صفحه 1:
صفحه 2:
:موضوع آشنایی با بورس ژاپن: سازوکار معاملات در بورس توکیو
... جناب آقای دکتر
صفحه 3:
بورس توکیو(13:018۳806 5۱061 0ع101) که به اختصار 15 نامیده میشود. بزرگترین بورس ژاپن
است. این بورس در سال ۱۸۷۸ جهت معامله اوراق قرضه دولتی تاسیس شد. امروزه بیش از ۲۲۰۰ شرکت
از جمله چندین شرکت خارجی بزرگ در این بورس پذیرش شدهاند. این بسورس یکی از بزرگسترین
بورسهای جهان است که در توکیوی ژاپن وافع شده است.
صفحه 4:
زابن يك بازيكر مهم در بازار سهام بینلمللی است و رشد اقتصادی را تقویت میکند. این بورس با بورسهای
بزرگی همچون بورس نیویورک و بازار بورس نزدک رقابت میکند. بسورس اوراق بهادار توکیسو بازاری بسرای
معاملات سهام. مشتقات و سایر اوراق بهادار در ژاپن است که در سال ۱۸۷۸ تاسیس شده است.
پراساس آمار و نمودارها: بورس توکیو تا مارس ۲۰۲۳ دارای ارزش بازار ۷۴۳,۸۷۷ میلیارد ین با ۱۸۳۵ شرکت
اصلی و ۱,۴۴۴ شرکت استاندارد در بورس بود. اين ورس بزرگترین بسورس اوراق بهادار ژاپن است که در
یتخت ژاپن یعنی شهر توکیو واقع شده است. بورس توکیو تحت مدیریت گروه بورس ژاپنفعالیت میکند.
ub TSE متنوعی از شرکتها را در بخشهای مختلف مانندفناوری؛مالی. تولیسدی. خودرو و .. پسذیرش
مىكند. براساس اندازه. تقدينكى و بتانسيل رشد شرکتها, بخشهای مختلسف بازار بسرای پسذیرش شرکتها
وجود دارد. این بورس یه دلیل جایگاه ژاپن به عنوان سومین اقتصاد بزرگ جهان از اهمیت جهانی برخوردار
است. بورس ژاپن طیف گستردهای از سرمایه گذاران داخلی و بینالمللی از جمله سرمایهگذاران نهادی, تاجران.
معاملهگران خرد و سرمایه گذاران خارجی را جذب میکند.
صفحه 5:
تاریخچه ورس توکیو
بورس توکیو در سال ۱۸۷۸ تاسيس شد إين بورس در سال 1957 با يازده بورس اوراق بهادار ديكر ابن ادغام ويك بورس زاپسنی
واحد را تشكيل داد. بعدها در اوت درست جند روز قبل از بمباران هيروشيما بسته شد. بس از اجرای قانون جدید بورس اوراق
بهادار, 151۳ با نام فعلی خود در ۱۶ مه ۱۹۴۹ مجددا بازگشایی شد. بین سالهای ۱۹۸۳ تا ۹۹۰ ۱بورس ژاپن تبدیل به بزرگترین
بورس أوراق بهادار جهان شد و بیش از ۶۰ درصد از ارزش بازار سهام جهانى را به خود اختصاص داد. با لين حال. متعاقبا به دلييل
افزيش شديد نرخ بهره توسط بانك مركزى زابن. كنترل بازار املاك و مستفلات زابن. ارزش آن كاهش قابل توجهى داشت هر
هایت 150 به عنوان چهارمین بورس بزرگ جهانپراساس ارزش بازار سهام در بورس جهانى رتيهبندى شد.
صفحه 6:
آشنایی با شاخص بورس توکیو
شاخص بازار بورس ژاپن که با نام ۱1160661225 نیز شناخته میشود یک شاخص وزنی است که از ۲۲۵ شرکت
سهامی عام برتر از صنایع مختلف تشکیل شده است. سهام شرکتهای مشهوری مانند سونی. کانن و تیوتا وتور از
جمله شرکتهای مهم در شاخص بورس توکیو هستند.
این شاخص به عنوان قدیمیترین شاخص سهام در آسیا شناخته میشود. برخلاف بسیاری از شاخصهای
معيار ارزش كذارى اين نماكر به جاى ارزش بازار براساس قيمت سهام و ارزش كذارىها براساس ين زاين است.
بسيار مهم اين أست كه تحولات تائيركذار بر أيالات متحده. تأثير مستقيمئ بر شاخص 103161664 خواهد
داشت كه اين ارتباط تا حد زيادى تحت تائير نجارت اين دو كشور با یکدیگر است. شاخص بسورس ژاپن نسبت بسه
رويدادهاى جهانى از جمله نآرامیهای سیاسی اخبار اقتصادی و مالی. جنگ و همچنین بلایای طبیعی حسالسیت
بالایی نشان میدهد.
شاخصهای کلیدی اقتصادی مانند تفیبرات نرخ بهره؛نرخهای بیکاری. ارقام تولیدناخالص داخلی و سسطح ایجاد
شغل تاثیرات قابلتوجهی بر اين شاخص دارند. به ویژه زمانی که در ژاپن و ایالات متحده رخ میدهند.
صفحه 7:
ساختار بورس توکیو
در گذشته سهام شرکتها در پنج بخش بورس توکیو پذیرش و معامله میشدند که بخش اول قدیمیترین بخش
است و عمدتا شرکتهای بزرگ را پوشش میداد. در بخش دوم که در سال ۱۹۶۱ آغاز شد. عمدتا معاملات سسهام
شرکتهای متوسط انجام میشد. بخش سوم و چهارم به شرکتهای تازه تاسيس و روبه رشد تعلق داشت. بخش
پنجم. در سال ۲۰۰۹ به طور مشترک با بورس لندن به عنون بزر سرمایهگذاری جایگزین(/۸1۱/ 1000/0) بسرای
شرکتهای کوچک تاسیس شد.
در آوريل ٠١71 بورس توكيو ساختار خود را به دليل وضعيت نزولى بازار بورس زاين در مقايسه يا بازارهاى روه
رشد منطقداى در آسيا تغيير داد. از ؟ آوريل 7١77 سه بخش جديد بورس توكيو معرفى شدند كه اين سه بخش
ald بازار اصلى,بازار استاندارد و بازار رشد بود. هدف اين تجديد ساختار. افزايش كيفيت و ایجاد انگیزههای قویتر
برای شرکتهای پذیرششده برای رشد ارزش شركتى أنها يود.
صفحه 8:
بازار اصلی: اين بازار بسرای شرکتهایی با سرمایه و نقفدیتگی کافی طراحی شده است تا بسه عضوان ابسزار
سرمایهگذاری برای سرمایه گذاران نهادی عمل کند. تعامل سازنده با سرمایهگذاران تمرکز اصسلی شرکتها در این
asl ig
ار استاندارد: این بازار برای شرکتهایی با سطح سرمایه و نقدینگی مناسب که در بازار آزاد معامله شوند. است.
انتظار میرود. اين شرکتها سطح پایای از حاکمیت شرکتی را حفظ کنند و به دستیابی به رشند پایسدار و بهسود
ارزش شرکتی میانمدت تا بلندمدت پایبند باشند.
بازار رشد: اين بازار شرکتهای نوپا را هدف قرار میدهد که دارای سطح مشخصی از ارزش بازار هستند و پتانسیل
رشد و توسعه بیشتر را دارند.
در واقع هدف بورس ژاپن از این بخشبندی. ارائه شفافیت بیشستر و طبقهبنضدی شرکتها بسر اساس ارزش
شیوههای حاکمیت شرکتی. تعهد به رشد پایدار و سطح ریسک سرمایه گذاری است.
