد
احترام است. در مذهب مسیحیت نوشیدن
الكل در مراسم مختلفی نظیر غسل تعمید,
ازدواج. مرگ, جشن, جنگ. صلح, و غیره به
عنوان نشانه ای از تندرستی مورد احترام و
توجه است. در برخی از مراسم حتی انوشیدن
الکل اجباری بوده است [35-
.[Merton, 1971: 227
صفحه 46:
9 یکی از قدیمی ترین فرضیات از دیدگاه روانشناسی
در مورد الکلیسم, این است که الکل برای فرد در
حکم وسیله ای جهت تخفیف فشارها و هیجانات
تلقی می شود و بر اثر تکراری که واقع می شود
(هیجان و رویکرد به ماده الكلي) اشتیاق به مصرف
ماده الكلى بيشتر مى شود. با اين حال بررسى هاى
متعددى كه در اين زمينه انجام شده فرضيه فوق را
تأیید نمى كند. احتمالا آنجه براى فرد به رهايى از
فشارها تعبير مى شود از نظر داروشناسى جيزى جز
ضعف دستگاه عصبی در هدايت بدن انسان نيست.
صفحه 47:
* محقق آمریکایی «مک کلی لند» (۰ 6
۵ ) با تکیه بر نظریه روانی الکلیسم
معتقد است که انگیزه افراد در نوشیدن
مشروبات الکلی جستجوی احساس قدرت و
توانايى است. با مصرف ماده الكلى شخص
توانايى كاذبى حس مى كند و خود را واجد
نيروهاى زيادى مى داند. اما نكته اى كه در اين
شخصى با نوشيدن مشروبات الكلى در
جستجوی نیرومندی است, و اساسا مراحل
تا ار ات ری Be
ee و
صفحه 48:
۴ هورتن» (۳0۲۵۳) انسان شناس انگلیسی اعتقاد
دارد که میان گرایش به مصرف مشروبات الکلی
و احساس حالات ترس و اضطراب رابطه ای
وجود دارد. بررسی های او در فرهنگ های
مختلف آفریقا. آسیاء و آمریکا رابطه میان
مصرف مشروبات الکلی را با احساس ایمنی در
فراهم آوردن امکانات غذایی و مسائل ناشی از
انتقال از یک فرهنگ سنتی به فرهنگ غربی را
نشان می دهد [1994 ,اعوم].
صفحه 49:
تولیدات مشروبات الکلی در بسیاری از
کشورها امروزه از نظر اقتصادی اهمیت قابل
ملاحظه ای دارد. مثال بنبار گویایی در اين
مورد کشور فرانسه است که در این کشور
بخش زیادی از جمعیت در تولید, توزیع و
خدمات مربوط به فروش مشروبات الکلی
اشتغال دارد. از اين جهت است که نسبت
قابل توجهى از فرانسويان اعتقاد دارند بايد
تما شراب نوشيد.
صفحه 50:
* در ایتالیا در حدود ۸۱۰ از اراضی قابل کشت
به تولید انگور اختصاص داده شده است. در
این کشور اکثر کارگرانی که در صنایع کار می
کنند مبتلا به الکلیسم هستند که این نسبت در
ميان مجردین و کسانی که از همسر خود جدا
شده اند بیشتر است [1994 ,6556۱].
صفحه 51:
* یکی از ویژگی های اصلی الکلیسم در زمان ما گسترش
بیش از پیش آن در Ube زنان, به ویژه در کشورهای
صنعتی است. از هر چهار نفر الکلی یک نفر زن است,
که قریب به نیمی از زنان در گروه سنی ۳۵ ساله و
کمتر قرار دارند. بررسی های انجام شده در این گروه
نشان می دهد که زنان بیشتر به منظور فرار از
مشکلات شخصی به الکل روی می آورند. آنان غالب
بیشتر از مردان مواجه با احساس تنهایی هستند. البته
گروه دیگری از اين زنان انگیزه خود را صرفا همگامی با
شوهران در نوشیدن مواد الکلی ذکر می کنند.
صفحه 52:
نسبت به نوشيدن مواد الکلی در اماکن
عمومی توسط زنان داشت و آن را عملی
ناپسند تلقی می کرد و حال آنکه امروزه
صرف اين كونه مواد توسط زنان در محافل
عمومى و كافه رستورانها امرى عادى تلقى
مى شود.
