صفحه 1:
صفحه 2:
نام: ناهید
نام خانوادگی: کشوری احمد
كلاسن بازدهم لنسانم۸
درس: ادبیات
موضوع درس: حسن تعلیل
دبیر: سرکار خانم کمیجانی
صفحه 3:
حسن تعلیل آوردن دلیل با ادعایی به جای علت اصلی
يا ایجاد رابطه علت و معلولی تخیلی بين دو يديده
cul,
این علت سازی عموما مبتنی بر تشبیه است و هنر آن
«زشت يا زیبا نمودن چیزی است
.مخاطب آن را از علت اصلی دلپذیر تر می یابد
بیشترین حسن تعلیل در ادبیات فارسی,دراشعار
.منوچهری دیده می شود
هر چند در آثار رودکی,حافظ,سعدی,سنایی,نظامی نیز
.نمونه های بسیاری از ان وجود دارد
صفحه 4:
:منال
هنگام سپیده دم خروس سحری دانی ز چه رو همى كن
یعنی که نمودند در آیینه صبح از عمر شبی گذشت
وآیا هرگز فکر کرده اید که چرا خروس به هنگام سحر میخواند؟
«کسی پاسخ واقعی این سوال را نمیداند
تنها میتوان گفت که اين از خصلتها و غرایز طییعی این حیوان
.است. اما شاعر در مثال اول برای خروس wile خیالی میآورد
او میگوید که خروس بدان سیب ناله سر میدهد که درآیینه صبح
حقیقتی را میبیند و آن اين است که از عمر ما روزی دیگر
.گذشته و ما هم چنان در بیخبری مانده ایم
.ناله سردادن خروس در غم اين بیخبری است
این علت ادعایی که سخت پذیرفتنی مینماید وتوان اقناع
مخاطب را دارد, عامل اصلی موسیقی معنوی موجود دراین
gages
صفحه 5:
:منال
رسم بدعهدی ایام چو دید ابر بهار گریه اش برسمن
در اینجا حافظ بارش باران بر سبزه زاران را ناشی از" گریه ابر
بهارى ميداند كه از دست بدعهدى روزكار به سقو آمده است؛ در
.حالی که در عالم واقع علت بارش باران برای همگان روشن است
:مثال
تا جشم بشر نبيندت روى بنهفته به ابر جهر دلبند (شاعر محمد
تقى-بهار)
.علت ابر يوش بودن قله دماوند را براى نديدن او بيان كرده است
تو قلب فسرده زمینی از درد ورم نموده یک چند
علت برآمدگی دماوند اینگونه توجیه شده است که (دماوند) قلب
زمین تصور شده است که درد گرفته و از شدت درد ورم نموده
صفحه 6:
:منال
به این نمونه دقت كنيد
نهنگی" بچه خود را چه خوش گفت به دین ما حرام آمد
نه موج آویز و از ساحل بپرهیزهمه دریاست ما را
اقبال لاهوری در اين دوبیتی, برای" پدیده به گل _
در واقع برای آنکه خواننده را متوجه کند که در پی
آسایش و سکون مطلق نباشد؛غیر مستقیم سرنوشت
نهنگ های به گل نشسته را به عنوان شاهد میگیرد
وهشدار میدهد,نهنگ (آدمی) اگر در پی آرامشی به دور
از هر گونه هیاهو باشد. دچار رخوت میشود و اين
-وخوت.. هلاک آدمی:(نهنگد) ست
صفحه 7:
:منال
:شعری از رودکی
من موى خويش را نه از آن مى كنم سياه
تا باز نو جوان شوم و نو كنم كناه
جون جامه ها به وقت مصيبت سيه كنند
من موى از مصيبت ييرى كنم سياه
در اينجا شاعرمثال مشكى يوشيدن افراد موقع
مصيبت میگوید در حالی که معمولا افراد به خاطر
جوان شدن موی خود را سیاه مى کنندعمر سر بالا
.نکرد
صفحه 8:
xT
زاد
ايتهلنشنامه ى ازا