آلودگی بیولوژیکی آب

آلودگی بیولوژیکی آب

اسلاید 1: آلودگي بيولوژيكي آب عليرغم اينكه آلودگي ميكروبي آب ممكن است اتفاقي باشد ولي اكثراً آلودگي ها به دليل دفع فاضلابهاي خانگي،صنعتي و كشاورزي ميباشد. بطور كلي بين دسترسي به آب، ميزان مصرف سرانه و وضعيت بهداشتي جامعه ارتباط مستقيم وجود دارد. بنابراين با ارتقاء سطح بهداشت جامعه ، شيوع بيماريهاي عفوني و ميزان مرگ و مير كاهش مي يابد.

اسلاید 2: بيماري هاي مرتبط با آب Water Related Disease منظور از بيماريهاي مرتبط با آب بيماريهايي است كه به نحوي در ارتباط با آب يا آلودگيهاي موجود در آن مي باشد.

اسلاید 3: 1 – بيماري هاي منتقله از آب Water Borne Disease بيماري هاي منتقله از آب در واقع هنگامي رخ مي دهند كه عامل بيماريزا همراه آب به وسيله انسان آشاميده مي شود. مهمترين بيماريهاي منتقله ازآب عبارتند از : وبا ، حصبه، هپاتيت عفوني(A)، اسهال باسيلي و آميبي

اسلاید 4: بيماري هاي اين گروه داراي سير انتقال مدفوعي- دهاني ( Fecal- Oral ) مي باشند.اين بيماري ها از طريق خوردن آب يا غذاي آلوده ، تماس با شخص يا حيوان آلوده و تماس با آئروسل هاي حاوي ميكروارگانيسم انتقال مي يابند.نظير شيگلوزيس، وبا و ...جهت كنترل اين بيماري ها، روش هاي مختلف انتقال بايد مورد توجه باشد.تأمين آب آشاميدني سالماصلاح عادات مردمبهسازي محيط

اسلاید 5: در صورت بروز اپيدمي بيماري هاي منتقله از آب ، شيوع بيماري در همه سنين و همه طبقات اجتماع مشاهده مي شود.

اسلاید 6: 2 – بيماريهاي ناشي از عدم شستشوي كافي Water- Washed Disease منظور بيماريهايي است كه مصرف مقدار مناسبي از آب جهت مصارف بهداشتي و شستشو موجب كاهش شيوع آنها مي گردد نظير وبا، اسهال هاي باسيلي و تراخم در اين بيماري ها كميت آب مصرفي نسبت به كيفيت آن داراي اهميت بيشتري است. این دسته از بیماریها شامل بیماریهای داراي سير انتقال مدفوعي-دهاني و یا بیماریهائی است که به واسطه عدم دسترسی به آب کافی برای شستشو از یک فرد به فرد دیگر منتقل می شوند.

اسلاید 7: بيماري هاي ناشي از عدم شستشوي كافي به سه دسته كلي تقسيم مي شوند:عفونت هاي دستگاه گوارش: بيماري هاي اسهالي، وبا، حصبهعفونت هاي پوست و چشم: تراخم، عفونت هاي قارچي پوستبيماري هايي كه توسط شپش يا مايت منتقل مي شوند:تيفوس، تب راجعه

اسلاید 8: 3 – بيماري هايي كه آب در سيكل انتقال آنها نقش دارد. Water- Based Disease این بیماریها معمولاً به وسیله ارگانیسم های بیماریزائی که قسمتی از سيكل زندگی خود را در بدن موجودات آبزی می گذرانند منتقل می شود. نظير شيستوزوميازيس (حلزون) و دراكونتيازيس( سيكلوپس)

اسلاید 9: 4– بيماريهاي منتقله بوسيله حشرات ناقل مرتبط با آبInsect- Vector Disease بيماريهاي اين دسته به وسيله حشرات منتقل مي شوند.در اين حالت حشرات ممكن است يا در داخل آب تكثير و پرورش مي يابند(نظير مالاريا ، تب زرد، انكوسركيازيس) و يا در نزديكي منابع آب از ميزبانهاي انساني خونخواري مي كنند( نظير تريپانوزوميازيس يا بيماري خواب).

اسلاید 10: مكانيسم انتقال روش پيشگيري 1)بيماريهاي منتقله از آب (Water - borne)بهبود كيفيت آبهاي آشاميدني عدم استفاده از ديگر منابع آب غير بهداشتي حتي به طور موقت 2)بيماريهاي ناشي از عدم شستشوي كافي (Water-washed)افزايش كمي مقادير آب مصرفي بهبود شرايط دسترسي و قابل اعتماد و بهداشتي بودن آبهاي مورد مصرف در منازل ارتقاء سطح بهداشت جامعه بيماريهاي مرتبط با آب و روشهاي پيشگيري متناسب با آنها

اسلاید 11: 3) بيماريهايي كه آب در سيكل انتقال آنها نقش دارد (Water-based) كاهش تماس با آبهاي آلوده .كنترل جمعيت حلزونهاي آبزي كاهش آلودگي منابع آب سطحي با مدفوع4) بيماريهاي منتقله به وسيله حشرات ناقل مرتبط با آب (water-related insect vector)بهبود شرايط آبهاي سطحي .حذف جايگاههاي پرورش و تكثير حشرات كاهش ارتباط افراد با حايگاههاي پرورش و تكثير حشرات . استفاده از پشه بندهاي حفاظتي

اسلاید 12: موجودات مزاحمبرخي از موجودات مزاحم در آب آشاميدني ممكن است مشاهده شوند، كه از نظر بهداشت عمومي و بيماريزايي حائز اهميت نبوده ، اما به دليل ايجاد كدورت، طعم و بو در آب نامطلوب مي باشند.اين ارگانيسم ها از لحاظ زيبايي شناختي اعتراض آميز بوده و نشان دهنده تصفيه ناقص آب و وضعيت نادرست نگهداري از سيستم انتقال و توزيع آب است.

اسلاید 13: نظير:توده هاي سيانوباكترها و ساير جلبك هاي موجود در آب رودخانه، كه باعث اختلال در فرايند فيلتراسيون، ايجاد رنگ،طعم و بو و كدورت مي گردد.باكتري هاي آهن( بژياتوا، كرنوتريكس، لپتوتريكس)، در آبهاي حاوي آهن منجر به ايجاد رسوبات قرمز رنگ بر روي ديواره مخازن و لوله ها مي شوند.سخت پوستان و نماتودها ممكن است خود بيماريزا نباشند، ولي عوامل بيماريزا را در بدن خود جمع كرده، از اثر كلر جلوگيري كرده و يا ممكن است ميزبان واسط بيماريهايي نظير دراكونتيازيس باشند.

اسلاید 14: تفاوت عوامل ميكروبي بيماريزا با آلاينده هاي شيميايي آبعوامل ميكروبي بيماريزا بصورت مجزا و نامحلول مي باشند.عوامل ميكروبي بيماريزا بعضي مواقع به مواد جامد موجود در آب مي چسبند.در عوامل ميكروبي، در صورت بروز بيماري عامل بيماريزا در بدن ميزبان تكثير مي كند.احتمال بروز بيماري در عوامل ميكروبي به قدرت تهاجم و بيماريزايي آن ميكروارگانيسم و قدرت ايمني فرد بستگي دارد.برخلاف بسياري از عوامل شيميايي، واكنش دوز عوامل ميكروبي بيماريزا، تجمعي نيست.

اسلاید 15:

اسلاید 16: استفاده از ارگانيسم هاي شاخص جهت ارزيابي كيفيت ميكروبي آب عليرغم اينكه در حال حاضر تشخيص بسياري از ارگانيسم هاي بيماريزا در داخل آب مقدور است اما شناسايي و شمارش اين ارگانيسم ها كاري پيچيده و وقت گير است . بنابراين به علت مشكلات تكنيكي و كم بودن تعداد ارگانيسم هاي پاتوژن نسبت به ساير ميكروارگانيسم هاي آب ، از ارگانيسم هاي شاخص براي بررسي عملكرد فرايندهاي تصفيه آب و بطور غير مستقيم تشخيص سالم بودن آب آشاميدني استفاده مي شود.

اسلاید 17: بنابراين حضور ارگانيسم هاي شاخص درآب نشانگر آلودگي آب به فاضلاب و حضور ارگانيسم هاي بيماريزا در آب است و عدم حضور ارگانيسم شاخص به اين معني است كه آب عاري از ارگانيسم بيماريزا ميباشد.

اسلاید 18: انواع و تعداد ميكروارگانيزمهاي متداول در فاضلاب تصفيه نشده خانگيارگانيسمتراكم(تعداد در ميلي ليتر )كل كليفرم105 ـ 106كليفرم مدفوعي104 ـ 105استرپتوكوكهاي مدفوعي103 ـ 104كوكها روده‌اي102 ـ 103شيگلاموجودسالمونلا100 ـ 102پسودوموناس آئروژينوزا101 ـ 102

اسلاید 19: كلوستريديم پرفرنژنس101 ـ103ميكوباكتريوم توبركولوزيس101 ـ 103كيستهاي تك ياختهكيستهاي ژيارديا1-10 ـ 102كيستهاي (كريپتوسپروديوم)1-10 ـ 101تخمكهاي هلمينت2-10 ـ 101ويروس روده‌اي (آنتريك)101 ـ 102

اسلاید 20: خصوصيات ارگانیسم های شاخص شامل موارد زیر است:1ـ باید جزئی از فلور میکروبی روده یک انسان سالم باشند.2ـ برای پرسنل آزمایشگاه مخاطرات بهداشتی نداشته باشند و یا پاتوژن نباشند.3ـ جداسازی، تشخیص و شمارش آنها آسان باشد.4ـ بایستی در زمان حضور ارگانیسم­های بیماریزای مدفوعی و یا در زمانیکه حضور عوامل بیماری­زای مدفوعی قابل انتظار است در آب حضور داشته باشند.

اسلاید 21: 5ـ نسبت به شرایط محیط طبیعی مقاوم بوده و در برابر فرآیندهای تصفیة آب و فاضلاب دارای مقاومت معادل و یا بیشتر از عوامل بیماریزا باشند.6ـ نسبت به عوامل پاتوژن مورد نظر به تعداد بیشتری حضور داشته باشند.7- در زائدات مدفوعی انسان و حيوانات خونگرم به تعداد زیاد حضور داشته باشند.8ـ در محیط بیرون از روده قادر به رشد نباشد و سرعت مرگ آنها از ارگانیسم های بیماریزا کمتر باشد.

اسلاید 22:

اسلاید 23: مهمترين ارگانيسم هاي شاخص آلودگي مدفوعي آب عبارتند از:باكتري هاي گروه كليفرمكليفرم هاي مقاوم به حرارتاشرشيا كلياسترپتوكوك فكاليساسپور كلستريديوم هاي احياء كننده سولفيت

اسلاید 24: تشخيص علت آلودگي مدفوعيآلودگي با منشأ انسانيآلودگي ناشي از فضولات حيواني

اسلاید 25: ارگانيسم هاي شاخص مورد استفاده براي مصارف مختلف آبنوع مصرف آبارگانيسم شاخصآب آشاميدنيكل باكتري هاي كليفرمآب شيرين براي مصارف تفريحيكليفرم هاي مدفوعي، اشرشيا كلي، آنتروكوكسيآب شور براي مصارف تفريحي كل باكتري هاي كليفرم، كليفرم هاي مدفوعي، آنتروكوكسيمناطق پرورش صدفكل باكتري هاي كليفرم، كليفرم هاي مدفوعيآبياري و كشاورزيكل باكتري هاي كليفرمگندزدايي فاضلاب تصفيه شدهكل باكتري هاي كليفرم، كليفرم هاي مدفوعي

اسلاید 26: هرچند با توجه به معیارهای لازم برای انتخاب میکروارگانیسم شاخص گروه کلی فرم بیشترین تطابق را با معیارهای مورد نظر دارا هستند و به عنوان یک معیار قابل اطمینان برای تعیین کیفیت باکتریولوژیک آب آشامیدنی استفاده می شوند اما این گروه از باکتریها نیز در تعیین کیفیت آب با محدودیت هایی مواجه هستند که شامل موارد زیر است:

اسلاید 27: 1ـ این میکروارگانیسم ها در محیط های آبی می توانند رشد مجدد داشته باشند.2ـ قابلیت رشد مجدد در شبکه های توزیع آب آشامیدنی 3ـ تهدیدات و مخاطرات بهداشتی آب را مشخص نمی کنند.4ـ فقدان همبستگی میان کلی فرم ها و تعداد عوامل پاتوژن 5ـ ارتباطی با تعداد عوامل ویروسی و پروتوزآئی ندارند.6ـ ارائه نتایج مثبت و منفی نادرست و غیر واقعی