صفحه 53:
* کارشناسان گرایش بیش از پیش زنان به
مصرف مواد الکلی را از این جهت خطرناک
يس از صرف ده سال مشروبات الكلى به
طور مداوم به الکلیسم مبتلا می شوند, وحال
انكه اين مدت در میان زنان حداکثر ۳ سال
.[Lauer, 2006: 70] cw
صفحه 54:
* از جمله فرضیاتی که در مورد حساسیت بیشتر
زنها در مقابل مشروبات الکلی در مقایسه با
مردهاء مطرح شده است آن است که در بدن
انسان تعادلی میان سلول هاء آب: چربی, و
داروها برقرار است و از أنجا كه ميان أب
موجود در بدن مردان بیشتر است, مقاومت
أنها نيز در مقايل مشروبات الكلى فزونى مى
بد.
صفحه 55:
9 الكليسم و نظريه هار
٠ نظریه پردازان و پژوهشگرانی که به حوزه
sh مختلف علمی تعلق دارند نظریه sl
متفاوتى را در زمینه توسعه الکلیسم ارائه
كرده اند. متخصصين علوم يزشكى و
روانيزشكان بر اين باور هستند كه برخى از
افراد از نظر ژنتیکی در مقابل الکلیسم آسیب
صفحه 56:
* روانشناسان الكليزم را به ياره اى از ويزكى
S شخصیتی بعنی شخصیت نسبت
می دهند و بالاخره جامعه شناسان نیز
الكليسم Ly متحصرا به عوامل محيطى تسبت
می دهند. نگاهی اجمالى به اين سه ديدكاه مى
عواند. اطلاغات تخصصی تری را ارائه تماید.
صفحه 57:
۶ [- - آمادگی زیستی. برخی از متخصصين علوم
بزشكى از سال ها بيش بر آين نكته تأكيد
داشته اند كه الكليسم از مسائل كوناكون
فيزيكى مانند كمبودهاى تغذيه اى, اختلالات
عغدد مترشحه داخلی و سوءکارکرد سیستم
اعصاب مرکزی ناشی می شود. هر یک از اين
عوامل فيزيكى براساس اين دیدگاه مى تواند
عاملی برای درخواست الکل باشد. مشکلی که
بعدها مبدل a الکلیسم می گردد.
صفحه 58:
اما بر متخصصين علوم يزشكى اين اتتقاد را
وارد كرده اند كه معلول را با علت مخلوط
كرده اند. مسائل فيزيكى كه اين متخصصين
Sle Ly gl الكليسم مى داثثد. ممكن است در
حقيقت نتايج الكليسم باشند. مصرف طولانى
مستمر و زياد اشاميدنى هاى الكلى مى تواند
به سلامت فرد الکلی زیان وارد کند و عم او را
به آن اختلالات فیزیکی مبتلا نماید.
صفحه 59:
* پژوهشگران پزشکی و روانپزشکی همچنین استدلال
کرده اند که الکلیسم از طریق عوامل ژنتیکی_
مشخص می شود و در جهت اثبات این نظر انان به
این نکته اشاره می کنند که به موجب پژوهش های
انجام شده در دوقلوهای یکسان احتمال بروز
الکلیسم بیش از دوقلوهای غیر یکسان است.
استدلال هایی از اين نوع در اين قلمرو فراوان است
و هم در این جهت است که نتیجه گیری شود عوامل
زیستی می تواند به توسعه الکلیسم کمک کند.
صفحه 60:
* با این همه شواهد مستقیمی که بتواند نشان
دهد عوامل زیستی می تواند سبب بروز
الکلیمم شود اراقه نضده است. غاهل زيستي
می تواند در بهترین شرایط نقشی
مساعدکننده در نوشیدن افراطي الکل داشته
باشد, اما اينکه افراد با زمینه های مساعد
زیستی بتوانند الکلی شوند بستگی به عوامل
اجتماعی و روانی دارد [69 :1992 ,50۷/6۲].
صفحه 61:
* ۲- شخصیت الكلى. بسیاری روانشناسان
نسبت مى دهند و أبن خصلت ها عبارتند اه
ضداجتماعی بودن؛ گروه گرایی. طغیانگرایی,
خودمداری, فعالیت زیاده از حد, وابستگی
شدید, افسردگی, اضطراب و دیگر ستیزی.
صفحه 62:
افراد الکلی دارای «من» ضعیفی هستند,
عزت تفس آنها پایین است, در مقابل
محرومیت ها کم انعطاف هستند و دارای
احساس گناه هستند. برخی از اين ویژگی ها
در افراد الکلی به کرات مشاهده شده است,
اما اینکه کدام ها و چه تعدادی از این صفات
در رابطه با هم شخصیت الکلی را می سازند
در میان پژوهشگران توافقی وجود ندارد.
صفحه 63:
برای برخی از اين پژوهشگران فقط یک
ویژگی یعنی مثلا ضداجتماعی بودن می تواند
بوجود آورنده شخصیت الکلی باشد اما دیگران
معتقد به جمع شدن تعدادی از اين صفات در
کنار یکدیگر هستند.
صفحه 64:
* مسأّله دیگری که در مورد این نظریه های
شخصیتی وجود دارد این است که این ویژگی
ها اغلب ضد یکدیگر هستند, مانند فعالیت
زياده از حد در مقابل افسرده بودن ويا اينكه
دیگر ستیزی در مقابل گروه گرایی. مشکل در
اینجاست که ممکن است در اين نتیجه گیریها
تأثیرات الکلیسم با علل آن مخلوط شود.
صفحه 65:
براساس شواهد می توان نتیجه گرفت که
AThio, 1998: 291] cul gl ede
صفحه 66:
= ۳- نیروهای اجتماعی و فرهنگی در جامعه شناسی
در توجیه نظری قابل توجه در مورد الکلیسم وجود
دارد. یکی از اين نظريه ها اساسا جامعه شناختی
است و از اين بحث می کند که چرا برخی از گروه
ها» بیش از دیگران مواجه با الکلیسم هستند ولی
نظریه دیگر اجتماعی - روانی است و در صدد
توجیه اين موضوع است که چرا برخی از افراد»
بیش از دیگران و دچار الکلیسم می شوند. عقاید
اين دو ديدكاه را به اختصار مرور می کنیم.
صفحه 67:
۰ الف - توجیه تفاوت sb فردی. برحسب یک
نظریه کلاسیک اجتماعی - روانی تنها عاملی
که افزاد زا با الکلیسم موجه فى ستازد اسب
ميان ویژگی های شخصیت آسیب پذیر از یک
سو با ارزش ها و فعالیت های یک گروه آز
نوشتدگان مواد الکلی است. این تتاسب: دز
مواردی اتفاق می افتد که: آسیب پذیر را
داشته باشند.
صفحه 68:
* خلاصه آنکه افراد از نظر روانی آسیب پذیر و
دوستان آنها گرد یکدیگر می آیند که نیرویی
بوجود آورند و این نیرو متدرجا راه را برای
الکلی شدن آنها هموار می کند.
صفحه 69:
* ب - براساس یک نظریه کلاسیک دیگر جامعه
شناختی با جمع شدن سه عامل در کنار
یکدیگر میزان الکلیسم رو به فزونی می
گذارد. اين سه عامل عبارتند. از ایجاد تنشهای
حاد در فرهنگی که افراد در آن زندگی می
کنند. وجود این نگرش که نوشیدن وسیله
خوبی برای تسکین آلام درونی آنهاست و
بالاخرم مشکل مدیربت فرهنگی جامعه در
فراهم آوردن جایگزین های مناسب برای حل
تنش های موجود در جامعه.
صفحه 70:
* عامل اول یعنی تنش های فرهنگی درونی
دربرگیرنده احساس اضطراب, گناه, تضاد,
دشمنی و عوامل مشابه است و این تنش ها
می تواند انگیزه ای نیرومند برای آشامیدنی
افراطی باشد و vil نگرش در جامعه تقویت
شود كه الكل بهترين راه حل برای تسکین
صفحه 71:
۰ الکل و افکار عمومی
٠ در سطح کشورهای دنیا و البته با نست های
متفاوت اسطوره ها یا پیشداوریهایی درباره
وجود دارد که می توانیم بر پاره ای موارد آن
صفحه 72:
* یکی از اين داوری ها اين است که اغلب
الکلیها افرادق آوارة و بى خانمان هستند و اين
انديشه به ويزه در اروياي غربى و امريكا رواج
بسيار دارد. اما واقعيت آن است كه الكلى هاى
بى خانمان فقط اقليت بسيار كوجكى از اين
كروه را تشكيل مى دهند. اكثريت افراد الكلى
كسانى هستند كه در رديف افراد عادى به
حساب مى آيند و با خانواده هاى خود زندكى
صفحه 73:
مخلوط کردن انواع مختلف مشروبات
الکلی می توان به یک مستی سریع تر
دست یافت. اما انچه که واقعیت دارد
مخلوط کردن انواع مختلف مشروبات
الکلی نیست بلکه حجم کلی الکل مورد
مصرف و مدت زمان مصرف آن است
که اهمیت دارد و سرعت مسمومیت از
الكل را تعيين مى كند.
صفحه 74:
۴ سومین باور عبارت از این است که نوشیدن
یک قهوه غلیظ و یا فرو بردن سر فرد مست
در آب سرد می تواند وی را از حالت مستی
خارج کند. می دانیم که عملا هیچ روش موّثری
sly طرد مسمومیت الکلی جز صبر کردن
براى خروج الكل از بدن وجود ندارد و البته
مدت انتظار نيز تابعى از مقدار الكل است كه
در خون وجود دارد.
صفحه 75:
* در ادوار مختلف تاريخ ايران به علت منع
مذهبی از سویی و تمایل گروه هایی از جامعه
به استفاده از مواد الکلی, مدیران جامعه,
مربیان اخلاقی. شاعران, عرفا و مورخين,
برداشت های متفاوتی از آن را ارائه کرده اند,
که به چند مورد اشاره می کنیم
صفحه 76:
* عنصر المعالی کیکاوس بن اسکند» در کتاب
قابوس نامه که از آثار تربیتی قرن پنجم هجری
به شمار مى رود فصلی را به ايين شراب
خوردن اختصاص داده است. وی به هنگام
تدوین مطلب در اين زمینه درگیر با دو جنبه
«نهی مذهبی» و «رواج نسبی و عملی» آن
است.
صفحه 77:
* از این جهت مسأله را اینگونه طرح می کند:
«اما به حديث شراب خوردن نگویم که شراب
خور و نیز نتوانم گفتن که مخور, که جوانان به
قول کسی از جوانی باز نگردند. مرا نیز بسیار
گفتند و نشنیدم تا از پس پنجاه سال ایزد
تعالی رحمت کرد و توفیق توبه ارزانی داشت.
اما اگر نخوری سود هر دو جهان با تو بود و ..
أكر يخورق دوست تر دارم و لکن جوانی و
دانم كه رفيقان بد نگذارند که نخورى».
صفحه 78:
* وی با اين مقدمه توجه می کند که شراب را
چگونه, چه وقت و در چه شرایطی باید خورد.
اما مستی دایمی از نظر وي حالتی مذموم
تلقی می شود و نتیجه می گیرد که: «و جهد
كن تا هميشه سست نباشی که ثمره سیکی
خوارگان (شراب خواران) دو چیز است:
صفحه 79:
‘ يا بیماری يا دیوانگی, که سیکی خواره دایم یا
مست بود يا مخمور. چون مست بود از ج
دیوانگان بود و چون مخمور بود از جمله
بیماران بود که خمار نوعی است از بیماری.
بس جرا مولع بايد بودن به كارى كه ثمره وى
یا بیماری بود یا دیوانگی؟ و من دانم كه بدين
سخن تو دست از نبيذ باز ندارى و اين سخن
گفتن نشنوی» (کیکاوس بن اسکندر, ۲ ۵-
۲"
صفحه 80:
* از زمان های بسیار قدیم تاکنون» الکل
همواره به عنوان وسیله ای جهت دفع
غم واندوه و فراموشی موقتی ناملایمات
تلقی شده است. حکیم ناصرخسرو در کتاب
سفرنامه می نویسد: «شبی در خواب دیدم که
یکی میرا گفتی چند خواهی خوردن از اين
شراب که خرد از مردم زایل کند؟
صفحه 81:
* اگر به هوش باشی بهتر. من جواب دادم که
حکماج این چیزی نتوانستند ساخت که آندوه
راحتی نباشد. حکیم تتوان گفت کسی را که
مردم را به بیهوشی رهتمون باشت بلکه چیزی
بايد طلبيد كه خرد و هوش بيفزايده
ناص رخسرو: ۲-۱۳۵۴]
صفحه 82:
۰ محتوای شعر در ادبیات جهان شادیبان از سی و
میگساری متر است. در زبان فارسی این اثر برای ما
پار مشهود است. دکتر حسین لسان در بررسی خود
دزيارة شادخواری و تأثیر آن در ادبیات فارسی تا قرن
هفتم اشاره می کند که اگر شاعران ایران با پیاده
آشنایی نداشتند و از ساغر روح تشته را کام تمریخ ساله
شعر درسی az صورتی داشت, شاید تنوعی کمتر
داشت و با واقعیات زندگی شم آشنگتر می تترون در
چنان شعری شهپر خیال کمتر بالا می کشید و خیلی از
شوختی ها و حترش ریختها جایش خالی بود.
صفحه 83:
۰ مهم تر اینکه نفمه عشق او شوروتو امی افتاد
وغزل ها امگی خاموش تر داشتند, همانگونه
که شعر یارهای از شاعران در چین حلی را
دارد آن وقت یکنواختی تی - همان گونه که
کتاب های اخلاقی را با همه الروعش حکومت
اور ساخته است . شعر را کم جلوتر می
برا نیالوده اند بسیاری از داستان ها و سخنان
دلنشین خود را به او حرف می اراسته و ارز
در شرای شراب یاد کرده اند» السان, ۱۳۴۸]
صفحه 84:
٠ درمان و مبارزه با الکیسیم
٠ همانند مواد مخدر» نوشیدن الکل نیز در
معرض تلاش هائی از نظر کنترل
قانونی در خیلی از کشورهای جهان از
شايع ترين زمان ها تا به حال بوده
ست .
صفحه 85:
٠ هميشه این تصور وجود داشته است که
یکی از روش های کنترل مصرف مواد
کسی استفاده از قره قهریه قانون است
ممنوعیت مطلق واردات و تولید و عرضه و
فروش و مصرف, محدودیت فروش, سهمیه
بندی, محدودیت مصرف در اماکن, شرایط و
زمان های خاص تا وضع مالیات بر عرضه و
فروش و بسیاری روش های دیگر در جهان
تجربه شده است.
صفحه 86:
* تدابیر قانونی همچنین مواردی از قبیل انواع
مجازات جریمه, شلاق, زندان و..) را نیز
شامل می شود و افزون بر اين در خیلی از
کشورها تدابیری شبه حقوقی نیز در جهت
آموزش عمومی در pla مقاطع آموزشی و یا
در محیط های کار و زندگی نیز اتخاذ شده
است. يزوهشكران بسيارى بر اين عقیده اند
كه بأثيرات اغلت اين روشها به استثناء پاره ای
از برنامه های آموزشی و پیشگیری کننده
بسیار محدود و مقطعی بوده است.
صفحه 87:
مبارزه با نوشیدن مشروبات الکلی به قدر
نوشیدن آن از نظر تاریخی قدمت دارد. به
عنوان مثال در ایالات متحده آمریکا از سال
۲ ععني اندکی پس از رواجح مشروبات
الکلی در انجا از طریق وضع قوانین سعی شد
كه با الكليسم مبارزه شود. در اين کشور از
اين يس قوانين متعددى در جهت محدوديت
مواد الکلی وضع شده, اما بسیاری از این
مقررات اثر چندانی نداشته است.
صفحه 88:
* درمان افراد الکلی نیز از مسایلی است که
همواره مورد توجه جامعه بوده است و تاکنون
مهم ترین روش هایی که مورد استفاده قرار
گرفته به شرح زیر است:
صفحه 89:
٠ الف - روش های سنتی و جدید مبتنی بر ایجاد
حالت تنفر و انزجار از نوشیدن.
* ب - روان درمانی مبتنی بر بحث و گفتگو با
* ج - بازسازی رفتارهای شخص در حالت
مستی (با استفاده از ضبط صوت و یا
دوربین فیلمبرداری)
صفحه 90:
* از آنجا که در اغلب کشورهای دنیا (به استثناء
کشورهایی مانند عربستان سعودی و ایران که
در آن نوشیدن مشروب الکلی ممنوعیت
قانونی دارد) قوانین مربوط به رانندگی در
حال مستی و یا مستی افراد زیر سن قانونی
مصرف کنندگان مشروبات الکلی و یا
نوشندگان افراطی را به عنوان متخلف در نظر
می آورد.
صفحه 91:
روش درمانی مسائل مرتبط با الکل نیز مبتنی بر
wl فرض است که این افراد در ردیف بیماران
هستند و نیاز به کمک دارند. در شرایطی ASH oS
ها از قوانین مربوط به مصرف الکل تخطی نمی
کنند و از نظر قانونی در شرایط مجرمیت قرار
نمی گيرند, درمان افراد الکلی بر عهده بیملرستان
های روانی, درمانگاه هاء مراکز مبارزه با الکلیسم,
پزشکان عمومی و متخصص, مراکز مشاوره و با
واحدهای مشابه و مرتبط است.
صفحه 92:
۶ در اغلب این مراکز با اقراد الکلی مشابه با
بیماران غیربستری (سرپایی) برخورد می شود
و بستری شدن تنها در شرایط بسیار خاص و
به عنوان آخرین روش استفاده می شود.
صفحه 93:
8 خدمات مورد ارائه اغلب به مشاوره روانی و
روان درمانى محدود مى شود زيرا كه اين
مراكز معمولا توسط روانشناسان و
روانيزشكان اداره مى شوند. روان درمانى نيز
اساسا مبتنى بر «نفرت در مانى» (ايجاد تنفر
نسبت به الكل در الكلى ها به شيوه هاى
مختلف) و گروه درمانى است.
صفحه 94:
روش گروه درمانی در طول چند دهه گذشته
مورد توجه خاص قرار گرفته است و براساس
آن تعدادی از افراد الكلي (و در خیلی از موارد
همسر و فرزندان آنها را گرد هم جمع می کنند
و سعی می کنند با سخنرانی, نمایش فیلم. و
بالاخره بحث كروهى الكليسم و مسائلى آن را
هدف قرار دهند.
صفحه 95:
* نفرت درمانی برخلاف گروه درمانی روشی فردی است و
از طریق شوک الکتریکی و یا داروهایی تهوع آور كه عملا
به شرطی کردن رفتار نسبت الکلیسم منجر می شود در
فرد الکلی احساس ناخوشایندی نسبت به مشروبات
الکلی بوجود آورند. مشکل نفرت درمانی که گروهی نیز
ul را روش «پاولوفي» (که در روسیه رواج دارد) می
نامند این است که همانند سایر روش های مبتنی بر _
شرطی شدن رفتار» پس از مدتی این ارتباط نفرت اور
از ميان مى رود. کارشناسان معتقدند که نفرت درمانی
همراه با كروه درمانى مى تواند تأثيرات بيشترى داشته
باشد.
صفحه 96:
* اقدام دیگری که در امریکا بسیار مورد توجه
قرار گرفته است روش کمک به افراد الکلی از
طریق گفتگو است که الکلی های بی نام»
(xo oduoli (Alcoholics Anonymous) شود.
در اين روش که توسط انجمن های زیادی مورد
استفاده قرار می گیرد درمانگر حرفه ای وجود
ندارد و جمع افراد حاضر در جلسات متشکل از
الکلی های کنونی و سایق است؛ روشی که به
طور اختصاصی ۸۸۳" نامیده می شود.
صفحه 97:
* اين سازمان که از سال ۱۹۳۵ فعالیت خود را
در امریکا آغاز کرد و پس از آن متدرجا انواع
مشابه آن در بسيارى از نقاط دنيا بوجود آأمد,
امروزه بزركترين و موفق ترين سازمانى تلقى
مى شود كه در أمريكا براى كمى به افراد
[Thio, 1998: 295] cul ore! 2925: LISI
صفحه 98:
* تنها شرط پیوستن به این موسسه تمایل به
ترک نوشیدن مشروبا ت الکلی است و پس از
ورود اعضاء جدید می توانند یکی از اعضاء
گروه را به عنوان حامی خود انتخاب کنند و
حامیان فرد را برای عضویت در گروه آماده
iS 58
صفحه 99:
۶ درمان شامل شرکت در جلساتی است که هر
عضو الکلی سابقه نوشیدن خود را برای
دیگران شرح می دهد. این جلسات ممکن
است در اداره, مدرسه, کلیسا, باشگاه ويا
خانه اشخاص تشکیل شود و در آن افراد الکلی
صفحه 100:
۰ يكى از إقراه سعسولاً جلسه يرا تغاز سي كقد ب
با سلام گفتن به دیگران خود را به هر نامی که
بخواهد می نامد و می گوید که من فلانی
هستم و یک الکلی می باشم. او از دیگران نیز
می خواهد که اگر می خواهند مطلبی بگویند و
بحث گروهی به این نحو ادامه می یابد.
صفحه 101:
8 از جمله اساسی ترين نکات مربوط به اين
جلسات این است هرکس به خود و دیگران
آغلام عی کند که یک الکلی. استه و در مقابل
ماده الكلى اختيار خويش را از دست مى دهد.
براساس روش هاى مشابه سازمانهاى ديكرى
نيز تحت أسامى كوناكون در امريكا و بسيارى
از کشورهای اروپایی بوجود امده است.
صفحه 102:
* در پاسخ به اين پرسش که آیا الکلی ها ممکن
است بر اثر آموزش یاد بگیرند که به گونه ای
متعادل مشروبات الكلى مصرف كنند سازمان
آمریکایی ۸۸ که بوجود آورنده مراكز درمانى
قابل علاج است وبه اين علت وقتى كسى يى
بار الكلى شد براى هميشه الكلى است.:
صفحه 103:
۰ از آنجا که امید به بهبودی کامل آنها وجود
ندارد. حتی برای افرادی برای سالها دور از
الکل زندگی کرده اند احتمال بازگشت به آن
وجود دارد. نوشیدن یک جرعه کوچک می تون
انها را مجددا به ورطه الکلیسم بکشاند, چرا
که آنها هنوز بیماری را با خود دارند.
صفحه 104:
* بنابراین آنها (۸۵) هرگز به افراد توصیه نمی
کنند که متعادل بنوشند. چرا که معتقدند اين
کار بهانه ای برای بازگشت به الکلیسم است.
علیرغم این دیدگاه گروه قابل توجهی از
پژوهشگران این گونه استدلال می کنند که
الکلیسم یک بیماری غير قابل درمان نیست.
الکلیسم یک الگوی رفتاری ناسالم است که
می تواند از طریق یادگیری تغییر یابد و تحت
کنترل دراید [70 :2006 ,0116۲]].
صفحه 105:
۰ جهان غرب در مبارزه با الکلیسم در عین حال با
تضادهای بسیار پیچیده ای مواجه است. از سویی
عوارض الکلیسم مانند خشونت, حادثه ها, تصادفات,
بیماری های ناشی از مصرف زياد مواد الكلى,
تاثیرات جسمی و روانی و ... در مقیاس وسیع
اجتماعی مطرح است و انجام اقداماتی را ضرورت
می سازد, و از سوی دیگر کارخانه ها, مزرعه ها,
کافه رستورانها, بارها, هتل ile مؤسسات تجارى و
بسیاری عناصر دیگر نقش اقتصادی مهمی را در
جامعه ایفا می کنند.
صفحه 106:
حجم بسیار قابل توجهی از جمعیت شاغل در
کشورهای صنعتی به طور مستقیم با
غیرمستقیم با تولید. توزیع و مصرف مواد
الکلی مرتبط است و بیکاری احتمالی آنها یک
مشکل بزرگ است. دولت ها نیز عملا به
اقداماتی از قبیل افزايش میزان مالیات بر
مصرف بسنده کرده اند. اين مواد و نوشتن
جملات هشداردهنده در زیر آگهی های تبلیغاتی
مواد الکلی بسنده کرده اند.