صفحه 1:
آییننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهای پونساز
این آییننامه مشتمل بر ۱۲۸ ماده و ۱٩ تبصره در سه فصل و ۲۰ قسمت و یک پیوست به استناد ماده
۷ قانون کار تدوین و در چهارصد و چهل و دومین جلسه شورایعلی حفاظت فنی مورخ ۵۲
نهابى رسيد و قابل اجرا است.
48 قانون كار سابق.به استناد مصوبه جلسة مورخ ۱۲/۵/۸۳ شوراى عللی حفاظت فنى .به ماده FY ole
/۵ به تصویب
قانون کار مصوب آبان ماه ۱۳۶۹ تغییریافته است.
صفحه 2:
آییننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهای یونساز
جدول پیوست مر
صفحه 3:
فصل اول: تعاریف
نماده ۱
.برتوهاى يون ساز: برتوهاى يون ساز برتوهاي الكترو مغناطيسى ا ذرماى هستند که بونند هنم عبور از مادم
بونهایی تولی د لمایشد در این مقررات اصطلام مزبور شامل پرتوهای حاصل از مولدهای اشعه ايكس و شتاب
.دهندههای ذرات و همچنین تابشهای حاصل از مواد رادیواکتیو و راکتورهای اتمی خواهد بود
ماده راديواكتيو: ماده رادیواکتیو به مادهای اطلاق میشود که حداقل از یک عنصر شیمیایی رادیواکتیو طبیعییا
.مصنوعی تشکیل شده یا آن که محتوی چنین عنصری باشد
چشمه بسته: چشعه بسته عبارت است از ماده رادیواکتیوی که به طور جدانشدنی با فلزی آمیخته شده یا آنکه در
کپسول یا ظرفی مشابه آن جا گرفته باشد و برای جلوگیری آلودگی ناشی از سایش ماده رادیواکتیو (در محل
.نكهدارى يا محل کاری) دارای مقاومت کاقی باشد
چشعه باز: چشمه باز عبارت است از ماده رادیواکتیوی که هنگام استفاده از آن در شرایط عادی امکان جلوگیری
از پخش آن نبا
.ترکیب نورزا: ترکیب نورزا(لومینسانت) ترکیبی است که حاوی ماده رادیواکتیو باشد
صفحه 4:
فصل اول: تعاریف
خطر پرتو زدگی: خطر پرتوزدگی خطری است که از تشعشعات یونساز ناشی شده و برای سلامتی بدن زیان آور باشد.
.اين خطر ممكن است از يك منبع خارجى و يا از مواد راديواكيتو موجود در بدن حاصل شود
.پرتوگیری خارجی: پرتوگیری بدن از منابع خارج از خود پرتوگیری خارجی نامیده میشود
ممیشودپرتوگیری داخلی: پرتوگیری بدن ازمنابع واقع دردرون خودپرتوگیری داخلی نامیده
حفاظت کافی: عبار تست از حفاظت در برابرپرتوهای پونساز بهطوری که میزان اشعه واصل (ناشی از منابع درونی یا
.بیرونی) به هر شخص از حداکثر دزهای مندرج در مواد ۲ و ۴ و ۵ تجاوز تنماید
.منطقه خطر: منطقه خطر منطقه ایست که در آن خطر پرتوزدگی موجود باشد
منطقه تحت مراقبت: منطقه تحت مراقبت منطقه ایست که به علت وجود پرتوها بهوسیله شخ واجد صلاح
.نظارت مى شود
نوار يرتو قابل استفاده: توار يرتو قابل استفاده قسهتى أز تابش انست كه ازهر كونه كليماتور (ديافراكم نساده يا
.مخروطى كه منظور باریک نمودن پرتوهابکارمیرود) بگذرد
صفحه 5:
فصل اول: تعاریف
ابش هرز: تابش هرز عبارتست از هر گونهتابشی از درون یک پوشش محافظ که خارج از نور پرتوقابل استفاده باشد
.پوشش محافظ: غلاق لوله آشعه ایکس و یا غلاف چشمه بسته است که به منظور کاهش تابش هرز بکار برده میشود
مپرتوهای یونسازیهستند كه درنداهگیری منظور نمیشودپرتوهای زمینه: پرتوهای زمینه
رادیواکتیویته محیط ومانند پتاسیم رادیواکتیو موجود در بدذ/طبیعی پرتوگیری طبیعی: پرتوهای یونساز کهبدن ازمنایه
.مى دارد يرتوكيرى طبيعى ناميده مى شوددريافتكيهانى تابش هاب
لایه نیم cyl بای لز مادهمعیتن استت که در مر واه یک نوا یونساز قرارمی گیرد و شدت وار يزقيورا به تسق
تقلیل میدهد
.توکلویید: هسته اتمی است که دارای عدد جرمی و عدد اتمی معینی بوده و وضع انرژی خاصی داشته باشد
.كورى: کمیتی از نوکلویید رادیواکتیو اسث که در آن تعداد دزنتگراسیون در هر ثانیه ۷۱۳۶۱۰۱۰ باشد
صفحه 6:
فصل اول: تعاریف
.دز اشعه: عبارتست از شدت تابش در هر نقطه بر اساس خواص یونسازی آن تابش
مکعب هوای خشک در
رنتگن: عبارتست از واحد دز اشعه که انتشار ذرهای حاصل از آن اشعه در یک سانتی
شرایط متعارف یونهایی ایجاد کند که قابل یک واحد الکتروستاتیک الکتریسته مثبت یا منقی باشد
دز جذب شده: عبارت از مقدارانرژی است که واحد جرم جسم پرتوگیر در نقطه مورد نظر از پرتوهای یونساز (صرفنظر
از نوع تابش) دریافت میدارد
.واحد دز جذب شده است که معادل ۱۰۰ ارگ برای هر گرم ماده میباشد. : Ny (Reed)
ختلف پرتوها بكار
HA gy as ea i see ey als وو pS OSG از الوا
.نمايش داده میشود 6۱.00.0 میرود و به
عبارتست از حاصل ضرب دز هر پرتو بر حسب راد در ضریبی که به موجب قرارداد برای تأثیر نسبی : 8:00 دز
.بیولوژیکی آن پرتو تعیین شده است
صفحه 7:
فصل اول: تعاريف
.مربوط به آن پرتو 43.60 عبارتست از حاصل ضرب دز جذب شده هر پرتو در : py Rew
حداکثر دز مجاز: مجموع دزهای ناشی از پرتوگیریهای شغلی (همزمانیا متناوب) حاصل از هر نوع اشعه یونساز است
.که از منابع خارجی یا داخلی منتشر میگردد و نباید از حدود مقرر در فصل دوم اين آیینمه تجاوز نماید
.فعالیت ویژه: فعالیت ویژه عبارتست از مجموع فعالیت ایزوتوپ معین در هر گرم از ماده
شخص صلاحیتدار: شخص صلاحیتدار شخصی است که صلاحیت فنی او مورد تایید وزارت کار و اموراجتماعی باشد
پزشک مسئول: پزشک مسئول پزشکی است که صلاحیت فنی او از لحاظ اجرای مقررات مربوط در اين آیننامه مورد
تایید وزارت بهداری باشد
صفحه 8:
آییننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهای یونساز
فصل دوم - مقررات عمومی
صفحه 9:
فصل دوم - مقررات عمومی قسمت اول - کلیات
ماده ۲: مقررات این آییننامه در مورد مژسسات صنعتی که در آنها مواد رادیواکتیو باز یا بسته بکار برده یا تگهداری
میشود و یا در موسساتی که در آنها دستگاههای قادر بهتولید پرتوهای یونساز بکار برده خواهد شد به مورد
.اجرا گذارده میشود
تبصره - مؤسسات وامنابع زیر مشمول مقررات این آییننامه نخواهند بود
الف - کارخانجات شیمیایی یا متالوژی که alge رادیواکتیو طبیعی یا سوختهای هستهای را مورد عملیات مخصوصی
قرار میدهند و مقسساتی که مقادیر زاد مواد رادیواکتیو اتبار میکنند و همچنین راکتورهای هستهای و شتاب
دهندههای با انرژی زیاد که هستههای رادیواکتیو تهیه میکنند (اینگوته مقسسات تابع مقررات خاص- خود
.خواهند بود)
ب - چشمههایی که اکتویته ویژهآنها کمتر از دو هزارم میکروکوری عنصر شیمیایی رادیواکتیو اصلی در هر گرم از
.ماده باشد
صفحه 10:
فصل دوم - مقررات عمومی قسمت اول - کلیات
حاصل از آن از دو میلی رم در ساعت تجاوز نکند 6٩:۵, ج - چشمههای بستهای که در
