اختلالات ناشی از كمبود ید، پيشگيری و كنترل

صفحه 1:
اختلالات ناشي از کمبود ید. پيشگيري وکنترل دکتر زهرا عبداللهي مدي ركل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت. درمان واموزش يزشكي 

صفحه 2:
ريزمغذ يها (75//ع|/؟1 7آلال/1/1501/) ‎ao‏ مقدار بسیارجزئی(میلی گرم و اجزای آن) مورد نياز هی شناد ‎٩‏ نقش موثر در اعمال حیاتی موجود زنده دارند. ٩عدم‏ دریافت آنها زندگی فرد و جامعه را در معرض خطرجدی قرار میدهد. 

صفحه 3:
FRopulation at Risk of Deficiency 

صفحه 4:
‎٩‏ شناخت[آبشر از آگواترلابه1000000اسالاقبل100امیگرددا 9 در سال ۱۸۱۳ با کشف ید توسط 01۲6۵015 س)از جلبک دریایی علت گواتر و کرتینیسم به کمبود ید نسبت داده شد. ‏© در سال ۱۸۳۲ کاربرد نمک ید دار برای درمان گواتر در آمریکای جنوبی پيشنهاد ‏0 ارتباط بين كواتر و كمبود يد در سال ۱۸۹۶ توسط 8211703 به اثبات رسید. ‎٩‏ طی سالهای ۱۹۱۵ و ۱۹۲۰ کاربرد وسیع نمک ید دار در اروپا و آمریکا منجر به کنترل موفقیت آمیز اختلالهای ناشی از کمبود ید گردید. 

صفحه 5:
دانش مربوط در زمینه پیشگیری و کنترل کمبود ید در نیمه دوم قرن بیستم حاصل شد. در اوایل قرن 21 کمبود ید بعنوان یک معضل قدیمی نوع بشر در بسیاری از نقاط دثیا تحت کنترل ذر آمد. گزارش ۷۷۳۱۵ در سال 2007 7" 36/506از کودکان جهان ید کافی دریافت نمی کنند. 96 میلیون کودک آسیای جنوبی و شرقی 50 میلیون کودک آفریقایی 40 میلیون کودک اروپایی 7 40 میلیون کودک مدیترانه شرقی 10 میلیون کودک آمریکایی با كمبود بيد )979 هستند. 

صفحه 6:
‎٩‏ کمبود ید هنوز یک مشکل بهداشت عمومی در 54 کشور دنیا است. ‏© تنها 43 کشور دنیا از جمله جمهوری اسلامی ایران به کفایت ید رسانی برای جوامع خود دست یافته اند. ‏© حدوق:2 ميليازة. تفز: جممیث عموسین. خنیا ذرمعرش ‎hy Syl gad‏ قزارسذارفق: ‎ ‎ 

صفحه 7:
6 ° نخستین بر رسی در سال ۱۳۴۸ توسط انستیتو تغذیه: شيوع قابل توجه كواتر هر اكثر شهر هاو روستاماى دامنه جبال الترز و زاكزين در سال ۱۳۶۲ بر رسی گواتر در شهریار توسط مرکز تحقیقات غدد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی: شیوع گواتر: مردان 1۵۴ و زنان 1۶۶ میانه ید ادرار: ۶۵ میکرو گرم در لیتر 

صفحه 8:
در سال 1777: بر رسى در تهران و روستا هاى اطراف كهكيلويه و بوير احمد در حد هيير آند ميك كمتر از ‎2٠‏ ميكرو كرم در ليتر : 4 بائين و 1514 بالا 

صفحه 9:
2 نتایج مطالعات پژوهشگران کشور در طی سالهای ۱۳۶۲ الی ۱۳۶۸ تعداد جمعیت در معرض خطر کمبود ید را حدود ۲۰ میلیون نفر تخمین زد. 9 رسال ۱۳۶۷ گنود ب يكن از اؤلويقة هاى بهذاققى كقور قتتافقة شد. ‎٩‏ در ‎ae‏ ۸ کمیته کشوری مبارزه با عوارض ناشی از کمبود يد در وزارت ‏اشت تش شد. ‎ ‎ 

صفحه 10:
كميته كشورى مبارزه با عوارض ناشى از كمبود_يد ‎٩‏ هدف کلی : پیشگیری و مبارزه با هر گونه عوارض ناشى از كمبود يد 0 اهداف اختصاصی : ‏1- شناخت بهتر و دقیقتر توزیع جغرافیایی گواتر بومی بر حسب استان 2-كاهش ميزان شيوع كواتربه كمتر از 4010 در سنين 18-6 سال تا يايان سال 1379 ‏3- رسانيدن حد اقل 150 ميكروكرم يد در روز به هر نفر تا سال 1375 ‏4- فراهم آوردن امكان دسترسى نمك يد دار تمام افراد جامعه تا سال 1375 5- رسانيدن روغن يد دار تزريقى يا خوراكى به مناطق هيبر آندميك تا يايان سال 1371 ‏6افزايش أكاهى مردم در مورد عوارض ناشى از كمبود يد و لزوم مصرف نمك يد دار 

صفحه 11:
کنترل اختلالات ناشی از کمبود ید ‎IODINE DEFICIENCY DISORDERS(IDD)‏ * نقش موثر ید در ساخت هورمون های غده تیروئید و تاثیر هورمون های فوق. در اعمال حیاتی انسان در دوران جنینی» کودکی: بلوغ. دلیل عمده اهمیت ید است * کنیود.یدسعیولا به دلیل فقر.ید: دز آبتو خاک ‎jo‏ سظح جامعه رغ نس دهده * عوارض آسن دامنگیسر تعداد کثیری از افراد ساکن در یسک منطقه خاص جغرافیایی می‌شود * از این رو پیشگیری و مبارزه با اختلالات ناشی از کمبود بد از اولوست های ‎plas‏ کشورهایی است که با آن درگیر هستند . 

صفحه 12:
عوارض فقر ید كواتر 9اصطلاح گواتر به معنای بزرگتر بودن تیروئید از اندازه ‎ol we‏ است. اشخاصی که دچار فقر ید هستند به گولتر مب مبتلا می‌شوند زا نمی‌توانند به آندازه کافی هورمون تیروئید بسازند. 7 هيبوفيز غده كنترل كننده كوجكى است كه در مفز قرار دارد و عيار هورمون تیروئید 01 در خون ثا مىدارد واين كنترل را به وسیله هورمون تحریک کننده تیروئید 15۳۲)یا ‎Thyroid)‏ ‎Stimulating Hormone‏ انجام می‌دهد. ‎٩‏ گاه گولتر با فشاری که بر راه های هولیی وارد می‌کند. باعث اختلال تنفسى» می‌شود و گاهی در عمل بلع نیز ایجاد اختلال می‌نماید. ير ساير موارد. كواتر علائم خاصى نداشته و نشانه كمبود يد بوده و ‏© ممکن است با تظاهرات جدى ترى همراه كردد. ‎ 

صفحه 13:


صفحه 14:
‎wi iypicd erdewic ters.‏ روما با اه مور و ‎ ‎ 

صفحه 15:


صفحه 16:
عوارض نقر ید هیپوتیرروئیدیسم بوت ويسم با يايين بودن عيار هورمون تي ر,وئيد در خون مشخص 7 یتوس نی وب دی خشكى يوسته عدم تحمّل سماو یبوست می * در اوائل کودکي بررای رشد و تکامل مغن و دستكاه عصبى؛ بدن به هورمون ای تيرروئید نیا شدیدی دارد. 71 ‏وهر وروي ارامت عت لفكي معت اتير قط وق‎ oie عقب ماند شدید بوده و در باره اي موارد نیز به اندازه ۱ + بوده و در با اره ای موارد نیز زه ای فين اك ا قابل تشخیص نیسته هييوتي_وئيديسم نوزادان مسئله اى بسیار جدی استه زیررا عقب ماند گی ذ ایحاد شده فابل اصلاح نبوده و در همه عم پایدار می‌ماند" 3 

صفحه 17:
عوارض فقر ید کتینیسم ‎٩‏ عوارض خیلی شدید هیپوتیر,وئیدیسمی که در دوره جنینی پا نوزادی اتفاق می افتد. ‏© كرتن ها مبتلا به عقب افتاد گی عقلی غیر قابل بر گشت هستند و علاوه بی آن علائم د: دیگری ‏نظیر تاخیس در رشد دستگاه عضلانی؛ استخوانی و کری و لالی در آنها دیده می‌شود. بعضی از کرتن ها گواتر و هیپوتیروئیدیسم واضح نیز دارند. ‎angina?‏ 1 اشی از کمبود ید چندان شدید نیست که برا ‏طبقه بندی در کر‌تنیسم کافی باشد. از اسلا ‎Se (Suberdtiay es oo‏ می نشود. ‎deals lS ‏2 زنان در مناطتی که کمبود ید شدید است بیشتر دچار سقط و مرده زایی می‌گردند» که باروری جمعیت را کاهش می دهد. ‎ ‎ 

صفحه 18:
Cudewis Crettisw (Wewrvleqe Por) 

صفحه 19:
Wa hit ode Prow be One, wth three weed oP the sexe ane ((P-2O pew), ll P whow oe ‏مروت‎ orete, 

صفحه 20:
عوارض فقر ید مرگ و میر دوران کودکی © مقاومت کودکانی که در مناطق با کمبود ید زندگی می‌کنند در »| عفونت ها و سایر مسائل تغذیه ای از کودکان مناطتی که يد کافی دارند کمتر است. عقب افتادكى اجتماعى؛ اقتصادی " به علت کند ذهنی و ضعف قوای جسمانی؛ آموزش يذيرى مردم منطقه مشکل و بالطبع با تحرک کمتر بازده کاری آنان نقصان يافته مى يابد. 

صفحه 21:
عوارض فقر ید "در مناطق کمبود بد. حیوانات نیز به دلیل فقر ید. همان مشکلات مردم منطقه را دارند "جثه آنها کوچکتر شده. گوشت. تخم مرغ و يشم کمتری تولید می‌کنند. ۲ تعداد سقط دام ها افزايش يافته و غالبا نازا می‌گردند. 

صفحه 22:


صفحه 23:
درجه درجه صفر درجه ۱ درجه ۲ طبقه بندی گواتر مع كواتر غير قابل لمس و غير قابل رويت است توده ای در جلوی گردن, قابل لمس است اما در وضعيت طبيعى گردن دیده نمی‌شود. اگر سر به طرف بالا گرفته شود با انجام عمل بلع توده قابل رویت است و حرکت می‌کند توده قابل رویت در جلوی گردن است که در وضعیت طبيعى كردن نيز ديده می‌شود و نمایانگر بزرگی تیروئید است و در هنگام لمتون احساین, مین شون 

صفحه 24:
گواتر ++ ++ شدت اختلالات ناشی از کمبود ید هیپوتیمروئیدی +++ as ++ شیوع گواتر ۲۰-۵ درصد ۳۰-۷۰ درصد ۰ < درصد متوسط ید ادراری میکروگرم ادسی لیتر ۹/۹۵ 4۱9-۲ کم از ۲ تيازبه مداظله ( برای مداخله برنامه ریزی شود) مسریع ( مداخله دراولین فرصت ) فوری (وضعیت اضطراری) 

صفحه 25:
م + ع ۰ 4 روش هاى بيشكيرى از كمبود يد منابع غذايى يد ن میزان ید در ماهی و به میزان کمتر در شيرء تخم مرغ و كوشت وجود دارد. * میزان ید در ميوه ها و سبزی ها بسیار پایین روش های ید رسانی * مکمل یاری: استفاده از قرصهای یُدات پتاسیم. محلول لوگل, روغن یده (تزریقی یا خوراکی) * .غنی سازی: افزودن یذ بهانانء ثمکاشیر: آب: غذای کودک تغيير در عادات غذایی: مصرف بیشتر غذاهای دریایی. جلبک ها و مصرف کمتر مواد * بجز روش های فوق می‌توان از کودهای شیمیایی حاوی ‎g‏ غذاى دامى يّد دار نيز بعنوان روشنی برای تامین ند ورد نیاز اسان استفاده کرد 

صفحه 26:
منابع ید ‎٩‏ مهمترین منبع طبیعی ید مواد غذایی دریایی مثل ماهی آب های شور, صدف و جلبک دریایی هستند گیاهانی که در سواحل دریا می رویند منابع خوب ید می باشند. اما مواد غذایی که دور از دریا رشد می کنند و ماهی آبهای تازه. ید کمی دارند. ید موجود در گياهان برخلاف سایر مواد معدنی به مقدار ید خاکی بستگی دارد که گیاه در آن رشد کرده است. منابع اصلی ید در کشورها و جمعیت های متفاوت متفیر است مثلا در امریکا مهمترین منبع يد محصولا لبنى است و بعد از ان غذاهاى دريايى است كه مقدار متوسطى ید دارند. مردم ژاپن بعلت استفاده از جلبك هاى غنى از يد بالاترين ميزان دريافت يد را در دنيا دارند 

صفحه 27:
چرا نم ک یددار می‌شود؟ * میران مصررف روزانه نمک معمولا" ثابت است ۲ مصرف نمک وابسته به وضعیت اقتصادی حانوار نیست * نظارت و پایش مصررف آن به راحتی قابل انحام است * افرودن ید به نمک تاثیری بر بوه رنگ یا مره نمک ندارد " افزودن ید به نمک اش سوء بر مصرف کننده نمی گذارد " هزینه های افزرودن ید به نمک بسیار ناچیز است ؟ روش مطمئن و ایمنی است " اشرات مثبت این روش در کشورهای دیگر دیده شده است. 

صفحه 28:
میزان يدبراي غني سازي نمک " مقدار ید افزوده به نمک بستگی به متوسط مصرف نمک در منطقه دارد ۱ ۴ مقدارموردنیازید.50 امیکروگرم درروزاست *متوسط مصرف نمک 10گرم درروزاست یزان مناسب غني سازي50- 25 قسمت ید درمیلیون ق ‎cl (PPM) Su‏ © "در کشورما 40 ميلي گرم ید به یک کیلوگرم نمک افزوده مي شود ۴ فقط نمک های خوراکی پددار می شوند 

صفحه 29:
محلول روغنی ید: * لین محلول از مدت ها قبل به صورت تزریق درون عضلانی در بسیاری از ممللک مانند چین. گینه جدید. نپال, اکوادور, اندونزی و زثیر مورد استفاده قرار گرفته است. * هر تزریق برای سه تا ينج سال يُد بدن را به میزان کافی تامین می‌کند. * اخیرا از کپسول های خوراکی که برای یک سال موثر هستند. استفاده می‌شود. * بطرو موقتی درمناطق هیپر آندمیک ودرابتدای برنامه که هنوز دسترسی به نمک پددار فراهم نشده . بکار می رود. * مشکلات این روش عبارتند از: پرخرجتر است به افراد دوره دیده * خطر ابتلا به بیماری ها (هپاتیت ۰ ۳۱۱۷ ) دراثر عدم رعایت دقیق بهداشت تزریق * در مبتلایان به گواتر چندگرهی در سنین بالا ممکن است بروز پرکاری تیروئید شود 

صفحه 30:
برنامه پیشگیری از اختلالات ناشی از کمبود ید در ایران يران * سال 1367: تشکیل کمیته ملی کنترل ۱08 ۲ سال 1368: تدوین اولین برنامه کشوری پیشگیری *سال 1373: ممنوع شدن توليد و توزيع نمك غير يد دار * سال 1374 : ادغام برنامه در شبكه بهداشت درمانى كشور 

صفحه 31:
اهداف برنامه کشوری 1۱00 9افزايش دسترسي ومصرف نمک يددارتصفيه شده دربيش از ۶690 خانوارها حفظ میانه یدادراردرطیف 10-30میکرو گرم دردسی لیتر ©كاهش شیوع گواتر به كمتر از 905 

صفحه 32:
پایش برنامه پیشگیری از ۱00 7 پایش میزان بٌد در نمک (حصول اطمینان از میزان ید نمک های یُددار درحد مطلوب 10240 ۴۳۳) © يليش يوشش مصرف نمك يُددار (اطمينان از اينکه بیش از ‎٩۰‏ ‏درصد مردم مناطق شهرى و روستايى از نمك يُددار استفاده می‌کنند) ‎٩‏ پایش ید ادرار اطمینان از کفایت دریافت ید مردم منطقه بطوری که ميلئه يد ادرار به بالاثر از ۱۰ میکروگرم در دسی لیتر برسد) ‏٩ارزیابی‏ برنامه در مقاطع زمانی معیین (۵ ساله) جهت تعیین ‏9“ یت گواتر بعنوان شاخص اختلالات ناشی از کمبود ید 

صفحه 33:
پایش کیفیت نمک در سطح تولید ©نمونه برداری از نمک در کارخانه وارسال به : آزمايشكاه مواد غذايى استان توسط بازرسين اداره نظارت برمواد غذايى 7زمايش نمك هاى يددار با روش تيتراسيون واندازه كيرى ميزان يد نمك ©اقدامات قانونى درموارد تخلف 

صفحه 34:
پایش در سطح عرضه آنمونه برداری از نمک ها درمراکز عرضه وفروش موادغذایی توسط بازرسین بهداشت محیط وارسال به آزمایشگاه مواد غذایی استان ©كنترل نمك هاى خوراكى در مراکز عرضه وتوبع غذا ( رستوران هاء غذا خوری بیمارستان » پادگان ...) با استفاده از کیت ید سنج 

صفحه 35:
پایش درسطح مصرف تست ثمک مصرفی خانوار با استفاده از کیت یدسنج درمناطق روستایی توسط بهورزان کنترل نمک مصرقی دانش آموزان مدارس روستایی 

صفحه 36:


صفحه 37:
& بايش يد اررار ©اندازه كيرى يد ادرار مهمترين شاخص يايش برنامه است زيرا اكر يددفعى مناسب باشد نشان دهنده كفايت يد دريافتى است. 

صفحه 38:
بايش ميزان يُد ادرار در کشور میانه ید ادرار میزان دریافت مت ۶ (میکروکرم در دسی لیتر ا| ید و ‎Vl gt‏ ناکافی کمبود شدید ید ‎FAY‏ ناكافى کمبود متوسط ید ناکافی كمبود خفيف يد ۱۹۹-۰ کافی ‎ule‏ ‏۱۹۹۰ بیش از نیاز در معرض خطر پرکاری تیروئید بالاتر از ۳۰ بسيار زياد ایجاد پرکاری تیروئید و بیماریهای خود ایمنی تیروئید 

صفحه 39:
دستاوردهای برنامه ۱00 9از سال ۱۳۸۰ کشور ایران با احراز دو شاخص عمده: "مصرف بیش از ۹۰ درصد خانوارها از نمک بُددار "بالا بودن میانه ید ادرار از ۱۰ میکروگرم در دسی لیتر نزد دانش آموزان مدارس به عنوان کشور عاری از اختلالات ناشی از کمبود ید در 

صفحه 40:
8 ك 8 لا 8 8 لا 5 3 ee 2132 21381 8 1386 COMPARISON OF GOITER PREVALENCE BEFORE A\ AFTER NATIONAL IDD PROGRAM 

صفحه 41: