آبگرمکن های خورشیدی

صفحه 1:


صفحه 2:
: ‏نام درس‎ ۳ ee nee عنوان پژوهش: آبگرمکن های خورشیدی استاد راهنما: جناب آقای دکتر میرحسینی پژوهشگران: هانیه رنجبر - مریم السادات علوی سال ۱۳۹۵ 

صفحه 3:
مقدمه: انرژی ستاره خورشید یکی از منابع عمده انرژی در منظومه شمسی می باشد .این انرژی یکی از منابع نامين انرژی رایگان .پاک و عاری ار اثرات مخرب زیست محیطی است که از دیر باز به روش های گوناگون مورد استفاده بشر قرار گرفته است . بحران انرژی در سال های اخیر . کشور های جهان را بر آن داشته که با مسائل مربوط به انرژی» برخوردی متفاوت نمایند که در این میان جایگزینی انرژی های فسیلی با انرژی های تجدید پذیر و از جمله انرژی خورشیدی به منظور کاهش و صرفه جویی در مصرف انرژی . کنترل عرضه و تقاضای انرژی و کاهش انتشار كاز ‎cle‏ آلاینده با استقبال فراوانی روبه رو شده است ‎4۲ ‏برآورد های رسمی اعلام شده عمر این انرژی بیش از ۱۶ ملیارد سال می باشد . در هر ثانیه‎ pl Gb ‏میلیون تن از جرم خورشید به انرژی تبدیل می شود . با توجه به وزن خورشید که حدود ۳۳۳ هزار برار وزن زمین‎ ‏است این کره نورانی را ميتوان به عنوان منبع عظیم انرژی تا ۵ میلیارد سبال آینده حسباب آورد‎ 

صفحه 4:
شات للرزی بدورشیدی و استفاده از 0 ‎We‏ ‏می گردد . شاید به دوران سفالگیری . در آن هنگام رو: معابر به کمک جامهای بزرگ طلائی صیقل داده شده و اشعه خورشید جهت رشد کردن آتشدانهای محراب استفاده می کردند. . ارشمیدس دانشمند و مخترع بزرگ یونانی اولین بار با استفاده ۱ آینه های کوچک مربعی شکل با متمرکز کردن نور خورشید بر روی ناوگان رمی . ناوكان آنها را به آتثر شید. که به همین جهت از ارشمیدس به عنوانبنیانگذار ا تفاده از تابش خورشید نام میبرند 

صفحه 5:
انرژی خورشیدی: ی خورشیدی را می توان به ۱- شیمی ‎(Chemical Heilo) sat)‏ توليد غذا و تبديل 602 به 02 از طریق فتو روی زمین که عامل بقای زندگی ات ۲- الکتریکی خورشیدی 6۱۱66۱61۲16۵1 ۳۷)) تولید الکتریسیته به کمک کلکتورهای خورشیدی در سفینه های فضایی مخصوصا قمر های مخابراتی و کاربرد های دیگر روی زء ۳- حرارتی خورشیدی (۳۱6۱۱0۲۳6۳0۵۱): تولید انرژی حرارتی . تامین آب گرم مصرفی و غیره 

صفحه 6:
تابش مناسب خورشید در ابران میانگین سالانة تابش خورشيد در ایران از متوسط جهانی ن بیشتر بوده و در نتیجه استفاده از ظرفیت انرٍی ای تجدیدپذیر از اولويت بالايى برخوردر ‎eal‏ كور ان در طول سال ‎ee a‏ اير اواع انا القع ناكا يكن ار ‎SUL, ‏ماتكين تلبش‎ Sal ‏ام کار‎ ee ‏در ایران است. ظرفیت آبگرمکن های فعال در این کشور, بيشر‎ ‎ ‎ ‎ ‏انمودار ميانكين تابش ساليانة خورشيد ‏در سطح جهان ‏زار این شي ارذع در موره كرميش و رشيدي در سطع ني ‎(Solar Heat Worldwide)‏ 013 

صفحه 7:
معایب و محاسن انرژی خورشیدی معایب انرژی خورشیدی خورشید منبع کاملاً تفیبری است . یعنی در فصول . ماهها و سا اروز و شب مت محاسنات انرژی خورشیدی - فراوان ی - تفریبا همه جا | ee ‏سیستمهای تبدیلی انرژی خورشیدی نسبتاً‎ 

صفحه 8:
موارد استفاده از انرژی خورشیدی به طور کلی مواره استفاده از انرژی خورشیدی به صورت زیر دسته بندی می شود ۱- تامین انرژی الکتریسیته ق با استفاده از گرمایش خورشیدی در نیروگاه ها لید برق با استفاده از فتوولتاییک ها (سلول های خورشیدی ) ۲- گرمایش خورشیدی تهیه آب گرم موره نیز مصارف خانگی با استفاده از آبگرمکن های خورشيدی 

صفحه 9:
آبگرمکن خورشیدی SLs os epee Lady ۰ درصد انرژی باعیاها مرف می كند و بنابراين بيش از يك سوم كل اترٍی مصرفی جهان درجهت گرمایش ‎et ۱‏ + قي إين ميان كرمايش آب به طور متوسط ‎Bree Gig) Skee THO‏ در خانه را مصرف میکند بتابر این با استفا از آبگرمکن های خورشیدی می توان سالیانه ۷۰ درصد انرژی مورد نيا براى گرمایش آب را تامین کرد آیگرمکن های خورشیدی هزینه های تولید آب گرم را 7۰ درصد کاهش می دهد . لین مقدار در کل عمر سیستم معادل میلیون ها ریال خواهد بود . همچنین سیستم های آبگرمکن خورشیدی می توانند در حفظ منایع طبیعی و محیط زیست په ما کمک کنند 

صفحه 10:
نحوه کارکرد آبگرمکن خورشیدی نحوه کارکرد آبگرکن های خورشیدی به لین صورت است که سیستم های خورشیدی در روز های آفتایی انرچی خورشيد برای گرم کردن تما کار ال لب ها عبور م كلد استفاده می کنند. 3 مستقیم .لب در حین عبور از صفحات و شیشه ای که در سقف خلنه قرار داریند گرم میشوند شبن اب گرم ‎٠ Bajo ole‏ ليشيم تعمول یه ملورت افقی درابالای ملفحات فرار دار / یک سیستم گرمکن کمکی هم در سیستم قرار داده شده تا دمای لب را در روز هلیی که ممکن است انرژ ی خورشیدی برای تامین لب گرم کلفی نباشد بالاببرد . سیستم گرمکن معمولا از برق در ساعات غیر پیک . كاز (طبیعییا ملیع )یا سوخت جامد استفاده میکند . سیستم های غیر مستقیم از یک مبدل حرارتی استفاده میکنند و پرای مناطقی که مستعد یخ زدن هستند توصیه می شوند 10 

صفحه 11:
نحوه کارکرد آبگرمکن خورشیدی 

صفحه 12:
اجزای آبگرمکن های خورشیدی و مخزن ذخیره خی دا مبدل حرارتى © پمپ لوله ها و شیرآلات ۱- کلکتور ها انرژی خورشیدی را به گرمای قابل استفاده تبدیل می کنند کلکتور های خورشیدی صفحه تخت معمولا شامل یک صفحه جاذب فلزی تیره رنگ هستند که داخل يك جعبه فلزى با قاب شيشه اى كه كاملا عايق شده قرار مى كيرند . در داخل صفحات جاذب يا در زير آن مسير هاى خاصى براى عبور مایع قرار داده شده است . کلکتور ها باید در سقف های رو به جنوب و با زاویه ای بین ۱۵ و ۵۰ قرار گیرند برای سقف ای شیب دار در جهت های دیگر با استفاده از چارچوب مناسب می توان به نتیجه مطلوب رسید 2 

صفحه 13:
13 اجزای آبگرمکن خورشیدی ۲- مخزن ذخیره که شامل یک تانک عایق شده است که آب گرم تولیدی را در خود ذخیره مى کند. مخزن ذخیره برای سیستم های آبگرمکن خورشیدی معمولا از فولاد ضد زنگ یا فولاد ساده که با یک لایه لعاب شیشه یک (آند فداشونده ) دارند که برای کاهش خوردگی مخزن طراحی میشون به طور دوره ای بررسی شده و به طور متوسط هر ۵ تا ۷ سال تعویض شوند طول عمر مورد انتظار از مخزن اغلب با طول دوره ضمانت محصول مرتبط است seul 

صفحه 14:
اجزای آبگرمکن خورشیدی ۳- سیستم گرمکن جانبی : این سیستم طراحی می شود تا دمای آب را در روز هایی که ممکن است انرژی خورشیدی برای تامين آب گرم کافی نباشد بالا بپرد سیستم گرمکن جانبی معمولا از برق در ساعات غیر پیک گاز یا سوخت جامد استفاده می شود ۶- مبدل حرارتی : این بخش در سیستم های غیر مستقیم وجود دارد و برای مناطقی که امکان يخ زدگی و نیز تابش شدید آفتاب وجود دارد توصیه می شود. ۵-پمپ .لوله ها و شیرآلات 

صفحه 15:
انواع آبگرمکن های خورشیدی آبگرمکن های خورشیدی را می توان از نظر نوع کارکرد به دو دسته عمده تقسیم بندی کرد الف- ابگرمکن های ترموسیفونی(سیستم با گردش طبیعی) در اثر تابش نور خورشید به صفحات جاذب کلکتور ها و جذب انرژی گرمایی توسط این صفحات سیال موجود در کلکتور ها در اثر خاصیت رسانایی گرم شده در اثر اختلاف چگالی که ناشی از اختلاف دمای سیال گرم و سرد می باشد خاصیت ترموسیفون بوجود آمده و ‎by‏ به این خاصیت سیال گرم شده همان آب مصرفی می باشد که مورد مصرف قرار خواهد گرفت و چنانچه 011۲61 180 (شامل مخزن دوجداره باشد ) سیال گرم شده محلول آب و ضد یخ است که در جداره پیرونی مخزن را گرم و سپس به کلکتور باز ی کرد 

صفحه 16:
انواع آبگرمکن های خورشیدی ب- آیگرمکن های پمپی (سیستم با گردش آبیاری یا مدار باز ) در این دسته از آبگرمکن های خورشیدی که معمولا بصورت غیر مستقیم ( با تعداد کلکتور بالا و مخزن دو جداره ) می باشد جهت انجام بهتر عمل سیر کولاسیون از یک پمپ استفاده می شود ‎‘ctv, Close Loop Soar Water Heater‏ اين آبكرمكن ها معمولا جهت سیستم های بزرگ به کار می رود در سیستم های خانگی نیز کاربرد دارد در اين حالت ی مخزن ذخیره در هر محلی از ساختمان و نسب به کلکتورها می ‏ ۳ ۳ ‎Nene‏ ‏تواند قرار بگیرد .پمپ را در مسیر ورود محلول سرد به کلکتورها ‏ سید ‎eee‏ ‏قرار می دهند اين محلول پس از گرم شدن توسط صفحات جاذب ‏ "” سا کلکتورها برگشت می کند . ی دز همچنین این سیستم مجهز به یک کنترل دما می باشد که اين کنترلر در مواقع نیاز به پمپ دستور قطع و وصل می دهد 16 

صفحه 17:
انواع آبگرمکن های خورشیدی آب گرمکن های خالگی و عمومی موارد مصرف آبگرمکن های ترموسیفونی و پمپی در سیستم های خانگی و عمومی می باشد سیستم های خانگی در مواردی که آب گرم مصرفی جهت تامین ۷-۶ نفر در روز باشد ار سیستم های خانگی که ممکن است خاصیت ترموسیفونی یا پمپی را شامل گردد استفاده می شود ابگرمکن های خورشیدی عمومی (سیستم گردش اجباری) این دسته از ایگرمکن های خورشیدی لزوما به صورت غير مستقيم لكلان ‏ سانا لال ا لطا در اين سيستم از تعداد زيادى كلكتور (تعداد آن بست به ميزان مصرف با تعداد نفرات استفاده کننده از ان دارد ) به صورت سری و موازی استفاده می گردد مورد نیاز در حمامهای عمومی اين سیستم برای گرمایش آب مصرفی استخر ها و صنایع كوناكون بكار می رود 

صفحه 18:
آبگرمکن های خورشیدی 

صفحه 19:
افدازه سیستم : بهترین روش برای تعیین اندازه سیستم , بررسی تعداد ساکنین منزل و الگوی مصرف اب گرم آنهاست . تعداد ساکنین آینده خانه , تعداد و اندازه لوازم خانگی مصرف کننده آب گرم از قبیل ماشین لباسشویی و ظرفشویی نیز در محاسبات بایستی منظور شوند برق 480 500 3400 = 180 2 720 740 5000 65 270 34 960 1000 6600 بیش از 270 پر بیش از 

صفحه 20:
محل نصب مناسب آبگرمکن خورشیدی را ال اضر (شرکت. های شرکت دا کت تعدفات نضب سیستم های خورشیدی را نیز انجام می دهند تکنسین های این شرکت ها بهترین و هایس رین محل برای نضب کلکتورها ‎cust Ip jl yaa slay BLO ٩‏ الال سل باید در (خذافل هشتاد هدید رمانی (9 طبع نا 3 بعذ از ظهر تابستان و زمستان بدون سايه ‎ae be‏ اوه کش ها در حداقل مقدار باشند و سعی شود که از داخل سطوح عبور کنند که هم در نمای ساختمان تاثیر منقی نداشته باشند هم عایق کاری سیستم ها در برابر تابش اه ‎oul‏ ارتی کم بلنوز 20 

صفحه 21:
مزایای استفاده از آبگرمکن های خورشیدی مزایی اقتبادی استفده از آگردکن‌های خورشیدی - تجاری. هزین -با فزایش تقاضا برای آبگرمکن‌های ‎gts‏ قیمت تمام ۵ کار برد مزایای اجتماعی و زیست محیطی استفاده از ابگرمکن های خورشیدی رمکن های خورشیدی می توانداشتفال قابل توجهی در زتجيرة تولید. فروش: نصب و ره اندازی, تعمیر و نگهداری ایجاد کند و آلودگی هوای شهرها ۱ نیز کاهش دهد 

صفحه 22:
معایب استفاده از آیگرمکن های خورشیدی معایب ابگرمکن خورشیدی آبگرمکن ها نصب اولیه آن است. مخزن و پانل ها خریداری شده و می باید روی پشت بام از به چند تفر نیرو برای نصب دارید. است که این سینت ماد آپکیت با 

صفحه 23:
روند رو به رشد استفاده از آبگرمکن های خورشیدی در دنا مجموع آبگرمکن های خورشیدی نمودار شکل مقابل نشان میدهد آبگرمکنهای خور: تقریباً به الدازة نیروگاه‌های بادی در دنیا تمام سلولهای خورشیدی جهان الکتریکی) است: ظرفیت نصب شد؛ سیستمهای انرژی تجدیدپذیر در دنیا و موقعیت آبگرمکن های خورشیدی (۲۰۱۲) 

صفحه 24:
روند رو به رشد استفاده از آبگرمکن های خورشیدی در دنا ۶ تا توانشذ 4سرف مرخت‌های فسیلی را متوقف کنند. چیین» آمر در استفاده از نواع این آبگرمکنها پیشرو هستند مجموع ظرفیت نصب شدة آبگرمکنهای خورشیدی لوله خلاً و صفحه تخت شیشه دار در دنا 

صفحه 25:
میزان تاش و ظرفیت آبگرمکن های نصب شده جدول زیر میزان تقریبی متوسط تلبش سالیانة خورشيد در کشورهای مختلف رابه همراه مقدار ظرفیت نصب هذَه آبگرمکن های خورشیدی براساس پیش بینی آمارهای سال ۲۰۱۲ را نشان میدهذ. ‎wr‏ 19۰ چین ‎vee 1‏ آمریکا 1 المان ۲ تركيه ‎yee 2‏ برزيل ‎Yer ۰‏ ايران ‎25 ‎ 

صفحه 26:
میزان تابش و ظرفیت آبگرمکن های نصب شده جدول زیر میزان تقریبی متوسط تابش سالیانة حورشبد در کشورهای مختلف رابه همراه مقدار ظرفیت نصب شده: آبگرمکن های خورشیدی براساس پیش بینی آمارهای سال ۲۰۱۲ ر هزینه جاری در طول عمر: 500 دلار هزینه جاری در طول عمر: 50 دلار ان ميدهد. مخزن ذخيره:50-40 كالن مخزن ذخيره:80-120 كالن عمر سيستم: 12-8 سال عمر سيستم: 15-30سال هزینه جاری در طول عمر: 10000 هزینه جاری در طول عمر: 1000 دلار دلار افزایش آلودگی محیط زیست پاک کاهش سوختهای فسیلی کاهش دهنده هزینه ها 

صفحه 27:
اطلاعات شرکنهای سازنده آبگرمکن خورشیدی در ایران اسامی تمامی تولید کنندگان و نمایندگی های موجود در اين قسمت صرفا به منظور اطلاع رسانی بوده و تضمین کننده ی کیفیث کالا یا خذمات ارائه شده نمی باشد کح یی | ‎de‏ | سدح | ‎Trane‏ کرک ریز هه .55120 0307 ‎[estat eae]‏ تيان مک 1 wn ‘sw ators com Tan | parca TARO] — apace 1 7 ‎et‏ وس ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‏ولتت | اهر نی | 19۳ 9- ‎mae‏ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 28:
سوالات رایج و متداول در مورد آبگرمکن های خورشیدی آیا در زمستان که دمای هوا پا در زمستان با سه مسئله روبرو هستیم: الف) زاويه مايل تابش خورشيد ب ) دمای پایین هوا است باز هم آب را گوم می کند؟ ج ) روزهای ‎WS‏ زاویه قرار گیری تبوبها نسبت به افق طوری است که در زمستان اشعه مايل خورشيد كاملاً بر آن عمود می شود و بابراین حنی بهتر از تابستان در واحد زمان اشعه خورشيد را جذب می کن این آبگرمکن به دلیل سیستم عایق بندی قوی مشکلی با دمای پایین هوا ندارد با وجود و كيوم يا خلا بين دو جداره تيوبها و لايه ضخيم يلى اورتان جداره تانکها تقریاً هیچ گرمایی از سیستم خارج نمی شود اشعه زمستان با اشعه تابستان فرقی ثمی کند .اما بد لبل کوتاهی طول روز ها و ابر بیشتر دمای حداکتزی آب ذبت اب ان باین تر و حدود 2۷۰ ۷۵ درجه خواهد بو . در هوای ابری چطور؟ در هوای ابری باز هم کلکتور ها اشعه پراکنده در فضای روز را جذب می کنند و طبق آمار هوا روزهایی کاملا ابری در سال در حدود ۱۳ درصد است که با توجه به قابلیت حفظ دمای آبگرمکن بعلت عایقبندی پیشرفته آن هرگز آب این آبگرمکن سرد نمیشود حتی شبهای زمستان اسی تعداد 

صفحه 29:
سوالات رایج و متداول در مورد آبگرمکن های خورشیدی و تا ۷۲ ساعت آب راحتی در سرمای بازده اين آبگرمکن 5 استحمام و شستشو در تابستان روزانه یرای | هم تامین کند؟ زیر بنای ساختمان و سیستم تاسیسات پاید طراحی , Elan ‏این آبگرمکن باید کجا نصب شود و چه فضایی اشغال می کند؟‎ در مکانی آفتابگیر معمولا در پشت بام یا در سطح شیروانی و یا در بالکن یا حتی در حیاط در جهت جنوب قابل نصب است و مساحتی حدود ۶ متر مربع اشفال می ‎AS‏ 

صفحه 30:
سوالات رایج و متداول در مورد آبگرمکن های خورشیدی ن قطعات مکانیکی - الکتریکی و الکترونیکی در آن بکار ثرفته استهلاکی نا بهتراست پس از اف یا جمع شدن غبار روی سطح کلکتور ها تمیز شو د. آیا لوله های شيشه ای در اثر يخ زدگی نمی ترکد؟ هرگز آبگرمکن در مقابل یخ زدگی ضمانت مادام العمردار چگونه آبگرمگن خورشیدی درهزینه ها صرفه جویی می کند؟ با نصب یک آپگرمکن خورشیدی ‏ س ماه از سال می توانید کاملا موتور خانه يا پکیج را خاموش کنیا ماه دیگر هم پین ۵۰ تا ۷۰ درصد صرقه جوا ید قبض گاز شما را خورشیدیپردازد | ضمناً طول عمر سيستم كرما. جرا تا بحال اين آبكرمكن خورشیدی با این همه مزايا فراكير نشده است؟ 1 سوبسید بسیار بالا در قیمت گاز و گازوییل تا اوایل سال ۱۳۹۰ در مصرف كاز خواهيد داشت بكذا/ شم افزایش میابد ۲ ناشناخته بو دن این انرژی نزد مردم که هنوز هم ادامه دارد ۳ گران بودن انواع خارجی آبگرمکن خورشیدی حتی نمونه های چینی کم کیفیت بدلیل نرخ ارز و هزینه حمل و تقل بين المللىءنسبت به نمونه ايرانى ۱ ۶ مشترک بودن كنتور كاز در خيلى از مجتمع هاى مسكونى و عدم توافق تمام واحدها براى نصب آن البته كليه ساختمانهای جدید و همچنین در آینده نزدیک تمام ساختمانهای قدیمی تر ملزم به نصب کنتور مجزای گاز می oe 

صفحه 31:
به اميد اينكه با توجه به در دسترس بودن فناورى آبكرمكنهاى خورشيدى و صرفه اقتصادى استفاده از آنها در كشور. لازم است سياستكذاران عرصة انرزى و فعالان اقتصادى به كسترش اين فناورى نوين به خصوص در ‎Gh‏ افتابى جنوب. مرکز و شرق کشور توجه ویژهای داشته باشند. امید است با استفاده از اين فناوری. هدررفت سوختهای فسیلی در تامین آب گرم مصرفی کاهش یابد 

صفحه 32:
منابع و ماخ 32 کتاب مصالح نوین و روش های پیشرفته ساخت تالیف دکتر محسن وفا مهر کاب بقدمه ای بر اثتقال گرما تالف پی اینکروپراو دیوید پی دیوید كتاب مقدمه اى بر انتقال كرما تاليف بى اينكرويراو ديويد بى مقاله آبكرمكن خورشيدى بذرافشان جعفر - هیئت علمی (مربی): گروه مکانیک, دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت اه آملی على تقى زاده ارمكى - هيئت علمى (مربى): گروه مکانیک, دانشگاه آزاد اسلامی واحد آيت الله آملى مهدی بذرافشان - کارشناس عمران؛ گروه پووهش, دانشگاه آزاد اسلامی واحد آيث الله آملى: ]1 دهقانی پور . حسين «يايان نامه , آبگرمکن های خورشیدی . استاد راهنما جناب آقای دکتر محمدی بورشور شرکت بهینه سازی مصرف سوخت بخش روابط عمومی و فرهنگسازی ساختمان مسکن ) گزارش آژانس بین المللی انرژی در مورد گرمایش خورشیدی در سطح ‎Solar Heat) tis‏ ویرایش ۲۰۱۳ )گزارش وضعیت جهانی قرن ۲۱ (8۴۱121) ) گزارش وضعیت استفاده از انرژی خورشید در ایران و سایر کشورهاء سازمان بهینهسازی مصرف سوخخت. خردادماه ۱۳۹۱ ‎Cale‏ های ات ری ‎http.,www.ccs.neu.edull ‎http://www.ks-wh.com/sub_train ‎ ‎ ‏زيهاى تجديدبذير در سال ‎ASE TV‏ سیاستگذاری انرژیهای تجديديذير براى ‎ ‎ 

صفحه 33:


1 نام درس : روش های پیشرفته ساخت عنوان پژوهش: آبگرمکن های خورشیدی استاد راهنما: جناب آقای دکتر میرحسینی پژوهشگران: هانیه رنجبر – مریم السادات علوی سال 1395 2 مقدمه: انرژی ستاره خورشید یکی از منابع عمده انرژی در منظومه شمسی می باشد .این انرژی یکی از منابع تامین انرژی رایگان ،پاک و عاری ار اثرات مخرب زیست محیطی است که از دیر باز به روش های گوناگون مورد استفاده بشر قرار گرفته است .بحران انرژی در سال های اخیر ،کشور های جهان را بر آن داشته که با مسائل مربوط به انرژی ، برخوردی متفاوت نمایند که در این میان جایگزینی انرژی های فسیلی با انرژی های تجدید پذیر و از جمله انرژی خورشیدی به منظور کاهش و صرفه جویی در مصرف انرژی ،کنترل عرضه و تقاضای انرژی و کاهش انتشار گاز های آالینده با استقبال فراوانی روبه رو شده است . طبق آخرین برآورد های رسمی اعالم شده عمر این انرژی بیش از 14ملیارد سال می باشد .در هر ثانیه 4/2 میلیون تن از جرم خورشید به انرژی تبدیل می شود .با توجه به وزن خورشید که حدود 333هزار برابر وزن زمین است این کره نورانی را میتوان به عنوان منبع عظیم انرژی تا 5میلیارد سال آینده حساب آورد . . 3 تاریخچه ‏ شناخت انرژي خورشيدي و استفاده از آن براي منظورهاي مختلف ،به زمان ما قبل تاريخ باز مي گردد .شايد به دوران سفالگيري ،در آن هنگام رومانيون معابر به كمك جامهاي بزرگ طالئي صيقل داده شده و اشعه خورشيد جهت رشد كردن آتشدانهاي محراب استفاده مي كردند . ،ارشميدس دانشمند و مخترع بزرگ يوناني اولين بار با استفاده از آينه هاي كوچك مربعي شكل با متمركز کردن نور خورشيد بر روي ناوگان رمي ،ناوگان آنها را به آتش كشيد .كه به همين جهت از ارشميدس به عنوانبنيانگذار استفاده از تابش خورشيد نام ميبرند انرژی خورشیدی: ‏ انرژی خورشیدی را می توان به سه روش فنی به دست آورد و آنرا به کار گرفت ‏ -1شیمی خورشیدی (:)Chemical Heilo تولید غذا و تبدیل CO2به O2از طریق فتوسنتز در روی زمین که عامل بقای زندگی است ‏ -2الکتریکی خورشیدی :))Helicelectrical تولید الکتریسیته به کمک کلکتورهای خورشیدی در سفینه های فضایی مخصوصا قمر های مخابراتی و کاربرد های دیگر روی زمین ‏ -3حرارتی خورشیدی (:)Heliothemal تولید انرژی حرارتی ،تامین آب گرم مصرفی و غیره ‏ ‏ ‏ 5 تابش مناسب خورشید در ایران ‏ میانگین ساالنۀ تابش خورشید در ایران از متوسط جهانی آن بیشتر بffوده و در نتیجffه اسffتفاده از ظرفیت انرژی خورشید نسبت به سایر انواع انرژی­های تجدیدپذیر از اولویت باالیی برخوردار است .کشور ایران در طول سال به طور میانگین بیش از ۳۰۰روز آفتابی را تجربه می­کند برای درک ضرورت توجffه بffه گسffترش این فنffاوری در کشور کافی است بدانیم علیرغم اینکه میانگین تابش سالیانۀ خورشید در کشور آلمان تقریبًا نصف میانگین تffابش در ایران است ،ظرفیت آبگرمکن های فعال در این کشور ،بیش از ۱۰۰برابر کشور ماست. نمودار میانگین تابش سالیانۀ خورشید در سطح جهان 6 گزارش آژانس بین المللی انرژی در مورد گرمایش خورشیدی در سطح دنیا ( ،)Solar Heat Worldwideویرایش 2013 معایب و محاسن انرژی خورشیدی معايب انرژي خورشيدي خورشيد منبع كامًال متغييري است .يعني در فصول ،ماهها و ساعات روز و شب متغير است و چگالي انرژي آن كم است . محاسنات انرژي خورشيدي فراوان بي هزينه تقريبًا همه جا در دسترس عمر طوالني -سيستمهاي تبديلي انرژي خورشيدي نسبتًا ساده است 7 موارد استفاده از انرژی خورشیدی به طور کلی موارد استفاده از انرژی خورشیدی به صورت زیر دسته بندی می شود : -1تامین انرژی الکتریسیته تولید برق با استفاده از گرمایش خورشیدی در نیروگاه ها تولید برق با استفاده از فتوولتائیک ها (سلول های خورشیدی ) -2گرمایش خورشیدی تهیه آب گرم مورد نیاز مصارف خانگی با استفاده از آبگرمکن های خورشیدی گرمایش فضا های مسکونی و تجاری تامین آبگرم در فرآیند های صنعتی و تامین گرمای مورد نیاز برخی فرآیند ها گرمای استخر ها مخازن ذخیره آب فصلی گرمایش منطقه ای -3اجاق های خورشیدی -4آب شیرین کن های خورشیدی -5سرمایش خورشیدی 8 آبگرمکن خورشیدی گرمایش آب و فضا مجموعا بیش از 80درصد انرژی را در ساختمانها مصرف می کند و بنابراین بیش از یک سfffوم کfffل انرژی مصرفی جهان درجهت گرمایش مصرف می شود .در این میان گرمایش آب بffه طور متوسط 20تا 30درصد کل انرژی مصرفی در خانه را مصرف میکند بنابر این با استفاده از آبگرمکن های خورشیدی می توان سالیانه 70درصد انرژی مورد نیاز برای گرمایش آب را تامین کرد آبگرمکن های خورشیدی هزینfffه های تولیfffد آب گرم را 60 درصد کاهش می دهffد .این مقffدار در کffل عمر سیسffتم معادل میلیون ها ریال خواهد بود .همچنین سیسfffتم های آبگرمکن خورشیدی می تواننffد در حفffظ منffابع طبیعی و محیط زیست به ما کمک کنند . 9 نحوه کارکرد آبگرمکن خورشیدی نحوه کارکرد آبگرکن های خورشیدی به این صورت است که سیستم های خورش یدی در روز های آفت ابی از انرژی خورشید برای گرم کردن آبی که از داخل لوله ها عبور می کند ،استفاده می کنند .در سیستم گرمایش ی مستقیم ،آب در حین عبور از صفحات و شیشه ای که در سقف خانه قرار دارند گرم میشوند .سپس آب گرم شده در یک مخزن ذخیره عایق شده که معموال به صورت افقی در باالی صفحات قرار دارد ذخ یره می ش ود . یک سیستم گرمکن کمکی هم در سیستم قرار داده شده تا دمای آب را در روز هایی ک ه ممکن اس ت انرژ ی خورشیدی برای تامین آب گرم کافی نباشد باال ببرد .سیستم گرمکن معموال از برق در ساعات غیر پیک ،گ از (طبیعی یا مایع ) یا سوخت جامد استفاده میکند .سیستم های غیر مستقیم از یک مبدل حرارتی استفاده میکنند و برای مناطقی که مستعد یخ زدن هستند توصیه می شوند 10 نحوه کارکرد آبگرمکن خورشیدی 11 اجزای آبگرمکن های خورشیدی oکلکتور ها oمخزن ذخیره oسیستم گرمکن جانبی oمبدل حرارتی oپمپ ،لوله ها و شیرآالت -1کلکتور ها انرژی خورشیدی را به گرمای قابل استفاده تبدیل می کنند کلکتور های خورشیدی صفحه تخت معموال شامل یک صفحه جاذب فلزی تیره رنگ هستند که داخل یک جعبه فلزی با قاب شیشه ای که کامال عایق شده قرار می گیرند .در داخل صفحات جاذب یا در زیر آن مسیر های خاصی برای عبور مایع قرار داده شده است . کلکتور ها باید در سقف های رو به جنوب و با زاویه ای بین 15و 50قرار گیرند برای سقف ای شیب دار در جهت های دیگر با استفاده از چارچوب مناسب می توان به نتیجه مطلوب رسید 12 اجزای آبگرمکن خورشیدی ‏o ‏o 13 -2مخزن ذخیره که شامل یک تانک عایق شده است که آب گرم تولیدی را در خود ذخیره می کند .مخزن ذخیره برای سیستم های آبگرمکن خورشیدی معموال از فوالد ضد زنگ یا فوالد ساده که با یک الیه لعاب شیشه ای پوشیده شده اند یک (آند فداشونده ) دارند که برای کاهش خوردگی مخزن طراحی میشوند .این آند ها باید به طور دوره ای بررسی شده و به طور متوسط هر 5تا 7سال تعویض شوند طول عمر مورد انتظار از مخزن اغلب با طول دوره ضمانت محصول مرتبط است اجزای آبگرمکن خورشیدی ‏o -3سیستم گرمکن جانبی : این سیستم طراحی می شود تا دمای آب را در روز هایی که ممکن است انرژی خورشیدی برای تامین آب گرم کافی نباشد باال ببرد سیستم گرمکن جانبی معموال از برق در ساعات غیر پیک گاز یا سوخت جامد استفاده می شود ‏o -4مبدل حرارتی : این بخش در سیستم های غیر مستقیم وجود دارد و برای مناطقی که امکان یخ زدگی و نیز تابش شدید آفتاب وجود دارد توصیه می شود. ‏o -5پمپ ،لوله ها و شیرآالت ‏o ‏o 14 انواع آبگرمکن های خورشیدی آبگرمکن های خورشیدی را می توان از نظر نوع کارکرد به دو دسته عمده تقسیم بندی کرد الف -ابگرمکن های ترموسیفونی(سیستم با گردش طبیعی) در اثر تابش نور خورشید به صفحات جاذب کلکتور ها و جذب انرژی گرمایی توسط این صفحات سیال موجود در کلکتور ها در اثر خاصیت رسانایی گرم شده در اثر اختالف چگالی که ناشی از اختالف دمای سیال گرم و سرد می باشد خاصیت ترموسیفون بوجود آمده و بنا به این خاصیت سیال گرم شده همان آب مصرفی می باشد که مورد مصرف قرار خواهد گرفت و چنانچه ( in directشامل مخزن دوجداره باشد ) سیال گرم شده محلول آب و ضد یخ است که در جداره بیرونی مخزن را گرم و سپس به کلکتور باز می گردد . 15 انواع آبگرمکن های خورشیدی ب -آبگرمکن های پمپی (سیستم با گردش آبیاری یا مدار باز ) در این دسته از آبگرمکن های خورشیدی که معموال بصورت غیر مستقیم ( با تعداد کلکتور باال و مخزن دو جداره ) می باشد جهت انجام بهتر عمل سیرکوالسیون از یک پمپ استفاده می شود این آبگرمکن ها معموال جهت سیستم های بزرگ به کار می رود همچنین در سیستم های خانگی نیز کاربرد دارد در این حالت مخزن ذخیره در هر محلی از ساختمان و نسب به کلکتورها می تواند قرار بگیرد .پمپ را در مسیر ورود محلول سرد به کلکتورها قرار می دهند این محلول پس از گرم شدن توسط صفحات جاذب کلکتورها برگشت می کند . همچنین این سیستم مجهز به یک کنترل دما می باشد که این کنترلر در مواقع نیاز به پمپ دستور قطع و وصل می دهد 16 انواع آبگرمکن های خورشیدی اب گرمکن های خانگی و عمومی موارد مصرف آبگرمکن های ترموسیفونی و پمپی در سیستم های خانگی و عمومی می باشد سیستم های خانگی در مواردی که آب گرم مصرفی جهت تامین 7-4نفر در روز باشد ار سیستم های خانگی که ممکن است خاصیت ترموسیفونی یا پمپی را شامل گردد استفاده می شود ابگرمکن های خورشیدی عمومی (سیستم گردش اجباری) این دسته از ابگرمکن های خورشیدی لزوما به صورت غیر مستقیم با مخزن کویل دار استفاده از پمپ جهت گردش محلول آب و ضد یخ الزامی می باشد در این سیستم از تعداد زیادی کلکتور (تعداد آن بستگی به میزان مصرف با تعداد نفرات استفاده کننده از ان دارد ) به صورت سری و موازی استفاده می گردد مورد نیاز در حمامهای عمومی این سیستم برای گرمایش آب مصرفی استخر ها و صنایع گوناگون بکار 17می رود آبگرمکن های خورشیدی نکات مهم در خرید آبگرمکن های خورشیدی 18 اندازه سیستم : بهترین روش برای تعیین اندازه سیستم ،بررسی تعداد ساکنین منزل و الگوی مصرف اب گرم آنهاست .تعداد ساکنین آینده خانه ،تعداد و اندازه لوازم خانگی مصرف کننده آب گرم از قبیل ماشین لباسشویی و ظرفشویی نیز در محاسبات بایستی منظور شوند میزان سوخت مصرف ساالنه سطح کلکتور ظرفی ت (لیتر) 180 2 3-4 بیش از 5 نفت گاز برق 480 500 3400 3 720 740 5000 6-5 270 960 1000 6600 بیش از 6 270پر فشار جدول راهنمای انتخاب اندازه ابگرمکن خورشیدی 19 تعداد افراد محل نصب مناسب آبگرمکن خورشیدی ‏ ‏ در ح\\ال حاض\\ر ش\\رکت ه\\ای ش\\رکت های تولید کننده خدمات نص\\ب سیس\\تم های خورش\\یدی را ن\\یز انج\\ام می دهن\\د تکنسین ه\\ای این ش\\رکت ه\\ا به\\ترین و مناسب ترین محل برای نصب کلکتورها و دیگر س\\ازه ه\\ای م\\ورد نی\\از را تع\\یین می کنند . به\\ترین مح\\ل بای\\د در ح\\داقل هش\\تاد درصد محدوده زمانی 9ص\\بح ت\\ا 3بع\\د از ظهر تابستان و زمستان ب\\دون س\\ایه باش\د ت\\ا ح\\د ممکن لول\ه کش\ی ه\\ا در حداقل مقدار باشند و سعی شود ک\\ه از داخل سطوح عبور کنند که هم در نم\\ای ساختمان تاثیر منفی نداش\\ته باش\\ند هم عایق کاری سیس\\تم ه\\ا در براب\\ر ت\\ابش خورش\\\یدی آس\\\یب نبینن\\\د و در نتیج\\\ه تلفات حرارتی کم شود 20 مزایای استفاده از آبگرمکن های خورشیدی مزایای اقتصادی استفاده از آبگرمکن‌های خورشیدی کاهش مصرف گاز در دو بخش خانگی و عمومی -تجاری ،هزینۀ انتقال گاز در شبکۀ پیچیده و طوالنی گاز شهریرا کم می‌کند. با افزایش تقاضا برای آبگرمکن‌های خورشیدی و در نتیجه راه‌اندازی کارخانه‌های جدید و افزایش تولید در بازارکشور ،قیمت تمام شدۀ این محصول کاهش می‌یابد و صرفۀ اقتصادی حاصل از آن بیشتر می‌شود. گاز صرفه جویی شده می‌تواند سایر نیازهای کشور را نیز تامین کند .به عنوان نمونه می‌توان از این گاز برای تزریقبه میادین نفتی ،گازرسانی به نیروگاه‌ها در فصل سرما ،ذخیره‌سازی گاز و تامین خوراک پتروشیمی‌های گازی به کار برد مزایای اجتماعی و زیست محیطی استفاده از ابگرمکن های خورشیدی توسعۀ آبگرمکن های خورشیدی می تواند اشتغال قابل توجهی در زنجیرۀ تولید ،فروش ،نصب و راه اندازی ،تعمیر و نگهداری ایجاد کند و آلودگی هوای شهرها و مناطق مسکونی را نیز کاهش دهد 21 معایب استفاده ازآبگرمکن های خورشیدی معايب ابگرمکن خورشیدی مهم ترین نقطه ضعف این آبگرمکن ها نصب اولیه آن است .مخزن و پانل ها خریداری شده و می باید روی پشت بام نصب گردد .برای این کار نیاز به چند نفر نیرو برای نصب دارید. نکته دیگری که مشتریان باید در نظر بگیرند و ممکن است ناخوشایند باشد فضایی است که این سیستم در پشت بام اشغال می کند .به خصوص که باید در جایی نصب شود که بیشترین جذب نور خورشید را داشته باشد(.جلوی خانه) 22 روند رو به رشد استفاده از آبگرمکن های خورشیدی در دنیا ‏ گسترده ترین کاربرد انرژی های تجدیدپذیر استفاده از آنها برای تولید حرارت است که به طور عمده به سوخت‌های زیستی و آب‌گرمکن‌های خورشیدی مربوط می‌شود .بر این اساس ،یکی از پرکاربردترین انواع فناوری­های مرتبط با انرژی­های تجدیدپذیر ،فناوری آبگرمکن های خورشیدی است .مجموع ظرفیت نصب شدۀ مجموع آبگرمکن های خورشیدی در سطح جهان تا پایان سال ۲۰۱۲به ۲۶۵۰۰۰مگاوات حرارتی رسیده است نمودار شکل مقابل نشان میدهد آبگرمکنهای خورشیدی تقریبًا به اندازۀ نیروگاه‌های بادی در دنیا مورد توجه قرار گرفته اند .همچنین ظرفیت نصب شدۀ این آبگرمکن ها (بر حسب گیگاوات حرارتی) بیش از ۲٫۵برابر ظرفیت تمام سلولهای خورشیدی جهان (بر حسب گیگاوات الکتریکی) است. 23 ظرفیت نصب شدۀ سیستم­های انرژی تجدیدپذیر در دنیا و موقعیت آبگرمکن­های خورشیدی ()2012 روند رو به رشد استفاده از آبگرمکن های خورشیدی در دنیا .روند رو به رشد ظرفیت نصب شدۀ آبگرمکن های خورشیدی در سطح دنیا در شکل زیر نیز گویای این است که فناوری مذکور توانسته جای خود را در میان سیستم های گرمایشی به خوبی باز کند آمارها حاکی از آن است که اقتصادهای در حال توسعه پا به پای کشورهای توسعه یافته در حال گسترش استفاده از فناوری آبگرمکن های خورشیدی هستند تا بتوانند مصرف سوخت‌های فسیلی را متوقف کنند .چین ،آمریکا ،آلمان ،ترکیه ،برزیل ،هند و ژاپن در استفاده از انواع این آبگرمکن­ها پیشرو هستند 24 مجموع ظرفیت نصب شدۀ آبگرمکن­های خورشیدی لوله خأل و صفحه تخت شیشه دار در دنیا میزان تابش و ظرفیت آبگرمکن های نصب شده جدول زیر میزان تقریبی متوسط تابش سالیانۀ خورشید در کشورهای مختلف را به همراه مقدار ظرفیت نصب شدۀ آبگرمکن­های خورشیدی براساس پیش بینی آمارهای سال ۲۰۱۲را نشان می­دهد. ظرفیت آبگرمکن های نصب شده () GW 172 19 12 11 5 0.1 25 میانگین تابش سالیانه خورشید ) )Kwh/m2 1500 چین 1000 المان 1600 1400 1900 2000 کشور آمریکا ترکیه برزیل ایران میزان تابش و ظرفیت آبگرمکن های نصب شده جدول زیر میزان تقریبی متوسط تابش سالیانۀ خورشید در کشورهای مختلف را به همراه مقدار ظرفیت نصب شدۀ آبگرمکن­های خورشیدی براساس پیش بینی آمارهای سال ۲۰۱۲را نشان می­دهد. 26 آبگرمکن های معمولی آبگرمکن های خورشیدی هزینه جاری در طول عمر 500 :دالر هزینه جاری در طول عمر 50 :دالر مخزن ذخیره 50-40:گالن مخزن ذخیره 80-120:گالن عمر سیستم 12-8 :سال عمر سیستم15-30 :سال هزینه جاری در طول عمر10000 : دالر هزینه جاری در طول عمر 1000 :دالر افزایش آلودگی محیط زیست پاک کاهش سوختهای فسیلی کاهش دهنده هزینه ها اطالعات شرکتهای سازنده آبگرمکن خورشیدی در ایران اسامی تمامی تولید کنندگان و نمایندگی های موجود در این قسffمت صرفا بffه منظffور اطالع رسانی بffوده و تضمین کننده ی کیفیت کاال یا خدمات ارائه شده نمی باشد 27 سواالت رایج و متداول در مورد آبگرمکن های خورشیدی آيا در زمستان كه دماي هوا پايين است باز هم آب را گرم مي كند؟ در زمستان با سه مسئله روبرو هستيم: الف) زاويه مايل تابش خورشيد ب ) دماي پايين هوا ج ) روزهاي كوتاه زاويه قرار گيري تيوبها نسبت به افق طوري است كه در زمستان اشعه مايل خورشيد كامًال بر آن عمود مي شود و بنابراين حتي بهتر از تابستان در واحد زمان اشعه خورشيد را جذب مي كن اين آبگرمكن به دليل سيستم عايق بندي قوي مشكلي با دماي پايين هوا ندارد با وجود و كيوم يا خال بين دو جداره تيوبها و اليه ضخيم پلي اورتان جداره تانكها تقريبًا هيچ گرمايي از سيستم خارج نمي شو د. اشعه زمستان با اشعه تابستان فرقي نمي كند ،اما بد ليل كوتاهي طول روز ها و ابر بيشتر دماي حداكثري آب نسبت به تابستان پايين تر و حدود ۷۰تا ۷۵درجه خواهد بو د. در هواي ابري چطور؟ در هواي ابري باز هم كلكتور ها اشعه پراكنده در فضاي روز را جذب مي كنند و طبق آمار هوا شناسي تعداد روزهايي كامال ابري در سال در حدود ۱۳درصد است كه با توجه به قابليت حفظ دماي آبگرمكن بعلت عايقبندي پيشرفته آن هرگز آب اين آبگرمكن سرد نميشود حتي شبهاي زمستان سواالت رایج و متداول در مورد آبگرمکن های خورشیدی آيا گرماي آب از ساير قسمت ها هدر نمي رود؟ قسمتهاي ديگر آبگرمكن مخزن هاي ذخيره است كه با عايقبندي ضخيم و پيشرفته اي بنام پلي اورتا ن پوشانده شده و تا ۷۲ساعت آب راحتي در سرماي - ۲۰داغ نگه مي دارد . بازده اين آبگرمكن چقدر است؟ گنجايش ۳۰۰ليتري اين آبگرمكن در پر مصرف ترين حالت براي استحمام و شستشو در تابستان روزانه و براي هفت نفر و در زمستان براي چهار نفر كامال كافي است. آيا آبگرمكن خورشيدي مي تواند سيستم گرمايش ساختمان را هم تامين كند؟ بله اما گنجايش هاي بيشتري مورد نياز است كه بسته به مكان و زير بناي ساختمان و سيستم تاسيسات بايد طراحي ، محاسبه و اجراشود. اين آبگرمكن بايد كجا نصب شود و چه فضايي اشغال مي كند؟ در مكاني آفتابگير معموال در پشت بام يا در سطح شيرواني و يا در بالكن يا حتي در حياط در جهت جنوب قابل نصب است و مساحتي حدود ۴متر مربع اشغال مي كند. سواالت رایج و متداول در مورد آبگرمکن های خورشیدی استهالك تعمير و نگهداري اين آبگرمكن به چه صورت است؟ چون قطعات مكانيكي -الكتريكي و الكترونيكي در آن بكار نرفته استهالكي ندارد .براي كارايي هر چه بيشتر بهتراست پس از بارش برف يا جمع شدن غبار روي سطح كلكتور ها تميز شو د. آيا لوله هاي شيشه اي در اثر يخ زدگي نمي تركد؟ هرگز آبگرمكن در مقابل يخ زدگي ضمانت مادام العمردارد. چگونه آبگرمگن خورشيدي درهزينه ها صرفه جويي مي كند؟ با نصب يك آبگرمكن خورشيدي شش ماه از سال مي توانيد كامال موتور خانه يا پكيج را خاموش كنيد در شش ماه ديگر هم بين ۵۰تا ۷۰درصد صرفه جويي در مصرف گاز خواهيد داشت بگذاريد قبض گاز شما را خورشيدبپردازد ! ضمنًا طول عمر سيستم گرمايش شما افزايش ميابد . چرا تا بحال اين آبگرمكن خورشيدي با اين همه مزايا فراگير نشده است؟ .1سوبسيد بسيار باال در قيمت گاز و گازوييل تا اوايل سال ۱۳۹۰ .2ناشناخته بو دن اين انرژي نزد مردم كه هنوز هم ادامه دارد . .3گران بودن انواع خارجي آبگرمكن خورشيدي حتي نمونه هاي چيني كم كيفيت بدليل نرخ ارز و هزينه حمل و نقل بين المللي،نسبت به نمونه ايراني .4مشترك بودن كنتور گاز در خيلي از مجتمع هاي مسكوني و عدم توافق تمام واحدها براي نصب آن البته كليه ساختمانهاي جديد و همچنين در آينده نزديك تمام ساختمانهاي قديمي تر ملزم به نصب كنتور مجزاي گاز مي شوند به امید اینکه با توجه به در دسترس بودن فناوری آبگرمکن­های خورشیدی و صرفه اقتصادی استفاده از آن­ها در کشور ،الزم است سیاست­گذاران عرصۀ انرژی و فعاالن اقتصادی به گسترش این فناوری نوین به خصوص در مناطق آفتابی جنوب ،مرکز و شرق کشور توجه ویژه­ای داشته باشند. امید است با استفاده از این فناوری ،هدررفت سوخت­های فسیلی در تامین آب گرم مصرفی کاهش یابد 31 منابع و ماخذ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ 32 کتاب مصالح نوین و روش های پیشرفته ساخت تالیف دکتر محسن وفا مهر کتاب مقدمه ای بر انتقال گرما تالیف پی اینکروپراو دیوید پی دیوید کتاب مقدمه ای بر انتقال گرما تالیف پی اینکروپراو دیوید پی دیوید مقاله آبگرمکن خورشیدی بذرافشان جعفر -هیئت علمی (مربی) ،گروه مکانیک ،دانشگاه آزاد اسالمی واحد آیت اهلل آملی علی تقی زاده ارمکی -هیئت علمی (مربی) ،گروه مکانیک ،دانشگاه آزاد اسالمی واحد آیت اهلل آملی مهدی بذرافشان -کارشناس عمران ،گروه پژوهش ،دانشگاه آزاد اسالمی واحد آیت اهلل آملی ،آ دهقانی پور ،حسین ،پایان نامه ،آبگرمکن های خورشیدی ،استاد راهنما جناب آقای دکتر محمدی بورشور شرکت بهینه سازی مصرف سوخت ،بخش روابط عمومی و فرهنگسازی ساختمان مسکن ) گزارش آژانس بین المللی انرژی در مورد گرمایش خورشیدی در سطح دنیا (Solar Heat ،)Worldwideویرایش ۲۰۱۳ )گزارش وضعیت جهانی انرژی­های تجدیدپذیر در سال ،۲۰۱۳شبکۀ سیاستگذاری انرژی­های تجدیدپذیر برای قرن )REN21( ۲۱ ) گزارش وضعیت استفاده از انرژی خورشید در ایران و سایر کشورها ،سازمان بهینه­سازی مصرف سوخت، خردادماه ۱۳۹۱ سایت های اینترنتی: ‏http://www.ccs.neu.edu/l ‏http://www.ks-wh.com/sub_train 33