صفحه 1:
مرکز بهداشت شمال غرب تهران
واحد سلامت روانی اجتماعی و اعتیاد
کاهش آسیب
در گروههای پرخطر مصرف کننده مواد
شکان شاغل در مراکز جامع سلامت
۹٩/۵/۱۱۵/۴۳۸۸: مجوز
گروه هدف
سید محمود رضا موسوی
کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
MPH مدیریتو کنترلسوء مصرفمواد
صفحه 2:
عناصر اعتیاد
(Progression) <5. (1”
۲۲ اشتغال ذهنی 66۷۵0۵10۳3 ۳۳۵۵)
* ۲ فقدان کنترل تصور شده<]0 ۱095 ۴۵۲6۵۱۷۵۵
(control
* ۴) پایداری pt ple (Persistence عواقب منفی درازمدت
رفتار اعتیادی : وضعیت پیش رونده ای است که در آن فرد به طور
فزاینده ای وقت و انرژی صرف کرده و در نتیجه احساس عدم کنترل
مینمابد که تنها از طریق تکیه بر یک عامل بیرونی (دارو قدرت
برتر( میتواند بر آن فائق آید. این حالت علیرغم وجود عواقب منفى -
ادامه مى يابد. 000
صفحه 3:
پیوستار مصرف مواد
مصرف مخاطره آمیز
Hazardous Use
وابستگی مصرف آسیب رسان Harmful Use ۱
Dependence سوءمصرف ع5ناظم عدم مصرف
اعتیاد J Addiction ۱
—— ع
۱ ۲ J
t اختلال مصرف مواد
مصرف تفننی Substance Use
Recreational Use Disorders
صفحه 4:
ابوتاد | الگوی شکل گیری خطر پیش مصرفی تصادفات
سا 1 fal آی وی پرخاشگری
مشکلات قانونی
۱۳
صفحه 5:
تعریف و فلسفه کاهش آسیب
* کاهش آسیب به هر برنامه يا سیاستی اطلاق می گردد که برای کاهش
آسیب های مرتبط با مصرف مواد طراحی شده است. بدون این که هیچ
الزامی برای ترک مواد وجود داشته باشد.
* هدف برنامه های کاهش آسیب :
۱- پیشگیری یا کاهش پیامدهای منفی مصرف مواد در فرد و خانواده وی
۲ -بهبود کیفیت زندگی مصرف کنندگان مواد ( سلامت عمومی < سلامت
روان - اشتغال- مسکن و سرپناه )
* وجه تمایز : تحمل بیشتر نسبت به مصرف مواد و درصدد کاهش انگ
تفت مدان يوون
فلسفه كاهش آسيب عملكرايى و مراجع محور بودن
ا
صفحه 6:
***عمل گرایی به معنای پذیرش مصرف مواد در افراد . عدم انکار واقعیت و ايده آل كرايى
وبه تبع آن کاهش پیامدهای منفی آن و.
-رویکرد عملگرا نمی پرسد آیا رفتار موردنظر درست است یا غلط. خوب است یا بد و بیماری
استیا خیر, بلکهبه مدیریت آن پرداخته و اثربخشی لین اقدامات را بر اساس شاخص های روشن
و عينى. ارزیابی می کند.
۶ مراجع محوریبه معنای رویکردغیرقضایتی . تولّم با فهم. احترام و پذیرش
رفتارهای پُرخطر و آزادی انتخاب مصرف کننده اهمیت وهمچنین ارلئه خدمات به
همه مصرف کنندگان بدون تبعیض
در رویکرد کاهش آسیببه تصمیم گیری افراد جهت مصرف مواد ویا ادامه
مصرف احترام گذارده میشود و بر این باور است که ایشان باید به اندازه کسانی که
تصمیم های سالمتری co گیرندبه خدمات بهداشتی اجتماعی دسترسی داشته
باشند.
صفحه 7:
مرور اصول کاهش آسیب
* گروهی از افراد مواد مصرف می کنند و خواهند کرد.
* گروهی از افراد نمی خواهند مواد را کنار بگذارند.
به جاى تأكيد بر مصرف مواد باید به پیامدهای آن توجه داشت.
> هر مصرف کننده موادی باید امکان بهره مندی از خدمات کاهش آسیب را داشته باشد.
* ارائه خدمات بايد عاری از هرگونه قضاوت و آنگ زنی و تبعیضی باشد.
در ارائه خدمات باید به حقوق انسانی و حق انتخاب مصرف کننده مواد احترام گذاشت.
صفحه 8:
گروههای هدف
تمام مصرف کنندگان موادبه وییه مصرف کنندگان تزریق مواد و خانواده های آنانبه ویّه همسران گروه
هدف هستند .
گروههای خاص : در معرض آسیبهای بیشتری قرار دارند مانند: پناهندگان و مهاجران- افراد بیخانمان -
زندانیان -تن فروشان -مردانی که با مردان دیگر ارتباط جنسی دارند.
روش های شناسایی : غربالگری اولیه توسط کارشناسان مرلقب سلامت خانواده ابهورزان در قللب مراقبت
معمول یا فرصت طلبانه
غربالگری تکمیلی توسط کارشناسان سلامت روان در قالب مراقبت معمول یا فرصت طلبانه و سیستم ارجاع
غربالگری اولیه فرست طلبانه توسط پزشک
آموزش مراجعین مصرف کننده ماد برای ترغیب سایر مصرف کنندگان جهت مراجعهبه مرکز برای دریافت
مراقبتهای کاهش آسیب
صفحه 9:
فرآبند ارابه خدمات کاهش آسیب
* گام اول قرار دادن مراجع در یک وضعیت راحت و پاسخگوی به نیازهای فوری آنها
* گام دوم ارائه اطلاعات در مورد خدمات کاهش آسیب.
* گام سوم توضیح نقش مُراجع در تصمیم گیری.
* گام چهارم توضیح نقش خود به عنوان متخصص و پيشنهاددهنده.
* گام پنجم ارائه پيشنهادها و حمایت از مُراجع برای عمل کردن تصمیم خود.
صفحه 10:
1 00
مورس
زش راهبردی اساسی در روی رویکرد کاهش آسیب است. هدف از آموزش مصرف کنندگان مواد.ارئه
اطلاعات در مورد آسیبهای ناشی از مصرف مواد و متقاعد ساختن آنها برای تفییر الگوهای پرخطر مصرف
و انجام رفتارهای ایمن تر است
موضوعات آموزش در کاهش آسیب :
- کنار گذاشتن مصرف تزریقی - پیشگیری از بیش مصرفی مواد و نحوه برخورد با آن در سایرین
- استفاده از وسایل تزریق جدید - جایگزین کردن مواد پرخطر با مواد کم خطرتر
- روش تزريق ايمن تر - اتخاذ یک سبک زندگی سالم
- استفاده از كاندوم
صفحه 11:
»ممه تأكيد بر اهداف عملى كوتاه مدت مانند پیشگیری از اچ آی وی تا اهداف آرمانگرایانه
درازمدت مانند پرهیز از مواد
استفاده از تکنیک های آموزشی مناسب برای انتقال اطلاعات :
#پیامها روشن و واضح باشد. از لحاظ فرهنگی قابل پذیرش باشد.
زبان مورد استفاده : ساده و متناسب با متوسط تحصیلات گروههای مصرف کننده باشد.
جای ممکن از تصاهبر بیشتر از کلمات استفاده شود. از لحاظ محتوایی و
بصری جذاب باشد.
مشارکت دادن مصرف کنندگان فعلی با قبلی در طراحی. تولید و ارائه مواد آموزشی
ارائه اطلاعات و آموزشها در محیطهای مختلف و توسط رسانه های مختلف مانند
استفاده از پوسترها. خبرنامه هاء بروشورهاء فیلمها. پمفلتهاء کتابچه ها و یا درج پیامهای
کاهش آسیب روی سرنگها برای انتقال اطلاعات در مورد رفتارهای پرخطر و راههای پیشگیری
صفحه 12:
نمونه ای از پیامهای آموزش یک پوستر درموردتزریق ایمن تر
> هميشه از سرنگ و سوزن خودتان استفاده کنید.
* محل تزربق را مرتب تغییر دهید.
* محل تزريق را با ينبه و الكل تميز كنيد.
* مطمئن شوید که هوا در سرنگ وجود ندارد.
* پس از مصرف. سرنگ را در مکان امنی مثل سطل زباله بیندازید.
صفحه 13:
مداخلات کاهش آسیب: مداخلات جامع کاهش آسیب برای مصرف کننده مواد
یک ) اطلاع رسانی . آموزش و برقراری ارتباط
منظور آنچه که مرتبط با آسیب های مرتبط با مصرف مواد است. مهمترین نکته در اين میان آموزش و اطلاع رسانی
اج آى وى / ايدز است.
دو) برنامه سرنگ و سوزن
سه ) درمان نگهدارنده با داروهای آپیوبیدی
چهار) مشاوره و آزمایش اج آی وی
پنج ) درمان آنتی رتروویرال
شش) پیشگیری و درمان عفونتهای منتقله از راه جنسی
هفت ) برنامهکاندوم برای مصرف کنندگان مواد و شریک های جنسی آنها
هشت) پیشگیری, واکسیناسیون, تشخیص و درمان هپانیت های ویروسی
نه ) پیشگیری. تشخیص و درمان سل
صفحه 14:
آموزشهایسربوط بهلج آیهع( 1
* للف ) راههای انتقال ویروس: انتقال از طریق خون- انتقال از طریق ارتباط
جنسی - انتقال از مادر اج ی وی مثبت به جنین (در دوران بارداری) با
نوزاد (در حین زایمان يا با شیردهی)
ب) راه های عدم انتقال وبروس
پ) تفاوت اچ آی وی و ایدز
ت) مراحل مختلف عفونت
ث) اطلاع از وضعیت ایچ آی وی
ج) روشهای پیشگیری از اج آی وی
ج) آموزشهای مربوط به هپاتیت و روشهای پیشگیری از OF
ح) آموزشهای مربوط به سل
خ) آموزشهای مربوط به بیماریهای منتقله از راه جنسی
صفحه 15:
۲ برنامه سرنگ و سوزن
الف ) آموزش تزریق سالمتر
ب) ضدعفونی کردن وسایل تزریق
صفحه 16:
۳) درمان نگهدارنده با داروهای آپیوییدی
"یکی از مهمترین و موثرترین اقدامهای کاهش آسیب است که
باعث کاهش مصرف مواد غیرقانونی» کاهش رفتارهای پرخطر
مانند تزریق مواد. تزریق مشترک» کاهش جرم. ثبات عملکرد
اجتماعی و بهبود سلامت رولنی و جسمی میشود کسانی که
مواد رابه صورت تزریقی مصرف نموده و وابسته به مواد افیونی
هستند. گروه هدف اصلی درمان نگهدارنده با متادون هستند.
ee
صفحه 17:
aT * سب i
۴ مشاوره و آزمايش اچ آی وی
* انجام آزملیش اچ آی وی برای گروههای مختلف اجتماع لازم است تا موارد
مثبت هرچه سریعتر شناسایی شوند.
به لین ترتیب. افرادی که دارای آزملیش منفی هستند. ترغیب میشوند که
آنر منفى نكه دارند و افراد داری آزملیش مثبت. جهت استفاده زخدمات
>
درمان و مراقبت
می شوند.
هدف از انجام مشاوره. افزايش آگاهی مراجع به عفونت اچ آی وی و بیماری
ایدز و رفتارهای پرخطر. کاهش اضطراب با ارائه اطلاعات صحیح. کم به وی
برای تصمیم گیری و حملیت یلبی است مشاوره به بخش های
از آزمایش تقسیم می شود.
>
* مشاوره پیش از آزمایش - مشاوره پس از آزمایش
صفحه 18:
۵ درمان آنتی رتروویرال
پسیشگیروو دیمانعفونتهایمنتقله از یله جنسی(6
بسرنامه کساندوم بسولیمصرفکسنند گانمواد و شریکهایجنسآنها (7
۸) پیشگیری. واکسیناسیون. تشخیص و درمان هپاتیت های ویروسی
4( پیشگیری. تشخیص و درمان سل
صفحه 19:
ب )مداخلات کاهش آسیب برای خانواده مصرف کنندگان مواد
۴ آموزش روانشناختی
۲۲ آموزش خانواده در مورد کاهش آسیب
< ۳) بهبود سلامت روان و کیفیت زندگی اعضای خانواده
۳ آموزش رابطه جنس ایمن
* ۵) مشاوره برای خشونت خانگی
* ۶ آموزش فرزندپروری
صفحه 20:
ارجاع و پیگیری
* از آنجلیی که در اغلب مراکز مراقبتهای اولیه. طیف مداخلات کاهش آسیب محدود است.
ارجاع به به مراکز ارلیه دهنده خدمات کاهش آسیب و جایگاه های حمایتی یکی از
مهمترین اقداماتی است که بايد انجام دهید.
شما باید از قبل فهرستی از سازمان هایی را که خدمات مورد نظر را ارایه می دهند تهیه
كنيد تا بتوانید در مواقع نیاز ارجاع های لازم را انجام دهید.
ارجاع های لازم به جایگاههای زیر باید در نظر گرفته شود:
مراکز یا برنامه های کاهش آسیب و درمان اعتیاد شام مراکز کاهش آسیب. مراکز مشاوره
بیماریهای رفتاری, مراکزمشاوره زنان آسیب پذیر و مراکز درمان وابستگی به مواد افیونی با
داروهای آگو
جایگاههای درمان مشکلات طبی و روانپزشکی
مراکز ارایه دهنده حمایتهای اجتماعی. سرپناه و حرفه آموزی
صفحه 21:
صفحه 22:
صفحه 23:
صفحه 24:
صفحه 25:
صفحه 26:
صفحه 27:
صفحه 28:
صفحه 29:
صفحه 30: