صفحه 1:
صفحه 2:
صفحه 3:
؟خورشید سرچشمهی عظیم و بیکران انریی است که
حیات زمین بدان بستگی دارد و همفی دیگر انواع
انرشی نسزء بگونهای از آسن نشئت كرفتهاند.
لكر همضى سوختهای فسیلی را جمع کرده؛ بسوزانیم»
لین انریی معادل تلبش خورشیسبه زمینء تنها برای ۴
روز خواهد بود و حرارت و نوری که در هر ثانبه از
خورشیدجه زمین میرسد» میلیونمیلیون برابر قدرت
بمب اتمی منفجرشده در هیروشیما یا ناکازاکی است.
#در حال حاضرء تأمين انرشى بیش از ۱۶۰ هزار روستا
در سراسر جهان بر پایهی انریی خورشیدی است و این
تازه آغاز راه است.
صفحه 4:
امروزه شش شیوهی تولید برق از نور خورشید
شناخته شده است که عبارتاند از:
۴آیینهی سهمیگون»
#دریافت کنندهی مرکزی»
؟آیینههای شلحمی (بشقابی یا استر لینگ)»
#دودکش خورشیدی»
؟استخر خورشیدی
؟ سلولهای نوری (فتوولتاییک)
صفحه 5:
*کشور حا ایران» بر کمربند خورشیدی زمین
قرار دارد و یکچهارم مساحت گن را کوبرهایی
با شدت تلبش بیش از ۵ کیلوواتساعت بر متر
میبع» پوشانده است که اگر ۱/ لین مساحت»
برای ساخت نیروگاه خورشیدی با بازده 7.۱۰
بکار رود» توان تولید برق بدستآمده» از ۷
برابر میزان تولسد ناخالص برق همهی
نبروگاههای کشور در سال ۱۳۷۶ ٩( میلیون
مگاواتساعت) بیشتر خواهد بود.
صفحه 6:
در لين بخشء فعالیتملیی در کشور انجام شده است که
عبارتاند از؛
؟هواگرمکنهای خورشیدی و مجموعههای ذخیره کردن و
خشک کردن خورشیدی.
آب رگرمکنهای خورشیدی و حمام خورشیدی.
تیوبهای حرارتی.
آبشیرین کنهای خورشیدی.
متمر کز کنندههای خورشیدی.
#دنبال کنندههای خورشیدی.
مجموعههای غیرفعال خورشیدی.
۴ سردکنندهی خورشیدی.
صفحه 7:
انرزى باد
Wind Energy
hee
yy ma
صفحه 8:
#باد كونهاى از انرذى استكه در اصل از تلبش خورشيسبه زمين
و تفاوت دمای هوای بین دو ناحیه. ابجاد میشود و گاه آن قدر
یرومند است که سختترین سازههای نیز در برابر آن بارای
ایستادگی ندارند. در برخی از مناطقء وزش باد دائمى» يا
موسمیبا دورهی تکرار معین است و میتوان از همین ویژگی
برای برآورد انرژی بادی در دسترس» بهره برد.
نیروگاههای بادیبه شکل امروزین؛ از دهمی ۱۹۸۰ رواج بافتند
و در قّن زمان تنها حدود ۵۰ کیلووات انریی تولید میکردند؛
اما اكنون لين مقدار به بيش از جندين مگاوات میرسد.
نيروكاههاى كنونى» در جهت حركت بادء تغيير راستا میدهند و
با محورهاى افقى يا قلئم» انرى جنبشى باد رابه انرزى
مکانیکی و سپس آن را به انرژی الکتریکی تبدیل میکنند.
صفحه 9:
40° کشور هاء بخاطر موقعبت جغرافبلیی وییه؛ در فصلهای
مختلف سال, بادهای موسمی و غیرموسمی فراوانی میوزد و
سرزمینهای بادخیز بسیاری وجود داردکه امکان بربایی نیروگاه
بادی در آنها فراهم است و نیز».به لطف ساحلهای گسترده؛
بادهای ساحلی» هميشه قلبل بهرمبرداری است. امروزه
صنعنگران داخلی هم توانستهاند» انواع گوناگونی از مولدهای
بادی را در داخل تولید کنند.
؟همچنین نیرو گاههلیی در برخی نقاط بادخیز برباشده (مانند
رودبار و منجیل) و ساخت نیروگاه در شهرهای دیگر» در دست
بررسی است. برای نمونه؛ استان محروم سیستان و بلوچستان» با
داشتن بادهای موسمی چند دهروزه و قدرتمند» میتواند
گزینهای مناسب برای این هدف باشد.
صفحه 10:
انرژی هستهای
Nuclear Energy
صفحه 11:
*انریی هستهای از بحث برانگیز ترین seis
تجدید پنیر است کهبا وجود تنگناها و دغدغههاء
هنوز بسیاری از کشورها تن راسالمترین و ارزانترین
منبع انریی آیندمی خود میدانند و بهرهگیری از
گّن را در دستور کار برنامهی بلندمدت خود قرار
دادهاند. قبمت هر کیلوواتساعت برق هستهای»
معادل نصف هزیندی برق تولیدشده از سوختهای
فسیلی است. بزرکتوین مشکل لین انرژی پسابهای
پرتوزاست که برای دفع ّن در مقیاس وسیع» حتما
باید چارهای اندیشيده شود.
صفحه 12:
#از این انرژی میتوان برای تولید برق و توليد كرما
بهره برد؛ البته امروزه نگرانیهلیی دربارهی محدود
بودن منلبع اورانیوم در جهان» وجود دارد؛ اما
رشد خناوری» امکان بکارگیری سایر مواد پرتوزا
بجای اورانبوم را فراهم کرده است.
؟ایرانبا داشتن منلبع اورانوم و دیگر عناصر از این
دست و فیز بخاطر بیمی بودن فناوری هستهای آن»
از کشورهلیی است.که میتولنسبا سرمایه گذاری در
این بخش به روند توسعهی انرژی خود شتاب دهد.
صفحه 13:
6 eothermic)
(Energy
Se voce
صفحه 14:
؟انریی زمین-گرملیی از گرمای تجزیهی مواد پرتوزا و
واکنشهای شیمیلیی مرکز زمین» هستهی مذاب کرهی
زمین» پدیدهی کوهزالیی و فشار طبقات ضخیم در
حوضههای رسوبی بدست میآید.
*لین کرما را میتوان مستقیملبه ماشینهای مکانیکی داد با
از لت برق گرفت» وبا آّن را بگونهای غیرمستقیم» در
صنعت بکار برد. امروزه از لین انریی برای فر آیندهایی
همچون خشک کردن» تبخیر» تقطیر و سرمایش و گرمای
محیطهای صنعتی بهره میبیند و مناطقی راهم که امکان
ساخت نیروگاه زمین-گرملیی در آنها نیست؛ معمولا به
جاذبههای گردشگری و تفریحگاه تبدیل میکنند.
صفحه 15:
© هماكنون .با وجود لين كه بكاركيرى لين انريى هنوز توجيه
اقتصادی ندارد» بیش از ۳۵ کشور بطور مستقیم و حدود ۲۰
کشور بطور غیرمستقیم از آن بهره میبرند. ایران نیز از آنجا که
بر کمربند آتشفشلنی و لرزهخیز جهان قرار دارد» دارای مخازن
زمین -گرملیی فرایلنی استکه مهمتیین و سرشارترین آنهاء در
سبلان» دماوند؛ ملکو و سهند میباشند. لین منلبع در کل دارای
ذخیرهی حرایتی معادل ژول هستند. از دیگر نواحی کشور
میتوان تفتان» بزمان» کرمان» طبسء شيراز» مركز ايران و
مشهد را برشمرد. گروه زمین-گرملیی مرکز تحقیقات نیرو» از
سال ۱۳۷۱ بررسیهای خود را در لین زمینه آغاز کرده است و
احتمالا بزودی در مناطق بادشده» شاهد نیروگاههلیی از این
دست» خواهیم بود.
صفحه 16:
0 انرزى اقيانوسى
Ocean Energy
صفحه 17:
؟اقیانوسهاء منابعی عظیم از انریی حر کتیلند که به
صورت امواج» جزر و صد و جریانهای همیشکی
سطحییا زیرقبی ناشی از اختلاف حرارت نقاط
گوناگون» دیده میشود.
بررسی بکارگیری انریی امواج» پیشینهای طولانی
ندارد و تنها جنددهه است که پژوهشها در این
زمینه آغاز شده» لما بهرهگیری از انریشی حاصل از
اختلاف حرایقی در اقبانوسها؛ به سال ۱۹۲۹ باز
میگردد.
صفحه 18:
*امروزه ساخت پیروگاههای (Ocean) 0۲۳
Temperature Energy Conversion ,9 4
افزلیش است کمبا تبسیل انریی حاصل از اختلاف حرارت» به
انریُی الکتریکی» گلمینو در تولید برق بشمار میرود؛ اما
هنوز تنگناهلیی در لین راستا هست که بلید رفع شود. برای
نمینه بلید خطهای انتقال نیرو راتا سواحل گسترش داد و
بناهای تولید و Jae در برابر طوفانمای دربلیی و آب و
هوای ساحلی مقاوم ساخت و نیزء تجهیزات نبرو گاههایی از
این دست هنوز بسیار برهزینه و حجیم هستند.
#ایران نیزنبا داشتن خط ساحلی بسیار طواثني (بیش از ۱۸۰۰
کیلومتر در جنوب) و جزلیر متعدد» از جمله کشورهلیی است
که مینواند بهرههای فراوانی از این انرژی ببرد.
صفحه 19:
یهایگ لنرژی سوختهای
Biomasse Energy
صفحه 20:
#سوختهای گیاهی بدست آمده از پسماندهای جنگلها و محصولهاى
جهان» بنیعی بزرگتوین منبع ذخیرمی انرژي خورشیدی
مى كيد و مى تولفد سالانصبه اندازهی ۷۰ میلیارشتن نفت خام»
نرشی» د در دسترس بشر قرار دهد. لين ميزان برابر ٠١ برابر مصرف
سالانهی انریی در جهان است. نکتمی مهم در بکارگیری لین منبع»
ن است که 2(:) حاصل از سوختهای گیلهی» دوباره توسط کیاهان
تازه» جذب و مصرف مج و هیچ اثری در پدیدهی گلخانهای و
گرم شدن زمین؛ نخواهند داشت.
*از لین سوختها بیشتر در تولید کیما بهره میبیند و اکرچه بازده آنها
نسبت جه سوختهای فسیلی؛ بالا نیست؛ اما با لین حال» باعث
صرفهجویی افتصادی جشمكيرى میشوند. بکار گيري این انرژی هنوز
با تنگناهلیی روبروست؛ از جمله نبود مکان مناسب برای بنای
تأسیسات پروژههای سوخت als و احتمال اعمال سیاستهای دفاع از
جنگل کاری.
صفحه 21:
#ایرانجا داشتن منلبع جنگلی کسترده» از کشورهلیی است که میتواند
براى فرلهم كردن انرشى مورد نياز مناطق جنكلى» از سوختهاى كياهى
بهرهببرد و در صورت بروسيهاى بيشتر و رسيدنببه توجيه اقتصادى»
همدى امكانات جهت بهرهكيرى از اين انرزى در ايران مهياست.
©در عصر حاضرء كونههاى تازهى انريّى بيش از دو درصد كل توليد
انريى را هرجند به نظر مىرسد فاصلدى زبادى تا فراكير شدن
انرزيهاى تجديدينير در ميان استء لما بيشريفت بسيار شتابان علم و
فناوری» راه را برای استفادهی روزافزون از لین انرژیها؛ هموارتر كرده
است و امید است بشر بتیلنسبا به خدمت گرفتن انرژیها و نیروهای عظیم
و سهمکین طبیعت؛ هراس و ترس از لین نیروها رلجه فراموشی بسپارد و
بدانها به چشم منلبع حبلتی آیندمی بشر بنگرد؛ چرا که انرژی
سرآغازی برای رسیدنبه توسعهی پایدار و یکی از عولمل اصلی تعبین
سرنوشت ملتهاست.
صفحه 22:
منابع:
#ترجمه: دارا فتوحی- مسایل طراحی یک سیستم مکمل انرژیهای
تجدیدپذیر - نشریهی صنعت برق؛ شمارهی ۳۸ تیر ۰۱۳۷۸
ae : دارا فتوحی- روشهای تولید برق خورشیدی- همان؛ شمارهی
۰ آبان ۰۳۷۸
ترجمه: ناصر خلیلی- انرژی خورشیدی-همان؛ شمارهی ۳ تیر ۰۱۳۷۵
© كلمبيز بيكار جو - توسعدى منلبع و کاربرد انرژیهای نوین- همان؛ شماره
٩ مهر ۰۱۳۷۷
شیرین باکمللي- بهرحبرداری از اقیانوسها برای تولید همزمان برق و آب
شیرین - همان؛ شمارهی ۲۵) خرداد ۰۱۳۷۷
#علی رحیمزاده خوشرو- انرژیهاینو و تجدیدپنیر؛ حلفظ محیط زیست
جهان- همان؛ شمارهی ۱۰۷» فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۴
محمد نیکخواه منفرد
گزارش: از اولین ویژه نامه صنعت برق روزنامه دنیای اقتصاد
انرژي خورشيدي() Solar Energy
خورشي د س رچشمهي عظي م و بيكران انرژ ي اس ت كه
حيات زمي ن بدان بس تگي دارد و همهي ديگر انواع
انرژ ي ني ز ،بگونهاي از آ ن نشأ ت گرفتهاند.
اگ ر همهي س وختهاي فسيلي را جم ع كرده ،بسوزانيم،
اين انرژي معادل تابش خورشيد به زمين ،تنها براي 4
روز خواه د بود و حرارت و نوري ك ه در ه ر ثانيه از
خورشي د ب ه زمي ن ميرسد ،ميليونميليون برابر قدرت
بمب اتمي منفجرشده در هيروشيما يا ناكازاكي است.
در حال حاضر ،تأمين انرژي بيش از 160هزار روستا
در سراسر جهان بر پايهي انرژي خورشيدي است و اين
تازه آغاز راه است.
امروزه ش ش شيوهي تولي د برق از نور خورشيد
شناخته شده است كه عبارتاند از:
آيينهي سهميگون،
دريافتكنندهي مركزي،
آيينههاي شلجمي (بشقابي يا استرلينگ)،
دودكش خورشيدي،
استخر خورشيدي
سلولهاي نوري (فتوولتاييك)
كشور م ا ايران ،بر كمربن د خورشيدي زمين
قرار دارد و يكچهارم مساحت آن را كويرهايي
ب ا شدت تابش بيش از 5كيلوواتس اعت بر متر
مرب ع ،پوشانده اس ت ك ه اگ ر %1اي ن مساحت،
براي س اخت نيروگاه خورشيدي با بازده %10
بكار رود ،توان تولي د برق بدستآمده ،از 7
برابر ميزان تولي د ناخال ص برق همهي
نيروگاههاي كشور در سال 9( 1376ميليون
مگاواتساعت) بيشتر خواهد بود.
در اي ن بخ ش ،فعاليتهاي ي در كشور انجام شده اس ت كه
عبارتاند از:
هواگرمكنهاي خورشيدي و مجموعههاي ذخيره كردن و
خشك كردن خورشيدي.
آبرگرمكنهاي خورشيدي و حمام خورشيدي.
تيوبهاي حرارتي.
آبشيرينكنهاي خورشيدي.
متمركزكنندههاي خورشيدي.
دنبالكنندههاي خورشيدي.
مجموعههاي غيرفعال خورشيدي.
سردكنندهي خورشيدي.
انرژي باد
Wind Energy
باد گونهاي از انرژي است كه در اصل از تابش خورشيد به زمين
و تفاوت دماي هواي بين دو ناحيه ،ايجاد ميشود و گاه آن قدر
نيرومن د اس ت ك ه س ختترين س ازههاي ني ز در برابر آن ياراي
ايس تادگي ندارند .در برخ ي از مناط ق ،وزش باد دائم ي ،يا
موسمي با دورهي تكرار معين است و ميتوان از همين ويژگي
براي برآورد انرژي بادي در دسترس ،بهره برد.
نيروگاههاي بادي به شكل امروزين ،از دههي 1980رواج يافتند
و در آن زمان تنها حدود 50كيلووات انرژي توليد ميكردند؛
ام ا اكنون اي ن مقدار ب ه بي ش از چندي ن مگاوات ميرسد.
نيروگاههاي كنوني ،در جهت حركت باد ،تغيير راستا ميدهند و
ب ا محورهاي افق ي ي ا قائ م ،انرژ ي جنبش ي باد را ب ه انرژي
مكانيكي و سپس آن را به انرژي الكتريكي تبديل ميكنند.
در كشور م ا ،بخاط ر موقعي ت جغرافياي ي ويژ ه ،در فصلهاي
مختلف س ال ،بادهاي موسمي و غيرموسمي فراواني ميوزد و
سرزمينهاي بادخيز بسياري وجود دارد كه امكان برپايي نيروگاه
بادي در آنه ا فراه م اس ت و ني ز ،ب ه لط ف س احلهاي گسترده،
بادهاي س احلي ،هميش ه قاب ل بهرهبرداري است .امروزه
صنعتگران داخلي هم توانستهاند ،انواع گوناگوني از مولدهاي
بادي را در داخل توليد كنند.
همچني ن نيروگاههاي ي در برخ ي نقاط بادخي ز برپاشده (مانند
رودبار و منجيل) و ساخت نيروگاه در شهرهاي ديگر ،در دست
بررسي است .براي نمونه ،استان محروم سيستان و بلوچستان ،با
داشت ن بادهاي موس مي چن د دهروزه و قدرتمن د ،ميتواند
گزينهاي مناسب براي اين هدف باشد.
انرژي هستهاي
Nuclear Energy
انرژ ي هس تهاي از بح ث برانگي ز ترين انرژيهاي
تجدي د پذي ر است ك ه ب ا وجود تنگناه ا و دغدغهها،
هنوز بسياري از كشورها آن را سالمترين و ارزانترين
منب ع انرژ ي آيندهي خود ميدانند و بهرهگيري از
آ ن را در دس تور كار برنامهي بلندمدت خود قرار
دادهاند .قيم ت ه ر كيلوواتس اعت برق هستهاي،
معادل نص ف هزينهي برق توليدشده از سوختهاي
فسيلي است .بزرگترين مشكل اين انرژي ،پسابهاي
پرتوزاست كه براي دفع آن در مقياس وسيع ،حتما
بايد چارهاي انديشيده شود.
از اين انرژي ميتوان براي توليد برق و توليد گرما
بهره برد؛ البته امروزه نگرانيهايي دربارهي محدود
بودن مناب ع اورانيوم در جهان ،وجود دارد؛ اما
رش د فناوري ،امكان بكارگيري ساير مواد پرتوزا
بجاي اورانيوم را فراهم كرده است.
ايران با داشتن منابع اورانوم و ديگر عناصر از اين
دست و نيز بخاطر بومي بودن فناوري هستهاي آن،
از كشورهايي است كه ميتواند با سرمايهگذاري در
اين بخش ،به روند توسعهي انرژي خود شتاب دهد.
گرمايي-انرژي زمين
Geothermic(
)Energy
انرژ ي زمين-گرماي ي از گرماي تجزيهي مواد پرتوزا و
واكنشهاي شيمياي ي مرك ز زمي ن ،هس تهي مذاب كرهي
زمي ن ،پديدهي كوهزاي ي و فشار طبقات ضخيم در
حوضههاي رسوبي بدست ميآيد.
اين گرما را ميتوان مستقيما به ماشينهاي مكانيكي داد يا
از آ ن برق گرف ت ،و ي ا آ ن را بگونهاي غيرمستقيم ،در
صنعت بكار برد .امروزه از اين انرژي براي فرآيندهايي
همچون خشك كردن ،تبخير ،تقطي ر و سرمايش و گرماي
محيطهاي صنعتي بهره ميبرند و مناطقي را هم كه امكان
س اخت نيروگاه زمين-گرماي ي در آنه ا نيس ت ،معموال به
جاذبههاي گردشگري و تفريحگاه تبديل ميكنند.
هماكنون ب ا وجود اي ن ك ه بكارگيري اي ن انرژ ي هنوز توجيه
اقتص ادي ندارد ،بي ش از 35كشور بطور مستقيم و حدود 20
كشور بطور غيرمستقيم از آن بهره ميبرند .ايران نيز از آنجا كه
بر كمربند آتشفشاني و لرزهخيز جهان قرار دارد ،داراي مخازن
زمين-گرمايي فراواني است كه مهمترين و سرشارترين آنها ،در
سبالن ،دماوند ،ماكو و سهند ميباشند .اين منابع در كل داراي
ذخيرهي حرارت ي معادل ژول هس تند .از ديگ ر نواحي كشور
ميتوان تفتان ،بزمان ،كرمان ،طب س ،شيراز ،مركز ايران و
مشهد را برشمرد .گروه زمين-گرمايي مركز تحقيقات نيرو ،از
سال ،1371بررسيهاي خود را در اين زمينه آغاز كرده است و
احتماال بزودي در مناط ق يادشده ،شاه د نيروگاههاي ي از اين
دست ،خواهيم بود.
انرژي اقيانوسي
Ocean Energy
اقيانوسها ،منابعي عظيم از انرژي حركتياند كه به
ص ورت امواج ،جزر و م د و جريانهاي هميشگي
س طحي ي ا زيرآ بي ناشي از اختالف حرارت نقاط
گوناگون ،ديده ميشود.
بررسي بكارگيري انرژي امواج ،پيشينهاي طوالني
ندارد و تنه ا چندده ه اس ت ك ه پژوهشه ا در اين
زمينه آغاز شده ،اما بهرهگيري از انرژي حاصل از
اختالف حرارت ي در اقيانوس ها ،ب ه سال 1929باز
ميگردد.
امروزه ساخت نيروگاههاي (OTEC (Ocean
Temperature Energy Conversionرو به
افزايش است كه با تبديل انرژي حاصل از اختالف حرارت ،به
انرژي الكتريكي ،گامي نو در توليد برق بشمار ميرود؛ اما
هنوز تنگناهايي در اين راستا هست كه بايد رفع شود .براي
نمون ه باي د خطهاي انتقال نيرو را ت ا س واحل گسترش داد و
بناهاي تولي د و انتقال را در برابر طوفانهاي دريايي و آب و
هواي س احلي مقاوم س اخت و ني ز ،تجهيزات نيروگاههايي از
اين دست هنوز بسيار پرهزينه و حجيم هستند.
ايران نيز با داشتن خط ساحلي بسيار طوالني (بيش از 1800
كيلومتر در جنوب) و جزاير متعدد ،از جمله كشورهايي است
كه ميتواند بهرههاي فراواني از اين انرژي ببرد.
انرژي سوختهاي گياهي
Biomasse Energy
س وختهاي گياه ي بدس تآمده از پس ماندهاي جنگله ا و محصولهاي
كشاورزي جهان ،بنوعي بزرگترين منبع ذخيرهي انرژي خورشيدي
بشمار ميآيد و ميتواند ساالنه به اندازهي 70ميليارد تن نفت خام،
انرژي ،در دسترس بشر قرار دهد .اين ميزان برابر 10برابر مصرف
ساالنهي انرژي در جهان است .نكتهي مهم در بكارگيري اين منبع،
آن است كه CO2حاصل از سوختهاي گياهي ،دوباره توسط گياهان
تازه ،جذب و مصرف خواهند شد و هيچ اثري در پديدهي گلخانهاي و
گرم شدن زمين ،نخواهند داشت.
از اين سوختها بيشتر در توليد گرما بهره ميبرند و اگرچه بازده آنها
نس بت ب ه س وختهاي فس يلي ،باال نيس ت ،ام ا ب ا اي ن حال ،باعث
صرفهجويي اقتصادي چشمگيري ميشوند .بكارگيري اين انرژي هنوز
ب ا تنگناهاي ي روبروس ت؛ از جمل ه نبود مكان مناسب براي بناي
تأسيسات پروژههاي سوخت گياهي و احتمال اعمال سياستهاي دفاع از
جنگل كاري.
ايران با داشتن منابع جنگلي گسترده ،از كشورهايي است كه ميتواند
براي فراهم كردن انرژي مورد نياز مناطق جنگلي ،از سوختهاي گياهي
بهره ببرد و در صورت بررسيهاي بيشتر و رسيدن به توجيه اقتصادي،
همهي امكانات جهت بهرهگيري از اين انرژي در ايران مهياست.
در عص ر حاض ر ،گونههاي تازهي انرژي بي ش از دو درص د ك ل توليد
انرژ ي را هرچن د ب ه نظ ر ميرس د فاص لهي زيادي ت ا فراگير شدن
انرژيهاي تجديدپذي ر در ميان اس ت ،ام ا پيشرف ت بس يار شتابان علم و
فناوري ،راه را براي استفادهي روزافزون از اين انرژيها ،هموارتر كرده
است و اميد است بشر بتواند با به خدمت گرفتن انرژيها و نيروهاي عظيم
و سهمگين طبيعت ،هراس و ترس از اين نيروها را به فراموشي بسپارد و
بدانه ا ب ه چش م مناب ع حيات ي آيندهي بش ر بنگرد؛ چرا ك ه انرژي
سرآغازي براي رسيدن به توسعهي پايدار و يكي از عوامل اصلي تعيين
سرنوشت ملتهاست.
منابع:
ترجم ه :دارا فتوح ي -مس ايل طراح ي ي ك س يستم مكمل انرژيهاي
تجديدپذير -نشريهي صنعت برق؛ شمارهي ،38تير .1378
ترجم ه :دارا فتوح ي -روشهاي تولي د برق خورشيدي -همان؛ شمارهي
،42آبان .1378
ترجمه :ناصر خليلي -انرژي خورشيدي-همان؛ شمارهي ،3تير .1375
كامبيز پيكارجو -توسعهي منابع و كاربرد انرژيهاي نوين -همان؛ شماره
،29مهر .1377
شيرين باكمالي -بهرهبرداري از اقيانوسها براي توليد همزمان برق و آب
شيرين -همان؛ شمارهي ،25خرداد .1377
علي رحيمزاده خوشرو -انرژيهاي نو و تجديدپذير؛ حافظ محيط زيست
جهان -همان؛ شمارهي ،107فروردين و ارديبهشت 1384
محمد نيكخواه منفرد
گزارش :از اولين ويژه نامه صنعت برق روزنامه دنياي اقتصاد