آشنایی با معماری اسلامی

صفحه 1:
آشنایی با معماری اسلامی استاد ؛عراقی تهیه و کلقلیمءمسینکعیع ناد 

صفحه 2:
: هدف از معماری ا طراحى و ساخت يك بنا پاسخگویی به نیازها در یک بنا تزئینات زیبا در ساخت یک بنا : معماری ۳ عرصه دارد #لابینش؛ که شیوه های معماری را به وجود می آورد ۰ © ‏رن‎ ‎e e a 

صفحه 3:
: شش عنصر اصلی و پایه در معماری اسلامی 

صفحه 4:
.اولین بنایی که می توان به عنوان معماری اسلامی از آن یاد کرد» مسجدالنبی است :اصول حاکم بر معماری مسجد النبی #لجهت قبله بعنوان اصلی ترین محور در ساختمان مسجد لاتوجه به خودبسندگی « تامین مصالح بومی و همخوانی با بناهای اطراف الا عایت سلسله مراتب ( ورودی» صحن و شبستان) ‎4p 4a‏ اقلیم و شرایط محیطی القدرونكرايى ‏الإرهيز از بيهودكى ‏#لانيارش « استحكام بنا ‏#مردم واری « تناسبات انسانی ‎ ‎ ‎ 

صفحه 5:
:سیر تحول معماری مسجد در ایران .معماری مساجد ایرانی بعنوان الگویی برای کشورهای همجوار مطرح بوده است .مسجد فهرج اولین و تنهاترین مسجدی است که تا امروز باقی مانده است .پلان مسجد تاریخانه دامغان» عربی است. قوسها به شکل گهواره یا طاق آهنگ هستند. .در سه سمت حیاط هم ایوان وجود دارد مسجد جامع اردستان» اول شبستانی بود ولی بعدها با تخریب برخی از ستونهاء تبدیل به مسجد ایواندار شده است.() ایوانه) 

صفحه 6:
: فضاهای تشکیل دهنده یک مسجد جلوخان بيش طاق درگاه ‎jie‏ ‏دالان ‏سرویس بهداشتی و وضوخانه ‎ols!‏ ‏رواق ‏صحن ‏شبستان ‏گنبدخانه ‏محراب 

صفحه 7:
:اجرای قوس :عموما قوس هارا با استفاده از قالب یا ریسمان مى سازند به اين ترتیب که .الف) دیوار یا ستون یا پای قوس آماده می شود .ب) محور را با یک چوب یا لوله بلند درجای خود به اندازه مورد نظر مسنقر می نماین .ج) مرکز یا مراکز قوس را دقیقا معین کرده و بوسیله میخ ثابت می کنند د) قالب را از چوب یا گچ و به اندازه قوس در مقیاس یک در یک می سازند و در .اجرا مرتبا صحت عمل را با اين قالب می سنجند در هنگام کار در رسمی بندی و کاسه سازی و... وجود چنین قالبی بسیار ضروری ! چون نقاط اتصال قوسها به هم بر روی این قالب مشخص میشود و صحت عمل تضمین .می گردد ۰) رج به رج آجرچینی را توسط ریسمان که هم افقی و هم در جهت قوس می چرخد .ادامه می دهند 

صفحه 8:
اصول معماری ایرانی 

صفحه 9:
:اصول معماری ایرانی عم «مردم واری « تناسبات انسانی عم پرهیز از بیهودگی هم «نیارش « استحکام اتن خود بسندگی © درونكرايى 

صفحه 10:
:هوادم واری یعنی رعایت مقیاس انسان به عبارت دیگر طراحی بر اساس نیاز انسان بگونه ای که مساحت فضاها ضریبی از ابعاد انسانی بوده و یا در وپنجره ها باتوجه به ابعاد .و اندازه های انسانی ساخته شده باشد این تناسبات در تک تک عناصر و ارتفاع آنها رعایت می شود و به همین دلیل انسان» خیلی زود با معماری و عناصر ساختمان» انس می گیرد و دلبستگی پیدا .می کند 

صفحه 11:
سپر هیز از بیهودگی این اصل در معماری قبل از اسلام نیز وجود داشته است و پس از اسلام نیز .همواره مورد تائید و استفاده قرار گرفته است از آنجایی که هنر و زیبایی در معماری ایران پیوسته خریدار داشته است؛ لذا .به فراوانی از عناصر تزئینی استفاده شده است بطور مثال کاشی که در بسیاری از بناها بکار رفته است. البته اين عنصر نه .فقط برای زیبایی که دلایل دیگری در کاربرد آن وجود داشت 

صفحه 12:
نمونه های بسیار قدیمی کاشی را می توان در معبد چغازنبیل در 49 قرن قبل از میلاد و به رنگ آبی مشاهده کرد. این عنصر بدلیل مقاومتی که داشته است در مکانهایی که تماس زیادی با انسان داشته و در اثر سایش پس از مدتی از بین .می رفته انده بکار گرفته می شد .به جهت خشت خام» در برابر باران با آجر و یا کاشی از آن محافظت می شده است ام ادر با تا اکن چا ان و با صاستی ‎Fd)‏ می .پوشش رویین گنبدها نیز به همین دلیل از کاشی ساخته می شود وجود نقش و نگارهای مختلف( گل و بوته) از بروز شکاف و ترک جلوگیری .می کرده است 

صفحه 13:
كنيارش اين واژه که در معماری گذشته بکار می رفته است. به معنی مجموعه چیزهایی »که نگهدارنده ساختمان می باشد» گفته می شد. بعبارت دیگر نیارش شامل استاتي .علم ساختمان و شناخت مصالح می باشد معتاران آیر لقن لاه بر مر احی» ,مخاشبات ذقیق بقا ورب خوبی می داد و .پایداری یک بنا درعین حال زیبایی بعنوان یک شاخص مطرح بوده است 

صفحه 14:
.تامین مصالح از نزدیکترین مکان و با ارزان ترین قیمت را خودبسندگی می گویند ,بدین‌ترتیبکار با سرعتبیشتریلنجام می‌شد - .مصالح با طبیعتلطر لف همخولنیی_یشتر یدلشته لست. مرمتو تعمير بناها با توجه به دسترسىطظ بسه مصا 3 0 ی الج لصلی‌در تمامی‌دورم ظ - 

صفحه 15:
: دوونگرایی :در ساخت یک بنا و نحوه ارتباط آن با فضای خارج دو حالت پدید می آید الف) کوشک یا پاویون که به بنایی برونگرا مصطلح شده است. این نوع ساختمان مختص مناطق خوش آب و هوا و معتدل است. اطراف بنای برونگرا آزاد بوده و .از نور و هوای مطلوبی برخوردار می باشد ب) در بناهای درونگرا اندامهای ساختمان و دیوارهای خارجی ارتباط مستقیم بنا را با فضای خارجی قطع می کند و عنصری به نام حیاط تامین کننده نور وهوای طبیعی .می باشد. تنها فضای مرتبط با دنیای خارج هشتی است .هشت» به معناوییرون‌جسته و بیرون‌پریدم لست» 