صفحه 9:
سازوکار معاملات در بورس ژابن ۱
معاملات در بورس توکیو همچون سایر بازارها سازوکار مشخص و استانداری دارد که در ادامه به آن پرداخته شده
است:
زمان معاملات بورس توکیو
پورس توکیو براساس برنامهاى كه به دو جلسه معاملاتی اصلی تقسیم میشسود فعالیت میکنسد. جلسه صبح از
ساعت ٩ صبح آغاز و در ساعت ۱۱:۳۰ به پایان میرسد. يس از استراحت. جلسه بعد از ظهر از ساعت ۱۲:۳۰ آغاز
و در ساعت ۱۵:۰۰ پایان میيابد. در طول این جلسات معاملاتی. سفارشات در بازههای زمانی مشسخص پذیرفتسه
میشوند. زمان پذیرش سفارش برای جلسه صبح از ساعت ۸ صبح آغاز و تا ساعت ۱۱:۳۰ ادامسه دارد. به همین
ترتيب, برای جلسه بعد از ظهره زمان پذیرش سفارش از ساعت ۱۲:۰۵ بعد از ظهر آغاز و تسا ساعت ۱۵:۰۰ ادامسه
ن نکته ضروری است که معاملات در بورس ژاپن در روزهای خاصی از جمله شنیهها, یکشنبههاء
خهای خاص مانند ۱ ژانویه تا ۳ ژانویه و ۳۱ دسامبر انجام نمیشود.
صفحه 10:
انواع معاملات و واحدهای معاملاتی در بورس ژاپن
بورس ژاپن واحدهای معاملاتی سهام داخلی را بر اساس واحدهای مشخص شده در اساسنامه هر شرکت تعسیین
کرده است. در حال حاضر تعداد واحدهای معاملاتی سهام داخلی ۱۰۰ سهم است. سه نسوع معامله بسرای سهام
داخلی وجود دارد که شامل معاملات عادی, معاملات تقدی و معاملات زمانی هستند که معاملات عادی رایچترین
و سادهترین آنها است. تسویه معاملات عادی در سومین روز کاری پس از تاریخ معامله (۲-۳2) انجام میشود.
از سوی دیگره معاملات نقدی شامل تسویه در همان روز معامله است. معاملات زمانی مختص سهام تسازه منتشر
شده ناشی از افزایش سرمایه و تقسیم سهام است که از روز تقسیم سود تا دو روز قسل از انتشار سهام جدید.
انجام میشود. صرفنظر از تاریخ معامله. تسویه معاملات زمانی دو روز پس از آخرین روز معاملاتیانجام میشود.
صفحه 11:
انواع سفارشات در بورس توکیو
در بازار بورس ژاپن دو نوع اصلی سفارش؛ سفارشات بازار و سفارشات محدود وجود دارد که در ادامسه تشریح
میشود:
سفارشات بازار: این سفارشها توسط سرمایه گذارانی انجام میشود که مایل به معامله اوراق بهادار با قیمتهای
موجود در بازار هستند. سفارشهای بازار سرعت اجرا را بر قیمت اولویت میدهند و هدف آن تکمیل سریع تراکنش
سفارشات محدود: سفارشات محدود به سرمایهگذاران اجازهمیدهد تا قیمت خاصی را که مايل به معامله اوراق
بهادار با آن هستند. تعیین کنند. سرمایهگذاران حداکثر/احداقل قیمتی را تعیین میکنند که حاضرند هنگام معامله
بپردازند یا بپذیرند. در سفارشات محدود کنترل بیشتری بسر روی قیمت وجود دارد. اما انجام معاملات آن کمی
زمانبر است:
صفحه 12:
شرکتهای برتر پذیرش شده در بورس توکیو
5006
شرکت تویوتا موتور
Nippon Telegraph and Telephone cs, ¥
شرکت سونی
% شرکت 6۷666
" گروه مالی میتسوبیشی
گروه سافت بانک
صفحه 13:
نتیجه گیری
بورس ژاپن فرصتهایی را برای سرمایهگذاران جهت مشارکت در اقتصاد پویای ژاپن فراهم کرده اسست. گروه
بورس ژاپن(۳26[) مالک و ادارهکننده بورس توکیو است كه از ادغام بين 1512 و بورس اوراق بهادار اوزاكا در
سال ۲۰۱۳ تشکیل شده است: این بوزس توسط آژانس خسدمات مالی تنظیم و نقتن مهمی در اقتصاد زاپن و
سیستم مالی جهانی ایفا و بستری را برای افزایش سرمایه. سرمایه گذاری و تجارت اوراق بهادار فراهم میکند.
صفحه 14:
با تشکراز توجه شما
1
2
:موضوع
آشنایی با بورس ژاپن :سازوکار معامالت در بورس توکیو
استاد محترم :
...جناب آقای دكتر
:دانشجو
...صالح عبادی لمر
3
بورس توکیو( )Tokyo Stock Exchangeکه به اختصار TSEنامیده میشود ،بزرگترین بورس ژاپن
است .این بورس در سال 1878جهت معامله اوراق قرضه دولتی تاسیس شد .امروزه بیش از 2200شرکت
از جمل55ه چن55دین شرکت خ55ارجی ب55زرگ در این ب55ورس پ55ذیرش ش55دهاند .این ب55ورس یکی از بزرگ55ترین
بورسهای جهان است که در توکیوی ژاپن واقع شده است.
4
ژاپن یک بازیگر مهم در بازار سهام بینالمللی است و رشد اقتصادی را تقویت میکند .این بورس با بورسهای
بزرگی همچون بورس نیویورک و بازار بورس نزدک رق55ابت میکن55د .ب55ورس اوراق بهادار توکی55و بازاری ب55رای
معامالت سهام ،مشتقات و سایر اوراق بهادار در ژاپن است که در سال 1878تاسیس شده است.
براساس آمار و نمودارها ،بورس توکیو تا مارس 2023دارای ارزش بازار 743,877میلیارد ین با 1,835شرکت
اصلی و 1,444شرکت استاندارد در بورس ب55ود .این ب55ورس بزرگ55ترین ب55ورس اوراق بهادار ژاپن اس55ت ک55ه در
پایتخت ژاپن یعنی شهر توکیو واقع شده است .بورس توکیو تحت مدیریت گروه بورس ژاپن فعالیت میکند.
TSEطیف متنوعی از شرکتها را در بخشهای مختلف مانند فناوری ،مالی ،تولی55دی ،خ55ودرو و ...پ55ذیرش
میکند .براساس اندازه ،نقدینگی و پتانسیل رشد شرکتها ،بخشهای مختل55ف بازار ب55رای پ55ذیرش شرکتها
وجود دارد .این بورس به دلیل جایگاه ژاپن به عنوان سومین اقتصاد بزرگ جهان از اهمیت جهانی برخ5555وردار
است .بورس ژاپن طیف گستردهای از سرمایهگذاران داخلی و بینالمللی از جمله سرمایهگذاران نهادی ،تاجران،
معاملهگران خرد و سرمایهگذاران خارجی را جذب میکند.
5
تاریخچه بورس توکیو
بورس توکیو در سال 1878تاسیس شد .این بورس در سال 1943با یازده بورس اوراق بهادار دیگر ژاپن ادغام و یک بورس ژاپ55نی
واحد را تشکیل داد .بعدها در اوت درست چند روز قبل از بمباران هیروشیما بسته ش55د .پس از اج55رای ق55انون جدی55د ب55ورس اوراق
بهادار TSE ،با نام فعلی خود در 16مه 1949مجددا بازگشایی شد .بین سالهای 1983تا 1990بورس ژاپن تبدیل به بزرگترین
بورس اوراق بهادار جهان شد و بیش از 60درصد از ارزش بازار سهام جهانی را به خود اختصاص داد .با این حال ،متعاقبا ب55ه دلی55ل
افزایش شدید نرخ بهره توسط بانک مرکزی ژاپن ،کنترل بازار امالک و مستغالت ژاپن ،ارزش آن ک55اهش قاب55ل ت55وجهی داش55ت .در
نهایت TSEبه عنوان چهارمین بورس بزرگ جهان براساس ارزش بازار سهام در بورس جهانی رتبهبندی شد.
6
آشنایی با شاخص بورس توکیو
شاخص بازار بورس ژاپن که با نام Nikkei225نیز شناخته میشود یک شاخص وزنی است ک555ه از 225شرکت
سهامی عام برتر از صنایع مختلف تشکیل شده است .سهام شرکتهای مشهوری مانند سونی ،کانن و تویوتا موتور از
جمله شرکتهای مهم در شاخص بورس توکیو هستند.
این شاخص به عنوان قدیمیترین شاخص سهام در آسیا شناخته میشود .ب55رخالف بس55یاری از ش55اخصهای دیگر،
معیار ارزشگذاری این نماگر به جای ارزش بازار براساس قیمت سهام و ارزشگذاریها براساس ین ژاپن است.
نکته بسیار مهم این است که تحوالت تاثیرگذار بر ایاالت متح55ده ،ت55اثیر مس55تقیمی ب55ر ش55اخص Nikkeiخواه55د
داشت که این ارتباط تا حد زیادی تحت تاثیر تجارت این دو کشور با یکدیگر است .شاخص ب55ورس ژاپن نسبت ب55ه
رویدادهای جهانی از جمله ناآرامیهای سیاسی ،اخبار اقتصادی و مالی ،جنگ و همچنین بالیای طبیعی حساس55یت
باالیی نشان میدهد.
شاخصهای کلیدی اقتصادی مانند تغییرات نرخ بهره ،نرخهای بیکاری ،ارقام تولید ناخ55الص داخلی و س55طح ایجاد
شغل تاثیرات قابلتوجهی بر این شاخص دارند ،به ویژه زمانی که در ژاپن و ایاالت متحده رخ میدهند.
7
ساختار بورس توکیو
در گذشته سهام شرکتها در پنج بخش بورس توکیو پذیرش و معامله میش55دند ک55ه بخش اول ق55دیمیترین بخش
است و عمدتا شرکتهای بزرگ را پوشش میداد .در بخش دوم که در سال 1961آغاز شد ،عمدتا معامالت س555هام
شرکتهای متوسط انجام میشد .بخش سوم و چهارم به شرکتهای تازه تاسیس و روبه رش55د تعل55ق داش55ت .بخش
پنجم ،در سال 2009به طور مشترک با بورس لندن به عنوان بازار سرمایهگذاری جایگزین( )Tokyo AIMب55رای
شرکتهای کوچک تاسیس شد.
در آوریل ۲۰۲۲بورس توکیو ساختار خود را به دلیل وضعیت نزولی بازار بورس ژاپن در مقایسه با بازارهای روب5555ه
رشد منطقهای در آسیا تغییر داد .از ۴آوریل 2022سه بخش جدید بورس توکیو معرفی شدند ک55ه این س55ه بخش
شامل بازار اصلی،بازار استاندارد و بازار رشد بود .هدف این تجدید ساختار ،افزایش کیفیت و ایجاد انگیزههای قویتر
برای شرکتهای پذیرششده برای رشد ارزش شرکتی آنها بود.
8
بازار اصلی :این بازار ب55رای شرکتهایی با سرمایه و نق55دینگی ک55افی طراحی ش55ده اس55ت ت55ا ب55ه عن55وان اب55زار
سرمایهگذاری برای سرمایهگذاران نهادی عمل کند .تعامل سازنده با سرمایهگذاران تمرکز اص5555لی شرکتها در این
بخش است.
بازار استاندارد :این بازار برای شرکتهایی با سطح سرمایه و نقدینگی مناسب که در بازار آزاد معامله شوند ،است.
انتظار میرود ،این شرکتها سطح پایهای از حاکمیت شرکتی را حفظ کنند و به دستیابی به رش55د پای55دار و بهب55ود
ارزش شرکتی میانمدت تا بلندمدت پایبند باشند.
بازار رشد :این بازار شرکتهای نوپا را هدف قرار میدهد که دارای سطح مشخصی از ارزش بازار هستند و پتانسیل
رشد و توسعه بیشتر را دارند.
در واقع هدف بورس ژاپن از این بخشبندی ،ارائه شفافیت بیش555تر و طبقهبن555دی شرکتها ب555ر اساس ارزش بازار،
شیوههای حاکمیت شرکتی ،تعهد به رشد پایدار و سطح ریسک سرمایهگذاری است.
9
سازوکار معامالت در بورس ژاپن
معامالت در بورس توکیو همچون سایر بازارها سازوکار مشخص و استانداری دارد که در ادامه به آن پرداخت55ه ش55ده
است:
زمان معامالت بورس توکیو
بورس توکیو براساس برنامهای که به دو جلسه معامالتی اصلی تقس55یم میش55ود ،فعالیت میکن55د .جلس55ه صبح از
ساعت 9صبح آغاز و در ساعت 11:30به پایان میرسد .پس از استراحت ،جلسه بعد از ظهر از ساعت 12:30آغ55از
و در ساعت 15:00پایان مییابد .در طول این جلسات معامالتی ،سفارشات در بازههای زمانی مش555خص پذیرفت555ه
میشوند .زمان پذیرش سفارش برای جلسه صبح از ساعت 8صبح آغ55از و ت55ا ساعت 11:30ادام55ه دارد .ب55ه همین
ترتیب ،برای جلسه بعد از ظهر ،زمان پذیرش سفارش از ساعت 12:05بعد از ظهر آغ55از و ت55ا ساعت 15:00ادام55ه
مییابد .توجه به این نکته ضروری است که معامالت در بورس ژاپن در روزهای خاصی از جمله شنبهها ،یکشنبهها،
تعطیالت ملی و تاریخهای خاص مانند ۱ژانویه تا ۳ژانویه و ۳۱دسامبر انجام نمیشود.
10
انواع معامالت و واحدهای معامالتی در بورس ژاپن
بورس ژاپن واحدهای معامالتی سهام داخلی را بر اساس واحدهای مشخص شده در اساسنامه هر شرکت تع555یین
کرده است .در حال حاضر تعداد واحدهای معامالتی سهام داخلی 100سهم است .سه ن55وع معامل55ه ب55رای س55هام
داخلی وجود دارد که شامل معامالت عادی ،معامالت نقدی و معامالت زمانی هستند که معامالت عادی رایجترین
و سادهترین آنها است .تسویه معامالت عادی در سومین روز کاری پس از تاریخ معامله ( )T+2انجام میشود.
از سوی دیگر ،معامالت نقدی شامل تسویه در همان روز معامله است .معامالت زمانی مختص سهام ت555ازه منتشر
شده ناشی از افزایش سرمایه و تقسیم سهام است که از روز تقسیم سود ت55ا دو روز قب55ل از انتش55ار س55هام جدی55د
انجام میشود .صرفنظر از تاریخ معامله ،تسویه معامالت زمانی دو روز پس از آخرین روز معامالتی انجام میشود.
11
انواع سفارشات در بورس توکیو
در بازار بورس ژاپن دو نوع اصلی سفارش؛ سفارشات بازار و سفارش55ات مح55دود وج55ود دارد ک55ه در ادام55ه تشریح
میشود:
سفارشات بازار :این سفارشها توسط سرمایهگذارانی انجام میشود که مایل به معامله اوراق بهادار با قیمتهای
موجود در بازار هستند .سفارشهای بازار سرعت اجرا را بر قیمت اولویت میدهند و هدف آن تکمیل سریع تراکنش
است.
سفارشات محدود :سفارشات محدود به سرمایهگذاران اجازه میدهد تا قیمت خاصی را که مایل به معامل55ه اوراق
بهادار با آن هستند ،تعیین کنند .سرمایهگذاران حداکثر/حداقل قیمتی را تعیین میکنند که حاضرند هنگام معامله
بپردازند یا بپذیرند .در سفارشات محدود کنترل بیشتری ب555ر روی قیمت وج555ود دارد ،اما انجام معامالت آن کمی
زمانبر است.
12
شرکتهای برتر پذیرش شده در بورس توکیو
شرکت تویوتا موتور
شرکت Nippon Telegraph and Telephone
شرکت سونی
شرکت Keyence
گروه مالی میتسوبیشی
گروه سافت بانک
13
نتیجهگیری
بورس ژاپن فرصتهایی را برای سرمایهگذاران جهت مشارکت در اقتصاد پویای ژاپن فراهم کرده اس5555ت .گروه
بورس ژاپن( )JPXمالک و ادارهکننده بورس توکیو است که از ادغام بین TSEو بورس اوراق بهادار اوزاک555ا در
سال 2013تشکیل شده است .این بورس توسط آژانس خ5555دمات مالی تنظیم و نقش مهمی در اقتصاد ژاپن و
سیستم مالی جهانی ایفا و بستری را برای افزایش سرمایه ،سرمایهگذاری و تجارت اوراق بهادار فراهم میکند.
14
با تشكراز توجه شما