آشنایی با بانک های اطلاعاتی

آشنایی با بانک های اطلاعاتی

اسلاید 1: درس آشنایی با بانکهای اطلاعاتیدانشگاه علامه طباطباییمهرماه 1388امیررضا اصنافی

اسلاید 2: مفهوم اطلاعاتوانور بوش: AS we may thinkبه او می گفتند ژول ورن کتابداران. وی روی ایده ممکس کار کرد. نزدیک به شصت و پنج سال پیش، از اینکه روش محققان در بازیابی و انتقال اطلاعات به کندی صورت می گیرد و برای نسل جدید ناکافی و بیهوده است شکوایه می کرد. و چه زیبا ترسیم کرد که مولف آینده، با مداد و قلم و ماشین تحریر خداحافظی خواهد کرد و این بار خود رسانه ها را وادار خواهد کرد که اطلاعات او را ضبط و منتقل کنند.

اسلاید 3: وی در نهایت خلاقیت، ایده ممکس را مطرح کرد و بیان داشت که ممکس، وسیله ای است که کتابها، نوشته ها و همه مطالب ضبط شده در آن به صورت مکانیزه نگهداری می شود و به هنگام لزوم با سرعت زیاد و به نحو انعطاف پذیری مورد استفاده قرار می گیرد. آنها با صفحه و چند کلید.

اسلاید 4: هر داده ای که بتوان به آن معنایی منتسب کرد و در یک عرصه خاص از آن استفاده کرد اطلاعات است. برندا دروین:انسان با دو چیز مواجه است:سوالات و ابهاماتداده ها

اسلاید 5: ذهن به کمک قوه منطق، داده ها را با سئوالات هماهنگ می کند. برداشت خود را به دست می آورد و بر مبنای اطلاعات به دست آمده تصمیم گیری و اقدام می کند و او مجددا اطلاعات را تولید میکند. این چرخه اطلاعاتی است.در سال 1974 فردی به اسم لوکاس، مفهوم انفجار جهل را مطرح کرد یا ignorance explosionهرچه زمان بیشتر می گذرد، داده ها بیشتر گسترش می یابد. ظرفیت ذهن ثابت است و دست به انتخاب اطلاعات آگاهی بخش می زند.

اسلاید 6: باید زیرساختهای اطلاعات را شناخت. یعنی مجموعه عناصری که بدون آن یک بنا را نمیتوان ساخت. نگاه ما باید فراتر از کتاب و مجله باشد. محوریت ما به جای محمل اطلاعاتی باید خود اطلاعات باشد. اینکه برای کتابخانه رایانه بخریم خوب است اما اگر فیبر نوری نباشد، سرعت رایانه ها بالا نباشد، به اینترنت مجهز نباشد و ندانیم چطور از این ابزار استفاده کنیم زیر ساختی نداریم.

اسلاید 7: اطلاعات با بشر آمیخته شده و بخشی از زندگی اجتماعی محسوب می شود. چرا؟چون در جایی که انسانها حضور دارند انتقال اطلاعات صورت گرفته است. اجتماعات بشری و شهرها زمینه ساز انتقال اطلاعات هستند.از یک خانواده شروع، تا جوامع مختلف بشری به منظور تامین نیاز. مثلا نفت در برابر بنزین. حضور در یک نشست.این مراودات سبب انتقال اطلاعات می شود.

اسلاید 8: گروهی از فیزیکدانان، اطلاعات را نوعی انرژی می دانند. گاهی به جای اطلاعات، اصطلاح انرژی را به کار می برند.مقدار معینی از انرژی به مقدار معینی از کار مفید تبدیل می شود. برای این تبدیل، باید بین انرژی و کار، اختلاف دما وجود داشته باشد. یعنی آنتروپیدر عرصه اطلاعات، باید سطح فرستنده از گیرنده بالاتر باشد. کار مفید در حوزه اطلاعات، یعنی تصمیم گیری.

اسلاید 9: آنتروپیآنتروپی از دو جنبه حائز اهمیت است:هرچه آنتروپی بیشتر باشد برای رفع آن نیاز به اطلاعات بیشتری نیاز است. در موتورهای حرارتی برای سرد کردن منبع گرم کننده، اختلاف دما را کم میکنند تا کار مفید صورت گیرد. در علم اطلاعات، منبع ارسال کننده را در سطح بالا نگه می دارند تا اختلاف سطحی وجود داشته باشد و امکان تصمیم گیری فراهم باشد.

اسلاید 10: آنتروپی بالا، یعنی حضور اطلاعات در سیستم بالاست. یعنی سطح دو منبع فرستنده و گیرنده اطلاعات به هم نزدیکتر است.نبودن اطلاعات، سبب جریان نیافتن آن از منبعی به منبع دیگر می شود. یعنی هیچ کاری صورت نمی گیرد. این یعنی نگا آنتروپی

اسلاید 11: بنابراین باید در ساخت ذهنی منبع پایین تر، دگرگونی و تغییر ایجاد شود. تردید و بی نظمی را از بین ببرد و دانش را افزایش می دهد.

اسلاید 12: مفاهیم اولیه در پایگاههای اطلاعاتیدر زندگی روزمره از پایگاهها و بانکهای اطلاعاتی زیادی استفاده می کنیم مثل:فهرست تلفنها، برنامه حرکت اتوبوس یا قطار، فهرست کتابخانه، زونکن بایگانی مدارکفایل: به مجموعه ای از رکوردها که به وسیله موضوع خاصی مشخص می شوند. مثل فایلی از موجودی کتابخانه، فایل تولیدات یک شرکت، فایل زمان حرکت قطار، فایل دانشجویان کارشناسی کتابداری دانشگاه علامه طباطبایی

اسلاید 13: مجموعه کاراکترها: هر نوع اطلاعاتی که لازم است رایانه پردازش کند. این قطعات اطلاعاتی توسط هر قطعه از سخت افزار پردازش می شود. در ابتدای تولید رایانه ها، هر سیستمی دارای رمز بندی خاص خودش بود. اشکال کار در این زمینه، انتقال رمزها بود. روزگاری از کدهای اسکی استفاده می شد.Amercian Standards Codes for Information Interchangeاما امروز پروتوکلهای z39.50@$%(؟.)3ب

اسلاید 14: رکورد: به مجموعه ای از فیلدهای مختلف درباره یک موضوع رکورد گفته می شود. هربرگه در برگه دان، هر آیتم بازیابی شده در پایگاه اطلاعاتی یا نرم افزار کتابخانه ای یک رکورد محسوب می شود.فیلد: به فضایی که در آن مجموعه ای از کاراکترها وجود دارد. فیلد می تواند ثابت باشد یا متغیر.در فیلد ثابت، میتوان تعریف کرد که دقیقا چند کاراکتر وارد شود. مثل اسامی افراد، یا عنوان کتاب، مشکل اینجاست که ممکن است نام یک فرد یا نام یک کتاب به طور کامل قابل ثبت نباشد. در فیلد متغیر طول فیلد متفاوت است. شاید پایانی برای یک فیلد در نظر گرفته نشود. برای کتابدار یا کاربر نهایی بسیار ساده است. لیکن برای بازیابی اطلاعات کار را با دشواری مواجه می سازد.

اسلاید 15: رشد و توسعه بازيابي پيوستهتعريف پايگاه اطلاعاتيدر فرهنگ اصطلاحات كامپيوتري (آريا، 1372) اصطلاح پايگاه اطلاعاتي اين گونه تعريف شده است: ‹مجموعه اي از اطلاعات كه به منظور تامين نيازهاي اطلاعاتي يك موسسه در كاربردهاي مختلف و حذف دوباره كاري و ايجاد هماهنگي و استقلال اطلاعات، به روش هاي ويژه اي سازمان مي يابد.›

اسلاید 16: به طور كلي، هر مجموعه ي نظام مند از اطلاعات را در هر قالبي كه باشد، حتي به صورت چاپي، مي توان پايگاه اطلاعاتي ناميد. (دايرة المعارف بين المللي اطلاع رساني و كتابداري، فدرو استارجز، 2004).تعريف پايگاه اطلاعاتي

اسلاید 17: دايره المعارف ارتباطات و اطلاعات(شمنت 2002)نيز در يك تعريف ”پايگاه اطلاعاتي“را مجموعه اي سازمان يافته از داده هائي كه ايجاد و نگهداري و جستجو مي شوند دانسته و در تعريفي ديگر پايگاه اطلاعاتي را (نرم افزاري كه براي ايجاد ونگهداري داده ها به كار مي رود)دانسته است.تعريف پايگاه اطلاعاتي

اسلاید 18: اطلاعاتي كه روي يك فايل كامپيوتري ذخيره شده است و از راه دور يا نزديك به وسيله ي پايانه ها و ارتباط هاي الكترونيكي قابل دسترسي است.پايگاه اطلاعاتي مي تواند حتي به صورت چاپي باشد.Towerدر مجموع می توان گفت که یک پایگاه اطلاعاتی، دارای اطلاعات است، سازمان دهی شده است، قابل بازیابی و جستجوست، قابل روزآمد شدن است، و چندکاربره است.تعريف پايگاه اطلاعاتي

اسلاید 19: تقسيم بندي پايگاه هاي اطلاعاتيبر اساس اين تقسيم بندي، مهمترين پايگاه هاي اطلاعاتي عبارتند از : پايگاه هاي اطلاعاتي متنيپايگاه هاي اطلاعاتي عدديپايگاه هاي اطلاعاتي تصويريپايگاه هاي اطلاعاتي صوتي

اسلاید 20: رشد و توسعه بازيابي پيوستهپايگاه هاي اطلاعاتي متنيپايگاه هاي متني به ارائه اطلاعات در قالب متن مي پردازند و شامل انواع پايگاه هاي كتاب شناختي، راهنما، واژه نامه ها، دايرة المعارف ها، پايگاه هاي تمام متن، پروانه هاي ثبت اختراع و علايم تجاري، است. پايگاه واژه نامه پيوسته علوم كتابداري و اطلاع رساني (ODLIS) در روي وب نمونه اي از اين نوع است.

اسلاید 21: سلسه ‌مراتب عناصر اطلاعاتي در بانك اطلاعات بانك يا پايگاه داده فايل ركورد فيلد کاراکتر مخزن يا انباردادهWarehouse Data

اسلاید 22: نظریه اطلاعاتی شانونکلود شانون، مهندس شرکت تلفن بل، نظریه اطلاعاتی مطرح کرد که طی آن، فرایندهای ارتباطی می تواند شامل پنج بخش باشد.1. منبع اطلاعات: پیامهایی تولید می شود که به مقصد گیرنده ارسال می شود. 2. این پیامها رمزگذاری می شود. مثل خط و نقطه تلگراف.3. کانال وسیله ای جهت انتقال پیام. مثل موج رادیو. نور. فیبر نوری. 4. رمزگشایی. یعنی دریافت نشانه ها و دریافت مقصود پیام.5. گیرنده یا کسی که قصد رساندن پیام به او را داریم.

اسلاید 23: پیامهای ارسالی باید برای گیرنده قابل درک باشد. گیرنده باید از آنها استفاده کند و در واقع بر او اثر بگذارد. اطلاعات باید برای فرد دارای ارزش باشد. مثلا برای شما که اطلاعات کافی در مورد کتابخانه و کتابداری و مبانی فهرست نویسی دارید، اگر یک نفر برای شما از این اطلاعات بدیهی سخنرانی کند برای شما ارزش اطلاعاتی ندارد.پیام و اطلاعات باید بر ساختار ذهنی فرد اثر بگذارد و آن را تغییر دهد.

اسلاید 24: براي طراحي بهينه بانك اطلاعاتي بايد به مسائل زير توجه کرد: -حداقل كردن تعداد داده‌ها ي تكراري يا كاهش افزونگي Redundancy ـ كاهش احتمال خطا و افزايش سرعت و كارايي - افزايش قابليت انعطاف و تسهيل نگهداري و پشتيباني از داده هاقوانين اساسی در طراحی در بانكهاي اطلاعاتي

اسلاید 25: تقسیم بندی جامع بر پایگاههای اطلاعاتی بر اساس سیستم مدیریتالف) پایگاههای اطلاعاتی سلسله مراتبی: رکوردهای آن به نحوی گروه بندی می شود که ارتباط میان آنها، یک ساختار انشعابی را تشکیل می دهد. بیشتر در پایگاههای اطلاعاتی رایانه های بزرگ پدید می آید. ساختار رکوردها، ارتباط پدر فرزندی دارند. هر رکورد پدر، یک یا چند نمونه از رکوردهای مشابه یا غیرمشابه در اختیار دارد.

اسلاید 26: پایگاه اطلاعاتی سلسله مراتبی

اسلاید 27: پایگاه اطلاعاتی شبکه ای: رکوردها به بیش از یک روش ارتباط دارند. هر رکوردی، به بیش از یک رکورد اشاره می کند و به وسیله بیش از یک رکورد نیز به آن اشاره می شود.

اسلاید 28: پایگاه اطلاعاتی رابطه ای

اسلاید 29: در این مدل، اطلاعات موجود در یک فیلد با اطلاعات فیلد مربوط تطبیق داده می شود و ترکیبی از داده های هر دو فیلد را در اختیار کاربر می گذارد. این، رایجترین مدل پایگاه اطلاعاتی و جایگزین مدلهای قبلی است.یک ردیف نام کتاب، یک ردیف امانت گیرندگان، یک ردیف تاریخ امانت. هر سه فیلد به هم مرتبط می شوند.

اسلاید 30: مجموعۀ اطلاعات شخصی فرضیۀ PAIN یا Personal Anticipated Information Need، بنیان رفتارهای گزینشی مرتبط با مدیریت اطلاعات شخصی را به روشنی توصیف می نماید. یک مجموعۀ اطلاعات شخصی به عنوان فضایی تعریف می­شود که افراد در زمان نخستین نیاز اطلاعاتی، به آنجا مراجعه میکنند تا کاری از پیش ببرند یا علاقۀ شخصی خود را دنبال کنند. اصطلاح «مجموعۀ اطلاعات شخصی» عمومأ، به یک سازمان شخصی از اطلاعات و دیدگاههای مرتبط اطلاق میشود.

اسلاید 31: . این مجموعه دربردارندۀ محتوای اشکال گوناگون (مدارک، صفحات وب، نامه، یادداشت، تقویم، کتاب آدرس وغیره)، ساختارهای بازنمون و سازماندهی این اطلاعات ( پوشه، بایگانی، فهرست و غیره) و شاخص­هایی به اطلاعات (افراد، پیوندها، علایق و غیره) میباشد. مجموعۀ اطلاعات شخصی، یک ساختوارۀ شخصی پویا و فردی است که افراد، خودشان را درگیر رخدادهای اطلاعاتی گوناگونی می کنند که زندگی کاری و شخصی روزانۀ آنها را شکل می­دهند. این ساختواره، مصنوع سه فرآیند است: 1) انتخاب، 2) حفظ و 3) نگهداری منابع و کانال­های اطلاعاتی که فرد، مکان­یابی کرده، به وی داده شده یا با آنها مواجه شده است.

اسلاید 32: هر فرآیند مجموعۀ اطلاعات شخصی (یعنی انتخاب، حفظ و نگهداری) توسط پیش­بینی شخصی از به­کارگیری آتی منابع یا کانال­های اطلاعاتی شکل می­گیرد. این ساختواره،PAIN نامیده می­شود. گمانۀ زیربنایی مجموعۀ اطلاعات شخصی و فرضیۀ PAIN آن است که افراد، قادر به سنجش ربط و به­کارگیری منابع و کانال­های اطلاعاتی برای نیازها یا وظایف پیش­بینی شده یا احتمالی هستند (البتّه، با درجات مختلف صحّت و دوام). PAIN توسط پنج گزارۀ زیر تشریح می­شود.

اسلاید 33: 1) نیاز اطلاعاتی پیش بینی شدۀ شخصی با رخدادهای اطلاعاتی، تحریک میشود.وقتی شخصی منبع یا کانال اطلاعاتی را مکان­یابی می­کند، با آن مواجه می­شود یا به وی چنین منبع یا کانالی داده می­شود، تعدادی از رفتارهای کاربرد و ارزیابی اطلاعات، رخ می­دهد. منبع یا کانال اطلاعاتی توسط انگیزه­های فرد برای اطلاع­جویی (نیاز اطلاعاتی) ارزیابی می­شود. این ارزیابی­ها می­توانند به کاربرد آنی اطلاعات بیانجامند.

اسلاید 34: 2) افراد در قبال PAIN، حساسیت و واکنش­های مختلفی بروز می­دهند. حساسیت و واکنش­های یک شخص به PAIN، متأثر از متغیرهای مرتبط با زمان و فضای هر رخداد اطلاعاتی هستند. واکنش­ها نسبت به یک منبع یا کانال اطلاعاتی، مبتنی بر توانایی شخص به معنابخشی[1] منبع یا کانال اطلاعاتی، به­کارگیری مؤثر آن نیاز اطلاعاتی، استفاده از آن برای اتخاذ یک تصمیم، انجام یک تکلیف یا تبیین یک علاقه، درک ارزش آتی آن و سازماندهی آن برای دسترسی و استفادۀ بعدی می­باشند [1] - Sense- making

اسلاید 35: 3) PAIN، کاربرد آیندۀ اطلاعات را پیش­بینی می­کند، اما تضمین نمی­کند. PAIN، به منبع یا کانال اطلاعاتی در برهۀ خاصی از زمان و مکان، ارزش می­نهد­. این ارزش ممکن است به موازات اینکه فرد، زندگی­اش را سپری می­کند، دستخوش تغییر شود. کاربردها، وظایف، تصمیمات یا سطوح علایق پیش­بینی شده، جاودانه نخواهند ماند. ممکن است یک نیاز پیش­بینی شده تحقق نیابد، به عبارت دیگر، افراد وقتی نیازهای اطلاعاتی آتی خود را پیش­بینی می­کنند، مرتکب اشتباهاتی می­شوند و از سوی دیگر، موقعیت­های متغیّر ممکن است بر توانمندی­های شخص در انجام سنجش­های صحیح و پا برجا از PAIN، تأثیر بگذارند.

اسلاید 36: 5) حساسیت به PAIN، سواد اطلاعاتی مهّمی محسوب می­شود. چالش یافتن و کاربرد اطلاعات در زندگی کاری و روزمرۀ ما، توجّه به مجموعۀ مهارتها و سوادهایی که افراد به آنها برای گذراندن زندگانی کارآمد و رضایت­بخش در عصر اطلاعات نیاز دارند، را افزایش داده است. افراد باید کاربران مؤثر اطلاعات باشند. همچنین، آنها باید سازندگان و مدیران ماهر مجموعۀ اطلاعات شخصی خود باشند، که در آن اطلاعات مورد نیازشان را گردآوری، سازماندهی و ذخیره می­کنند. مجموعۀ اطلاعات شخصی باید غنی باشد و به خوبی مدیریت شود،

اسلاید 37: به طور خلاصه، مدیریت اطلاعات شخصی، شامل یک مجموعۀ رفتار است که تلاش می­کند به فرآیندهای انتخاب، حفظ و نگهداری منابع و کانا­ل­های اطلاعاتی که مجموعۀ اطلاعات شخصی را شکل دهند، نظم بخشد. این فرآیندها تحت­تأثیر و مبتنی بر توانایی هر فرد در درک اطلاعات مورد نیاز برای اهداف آنی و معوقه، PAIN کاری یا تفنّنی، هستند. کیفیت­های مجموعۀ اطلاعات شخصی در وهلۀ نخست، بستگی به چگونگی درک هر شخص از PAIN خود و ثانیاً، چگونگی برگردان این درک به فرآیندهای انتخاب، خفظ و نگهداری منابع و کانال­های اطلاعاتی سازندۀ مجموعۀ اطلاعات شخصی، خواهند داشت.

اسلاید 38: موجودیت (Entity)عبارت است از مفهوم کلی یک پدیده، شی ء یا فردی که می خواهیم در مورد آن کسب اطلاع کنیم. مثلا کتابخانه یک داشگاه یا بخش اورژانس یک بیمارستان یا مثلا ابوریحان بیرونی به عنوان یک دانشمند ایرانی یک موجودیت به حساب می آیند.در جهان واقعی که یک محیط اطلاعاتی به حساب می آید، انواع مختلفی از موجودیتها وجود دارد.

اسلاید 39: صفت خاصه: هر موجودیتی مجموعه ای از صفات خاصه دارد که هر یک از این صفات دارای مقادیر مشخصی هستند. به طور مثال چنانچه مولف یک کتاب، به عنوان یکی از موجودیتهای آن کتاب به حساب آید، چنین موجودیتی دارای صفات خاصه و مقادیر زیر باشد:

اسلاید 40: مولف کتاب (موجودیت)- نام خانوادگی – تاریخ تولد- محل کار، رتبه دانشگاهی، تعداد کتابهای منتشره- (صفات خاصه)مقادیر : مرتضی کوکبی، 1332، دانشگاه شهید چمران، استاد، 12.

اسلاید 41: انتخاب مجموعه صفات خاصه یک موجودیت یا تشخیص مجموعه انواع موجودیت ها به عهده طراح پایگاههای داده هاست. به این ترتیب، اگر ما مقادیر، صفات خاصه و موجودیت را در کنار یکدیگر داشته باشیم، یک محیط سه بعدی ایجاد می شود که یک فضای اطلاعاتی نامیده می شود. این وسط، اطلاعات نقش حیاتی را ایفا می کند.

اسلاید 42: مثال: …رشتهنام خانوادگينامكد دانشجويي..رياضيعلويمحمد76024...برقاحمديعلي78045...موجوديت دانشجوفيلدهاركورد ها

اسلاید 43: مثال:…نام استادتعداد واحدنام درسكد درس..احمدي3فيزيك112...رضايي2معارف231...موجوديت درسفيلدهاركورد ها

اسلاید 44: ارتباط بين موجوديتها دانشجواستاددرسثبت نام در درسارائه درس

اسلاید 45: بانك اطلاعاتي فروشمحصولكد محصول نام محصول قيمت محصول .......جزئيات سفارششماره سفارش كد محصول مقدار سفارش تخفيف .......سفارشكد سفارش كد مشتري تاريخ سفارش .......مشتريكد مشتري نام مشتري آدرس مشتري .......يكچنديكيكچندچند

اسلاید 46: اجزاي اصلي بانكهاي اطلاعات رابطه‌اي خصلت يا صفت Attribute بيان كننده ويژگي‌هاي يك موجوديت است مثلا نام ، شماره دانشجويي، آدرس و .. براي دانشجو كه توسط ستونهاي جدول )يا فيلد( نمايش داده مي‌شوند. Fieldكوچكترين واحد ذخيره سازي اطلاعات است. رابطه Relation بيان كننده پيوند منطقي بين موجوديت‌ها استمثلا ارتباط موجوديت دانشجو و كلاس

اسلاید 47: آشنایی با پایگاه اطلاعاتی اسناد (مخصوص نسخ خطی) http://www.asnad.org

اسلاید 48:

اسلاید 49:

اسلاید 50:

اسلاید 51:

اسلاید 52: رشد و توسعه بازيابي پيوستهپايگاه هاي اطلاعاتي عددياين گونه پايگاه ها به طور برجسته داده هاي عددي را در بر مي گيرند و بيشتر اطلاعات موجود در اين پايگاه ها اعداد و ارقام است. مانند پايگاه هايي كه در زمينه هاي داد و ستد، آماري، سري هاي زماني و غيره فعالند. از جمله پايگاه هاي عددي روي وب پايگاه مالي ياهو است.

اسلاید 53: رشد و توسعه بازيابي پيوستهپايگاه هاي اطلاعاتي تصويرياين پايگاه ها شامل تصاوير ثابت (عكس، نقاشي و گرافيك) و متحرك هستند. از جمله پايگاه هاي تصويري روي وب پايگاه تصويرياب ‹گوگل› است كه امكان بازيابي تصاوير ثابت را داراست.

اسلاید 54: پايگاه هاي اطلاعاتي صوتياين پايگاه ها به ارائه فايل هاي صوتي از جمله موسيقي، سخنراني و غيره مي پردازند. از جمله پايگاه هاي قابل جستجوي صوتي روي وب، پايگاه جستجوي صداي آلتاويستا است.

اسلاید 55: مروری بر پیشینه پایگاههای اطلاعاتیپیشینه اساسی ایجاد DB به دهه 1960 برمی گردد. زمانی که مشخص شد اطلاعات چه اهمیتی دارد و علم اطلاع رسانی خودرا به جهان علم نشان می داد. این دهه نقطه عطف تولید پایگاههای اطلاعاتی است. کمپانی های ویلسون و باوکر نسبت به رایانه ای کردن نمایه ها اقدام نمودند. با این کار، حوزه ذخیره و بازیابی اطلاعات را ایجاد کردند.

اسلاید 56: دایالوگ یکی دیگر از پیشتازان تولید دی بی ها بود. از دیگر پیشتازان تولید دی بی ها، می توان به NLM اشاره کرد. این دی بی، Index Medicus رااز سال 1879 تولید می کند. ولی از دهه 1960 این نمایه را رایانه ای کرد. سپس آن را MEDLARS نامید. جستجو ابتدا به صورت آفلاین بود ولی سپس جستجوی آنلاین نیز پدید آمد. جستجوها می تواند با واسطه کتابدار یا بی واسطه باشد. گاهی در گذشته، صبر می کردند تا سوالات جمع شود. جستجو به صورت Batch یا گروهی بود.

اسلاید 57: کم کم فهمیدند که برای جستجوی بهتر در پایگاههای اطلاعاتی نیاز به تزاروس است. این تزاروسها نقش عمده ای در جامعیت و مانعیت بازیابی اطلاعات ایفا می کنند. ضریب دقت Precision و ضریب بازیافت Recallاین موارد را باید مد نظر داشت. False Dropریزش کاذب

اسلاید 58: مهار واژگانیدر زبان مقید و کنترل شده، روابط سلسله مراتبی، مترادفات و روابط بین مفاهیم آشکار و مشخص هستند. در این حالت، ذخیره و بازیابی به سرعت و سهولت صورت می گیرد. موثرترین عمل بازیابی: ترکیبی از زبانهای مختلف. شاید به واسطه استفاده از یک زبان خاص با مشکلاتی مواجه شویم. پس بهتر است زبانها را با هم ترکیب کنیم. مثل زمانی که نمایه سازی دستی و ماشینی را تلفیق می کنیم. چون ماشین به تنهایی نمی تواند کار کند.

اسلاید 59: در فرایند مهار واژگانی، مجموعه ای محدود از اصطلاحها و واژه های مجاز به کار می رود که باید در نمایه سازی و جستجوی مدرک در یک نظام اطلاع رسانی استفاده شود. در این فرایند، واژگان با گزینش اصطلاح مرجح ا زمیان دسته ای اصطلاحها و واژه های دارای معنای مشابه، مهار می شود. این امر، ماجرای کلمات با املای مشابه و معنای متفاوت را حل خواهد کرد. در نتیجه از ریزش کاذب جلوگیری می شود.

اسلاید 60: مفاهیم مرتبط با هم دسته بندی می شود. سلسله مراتب آنها مشخص می شود. مثلا سردسازی، تهویه مطبوع، یخ بندی. در این حالت، ارجاعهای نگاه کنید به ، مشخص می کند که از مناسبترین واژه در این راه استفاده شود. مهار واژگانی از ناسازگاری میان نمایه سازان در گزینش اصطلاحهایی برای مفهوم معین می کاهد، و سبب سازگاری و هماهنگی بیشتر میان آنها می شود.

اسلاید 61: به وسیله مهار واژگانی، تصمیم گیری نمایه سازان مستند و مقتدرانه است. در این شیوه از به کارگیری واژه های مبهم جلوگیری می شود: باید از واژگان علمی و مناسب با نیاز استفاده کننده بهره گرفت. واژه های تازه و جاری به واژه های منسوخ ارجحیت دارند. مترادفها کنترل می شوند. شکل واژه ها و ریشه های لغات کنترل می شوند.

اسلاید 62: برای مهار واژگان از ابزارهایی مختلف استفاده می شود نظیر: سرعنوانهای موضوعی یا اصطلاحنامهدر واقع زمانی که با مدرک آشنا شدیم، آن را تحلیل نمودیم، مفاهیم مورد نظر را به اصطلاحات نمایه ای بر می گردانیم. نباید مفاهیم مبهم و نامرتبط به کار ببریم.

اسلاید 63: در هر صورت، هر پایگاه اطلاعاتی از چند جزء تشکیل شده است:یک رابط کاربرییک موتور کاوش برای پرسشهاپایگاه ذخیره اطلاعاتاصطلاحنامه جهت مستند سازینمایه سازی قوینگهداری، توسعه و مدیریت پایگاههای اطلاعاتی بسیار حائز اهمیت است.

اسلاید 64: تعدادی از این موجودیتها مورد نظر طراحان و کاربران پایگاه داده ها هستند یا به عبارتی کاربران این پایگاهها برای رفع نیاز اطلاعاتی خود از داده های ذخیره شده در این نوع موجودیتها استفاده می کنند. نام، نام خانوادگی، سال تولد، جنسیت، کتابخانه، کتابداران، شماره عضویت.

اسلاید 65: ممیزی اطلاعاتمربوط به تهیه منابع اطلاعاتی برای کارکنان بر اساس نیاز شغلی آنهاست.

اسلاید 66: رشد و توسعه بازيابي پيوستهعناصر و مولفه هاي صنعت پيوسته صنعت پيوسته از سه عنصر تشكيل شده است :توليد كنندگان پايگاه اطلاعاتي كارگزاران خدمات جستجوي پيوستهجستجوگران اطلاعات

اسلاید 67: رشد و توسعه بازيابي پيوستهوظايف توليد كنندگان پايگاه هاي اطلاعاتي طراحي ساختار پايگاه اطلاعاتيجمع آوري و انتخاب مدارك و نوشته هاورود اطلاعات، اطلاعات كتابشناختي در قالب استانداردچكيده نويسي (و يا ويرايش چكيده تهيه شده توسط مولف)نمايه سازي با استفاده از واژگان كنترل شده

اسلاید 68: رشد و توسعه بازيابي پيوستهوظايف توليد كنندگان پايگاه هاي اطلاعاتي روزآمد سازيفروش فايل پشتيبان و روزآمد شدهبرخي از آنها علاوه بر فرم الكترونيكي نمايه هاي چاپي را نيز تهيه مي كنند. مانند ويلسون

اسلاید 69: رشد و توسعه بازيابي پيوستهوظايف توليد كنندگان پايگاه هاي اطلاعاتي توليد كنندگان پايگاه اطلاعاتي سه گروه زير را شامل مي شوند: - نمايندگي هاي دولتي: مانند كتابخانه ملي پزشكي آمريكا، توليد كننده پايگاه اطلاعاتي MEDLINE - سازمان هاي دانشگاهي/حرفه اي، مانند: توليد كننده پايگاه اطلاعاتي PsycINFO- سازمان هاي تجاري، مانند: توليد كننده پايگاهSCISEARCH

اسلاید 70: رشد و توسعه بازيابي پيوستهوظايف كارگزاران خدمات جستجوي پيوسته (يتس و نتو، 1999) : تهيه رابط كاربر.تهيه نرم افزار جستجو.دريافت مجوز از توليد كنندگان پايگاه هاي اطلاعاتي.در صورت امكان، استاندارد نمودن ساختار ركوردها.نصب و تنظيم پايگاه هاي اطلاعاتي و ايجاد نمايه معكوس.

اسلاید 71: رشد و توسعه بازيابي پيوستهوظايف كارگزاران خدمات جستجوي پيوسته (يتس و نتو، 1999) : روزآمد سازي داده ها (روزانه، هفتگي، ماهانه).فروش به مشتريان.ارائه خدمات و آموزش.

اسلاید 72: شبكه هاي كامپيوتري

اسلاید 73: مجموعه‌اي از كامپيوترهاي متصل به هم كه بين آنها تبادل اطلاعات انجام مي‌شود را گويند. برخي از مزاياي تشكيل شبكه ها عبارتند از : ·    امكان ارتباط كامپيوترها در نقاط مختلف جهان و حذف مسافتهاي فيزيكي·    امكان تبادل اطلاعات و منابع براي بهره برداري مشترك·    افزايش كارائي، سرعت و دقت در تبادلات·    امكان مديريت متمركز اطلاعات و اعمال سياستهاي امنيتيشبكه ها از نظر نوع ارتباط: ( به دو دسته تقسيم مي‌شوند)شبكة نظيربه‌نظير(Peer – to – Peer) شبكةمشتري‌كارگزار Client /Serverشبكه كامپيوتري

اسلاید 74: الف- شبكه‌هاي محليLAN (Local Area Network)ب- شبكه‌هاي بين‌شهريMAN (Metropolitan Area Network )ج-شبكه‌هاي‌گستردهWAN(Wide Area Network) ضمنا شبكه هاي درون سازماني را Intranet گويند كه اگربه شبكه بيروني مثلا اينترنت وصل شود آن را Extranet گويند.شبكه ها از نظراندازه

اسلاید 75: مقايسه شبكه ها از لحاظ فاصله

اسلاید 76: انواع شبكه از نظر توپولوژي اتصال يا هم بندي(نمايش Demo3)

اسلاید 77: الف ـ اجزاي منطقي پروتكل شبكه: به معني قواعد و قوانين خاصي كه ارتباط كامپيوترها بر آن اساس صورت مي‌گيرد مثل TCP/IP يا IPX سيستم عامل : سيستم عامل شبكه كه بر روي سرور نصب و مديريت بر شبكه را بعهده دارد.ب ـ اجزاي فيزيكي كامپيوترهاي سرور، ايستگاههاي كاري و امكانات جانبي مثل چاپگر محيط ارتباطي باسيم يا بي‌سيم ( Medium) ساير اجزاي ديگر, Gateway,Bridge,Repeater,Modem, Network Interface Card(NIC), Hub ,Switch, Routerاجزاي شبكه

اسلاید 78: Twisted pairTwo wires twisted together.Telephone company uses twisted-pair copper wires to link telephones.محيط انتقال اطلاعات با سيم شامل : Twisted pairCoaxial cableFiber-optic cableاجزاي شبكه

اسلاید 79: Coaxial cableAlso two wires: One of the wires is woven of fine strands of copper forming a tube. The wire mesh surrounds a solid copper wire Space between has a non-conducting material.Makes them more impervious to outside noise.اجزاي شبكه

اسلاید 80: Fiber-optic cableLight is electromagnetic.Can transmit more information down a single strand. It can send a wider set of frequencies.Each cable can send several thousand phone conversations or computer communications.اجزاي شبكه

اسلاید 81: Wireless Communications Media Include:MicrowaveSatelliteInfraredمحيط انتقال اطلاعات بي‌سيم

اسلاید 82: Repeater - a device that receives a radio signal, strengthens it and sends it on. Microwave Transmission اجزاي شبكه

اسلاید 83: Communications satellites - microwave repeaters in space. Satellite Transmission اجزاي شبكه

اسلاید 84: Bandwidth - refers to the amount of information that a communications medium can transfer in a given amount of time. Bandwidth Measurementsاجزاي شبكه

اسلاید 85: Bandwidth Pipe Analogy

اسلاید 86: Bandwidth Highway Analogy

اسلاید 87: Hub: اتصال كامپيوترهاي مختلف را به يكديگر ممكن مي‌سازد به گونه‌اي كه در آن واحد فقط يك لينك ارتباطي را برقرار مي‌كند( انواع مختلف پسيو ، اكتيو و هوشمند)Switch: وسيله‌اي است كه اطلاعات دريافتي روي پورت ورودي را به مقصد موردنظر آدرس ‌دهي و ارسال مي‌كند در اين صورت امكان وجود چند ارتباط همزمان وجود داردRepeater : براي تقويت سيگنالهاي ارتباطي بكار مي‌رودو منجر به افزايش طول كابلها مي‌شودBridge : شبيه تكرار كننده است با اين تفاوت كه فقط سيگنالها را به كامپيوتر موردنظر ارسال مي‌كندRouter : مسير مناسب را براي ارسال اطلاعات از يك نقطه به نقطه ديگر پيدا مي‌كند Gateway: مسيريابي بين دو شبكه با پروتكل‌هاي متفاوت كه عمل ترجمه پروتكل‌ها را هم انجام مي‌دهدNIC : كارت واسط شبكه كه روي كامپيوتر قرار مي‌گيردModem: براي تبديل اطلاعات آنالوگ به ديجيتال و بالعكس استفاده مي‌شود.انواع سخت افزارهاي مورد استفاده در شبکه

اسلاید 88: WorkstationHubTokenاستفاده از CSMA/CD يا روش Contention ( Ethernet) روش CSMA/CAاستفاده از Token Passing( Token Ring) استفاده از روش Demand Priorityروشهاي دستيابي (روش استفاده از محيط انتقال براي جلوگيري از تصادم يا Collision در شبكه)

اسلاید 89: راهبردهاي جستجواپراتورهاي بولين (Boolean Operators)اپراتورهاي بولين از منطق بولين گرفته شده است ونظامي است كه رياضي دان انگليسي جورج بول (1815-1862) آن را توسعه داد (هاتون و هاتون، 1999).

اسلاید 90: راهبردهاي جستجواپراتورهاي بولين (Boolean Operators)اساس جستجوي بولين بر پايه اپراتورهاي AND,OR , NOT است.

اسلاید 91: راهبردهاي جستجواپراتور ANDاپراتور AND هنگامي مورد استفاده قرار مي گيرد كه درصدد محدود كردن نتيجه جستجو باشيم. هنگامي كه اين اپراتور بين دويا تعداد بيشتري كليد واژه قرار داده مي شود به اين معنا است كه كاربر، از نظام مي خواهد كه فقط اقلامي كه تمامي آن كليد واژه ها در آن آمده و تاثير يكي بر ديگري مورد بحث قرار گرفته است بازيابي شود به همين دليل، نتيجه جستجو محدودتر مي شود.

اسلاید 92: راهبردهاي جستجواپراتور بولین AND

اسلاید 93: راهبردهاي جستجواپراتور OROR اپراتور ديگري است كه وارد كردن آن بين دو يا چند كليد واژه به معناي گسترش حوزه جستجو است. هنگامي كه اين اپراتور مورد استفاده قرار گيرد به معناي اين است كه تمامي مداركي كه هركدام از كليد واژه ها صرفا در آنها آمده است بازيابي شود.

اسلاید 94: راهبردهاي جستجواپراتور بولین OR

اسلاید 95: راهبردهاي جستجواپراتور NOT يا BUTسومين اپراتور بولين كه كمتر از بقيه استفاده مي شود اپراتور NOT است كه همچنين اپراتور BUT هم ناميده مي شود. اين اپراتور هنگامي استفاده مي شود كه قصد حذف كليد واژه اي را داشته باشيم.

اسلاید 96: راهبردهاي جستجواپراتور بولین NOT

اسلاید 97: راهبردهاي جستجواپراتورهاي بولينهنگامي كه از اپراتورهاي مختلف بولين در يك جستجو استفاده مي شود بايد از روشي به نام تودرتو استفاده شود. بر اين اساس كليدواژه هايي را كه مي خواهيم يكي از آنها هربار بازيابي شوند در پرانتز قرار دهيم. Liver AND (cat OR dog OR horse) NOT mouse

اسلاید 98: راهبردهاي جستجوجستجوي عبارتي جستجوي عبارتي شامل كليد واژه هايي است كه بايد كنار يكديگر بيايند. از اين اپراتور هنگامي استفاده مي شود كه كليد واژه هاي مورد نظر كاربر حتما در كنار يكديگر و همچنين به نظمي كه وارد مي كند پشت سر هم بيايند.

اسلاید 99: راهبردهاي جستجوجستجوي مجاورتيجستجوي محاورتي شامل كليدواژهايي مي شود كه كاربر مي خواهد نزديك يكديگر بيايند. در اين حالت كاربر كليدواژهاي مهم را تشخيص مي دهد و آنها را به فاصله نزديك يكديگر قرار مي دهد.

اسلاید 100: راهبردهاي جستجوجستجوي مجاورتي و بازيابي مدارك مربوط تربراي مثال كاربري مي خواهد يادگيري زبان خارجي توسط كودكان را مورد پژوهش قرار دهد در اين مورد كاربر به نظام اين دستور را مي دهد كه عبارت ”يادگيري زبان خارجي“ را نزديك كليد واژه ”كودكان“ در يك جمله يا پاراگراف، بازيابي كند.

اسلاید 101: راهبردهاي جستجوجستجوي مجاورتيدر بعضي از نظام هاي پيشرفته بازيابي اطلاعات، مي توان فاصله بين كلمات را نيز تعيين نمود. اين عمل جستجوي مجاورت ناميده مي شود.

اسلاید 102: راهبردهاي جستجوجستجوي ميدانيجستجوي ميداني توانايي محدود كردن جستجو به فيلدي خاص است. به طور معمول فيلدهاي مختلفي در نظامهاي بازيابي اطلاعات در نظر گرفته مي شوند كه كاربر، از آن طريق مي تواند جستجوي خود را محدود كند.

اسلاید 103: راهبردهاي جستجوجستجوي ميدانيتوانايي محدود كردن جستجو به فيلدي معين مانند عنوان، موضوع، چكيده و مولف ميزان ربط مدرك بازيابي شده را افزايش مي دهد.

اسلاید 104: راهبردهاي جستجوجستجوي زبان طبيعيجستجوي مبتني بر منطق بولين، به عنوان موثرترين راه براي بازيابي اقلام مربوط در نظام هاي بازيابي اطلاعات پيوسته، در ميان كتابداران به عنوان واسطه هاي اطلاعاتي مورد پذيرش قرار گرفته است. اما امروزه جستجو با زبان طبيعي نيز جايگاهي هرچند كوچك را به خود اختصاص داده است (تمايلو و پكر، 1998).

اسلاید 105: راهبردهاي جستجوجستجوي به زبان طبيعيجستجو بر پايه پردازش به زبان طبيعي بنا شده است كه در سالهاي اخير در كانون توجه نظام هاي بازيابي اطلاعات و تعامل انسان و رايانه قرار گرفته است (كريمر، 2002).

اسلاید 106: راهبردهاي جستجوجستجوي زبان طبيعي در جستجو به زبان طبيعي، كليد واژه يا مفاهيم كليدي و مهم از متن سوال استخراج نمي شوند بلكه سوال به همان صورت مطرح شده به سيستم داده مي شود. مثالهاي زير نمونه اي از جستجو به زبان طبيعي مي باشند:What is the distance in miles from the earth to the sun?Who was the first Afro-American to win the Nobel prize in literature?What is the definition of opaque?

اسلاید 107: راهبردهاي جستجوموتورهاي جستجوي زبان طبيعينمونه هايي از موتورهاي جستجو به زبان طبيعي عبارتند از : ASK (www.ask.com)Homerweb (www.homerweb.com)Brainboost (www.brainboost.com)Vroosh (www.vroosh.com/adv-search.html)Answerbus (www.answerbus.com)

اسلاید 108: راهبردهاي جستجوجستجوي استناديجستجوي استنادي به اين صورت عمل مي كند كه معمولا نويسندگان در رشته ها و موضوعات مختلف به آثار مربوط به اثري كه در حال تاليف آن هستند استناد مي كنند، سپس آن استنادات را در بخش منابع و مآخذ مي آورند، حال از اين منابع مي توان براي بازيابي منابع مربوط استفاده نمود. به علاوه، با مراجعه به آثار استناد شده مي توان از منابع و مآخذ آنها منابع مربوط ديگري را بازيابي نمود (ژاك سو، 2004).

اسلاید 109: راهبردهاي جستجوجستجوي فراپيونديموفقيت موتور جستجوي گوگل كه نتايج جستجو را بر اساس تعداد فراپيوندهايي كه به يك صفحه شبكه اي پيوند خورده اند بازيابي و به نمايش مي گذارند، مفهوم جستجوي استنادي را وارد دنياي منابع رايگاه شبكه اي نمود.

اسلاید 110: راهبردهاي جستجوساير امكانات جستجو- كوتاه سازي- ريشه سازي- محدوديت زباني- حساسيت به حروف بزرگ و كوچك- محدود كردن زماني

اسلاید 111: راهبردهاي جستجوكوتاه سازيكوتاه سازي، عمل اضافه كردن علامتي به ابتدا يا انتهاي ريشه يك كلمه، براي بازيابي حالات مختلف آن كلمه است. در بيشتر نظامهاي بازيابي اطلاعات علامتي كه به كار مي رود ستاره (*) است.

اسلاید 112: راهبردهاي جستجوامكانات جستجوريشه سازي استفاده از اين اپراتور به كاربر اجازه مي دهد تا كلماتي را بازيابي كند كه فقط در يك يا دو حرف با يكديگر فرق دارند.

اسلاید 113: راهبردهاي جستجوامكانات جستجومثال ريشه سازيمثلا براي بازيابي كلمات woman,women مي توان اين كلمه را به شكل wom*n تايپ كرد. علامت ستاره موجب مي شود كه هر دو حالت كلمه بازيابي شود.

اسلاید 114: راهبردهاي جستجوامكانات جستجومحدوديت زباني برخي از نظامهاي بازيابي اطلاعات، مداركي را كه به زبانهاي مختلف تاليف شده است، نمايه مي كنند. محدوديت زباني در واقع توانايي محدود كردن جستجو به زبان مورد نظر كاربر است.

اسلاید 115: راهبردهاي جستجوامكانات جستجوحساسيت به حروف بزرگ و كوچكاين ويژگي عمدتا به زبان هاي لاتين و جستجوي آنها ربط پيدا مي كند. برخي از رابط ها، در زمان جستجو با حروف كوچك و يا بزرگ (بويژه در مورد عملگرهاي بولي) نتايج متفاوتي را ارائه مي دهند.

اسلاید 116: راهبردهاي جستجوامكانات جستجومحدود كردن زماني يكي ديگر از ويژگي هاي مهم ابزارهاي بازيابي اطلاعات، توانايي آنها در محدود كردن جستجو به زماني خاص است. به اين ترتيب كاربر هم مي تواند جستجوي خود را دقيقا به زماني خاص مثلا يك سال يا حتي يك ماه محدود كند و يا اينكه به دوره اي خاص كه شامل چندين ماه يا سال است، محدود كند.

اسلاید 117: راهبردهاي جستجوراهبردهاي بهبود جستجو- نظام اطلاعاتي متناسب با موضوع مورد نظر خود و يا كاربر را انتخاب نماييد. - روش جستجو در نظام مورد نظر خود را از طريق منوي كمك فرا گيريد. - مفاهيم مهم را در جستجوي خود تشخيص دهيد. - انتخاب كردن كليد واژه هايي كه مفاهيم مورد نظر شما را تعريف مي كنند.

اسلاید 118: راهبردهاي جستجوادامه راهبردهاي بهبود جستجو- در نظر داشتن مترادف ها، اسامي علمي، اصطلاحات مرتبط و يا ساير كليد واژه هاي كه مي تواند جستجو را محدود و به بازيابي بهتر كمك كند. - در نظر داشتن جستجو كه ممكن است كاربرد داشته باشد، از قبيل كوتاه سازي، اپراتورهاي مجاورت، اپراتورهاي بولين و غيره

اسلاید 119: راهبردهاي جستجوادامه راهبردهاي بهبود جستجو- كاراكترهاي مشخص شده براي هر كدام از اپراتورهاي بولين را در هر نظام مشخص و بر اساس آنها، جستجو را انجام دهيد. - ارزيابي اقلام بازيابي شده- در صورت نياز و عدم بازيابي اقلام مناسب، راهبرد جستجوي خود را تغيير دهيد.- در صورت استفاده از موتورهاي جستجو و عدم بازيابي اقلام مناسب، عمل جستجو را در موتور جستجوي ديگري تكرار نماييد.

اسلاید 120: راهبردهاي جستجونكاتي در رابطه با جستجواگر جستجوي شما به بازيابي اقلام فراواني منجر شده است كه به موضوع شما مربوط نيستند يا ربط اندكي دارند، نكات زير را در نظر بگيريد:- جستجوي خود را به فيلد خاصي از جمله عنوان، موضوع و چكيده محدود نماييد. - از كليد واژه هاي خاص تر استفاده نماييد. خصوصا استفاده از اسامي تخصصي و علمي

اسلاید 121: راهبردهاي جستجونكاتي در رابطه با جستجو- كليد واژه هاي بيشتر را با استفاده از اپراتور AND اضافه نماييد. - اگر به اقلام خاصي علاقه مند نيستيد با استفاده از اپراتور NOT مانع از بازيابي آنها شويد.- در صورت امكان جستجوي مجاورت و عبارتي استفاده نماييد.

اسلاید 122: راهبردهاي جستجونكاتي در رابطه با جستجواما اگر جستجوي شما اقلام اندكي را بازيابي كرده است كه شما آن را كافي تشخيص نمي دهيد، نكات زير را در نظر داشته باشيد:- ممكن است كليد واژه هاي بسيار خاصي را به كار برده باشيد و يا تعداد كليد واژه هاي به كار رفته، زياد باشد، بنابراين آنهايي را كه اهميت كمتري دارند حذف كنيد.

اسلاید 123: راهبردهاي جستجونكاتي در رابطه با جستجو- اگر كليد واژه هاي به كار رفته داراي مترادفات يا اسامي علمي مي باشند، آنها را با يكديگر OR كنيد. - از كوتاه سازي كلمات براي بازيابي اقلام بيشتر، استفاده نماييد. - املاي كلمات را مورد بررسي قرار دهيد. ممكن است كليد واژه ها اشتباه وارد شده باشد. - بار ديگر روش جستجو در نظام مورد نظر خود را مورد بررسي قرار دهيد.

اسلاید 124: ابزارهاي جستجوي رايگانابزارهاي جستجوي اينترنتابزارهاي جستجو، اطلاعات را از محيط شبكه جمع آوري، نمايه سازي، طبقه بندي، جستجو و در اختيار كاربران قرار مي دهند.

اسلاید 125: ابزارهاي جستجوي رايگانابزارهاي جستجوي شبكه ايابزارهاي جستجوي شبكه اي خود داراي طبقه بندي هايي هستند كه اهم آنها عبارتند از:- موتورهاي جستجو (Search engine)- فراموتورهاي جستجو Meta search engine))- فهرست هاي راهنما (Directory)

اسلاید 126: ابزارهاي جستجوي رايگانموتورهاي جستجودر حال حاضر، موثرترين ابزار جستجو در شبكه موتور جستجو است.

اسلاید 127: ابزارهاي جستجوي رايگانتاريخچه موتورهاي جستجوموتورهاي جستجو از سال 1990 در دسترس عموم قرار گرفتند (ماركيني، 2001).

اسلاید 128: ابزارهاي جستجوي رايگانموتورهاي جستجودر حال حاضر در شبكه جهان گستر صدها موتور جستجو وجود دارد ولي ترافيك اصلي جستجو بر روي تعداد اندكي از اين خدمات مانند موارد زير است:Google (www.google.com)Altavista (www.altavista.com)Yahoo (www.yahoo.com)MSN (www.msn.com)

اسلاید 129: ابزارهاي جستجوي رايگانسااختار موتورهاي جستجوموتورهاي جستجو از نرم افزارهايي براي جستجوي شبكه و ذخيره سازي آنها در نمايه خود استفاده مي كنند كه روبوت (Robot) ناميده مي شوند.

اسلاید 130: ابزارهاي جستجوي رايگانساختار یک موتور جستجو

اسلاید 131: ابزارهاي جستجوي رايگانمشكلات ساختار يك موتور جستجو:- محدوديت فضاي ذخيره سازي اطلاعات با توجه به حجم عظيم اطلاعات - پايين بودن سرعت روزآمدسازي

اسلاید 132: ابزارهاي جستجوي رايگانموتورهاي جستجو:بيشترين موتورهاي جستجو در كشور آمريكا قرار دارند و بيش از 90 درصد از منابع شبكه اي موجود در شبكه به زبان انگليسي مي باشد.

اسلاید 133: ابزارهاي جستجوي رايگانرتبه بندي صفحات:عمل رتبه بندي صفحات منحصرا با استفاده از نمايه موتور جستجو انجام مي شود. همچنين در ارتباط با شيوه رتبه بندي صفحات توسط موتورهاي جستجو، اطلاعات مشخص و جامعي در دسترس نيست.

اسلاید 134: ابزارهاي جستجوي رايگاننمايه سازي در موتورهاي جستجو:به طور معمول، دو روش براي نمايه سازي در موتورهاي جستجو وجود دارد. روش غالب اين است كه روبوتها شبكه را مورد جستجو قرار مي دهند و صفحات جديد يا روزآمد شده را به نمايه موتور جستجو ارسال مي كنند.

اسلاید 135: ابزارهاي جستجوي رايگاننمايه سازي در موتورهاي جستجو:روش ديگر نماي سازي موتورهاي جستجو، نمايه سازي تسليم دستي آدرس وب سايت مورد نظر توسط مديران مي باشد.

اسلاید 136: ابزارهاي جستجوي رايگانرابط كاربر (User Interface)رابط كاربر از دو بخش تشكيل مي شود، اول جعبه جستجو است كه كاربر كليد واژه ها يا عبارتهاي مورد نظر خود را در آن وارد مي كند و دوم رابطي است كه اقلام بازيابي شده از طريق موتور جستجودر آن پديدار مي شود.

اسلاید 137: ابزارهاي جستجوي رايگانرابط كاربر (User Interface)موتورهاي جستجو به طور معمول داراي دو رابط كاربري مي باشند كه يكي براي جستجوي ساده است و معمولا براي افراد مبتدي مناسب مي باشد. ديگري رابطي است كه براي انجام جستجوهاي پيشرفته در نظر گرفته شده است.

اسلاید 138: ابزارهاي جستجوي رايگانابرموتورهاي جستجو موتورهاي جستجو ابزارهاي بازيابي مناسبي هستند كه براي بازيابي اطلاعات بوجود آمده اند. در واقع، ابرموتور جستجو مهمترين و قدرتمندترين ابزار جستجو در شبكه مي باشند.

اسلاید 139: ابزارهاي جستجوي رايگاننقاط قوت ابرموتورهاي جستجو نقطه قوت اصلي ابرموتور، جستجوي همزمان چندين موتور جستجو و اعمال گزينه هاي مختلف جستجو كه براي رتبه بندي نتايج موجود است مي باشد.

اسلاید 140: ابزارهاي جستجوي رايگاننقاط ضعف ابرموتورهاي جستجو ابرموتورهاي جستجو معمولا كاوش جامعي از موتورهاي جستجوي اعلام شده به عمل نمي آورند. بسياري از ابرموتورها در واقع موتورهايي را كاوش مي كنند كه يا آنچنان معروف نيستند يا كارايي بالايي در بازيابي اقلام مربوط ندارند.

اسلاید 141: ابزارهاي جستجوي رايگانفهرست هاي راهنما (دايركتوري) فهرست هاي راهنما سياهه هاي موضوعي منابع اينترنت هستند كه به صورت سلسله مراتبي منظم شده اند.

اسلاید 142: ابزارهاي جستجوي رايگانفهرست هاي راهنمامزيت ها - فهرست هاي راهنما شامل منابع كمتري در مقايسه با موتورهاي جستجو مي باشند. - بسياري از فهرست هاي راهنما، منابع انتخابي را رتبه بندي، تفسير و طبقه بندي مي كنند. - احتمال بازيابي نتايج مربوط افزايش مي يابد.

اسلاید 143: ابزارهاي جستجوي رايگانفهرست هاي راهنمانقاط ضعف - سازماندهي سلسله مراتبي اختياري.- روزآمد سازي نامنظم.- ذهني بودن رتبه بندي و تفسير منابع.

اسلاید 144: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي CSAwww.csa.comموضوعات تحت پوشش آن شامل : علوم زيستي و آبزيان، علوم كامپيوتر، علم مواد و مهندسي، هوافضا، علوم انساني و اجتماعي مي باشد. در حال حاضر، امكان دسترسي به بيش از 70 پايگاه اطلاعاتي را فراهم مي سازد.

اسلاید 145: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي The Dialog Corporationwww.dialog.comديالوگ، شركتي وابسته به شركت بزرگ تامسون مي باشد كه يكي از بزرگترين توليد كنندگان و سرمايه گذاران بر روي اطلاعات است.

اسلاید 146: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي EBSCO Publishingwww.epnet.comEBSCO يكي از پيشگامان جهاني دسترسي به اطلاعات از طريق خدمات اشتراك مجلات چاپي و الكترونيكي، توليد و توسعه پايگاه هاي اطلاعاتي تحقيقاتي، دسترسي پيوسته به بيش از 100 پايگاه اطلاعاتي و هزاران مجله الكترونيكي است (تنوپير، 2003).

اسلاید 147: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي Elsevier Engineering Information Inc.www.ei.orgدر اوايل سال 1998 شركت اطلاعات مهندسي كه از سال 1884 به تهيه و چاپ نمايه نامه مهندسي و سپس به توليد پايگاه اطلاعاتي كاميندكس بر اساس همان نمايه چاپي مشغول بود، توسط الزوير ساينس خريداري شد و به اين ترتيب Elsevier Engineering Information پايه گذاري شد.

اسلاید 148: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي Elsevier Sciencewww.elsevier.comالزوير ساينس از ناشران جهاني و از پيشگامان توليد و ارائه اطلاعات در زمينه هاي علمي، فني و پزشكي است.

اسلاید 149: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي ScienceDirectwww.sciencedirect.comساينس دايركت يكي از بزرگترين مجموعه هاي الكترونيكي مي باشد كه از سال 1997 توسط Elsevier در زمينه هاي علوم، تكنولوژي و پزشكي تهيه و ارائه مي شود.

اسلاید 150: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي Emerald www.emeraldinsight.comEmerald از ناشران عمده دانشگاهي و انگليسي زبان در زمينه متون مديريت، مديريت اطلاعات و خدمات كتابخانه و علم اطلاع رساني است.

اسلاید 151: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي Gale Groupwww.galegroup.comاين شركت در اواسط دهه 1970 شكل گرفت و به علت وسعت، دقت و مناسب بودن داده هايش و نيز كتابهاي پيوسته و ميكروفيلم هايش، مشهور است.

اسلاید 152: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي Ingenta connectwww.ingentaconnect.comاين كارگزار، پيشگامان تهيه و انتشار اطلاعات و پايگاههاي مقالات تمام متن، چكيده و استناد است و امكان دسترسي به 28 هزار نشريه از بيش از 200 ناشر در همه زمينه هاي موضوعي را فراهم مي آورد.

اسلاید 153: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي JSTORwww.jstor.comJSTOR دسترسي پيوسته به صدها مجله علمي را از ناشران مختلف فراهم مي نمايد.

اسلاید 154: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي OCLCwww.firstsearch.comا.اس.ال.سي كه از دهه 1970 خدمات گوناگوني را براي كتابخانه ها در سراسر جهان ارائه نموده است، از سال 1991، First Search را كه مجموعه اي متنوع از 78 پايگاه اطلاعاتي در زمينه هاي موضوعي مختلف است، ارائه مي نمايد (تنوپير، 1994).

اسلاید 155: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي Paratextwww.paratext.comپاراتكست، شركت انتشاراتي مستقلي است كه در سال 1993 ايجاد شد.

اسلاید 156: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي Questel-Orbitwww.questel.orbit.comكوستل-اربيت قسمتي از ارتباط راه دور چندرسانه اي فرانسه است و امكان دسترسي به پايگاه هاي اطلاعاتي اصلي علوم و فنون، 25 پايگاه ثبت اختراعات و اكتشافات، 19 پايگاه علائم تجاري و نيز پايگاه هاي علمي، فني و تجاري و اخبار را فراهم مي كند.

اسلاید 157: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي Questel-Orbitwww.questel.orbit.comاربيت نام نرم افزاري است كه توسط شركت توسعه نظام (SDC) به وجود آمد.

اسلاید 158: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي Thomson ISIwww.isinet.comموسسه اطلاعات علمي، با بيش از 45 سال سابقه، يكي از توليد كنندگان بزرگ اطلاعات مي باشد.

اسلاید 159: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي Sagepublicationswww.sagepublications.comناشر بين المللي مستقل كتاب، مجلات و رسانه هاي الكترونيكي است و بيش از 325 مجله را منتشر مي كند. امكان جستجوي رايگان اطلاعات كتابشناختي در اين پايگاه وجود دارد.

اسلاید 160: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي Swets Information Serviceswww.swets.comاز سال 2002، Swetswise كه مجموعه مجلات الكترونيكي پيوسته اين ناشر است، ارائه مي شود.

اسلاید 161: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي Wileyhttp://www3.interscience.wiley.com/cgi-bin/homeاين شركت از سال 1997 از طريق Wiley InterScience امكان دسترسي پيوسته به هزاران مجله تمام متن، خدمات مرجع، كتاب هاي الكترونيكي و پايگاه هاي اطلاعاتي در زمينه هاي علوم، تكنولوژي و پزشكي را فراهم نموده است.

اسلاید 162: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي LexisNexiswww.lexisnexis.comخدمات لكسيس اولين خدمات اطلاعاتي حقوقي تمام متن تجاري است.

اسلاید 163: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي Ovid Technologies, Incwww.ovid.comاويد كه سابقا با نام BRS معروف بود، از پيشگامان بين المللي خدمات اطلاعاتي دانشگاهي و تحقيقاتي علوم، پزشكي، حقوق، الكترونيك، آموزش و تجارت است.

اسلاید 164: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي ProQuest (Bell-Howell)www.proquest.comبل – هاول كه سابقا به UMI معروف بود، در سال 1938 تاسيس شد كه فرم ميكروفيلمي مجلات را تهيه مي نمود.

اسلاید 165: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي ProQuest (Bell-Howell)www.proquest.comاكنون اين شركت امكان دسترسي به يكي از بزرگترين مخازن محتوايي پيوسته در جهان را فراهم مي كند.

اسلاید 166: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي ProQuest (Bell-Howell)www.proquest.comامروزه دانشجويان، اعضاي هيأت علمي، محققان و كاربران كتابخانه ها در سراسر جهان، از طريق خدمات اشتراكي ProQuest به بيش از 4 هزار روزنامه و مجله، بيش از 1/5 ميليون پايان نامه، تعداد زيادي پايگاه اطلاعاتي و طيف وسيعي از منابع، دسترسي دارند.

اسلاید 167: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي STN Internationalwww.stn.international.de/deشبكه اطلاعات علمي و فني بين المللي در زمينه هاي انرژي، فيزيك‌، رياضي و حوزه هاي وابسته، تاسيس شده است (تنوپير، 2002، 2003).

اسلاید 168: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي H.W. Wilson Companywww.hwwilson.comشركت ويلسون با توليد 15 پايگاه تمام متن مجلات، 7 پايگاه زندگي نامه، 18 پايگاه نمايه و 8 پايگاه چكيده، 5 مجموعه فهرست، يك پايگاه تصاوير هنري و تعداد زيادي تك نگاشت مرجع، به ارائه اطلاعات و خدمات مشغول است.

اسلاید 169: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي Wolters Kluwerwww.wolters-kluwer.comاين شركت از ناشران و فراهم آورندگان جهاني خدمات و توليدات اطلاعاتي در زمينه هاي سلامت، ماليات، حسابداري، خدمات مالي و صنفي، آموزشي و حقوق است.

اسلاید 170: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي netlibrarywww.netlibrary.comاين كتابخانه الكترونيكي را ا.سي.ال.سي در ماه اوت 1999 ايجاد كرد و هم اكنون حدود يكصدهزار جلد كتاب الكترونيكي علمي، مرجع، داستاني و غيرداستاني را در قالب هاي HTMLو PDF شامل مي شود.

اسلاید 171: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي netlibrarywww.netlibrary.comدر اين كتابخانه الكترونيكي نرم افزار ebrary Reader امكان دسترسي و مشاهده متن كامل اسناد كتابخانه را فراهم مي نمايد.

اسلاید 172: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي 24*7http://marketting.books24*7.comاين كتابخانه الكترونيكي در سال 1999 تاسيس شد.

اسلاید 173: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي Questiawww.questia.comاين كتابخانه امكان دسترسي پيوسته به روزنامه ها و مجموعه اي از كتاب ها و مقالات مجلات بيش از 235 ناشر در زمينه هاي علوم انساني و اجتماعي را فراهم آورده است.

اسلاید 174: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي National Academies Presshttp://www.nap.edu/ تعداد زيادي از عناوين كتابها در قالب PDF ارائه مي شود.

اسلاید 175: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي Gutenberg Projecthttp://www.gutenberg.org/ كتابخانه هاي الكترونيكي گوتنبرگ (پروژه گوتنبرگ) قديمي ترين و اولين و بزرگ ترين مجموعه منفرد كتابهاي الكترونيكي رايگان است.

اسلاید 176: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي National Agricultural Library (NAL)http://www.nalusda.gov/ كتابخانه ملي كشاورزي آمريكا از مهم ترين نهادهاي اطلاع رساني كشاورزي است.

اسلاید 177: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي Education Resources Information Center (ERIC)اريكمركز منابع اطلاعات آموزش و پرورش (اريك) زير نظر اداره آموزش و پرورش آمريكا، در سال 1964 بنياد نهاده شد (تنوپير، 2004).

اسلاید 178: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي Education Resources Information Center (ERIC)اريكاريك حوزه علوم تربيتي و زمينه هاي وابسته به تعليم و تربيت را تحت پوشش دارد.

اسلاید 179: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي Education Resources Information Center (ERIC)اريكنشريات و خدمات اريك هم به صورت پيوسته و هم بر روي لوح هاي فشرده نوري از طريق كارگزاران مختلف قابل دسترسي است. اريك داراي نسخه هاي رايگان در وب مي باشد.

اسلاید 180: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي پيوسته خارجي PubMed Central www.pubmedcentral.nig.govاطلاعات ذخيره شده در اين پايگاه ها، به ويژه مدلاين، به طور منظم روزآمد مي شود و محققان مي توانند گستره وسيعي از اطلاعات پزشكي را در اين وب سايت، بازيابي نمايند.

اسلاید 181: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي فارسيپژوهشگاه اطلاعات و مدارك علمي ايران اين پژوهشگاه از سال 1347 با نام مركز اطلاعات و مدارك علمي ايران كار خود را آغاز نمود.

اسلاید 182: ميزبان هاي پيوستهميزبان هاي فارسيپژوهشگاه اطلاعات و مدارك علمي ايران پژوهشگاه اطلاعات و مدارك علمي ايران پايگاه هاي اطلاعاتي عمومي و تخصصي توليد مي كند و چندين سال است كه توليدات خود را در شبكه اينترنت قرار داده است.

اسلاید 183: فصل پنجم:پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيفهرست پايگاه اطلاعاتي علومپايگاه هاي اطلاعاتي علوم كشاورزيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم پزشكيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم مهندسيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم پايهپايگاه هاي اطلاعاتي علوم اجتماعيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم انساني و هنرپايگاه هاي اطلاعاتي عموميپايگاه هاي اطلاعاتي فارسي

اسلاید 184: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه اطلاعاتي علوم كشاورزي: عنوان اصلي : اگريكولا (پايگاه اطلاعاتي كشاورزي)پوشش موضوعي: كشاورزيتعداد ركورد: 3/3 ميليونپوشش زماني : 1970- نوع اطلاعات : اطلاعات كتاب شناختي + چكيده

اسلاید 185: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم كشاورزي: عنوان : پايگاه علمي، فني و كشاورزي (CAB )پوشش موضوعي: كشاورزي، ژنتيك گياهي، حفاظت گياهان، تغذيه، باغداري، جنگلداري و علوم زيستي، دامپزشكي، محصولات زراعي، آفت كشها و آب و خاك.

اسلاید 186: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم كشاورزي: عنوان : پايگاه علمي، فني و كشاورزي (CAB )اين پايگاه داراي اصطلاحنامه مي باشد. با استفاده از اطلاعات اين پايگاه، پايگاه هاي فرعي زير تهيه مي شوند : Soil CD, Hort CD, Vet/Beast, Vet CD, Beast CD

اسلاید 187: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم كشاورزي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي علوم و تكنولوژي غذايي (FSTA)پوشش موضوعي: بيوتكنولوژي، بيوشيمي، بهداشت و سلامتي، بهداشت عمومي، علوم و تكنولوژي، تحقيق و توسعه، نوشيدني ها، علوم لبني، غذا و كشاورزي.

اسلاید 188: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم كشاورزي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي علوم و تكنولوژي غذايي (FSTA)تعداد ركورد: بيش از 650000 ركورد اطلاعاتيپوشش زماني: 1969- نوع اطلاعات: اطلاعات كتاب شناختي+چكيدهمنابع اطلاعاتي: مقالات 2200 مجله، كتاب، مقالات كنفرانس ها و ...

اسلاید 189: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم پزشكي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي علوم پزشكي (Medline)نوع اطلاعات : ركوردهاي سال هاي 1966-1974 فقط اطلاعات كتاب شناختي را ارائه مي دهند و فاقد چكيده مي باشند اما ركوردهاي سال 1975 به بعد، علاوه بر اطلاعات كتاب شناختي داراي چكيده نيز هستند.

اسلاید 190: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم پزشكي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي علوم پزشكي (Medline)منابع اطلاعاتي: اطلاعات كتاب شناختي و چكيده مقالات بيش از 4600 مجله پزشكي و علوم وابسته به آن كه در آمريكا و بيش از 70 كشور جهان چاپ و منتشر مي شود. اين پايگاه داراي اصطلاحنامه است. مدلاين داراي نسخه هاي رايگان در وب مي باشند.

اسلاید 191: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم پزشكي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي پزشكيپوشش موضوعي: اين پايگاه گستره موضوعي بسيار وسيعي دارد و حوزه هاي مختلف پزشكي از جمله: پزشكي باليني، داروسازي، بهداشت و دندانپزشكي و ... را پوشش مي دهد.

اسلاید 192: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم پزشكي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي علوم پزشكيمنابع اطلاعاتي : مقالات بيش از 5000 مجله تخصصي پزشكي از 110 كشور دنيا، كتاب ها، تك نگاشت ها و خلاصه مذاكرات كنفرانس ها. اين پايگاه داراي اصطلاحنامه است.

اسلاید 193: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم پزشكي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي پرستاري (CINAWL)پوشش موضوعي : پرستاري، پزشكي، بهداشت و مراقبت هاي بهداشتي و علوم وابسته.

اسلاید 194: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم پزشكي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي سم شناسي (TOXLINET)پوشش موضوعي: سم شناسي، داروها، مواد اعتيادآور، محيط زيست، مواد زائد خطرناك، بهداشت و مراقبت، علوم بهداشتي، آلودگي هوا، مضرات داروهاي واكنش زا.

اسلاید 195: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم پزشكي: عنوان : پايگاه سرطان (CANCERLIT)پوشش موضوعي: زيست پزشكي و ساير زمينه هاي موضوعي مربوط به سرطان.

اسلاید 196: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم مهندسي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي هوا و فضاعنوان: پايگاه اطلاعاتي هوا و فضاپوشش موضوعي: هوا و فضا و موضوعات وابسته.منابع اطلاعاتي: اطلاعات اين پايگاه از 1600 منبع جهاني به چهل زبان.

اسلاید 197: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم مهندسي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي فني و مهندسي (EI ComPendex)پوشش موضوعي: مهندسي سازه، انرژي، محيط، زمين شناسي، بيوتكنولوژي، الكترونيك، برق و ...

اسلاید 198: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم مهندسي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي مهندسي ساختمان و مسكنپوشش موضوعي: طراحي و برنامه ريزي، معماري، ساختمان سازي، مهندسي سازه، ساخت و ساز صنعتي و تجاري و مسكوني، مهندسي شهري، پل و تونل و ...

اسلاید 199: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم مهندسي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي فيزيك، الكترونيك و رايانه (INSPEC)پوشش موضوعي: مهندسي برق، كنترل، مخابرات، هوش مصنوعي، ارتباطات، ارتباطات راه دور، رايانه، انرژي، فيزيك، انرژي هسته اي، نجوم، هادي ها، ابررسانه ها، ابزارهاي نوري، شبكه ها و تكنولوژي اطلاعات. اين پايگاه اصطلاحنامه پيوسته دارد.

اسلاید 200: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم مهندسي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي مهندسي مواد (METADEX)پوشش موضوعي: مهندسي متالوژي، مهندسي مواد و مواد شامل فلزات، پليمر و سراميك، آلياژها، متالورژي پودر، معدن.اين پايگاه اصطلاحنامه پيوسته دارد.

اسلاید 201: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم مهندسي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي فني و مهندسي (NTIS)پوشش موضوعي: مهندسي شهرسازي، علم مواد، مهندسي پزشكي، بيولوژي و ...

اسلاید 202: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم مهندسي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي انرژي هسته اي (INIS)پوشش موضوعي: انرژي هسته اي، سوخت هسته اي، راكتورها و ابزارآلات مربوط، علوم و تكنولوژي مهندسي و ... تهيه كننده : آژانس بين المللي انرژي هسته اي.

اسلاید 203: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم مهندسي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي مهندسي عمرانپوشش موضوعي: مهندسي شهرسازي، هوافضا، ساختمان، پل، بزرگراه، مهندسي سازه و هيدروليك، مهندسي زلزله، رايانه، مهندسي مواد، مديريت، مهندسي آب. اين پايگاه داراي اصطلاحنامه است.

اسلاید 204: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم مهندسي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي رايانهمنابع اطلاعاتي: اين پايگاه 260 مجله را پوشش مي دهد كه 240 عنوان را بصورت تمام متن ارائه مي نمايد.

اسلاید 205: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم مهندسي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي علوم پايهپوشش موضوعي: زمين شناسي شامل : ژئوفيزيك، ژئوشيمي، مهندسي زمين، محيط زيست، هيدرولوژي، اقيانوس شناسي.

اسلاید 206: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم مهندسي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي شيميپوشش موضوعي: شيمي، مهندسي شيمي، زيست شيمي، شيمي آلي، شيمي معدني، شيمي تجزيه، شيمي كاربردي و پتروشيمي. اين پايگاه داراي اصطلاحنامه است. معادل چاپي: چكيده نامها شيمي.

اسلاید 207: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم مهندسي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي زيست شناسيپوشش موضوعي: زيست شناسي، زيست شناسي هوا-فضا، شيمي حياتي و ...اين پايگاه داراي اصطلاحنامه است.تهيه كننده : BIOSIS

اسلاید 208: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم اجتماعي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي استنادي علوم اجتماعيپوشش موضوعي: آمار، ارتباطات، اقتصاد، باستان شناسي، زبان شناسي، تاريخ، بازرگاني، جغرافيا، جمعيت شناسي، روابط بين الملل، مطالعات خانواده و ...

اسلاید 209: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم اجتماعي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي علوم اجتماعي ويلسونپوشش موضوعي: تجارت، حقوق، جغرافيا، ارتباطات بين الملل، علوم سياسي، حقوق، روانشناسي، جامعه شناسي.اين پايگاه داراي اصطلاحنامه مي باشد.

اسلاید 210: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم اجتماعي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي جامعه شناسيپوشش موضوعي: انسان شناسي، رفتارشناسي، توسعه ارتباطات، برري هاي محيطي، ازدواج و خانواده و ...

اسلاید 211: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم اجتماعي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي روانشناسيپوشش موضوعي: روانشناسي، روانپزشكي، روان سنجي، عصب شناسي، نظام هاي ارتباطي، شخصيت، علوم اجتماعي، فرايندها و آثار اجتماعي، جرم شناسي و پزشكي. اين پايگاه اصطلاحنامه دارد.

اسلاید 212: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم اجتماعي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي جامعه شناسياين پايگاه بر روي لوح فشرده نوري با نام Psyclit توسط سيلور پلاتر ارائه مي شود. تفاوت Psyclit,PsycInfo در اين است كه در Psyclit پيشينه هاي مربوط به گزارشهاي فني و پايان نامه ها را كه در PsycInfo موجود مي باشد، شامل نمي شود.

اسلاید 213: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم اجتماعي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي جغرافياپوشش موضوعي: علوم زمين، جغرافيا، جغرافياي انساني، نقشه كشي و ... منابع اطلاعاتي : بيش از 3500 مجله و مقاله كنفرانسها، پايان نامه ها، نقشه ها و كتاب ها به 40 زبان دنيا.

اسلاید 214: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم اجتماعي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي بازرگاني و مديريتمنابع اطلاعاتي : اين پايگاه امكان دسترسي به بيش از 2000 مجله تجارت و مديريت از سراسر جهان و نيز امكان دسترسي به 550 مجله از 2000 مجله، به صورت تمام متن فراهم مي كند.

اسلاید 215: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم اجتماعي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي حسابداري و مالياتنوع اطلاعات: اطلاعات كتاب شناختي + چكيده و متن كامل مقالات.

اسلاید 216: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم اجتماعي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي حقوقمنابع اطلاعاتي : اين پايگاه، مرجعي اساسي است براي وكلا، دانشكده هاي حقوق و ساير افرادي كه به مباحث حقوقي نياز دارند.

اسلاید 217: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم اجتماعي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي اقتصادمنابع اطلاعاتي: خلاصه مقالات مجلات و مقالات ارائه شده در كنفرانس ها، پايان نامه ها و كتاب ها. اين پايگاه داراي اصطلاحنامه است.

اسلاید 218: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم اجتماعي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي آموزش و پرورش (ERIC)پوشش موضوعي: آموزش فني و حرفه اي، آموزش ابتدايي و پيش دبستاني، آموزش سالمندان، مديريت آموزشي و ... اين پايگاه داراي اصلاحنامه است.

اسلاید 219: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم اجتماعي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي چكيده هاي علوم كتابداري و اطلاع رساني (LISA)پوشش موضوعي: كتابداري، اطلاع رساني، ذخيره و بازيابي، منابع، ساختمان و تجهيزات، رسانه ها، خدمات فني، انتقال اطلاعات، پايگاه هاي اطلاعاتي، ارتباطات و تكنولوژي اطلاعات.

اسلاید 220: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم اجتماعي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي چكيده هاي علوم كتابداري و اطلاع رساني (LISA)پوشش زماني: 1969-نوع اطلاعات: اطلاعات كتاب شناختي + چكيده.منابع اطلاعاتي : ركورد اطلاعاتي از 500 مجله از 68 كشور به 20 زبان. اين پايگاه داراي اصطلاحنامه است. تهيه كننده : CSA

اسلاید 221: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم اجتماعي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي چكيده هاي علوم كتابداري و اطلاع رساني و فن آوري (ISTA)پوشش موضوعي: سيستم ها و سرويس هاي كتابخانه اي، ناشران الكترونيكي، اطلاعات صنعتي، جستجو و ابزارهاي جستجو، اطلاعات پيوسته و بازيابي پيوسته، اطلاع رساني، مديريت اطلاعات، ارتباطات، آرشيو، فهرست نويسي و چكيده نويسي.

اسلاید 222: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي علوم اجتماعي: عنوان : پايگاه اطلاعاتي تمام متن كتابداري و اطلاع رساني ويلسون منابع اطلاعاتي و پوشش موضوعي: اين پايگاه اطلاعات كتاب شناختي مقالات 200 مجله را ارائه مي كند كه از ميان اين 200 مجله، 91 عنوان آن به صورت تمام متن، ارائه مي شود. اين پايگاه داراي اصطلاحنامه است.

اسلاید 223: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي عمومي عنوان : پايگاه اطلاعاتي پايان نامه ها و رساله هاي دكتراپوشش موضوعي: علوم، مهندسي، پزشكي، كشاورزي، علوم انساني و اجتماعي.

اسلاید 224: پايگاه هاي اطلاعاتي تخصصيپايگاه هاي اطلاعاتي عمومي عنوان : پايگاه اطلاعاتي پايان نامه ها و رساله هاي دكتراامكان دسترسي به اطلاعات كتابشناختي و چكيده و 24 صفحه اول پايان نامه هاي 2 سال اخير از طريق نشاني زير، در اينترنت وجود دارد:http://www.lib.umi.c

اسلاید 225: پايگاه هاي اطلاعاتي فارسيپايگاه هاي اطلاعاتي نمايه (لوح فشرده نمايه)در واقع بانك اطلاعاتي نمايه، متن مقالات نشريات ادواري است كه در ابتدا (سال 1370) به صورت مجله منتشر مي شد و از سال 1376 به صورت بانك اطلاعاتي رايانه اي توسط دبيرخانه هيأت امناي كتابخانه هاي عمومي كشور طراحي شد.

اسلاید 226: ابزارهاي جستجوي رايگان تخصصيموتورهاي جستجوي تخصصي به دو گروه تقسيم مي شوند:موتورهاي جستجوي خدمات خاصموتورهاي جستجوي موضوعي خاص

اسلاید 227: ابزارهاي جستجوي رايگان تخصصيمجلات رايگان پزشكي (Free Medical Journals)http://www.freemedicaljournals.com/اين سايت راهنمايي است درباره مجلات رايگان تمام متن پزشكي موجود در اينترنت

اسلاید 228: ابزارهاي جستجوي رايگان تخصصيپروانه ثبت اختراعاتپايگاه تمام متن و تمام تصوير پروانه هاي ثبت اختراعاين سايت كليه اختراعات ثبت شده از سال 1975 به بعد را بصورت تمام متن و تمام تصوير به همراه جزئيات اختراع انجام شده ارائه مي دهد.

اسلاید 229: عوامل موثر در استفاده از پایگاههای اطلاعاتیعلی رغم مزایایی که در استفاده از پایگاههای اطلاعاتی وجود دارد، مشکلاتی هم بر سر راه کاربران موجود است. از جمله مشکلات موجود، استفاده از این پایگاهها و نحوه جستجو در آنهاست. چه برای کاربران و چه برای کتابداران.ضعف در به کارگیری عملگرهای بولی، و استفاده از کلیدواژه های نامناسب، ناتوانی در تجزیه و تحلیل نتایج به دست آمده، باعث دلسرد شدن کاربران در استفاده از پایگاههای اطلاعاتی می شود. اینها از جمله مشکلاتی است که کاربران با آنها مواجه هستند.

اسلاید 230: تسلط بر موضوع مورد جستجوآشنایی با نحوه جستجواستفاده از کلیدواژه مناسبانتخاب فیلدهای مناسب برای جستجوآشنایی با منطق جستجو در هر پایگاه اطلاعاتیدما و نور محیطهمکاری کتابدارانهزینه دریافتی در قبال جستجو در پایگاه اطلاعاتیپایین بودن سرعت سیستمضعف در استفاده از زبان انگلیسی آشنایی سخت افزاری و نرم افزاریکمبود ایستگاههای جستجو

اسلاید 231: اهميت دسترسي رايگان دسترسي رايگان به اطلاعات علمي، يك موضوع جنجال آفرين جهت بحث بين كتابداران، محققان و ناشران در اين چندسال اخير بوده است. از دسترسي رايگان تعاريف گوناگون و متفاوتي ارائه شده است.

اسلاید 232: Number of Iranian articles published in E-Print database during 2000-2007

اسلاید 233: Number of Iranian articles published in E-Print database during 2000-2007

اسلاید 234: Categorized by the year of publish and number of authors

اسلاید 235: Number of observe Iranian articlesCountries 71U.S.A48Australian 36Iran 35Europe 28Spain 26India 23U.K18Canada 9German 8Italy 4France 3China 3New Zeeland 3Japan 2Russian 2Hong Kong 2Ecuador 1Taiwan 1Korea 1Mexico 1Arabia Saudi 1Belgium

اسلاید 236:

اسلاید 237: Table 1: Total Number of Citations to Iranian English-Language OA Journals

اسلاید 238: معیارهای انتخاب مجلات الکترونیکی رایگانروزآمد بودن مجلهمشخص بودن نام نويسندگان مقالاتتمام متن بودن مقالاتداشتن عنوان مشخصمشخص بودن سال انتشاردارا بودن منابع و مآخذ براي مقالات مجلهداشتن بايگاني از شماره هاي پيشين مجلهدارا بودن فهرست مندرجات

اسلاید 239: معیارهای انتخاب مجلات الکترونیکی رایگاندارا بودن چكيده براي مقالات مجلهامكان جستجو درمجلهبارگذاري سريع مقالاتداوري شدن مقالاتانگليسي زبان بودن مقالاتعدم محدوديت دسترسي و استفاده به مكان خاصداشتن نشاني و دامنه مشخصامكان برقراري تماس با مجله ازطريق پست الكترونيكيمطابقت با نيازهاي آموزشي و پژوهشي دانشگاهامكان برقراري پيوندهاي مختلف به خصوص دربخش منابع و مآخذ مقالاتخدمات آگاهي رساني درزمينه روزآمدسازي مجلهداشتن هيأت تحريريه

اسلاید 240: معیارهای انتخاب مجلات الکترونیکی رایگانتعداد مقالات مندرج درمجلهناشر،سازمان يا مؤسسه پشتيباني كننده مجلهامكان برقراري تماس با نويسندگان مقالات ازطريق پست الكترونيكيدارابودن كليدواژه هاي اصلي براي هرمقالهنمايه و چكيده شدن مقالات درابزارهاي نمايه سازي و چكيده نويسي موجودتداوم و نظم انتشارمجلاتوجود اطلاعات درمورد نويسندگان مقالات و وابستگي آنانامكان ارسال نظرخواننده براي نويسنده

اسلاید 241: معیارهای انتخاب مجلات الکترونیکی رایگانامكان خدمات ترجمه به زبانهاي مختلفحضور درفهرستهاي الكترونيكي مهمحضوردرموتورهاي كاوشحق مؤلف و ايمني اطلاعاتدارابودن تيترهاي اصلي و فرعي و امكان بازگشت به صفحه اصليسبك نوشتاري مقالات و تناسب آنها با واژگان مخاطبمشخص بودن ميزان استنادها به مقالات مجلات الكترونيكيوجود فهرست موضوعي براي كليه مقالات مجلات الكترونيكيوجود مقالات نظري و كاربردي دركناريكديگر