صفحه 1:
صفحه 2:
صفحه 3:
74 ا ۳ ; ig eal وه ay at
میلرریر) a) هر به فش تهايى كفته هى شو ركه اهلام یا فرامین رولتی بر روی تن نوشته میشر
و به وسيله يفتن این فشتها, نوشتهها را بر روی آن پایرار میگررند. مشفص نيس ت كه تهر براى
اولین بار از چه زمانی مور استفاره قرا رگرفته است ؛گمان میرور انسانهای اولیه با مشاهره
فته شر نكل ین lai hl (ihaysas Shy ALE |
يفته شرن لل مباور اباقهای فور و ریرن ایثله لل پفته شره سفتتر از گلوفههای لنار فور میلرریر
پی به فواص و روش تهیه آجر برره باشنر.
ی از lane سا
آچر همپنین ic as افتمانی از یربا
és 7 1 3
عنوان مصالح سافتمائى در ایران سابقه باستانی ار. از بناهای باستانی مشهور یگه در سافت آن
a 2
از آبر استفاره شره میتوان به طا قگسری
حت
اشارهكرر.مثال ريك ركف «الان مسهر جامع
9 7
) است له به وسيله آجرهايى
عاد 7
مفروش شرهاست كه رر زهان ساسائيان
i سر ei acy
برای سافت آتشلره بلار رفته بور,به طور گلی
بوره و بناهای بیشماری اعم از آتشلره, مسجرء
سافتمانهای مسلوئی و... به وسیله آمر در
ان سا
صفحه 4:
آهر براساس نوع چنس آن به رو رسته تقسیع میشور:
-١ تجرهاى فشارى: رليل نامكزارى اين نوع آجر اينس تكه در ابتداى
تولیر این wl Gi فشت آن با رست زره میشر و با فشار «ستی
ol LU | فشت ز نگوشههای قالب به وسیلهگل مفصوص پر میگرریر.
00 6 ابعار اين نوع تبر ۲۵۵ و یا ۲۲۱۷۵/۵ سانتیمتر است.
اين نوع آبر برا ى كله لارهاى التاق ace طاق ضربى»
ر ایران به آهرهای هشت يا ره سورافه ماشینی معروف است.
صفحه 5:
آجر جوش
۳ یکه و رگرهای پیش از هز دي قارو شزرل ده
ن آمر را با فالی له در گرمای پیش از هزار ررجه خمیری نشور میپزنر و تن را بيشتر رر
1 تداز bal Te ab Sb
ره كله هى رارئر تا رائههاى فا ككمى عر قكرده و به هم پپسبنر و آهر یک گله شور. این
لجر نباير د كرما ىكوره فمي ركررر و بايد تفاوت درفه عر قگررن و فمیر شرن فک آهر
ey: 7 - 00 ون 7 نگراز 7 sade yh aS its, 1 7
جوش زيار باشر. برای آثله آچر لم عرق لند, به آن لراز آور میزننر» له آن پیشتر السیر آهن
است. آلسیر آه نگزشته از ای هگراژآور است, رت آبر چوشی راکه د رگرهای تا ۲۰۰
FE Sua a و و
دربه پفته را سرخ تا سیه میکند. LE, بهی آبر چوش ا زگم بورن آلسیر آهن و فراوانی GE
و باز هاست. اين آهر باير سفت باشرء لاشه نشور, ترر
باشر, ترک فراشته باشرء ر برابر
Sedat aa و لب پر نشور, گم ساییره شور, زبر باشر, و ای ساییره شره تن) نیز زبر
۱ بمائر, سطح cult شر تن شيشهاى نبوره, رائهرائه و بر باشرء در برابر یفنران و جسمهای
۱ شیمیایی پایرار باش. تاب فشاری آهر پوش نبایر از ably 2S OOD Koo آهر
> "هوشی سافتمنی نایم پیش از 1و آهر فرش پیش از LA وزنش آب بعلر. وزن ویژه تهر
جوش باير بيش از ٩را باشر. آهر San ب هكار فر شكرر لف سواره رو و پیارهرو میرور؛
بايد تاب ضربه بزيرى بالايى راشته باشر. فيل ىكم سابيره شورء زير بوره و سرع از سايشع
زیر بماند. آبر جوش برای پوشش ریواره
تولها وگنراب روها هم ب هگار میرور.
X
صفحه 6:
۱
5
|
طبقهبنرى از لفاظ رلك
در صورت استفاره از آهر رر تماهينى رنك آهر اهمييت بيرا Cle HG
استفاره رر نماهينى آجرهايى به رككلهاى زر كمرك كه به آن آهر سفير میگویثر
و زرر پررت که به تن آهر بهی میگوینر و همهنین آبرهایی به رت قرمز روشن
لأ قرمز سير رر بازار وجور رار ئر.
در هرور سالهای ۱۳۲۰ ۷7 ۱۳۴۰ یک نوع آجر ابلق به رگهای قرمز و زرر
بناه] آجر بهمنى به بازار عرضه میش رکه بوسیل هکوره آبرپزی به همین ۴
تهیه میگرریر.
شنامت آمرهای مور استفاره در ثما معلن است ۳ ا ۴ یا ۵ سانتیمتر
باشر ولى رو بعر ويكر اين آهرها مانئر آهرهای فشاری یا ماشینی ۲۰۱۰
calls Tl
علت رئلی بورن این آهرها مربوط به طریقه پیرن آجر د رگوره و نموه
آتش رارن به تن وکنترل سطوم یکه با آتش در تعاس مستقیم میباشر
۲ است و یا مربوط به آلسیر فلزاتی اس تکه در موار اولبه آهر مومور
میباشر. مانتر آلسیرهای مفتلف آهن.
براى تهبه مسالح اوليه و همهنين مراهل فشتزئى و فشت ضشّككنى
slot | رئلی رقت و هزینه بیشتری به عمل میآیر.
صفحه 7:
مراحل بخت آجر
(-توبه دک رس؛ فاد رس که برای آهرانتقاب میکنتر لاز۴ نیس تکه رس قالص بوره
افی اس تکه افالهی
پوب, زغال, ريش هکیاهی نراشته باشر. زیرا این موار هتلام پفتن آهر در راف لگوره سوفته و بای آن فالی میماثر
و مقاومت آهر راکم م ىكنر.
-عمل آوررن دک منقور از عمل آوردن فک انس تکه فألی یلرست و عاری ا كلوفه و موار فارهی مقصوصا موار
آلی «اشته باشیم. برای لیر نك را هوا میرهنر, تن را آسیاب ميکننر و آلر بفواهنر هر مرغوب توی هکننر آن را
میشوینر. پس از فشك شرن از اللهاى مفصوص میگذرائنر و دانههای ررشت تن را جرا میتماینر. بعر از تهیه
مسالح ألر بفواهئر از تن بلافاصله استغاره نمايئر تن را به سال نهاى ساف تكل میبرنر و در غیر این صورت آن را
در سیلوهای مفصوص انبار مینماینر.
۳-سافت ی گل: در عرور ۲۰ گر از وزن فاك به تن تب ١
همهنين نباير آبى باش ركه رر مراهل مفتلف توبه آهر با فاك رس تركيب
فال تن را غوب هفلوط م ىكننر نا تماء| زرات تن ور مجاورت تب قرا رگیرر و تر بشود. سپس تن را مرتی به هال
فور رها م كنت ر نا رفته رفته اب به تماء] زات فاك نفو WS و تن را قر تعاير وكلٍ به فلل فمي ر يلنوافتى ور آيد.
لاه تن را با كلد زرن ورز مى رهنر و به يلنوافت شر نكل و باز شر نكلوفههاي ىله هنوز در مهاورت آب قرار
a ny Mp ripe Al jaa sis LAS se lf عراقل همل برسر و فقط مكل داو نكل را علق از را
atl hj Sot Bye فلك شرن ie 119 8 lia ath قر مى شور و بعر ازْ تله تب ررون تن متاعر
OF (I lib a دم فشت باقی میمانر و مووب we AT Sy
ی ۴
افه هى نماينر. ب هورر ثياز بايد فاق هوار فارهى بوره و
ابى برهر. بعر از اضماف هكررن تب به
صفحه 8:
۴-قال بگیری یا فشت زنی؛ د رکارفانههای قریمی فشت زنی با رست انها میگررید. به این
صورت قالب پوبی به saul bese Mes Ah Lb تویه نمیثر میسافتت. سپس تن را با رست از
کل یکه قبلا توبه شره و آماره بور پر میگررن. با فش اللشتا نلليه ففناى فال ىله مملن بور وپور
راشته باشر پر مینمورن. سپس سفح فارمی را با «ست صاف و صیقلی میگررنر, بعر قالب را
که ته نراشت و فقط یک چهار چوپ بور را بلثر میگررفر «ر نتیهه فشتهای قال بگیری شره در
معل فور باقی میمانرنر.
حفس ککررن فشت: پس از پثر ساع تکه از زرن فشت میگزشت و تقریبا فشت
میتوانست قالب هنرسی فور را هف ظکنر تن را از ممل فور بلث ركرره و از سمت سطح بایک
تر پهلوی یلریلر میپیرند. و برین ترتیب سطوح پیشتری از فشت را در معرض جریان بار قرار
میرارنر و به فك شرن سریع تر فش تلمك میگررند. البته در این روش به علت غیر غنی
پورن اولا در سطح فشت اهمواریهای شریری ایبار میشر و «ر ثانی به علت آ نکه سطح روی
آن در اث رگوران هوا زورتر فك میشر ولی مفز آن هنوز ,طوبت راشت و برای آ که رطوبت
مفز به فارح هرایت شور اپار رر سطح آن ترکهایی ایبار میشر .
صفحه 9:
مر
تاربرر انواع war
نس آهرها بسته به و عکوره. ترکیب تاک فشت. میزان هرار تکوره و روری و نزريلى تن به
هرز هرارت فرق میکثر و ور نیمه مم لکاربرر آنها نیز بسته به نوعشان متفاوت است.
آهر پوش .که بيشتر ا زگوههای ریگر فرارت ریره و در مجاورت آتش قرار راشته قررت جزب
تب را ازرست میرهر و در OF AB را در پی و یار پله (جای یکه پا فور زیار است) ب هکار
ميبرنم. از این نوع آجرء رو جوش نیز وجور ر ار رکه سفت تر از آبر چوش میباشر(استفاره از
آهر چوش در جاهای یکه با لب ارتباط دارد؛ مناسب است و انرور ماسه AT (59) 1) BT پوش
میگشنر.)
بر پفه ay af تن تب انبار میگفتنر. این اج كاملا بفته و رأ
شیر و ری بور و برای همه
کارهای آهری ب هکار میرفت ر رگزشته فزانه آب انبارها را با آن میسافتنر.
صفحه 10:
رلایل عمره استفاره از آهر در فلات ایران
معروریت استفاره از پوب در نافیههایی از این سرزمین .گمبور ستّك. مس لکاربرر سک به رلیل انتقال هرارت
در مناطقه لرسير. فوش رست بورن وقابليت بالاى اجرا و بهكاركيرى اجر رر تمامى بفشهاى بنا بوي هکارایی
غراوان تن رر برب كرون بوششهاى وسيع و بلئر. فراوائى هوار اوليه و سارل ىكار تهبه آجر. با صرفه بودن كاريرر
وسيع آب ركوياى رو كلته مهم فنى در آن با توجه به آب و هواى اين سرزمين است:
)١ زيب النحاط و OPN هر زر بابز عرفا ب كولةلى است تله از یهار فرك ور ينور قوف
)٠' آهر رر مقايسه با ريَلر مصالح از قررت ذفيره انزْيى عرارتى برفوررار است و رر نتيهه انتقال نوسانهاى
هرارتی معیط بیرونی به رافل از طريق رار آمرى شرير نيست و برون رقالت وساي لكرمازا و ككنئره مى توان
شرايط و فشاى مطبوع ترى را فراهم آورر.
آهر به عنوان يك عنصر تزيبن ىكارآيى تن را رار ركه با تمامى عناصر alls
رهئره يك معمارى بياميزر و يا بشّلل يك عنصر مهرر تزيينى جلو ه كر ىكثر. اما ور
ها لت ىله Guo رارر بار اضافى اس تكه به سازه اصلى سافتمان
متصل هىشور؛ مانر مقرنسءهاى معلق. رر هالت «يلرمى توائر عامل اثتقال
رهئره ثيروها ىلششى و فشارى, با حفظ جنبههاى تزيينى باشرءله شام للنبرها -
انواع بوششها - ريوارها - ستونها و طاق ثماها هىشود. در اين هال تكنبرها
فور نيز بوسيلهلوشواره؛ انتقال ثيرو ه ىكثر.
صفحه 11:
مج
رل پینی
به آب ركارى با ترگیب آهرهای یل رلك و ايهار طرح ونقشهای مفتلف در سطفی صاف, رک هینی Hash
طرحهای متلوع, به پلوگلی قرا رگرفتن آهر در نما پستلی رارنر.
راسته: آهر یکه از پهلو و ررازا در کار شره است.
كله: آهر ىله سر يا عرض آن به صورت افقی یا عموری ور ثم اکار شره است.
قر نما؛ آبر یکه از پهلو و رراژا به طور عموری در نم اکار شره است.
فواب نماء به صمورت افقی و رک فکار شور و تمامی سطح OF ريره شور.
لاريز: آهر ىله رع آهرها هالت بلهاى را نشان رهر.
لابئر هرتب : آهر ىله يك رر ميان ,كله و راستهكار شور.
نیما نیم: معمولی ترین شیوه آب رکاری است. تمامی رریف آهر
راسته ب هکار هیرور؛ ب هگوها یکه هاى رك عمورى بالا
درست در وسط آهرهای رک پایین قرار میگيرن. طرحهای متتوع
و مشهور رل هکله راسته -ففته راسته- بافت ههیری- پناغی-
شطرنهى - ..
صفحه 12:
آجوچینی یا آجرفرش
لزشته ا زكاربرر آجر در اسللت سافتمان. قوسه, پوششها و پلافره نما
سازیهاء در زمینه پوش شکفها نیز آهر مورر استفاره فراوان راشته است.
از پیش از اسلاع شاه رکاربرر آبر برای پوشش سلحهای وسیع د رکف
بناها ور رافل و فارج هستیع. در دوران بعر از اسلا در معلهایی پون
جرجان عتى در سطحهاى بسيار زيار براى پوش شکف فیبانها ی شهر, آهر
مورر استفاره قرارگرفته است.
آهر فرش بناها در بيشتر رورهها با آبرهای چهارگوش بزرگ نقامی و تفت
صورت كرفته است. شيو ه كار آهر در بلهها را ((هر:
ان د ركاوشهاى برست 1 مره فيابائى به عرض «امتر رر مهور شمالى -
بنوبى هربوط به وورههاى سلهوقى و سامائى وجور دار ركه با آبر فرش شره
است. اترازه آهرها۲۵۲۰<۴سانتیمتر است. آهر فرش بناها در پیشتر
رورهها با آبرهای چهارگوش بزرگ نقامی و تفت صور تگرفته است. (رر
oe یک ریوار آبری, آلر بفواهيم قسمتى از يك ريوار را و ريك روز
سافته و ارام هكار را يه روز يعر 2S phon اشي مله بش
| سافته شره را به صورت يك فط عمورى و صاف رها كلنيم. زيرا در اثر
از همان هفل ترك هى فورر.
ن ترك فوروكى باير قسمت اتهاي ىكار را به صورت
لزاشته و jl روز بعر از همان مهل ههررا شروع ب هكار
صفحه 13: