صفحه 1:
صفحه 2:
صفحه 3:
صفحه 4:
صفحه 5:
\
پس از تابش شدید اشعه به
۱
صفحه 6:
Pay ا ey
از گذشت چند روز تا یک هفته از بین خواهد رفت .اگر بتوان 5
سیب دیدگی تصتكاء گوارش نجات داد نمی توان وی را از 7
صفحه 7:
Se BRT. رز کر
کزگ صدمه وارد خواهد شد .در اين میزان پرتو گیری تقریبا دستگاه
Sas» aS Ie CSTE Ende Moe (on 9
Peer See ane ner ۱
صفحه 8:
ee wre DE Sere bee gave)
رن و ۱
و ظهور علائم آنها فاصله زمانی قابل توجهی وجود دارد. 5
صفحه 9:
صفحه 10:
صفحه 11:
سرطان زائى اشعه يونيزان خيلى
شد. تعیین رابطه بین دز و وقوع
باشد . به هر حال مواردی از سرطان
صفحه 12:
0 520000ظ ورانوم می ساخته
»همجنين در بيمارانى كه بأ كلريد راديوم درمان مى شده
Pe, ee cate 0
(Gere toy Dota!) rete eek mete Reon
مكرطان در كودكانى كه قبل از تولد مورد تابش واقع مى شوند.
صفحه 13:
صفحه 14:
i LGR... UP ۲
ده به دنیا بیاید ویا پس از تولد بمیرد .تحقیقات نشان می دهد که
ی سا
صفحه 15:
صفحه 16:
بلول های جنسی پس از تولید مراحل م
oe »که در طی اين مراحل تحت تاثیر
صفحه 17:
حداقل ۳
نسل بشر همواره در معرض تابش اشعه بوده است قبل از كشف موارد
و اشعه ايكس ءاساسا دز دريافتى به وسيله بشر منحصر به اشعه
طبیعت بوده که به صورت طبیعی در همه جا وجود دارد. ولی بعدها
(ومواد رادیواکتیو وسپس تولید مصنوعی مواد رادیو اکتیو
اى سريع آنها »بشر را در معرض اين كونه يرتو ها كه در واقع
قرار داده است.
صفحه 18:
صفحه 19:
صفحه 20:
یک بخش رادیولوژی یا رادیو تراپی مه
اده شود . بنابراین باید جهت رسیدن به <
ی را برای اين منظور در نظر
<6- رعایت مقررات ایمنی مناسب
صفحه 21:
اثرات بیولوژیکی پرتوهای یونساز
اثر اشعه روی تمام بدن
تاثیر اشعه بر روی ارگان های مختلف بدن و به طور کلی همه
بدن را می توان در سه بخش بررسی نمود :
-1اثرات شدید که عمدتا مربوط به جذب دزهای باال در زمان کم
می باشد
-2اثرات طوالنی مدت که مربوط به دز های کم می باشد
-3اثرات ژنتیکی
اثر بر سیستم خون ساز
سیستم خونساز شامل مغز استخوان ،سیستم گردش خون وبافت های لنفاوی
مثل تیموس ،غدد لنفاوی و طحال می باشد.
پس از تابش شدید اشعه به بدن مهمترین اثرات قابل مشاهده عبارتند از :
اثر برسیستم خونساز اثر بر سیستم گوارشی تاثیر بر سیستم اعصاب مرکزیعالئم و عوارض شدید اشعه می نامند.
بعضی از این عوارض شامل بی اشتهایی ،سرگیجه ،اسهال ،بی حالی ،
عرق زیاد ....می باشند.
اثراتی که در طوالنی مدت ظاهر می شوند عبارتند از :
تب ،بی حالی ،خستگی ،ضعف ،کاهش وزن ،اسهال ،عفونت،خونریزی
،لرزشدید .......
اثر بر سیستم گوارش
معموال در پرتو گیری بیش از 1000راد ،صدمه به سلول های پوشش
دستگاه گوارش مشاهده می شود .عالئم این ضایعه شامل تغییرات
خونی ،اسهال شدید ،استفراغ ،کاهش وزن و عفونت داخلی است .به طوری
شخص پس از گذشت چند روز تا یک هفته از بین خواهد رفت .اگر بتوان
شخصی را از آسیب دیدگی دستگاه گوارش نجات داد نمی توان وی را از
آسیب سیستم خون ساز نجات داد .
اثر بر سیستم اعصاب مرکزی
معموال در پرتو گیری بیش از 1500تا 2000راد ،به سیستم اعصاب
مرکزی صدمه وارد خواهد شد .در این میزان پرتو گیری تقریبا دستگاه
های بدن آسیب می بینند ولی زمان بروز برای عالئم آنها کافی نیست .
عالئم این ضایعه تشنج ،اغماء و بیهوشی است و مرگ در عرض چند
ساعت تا یک روز بروز خواهد کرد.
اثرات دیررس (تاخیری ) اشعه
تصور می شود که اثرات زود رس اشعه عمدتا به خاطر کشته شدن سلول ها
در اثر تابش حاصل می شود .در حالی که اثرات دیررس اشعه ناشی از
آسیب هایی است که ترمیم نشده اند و در ضمن سلول زنده مانده است .این
اثرات عمدتا در اثر دز های پایین ایجاد می شود .در این گونه اثرات معموال
بین زمان تابش و ظهور عالئم آنها فاصله زمانی قابل توجهی وجود دارد.
کاهش نامحسوس عمر
نتایج حاصله از تحقیقات متعدد محققین نشان داده که تابش اشعه به
موجودات اگر نتواند موجب ظهور عالئم حاد شود ،می توان موجب
کوتاهی عمر گردد .این پدیده عمدتا در اثر ظهور سرطان باشد .
اثرات دیررس را می توان به پنج دسته تقسیم نمود که عبارتند از :
-1کاهش نامحسوس عمر
-2وقوع سرطان
-3کاتاراکت
-4صدمات جنینی
-5اثرات ژنتیکی
وقوع سرطان
خاصیت سرطان زائی اشعه یونیزان خیلی زود پس از کشف این پرتو ها
شناخته شد .تعیین رابطه بین دز و وقوع سرطان در انسان به سادگی امکان
پذیر نمی باشد .به هر حال مواردی از سرطان در طول زمان های بسیار
طوالنی مشاهده شده اند ودر نتیجه خاصیت سرطان زائی اشعه در انسان ها به
اثبات رسیده است.
بعضی از این تجربیات روی انسان را می توان به این شرح ذکر کرد :
-1سرطان ریه در معدنچیان اورانیوم
-2تومورهای استخوان در کسانی که صفحات شب نما با اورانیوم می ساخته
اند ،همچنین در بیمارانی که با کلرید رادیوم درمان می شده اند .
-3سرطان پوست در رادیولوژیست ها و فیزیکدان هایی که با مواد رادیو اکتیو کار
می کرده اند .
-4بازماندگان حمالت بمب اتمی در هیروشیما و ناکازاکی
-5تجربیات رادیولوژیست ها (لوسمی)
-6کودکانی که با اشعه ،تیموس آنها درمان می شده است (وقوع سرطان تیروئید )
-7افزایش وقوع سرطان در کودکانی که قبل از تولد مورد تابش واقع می شوند.
آب مروارید
آب مروارید عارضه ای است که در عدسی چشم ایجاد می شود وبا ازبین رفتن
شفافیت عدسی ،بینایی شخص به خطر می افتد.
صدمات جنینی
تابش در حدود 4گری در صورتی که قبل از چهارمین ماه حاملگی باشد ،
منجر به مرگ جنین می گردد و چنانچه در دومین ماه حاملگی باشد کمتر به
مرگ منجر به مرگ شده بلکه تولید ضایعات شدید می کند که ممکن است یا
کودک مرده به دنیا بیاید ویا پس از تولد بمیرد .تحقیقات نشان می دهد که
رشد سلولی پس از تابش به طور غیر عادی در جنین تسریع می شود سیستم
گردش خون ،دستگاه گوارش و سیستم عصبی به صورت غیر عادی رشد
می کند .
تاثیر اشعه های یونیزان برجنین شامل :
تاخیر در رشد ،مرگ جنین ،نارس بودن نوزاد و تولد نوزاد ناقص الخلقه
می باشد.تاثیر اشعه بر روی جنین در دوره های مختلف بارداری متفاوت
است.
اثرات ژنتیکی
سلول های جنسی پس از تولید مراحل مختلف تقسیم سلولی ورشد را طی
کرده ،که در طی این مراحل تحت تاثیر پرتو های یونیزان قرار می گیرند.
حفاظت در مقابل اشعه های یونیزان
حفاظت به مفهوم حذف صدمات قطعی وبه حداقل رساندن صدمات احتمالی می
باشد .نسل بشر همواره در معرض تابش اشعه بوده است قبل از کشف موارد
رادیو اکتیو و اشعه ایکس ،اساسا دز دریافتی به وسیله بشر منحصر به اشعه
موجود در طبیعت بوده که به صورت طبیعی در همه جا وجود دارد .ولی بعدها
،با کشف اشعه Xومواد رادیواکتیو وسپس تولید مصنوعی مواد رادیو اکتیو
وسپس کاربردهای سریع آنها ،بشر را در معرض این گونه پرتو ها که در واقع
دست ساز بشر هستند قرار داده است.
بنابراین به طور کلی اشعه دریافتی توسط بشر شامل دو بخش است که عبارتند از :
-1اشعه طبیعی
-2اشعه های حاصله از چشمه های مصنوعی
اصول حفاظت
اصول حفاظتی در برابر پرتو ها بر سه اصل استوار است :
-1کار با پرتو ها دارای نفع محرز ومسلم باشد.
-2مقدار دزهای دریافتی باید از قانون حداقل دز منطقی قابل دسترس
پیروی کند .
-3حدود دزهای دریافتی باید از مقادیر حدود مجاز پایین تر باشد .
اصول اساسی در رسیدن به استاندارد های مناسب در حفاظت
در یک بخش رادیولوژی یا رادیو تراپی ممکن است از انواع مختلفی اشعه یونیزان
استفاده شود .بنابراین باید جهت رسیدن به حفاظت مناسب ،تکنیک ها و فاکتور
های متعددی را برای این منظور در نظر گرفت.
فاکتور های اساسی که در کاهش دز موثرند ،عبارتند از :
- 1زمان
- 2فاصله
- 3حفاظ
-4رعایت مقررات ایمنی مناسب
: