صفحه 1:
آییننامه حفاظت فنی و بهداشت در کارهای کشاورزی مربوط به مصرف سموم دفع آفات نباتی
این آیین نامه مشتمل بر ۱۸ ماده به استناد مواد ۸۵ و ۸۶ قانون کار جمهوری اسلامی ایران در جلسه
مورخ ۱۶/۹/۱۳۷۲ شورای عالی حفاظت فنی مورد بررسی و تایید و در تاریخ ۱۸/۱/۱۳۷۳ به تصویب نهایی
وزیر کار و امور اجتماعی رسید.
صفحه 2:
آنیننامه حفاظت فنی و بهداشت در کارهای کشاورزی مربوط به مصرف سموم دفع آفات نباقی
صفحه 3:
فصل اول - هدف:
ماده :١ هدف از تدوين اين آبيننامه اجراى مفاد ماده ٠١ قانون کار کشاورزی در مورد آن عده از کارگران کشاورزی
موضوع مواد [ و ۲قانون فوق است که در کارهای مربوط به میارزه شیعیابی با آفات در مزارع باغات. انبارها و
.اماكن كشاورزى شرکت میکنند
صفحه 4:
فصل دوم - تعاریف و اصطلاحات:
ماده ۲: کارگز کشاورز سمپاش: منظور از کارگر کشاورز سمپاش در این آییننامه کارگری است که به هر عنوان به موجب قرار
داد کنبییا شفاهی دا کافرمالانماینده او نع نملید در مقابل دریافت حقوقیا مزد به یکمیا چند کار از کارهایی که به
مبارزه شیمیایی با آفات به وسیله سموم دفع آفات نبانی مربوط میشود و مستلزم نماس و سروكار داشتن مستقيم با
سهوم دقع آفات لباتیباشد مبادرت ورزد
lS LF ale سمپاشی کشاورزی:کارفرمایی سمباشی کشاورزی که به اختص ار کارفرما نامیده میشود از لحاظ اين
آییننامه هر شخص حقیقیبا حقوقی است که کارگر کشاورزی سمپاشی طبق قرار داد کار برای اوییا از طرف او در یک یا
جند شغل از مشاغل عربوط بهمبارزه شیمیایی با فات کارامیکند
تبصره - در صورتی که ععلیات مبارزه شینیایی با آفات توسط شرکتهای خصوصی دفع آفات موضوع ماده ۲۱ آییننامه
اجرایی قانون حفظ نباثاتانجامپذبرد شرکتهای مذکور از لحاظ این آبین نامه جانشین کارفرما محسوب شده و علاوه بر
رعایت مقررات مندرج در آیین امه اجراییقانون حفظثباتات مکلف به رعايت كليه مقرراتى شواهن د بود كدر اي
١ : آییننامه به عهده کارفرمای گشاورزی محول شده سك
ماده 6: آفات:منظور از آفات در اين آييننامه كليه موجودات زنده اي هستند كه در مزارع و باغات يا انبارها و اماكن كشاورزى
.به طور مستقيم با غير مستقيم موجب تقليل كمى و كيفى محصولات و فرأوردههاى كشاورزى ودامى مى شوند
:ماده 3: سموم دقع آفات نباتى
منظور از سعوم دقع آفات نبائی هرگونه مواد شیمیایی معدنییا لیمیا هورمولی ویابیولوژیک است کمبه تون با کاربرد آنبه
طور مستتيم وا شیر مستیم از زيان أثات زنه به محصولات و وهای مشاوزی و دمیجلوگیری کرام ا لمن را
توق با محدود نمود
ماده ۶ نبار سسم: به محلی گفته میشود که سسموم دفع آفات نباتی موضوع ماده ۵ بهمقدار کم بسا زیاد در آنجا نگاهداری
.مى شود
ماده ۷ وسایل آماده كردن سم: به وسائلى كفته مى شود كه سموم دفع آفات نباتی را توسط آن,با همدیگر یبا آبا واد بی
و یابا مواد غذایی جلب کننده أفات (طلععم) از قیل دنه pipet .شكر و غيره به نحوى مخلوط يا (مج اثر
قیق مینمایند تا آماده مصرف کردند آین وسایل میواند دستی با موتوری باش
صفحه 5:
فصل دوم - تعاریف و اصطلاحات:
ماده ۸: وسایل سمپاشی: بهکلیهوسائلی اطلاق میشود که با استفاده از آن بتوان سموم دفع آفات نباتى آماده رای مصرف
اعم oe Sul Sse oy Sey رسانده و أفات رابه تحوى در معرش أن قرار كاد. اين وسايل
شامل انواع محلول باشها وكرد باشهاى ساده و كوجى دستى تاسمبائنهاى يزرك مولورى و هوابيماه او
هلكو eb gas a so تحت فشا ای سل سل
. آبليكاتورهاى قرصي گذاری یا تزریتی ویا طعمه گذاری و نظلثر آن میباشد ( زها به محل ضد عفولى
ماده :٩ سمپاشی عبارت است از: کاربرد سموم دفع آفات نباتی آماده برای مصرف در محل قعالیت آفات مورد نظر و قرار
.دادن آفات در sv pp و
ماده ١ منظور ازاماكن كشاورزى هر نوع محوطه اى است كه در آن توعى از كارهاى كشاورزى اتجام يذيرد نظيير مزرعهر
بغ. ابار. آغل. اصطبل مرغدارى. زنبوردارى. مل برورش ماهى و غيره أبن أمائن مى تولند محصوربيا غير محصور و
يعسقف يا غير مسقف باشد آبنية مسكونى موجود در مزارع و باغات مشهول اين تعريف نمیباشت
هرنوع وسیله اطلاق فى شود كه با كازيرد آن يتوان هنكام كار از خطر تماس- سموم دقع آفاتماده!۱: وسایل حفاظتی به
عمل آورد نظیر کلا.عینک. دستکش. ماسک. چکمهنبلی با بدن وبا ورود آن به بدن کاست و با از آن معالعت به
.لباسهاى غيرقايل نفود أب و غيره
هاده 17: روشهاى حفاظتى به روش هابى كفتة مى شود که بارعایت آن بتوان خطر ورود سموم BLS GUT abo را به بدن شر
حين مص سرف لقليل داك ماد حوكت در بهت بشت به باد در موق محلول بأنى يسا تتظيم ارتقاع يزور در
.سمياشىهاى هوابى و نظائر آن
فاده 1۳: مسمومیت عبازت است از اختلالات موقتی یا دئمی فیزیولوژیک و پیوشیمیک که در نتيجه ورود سنم به بدن از
یک راه خاس با راهای معتلف به وجود س آید
عاده ؟1: كمك هاي اوليه عبارت است از اقدامات «ای است که به محض مشاهده علایم و آثار مسمومیت با استفاده
ابليد توسط افراد أكاه درمورد از وسايل.يا مواد وبيا روضهاى خاصي بر حسب مورد براى تقليل خطرننا رسيدن يزشى
epee La
صفحه 6:
فصل سوم - وظائف کارفرما:
ماده ۱۵: تهیه انبار سم متناسب با نوع سم و مقدار آن و شرایط نگاهداری با توجه به آب و هوای منطقه به عهده کارفرما
Sti.
تبصره ١ - انبا سم بايد خشك و خنك و قابل تهويه و دور از دسترس اطفال و حيوانات و اشخاص غير مجاز و جدا از
معل نگاهداری مواه غذای انسان ودام و بذر و سابرمولط کشاورزی با
تبصره ۲ - در صورتی که سموم مورد مصرف به مقداری باشد کمبه توان آن را در قفسهیا جعبه چوبی یا فلزی قفل دار
در جای مناسبی فوارتاد قفسه یا جعبه منکور به منز ابر سم لقی مشود و بلید روی آن وا ووی sod aie
,علايم خطر متاسب با تابلویی برای آکاهی دادن و رغایت احتیاطات Saif aad pV
تيصره 7 - در صورت تكاهدارى سموم قايل احتراق تأمين تسهيلات آنش نشائى متناسب بامقدار سم و حجم انبر ضرورى
ماده 12: تأمين سم يا سموم مورد مصرف به مقاییر مورد نیازبا توجه به توصیههای سازمان حفظ نباتات وزارت کشاورزی
۱ بخربسته بندیهای مصوب به عهده کارفرها است!
Wolk یی وسایل مقصوس آباده فردن سم سپ انوع سم و روش سعياشى وحجیر کر به عهمه ارفا موب
تبصره - وسایل مذکور فوق بلید کاملا سالم و بدون عيب بوده و در خلال كار نيز مرتباً از طرف كارفرما مورد بازديد قرار
.كدر لاع صورت مشاهده بروز تقس نسبت به رقع نقص يا تمويض وسیله معیوب افدام نماد
ماده 1۸ تأمین وضایل نعپاشنی از تظرنوع و تنداد آن متتاسبنبا نوع سمبروش سمپاشی حجم ونوع کار سمهاشی به هده
.کارقرما ماش
تیصو ۱ - منظور از نوع وسایل سمپاشی عبارت است از نع سمیاشنهایی که در ماده ۸ این آیبتامهبه آن آشاره شده
تبصره ۲ - منظور از نوع سم شكل فيزيكى آن در موقع مصرف مانند امولسسيون يودر. بودر قايل تعليق در آب
+سوسيانسيون.كرانول.قرص و حبه.كاز و نظائر أن مىباشد
صفحه 7:
فصل سوم - وظائف کارفرما:
ويا ( 0.ما)بيا حجم كم (نمحهحمدحح) تبصره - منظور از روش سمپاشی عبارت است از سمپاشی بهصورت عادی
.و همجنين سمباشى بوتدهاى كوتاه يا درختهای بلند وبا سطوح اماکن کشاورزی ( 01:0 ) حجم خیلی کم
تبصره ۴ - وسایل سعپاشی بايد كاملا سالم و يدون عيب بوده و در خلال كار نيز مرتباًاز طرف كارفرما مورد بازدييد
.قرار گیرد تا در صورت مشاهده بروز نقص نسبت به رفع نقص يا تعويض وسيله معيوب اقدام نمايد
.ماده 14: تأمين وسايل حفاظتى مندرج در ماده يازده متناسب با نوع سم و روش سمباشى به عهده كارفرما مىباشد
اتبصره - وسايل حفاظتى بليد سالم و بدون عيب و نقص يوده و مرتيا مورد بازبينى قرار كيرد تا در صورت يروز عيب
ونقص ويا بى اشر شدن مواد عمل كئنده موجود در قوطى فيلترماسكها نسبت به رفع نقص يا تعويض أن أقدام
شوگ
ماده ۲۰: تهیه و نصب علایم خطر برای توجه اشخاس-متناسب با نوع سم و طبق توصیههای سازمان حفظ نباتات
-درمزارع و باغات و امائن کشاورزی که سم پاشی میلوندبه عهنه کارفرما میباشد
.تبصره 1 - علایم فوق باید قبل از سمپاشی تصب و پس از رقع خطر برداشته شود
تبصره ۲ - تعداد علایم خطر بلید متناسببا وسعت مزرعه یا باغ با مکان کشاورزی سمپاشی شده باشد و در جاهایی
eas شود که توجه اشخاص راز زوابای مختلف جلب نماد
ماده۲۱:أمین وسایل و مود برای کمکهای ولیه و همچنین وصول اطلاع از روشهای مربوط به این کمکها و نحوه
بععالجات هندرج دز پزچسب نسم متنانتب با لوع سمی که مرف میشود به عهده کارفرما میباشد
تیصره ۱ - کارفرما مکلف است ام و نشانی و شماره تفن نزدیک ترین پزشک با درمنگه به محل سمپاشی را قبل از
شروع سم پاشی بدست آورده و در طول مدت سمياشى همراه داشته باشد تا در صورت لزوم برای برفراری تعاس
سر از آن استفاده نا
تبصره ۲ - تأمین امکانات حمل مسموم به نزدیکترین درمانگاهیا پزشک ویا آوردن پزشک به این مسموم به عهده
کارفرما میباشد
صفحه 8:
فصل سوم - وظائف کارفرما:
تبصره ۳ - دادن اطلاعات لازم درمورد مشخصات سم مصرفی و علایم مسمومیت و کمکهای اولیه و پادزهر مندرج در
.برچسب سم به پزشک معالج در صورت ضرورت به عهده کارفرما است
.ماده 1؟: تأمين دسترسى به بزشك براى انجام مقاصد زير به عهده كارفرما مىباشد
انجام معل ا دكيلنك شاور نوس ميا شر قبراز شروع به كار بلهوسلاستآنان يلى- 0
لتجام کار سسمپاشوط بو فاد ماده ٩۰ شانور آمیوچتهاعوو سب TF adn ay توت
لنجام معلینه ک رگرلنک شاورزیسمیاشدر صورنادامه کار سمپاشو پیش از سه ماه. رگولهی- 5
.نوه هتسه هر g tected Wat ra wage فاه 0ك
بلینه و معلاجه کایگولنک شور پاشدر بتبروز علایم: ینور خلالکار طبقمفاد. رد 6-۲
مادم ۱۳ بيخ امه لجرليرة انو رحفظ نباتات
لمنجام معلينه كل ركرلزك شاورنيى.
بولیشره
1 اجه lady بر گواهی- 6
روع مجدد كار شوه بویت تسبصره ۳ ماده ۲۴ لبینامه اجیلیوقانونهنظنباتات
تبضضزه - دز صورتی که کارگرا ان كشاورزى سمياش بيمه نباشند يا دسترسى به درمانكاه ها و ادارات بهدارى دولتى
میسر نباشد و به علت بروز مسمومیت مراجعه به پزشک خصوصی ضرورت پیدا کند هزینه خدمات درمانی مور
8 .نياز به عهده كارفرما خواهد بود
ماده 17: كارفرما مكلف است قبل از شروع عمليات سمياشى آموزشهاى لازم را به كاركران كشاورزى سمياش
.بدهد.آموزشهايى كه بايد به كاركران كشاورزى سمياش داده شود شامل موارد زير مى باشد
.ديجه سميّتسومورد حمل 0
يلمهائنفوذ سومورد عمليه yal و شتر دربايد رلد نفوضوكه باعشخطيلتهيشترى- ©
متسود
صفحه 9:
فصل سوم - وظائف کارفرما:
طرز آماده كرم نسم مورد عملوطرز لمستفادم از سعباش رشبا روشهاوص حيح سمباشيبا سومورد عملن خود - 9
شسستشو و ناف توسلیلماده کردزیسمو یسایس مپاشیو یسلیلجفائلتردر خلنمه کار هر رويد
,.نحوملستفامد از سلیلجفاظتیو ضرویتلستفاده صحی از فد e
دحتیاطلتیک ه بساید از لبتدلیب_ از کر تههایسمت_النتهایع ملس میا شیب ولیجلوگیرواز خط 9
ود
+عاشمیکسه در صویته روز مسمومیتمکلستدر شخصمسبوم ظاهر شود - 6
لمقلملتوكه بايد به عنولنكمكفائاوليه در صويتمشاهده علايم مسعوميتهر مورد شخ صمسموم به عمل يد - 7۳
تبصره ١ - سطح اين آموزشها بليد حداقل در حد مطالب مندرج در برجسب مصوب سم مورد عمل باشد از نشريات سازمان
.حفظ نبانات نيز مى توآن در زمينههاى فوق براى آموزش بيشتر استفاده نمود
تبصره ۲ - کارفرما میتولند در صورت نیا 9 مکان علاوه بر آموزش شفاهى يك نسخه كتبى از مفاد مطللبى كه آموزش داده
نیز به هر کارگر کشاورزی سمپاش بدهد
نملید پرایانجام این نظارت لازم است نظارت سمپاشی سمپاشی پر کلیهععلیات است در طول مدت ماد ۲۴:کرفرما مکلف
کارفرما در طول مدت سمباشی برای مراجعات ضروری یک نسخه از آين آبینناه و یک نسخه از برچسب سم مورد عمل و
:در صورت آمکان ساير نشريات مربوط به آن را همراهداشته باشد. هدف از این رت موارد زب میباشف
.حصواإطميازاز سللمو قلبلاستفاده بوم زوسلي ماده كرد نمو وسليلسعباشىو وسلي لحفاظتى- 0
-حصوللطمیناناز آمادد کرشنصسحیح سمو يعلتووشصحيح سمياشيو لمستفاهه صحيح از وسلي لحفاظتى- ©
.حصوإطميئاراز نظلفتو شستشوووسلي مادم كردن سمو وسليلسعياشىو وسليلحفاظتدر خلتمه كار هر روز - ©
حصولاطميئازاز دفرظروفسودر جاوصحيح يااز بين رهن آنه نحو صحيحو ييختر]بفستشووهسلي ل ماده - ©
.كرمزسمو وسليلسمباشودر جليوكهليجاد خطر میسن
لمطمياراز سلاضتك ل كيلنك شاورزیسمپاشدر طولمد تسمپاشیو لنجامبسه موقع کسمکهوملیه ومیل 9
.پسزشکدر صویتتبسروز مسمومیت
صفحه 10:
فصل جهارم - وظائف كاركر کشاورزی سمپاشی:
ماده ۲۵: کارگر کشاورزی سمپاشی مکلف است به آموزشهایی که توسط کارفرما داده میشود توجه تعلید و آگر مطالب
آموزش داده شده را به طور کامل و صحیح درک نکند و با در نحوء اجرای آن بهام داشته باشد درباره لن سوال
کرده و تا روشن شدن مطلب و رفع ابهام موضوع را پیگیری نماید
.ماده ۲۶: کارگر کشاورزی سمپاش مکلف است برای آماده نمودن سم مطابق آموزشهای داده شده عمل ثماید
.ماده ۲۷: کارگر کشاورزی سمپاش باید عمل سمپاشی رایه ترتیبی که آموزش داده شده انجام دهد
oale, ۲۸: کار گر کشاورزی سمپاش باید از وسایل حفاظتی به ترتیبی که آموزش داده شده است استفاده نماید
ماده ۲۹:کارگر کشاورزی سمباش بلید وسایل آماده کردن سم و وسایل سمپاشی و وسایل حفاظتی را پسپ از خاتمه کار
هر روز طبق آموزشهایی که داده شده شستشو و نظافت نموده و هر کدام را درجای مخصوص خود فرار دهد و يس
از آن نسبت به شستشو و تظافت و تعویض Gold خود اقدام نمايك
ماده ۳۰:کارگر کشاورزی سمپاش مکلف است به محض پروز هرگونهنقصییا خرابی در هر یک از وسایل آماده کردن سم
.یا وسایل سمپاشی و یا وسایل حفاظتی فورا مراتب را برای رفع نقص و خرابی به کارفرما اطلاع دهد
ماده ۳۱: کارگر کشاورزی سعباش مکلف است به محض مشاهده علایم مسمومیت در خود و با هر یک از کارگران
کشاورزی سمپاش دیگر ضمن اطلاع فوری به کارقرما جهت تأمین معالجات پزشکی تسبث به انجام کمکهای اولیه
.ای که آموزش آن را دیده است اقدام نماید
شده از ابتدای شروع کار هسر روز تساماده۳۲؛کارگرکشاورزی سمپاش باید کلیه احتیاطاتی را که به او آموزش داده
شستشو و نظافت شخص خود پس از خاتمه کار هر روز رعایت نمایث
باشدبا استناد ماده ۰ماده ۳۳ لين آبين نلمه مشتل بر مقدمه. ۴ فصل, ۳۳ ماده.۱۶ بند. ۱۸ تیصره وبیک پیوست مٍ
و بند یک ماده TY قانون کار کشاورزی تدوین و مرحله مورخ ۳/۳/۱۳۶۲ به تصویب نهایی شورای عالي کار
.کشاورزی رسید و قابل اجراء است