آرایه حسن تعلیل

آرایه حسن تعلیل

اسلاید 1: نام: ناهید نام خانوادگی: کشوری احمدAکلاس: یازدهم انسانیدرس: ادبیاتموضوع درس: حسن تعلیلدبیر: سرکار خانم کمیجانی

اسلاید 2: حسن تعلیل چیست؟ حسن تعلیل آوردن دلیل یا ادعایی به جای علت اصلی یا ایجاد رابطه علت و معلولی تخیلی بین دو پدیده است.این علت سازی عموما مبتنی بر تشبیه است و هنر آن زشت یا زیبا نمودن چیزی است.با وجود این حسن تعلیل،واقعی،علمی یا عقلی نیست.مخاطب آن را از علت اصلی دلپذیر تر می یابد.بیشترین حسن تعلیل در ادبیات فارسی،دراشعار منوچهری دیده می شود.هر چند در آثار رودکی،حافظ،سعدی،سنایی،نظامی نیز نمونه های بسیاری از آن وجود دارد.

اسلاید 3: مثال:هنگام سپیده دم خروس سحری دانی ز چه رو همی کن یعنی که نمودند در آیینه صبح از عمر شبی گذشت وآیا هرگز فکر کرده اید که چرا خروس به هنگام سحر میخواند؟کسی پاسخ واقعی این سؤال را نمیداند.تنها میتوان گفت که این از خصلتها و غرایز طبیعی این حیوان است. اما شاعر در مثال اول برای خروس علّتی خیالی میآورد.او میگوید که خروس بدان سبب ناله سر میدهد که درآیینه صبح حقیقتی را میبیند و آن این است که از عمر ما روزی دیگر گذشته و ما هم چنان در بیخبری مانده ایم. ناله سردادن خروس در غم این بیخبری است.این علّت ادعایی که سخت پذیرفتنی مینماید وتوان اقناع مخاطب را دارد، عامل اصلی موسیقی معنوی موجود دراین بیت است.