آداب و رسوم محلی استان همدان

صفحه 1:


صفحه 2:
زارعی ِ آقاى ‎ay‏ ‎a‏ جناب 7 ۲ ee 0 

صفحه 3:
۳ استان همدان شامل تن يوش ‎oor eer‏ وياى ‎ysl‏ ‏ا ل 0 ل 0 0 0 است,اما انواع 9 شيوههاى ‎ode‏ زنان و مردات ات مشابه است .بافت پا رجه وكفش , به ویژه گیوه قبل از ورود اجناس خارجی یا انواع کارخانه ای آز ۱ ۳۱۱۰ ابادىهاى استان لك بود وبه خصوص كيوههاى شهرستان ملاير كه "اجيده" "انام ا 50100 شاخص استان محسوب مى شود. 

صفحه 4:
‎ae‏ ۳ انواع کلاو‌های پشمی و نخی است كه در طرحهاى كرد وساده ‎ema‏ نخودى» ‎mae‏ ‏ديده 00 . كلاه نمدى ياكلاو كركى, ‏شايوءبخارايى,كنجه بوركى.درى بورك و ايب ‎ae‏ ‏سروس هاى ۳۳ ‎aS cul‏ به فراخور فصل, کار و ‎00 0 0 ‏ل ا ال‎ er) ‏عمدهترين تن يوش مردانه كه در تمام مناطق استان به‎ ‏نام‌های مختلف دیده می‌شود," کونیک" است که در زبان‎ ‏است که 5 57 آخوندی‎ ۱۳0 olw ‏كردق ترس خوانده‎ ۱ ۱۱ ‏لالت‎ eg tere Pe ‏لك با ار ار‎ lel 

صفحه 5:
*پاپوش: ‎sh‏ افزارهای ‎Po Bye)‏ در گذشته که 1 نقاط کشور کم تر به استان راه می‌یافت ات يود از جاروق كه ات اسداباد به آن "اجی" ‎eae‏ و رویه و کف آن از چرم كاو بودءكيوه 7 يا "كلاش' "كه در نواحى ترک نشین به ان تخته جوراب' ' نيز م ىكفتند ورويه م ‎kee‏ ا ا ‎Sy Se ec‏ ۳ رجههاى 520 فشرده نیز اه ‎QW n0‏ ‎a‏ 11 مال را 

صفحه 6:
0 Ferreiro) re] be) ey Pep) Aa ben Ree Pen re ee ‏هوا از اول ماه آذر چنان سرد می شود که مردم ناجارند‎ . i ‏کرسی بگذارند . در بعضی خانه ها با انکه بخاری دارند کرسی هم می‎ whl r195 au Sj G9 cul Obaly jl ww S yils oj wht 2001 ‏كف اناق هم سطح زمين بأشد وريد إن زا‎ 0 ۳ ۳ ‏ا ل ال‎ Cul y ‏اتاق ديكرى نباشد‎ ard sa ities oe ee ‏برداشتند‎ heal ‏ناچار از منقل استفاده میکنند. وقتی هم‎ ‏تاق رافر‎ ١ ‏به اندازه دهانه جاله روى أن مى اندازند و‎ | 2000 ۳ ‏ميكنند .بعضى ها خاكستر جاله را دور نمى اندازند وبرأى سا‎ 0 0 ‏ا ل‎ HART SOPe eh eee ole gU regs CS ‏می دانند‎ 

صفحه 7:


صفحه 8:
* در همدان بچه های کوچک ‎aeerry‏ ا ‎Tarte‏ 1 ‎eet 1‏ وترمى واشت با باشند وسرما نخورند . ‎eager anes‏ ا ی بر نورد به همین جهت شب ‎Jol‏ ل ل )9 ‎ail> aod‏ ها يلو مي خورند و علاوه بر ان ظرفي ير از مويز يا شانى يا هر دو را بر روى ان مى ذارند تا دوستان واشنایان که می ایند بخورند وشادی کنند ومبارک باد ‎RASS Re ace Mo) ere SMU) oee eee‏ 207 كنند . جله بزركه جهل روز است واز اول دى شروع مى شود وجله كوجكه بيست روز است كه از يازدهم تا اخر يهمن ادامه دارد - ‎ake‏ ‎RCE SU SCO) ee SSC eed IED‏ در جار جار مى ‎evens‏ ا ارا ل ‎ey Bealls 2S SAEs GI‏ ‎Seen pel ee‏ 

صفحه 9:
٩ TU SPV ED) MONO Deron iC mOre ty ۱ mec Teel Ea lw) ier mol ener EePeL tp) AIP SEE i ‏باشند باید کله یک ل ل تر لق‎ ‏الاغ . حتما” هر و و عای باران‎ ‏.عقیده دیگری نیز دآرند که با ریختن آب بوسیله آفتابه در لانه سار باران‎ ۳ ۲ ۰ ‏را وله وود بای‎ TE ea) eee Peper Mediu eae eee een mey ‏اگر و جله بزرگ وجله گوچک ز‎ iy, ‏كه عمر بجه هايش رو يه اماك ان را د‎ ا ل اال ا ال ا ا ‎rer‏ ۱ كوسة كردي با كر ۱ ۱ ۲۱ ,چهارشنبه سوری و عرفه ازجمله مراسم ا ا بهار خرمن كوبى وشيرواره از ‎SARE oT TRO LE oem ome‏ ‎lita linet‏ ل ‎ee a‏ ‎SES‏ محصولات ۳ مى سود ‎ogi.‏ بر اين مراسم سب چون مراسم سینه 

صفحه 10:
ا ا ا 0 نوروز ۱ به استقبال عید_وسال جدید می روند.نوروز عملاً از آخرین چهارشنبه سال با افروختن ائس در ل ‎PCC eter er pe errant 2‏ ‎Serve pete mart)‏ 0 ‎Pete‏ | ‎ene Oe‏ ‎ae‏ ‎Foe pe ae 2‏ ا ‎ ‎ 

صفحه 11:
‎٠‏ روز سيزدهم عيد مردم عمومابراى كردش از خانه بيرون مى ايندو به طبيعت روى مى اورندو اين روز را در باغ و دشت سر مى كنند.در اين روز براى دور ريختن و بلایسبزه نوروز را نیز از خانه بیرون می اورند و آن را در آب روان ز می ز سیزده به در 0 و تنقلات خاص خود رأ نيز دارد كه شامل ‎ee‏ ‏است.با يايان سيزده به در. نوروزه ‎ub so OLL ju‏ ما ۱ 

صفحه 12:
جا دارد كه در اينجا به غذا ها و مكان هاى ديدنى ‎RES a‏ 

صفحه 13:


صفحه 14:
آش همدونى تا نخورى ندونى: 

صفحه 15:


صفحه 16:
آبگوشت فلفل همدان: 

صفحه 17:
Marea Oy ‏آش‎ 

صفحه 18:
ESS 0 

صفحه 19:


صفحه 20:


صفحه 21:
محل خیابان اکباتان 5 كيلومترى جنوب غرب همدان میدان شیر سنگ بلوار علوی ۱09 میدان بوعلی میدان باباطاهر ‎RRA ee‏ eee دوره ماد و هخامنشى هخامنشى اه ۱ سده ششم وهفتم هجرى مكان ها تیه هگمتانه گنجنامه 2-0 گنبد علویان برج قربان آرامكاه بوعلى سينا آرامگاه باباطاهر میذان امام ‎Pe‏ 

صفحه 22:
مکان 5300110 PLS bese eae es ميدان هفت تير میدان آرامگاه غيابان سعيديه. بلوار قالم؛ جنب دانشگاه علوم پزشکی همدان 521211110006 ‎anv Lee‏ ل ا ‎pee anos) ets‏ ‏در خیابان شریعتی, کوچه مهر, ‎oe‏ ‎Poy rece Co heer perigee ‏موضوع نام موزه ‏مجموعه‌ای از نمونه انواع گونه‌های حیوانی, گیاهی و طبیعی ‏باسنانشاسي ‏طب و معرقن یادگارهای چنگ ایران و عراق ‎fo] EF ‏ا‎ CLE Eve) 300 ‏مردم‌شناسی ‎fee) cd ee)‏ ‎fa) RUN ee Pre FPPC pe 

صفحه 23:
مساجد ‎٠‏ مسجد جامع همدان: ( دوره قاجار) ‎ 

صفحه 24:
50 

بسم الله الرحمن الرحیم آداب و رسوم محلی استان همدان • دبیر: جناب آقای زارعی • تهیه کننده: خشایار ساعی لباس های محلی • وپوشاک استان همدان شامل تن پوش،سرپوش و پای افزار است.با این که چهار محور فرهنگی در استان همدان قابل تمیز است،اما انواع و شیوه‌های پوشاک زنان و مردان اغلب مشابه است.بافت پارچه وکفش به ویژه گیوه قبل از ورود اجناس خارجی یا انواع کارخانه ای آن در روستاها و آبادی‌های استان متداول بود و به خصوص گیوه‌های شهرستان مالیر که "آجیده" نام دارد،از دست بافته‌های شاخص استان محسوب می‌شود. لباس های مردانه • سرپوش :شامل انواع کاله‌های پشمی و نخی است که در طرح‌های گرد وساده و رنگ‌های نخودی،خاکستری و مشکی دیده می‌شود .کاله نمدی یاکالو کرکی،لنگی یا شاپو،بخارایی،گنجه بورک،دری بورک و ایپ بورکی سرپوش‌های مردانه است که به فراخور فصل،کار و مناسبت‌های مختلف،به سر گذاشته می‌شود .تن پوش: عمده‌ترین تن پوش مردانه که در تمام مناطق استان به نام‌های مختلف دیده می‌شود"،کونیک" است که در زبان کردی "کراس" خوانده شده وپیراهنی است که با یقه آخوندی که بلندای آن تاپایین کمر می‌رسد وجلوباز است.این تن پوش اغلب ازجنس کرباس است.جلیقه،سرداری،شلوار یا • پاپوش :پای افزارهای مردان در گذشته که محصوالت دیگر نقاط کشور کم‌ تر به استان راه می‌یافت،عبارت بود از چاروق که در شهر اسدآباد به آن "آجی" می‌گفتند و رویه و کف آن از چرم گاو بود،گیوه یا "کالش" که در نواحی ترک نشین به آن "تخته جوراب" نیز می‌گفتند ورویه آن نخی و کف آن از چرم بود و گاه به جای چرم از پارچه‌های کهنه فشرده نیز استفاده می‌شدو "گالش" که اغلب در فصل زمستان استفاده فصل زمستان در استان همدان • شهر بسیار قدیمی همدان وآبادیهای اطراف آن ،زمستانی طوالنی وخیلی سرد دارد .هوا از اول ماه آذر چنان سرد می شود که مردم ناچارند کرسی بگذارند .در بعضی خانه ها با آنکه بخاری دارند کرسی هم می گذارند زیرا داشتن کرسی از واجبات است و تا زیر کرسی نروند حسابی گرم نمی شوند.اگر کف اتاق هم سطح زمین باشد وزیر آن زیر زمین یا اتاق دیگری نباشد بهتر آن است که در زمین چاله بکنند.چون چاله آتش را بهتر گرم می کند اما اگر بخواهند در اتاق های فوقانی کرسی بگذارند ناچار از منقل استفاده میکنند .وقتی هم هوا گرم شد وکرسی را برداشتند ،یک تخته را به اندازه دهانه چاله روی آن می اندازند و اتاق رافرش میکنند .بعضی ها خاکستر چاله را دور نمی اندازند وبرای سال بعد نگه می دارند زیرا نگاه داشتن خاکستر اجاق وچاله را مایه برکت و شگون می دانند .در همدان که سرکه های خوب خانگی فراوان است زنان با • در همدان بچه های کوچک وشیر خواره را که تحمل سرما ندارند روی کرسی می خوابانند تا جای گرم ونرمی داشته باشند وسرما نخورند . رسم است که شب اول که کرسی می گذارند باید روی آن پلو بخورند به همین جهت شب اول کرسی گذاران در همه خانه ها پلو می خورند و عالوه بر ان ظرفی پر از مویز یا شانی یا هر دو را بر روی آن می گذارند تا دوستان وآشنایان که می آیند بخورند وشادی کنند ومبارک باد بگویند .در همدان زمستان را به چله بزرگه وچله کوچکه تقسیم می کنند .چله بزرگه چهل روز است واز اول دی شروع می شود وچله کوچکه بیست روز است که از یازدهم تا آخر بهمن ادامه دارد .چهار روز از آخر چله بزرگه وچهار روز اول چله کوچکه را چار چار می گویند ۶ «.تا ۱۴بهمن ماه هر سال » در چله کوچگه هوا بقدری سرد می شود که اغلب حوض ها می ترکد . در نهاوند • موقعی که باران پائیزی جهت کشت وزراعت می بارد می گویند یک فرزند ومادری که هر دوی آنها اولین فرزند وپدر ومادرشان وبه اصطالح اهل محل « نور چشمی » باشند باید کله یک االغی را بشورند واعتقاد دارند بعد از برگزاری مراسم شستن سر االغ ،حتما” باران خواهد بارید عقیده دیگر آنها این است که دعا کنند ودعای باران بخوانند .عقیده دیگری نیز دارند که با ریختن آب بوسیله آفتابه در النه سار باران خواهد آمد .در نهاوند چله بزرگ را آمل ،چله کوچک را ممل و به مادرشان دا میگویند .اگر در چله بزرگ وچله کوچک تگرگ بیاید می گویند چون دا احساس کرده که عمر بچه هایش رو به اتمام است در مرگ انها گردنبند خودش را پاره کرده و سوگواری می کند .مراسمی چون شب زنده داری شب یلدا یا شب چله بزرگ، کوسه گردی یا کوسه گلین،چله کوچک،چهارشنبه سوری و عرفه ازجمله مراسم زمستانی،سمنو پزان و چره گردان ازمراسم فصل بهار،خرمن کوبی وشیرواره از مراسم تابستانی و پاییزانه و قازیان از مراسم فصل پاییز است.چمچمه خاتون،گاوبر،حشلی محلی از دیگر مراسمی است که برای باران خواهی یا افزایش خیرو برکت محصوالت انجام می شود.عالوه بر این مراسم مذهبی چون مراسم سینه نوروز • مردم استان همدان با شروع ماه اسفند به خانه تکانی می پردازند و به استقبال عید وسال جدید می روند.نوروز عمال ً از آخرین چهارشنبه سال با افروختن آتش در هر کوی وبرزن آغاز می شود .در این شب مراسم دیگری چوم فالگوش ایستادن -توسط زنان- وقاشق زنی که به صورت پوشیده و پنهان بر در خانه های اهل محل وآشنا صورت می گیرد.فال مهره سیزده به در • روز سیزدهم عید مردم عموماًبرای گردش از خانه بیرون می آیندو به طبیعت روی می آورندو این روز را در باغ و دشت سر می کنند.در این روز برای دور ریختن قضا و بال،سبزه نوروز را نیز از خانه بیرون می آورند و آن را در آب روان رها می کنند .روز سیزده به در معموال ً غذا و تنقالت خاص خود را نیز دارد که شامل کوفته و آبگوشت است.مخلفات داخل کوفته شامل خرما،گردو ،تخم مرغ،آلو،پیاز داغ و ادویه های مختلف است.با پایان سیزده به در،نوروزه نیز پایان می یابد. دروغ روز سیزده به در و گره زدن سبزه از دیگر جا دارد که در اینجا به غذا ها و مکان های دیدنی استان نگاهی بیاندازیم غذاهای محلی • سرداشی همدانی: • آش همدونی تا نخوری ندونی: • آش آبغوره: • آبگوشت فلفل همدان: • آش کاچی: • آش برنج همدانی: • آش هویج وجو: • آش آماج: مکان های دیدنی آثارتاریخی محل دوره مکان ها خیابان اکباتان ماد و هخامنشی تپه هگمتانه 25کیلومتری جنوب غرب همدان هخامنشی گنجنامه میدان شیر سنگ احتماال اشکانیان شیرسنگی بلوار علوی سلجوقیان گنبد علویان خیابان طالقانی سده ششم وهفتم هجری قمری برج قربان میدان بوعلی پهلوی آرامگاه بوعلی سینا میدان باباطاهر پهلوی آرامگاه باباطاهر میدان امام همدان پهلوی میدان امام مدان امام همدان قاجار حمام قلعه موزه ها نام موزه مکان موضوع دانشگاه کشاورزی دانشگاه بوعلی‌سینا، در انتهای چهارباغ آزادگان مجموعه‌ای از نمونه انواع موزه تاریخ طبیعی همدان گونه‌های حیوانی،گیاهی و طبیعی میدان هفت تیر باستانشناسی هگمتانه موزه میدان آرامگاه طب و معرفی ابن سینا موزه بوعلی‌سینا خيابان سعيديه ،بلوار قائم ،جنب دانشگاه علوم پزشکی همدان یادگارهای جنگ ایران و عراق باغ موزه دفاع مقدس خيابان شهدا ،خانه صمدی سفال‌های یافت شده در استان همدان موزه سفال میدان جهاد ،چهارراه نظری، عمارت باغ نظری مردم‌شناسی باغ موزه نظری در خيابان شريعتی ،كوچه مهر، جنب حمام قلعه مردم شناسی موزه حمام قلعه خیابان شریعتی داخل خانه بیژن معرفی مفاخر و مشاهر همدان موزه مفاخر و مشاهیر همدان مساجد • مسجد جامع همدان ( :دوره قاجار) ممنون که با من همراه بودید پایان