:ماده ۳: حداکتر دز مجاز در مناطق تحت مراقبت به شرح زیر است
الف - دز متوسط پرتوگیری سالانه رای تمام بدن نباید از ۵ رم تجاوز کند
ب - دز جذب شنده در غده تنانلی تا بنن ۳۰ سالگی تباید از ۵۰ رم تجاوز کند
جج - هو جذب شده در تمام بدن دز هر هفته بای از ۳۰۰ میلی رم تجاوز کند
د - در حالتهای استغنابی آگر شخصی در یک هفته بیش از ۳۰۰ میلی رم اشعه دریافت تملیدبلید ترتیبی داده شود که
در ۱۳ هفته متوالی بیش از ۳ رم و در هر حال در سال بیش از ۵ رم اشعه دریافت ننماید
ماده ۴: در پرتوگیری خارجی به وسیله اشعهای که قدرت نفوذ آنها بسیار کم است (لایه نیم جذبی کمتر از یک میلیمتر
آب باشد) حداکثر پرتوگیری مجاز در هفته برای تمام بدن (بجز چشمها) ۵/۱ رم و حداکشر دز مجاز در ۱۳ هفته
متوالی ۵ رم میباشد
ماده ۵: در پرتوگیری موضعی ناشی از هر نوع تابش که مربوط به دستهاتا آرتج و پاهاتا قوزک باشد حداکتر دز مجاز در
.هفته 0/1 رم است و در همین شرایط حداکثر دز مجاز در ۱۳ هفته متوالی ۵ رم میباشد
صفحه 11:
فصل دوم - مقررات عمومی قسمت اول - کلیات
ماذه ف به منظور تأمين حفاظت كافى براى کارکنان یک موسسه. طرح ریزی محاسبات ساختمانی آن موسسه بایسد
.طورى انجام يذيرد که بدن کارکنان(تمام بدن) در هفته بیش از ۱.۰ میلی رم پرتوگیری نکند
ماده ۷: موقعی که خطر پرتوگیری داخلی وود دارد. حداکشر مقدارمجاز در بدن و حداکشر غلظتهای مجاز در هوا و در
.آب تباید از حدودی که توسط وزارت کار و اموراجتماعی تعیین و اعلام خواهد شد تجاوز نماید
ماده ۸: در خارج از مناطق تحت مراقبت در تأسیسات صنعتی, دزها و تراکمه تبلید از ده درصد مقادیر مندرج در مواد
۲۰و ۷ تجاوز کند
جَدن اشخاصماده محاسبات و طرح ریزیهای مربوط به تأسیسات باید بر اين اساس باشد که دز جذبشده در تماه
از مناطق تحت مراقيت كمتر از "رم در سال باشدخارج
4 کارفرما باید حداقل یک ماه قبل از اقدام در موارد زير وزارت كار و اموراجتماعى راكتبا مطلع سازد
.الف - كارىكه براى اولينبار انجام كيرد و درآن نوعى خطريرتوزدكى وجودداشتهباشد
.ب- توسعه تأسیسات با تقیبرات اساسی در وسائلی که اشعه يونساز منتشر میکنند
“ep امین شرایط ایمنی در زیر پر توهای وناز در تأمیسات مربوطه
ماده 1 در نتخاب روشهای حفاظت در تأسیسات روش ايجاد حفاظت كلى و دائمى بايد بر روش تأمين حفاظت فردى
برجحان داده شود
٠. .مادة
صفحه 12:
فصل دوم - مقررات عمومی قسمت دوم - وسایل حفاظتی
ماده 11: در تهيه و تأمین وسایل و کار برد دستگاههای حفاظتی باید نکات زیر رعایت شود
.الف - وسايل متناسب با نوع كار مورد نظر انتخاب شود
.ب - کار کردن با وسایل مذکور آسان باشد
ج - وسايل حفاظتى توسط شخص صلاحيتدار قبل از به كار انداختن دستكاه و همجنين بعد از هر نوع تفیبر آزمایش
.شود نا از صحت كار آنها اطمینان حاصل گردد
,دستكادهاى حفاظتى بايد خداقل هر سه ماه يك بار بازرسى شده ونتايج در دفتر مخصوص ثبت گردد
.د - هر كونه نقصى كه هنكام بازرسى مشاهده میشود فورً بر طرف گردد
صفحه 13:
فصل دوم - مقررات عمومی قسمت سوم - مراقبت و اندزهگیری
ماده ۱۳: در مناطقی که امکان خطر پرتو زدگی وجود دارد میزان پرتوگیری بلید به وسیله شخص- صلاحیتدار مشخص و
ثبت گردد
ماده ۱۴: در مواردی که میزان پرتو زدگی کارکنان مناطق خطر بیش از ده درصد ماکزیمم مجاز (مذکور در ماده ۳) باشد
افراد باید تحت آزمایشهای مذکور در مواد ۱٩( و ۲۰) این آییننامه قرار گیرند
ماده ۱۵: اگر خطر تنها محدود به پرتوگیری خارجی باشد کنترل فردی بلید بطور مداوم (بااستفاده از فيلم بج و اطاقى
.یونیزاسیون جیبی یا دوزیمترهای مخصوص دیگری که کارکنان همراه دارند) انجام گیرد
ماده 12: اگر خطر شامل قرار گرفتن فرد در معرض منبع باز رادیواکتیو باشد کنترل فردی نیز بلید شامل سنجش آلودگی
.اشخاص به مواد رادیواکنیو و در صورت امکان تعیین مقدار مواد رادیواکتیو موجود در بدن باشد
صفحه 14:
فصل دوم - مقررات عمومی قسمت سوم - مراقبت و اندزهگیری
تبصره - روشهای کنترل فردی باید با مشورت متخصص طرح ریزی شود و هر موقع که تغییراتی لازم باشد بایدبا
بمشورت متخصص مذکور انجام گیر
.ماده ۱۷: تعیین میزان پرتوگیری باید به وسیله یک مْسسه صلاحیتدار و یا یک متخصص انجام كيرد
ماده 1۸ به اشخاصی که قصد دارند در محلی که خطر پرتوهای یونساز وجود دارد کار کنند نبایسد قبل از نجام
آزمایشهای پزشکی مندرج در ماده ۳۱ اجازه کار داده شود و این آزمایشها تباید زودتر از دو ماه قبل از شروع
.کار انجام شده باشد
ماده 1 فرادی که در حین کار مواجه با خطر پرتوهای یونساز هستندباید حداقل یک مرتبه در سال و در ضورت امکان
.هر شش ماه یک بار تحت آزمایشهای پزشکی مندرج در ماده ۲۱ قرار گیرند
ماده ۲۰ در موارد پرتوگیری بیش از حد مجاز و سا آلوده شدن به مواد راديواكتيو بايد آزمايشهاى يزشكى مجدد به
تعمل يذه
نمده ۳۱:آزمایشهای پزشکی باید شامل اقدامات زیر باشد
الف - تشکیل پرونده پزشکی شامل تاربخچه پزشکی فرد و خانوده و مشخصسات حرفهای گذشته او و همچنین
.اطلاعاتلازم درمورد آزمایشهای تناوبی در حین کار
صفحه 15:
فصل دوم - مقررات عمومی قسمت سوم - مراقبت و اندزهگیری
.ب - آزمایش کلینیکی کامل
آزمایشهای مخصوص روی اعضاء و بافتهایی که نسبت به پرتوها بیشتر حساسند و همچنین اعضاء و بافتهایی که
:بیشتر در معرض خطر تابش قرار گرفتهند مانند
.آیملیشخوردر حل لس رتوگیریعمومیسدراز صطیع دلخلیبا خارجی:1
آزملیشسوستدر حللتپرتوگیرییا آلودگیقسمتواز سطح بسدنسه عواد رادیولکتیو :6
آزملیشچشم مخصوصاً در صویپر توگیرواز نسوترهنو یا پسرتوگیریاز ذیههایسنگینب ونساز 6۰
] راديواكتيو ديصو توجود ود كودر محيطكار chet otis et
.آيمليشويوىدر صو طستنشاقهولوة وهم به كازها و يا مواد راديوطكتيو -©
:تبصره ۱ - آزمایشهای خون باید شامل موارد زیر باشد
-الف - شمارش گلبولهای سفید و قرمز و پلاکتها
.ب - تعیین فرمول لوکوسیتها
.ج - جستجو و ثبت سلولهای غیر عادی خون
ج
صفحه 16:
فصل دوم - مقررات عمومی قسمت سوم - مراقبت و اندزهگیری
ماده ۲۳: نام مسئول ایمنی بلید از طریق آگهی در تابلوی اعلانات یا به روشهای دیگر به اطلاع اشخاصی که احتمالأبا
.خطر پرتوگیری مواجه هستند برسد
ماده ۲۴ برای کارکنانی که با خطر پرتوگیری روبرو هستند باید پرونده پرتوگیری که مورد تأیید شخص صلاحیتدار باشد
.تشکیل گردد
تبصره - نتایج پروندههای پرتوگیری که شامل اطلاعات زیر باشد بلید به سرویس پزشکی موّسسه ارسال گرددتا تحت
انظر پزشک مسئول در پرونده پزشکی مربوط منعکس و نگاهداری شود
.الف - تعیین نوع کار با توجه به خطر و نوع پرتوها
.ب - نتايج حاصل از اندازهگیری پرتوگیریها
ماده ۲۵: مدت نگاهداری و نحوه تنظیم پروندههای پزشکی به وسيله وزارت كار و امور اجتماعى تعيين و به كارفر ما
ابلاغ مى شود
صفحه 17:
فصل دوم - مقررات عمومی قسمت چهارم - تغيير شفل يا ممانعت از ادامه كار
ماده ۲۶: پزشک مسئول آزمایشهای پزشکی در مورد کارکنانی کهبا خطر پرتوگیری مواجه شدملند موظف است نسبت
به جلوگیری از امه کار آتها بطور موقت و یا تغییر شقل آنها به کارفرما دستور لازم را بدهد و کارفرما موتلف
.است دستور پزشک را به موقع اجرا گذارد
ماده ۲۷: افرادی که به دلائل مندرج در ماده ۲۶ از ادامه کار آنها جلوگیری شدهیا تغییر یافتهند نبلید بدون اجازه کتبی
.پزشک مسئول به کاری که در آن خطر پرتوگیری وجود دارد گمارده شوند
آموزش افراد
ماده ۲۸: کارفرسا مکلف است نکات زیر را بهتعام کار کنانی که با خطر پرتوگیری روبرو هستند به وسیله شخص-
:صلاحینداری با مناسبترین روش آموزش دهد
.الف - خطرات حرفهای که سلامت کارکنان را تهدید میکند
.ب - روشهایی که سلامت کارکنان را تأمین میکند
.ج - رعایت احتیاطها و دلائل لزوم بکاربستن آنها
.د - اهمیت و لزوم به کاربردن دستورات پزشکی
صفحه 18:
فصل دوم - مقررات عمومی قسمت پنجم - پرتوگیری بیش از حد مجاز
نماده ۲۹: در مورد کارکنانی که پیش از مقادیر مندرج در ماده ۳ پرتو دریافت کرده باشند رعایت نکات زیر ضروری است
.الف - معاینات پزشکی مربوط به دریافت پرتوهای بیش از حد مجاز
اطلاع وقوع حادثه به مقام صلاحیندار بهوسیله کارفرما
ج - بررسی و آزمایش شرایط و نحوه پرتوگیری بیش از حد مجاز توسط پزشک مسئول و مقام صلاحیتدار و گزارش آن
به کارقرما
اظهار نظر پزشک مسئول با توجه به اثرات بجا مانده روی كاركر مورد معاينة و اقدام لازم طبق تبصره یک ماده ۲۱
.ه- اقدامات لازم از طرف كارفرما براى جبران ضایعات و جلوگیری از تکرار حادثه بنا به توصیه مقام صلاحیتدار
صفحه 19:
آییننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهای یونساز
فصل سوم - مقررات اختصاصی
صفحه 20:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت اول - چشمههای بسته و مولدهای پرتوهای یونساز
ماده ۳۰: مقررات پیشبینی شده در اين قسمت تنها در مورد چشمههای بسته و دستگاههایی که ممکن است ایجاد خطر
پرتوگیری خارجی بنمایند (نظیر مولدهای اشعه ایکس- و شتاب دهندههای ذراث و دستگاههایی که ممکن است
alle پرتوهای یونساز ایجاد نمایند) قابل اجرا است
ماده ۳۱: محلهایی که ممکن است چشعهها و دستگاههای مشمول این آبینامه ایجاد خطر پرتوگیری خارجی نماید
.بايد با علایم خطر مناسبی که به آسانی قابل تشخیص باشد مشخص شوند
ماده ۳۲: در داخل و خارج محل استفاده از دستگاه مولد اشعه و همچنین در نزدیکی آن بلید علایم خطر مانند چراغ یا
آژیر و یا هر دو نصب شود تا هنگام پرتوافکنی و يا قبل از آن خطر را آگاهی دهد
ماده ۳۳: وسایل و تدابير مؤثرى بليد به كار برده شود كه هنكام يرتوافكنى از ورود اشخاص. به داخل اطاقى كه دستكاه
.در آن قرار دارد جلوكيرى شود
صفحه 21:
فصل سوم - مقررات اختصاصى قسمت اول - جشمدهاى بسته و مولدهای پرتوهای پونساز
ماده ۳۴: درهای ورودی و خروجی بلید طوری تعبیه شود که امکان خروج اشخاص. از اطاقی که دستگاه در آن قراردارد
«همراه به آسانی میسر باشد
ماده ۳۵: رای جلوگیری از پرتوگیری یا قطع فوری اشعه در داخل محفظه بلید وسایل موثری تعبیه شود که وصل مجدد
.آن از خارج اطاق میسر نباشد
ماده ۳۶: محلهایی که دسستگاههای پرتوزای بدون حفاظ و همچنین اجسام مورد پرتوگیری در آن قراردارشد باید به
تعنوان منطقه خطر مشخص شود و به طریق زیر محافظت شوند
الف - فقط افراد مجازبه آن دسترسی داشته و تنها تحت شرایط ذکر شده در ماده ۳۸ بتوانند هنگام استفاده از
.دستگاه در داغل آن محوط باقی بمانند
.ب - در خارج از محوطه مذکور در کلیه شرایط کار برای همه افراد حفاظت عافی وجود داشته باشد
.ماده ۳۷: دستگاههای مولد اشعه مذکور در این قسمت باید از محوطههای مورد استفاده دیگر مجزا باشد
صفحه 22:
فصل سوم - مقررات اختصاصى قسمت اول - جشمدهاى بسته و مولدهای پرتوهای پونساز
ماده A در جاهایی که از چشمه بسته استفاده میشود باید متحصرا به افرادمعینی از کارمندان مربوط که مجهنويه
منطقه کمترین مدت لازم بهوسايل حفاظتى مناسب باشند اجازه داده شود که به منظور تنظیم دستگاه بر
:پرتوافکنی وارد شده و یا در آن باقی بمانند
تبصره - قبل از اقدامبه تنظیم دستگاه بایسد میزان پرتوگیری حاصل از این کار برآورد و در صورت لزوم از طریق
.آزمایش اندازهگیری شود
ماده :۳٩ چشمه بسته باید طوری ساخته شده باشد که از فاصله دور امکان به کاربردن یا استفاده از آن با وسایل
مخصوص فرمان دور میسر باشد. هیچ چشمه بستهای نبلیسبا وسائلى غير از وسایل فرمان دور مورد استفادهقرار
دگیو:
ماده :۴:روی هر چشمه بسته بلیه یک شماره نوشته شده و یا علامت مخصوص نصب گرددغا آن چشعه از چشمههای
.بسته دیگر موجود در مژسسه مشخص شود
ماده ۳۱: ضخامت جدار کپسول چشمههای بستهای که برای تولید اشعه مایا نوترون مورد استفادهقرار میگیرد بلي
به اندازهایباشد که تقریباً همه پرتوهای بتای حاصل را جذب کند
صفحه 23:
فصل سوم - مقررات اختصاصى قسمت اول - جشمدهاى بسته و مولدهای پرتوهای پونساز
:ماده 67: در هر مؤسسه صنعتى بايد مشخصات جشمدهاى بسته به شرح زیر در دفتر مخصوص ثبت گردد
.الف - شماره رديف با علام مشخص كننده جشمه بسته
.ب - نوع جشمه و تاريخ وصول و ميزان اكتيويته آن در مواقع تحويل به مؤسسه
.ج - تاریخ واگذاری و نحوه خروج از مؤسسه هنكامى كه جشمه از كنترل مؤسسه صنعتى خارج شود
ماده ۴۳: مسئول ایمنی بایسد در فواصل زمانی که از طرف مقام صلاحيتدار تعيين مى شود كل های بسسته زا
.بازرسی نموده و مراتب را در دفتر مخصوص ثبت نماید
cole ۴۴: هر چشمه بسته بلید در فواصل تعیین شده از طرف مقام صلاحیندار از نظر نشست مواد رادیواکتیو به خارجبا
در نظر گرفتن جنس- و نوع و شرایط کاربرد آن به وسیله موسسهای که صلاحیت آن از طرف وزارت کار و
.اموراجتماعی تایید شده باشد و یا شخص واجد شرایط کنترل شود
تبصره - فاصله بین دو کنترل متوالی نبایید از یکسال تجاوز نماید و نیز جزییات معاینه مندرج در اين ماده باید در
.دفتر مخصوص که در ماده ۴۳ ذکر شده قید گردد.
صفحه 24:
فصل سوم - مقررات اختصاصى قسمت اول - جشمدهاى بسته و مولدهای پرتوهای پونساز
ماده ۲۵: ار کسی مطلع شود که چشمه بستهای مفقود شده و یا در جاي خود نيست بايد مراتب را فورا بهاطلاع
.عسئول ایمنی برسانداگر گم شدن چشمه تایید شود باید مراتب فوربه مقام صلاحیتدار اطلاع داده شود
ماده۴۶: هرگاه چشمه بستهای دچار خوردگی و یا آسیب دیدگی باشد و یا هنگامی که یقین حاصل شود که خطر
آلودگی به مواد رادیواکنیو ایجاد میکند بلید آنرا در محفظه بدون منفذی قرار داد و تا زمانی که از آن بطور کامل
.رقع تقص تشده مورد استفادهقرار Sy
ماده ۴۷: مژسسات صنعتی که از چشمههای بسته استفاده میکنندباید برای جلوگیری از خطراتی که در آشر وقوع
سانحه از قبیل شکسته شدن کپسول چشمه پیش میآید روش کار بخصوص وضع و طبق آن عمل نمايند اين
.روش كار بايد به اطلاع همه افرادی که با چشمههای بسته کار میکند برسد
ماده ۴۸: اقدامات فوری که هنگام وقوع سانحه برای چشمه بسته و ایجاد آلودگی بایسد اجراء شود شامل مقررات زیر
تاست
الف - محل کار و سایر جاهایی که مورد تهدید قرارمیگیرند بلید فوراً تخليه شود همجنين کارکنان مربوطه بلید برای
00 .جلوگیری از گسترش آلودگی اقدامات فوری معمول دارند
ب - يزشك كار و شخص صلاحيتدار بليد فوراً از جريان لمر با خبر شوند تا اكر شخصى دچارآلودگی شده باشد مشخص
.و براى رفع آلودكى از او اقدامات لازم معمول دارند
صفحه 25:
فصل سوم - مقررات اختصاصى قسمت اول - جشمدهاى بسته و مولدهای پرتوهای پونساز
رج - جريان حادثه بايد فور به وزارت کار و اموراجتماعی اطلاع داده شود
د - قبل از جمع آورى و تخليه مواد راديواكتيو بليد كليه اقدامات لازم براى جلوكيرى از يخش مواد راديواكتيو بفوسيله
.یک یا چند نفر شخص کار آزموده که بطور مناسب برای اين کار مجهز شده باشند به عمل آید
ماده :۴٩ موقعی که از چشمه بسته استفاده نمیشود باید آنرا در محفظهای که دارای شرایط ایمنی لازم باشد قرار داده و
.درب محفظه قفل شود
ماده ۵۰: در هر محل که پیش از یک چشمه بسته انبار شده باشد هر یک از آنها باید بطور جداگانه در محفظهای که
.داراى حفاظت کافی باشد نگهداری شود
ماده ا۵: در مواردی که از چشمههای بسته گازهای رادیواکتیو متصاعد میشود باید قبل از بازکردن محفظای که چشمه
.در آن قرار دارد محفظه را بطور کامل با وسایل مکانیک وبا ارتباط به هوای آزاد تهویه کرد
ماده ۵۲: کلیهمحفظههای مخصوصی که برای حملونقل و یا جابجاکردن چشمههای یسته بکارمیروند بایدببا علالمی
که به تصویب مقام صلاحیتدار رسید باشد مشخص شوند
.تیصره - در صورت امکان باید از علایم خطر تصویری استفاده کرد
آن مسترد يا به طريقى كه مورد تأ
.مقام صلاحیتدار باشد از محل کار دور کرد
ماده ۵۳: چشمههای بستهای که دیگر مورد احتیاج باید به تول
صفحه 26:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت دوم - حفاظت لامپهای اشعه ایکس
ماده ۵۴:لامپهای اشعه ایکس- که در موسسسات صسنعتی به کار میروند باید در محفظههای که در مقابل شوکهای
الکتریکی مصون باشند قرار داده شوند
ماده ۵۵: دستگاههایی که در آنها الکترونها با ولتاژی بیش از ۵ هزار ولت شتاب داده میشوند چشمههای مولد
.پرتوهای یونساز محسوب میشوند و بايد مقررات حفاظتى در برابر برتوهاى يونساز نسبت به آنها رعايت كردد
ماده ۵۶: میکروسکپهای الکترونی و لامپهای اشعه کاتودیک و یکسو کنندههای الکترونیکی با وتاژ زیاد و وسایل
.مشابه ديكر بايد طورى آزمايش و نصب و به کار برده شوند که حفاظت کافی برای افراد تآمین شده باشد
صفحه 27:
فصل سوم - مقررات اختصاصى قسمت سوم - رادي وكرافى صنعتى
ماده ۵۷: محفظه چشمههای بستهای كه در رادیو گرافی صنعتی با اشعه گاما مورد استقادة قرار مىكيرد باييد داراى
بوسایل فرمان دور باشد
نماده۵۸: معفتهبسته یا چشمه در وضع قطع آشعه بایددارای شرایط و مشخصات زیر باشد
الف - میزان دز متوسط در فاصله ۵ سانتیمتری از سطح محفظه نباید از ۲۰ میلی رم در ساعت و حداکشر میزان در
.ماکزيمم آن از ۱۰۰ میلی رم در ساعت تجاوز کند
بب - میزان دز متوسط در فاصله یک متری از سطح محفظه چشمه نباید از ۲ میلی رم در ساعث تجاوز کند
ماده ۵٩ برایاطمینان از اجرای صعیح کار بید قبلاًتمرین لازم وسیله یک تعوته بدلی مشخص که دارای مشخصات
.چشمه باشد انجام شود
صفحه 28:
ف - مقررات اختصاصی قسمتچهارم-ضخامت سنجها -کاهندههای الکتریسیته ساکن
فل بنو عا و ساير وسايل مشابه که از چشمههای بسته استفادهمى كنند
ماده ۶۰: مواد رادیواکتیوی که در وسایل ضخامت سنج و کاهندههای الکتریسیته ساكن و ساير وسايل مشابه به مورد
استفاده قرار میگیرند بلید هميشه به صورت چشمه بستهای باشند که مقررات مندرج در مواد FV EVA درباره
.آتها قابل اجرا باشد
ماده ۶۱: قسمت بدون حفاظ چشمه بسته بلید در مقابل صدمات مکانیکی حفاظت شده و یک صفحه پوششبا دریچه و
یا حفاظی که بتولند به آسانی اشعه مورد استفاده را قطع کند مجهز باشد این وسایل بلید به طریقی نصب ویا
محافظت شوند که میزان پرتوگیری برای کلیه افراد منجمله کسانی که چشمه بسته یا ماشین آلات مجاور آنرا
تعمیر و یا نصب میکنند کمتر از ده درصد میزان مشخص شده در ماده ۳ باشد
ماده ۶۲: دستگاههای ضخامت سنج و کاهنده الکتریسیته ساکن و وسایل مشابه آنها بايد بطور دائم و واضح علامت
.گذاری شوند که افراد را از وجود مواد رادیواکتیو و احتمال پرتوگیری آگاه نماید
صفحه 29:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت پنجم -رادیو گرافی با اشعه ایکس
مادة ۶۳: محفظه لامپهایی که برای رادیوگرافی صنعتی به کار برده میشوند باید طوری باشد که با حداکشر میزان
-تعیین شده جریان و ولتاژ در فاصله یک متری از آنتی کاتد شدت پرتو از یک رم در ساعت تجاوز ننماید
تماده ۶۴: استفاده از روشهایی که مستلزم ورود افراد به داخل اطاق اشعه ایکس باشد فقط در شرایط زیر مجاز است
.الف - قدرت حفاظتی دریچه قطع کننده پرتو باید لاقل به اندازه قدرت حفاظتی محفظه لامپ باشد
دریچه قطع کننده پرتو باید طوری تعبیه شده باشد که فقط از محل کنترل دستگاه بتوان آنا باز نمود
ج - دریچه قطع کننده پرتو باید طوری با درب ورودی اطاق دستگاه ارتباط باید که با باز نمودن درب ورودی دریچه
بسته شده و جز از طریق محل کنترل دستگاه قابل باز کردن نباشد و علاوه بر این بلید قبل از ورود ولتاژ محرک
.لامب به نصف تقلیل داده شده و دریچه قطع کننده اشعه بسته شود
صفحه 30:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت پنجم -رادیو گرافی با اشعه ایکس
ماده ۶۵: محفظه لامپهایی که برای رادیو سکپی با اشعه ایکس- بکار میرود بایدبا مقررات مندرج در ماده ۶۱ تطبیق
.تمايد
ماده ۶۶: دستگاه رادیو سکپی بايد در محفظداى نصب كردد كه داراى حفاظت كافى بوده و مجهز به وسائلی باشد که
.هنكام كار دسترسى به داخل محفظه ممکن نباشد
ماده ۶۷: حتیالامکان مشاهد صفحه رادیو سکپی بلید بدوسيله آبيئه بطور غير مستقيم صورت كيرد و اكر براى
مستقیم از شيشههاى سربدار يا مواد حفاظتى شفاف ديكر استفاده شده باشد باید حفاظت کافی را تأمین
نمایند
.ماده ۶۸: کلیه افرادی که با دستگاههای رادیوسکپی کار میکنند باید به وسایل حفاظت انفرادی مجهز باشند
صفحه 31:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت ششم - دستگاههای پراش (06۳21100) اشعه ایکس
مادة ۶۹: محفظه لامپهایی که در دستگاههای پراش اشعه ایکس- و وسایل مشابه آن بکار میروند بلید طوری باشد که
شدت اشعه نشتی را در سطح خارجی محفظه هنگامی که لامپ بطور مداوم در حداکشر ولتاژ و شدت چریان کار
میکند یک متر از 1۰۰ هیلی رنتگن در ساعت کاهش دهد
ماده ۷۰: دستگاههای پراش اشعه ایکس- و وسایل مشابه آن باید طوری ساخته و نصب و به کار برده شوند که حفاظت
Galt. در آنها تأمین شده باشد
ماده ۸۱ در دستگاههای پراش اشعه ایکس- برای جذب اشعه پراکنده بای از دریچههای قابل تنظیم که يتواند از عبور
اشعه غير مفید جلوگیری نعلید استفاده شود و برای جذب اشعه مفید نیز موانع موثری در مقابل این اشعه تعبیه
oof
صفحه 32:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت هفتم - تعبین ضخامت به وسیله اشعه ایکس
ماده ۷۲: کسانی کهبا دستگاه تنظیم ضخامت بهوسیله اشعه ایکس- کار میکنند و همچنین کلیه افرادی که در حوالی
.محل كار اين دستكاه هستند بايد هميشه از حفاظت کافی برخوردار باشند
.ماده ۷۳: هنگامی که لامپ اشعه ایکس به کار میافند باید یک علامت نورانى قابل رويت (جراغ خبر) روشن شود
صفحه 33:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت هشتم - چشمههای رادیوکتیو باز
ماده 1#: جشمدهاى راديواكتيو باز عم از ینکهقادر بهایجاد خطر پرتوگیری خارجی یا داغلی باشتد و همچنین تهیه و
رف و انبار نمودن چشمههای باز که در به کار میرود مشمول مقررات این فصسل خوا بود.
کارخانههای صنایع فلزی و شیمیایی که روی موادرادیواکتیو طبیعیبیا سوختهای هستهای کمبامقادیر زیادمواد
رادیواکتیو کار میکنند و همچنین راکتورهای هستهای مشمول مقررات خاص خود خواهند بود
.ماده ۷۵: هیچکس نباید در معرض پرتوگیری خارج يا داخلی بیش از مقادیر مشخص شده در مواد ۳ و ۴ قرار داده شود
ماده 7/: از نظر انواع عملياتى كه روى جشمدهاى راديواكتيو باز انجام مى شود و خطرات ناشی از آن (بر اساس نوع کارء
خواص- فيزيكى و نوع ماده و مقدار ماده راديواكتيو مورد استفاده وبر حسب ميزان خطر برتوكيرى) بايد
کارگاهای جداكانهاى براى هريك از عمليات زير طبق جدول بيوست در نظر گرفته شود
الف - انبار كردن (مانئد تكهدارى محلولهاى راديواكتيو)
.ب - عمليات خيلى ساده مرطوب (مانند تهبيه كردن محلولهاى راديواكتيو)
مج - ععلیات معمولی (مانند جدا کردن موادرادیوکتیو به طریقه ساده یا معمولی)
صفحه 34:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت هشتم - چشمههای رادیوکتیو باز
د - عملیات پیچیده مرطوب و عملیات ساده خشک (مانند عملیاتی که ممکن است در آن خطر ریختن مایع یا گرد
.راد يواكتيو باشد)
ه- عمليات خشك و كرد آلود (مانند آسياب و خرد كردن مواد راديواكتيو)
ماده ۷۷: کلیه کارگاهها بلید متناسببا نوع عملیاتی که در آنها انجام میشود به وسیله علایم خطری که به آسانی قابل
تشخیص باشد مشخص گردند
ماده ۷۸ برای اينکه حداکثر غلظت مجاز در اعضاء بدن در حدی باشد که مجموع پرتوگیری داخلی و خارجی از مقادیر
مندرج در مواد ۳ و ۴ و ۷ (راجع به خطرات برتوكيرى خارجى و بخصوص برتوكيرى داخلى) تجاوز ننمايد بايد
اقدامات حفاظت فردی و جمعی مناسب به عمل آید
ماده ۷۹: اقداماتی که درباره خطرات پرتوگیری خارجی به عمل میآید باید مشابه مقررات مربوط به مواد ۴۰ تا ۵۳ در
.مورد چشمههای بسته باشد
ماده ۸۰:کارگههایی که در آنها از مود رادیواکتیو استفاده میشودبلید به وسیله علامت خطر مناسب قابل تشخیس.
شود
ماده ۸۱: دیوارها و کف کارگاه و همچنین کلیه سطوح و وسایل موجود در آن باید از مصالح صاف و غیر قابل نفوذ و عاری
از هر گونه موانع ساخته شده ویا ابنکه با مواد صاف و غیر قابل تفوذ به نحوی که تمام منافذ و درزها بطور کامل
.گرفته شده باشد پوشانیده شده و تمیز نگاهداری شود
صفحه 35:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت هشتم - چشمههای رادیوکتیو باز
.ماده ole ald AV ادیواکتیو در هواى محيط کار بایدکمتر از حداکثر مقادیر مذکور در ماده ۷ باشد
موسیله دستگاههای تهویه مناسب بطور مطمئن تجدیدگرددتبصره! - هوای محیط کار بای بيه
تبصره ۲ - سیستم تهویه بلید طوری باشد که بازگشت مجدد هوا ممکن نبوده و هوای خارج شده نتولندکارگاه دیگری
را آلوده تماید
تبصره ۳ - در صورتی که نتوان غلظت موادرادیواکتیو موجود در هوا را به كمتر از حداكثر مقادیر مجاز کاهش داد بليد
کارکنان را رای جلوگیری از آلوده شدن جهاز تنفس-با وسایل حفاظت فردی مذکور در تبصره ماده ٩۴ مجهز
ohh
ماده ۸۳: بای هر فرد كديا مواذ راديواكتيو کار میکند بلید سططح محل کار با بعاد حداقل ۲/۱8۵/۰ متر تخصیص داده
شود
صفحه 36:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت هشتم - چشمههای رادیوکتیو باز
:ماده ؟4: سطح محل کار باید دارای یکی از شرایط زیر باشد
.الف - از يك ماده سخت و صاف و غیر قابل تفوذ ساخت شده باشد
.ب - از يك ماده صاف و غير قابل نفوذ يوشيده شده باشد
.ج - ذاراى سطح سخت با يوششى از يكه ماده جاذب الرطوبه باشد
ماده ۸۵: کلیهکارهایی که ممکن ست موجب آلوده شدن فضاى محيط كار به مواد راديواكتيو شوتد بايد درمحلهابى
:كه شرایط ایمنی زیر در آن تأمین شده باشد انجام گیرند
.الف- در یکمحقتله مخصوص دستکش دار که فشار داخلی آن کمتر از قشار خارجی باشد
«ب- دستگاه هواکشقوی که بطور مناسب در تزدیکمحل کار نصبشدهمجهزباشد
تماده ۸۶: سیستم تهویه باید دارای شرایط زیر باشد
.الف - با مقررات عمومی این آییننامه مطابقت تماید
.ب - طوری ساخته شده باشد که به سهولت بتوان آنرابرای تمیز کردن باز نمود
ج - قسمت خروجی دستگاه تهویه به نقطه مناسب منتهی شود که شرایط ایمنی لازم در آن رعایت شده باشد و هوای
خروجی از یک صافی با دستگاه جذب کننده عبور داده شود تا از بازگشت مجدد هوای آلوده به محیط کارگاه
.كاملاً جلوگیری گردد
.د - دستگاه باید با سایر مشخصاتی که مورد نظر شخص صلاحیندار است تطبیق نماید
صفحه 37:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت نهم - حفاظت فردی
ماده ۸۷: روشهای کار با مواد راديواكتيو و اشعه يونساز بايد قبل از شروع به كار آزمايش شده و مورد تابييد شخص-
.صلاحيتدار قرار كيرد
ماده ۸۸: روشهای کار در کارگاهها تا آنجا که مربوط به خطر پرتوگیری داغلی میشود بلیدبا مواد ۸٩ تا ٩۷ تطبیق
als,
ماده :۸٩ برای افرادی کهبا چشمههای رادیواکتیو باز ار میکنند بلید دستشویی تهیه گردد و اگر خطر آلودگی به مواد
.راديواكتيو نسبتاً زياد باشد بايد براى آنها حمام و دوش نیز آماده كرد
ماده ۹۰: پیش از صرف غذا و قبل از پایان کار روزانه باید دقت كافى جهت استفاده از دستشویی برای کسانی که با
.چشمههای رادیواکتیو باز کار میکنند اختصاص داده شود. اوقات مذکور جزء ساعات کار محسوب میشود
:٩۱ cole, برای کار کنان باید حوله یا دستمالهای کاغذی که پس از استعمال دور انداخته میشود تهیه گردد
تبصره ۱ - زبله دان مخصوصی باید برای هریک از محلهای کار تهیه شود تا اینگونه حولهها و دستمالهای استعمال
شده را در آن بیندازند
.شده را در آن بینداز
صفحه 38:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت نهم - حفاظت فردی
تبصره ۲ - با این حولهها و دستمالهابایدمانند زبالههای رادیواکتیو قابل اشتعال طبق مفاد این آییننامه رفتار شود
مادة :٩۲ بردن و همچنین استفاده از وسایل زیر در کارگاههایی که در آنجا چشمههای رادیواکنیو باز تهیه یا به کار برده
.مى شود ممنوع است
.الف - خوردنيها و نوشيدنىها و همجنين وسايل خوردن و آشاميدن
.ب - مواد و وسايل مربوط به استعمال دخانیات و انفیه
ج - کیفهای دستی و وسایل و لوازم آرایش
ماستاستثنای دستمالهای کاغذی که درماده ٩۱ به آن اشاره شدهد- دستمالهای جیبی به
ماده :٩۳ به کارکنان کارگاههایی که در آنجا چشمههای رادیواکتیو باز تهیه و یا بکار برده میشود نباید قبل از انجام
آزمایشهای مربوط به تعیین آلودگی مواد رادیواکتیو (روی دستهاء بدن و لباس) که نحوء و نوع آن توسط شخ
.صلاحيتدار تعیین شده اجازه خروج داده شود
صفحه 39:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت نهم - حفاظت فردی
ماده ؟4: كارقرما بليد وسايل و لباس كار مناسبی که برای حفاظت در مقابل خطر آلودگی تهیه و به طرز مشخص علامت
.گذاری شده باشد در دسترس کارکنان خود قرار دهد
.این وسایل و لباسها از نظر ایمنی باید مورد تایید شخص صلاحیتدار باشد
تبصره - اگر آلودگی فضای کار را نتوان تا میزان حداکشر غلظت مجاز کاهش داد باید از کلاه و ماسک مخصوص که
.مجهز به دستگاه تنفس باشد استفاده شود
ماده ۵ در کارگاههایی که چشمههای راديواكتيو باز تهیه ویا بکاربرده میشود بلید از کار کردن افرادی که فلقد لباب
.حفاظتى هستند جلوكيرى به عمل آيد
ماده ۹۶: کلیه لباسسهای حفاظتی باید بطور مستمر از نظر آلودگی مورد رسیدگی قرار گرفته و تمیز تگهداری شود و
لباسهای آلوده به مواد رادیواکتیو باید جدا از لباسسهای دیگر به روشی شسته شود که مورد تأیید شخص-
.صلاحیندار باشد
ماده ۹۷: برای تعویض لباسهای عادی به لباس- کار و برعکس- باید اطاقی مخصوص مجاور اطاق شستشوی بدن آماده
,گردد تا از آلوده شده لباسهای عادی جلوگیری شود
ماده ۹۸: بای اندازهكيرى ميزان برتوكيرى خارجى در كاركادها بليد وسايل تشخيص و اندازهكيرى مناسب (ثابتديا قابل
.حمل) در دسترس بوده و مورد استفاده قرار دادة شود
صفحه 40:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت دهم - تشخیص و تعیین آلودگی
ماده ۹٩ در کارگاههایی که جشمدهاى راديواكتيو باز تهيه يا به کار پرده میشود باید میزان آلودگی کف کارگاه.
nigh ial, gig gl pgs وسايل کاراو غیزه و همچنین:هواق معیط کار با وسایل منانسبی که مورد قبول
.شخص صلاحیتدار باشد اندازهگیری شود
ماده ۱۰۰: هنگامی که کار یا چشمههای باز همراه با خطر پرتوگیری خارجی باشد کارکنان باسد بطور دائم دتکتورهای
فردی (مانند فیلم بچ و اطافک یونیزاسیون جیبی و غیره) که منطبقبا مقررات مواد ۱۰ تا ۳۰ باشد همراه داشته
باشند
ماده 1-1 در کارگههایی که چشمههای رادیواکتیو بازبه کار بده میشوند بلید وسایل تشخيص.و اندازهگیری ثابت وبا
موردکارکنان را بطوری کههمه شود تا میزانآلودگی دستها و لباس-ها و کفشهایقابل حمل
.تعيين نمايدصلاحيتدارباشد تابیدشخی
بيه و به كار برده
ماده ۰۲: تعیین میزان آلودگی داخلی به مواد راديواكتيو يا توجه به درجه خطرات آن و خواست مقام صلاحیتدار باید در
.فواصل زمانی مشخص از طریق اندازهگیری مستقیم و با به روش غیر مستقیم طبق ماده ۲۱ آییننامه انجام گیرد
صفحه 41:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت یازدهم - رفع آلودگی
است ماده۱۰۳: درمواقعی که آلودگی به موادرادیواکتیو از میزان حداکثر مجاز که بهوسیله مقام صلاحیتدار تعیین شده
.كيرد تجاوز نمايد بايد روشهاى رفع آلودكى مورداستفاده قرار
تبصره - اینگونه روشها و دستورالعملهابلید قبل از شروع كارا جشمدهاى راديواكتيو باز توسط شخص صلاحيتدار
تعیین شده باشند
ماده ۱۰۴: هر گاه رفع آلودگی بطور کامل و رضایت بخش ممکن نباشد بلید محل آلوده را ترک نمود و اشیاء آلودهبا نظر
شخص صلاحیتدار نگهداری با از بین برده شوند
.تبصره 1 - ورود اشخاص غیر مجاز به اینگونه محلهاباید معنوع شود
تبصره ۲ - اینگونه محلها باید به وسیله علایم خطر مخصوص که به سهولت قابل تشخیص باشند علامت گذاری
بشوند
ماده ۰۵ از لبانیهای آلوده تبلید.تا حصول اطمینان کامل از برطرف شدن آلودگی آنها استفاده نمود و آگر رفع آلودگی
.میسر نباشد بای با لباسهای آلوده مانند زبالههای رادیواکتیو عمل شود
ماده ۱-۶: هنگام وقوع آلودگی فردی بلید فوراً طبق دستورالعمهایی که قباًتوسط پزشک کار و شخص صلاحیتدار تهیه
شده و عمل شود در ضمن باید بلافاصله به شخص مسئول اطلاع داده شود تا هر آینه اقدامات معموله کافی نباشد
داده و درصورت لزوم آزمایشهای بعدی راحد مجازتقلیاپزشک کار را از جریان آمر مطلع نماید تاآلودگی را به
انجام دهد
صفحه 42:
فصل سوم - مقررات اختصاصی
ماده ۰۷:بری انبار كردن جشمدهاى راديواكتيو باز بايد به منظور كنترل يرتوكيرى داخلى و خارجى برابر مقررات اين
“أبيئثامه تاسیسات مخصوص احدات شود
olga! رادیواکتیو باید احتیاطات زیر به عمل آیدماده ۱۰۸:برای جلوگیری از خطر آلودگی به
الف - ترکیبات موادرادیواکتیو که از نظر شیمیایی فعال هستند نبلید در بطریهای شیشهای که داراي درپوش پیچی یا
در شیشهای هستند نگهداری و تبار گردند بلکه بلید از درهای لاستیکی یا چوب پنبهای ویا نظیر آله استفاده
شود
ب - محلولهای پایداری که محتوی اکتیویته آلفا به میزان بیش از ۵ میلی کوری يا اکتیویته بت به میزان بیش از ۵۰
میلی کوری باشند و محلولهای اپایدر با هر نوع و هر درجه اکتیویتهباید در ظروف قابل تهویه نگهداری شوند
ج - محلولهایی که درجه اکتیویتهآلفای آنها متجاوز از یک میلی کوری در سانتیمتر مکعب باشسد نباسد در ظروف
شیشهای نازک نگهداری و انبر شوند
د - بطریهای محتوی محلولهای رادیوکتيو باید در ظرف لبه داریا در سطلی به اندازهمناسب گذارده شهند:تا در صورت
.شکسته شدن آلها از پراکندگی محلول جلوقیری شود
ماده ۱۰۹: محل انبار کردن چشمههای بازی که قادرند از خود گاز رادیواکتیو متصاعد سازند باید به طور موشر تهویه
شود
aol Me ole فهرست کاملی از کلیه مود رادیواکتيو انار شده تهیهشده و در محل تگهداری شود
نعاده 111 انبارها بايد در فاصله زمانی منظم موردبازرسی قرارگیرند
صفحه 43:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت سیزدهم - پسماندههای مواد رادیواکتیو
دفع پسماندههای موادرادیواکتیوباید قبلً بر اساس مقررات وضع شده بیالمللی که ازماده۱۱۲: دستورکار مربوط به
,طرف وزارت کار و اموراجتماعی اعلام میشود تهیه گردد
تبصره - تحویل گرفتن وی به کار بردن چشمه رادیواکتیو بازموکول به کسب اجازه قبلی از وزارت کار و اموراجتماعی
.میباشد. صدور این اجازه منوط به آمادگی کارفرما برای اجرای دستور کار فوقالذ کر میباشد
.ماده ۱۱۳: پسماندههای جامد رادیواکتیو قابل اشتعال و غیر قابل اشتعال بايد بطور جداگانه جمع آوری و نگاهداری شود
ماده ۱۱۲: پسماندههای رادیواکتی و قابل اشتعال باید در کوره مناسبی که از پراکنده شدن مواد رادیواکتیو جلوگیری
تماید سوزانده نود و خاکستر باقیمانده از سوزاندن مواد مذكور بايد همراه يسمائدةهاى غير قابل اشتعال
.بطریقی انبار یا دقن شود که از پراکنده شدن آنها جلوگیری به عمل آید
ماده ۱۵ پسماندههایرادیواکتیو مایع بلیدبا تظر شخعي. صلاحیتدار بر حسب اکتیویته ویژه و سمیّت ماده رادیوا
.موجود در آنهامجزا و طبقهبندی شوند
ماده ۱1۶: تخلیه پسماندههای رادیواکتیونایع در فاشلاب عمومی بلید متعصراً طبق مقررات وضع شده بهوسیله وزارت
.کار و اموراجتماعی انجام گیرد
صفحه 44:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت سیزدهم - پسماندههای مواد رادیواکتیو
ماده ۱۱۷: پسماندههای رادیواکتیو مایع غیر از آنچه که در ماده 11 ذكر شده بايد طبق دستور وزارت کار و
اموزاجتعاعی آز طریق رسوبگیری تفلیظ و غیره موزد عمل قراز گیرد و یا موادجاهد كه ممكواست مر نتيجه
.عملیات فوق بدستآید طبقماده ۱۱۴ رفتار شود
ماده ۱۱۸: در مورد پسماندههای رادیواکتیوی که بشکل گاز با آثروسل باشد باید به یکی از طریق زیر عمل کرد
الف رها کردن در هوای آزادبطور مستقیم ویا پس از رقیق کردن آن به شرطی که خطر پرتوگیری حاصل کمتر ازیک
.دهم مقادیرماکزیمم مجاز ذکر شده در ماده ۷ باشد
بشده از طرفمقام صلاحیتدار از صافی مناسب عبور دادهشوددستورالعملهای وضعب- طبة
.ماده 1٩ با پسماندههای جامدی که از تصفیه فوقحاصلمیشود بایدطیقماده ۱۲ اعملشود
هاده ۱۲۰: پسماندههای عامل از کارنیا چشمههای رادیواکتیو بازبلید دز ظرف مصنوص مناننبی جمع آوزی وطبق مواد
۷۰ و ۱۱ تگهداری شود
.ماده ۱۲۱:مفاد مود ۱۱۴ تا ۱۲۰ تنها در مورد پسماندههای حاصل از عملیات مذکور در ماده ۴ قابل اجرا است
صفحه 45:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت چهاردهم - ختم کار با چشمههایرادیواکتیو از
ماده ۱۲۲: هر گاهانبر کردن یبا کار با چشمههای رادیواکتیو باز در محلی پایان یافته باشد آن محل نباید به منظور
:دیگری مورد استفاده قرار گیرد مگر با رعایت نکات زیر
الف - کارفرما در مهلت تعیین شده از طرف مقام صلاحیندار اجازه کتبی برای استفاده از محل به منظور کار جدید
.کسب کرده باشد
ب - از كاركاه و وسايل و دستكادهاى باقيمانده در آن به نحوى كه مورد تأييد مقام صلاحيتدار قرار كيرد رفع آلودگی
.شده باشد
ماده ۱۲۳: هر گاه از وسایل و دستگاههایی که از انبار یا محل کار خارج شدهلند طبق استاندارد تعیین شده به وسیله
وزارت کار و امور اجتماعی رفع آلودگی نشده باشد نبلید آنها را در قسمتهای دیگر مورد استفاده قرار داد بلکه
.بايد يا آنها مانند پسماندههای رادیواکتیو برابر ماده ۱۱۲ عمل شود
ماده ۱۲۴: در پایان کار با چشمههای رادیواکتیم باز بايد عمل رفع آلودكى طبق توصيههاى شخص صلاحيتدار انجام
بگیزه:
صفحه 46:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت پانزدهم - طبهبندی کارگاهها
ماده ۱۳۵: کارگاهها و روشهایی که برای انواع مختلف کار طبق جدول پیوسست طبقهبندی. شدهاند علاوه بر شرایط
.عمومی مندرج در آبیتامه باید شرایط مندرج در مواد ۱۲۶ تا ۲۸ نیز رعایت شود
:ماده 118: كاركادهاى نوع اول بايد داراى شرايط زير باشد
الف - دیوارها و کف کارگاه صاف بوده و تمیزتگهداری شود
.ب - سطوح كار صاف و غير قابل نفوذ باشد
.ج - به طريق مناسبى مانند آزمايشكاه شيمى تهويه شود
د - كاركنان بليد از لباسيهاى حفاظتى ساده مانند روبوشهايى كه در آزمايشكاههاى شيمى.يا فلزشناسى به كار مى رود
.استفادهنمایند
ه- محل كار بليد متناوبً مورد آزمايش و كنتول قرار كيرد نما در صورت آلودكى سطوح كار به مواد راديواكتيو ميزان و
.محل آن تعيين شود
و - كاركنان بايد به وسايل اندازهكيرى قابل حمل به منظور تعيين برتوكيرى خارجى بدن مجهز باشند و همجنين به
وسايل تشخيص. آلودكى دسترسى داشته باشند تا در صورت وقوع حادثه دستها و باسهای خود را از نظر
آلودگی به مواد رادیواکتیو آزمایش کنند
صفحه 47:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت پانزدهم - طبهبندی کارگاهها
ز - چشمههای رادیواکتیسو در قفسههایی که دارای حفاتلت کافی بوده و تنها براى انبار كردن اين جشمهها به كار
میرود نگهداری شوند
ح - كاهش اكتيويته مواد راديواكتيويته با نیمه عمر كوتاه يا رقيق كردن مواد راديواكتيو بايد به نحوى باشد كه مورد
.قبول شخص صلاحيتدار قرار كيرد
:ماده 1787: كاركادهاى نوع دوم باید درای مشخصات زیر باشد
الف - دیوارها و کف کارگاه دارای پوشش صاف و غیر نفوذ باشد
.ب - پوششهای سطوح کار طبق نظر مقام صلاحیتدار با نوع عملیات مطابقت داشته باشد
ج - تهويه به طريقى صورت كيرد كه مواد خطرناك به نحو مطلوب تخليه تكردد و بازكشت ذرات رادیواکتیوبهکارگاهیا
.سرايت آلودكى به نقاط ديكر امكان يذير نباشد
ماده 114: كاركادهاى نوع سوم بليد منحصراً اختصاص به كاريبا مواد راديواكتيو داشته و از ساير محلهاى
كاملاً مجزا
:و داراى شرايط زير باشد
بسوششرهيوايها و كفكايكاه و بوششرسطوح كار به نحوىباشد كه زدوهراز آنها آسانباشد - 0
لیات ولم ب_الیجاد خطر آلودگیهولیحلک ار لت لید در محفظهها: نل ومجهز افوكه - ©
.فسشار رن سبتسه هیلیخلیج کسمتر باشدلنجام گسیرد
صفحه 48:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت پانزدهم - طبقهبندی کارگاهها
.کار با محلولهایرادیولکتیو باید مطلبق ندلو) مادد ۱۲۶ صورنگ یرد - ©
ورود لشخاص مجاز بایند تحنشولیطیخاص نظیر آنچه در بسندهای۵ و ۶ همیرماده به آنهالشایه شدملست 6
-باشد و ورودلشخاصستفرقه سمنوع گردد.
أيضكنها تا وتو یه و ور سک ایکنارگ نارده شود که از تومكى- ©
«البإسجاوغير كار جلوكيرىيه عمل يد
يلوهر يكلز كايكطنيكه در منطقه خطر كار ليد لباسمخصوصو مشخصتهيه شود به نحوى. ©
نمام قسسعاى] نكامأب سته بوهم و شاملكااد مخصوصو كفش غير قلبل فوذ و ساير لوايم بان
الإبرهاومذكور بايد بطور جناكلنه و بالحتياط لايم شسته شود
بیکار در محلهليوكه خطر دك ووجود ندارد از ل بسطريقميكروع لاتق نارهم شده باشهد - 8
بلستفاده شود
هرگاد ماكزيمم غلظ تسجاز در هوا از حداكثر قلبلقبولتجاوز نطيد بليد وسليلهخصوصئ ظيرما سكفاىة نفسو -©
شود مخصوصدراختیار ک اوکازقرار دادهک ارو لياه
صفحه 49:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت پانزدهم - طبهبندی کارگاهها
.دهندم فويىمجهز باشندوسليلت شخيصك ا ركنا نبا يدهميشه بيلوبرتوكيروخايجوبه -©
يلوك ا ركامهطلبوكه خطر آلوده شدنهوا به مواد راميولكتيو همرلم لسع اركاه بايد به هولكشمخصوص- 000
.مجهز بود و در صويدلمكازاز محفظه غير ق ابل قوذ مستكشوار ييا ساير وسليله شلبه لستفادم شود
.ورود لشخاص غير مجاز به محلهاىكار بايد سمنوع كرد - 00
البإرجاوحفاظتئ ليد شاملا سكار يكيارجه و بدوزمنفذو كله مخصوصو كفشو دستكشهاوفير قلبل- ©0
افو ably
.بسيلوجلبجا كردرو دستكرىمواد رادیواکتیو بسایداز وسلیلب اسرلستفاده شود - 68
كار با محلولهاىراديولكتيو بايد رووسينىلبددار يا ظروفدوكلنطوكه يكوه اخلميكروبا شدلنجام - 66
.شود تساخطر ناشواز شكسترو ياييختريه حداقلرسد
.باش اشتههمرلهخارجيبر توكيريكا ركنا نبا يد هموايه وسلي لإنفرامي_رلواندازيمكير, - 06
.بسولولنبر كرمزمواد راديولكتيو بايسلطاقمخصوصدر نظر كرفته شود - ©0
منظور ماندههایرا یواک تیو ب ید ظروفعخصوصجدگلنهلی ولپ سماندههایر اد یولکتیو ملیع و - 1
امد تسهیه شسود
صفحه 50:
فصل سوم - مقررات اختصاصی قسمت پانزدهم - طبهبندی کارگاهها
:يسماندعهاوراديولكتيو مليع به دو همسته تقسيم ميش وند - 06
الف - مایعاتی که دارایی فعالیت ويزه كم تا ميزان حداكثر غلظت مجاز در آب آشامیدنی باشد طبق ماده ۱1۶ دفع شود
.ب - مایعاتی که دارایفعالیت ویژه بیشتر هستند باید به طریقی که مورد تأیید شخص صلاحیتدار باشد دفع شود
.هبار کسه کسارکنانمحیط کار را ترکمن,ملیند بسایدآلودگیدستها و لبامرهائلنها تحتكنترلق رار كسيرد - ©0
عواد رادیواکتیو بايد ديمح ل خصوصكه دايلوي وشثهاحفاظنيهناسبو سيستمتسهويهمسخصوصيوشرليط -00©
.عواد ۱۰۷تا!۱۱ لییینامه باشد ن_گهدایوشود
.از بسیربسردی سماندههایمواد راددیولکتیو بساید کاملّامطبقمواد ۱۱۲ تا ۱۸ لیريینامه لنجام گیرد - 60
این آییننامه مشتمل بر ۱۳۸ ماده و ۱٩ تبصره در سه فصل و ۲۰ قسمت و یک پیوست به استناد ماده ۴۷ قانون کار
تدوین و در چهارصد و چهل و دومین جلسه شورایعالی حفاظت فنی مورخ ۱۵/۸/۵۲ به تصویب نهایی رسید و
قابل اجوا است
صفحه 51:
at eRe a ed
RP Ry ogeN eo HEP ON ere peer Ore
تا hee eS SOT tee Beardie
سعیت گم:
151
Ti
1313
صفحه 52:
۳۳۳ | Au
i ee
۹ | ve 7 vey 1 1
111 1 [ 2 5 13
13
۳1
صفحه 53:
نوع کار
]
١ *اكتيويته
رادیوایزوتوبها و نوع کار