صفحه 16:
شیوه های معماری ایرانی 0 پارسی : از زمان مادها تا حمله اسکندر ( 9 ق.م تا 9 ق.م) پارتی : بعد از حمله اسکندر با تاسیس اشکانیان تا اواخر ساسانیان ( تا قرن © و ©) _خرلسانی : بسعد از لسلام در لیران(زمان‌خسرو پسرویز) عم رازی : از لوایل قرن 6 تا حمله مغول ( قرن ۲ 40 ‏_آذری : از قرن ۵ تا قرن‎ ae اصفهانی : از قرن 00 تا قرن 9) هجری ل ‎Ga‏ اختلاط : از اواسط سلطنت ناصرالدین شاه تا اواسط پهلوی (رضا شاه) 

صفحه 17:
شيوه بارسى تساومیخ: اومیاکو سلسله مادها را در ‎ange SA pg Typ Bla‏ مادها در سلل550 ق.م منقرض‌می‌گردد. کاس 339 ويم سلاسلة رمه تایه آنها نقاط مثبتهر قوم را كرفته و آنرا تكميلكرهه و لستفادم مى' از اوراتورهاء مغمارى سنكى؛ از عيلافى هاء طاقها و تكنيكهائ بكار يفته در جغاينبيل! ياد گرفتند. بدين ترتيب بنياد شيوه معمارى يارسى ازهمان بناهاى ساده مناطق ‏ © غربهشلإغربىإيرلن نشاتكرفت 

صفحه 18:
ویژگیهای شیوه بارسی استفاده از سنگ های بریده و پاکتراش و صیقلی و مرغوب آماده کردن پای بست بنا با لاشه سنگ و احداث بنا بر روی سکو نهادن ستونها در حداکثر فاصله ممکن و با ارتفاع زیاد و آرایش سرستونها بشش سقف با فرسب « پل و تیر » و تیرچه های چوبی سخت و درودگری شده ساختن فرش کف با بهترین مصالح آرایش طارمی « نرده پله ». پلکانهای کوتاه و مالرو با نقشهای برجسته و کنگره ساختن دیوارهای جداکننده با خشت خام و آرایش داخلی آنها با رنگ و کاشی لعابدار ارتباط آشپزخانه با بنای اصلی توسط راهروهای پنهانی تعبیه سایه بان و آفتابگیر ضروری برای ساختمان 

صفحه 19:
8 8 8 8 8 8 8 معرفی‌سر ضواز نار : فش ‎eel neta‏ پاسارگاد - فارس کاخ آپادانای داریوش 7 شوش پل شهرستان 7 اصفهان کتیبه بیستون. - گرمانشاه گنجنامه - همدان آسیابهای شوشتر 7 خوزستان 

صفحه 20:
اين بنا به فرمان داريوش اول و در سال 518 ق.م در مرودشت و در دامنه كوه مبخرداء رحمعه بلسيارائزا مسري لسع بناشيه كار ساخت آن در طول حكومت يسر او خشايارشاه اول و نوه اش اردشير اول جمعا به مدت120 سالادلمه یافتو تا 200 سال(هورد لستفاده قرار كرفت وسعتساختمان135000 متر مربع و بسیر8 تا 18 متر از ک فدشلرتفاع دارد. 

صفحه 21:
تالا لصلیکاخ لپادلنا دارلی36 ستونسه قطر 2 متر و ایتفاع 20 ۱ در بااق‌ستونها گوهاینر پشتبسه هم‌قرار گرفته لند. پلکان ورودی 111 پله دارد که 69 متر طول. 0.38 متر عرض و 0.1 متر ارتفاع دایند. 

صفحه 22:
تخیوارها اد خشت بوکه که روغ آتها را با كاشى لعانتار من پوشاندنة .در ها و پنجره ها از چوب و با روکش سیم و زر می ساختند SSIS ga AG odd p/p Wy ‏پیرآمون ساختمانها ربا باغه هایی‎ 

صفحه 23:
لینک‌تیبه در کرمانشاه قرار دارد و متعلقیه دویم هخامنشیانلست برجسته.ای است که تصویر داریوش را ذر حالیکه 9 اسیر را نزد او آورده اند 

صفحه 24:
۰ از ماعمترین کسیدهای میجی است كدبوسيله:دازيوس :وتسرس ‎sa, Lee‏ دیکی از صخره:های کوه الوند کنده نشده است لبعاد آن1.5 در 2.5 مترلستو 30 سانتیمتر عمق‌دارد. 

صفحه 25:
عمر آنها 1200 سال است و تجلیگاه هنر ایرانیان در استفاده از نیروی آب است که در زیر شهر قرار گرفته لند. 

صفحه 26:
پل شهرستان - اصفهان هو هو و و و و و این پل با سنگ وملات ساروج ساخته شده است که پایه آن متعلق به هخامنشیان و قسمتهایف وقانیآنمتعلقیه دیاامه و سلاجقه لست 

صفحه 27:
قوم پرتوآ« پارت» یکی از شعب آریایبهاست که در کتیبه داریوش به آنها « پرتو» گفته اند که شامل خراسان فعلی؛ ماوراء النهر و افغانستان بوده است اين شيوه بعد از حمله اسكندر معمول شد و تا قرن 3و 4 هجرى أطمه حلشت 

صفحه 28:
تحمیل فرهنگ یونانی به مردم ایران ازدواج ده هزار سرباز یونانی با زنان ایرانی ازدواج اسکندر با 2 شاهزاده ایرانی سی‌هزار کودکلیرلنی‌زیر دستآنها کار کرهند. با اين حال ایرانیان فرهنگ غربی یونانی و همچنین شیوه معماری آنها را نپذیرفتند :که این 2 دلیل عمده داشت الف) در یونان سنگهای مرغوب و بدون رگه وجود داشت که ارتفاعشان زیاد بود ولئدر ليرلنجنين- نكهايىوجود ندلشتٍ ب) خوديستدكى وأستفاده او مسالع‌بوم آوردوعیم امکان تاني مطالع از دوزدییت. 

صفحه 29:
تنها بنایی که به شیوه یونانی در ایران ساخته شده است. معبد خورهه در نزدیکی شهر محلاسککه لشتباها آنرا آتشکدم میگ ویند: ستونهاین ی ونیکلستو لحتطلادر دورلن‌ساوکیان‌ساخته شده لست 

صفحه 30:
ویژکیهای شیوه پارتی ‎Ml‏ حداکثر استفاده از مصالح بوم آورد مثل سنگ لاشه. خشت خام يا پخته 8# استفاده بسیار خوب از تکنیک پیشرفته طاق و گنبد ‏لا تنوع طرح ها ‏8 شکوه و ارتفاع زیاد در بنا 

صفحه 31:
مسعرفی‌سر ضیاز قنار : اشکانیان ساسانیان 7 معبد آناهیتا در کنگاور ‎Ga‏ کلات نادری خراسان © تبه هكمتانه همدان 7 کاخ سروستان 7 فارس © ابیانه ‎Ga‏ تخت سلیمان ‎a‏ طاق بستان ‏9 قلعه فلک الافلاک ‏4 ایوان مدائن 

صفحه 32:
کاخ سروستان - کازرون ا بنادر د لحياط مركزىب زرك قرار ‎wb‏ ‏محل شیمنلتاقیستعربعیب | پوششگ نبدی‌که بر حیاط م رکزیلشرلفدارد. در سمتولس ش شیمرلٍتاقک شیده لوبه نام سفره خانه وجود دارد. در چیه شا یه و سرویسهدلشتیو لنبر قرار دارد. بدی و با مصالح و آجر و سقف سفره خانه طاق آ 

صفحه 33:
ليننا در عرلقولقعلست دو ویژگیسرجسته معمارعلٍ پولنیدر لین تا الف) استفاده از تناسبات طلایی ایرانی ۱ ) استفاده از مصالح معمولی یا مصالح خشتی و بوم آورد 

صفحه 34:
دور تا دور اين بتا حیاط بزرگی بوده و سه بنای مشابه در جبهه های دیگر اين بنا موجود بودم لست نمایآنرا گچ سفید کار کرده بودند که به آن« سپید دژ» می‌گفتند. در لحدلخطاق لصلینولع فرمها دیدم می‌شد و مصالع آن‌سنگلاشه و آجر لست همه جزئیات آن نشان دهنده این است که قبل از احداث. همه محاسبات استاتیکی Cail ead pled 

صفحه 35:
ات خورشید - کلات نادری شهر مرزی کلات در دامنه شمالی رشته کوه هزارمسجد واقع شده است که بعلت وضعیتدژگونه لی‌که دلشتمورد توجه سردارلنو جنگلورانسوده لست عمارت خورشید 12 اتاق دارد. ارتفاع آن 25 متر بود ولی بعلت خرابی طبقه سوم أوتقاعة 20 مت شيم لست مدورى دارد كه تركهايى شبيه نيم ستون (خيارى) دارد و تزئينات كجى و نسقاشودر آن‌دیده مىشود و نمائآنسنكمرمر لست ار 

صفحه 36:
شیوه خرا سا نی تساییخ: در سال 21 هجری سپاه اسلام در نهاوند بر ساسانیان غلبه می کنند و تا سال 132 هق در لیرلن‌حکوصتمیک نند . ‎5d.‏ غلفای:عباسی از سال 132 قا فرن 7 مجری دز ایزان عکشران بوده اد ‏پس از آنها سلسله طاهریان. صفاریان. علویان و سامانیان روی کار آمدند و در سال آخرین‌ساسله لیرپوید (سامانیر6 منقرض‌می‌شود ‎DOO‏ ‎ 

صفحه 37:
خراسان به عنوان قطب سیاسی 7 اقتصادی و فرهنگی. بستر پیدایش هنر و معماری لساهی‌در ‎cobb‏ با الهام از بینش اسلامی, تاکید بیشتری بر پرهیز از بیهودگی» خودبسندگی و اصول مردم واری‌می‌شود. نیارش دراین شیوه با شیوه پارتی تفاوت چندانی ندارد ولی ارتفاع کمتری درخراسانی متتامللست 

صفحه 38:
ویژگیهای شیوه خرا سا نی رعایت مقیاس انسانی (مردم واری) سادگی و پرهیز از بیهودگی انتتفاده از مسالج بوم آوزه بهره گیری از طاقها و قوسهای استوار و متنوع 

صفحه 39:
1 8 8 8 8 8 معرفی‌سر خیاز نار : مسجد جامع فهرج مسجد تاریخانه دامفان مسجد جامع اصفهان مسجد جامع نائین مسجد جامع اردستان مسجد جامع زواره 

صفحه 40:
| مسجد جامع فهرع لیرمسجد با طرح ساده خود اولیزیسجدیلسکه در لیرلن‌ساخته لست در لپرهسجد کنیکهایساختمانوو تزفیاتی|ستفانم شندم لست لين وج نی تسوسط لستك ميزنا ناخ و عرو 1ثل ‎tle‏ جد لست 

صفحه 41:
با توجه به طزح,معماری آن» مسلع است که‌با الگوی مساجةعربی ساخته شنده استت. طرح مسجد ساده و شبستانی با سه دهانه است که دهانه وسطی از دو دهانه مجاور بزرگتر ‎Cul‏ پسوشش»سجد نسیم گنبدیستو گچبری‌هایداسلرودر آن‌دیده می‌شود. ‎ape‏ آن‌در قرن3 یا 4 به نا احاق‌شده لست ‎۸ a ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 42:
مسجد تار یخانه دامضان تاریخ ساخنمسجد اولخر قرن2 و در ٌمان‌خاشتهارون) ارشید بوهم لست _ بلاق سجن یک محباط مویمی است که هی سس قیله* شمستان ود سه ضرف ان وزاق قرار دارد. ۰ فسيستان 3 تلقاقة عَرَعَبَئْو :7 تخانه ظوژنازست. ‎aa‏ 

صفحه 43:
که پس از خرابی» مناره جدید در جنب مسجد ساخته شده است که ارتفاع آن 60 متر و دارای 00 پله .است 

صفحه 44:
شیوه رازی تساییخ: این شیوه در دوران حکومت آل زیار. آل بویه. غزنویان. سلجوقیان لتابکانو خوارزم‌شاهیانمتدایل وده لسن اولیلقرن4 تاقرن7) 

صفحه 45:
ویژگیهای شیوه رازی 1# بناهای شبستانی مثل مسجد را با برداشتن ردیفهایی از ستونها به مساجد گنبدی و ليطزدار -بدیلمی‌کرهند. ساخت طاقها و گنبدهای پیشرفته و قوسهای تیزه دار ساخت گنبدهای دو پوسته و خاگی ( تخم مرغی) الستفاده إن خفت ای ‎by Seep Sek dy‏ کف موطوب: گره سازی با آجر و کاشی استفاده ازانواع گچبری مخصوصا گچبری معرق رنگی اخداث برخهانی آرامگاهی با مقاطع مریع» 8 ضلمی, دایره و 5 گوتشن 

صفحه 46:
1 8 8 8 8 8 مسعرفی‌سر ضیاز طنار : گنبد قابوس قسمتی از مسجد جامع زواره قسمتی از مسجد جامع اصفهان قسمتی از مسجد جامع اردستان كاروانسراى شرف © @ (tay ga pla ‏آرامكاة أميراسماغيل‎ e 

صفحه 47:
لیر در قرن4 در گنرگان‌ساخته شده لسنکه آرلمگام ق ابو ساب وشمگیر می‌باشد. ارتفاع آن 55 مثر است و حدود 10 شارت در ی زمیردارد. پوشش زير گنبد دو پوسته آن از نوی بیضی با خیز 5 7 فظ بلتدداسث كه بين دوديوسته آن «محفظه اى:مانيت صننوقجه موجود لست 

صفحه 48:
پ لاب نا دلیره لوب ا 10 پشتبند م ثلفواست لین با جر قرمز ساخته شده که لینکبه پنگقلع و طلادرآمده ! کتیبه لی‌که در آنلستبسنارا قصر معرفی‌کرده لست در درگاه آنن قشم قرنس‌دیده می‌شود که قدیمی‌ترینم قرنساست 

صفحه 49:
۱ لینبنا در نزدیکی‌سرخسلستکه می‌تولرآنرا موزد جر کاری‌دلنست چیدمان‌آجرها بسه چند دسته زیر تسقسیم میک نند: ساده - طرح های آجری - طرح های هندسی - کتیبه آجری - آجرهای تراشدار وک تسوا از ریما هلوس کلب وی شب سب +پوشش از نوع طاق آهنگ می باشد 

صفحه 50:


صفحه 51:
شیوه آذری تساییخ: این شیوه در زمان حمله چنگیزخان مغول. زمان حکومت ایلخانان و تيموريازمتناويوهه لست 

صفحه 52:
ویژگیهای شیوه آذری ساخت بنا با خشت خام و پخته و لاشه سنگ نماسازی الحاقی و روسازی با آجر یا اندود گچ کم شدن کاربرد آجر و جایگزین شدن سفال نقشین و کا انواع گره سازی با آجر و کاشی گل انداز و رگ چین در نماها گچبری و نقاشی روی گچ استفاده از انواع گنبد و طاق لعایدار 

صفحه 53:
18 8 118 8 8 8 8 8 1 معرفی‌سر خیاز نار : مجموعه حرم حضرت امام رضا (ع) مسجد علیشاه تبریز گنبد سرخ مراغه رصدخانه مراغه مجموعه سلطانیه مستجد كوهرشاد مشهد. مسجد كبود تبريز مناره جنبان پل خواجو @ مسجد کبیر یزد @ مجموعه ربع رشیدی 

صفحه 54:
مجموعه حرم حضرت امام رضا (ع) قسمت اعظم این مجموعه با شیوه های آذری و اصفهانی ساخته شده است که 30 سال پیش ازسازیک لی‌شده لست ۱ حرم مطهر بسنای‌چهار گوشیلستکه هر ضلع آن‌حدود 10 مترلست 

صفحه 55:
:این مجموعه شامل بناهای زیر است صحن عتیق ( حیاط سقاخانه) )/ حرم مطهر صحن جدید مسجد گوهرشاد مدرسه پریزاد بالاسر مدرسه موزه و کتابخانه آرامگاه شیخ بهایی دارالسیاده توحیدخانه گنبدخانه مدرسه میرزا جعفر مويه تفار ...كنيد حاتم خانى و 

صفحه 56:
این صحن به شکل مستطیل بوده و دارای 4 ایوان است که مزین به کاشی کاری گلدسته های طلا كه روی ایوان عباسی و ایوان جنوبی قراردارند ازآثار شاه طهماسب صفوولست طلا کاری ایوان جنوبی به فرمان نادرشاه افشار انجام شده به این دلیل به اين ایوان لین ادری‌می‌گویند. 

صفحه 57:
بجدید : لینسحرور نماف_تحملی‌خارقاجار طرح ویزی‌شده لست گنید ‎pile‏ خانین داخل آن با سنگ مرمر و کاشی معرق زینت یافته است و به بانىإزحاتم بيك- ونير شاه عباسامل” شهرتدارد. متسه وه رهز در قرن19 توسطقولم | لاین‌ش برازی‌ساخته شده لست .نقشه آن 4 ایوانه و درنمای آن از گره سازی استفاده شده است 8 لرلن2 مسفد کته ۶ وسط یتا نز اه تست مسجد گوهرشاد و مسجد کبود تبریز 

صفحه 58:
4 مسجد كبود يا عمارت مظفريه- فيروزه اسلام - با همت خاتون جان بيكم: همسر جهانشاء قرم قويوناو در سل[870 ساخته شدهم لست شبستانيزركلزبه شكلهربع بالضاخ 16.5 متر بوهم لست سردر مسجد در زمين مرتفعى قرارگرفته است که در دوکنار آن کاشی های فیروزه ای متصلسه بسایسه صورتمارپیج بالایفته لست نید قدیمی در زلزله سال 1193 فرو ریخت و گنبد جدید توسط استاد رضا به صورت دو پوسته میانتهی‌ساخته شد. 

صفحه 59:
شبوه اصفهانی تساويخ: المينشيوم از قرن10 تا 13 هجرىمتتداول وهم لست در لیردوره مدرسه سازیسه اوج خود می‌رسد. 

صفحه 60:
فضاهای تشکیل دهنده مدرسه cies ‏حیاطی چهارگوش و سرسبزبا حجره ها وایوانهایی در پیرامون. ساختار کلی مدارس‎ ‏لیرلنیرا تشکیلمی‌دهد. مکان‌دیسو بحندر لینها و پیشخونها بسوده لست‎ any ‏ووس‌سیرسه بوروو فا و3 قط بتکم ویو مجود شه لق‎ olla’ حجره ‎Jove‏ اسکان طلبه ها که معمولا دارای یک ایوانچه و یک پستو است و قسمت پایین به صوورتآشپزخانه و طبقه با لاب لعلسترلحتو مطالعه بودملست 

صفحه 61:
8 1 8 8 8 معرفی‌سر خیاز نار : مدرسه فخریه سبزوار مدرسه خان شیراز مدرسه چهارباغ اصفهان مدرسه آقا بزرگ کاشان مدرسه ابراهیم خان کرمان 

صفحه 62:
= این مدرسه توسط الله وردیخان ساخته شده که دو طبقه دارد و در آن از اعداد مخصوص لستفاده شدم لست مثلاك مديسيه خاطر 5 معصوم و 14 حجره بخاطر 14 معصوم دارد. 

صفحه 63:
در زمان‌شاه سلطان‌حسین‌صفوی‌ساخته شده لست سردر اصلی از خیابان چهارباغ عقب نشسته و درب دیگر در سمت شمال و در مجاور کاروانسرلی‌مادر شاه قرار دارد . گنبدخانه آن دارای گنبد خوش فرمی است که با نقوش اسلیمی به رنگهای زرد و سياه بر رووزمينه فيرويه رنكىة زيي زشدم لست 

صفحه 64:
معدم موه كدو انرو مون 

آشنایی با معماری اسالمی بهار92  :هدف از معماری طراحی و ساخت یک بنا پاسخگویی به نیازها در یک بنا تزئینات زیبا در ساخت یک بنا :معماری 3عرصه دارد .بینش ،که شیوه های معماری را به وجود می آورد علم و فن هنر  :شش عنصر اصلی و پایه در معماری اسالمی مسجد مناره مدرسه آرامگاه کاروانسرا کاخ .اولین بنایی که می توان به عنوان معماری اسالمی از آن یاد کرد ،مسجدالنبی است :اصول حاکم بر معماری مسجد النبی جهت قبله بعنوان اصلی ترین محور در ساختمان مسجد »توجه به خودبسندگی « تامین مصالح بومی و همخوانی با بناهای اطراف رعایت سلسله مراتب ( ورودی ،صحن و شبستان) توجه به اقلیم و شرایط محیطی درونگرایی پرهیز از بیهودگی »نیارش « استحکام بنا »مردم واری « تناسبات انسانی :سیر تحول معماری مسجد در ایران .معماری مساجد ایرانی بعنوان الگویی برای کشورهای همجوار مطرح بوده است .مسجد فهرج ،اولین و تنهاترین مسجدی است که تا امروز باقی مانده است .پالن مسجد تاریخانه دامغان ،عربی است .قوسها به شکل گهواره یا طاق آهنگ هستند .در سه سمت حیاط هم ایوان وجود دارد مسجد جامع اردستان ،اول شبستانی بود ولی بعدها با تخریب برخی از ستونها ،تبدیل به مسجد ایواندار شده است 4(.ایوانه)  :فضاهای تشکیل دهنده یک مسجد جلوخان پیش طاق درگاه هشتی داالن سرویس بهداشتی و وضوخانه ایوان رواق صحن شبستان گنبدخانه محراب :اجرای قوس :عموما قوس هارا با استفاده از قالب یا ریسمان می سازند به این ترتیب که .الف) دیوار یا ستون یا پای قوس آماده می شود .ب) محور را با یک چوب یا لوله بلند درجای خود به اندازه مورد نظر مستقر می نمایند .ج) مرکز یا مراکز قوس را دقیقا معین کرده و بوسیله میخ ثابت می کنند د) قالب را از چوب یا گچ و به اندازه قوس در مقیاس یک در یک می سازند و در حین .اجرا مرتبا صحت عمل را با این قالب می سنجند در هنگام کار در رسمی بندی و کاسه سازی و ...وجود چنین قالبی بسیار ضروری است چون نقاط اتصال قوسها به هم بر روی این قالب مشخص میشود و صحت عمل تضمین .می گردد ه) رج به رج آجرچینی را توسط ریسمان که هم افقی و هم در جهت قوس می چرخد .ادامه می دهند اصول معماری ایرانی :اصول معماری ایرانی »مردم واری « تناسبات انسانی پرهیز از بیهودگی »نیارش « استحکام خود بسندگی درونگرایی :مردم واری یعنی رعایت مقیاس انسان به عبارت دیگر طراحی بر اساس نیاز انسان بگونه ای که مساحت فضاها ضریبی از ابعاد انسانی بوده و یا در وپنجره ها باتوجه به ابعاد .و اندازه های انسانی ساخته شده باشد این تناسبات در تک تک عناصر و ارتفاع آنها رعایت می شود و به همین دلیل انسان ،خیلی زود با معماری و عناصر ساختمان ،انس می گیرد و دلبستگی پیدا .می کند  :پرهیز از بیهودگی این اصل در معماری قبل از اسالم نیز وجود داشته است و پس از اسالم نیز .همواره مورد تائید و استفاده قرار گرفته است از آنجایی که هنر و زیبایی در معماری ایران پیوسته خریدار داشته است ،لذا .به فراوانی از عناصر تزئینی استفاده شده است بطور مثال کاشی که در بسیاری از بناها بکار رفته است ،البته این عنصر نه .فقط برای زیبایی که دالیل دیگری در کاربرد آن وجود داشت نمونه های بسیار قدیمی کاشی را می توان در معبد چغازنبیل در 13قرن قبل از میالد و به رنگ آبی مشاهده کرد .این عنصر بدلیل مقاومتی که داشته است در مکانهایی که تماس زیادی با انسان داشته و در اثر سایش پس از مدتی از بین .می رفته اند ،بکار گرفته می شد .به جهت خشت خام ،در برابر باران با آجر و یا کاشی از آن محافظت می شده است .پوشش رویین گنبدها نیز به همین دلیل از کاشی ساخته می شود وجود نقش و نگارهای مختلف( گل و بوته) از بروز شکاف و ترک جلوگیری .می کرده است :نیارش این واژه که در معماری گذشته بکار می رفته است ،به معنی مجموعه چیزهایی ،که نگهدارنده ساختمان می باشد ،گفته می شد .بعبارت دیگر نیارش شامل استاتیک .علم ساختمان و شناخت مصالح می باشد معماران ایرانی عالوه بر طراحی ،محاسبات دقیق بنا را به خوبی می دانستند و .پایداری یک بنا درعین حال زیبایی بعنوان یک شاخص مطرح بوده است  :خودبسندگی .تامین مصالح از نزدیکترین مکان و با ارزان ترین قیمت را خودبسندگی می گویند .بQQQدینتQQQرتیبکQQQار بQQQا سQQرعتبQQQیشتریاQنجام QمیشQQد - .مصاQQلح بQQQا طبیعتاQطراQفهمخواQنیبQQQیشتریداQشته QاQست- مرمتو تQQQعمیر بQQQناها بQQQا تQQQوجه QبQQQه Qدسترسیها بQQQه QمصاQQلح اQصلیدر تQQQمامیدوره Qها - .میسر بوده است خودبسندگی = بوم آورد ،ایدری  :درونگرایی :در ساخت یک بنا و نحوه ارتباط آن با فضای خارج دو حالت پدید می آید الف) کوشک یا پاویون که به بنایی برونگرا مصطلح شده است .این نوع ساختمان مختص مناطق خوش آب و هوا و معتدل است .اطراف بنای برونگرا آزاد بوده و .از نور و هوای مطلوبی برخوردار می باشد ب) در بناهای درونگرا اندامهای ساختمان و دیوارهای خارجی ارتباط مستقیم بنا را با فضای خارجی قطع می کند و عنصری به نام حیاط تامین کننده نور وهوای طبیعی .می باشد .تنها فضای مرتبط با دنیای خارج هشتی است .هشت» بQQQه QمعنایبQQQیرونجسته Qو بQQQیرونپQQQریده QاQست« شیوه های معماری ایرانی پارسی :از زمان مادها تا حمله اسکندر ( 8ق.م تا 3ق.م) پارتی :بعد از حمله اسکندر با تاسیس اشکانیان تا اواخر ساسانیان ( تا قرن 2و )3 خQراQسانی :بQQQعQد از اQسالم Qدر اQیراQن(زمانخسرو پQQQرویز( رازی :از اQوایل قرن 4تا حمله مغول ( قرن )7 آذری :از قرن 7تا قرن 10 اصفهانی :از قرن 10تا قرن 13هجری اختالط :از اواسط سلطنت ناصرالدین شاه تا اواسط پهلوی (رضا شاه) شیوه پارسی ت??ار?ی?خ: اودیاکو س لسله مادها را در اوایلق رن 7ق.م ت شکیلم یدهد. مادها در س ا ل 550ق.م م نقرضم یگ ردد. ت ا س ا ل 330ق.م س لسله پ ارسها ت اسیسش د. آن ها ن قاط م ثبتهر ق وم را گ رفته و آنرا ت کمیلک رده و استفاده م یک ردند. از اوراتورها ،معماری سنگی ،از عیالمی ها ،طاقها و تکنیکهای بکار رفته در چغازن بیلرا ی اد گ رفتند. بدین ترتیب بنیاد شیوه معماری پارسی ازهمان بناهای ساده مناطق رفت ان ن شاتگ . غ ربوشما لغ رب یایر ، ویژگیهای شیوه پارسی استفاده از سنگ های بریده و پاکتراش و صیقلی و مرغوب آماده کردن پای بست بنا با الشه سنگ و احداث بنا بر روی سکو نهادن ستونها در حداکثر فاصله ممکن و با ارتفاع زیاد و آرایش سرستونها پوشش سقف با فرسب « پل و تیر » و تیرچه های چوبی سخت و درودگری شده ساختن فرش کف با بهترین مصالح آرایش طارمی « نرده پله » ،پلکانهای کوتاه و مالرو با نقشهای برجسته و کنگره ساختن دیوارهای جداکننده با خشت خام و آرایش داخلی آنها با رنگ و کاشی لعابدار ارتباط آشپزخانه با بنای اصلی توسط راهروهای پنهانی تعبیه سایه بان و آفتابگیر ضروری برای ساختمان م?عرف?یب??رخیاز آ?ثار : تخت جمشید – فارس پاسارگاد – فارس کاخ آپادانای داریوش – شوش پل شهرستان – اصفهان کتیبه بیستون – کرمانشاه گنجنامه – همدان آسیابهای شوشتر – خوزستان تخت جمشید این بنا به فرمان داریوش اول و در سال 518ق.م در مرودشت و در دامنه کوه ص خره ایرحمتک ه پ ارسیانآنرا م قدسم یدان ستند ،ب نا ش د. کار ساخت آن در طول حکومت پسر او خشایارشاه اول و نوه اش اردشیر اول جمعا رفت ب ه مدت 120س ا لادام ه ی افتو ت ا 200س ا لمورد استفاده ق رار گ . وسعتس اختمان 135000م تر مرب ع و ب ین 8ت ا 18م تر از ک فدشتارتفاع دارد. ت ا رال اصلیک اخ آپادانا دارای 36س تونب ه ق طر 2م تر و ارتفاع 20م تر م یب اشد. شت ه هم ق رار گ رفته اند. ب اوهای ر پ ن در ب ا الیس تون ها گ پلکان ورودی 111پله دارد که 6.9متر طول 0.38 ،متر عرض و 0.1متر ارتفاع دارند. .دیوارها از خشت بوده که روی آنها را با کاشی لعابدار می پوشاندند .در ها و پنجره ها از چوب و با روکش سیم و زر می ساختند .پیرامون ساختمانها را با باغچه هایی با نام پردیس زینت می دادند کتیبه بیستون است اینک تیبه در ک رمان شاه ق رار دارد و م تعلقب ه دوره هخام نشیان . ،نقش برجسته ای است که تصویر داریوش را در حالیکه 9اسیر را نزد او آورده اند ن شانم یدهد. گنجنامه همدان از شاخصترین کتیبه های میخی است که بوسیله داریوش و پسرش خشایار شاه بر .یکی از صخره های کوه الوند کنده شده است اب عاد آن 1.5در 2.5م تر استو 30س ان تیمتر ع مقدارد. آسیابهای شوشتر عمر آنها 1200سال است و تجلیگاه هنر ایرانیان در استفاده از نیروی آب است ک ه در زیر ش هر ق رار گ رفته اند. پل شهرستان – اصفهان این پل با سنگ ومالت ساروج ساخته شده است که پایه آن متعلق به هخامنشیان و است ق سمتهایف وقان یآنم تعلقب ه دیا لمه و س الجقه . شیوه پارتی ت??ار?ی?خ: قوم پارتوآ« پارت» یکی از شعب آریاییهاست که در کتیبه داریوش به آنها « پرتو» گفته اند که شامل خراسان فعلی ،ماوراء النهر و .افغانستان بوده است این شیوه بعد از حمله اسکندر معمول شد و تا قرن 3و 4هجری داشت . ادام ه تحمیل فرهنگ یونانی به مردم ایران ازدواج ده هزار سرباز یونانی با زنان ایرانی ازدواج اسکندر با 2شاهزاده ایرانی س یهزار ک ودکایران یزیر دستآن ها ک ار ک ردند. با این حال ایرانیان فرهنگ غربی یونانی و همچنین شیوه معماری آنها را نپذیرفتند :که این 2دلیل عمده داشت الف) در یونان سنگهای مرغوب و بدون رگه وجود داشت که ارتفاعشان زیاد بود اشت ولیدر ایرانچنینس نگهاییوجود ن د . ب) خودبسندگی و استفاده از مصالح بوم آورد و عدم امکان تامین مصالح از دوردست تنها بنایی که به شیوه یونانی در ایران ساخته شده است ،معبد خورهه در نزدیکی ش هر م حالتاستک ه اشتباها آنرا آتشکده م یگ ویند. است س تون هایآنی ون یکاستو احتما الدر دورانس لوکیانس اخته ش ده . ویژگیهای شیوه پارتی حداکثر استفاده از مصالح بوم آورد مثل سنگ الشه ،خشت خام یا پخته استفاده بسیار خوب از تکنیک پیشرفته طاق و گنبد تنوع طرح ها شکوه و ارتفاع زیاد در بنا م?عرف?یب??رخیاز آ?ثار : اشکانیان ساسانیان معبد آناهیتا در کنگاور کالت نادری خراسان تپه هگمتانه همدان کاخ سروستان – فارس ابیانه تخت سلیمان طاق بستان قلعه فلک االفالک ایوان مدائن کاخ سروستان – کازرون مرکزی زرگیق رار دارد. ب ب نا در دلحیاط شیمناتاقیاستمرب عیب ا پ وششگ نبدیک ه ب ر حیاط مرکزیاشرافدارد. ، حل م ن ای ه ن ام س فره خان ه وجود دارد. راست شیمناتاقک شیده ب در س مت ن رویس هداشتیو ان بار ق رار دارد. ب در جبهه ش ما ،لی حمام و س پوشش سقف نشیمن گنبدی و با مصالح سنگ و آجر و سقف سفره خانه طاق آهنگ است . ایوان مدائن یا طاق کسری است این نا در ع راقواقع . ب این نا: ی رجسته م عماریایران یدر ب دو ویژگ ب الف) استفاده از تناسبات طالیی ایرانی ب) استفاده از مصالح معمولی یا مصالح خشتی و بوم آورد دور تا دور این بنا حیاط بزرگی بوده و سه بنای مشابه در جبهه های دیگر این بنا است موجود ب وده . ن مایآنرا گ چ س فید ک ار ک رده ب ودند ک ه ب ه آن« س پید دژ» م یگ فتند. است در احداثط اقاصلیانواع ف رم ها دیده م یش د و م صا لح آنس نگال شه و آجر . همه جزئیات آن نشان دهنده این است که قبل از احداث ،همه محاسبات استاتیکی .انجام شده است عمارت خورشید – کالت نادری شهر مرزی کالت در دامنه شمالی رشته کوه هزارمسجد واقع شده است که بعلت است وضعیتدژگون ه ایک ه داشتمورد ت وجه س ردارانو جنگاورانب وده . عمارت خورشید 12اتاق دارد .ارتفاع آن 25متر بود ولی بعلت خرابی طبقه سوم است ارت فاعش 20م تر ش ده . برج مدوری دارد که ترکهایی شبیه نیم ستون (خیاری) دارد و تزئینات گچی و است ن قاشیدر آندیده م یش ود و ن مایآنس نگمرمر . شیوه خرا سا نی ت??ار?ی?خ: در سال 21هجری سپاه اسالم در نهاوند بر ساسانیان غلبه می کنند و تا سال 132 ه.ق در ایرانحکوم تم یک نند . .نیز خلفای عباسی از سال 132تا قرن 7هجری در ایران حکمران بوده اند پس از آنها سلسله طاهریان ،صفاریان ،علویان و سامانیان روی کار آمدند و در سال آخرینس لسله ایندوره (س امان یا )ن م نقرضم یش ود .389 خراسان به عنوان قطب سیاسی – اقتصادی و فرهنگی ،بستر پیدایش هنر و معماری است اسالم یدر ایران . با الهام از بینش اسالمی ،تاکید بیشتری بر پرهیز از بیهودگی ،خودبسندگی و اصول مردم واریم یش ود. نیارش دراین شیوه با شیوه پارتی تفاوت چندانی ندارد ولی ارتفاع کمتری درخراسانی است م تداول . ویژگیهای شیوه خرا سا نی رعایت مقیاس انسانی (مردم واری) سادگی و پرهیز از بیهودگی استفاده از مصالح بوم آورد بهره گیری از طاقها و قوسهای استوار و متنوع م?عرف?یب??رخیاز آ?ثار : مسجد جامع فهرج مسجد تاریخانه دامغان مسجد جامع اصفهان مسجد جامع نائین مسجد جامع اردستان مسجد جامع زواره مسجد جامع فهرج است اینم سجد ب ا ط رح س اده خود اولینم سجدیاستک ه در ایرانس اخته . است در اینم سجد ت کنیکهایس اختمان یو ت زئ یناتیاستفاده ش ده . است این نیت وسط استاد پ یرن یا ش ناخته و جزو آثار م لیث بتش ده . ب .با توجه به طرح معماری آن ،مسلم است که با الگوی مساجد عربی ساخته شده است طرح مسجد ساده و شبستانی با سه دهانه است که دهانه وسطی از دو دهانه مجاور .بزرگتر است پ وششم سجد ن یم گ نبدیاستو گ چبریهایدا لبریدر آندیده م یش ود. است م ناره آندر ق رن 3ی ا 4ب ه آنا لحاقش ده . مسجد تاریخانه دامغان است ت اریخ س اختم سجد اواخر ق رن 2و در زمانخ الفتهارونا لرشید ب وده . پالن مسجد یک حیاط مربعی است که در سمت قبله ،شبستان و در سه طرف آن رواق ق رار دارد. است ش بستان 3دهان ه ع رضیو 7دهان ه ط ولی . در س Qه QسQQمتحیاط یQQکردیفرواQققQQرار دارد. مناره قدیمی مسجد در داخل بنا با پالن مربعی بود که پس از خرابی ،مناره جدید در جنب مسجد ساخته شده است که ارتفاع آن 26متر و دارای 86پله .است شیوه رازی ت??ار?ی?خ: ،این شیوه در دوران حکومت آل زیار ،آل بویه ،غزنویان ،سلجوقیان اتاب کانو خوارزم شاهیانم تداولب وده است( اوایلق رن 4ت ا ق رن(7 ویژگیهای شیوه رازی بناهای شبستانی مثل مسجد را با برداشتن ردیفهایی از ستونها به مساجد گنبدی و ایواندار ت بدیلم یک ردند. ساخت طاقها و گنبدهای پیشرفته و قوسهای تیزه دار ساخت گنبدهای دو پوسته و خاگی ( تخم مرغی) استفاده از خشت های پخته کوچک و بزرگ و نازک مرغوب گره سازی با آجر و کاشی استفاده ازانواع گچبری مخصوصا گچبری معرق رنگی احداث برجهای آرامگاهی با مقاطع مربع 8 ،ضلعی ،دایره و 5گوش م?عرف?یب??رخیاز آ?ثار : گنبد قابوس قسمتی از مسجد جامع زواره قسمتی از مسجد جامع اصفهان قسمتی از مسجد جامع اردستان کاروانسرای شرف آرامگاه امیر اسماعیل سامانی در بخارا گنبد قابوس این نا در ق رن 4در گ رگانس اخته ش ده استک ه آرام گاه ق ابوساب نوشمگیر م یب اشد. ب ارتفاع آن 55متر است و حدود 10متر ریشه در زم یندارد. پوشش زیر گنبد دو پوسته آن از نوی بیضی با خیز بلند است که بین دو پوسته آن محفظه ای مانند است ص ندوقچه موجود . است ای ا 10پ شتبند م ثلثی . پ النب نا دایره ب است اینک ه رن گق لع و ط الدرآمده . ب این نا ب ا آجر ق رمز س اخته ش ده ک ه ب است است نا را ق صر م عرفیک رده . ک تیبه ایک ه در آن ب است در درگاه آنن قشم قرن سدیده م یش ود ک ه ق دیمیت رینم قرن س . کاروانسرای شرف ست این نا در ن زدیکیس رخساستک ه م یت وانآنرا موزه آجرکاریدان . ب چیدمانآجرها ب ه چند دسته زیر ت قسیم م یک نند: ساده -طرح های آجری -طرح های هندسی -کتیبه آجری -آجرهای تراشدار آب ارانب ه ی کان بار آبص ورتم یگ یرد. ت ام ینآبک اروان سرا از ط ریقهدایت ب .پوشش از نوع طاق آهنگ می باشد شیوه آذری ت??ار?ی?خ: این شیوه در زمان حمله چنگیزخان مغول ،زمان حکومت ایلخانان است و ت یموریانم تداولب وده . ویژگیهای شیوه آذری ساخت بنا با خشت خام و پخته و الشه سنگ نماسازی الحاقی و روسازی با آجر یا اندود گچ کم شدن کاربرد آجر و جایگزین شدن سفال نقشین و کاشی لعابدار انواع گره سازی با آجر و کاشی گل انداز و رگ چین در نماها گچبری و نقاشی روی گچ استفاده از انواع گنبد و طاق م?عرف?یب??رخیاز آ?ثار : مجموعه حرم حضرت امام رضا (ع) مسجد علیشاه تبریز گنبد سرخ مراغه رصدخانه مراغه مجموعه سلطانیه مسجد گوهرشاد مشهد مسجد کبود تبریز مناره جنبان پل خواجو مسجد کبیر یزد مجموعه ربع رشیدی مجموعه حرم حضرت امام رضا (ع) قسمت اعظم این مجموعه با شیوه های آذری و اصفهانی ساخته شده است که 30سال است یش ازسازیک لیش ده . ب پ است حرم م طهر ب نایچهار گ وشیاستک ه هر ض لع آنحدود 10م تر . :این مجموعه شامل بناهای زیر است صحن عتیق ( حیاط سقاخانه) حرم مطهر صحن جدید مسجد گوهرشاد مدرسه پریزاد باالسر مدرسه موزه و کتابخانه آرامگاه شیخ بهایی دارالسیاده توحیدخانه گنبدخانه مدرسه میرزا جعفر مدرسه مستشار ...گنبد حاتم خانی و ص حنع تیق: این صحن به شکل مستطیل بوده و دارای 4ایوان است که مزین به کاشی کاری م متازند. گلدسته های طال که روی ایوان عباسی و ایوان جنوبی قراردارند ازآثار شاه طهماسب است ص فوی . ،طال کاری ایوان جنوبی به فرمان نادرشاه افشار انجام شده به این دلیل به این ایوان ایوانن ادریم یگ ویند. ص حنجدید : است اینص حندر زمانف تحعلیخانق اجار ط رح ریزیش ده . گ نبد حاتم خان :ی داخل آن با سنگ مرمر و کاشی معرق زینت یافته است و ب ه ب ان یآنحات م ب یگ– وزیر ش اه ع باساول– ش هرتدارد. م سجد گ وهرشاد : است در ق رن 19ت وسط ق وام ا لدینش یرازیس اخته ش ده . .نقشه آن 4ایوانه و درنمای آن از گره سازی استفاده شده است است در ایران 2م سجد استک ه ت وسط زنانس اخته ش ده : مسجد گوهرشاد و مسجد کبود تبریز مسجد کبود تبریز مسجد کبود یا عمارت مظفریه -فیروزه اسالم – با همت خاتون جان بیگم ،همسر است جهانش اه ق ره ق ویون لو در س ا ل 870س اخته ش ده . است ش بستانب زرگآنب ه ش کلمرب ع ب ا اضالع 16.5م تر ب وده . سردر مسجد در زمین مرتفعی قرارگرفته است که در دوکنار آن کاشی های فیروزه ای است تصل ه ب نا ب ه ص ورتمارپیچ ب ا الرفته . م ب گنبد قدیمی در زلزله سال 1193فرو ریخت و گنبد جدید توسط استاد رضا به صورت دو پ وسته م یانت هیس اخته ش د. شیوه اصفهانی ت??ار?ی?خ: اینش یوه از ق رن 10ت ا 13هجریم تداولب وده است. ازی ه اوج خود م یرسد. در ایندوره مدرسه س ب فضاهای تشکیل دهنده مدرسه حیاط حیاطی چهارگوش و سرسبزبا حجره ها وایوانهایی در پیرامون ،ساختار کلی مدارس است ایران یرا ت شکیلم یدهد .م کاندرسو ب حثدر ایوان ها و پ یشخوان ها ب وده . مدرس است اغلب دارسف قط ی کمدرسوجود داشته . ف ضایدرسمدرسه و در م حجره محل اسکان طلبه ها که معموال دارای یک ایوانچه و یک پستو است و قسمت پایین است ب ه ص ورتآشپزخان ه و ط بقه ب ا الب رایاستراحتو م طا لعه ب وده . م?عرف?یب??رخیاز آ?ثار : مدرسه فخریه سبزوار مدرسه خان شیراز مدرسه چهارباغ اصفهان مدرسه آقا بزرگ کاشان مدرسه ابراهیم خان کرمان مدرسه خان شیراز ( مدرسه مالصدرا) این مدرسه توسط الله وردیخان ساخته شده که دو طبقه دارد و در آن از اعداد است م خصوصاستفاده ش ده . م ثال 5مدرسب ه خاطر 5م عصوم و 14حجره ب خاطر 14م عصوم دارد. مدرسه چهارباغ اصفهان است در زمانش اه س لطانحسینص فویس اخته ش ده . سردر اصلی از خیابان چهارباغ عقب نشسته و درب دیگر در سمت شمال و در م جاور ک اروان سرایمادر ش اه ق رار دارد . گنبدخانه آن دارای گنبد خوش فرمی است که با نقوش اسلیمی به رنگهای زرد و است س یاه ب ر رویزم ینه ف یروزه رن گیت زیینش ده . پايان