اخلاق در پژوهش های پزشکی و بالینی

صفحه 1:


صفحه 2:


صفحه 3:
ىجلنمايش_تاسكى تاسكيكى ( © 1151606 ) روستايى دورافتاده در ايالت آلاباماى آمريكاست. شهرت این روستا به خاطم آزمایشی است که بین سالهای ۲ :ا ۱۹۷۲ روی ۴۰۰ بیمار مبتلا به سیفلیس انجام شد. بيشت این اضراد بی‌سواد و رعیت بودند و البته همه‌ی آن‌ها سیاء‌پوست بودند. هدف آزمایش بررسی چگونگی گسترش سیفلیس در بدن بود. به اين ۰ نفر در مورد بیماری و روش آزمایش هیچ چین گنته نشد. تا سال ۷ بنی‌سیلین به‌عنوان درمان قطعی سیفلیس شناخته شده بود. ولی پزشکان تصمیم گرفتند به این اضراد چیزی نگویند و همچنان پیشرفت بیماری را زیر نظر بگیررند. 

صفحه 4:
حتی به آن‌ها احازه داده نشد که‌به را کین درمانى ماجعه کنند. آزمایش تا سال ۱۹۷۲ ادامه پیدا کرد و تن چه كه باعث توقف آنن شد یک خبر جنجالی در یک روزنامه بود. رسوایی ناشی از این خب باعث شد آزمایش متوقف شود. نتیجه؟ ۸ نف از آن مر‌دان در طول آزمایش از سیفلیس مم‌دند: ۱۰۰ نفس از ساي بیماری‌های مرتبط با آسن مردند. ۰ ۴ نفم از همسیان این مردان آلوده شدند و ‎base ۱٩‏ سيفليس ماد رزادى به دنیا آمدند. در سال ۱۹۹۷ بیل کلینتون از ۸ بازماندمی این آزمایش به دلیل رفتار غیم اخلاقی دولت آمریکا عذرخواهی وه 

صفحه 5:
پرشک اهل آفریقای جنوبی بودک بستبان بار نار دد کت که اولین پیوند قلب را انحام داد. او چندین بار هم قلب میمون را به انسان پیوند زد. در یک مورد پیوند قلب یک بابون ( نوعی میمون بزررگ) به یک دختر جوان در سال ۷ اانجام شد. آن دحتم ۳ ساعت پس از پیوند هرد ه یک عکس از آن زمان باقی مانده است.آن عکس د کش بارنارد را نشان می‌داد که قلب میمون را در دست داشت و .جسد میمون که روی تخت جراحی بود 

صفحه 6:
گزرارش شده که در هنگام عمل صداى جيغ و ناله های میمون در کل بخش جراحی شنیده شده بود. علت این بود که د کت بارنارد نمی‌خواست با تزرریق ماده‌ی بی‌حسی» قلب میمون به مواد شیمیایی آلوده شود. پس بدون هر گونه بی‌حسی سینه‌ی میمون را شکافته بود. خود بارنارد می‌گوید که بعدها با دیدن افسردگی جفت یکی از میمون‌هایی که در پیوند اعضا کشته .شده بوده اين نوع عمل را كنار كذاشت 

صفحه 7:
اخلاق در پژوهش های پزشکی مسئله ترویج و تقویت اخلاق بویژه در رشته پزشکي به صورت چدي ازسوي وزارت بهداشث در سال 1370 مطرح شد و طرح نگارش کدهاي .اخلاقي مورد توجه قرار گرفت 

صفحه 8:
تدوین كدهاي اخلاق در پژوهش پزشکي افزايش کاربردي تحقیقات جدید آموزشي و پژوهشي اصلاح برنامه هاي پژوهشي در راستاي ارتقاء بهداشت. درمان و آموزش ‎Sop‏ بر پایه تحقیقات اصلاح سیاست ها و روشهاي اجرايي جهت افزایش اعتبار * سامان دهي تحقیقات كاربردي و پایه در زمینه طب سنتي * ترویج اخلاق در پروژه هاي تحقيقاتي 

صفحه 9:
تدوین كدهاي اخلاق در پژوهش پزشکي ادامه 1 * آموزش مناسب اصول اخلاق پژوهش براي رشته هاي مختلف علمي * اصلاح روش هاي اجرايي تحقیقات دانشگاهي و سازمانها * كسترش ارتباطات بين المللي در عرصه اخلاق بزشكي و * برقراري هماهنگي و نظارت بر سیستم هاي و تأکید بر يكبارجكي نظام در اطلاع رساني داخلي و خا 

صفحه 10:
تدوين كدهاي اخلاق در پژوهش پزشکي ‎aals!‏ 2 * ارتقاي دانش و تقويت نيروهاي متخصص در زمينه اخلاق يزشكي * تدريس اخلاق بو يزوهشن :در يرنامه هاي آسرزش مداوم و كتب خوداموزي 

صفحه 11:
حقوق و اخلاق ؟ حقوق عبارت است از مجموع مقرراتي كه بر افراد يك جامعه در زمان معيتي حکومت مي کنند * پیوسته افراد بشر باهم زندگي کرده اند و جامعه و فرد لازم و ملزوم یکدیگر بوده اند. از طرفي هم خواسته هاي انسانها باهم شباهت دارند و لذا قهر و نزاع و خصومت براي جلب منافع بيشتر و تأمين زندكي بهتر صورت مي كيرد. 

صفحه 12:
حفوق 9 اخلاق ‎ad‏ ‏* اخلاق داراي چندین بحث است که يكي از مهمترین ‎Sl‏ حقوق امسنت رعایت اخلاق بویژه در ‎cle lS els! o>‏ تحقيقاتي واجب بوده و اصولی دارد که پژوهشگر لازم است آنرا پیاده نماید. حال چنانچه محقق دچار لغزش و خطايي سهوي شد مطابق بند و تبصره هایی که در آیین نامه کمیته اخلاقى وجود دارد محاكمه شده و عدالت را اجراء ۱ ف ‎OS‏ 

صفحه 13:
اخلاق يزشكي و اصول ‎ol‏ ‎ale, |, ol‏ كندء جرا كة انسان براي باوالشسيه كراست واقني نو ‎oer ge‏ به اخلاق نيازمند شده است. 

صفحه 14:
اخلاق پزشگي و اصول ‎ol‏ * اعلای پورهدگري نی از اعلاق اكيم بر ‎taal‏ ‏است و هر جامعه اي اصول اخلاقي خاص خود را دارد. برخي از اين اصول تقريباً جهان شمول ‎saa‏ ‏تمام جوامع انساني رعايت ميشوند اما مسأله مهم اين است که اصول اخلاقي در حوزه هاي مختلف مذهبي. سياسي. اجتماعي, اقتصادي, . فرهنگي و غیره چگونه تعریف ميشود. 

صفحه 15:
اخلاق بزشكي و اصول آن .. * معمولاً اصول مربوط به يرُوهش در هر رشته اي به وسيله متخصصين همان رشته تدوين و تصريح ميشود و كسي كه وارد اين نظام شود و در أن به توليد و ترويج دانش علمي اشتغال مي يابد خود را با اين موازين منطبق مي سازد. در نتيجه فرد بايد در فرايند تحقيقء صراحت و صداقت داشته باشد و تعصبات و پیش داوریها را کنار گذارد از منطق و استدلال و تجربه پيروي کند 

صفحه 16:
اخلاق پزشکي و اصول آن .. حد و مرز: در حوزه پژوهش که حیطه وسيعي از علوم مختلف را در برمي گیرد روشن نیست که ‎HE!‏ پژوهشگري چه حد و مرزي دارد و چگونه تبیین میشود به همین سب نادیده گرفتن و اختلاف حد و مرز اخلاقي در : بسياري از كارهاي پژوهشي به چشم مي آید که ‎LAST‏ بدون تعمد و صرفاً به سبب بي اطلاعي از اخلاق پژوهشگري صورت می پذیرد. 

صفحه 17:
اخلاق پزشکي و اصول آن .. *در حوزه هاي پژوهشي محقق باید بکوشد تا خود را حتی الامکان از تعصبات فردي و نژادي جدا کند و گرايش‌هاي ايدئولوژيك و سياسي اشن را تحت کتترل درآوزد, ده آنکه در غیراین صورت رسیدن به نتایج علمي کار دشواري خواهد بود. 

صفحه 18:
اخلاق يزشكي و اصول أن .. *ضرورت : اجراي ‎To‏ اخلاق پژوهشگري در علوم پزشکی بیش از سایر علوم احساس ترش ويه مقط الراثر 1 بخالسة قلي مربوط مي شود. 

صفحه 19:
ملاحظات اخلاقي در پژوهش.. * تعهد به موازین اخلاق. پژوهشي حکم مي کند که پژوهشگران در برابر یافته هاي پژوهشي خود متعهد باشند و از این يافته ها براي تحلیل مسائل و کمك به حل آنها بهره جویند. 

صفحه 20:
ملاحظات اخلاقی در پژوهش .. * صداقت کامل: پژوهشگر بايد آنجه را واقعاً از کار پژوهشی خود به دست آورده عینا منعکس سازد و از دخل و تصرف آن بپزهیزد. اموري مثل تغییر داده هاء تغییر و دستکاری نتیجه طرح و پنهان سازي غيراخلاقي است. 

صفحه 21:
° امانتداري: امانتداري رکن اساسي اخلاق پژوهشگري است. پژوهشگر موظف است که اگر اطلاعات او ماخذي دارد و از جاي ديگري گرفته به احترام زحمات دیگران به ذکر مأَخذ اطلاعات بپردازد. 

صفحه 22:
* شجاعت: شجاعت و دقت اهمیت فراواني در پژوهش دارد. پژوهشگر باید در زمینه اي كه تحقيق مي کند مطالعات عمیق و وسيع داشته بشت وبه علاوه باید مطالعات خود رابا دقت انجام دهد. زیرا در غیر این صورت نتیجه تحقیق او گمراه کننده خواهد بود. 

صفحه 23:
رعایت اصول نقد علمي و نقدپذيري از موارد مطرح شده در اخلاق پژوهشگري است زیرا ارائه نقد شخصي به جاي نقد علمي با اخلاق پژوهشگري منافات جدي دارد. 

صفحه 24:
* دوري از جهت گيري: پژوهشگر در مرحله تولید دانش نباید آگاهانه تحت تأثیر پیش داوري و اصول غيرمنطقي قرار گیرد در علوم انسانی بسياري اوقات یافته هاي ما با باورهایمان متفاوت بوده و لذا پذیرش آنها نیز برایمان دشوار است. در این حالت اخلاق پژوهش‌كري حکم مي کند ارزشهاي خود را در کار پژوهش دخالت ندهیم و نگران انتقال یافته‌ها به جامعه نباشیم. 

صفحه 25:
رعایت نکات اخلاقي فراهم کردن شرایط آسایش جسمي و رواني آزمودنیها از مهمترین مواردي است که باید در تحقیق رعایت شود. نباید به آزمودنیها هیچ آسیبی از لحاظ جسحي و ووحی وسد. فسچنین ‎pope like‏ خصوصي و اجازه گرفتن از فرد. حفظ حق گمنامی و رازداری باید اجراء شود. 

صفحه 26:
كدهاي اخلاقي 1 - کسب رضایت آگاهانه در کلیه تحتیقاتی که بر روى آزمودنی ‎ist gl‏ مى كيرد ضرورى است. . در مورد تحقیقات مداحله طه ای» کسی رتیت )لهات بايد كت باشد. ۲- ارجحیت منافع جامعه یا پیشرفت علم نمی تواند توجیحی بای قراردادن آزمودنی در محرض ضرر و زیان غیس معقول باشد و یا محدودیتی در اعمال اراده و اختیار او ایحاد نماید. 

صفحه 27:
کسبرضایتآگاهانه بایستو‌فاریغ از هر‌گونه اجبار» -3 تهدید تطمیع و اغوا لنجام گ‌دید در غير لینصورت ررضایتاخد شده باطلو هیچ لش قانونیبس نم رتبنیستو در صورتب روز هر گونه خضارتمسئولیتآن‌متوجه ‎Ainge‏ حولهد بود. 5 - در مواردىكه به لحاظ تشكيلشي محقؤموقعيتى بل و موشرق نسبتبه آزمودنوداشته باشه علتلنتخاب آزمودنويايد به تاييد كميته اخلادر يزوهشرسيده و توسطفردوثاثرضايتآكاهانه كسبشود 

صفحه 28:
. ‏اخلاقی‎ clas 5- در انحام تحقیقات علوم پزشکی اعم از درمانی و غیس درمانی محقق مکلف است اطلاعات مم‌بوط به روش اجراء و هدف از انحام تحقیق زیانهای احتمالیء فواید ماهیت و مدت تحقیق را به مینرانی که با آزمودنی ارتباط دارد به وی تفهیم نموده و به سوالات او پاسخهای فانم کننده دهد و مراتب مذکور را در رضایت نامه قید نماید. در تحقیقات علوم پزشکي باید قبل از انجام تحقیق تمهیدات لازم فراهم گردد و در صورت بروز خسارت غیر متعارف جبران شود. 

صفحه 29:
كدهاى اخلاقى ون ۷- نحوه ارائه گزارش یا اعلام نتیجه تحقیقات می باید متضمن رعایت حقوق مادی و معنوی عناصم ذیربط آزمودنی» پژوهشه» پژوهش و سازمان ممبوطه باشد. ۸- محقق باید به آزمودنی اعلام نماید که می تواند در هم زمان كه مايل باشد از شرکت در تحقیق منصف شود بدیهی است در صورت انصراف پخ‌وهشگر مکلف است مواردی را که ترک تحقيق» تبعات نامطلوبی نصیب آزمودنی می نماید به ایشان تفهیم نموده و اورا حمایت کند. 

صفحه 30:
wis OE Glass 9- چنانچه به نظر پروهشگ ارائه بعضی از اطلاعات به آزمودنی منج به مخدوش شدن نتایج تحقیق گردده ‎pre‏ ‏ارائه این اطلاعات می بایستی با تایید کمیته اخلاق در پژوهش باشد و ضمنا بمرنامه ریزی کاملی جهت آگاهی به موقع آزمودنی از آن اطلاعات تدا رک دیده می شود. 10 - مسئولیت تفهیم اطلاعات به آزمودنی به عهده محتق ‎Gus!‏ در مواردی که فرد دیگری این اطلاعات را به آزمودنی بدهد از محقق سبب مسئولیت نمی گردد. 

صفحه 31:
کدهای اخلاقی اذامه 1- شرکت دادن آزمودنی در پژوهش بدون ارائنه اطلاعات مربوط به پژوهش ممنوع است. مگ اینکه آزمودنی آ گاهانه از حق خود در کسب اطلاعات صر‌فنظر کرده باشد. 2- در تحقیقات کارآزمایی بالینی که وجود دو گروه شاهد و مورد ضروری است بایستی به آزمودنیها اطلاع داد که در تحقیق شرکت کرده اند و ممکن است به طور تصادفی در یکی از دو گروه فوق قرار گی‌ند. 

صفحه 32:
كدهاي اخلاقی .. 3- در تحقیقات درمانی میزان ضرر و زیان بایستی کمتر از منافع تحقیق باشد. 14- در تحقيقات غيس درمانى ميرزان ضرر قابل يديرش نبایستی از میران ضرری که ازمودنی در زند روزمه با آنها مواجه است پیشتر باشد. توضیح آنکه در محاسبه ضررو زیان در زند گی روزم» ضرورت دارد. 

صفحه 33:
va del ‏كدهاي‎ 15 عملى بودن» ساده يودن» راحست بودن» سسريع بودن » اقتصجادى بودن ورمشاييه لن نسى توائد توجتهى براي مواجه نمودن آزمودنی با ضرر و زیان اضافی در تحقیق بآشد. 16 - در تحقیقانی که دارای زیان احتمالی بوده و آزمودنيها ى در آنها مورد يدروهش قرار مى كيرند كه دچار فتر فرهنگی یا اجتماعی و یا مالي هستتد لزع است درک صحیح آزمودنیها از این زیانها موردتایید گمیته احلاق در پژوهش فرار کی 

صفحه 34:
ws GO| ‏كدهاي‎ 7-محقق موظف است كه اطلاعات مربوط به آزمودنى رابهعنوان راز تلقى و امن را افشاء ننموده وضمنا شرايط عدم افشاء كن رانين فراهم كند, مك آنكه در اين مسيى محدوديتى داشته باشد كه در اينصورت بايد قبلا آزمودنى را مطلع نمايد. 8- در مواردی که آزمودنی از نوع دارو در تحقیق بی اطلاع باشدء محقق بایستی ترتیبی اتخاذ نماید که در شرايط ضرورى؛ اطلاعات مربوط به دارو را در اختيار آزمودنى ويا يرشك معالج او قرار دهد. 

صفحه 35:
کدهاي اخلاقي ,ر لاسي كرسي تسبی و نی که عرپی ان تحقیق بر آزمودنی تحمیل شود بایستی مطابق قوانین موجود جبران گردد. با 2- انجام روشهای گوناگون تحقیق نباید مفایس = دینی و فرهنگی آزمودنی و جامعه باشد. 

صفحه 36:
کدهای اخلاقی 1- در شرايط مساوى در روند تحقیق چه از نظ نوع آزمودنی و چه از نظسم روش تحقیسق- انتخاب آزمودنی از بین زندانیان و گرروههای خاص از طرفی و بقیه جامعه از طررف ديك انتخاب اولویت به عهده کمیته اخلاق در پر وهش است. ادامه 2- شررکت زندانیان در تحقیقاتی که نتایج آنن منحص به زندانیان می شود با کسب رضایت آگاهانه کتبی بلامانع است. 

صفحه 37:
كدهاي اخلاقی ,,, 3- زندانيان را به علت شرايط حاص از حمله در دسترس بودن آنان نبايد به عنوان آزمودنى ترجيحى در تحقيقات شركت داد واز طب‌فی نی نمی توان آنها رااز منافع تحقيق محروم نمود. 

صفحه 38:
4- شرکت گروههای صفار» عقب مان دكى ذهنی؛ مبتلایان به زوال عقل و بیماران روان ریش در کلیه تحقیقات به شرایط کسب رضایت کتبی از ولی قانونی آنها و اثبات ضرورت انجام چنین تحقیقی بلامانع است. در صورتیکه در ابتدای تحقیق آزمودنی زوال عقل و یا علائم روان پریشی نداشته و در مدت انحام تحقیق مبتلا به علائم روان پریشی و یا زوال عقل گردد» رضایت قبلی باطل بوده و باید از ولی قانونی او رضایت کتبی کسب شود. آزمودنیهایی که در ابتدای تحقیق روان پریش یا صفیر بوده اند اگر در مدت انجام تحقیق به ترتیب واجد صلاحیت یا کبیم شوند, رضایت قبلی ولی ایشان باطل بوده و لازم است رضایت کتبی جدیدی از خود ایشان كسب شود. 

صفحه 39:
كدهاي اخلاقي .., 5 انجام تحفتیات غیس درمانی بم روی جنین مجاز نیست. انجام تحقیقات درمانی بر روی جنین مجاز است كه به نفع جنین و یا مادرش بوده و ضرری متوجه هیچ یک از آنان نگردد. بدیهی نت کشت رخاف آگاهانه کتبی از مادر و ولی قانونی جنین ضروری است. 6 انحام تحقیق بر روی جنینهای سقط شده بنا به ضرورت و رعایت موازین قانونی بلامانع است. 

صفحه 40:
۵ 

م الرحي مالرحمناللهبس اخالق در پژوهش های بالینی دکتر جمشید آیت اللهی یجآز مایشتاسکی تاس کیگی ( )Tuskegeeروس تایی دورافتاده در ایال ت آالبامای آمریکاست .شهرت این روستا به خاطر آزمایشی است که بین سال‌های ۱۹۳۲تا ۱۹۷۲روی ۴۰۰بیمار مبتال به سیفلیس انجام شد .بیشتر این افراد بی‌سواد و رعیت بودند و البته همه‌ی آن‌ها سیاه‌پوست بودند. هدف آزمای ش بررس ی چگونگ ی گس ترش س یفلیس در بدن بود .ب ه ای ن ۴۰۰نفر در مورد بیماری و روش آزمایش هیچ چیز گفته نشد .تا سال ،۱۹۴۷پنی‌سیلین به‌عنوان درمان قطعی سیفلیس شناخته شده بود .ولی پزشکان تصمیم گرفتند به این افراد چیزی نگویند و همچنان پیشرفت بیماری را زیر نظر بگیرند. حت ی ب ه آن‌ه ا اجازه داده نش د ک ه ب ه مراک ز درمان ی مراجع ه کنند .آزمایش تا سال ۱۹۷۲ادامه پیدا کرد و آن چه که باعث توق ف آ ن ش د ی ک خ بر جنجال ی در ی ک روزنام ه بود .رس وایی ناشی از این خبر باعث شد آزمایش متوقف شود. نتیجه؟ ۲۸نفر از آن مردان در طول آزمایش از سیفلیس مردند۱۰۰ . نف ر از س ایر بیماری‌های مرتب ط ب ا آ ن مردند ۴ ۰ .نف ر از همسران این مردان آلوده شدند و ۱۹بچه با سیفلیس مادرزادی به دنیا آمدند .در سال ،۱۹۹۷بیل کلینتون از ۸بازمانده‌ی این آزمای ش ب ه دلی ل رفتار غی ر اخالق ی دول ت آمریک ا عذرخواه ی کرد. پزشک اهل آفریقای جنوبی بودکریستیان بارنارددکتر که اولین پیوند قلب را انجام داد .او چندین بار هم قلب میمون را به انسان پیوند زد .در یک مورد پیوند قلب یک بابون (نوعی میمون بزرگ) به یک دختر جوان در سال ۱۹۷۷انجام شد .آن دختر ۳ساعت پس از پیوند مرد. یک عکس از آن زمان باقی مانده است.آن عکس دکتر بارنارد را نشان می‌داد که قلب میمون را در دست داشت و .جسد میمون که روی تخت جراحی بود گزارش شده که در هنگام عمل صدای جیغ و ناله های میمون در کل بخش جراحی شنیده‌شده بود .علت این بود که دکتر بارنارد نمی‌خواست با تزریق ماده‌ی بی‌حسی ،قلب میمون به مواد شیمیایی آلوده شود .پس بدون هر گونه بی‌حسی سینه‌ی میمون را شکافته بود .خود بارنارد می‌گوید که بعدها با دیدن افسردگی جفت یکی از میمون‌هایی که در پیوند اعضا کشته .شده بود ،این نوع عمل را کنار گذاشت اخالق در پژوهش های پزشكي مسئله ترويج و تقويت اخالق بويژه در رشته پزشكي به صورت جدي ازسوي وزارت بهداشت در سال 1370مطرح شد و طرح نگارش كدهاي .اخالقي مورد توجه قرار گرفت تدوين كدهاي اخالق در پژوهش پزشكي • • • • • افزايش كاربردي تحقيقات جديد آموزشي و پژوهشي اصالح برنامه هاي پژوهشي در راستاي ارتقاء بهداشت ،درمان و آموزش پزشكي بر پايه تحقيقات اصالح سياست ها و روشهاي اجرايي جهت افزايش اعتبار پژوهشهاي پزشكي سامان دهي تحقيقات كاربردي و پايه در زمينه طب سنتي ترويج اخالق در پروژه هاي تحقيقاتي تدوين كدهاي اخالق در پژوهش پزشكي • • • • ادامه 1 آموزش مناسب اصول اخالق پژوهش براي رشته هاي مختلف علمي اصالح روش هاي اجرايي تحقيقات دانشگاهي و سازمانها گسترش ارتباطات بين المللي در عرصه اخالق پزشكي و پژوهش برقراري ،هماهنگي و نظارت بر سيستم هاي اطالعاتي و تأكيـد بر يكپارچگي نظام در اطالع رساني داخلي و خارجي تدوين كدهاي اخالق در پژوهش پزشكي ادامه 2 • ارتقاي دانش و تقويت نيروهاي متخصص در زمينه اخالق پزشكي • تدريس اخالق و پژوهش در برنامه هاي آموزش مداوم و كتب خودآموزي حقوق و اخالق • حقوق عبارت است از مجموع مقرراتي كه بر افراد يك جامعه در زمان معيني حكومت مي كنند • پيوسته افراد بشر باهم زندگي كرده اند و جامعه و فرد الزم و ملزوم يكديگر بوده اند .از طرفي هم خواسته هاي انسانها باهم شباهت دارند و لذا قهر و نزاع و خصومت براي جلب منافع بيشتر و تأمين زندگي بهتر صورت مي گيرد. حقوق و اخالق ادامه • اخالق داراي چندين بحث است كه يكي از مهمترين آن حقوق است .رعايت اخالق بويژه در حين انجام كارهاي تحقيقاتي واجب بوده و اصولی دارد كه پژوهشگر الزم است آنرا پياده نمايد ،حال چنانچه محقق دچار لغزش و خطايي سهوي شد مطابق بند و تبصره هايي كه در آيين نامه كميته اخالقي وجود دارد محاكمه شده و عدالت را اجراء مي كنند. اخالق پزشكي و اصول آن • اخالق به منزله آيين نامه اي است كه انسان موظف است به لحاظ انسان بودن آن را رعايت كند ،چرا ك ه انسان براي بازگشت به كرامت واقعي و حقيقي خود به اخالق نيازمند شده است. اخالق پزشكي و اصول آن • اخالق پژوهشگري تابعي از اخالق حاكم بر جامعه است و هر جامعه اي اصول اخالقي خاص خود را دارد .برخي از اين اصول تقريباً جهان شمول اند و در تمام جوامع انساني رعايت ميشوند اما مسأله مهم اين است كه اصول اخالقي در حوزه هاي مختلف مذهبي، سياسي ،اجتماعي ،اقتصادي ،فرهنگي و غيره چگونه تعريف ميشود. اخالق پزشكي و اصول آن ادامه 1 • معموالً اصول مربوط به پژوهش در هر رشته اي به وسيله متخصصين همان رشته تدوين و تصريح ميشود و كسي كه وارد اين نظام شود و در آن به توليد و ترويج دانش علمي اشتغال مي يابد خود را با اين موازين منطبق مي سازد .در نتيجه فرد بايد در فرايند تحقيق ،صراحت و صداقت داشته باشد و تعصبات و پيش داوريها را كنار گذارد از منطق و استدالل و تجربه پيروي كند اخالق پزشكي و اصول آن ادامه 2 • حد و مرز :در حوزه پژوهش كه حيطه وسيعي از علوم مختلف را در برمي گيرد روشن نيست كه اخالق پژوهشگري چه حد و مرزي دارد و چگونه تبيين ميشود به همين سبب ناديده گرفتن و اختالف حد و مرز اخالقي در بسياري از كارهاي پژوهشي به چشم مي آيد كه اكثراً بدون تعمد و صرفاً به سبب بي اطالعي از اخالق پژوهشگري صورت مي پذيرد. اخالق پزشكي و اصول آن ادامه 3 • در حوزه هاي پژوهشي محقق بايد بكوشد تا خود را حتي االمكان از تعصبات فردي و نژادي ش‌هاي ايدئولوژيك و سياسي جدا كند و گراي ‌ اش را تحت كنترل درآورد ،چه آنكه در غيراين صورت رسيدن به نتايج علمي كار دشواري خواهد بود. اخالق پزشكي و اصول آن ادامه 4 • ضرورت :اجراي رعايت اخالق پژوهشگري در علوم پزشک ی بي ش از س اير علوم احساس میگردد ،زیرا يافته‌ها و نتايج پژوهش هم به فرد و ه م ب ه محي ط فرات ر از جامع ه علمي مربوط مي شود. مالحظات اخالقي در پژوهش ادامه 1 • تعهد به موازين اخالق پژوهشي حكم مي كند كه پژوهشگران در برابر يافته هاي پژوهشي خود متعهد باشند و از اين يافته ها براي تحليل مسائل و كمك به حل آنها بهره جويند. مالحظات اخالقي در پژوهش ادامه2 • صداقت كامل :پژوهشگر بايد آنچه را واقعاًً از كار پژوهشي خود به دست آورده عيناً منعكس س ازد و از دخ ل و تص رف آن بپزهيزد .اموري مث ل تغيي ر داده ه ا ،تغيي ر و دس تكاري نتيجه طرح و پنهان سازي غيراخالقي است. • امانتداري :امانتداري ركن اساسي اخالق پژوهشگري است .پژوهشگر موظف است كه اگر اطالعات او مأخذي دارد و از جاي ديگري گرفته به احترام زحمات ديگران به ذكر مأخذ اطالعات بپردازد. • شجاعت :شجاعت و دقت اهميت فراواني در پژوهش دارد .پژوهشگر بايد در زمينه اي كه تحقيق مي كند مطالعات عميق و وسيع داشته باشد و به عالوه بايد مطالعات خود را با دقت انجام دهد ،زيرا در غير اين ص ورت نتيج ه تحقيق او گمراه كننده خواهد بود. • رعايت اصول نقد علمي و نقدپذيري از موارد مطرح شده در اخالق پژوهشگري اس ت زيرا ارائ ه نقد شخصي به جاي نقد علمي با اخالق پژوهشگري منافات جدي دارد. • دوري از جهت گيري :پژوهشگر در مرحله توليد دانش نبايد آگاهانه تحت تأثير پيش داوري و اصول غيرمنطقي قرار گيرد در علوم انساني بسياري اوقات يافته هاي ما با باورهايمان متفاوت بوده و لذا پذيرش آنها نيز برايمان دشوار است ،در اين حالت اخالق پژوهشــگري حكم مي كند ارزشهاي خود را در كار پژوهش دخالت ندهيم و نگران انتقال يافته‌ها به جامعه نباشيم. • رعايت نكات اخالقي فراهم كردن شرايط آسايش جسمي و رواني آزمودنيها از مهمترين مواردي است كه بايد در تحقيق رعايت شود. نبايد به آزمودنيها هيچ آسيبي از لحاظ جسمي و روحي برسد .همچنين حفظ حريم خصوصي و اجازه گرفتن از فرد ،حفظ حق گمنامي و رازداري بايد اجراء شود. كدهاي اخالقي -1كسب رضايت آگاهانه در كليه تحقيقاتي كه بر روي آزمودني انساني انجام مي گيرد ضروري است .در مورد تحقيقات مداخله اي ،كسب رضايت آگاهانه بايد كتبي باشد. -2ارجحيت منافع جامعه يا پيشرفت علم نمي تواند توجيحي براي قراردادن آزمودني در معرض ضرر و زيان غير معقول باشد و يا محدوديتي در اعمال اراده و اختيار او ايجاد نمايد. كسبرضايتآگاهانه ب ايستيف ارغ از هرگونه اجبار3- ، ته ديد ،ت طميع و اغوا انجام گ رديد ،در غير اينصورت رضايتاخذ ش ده ب اطلو هيچ اثر ق انونيب رآنم ترتبن يستو خسارتم سئوليتآنم توجه ، در ص ورتب روز هرگونه پ ژوهشگر خواهد ب ود. شكيال ،ي م حققموقعيتي ت - 4در موارديكه ب ه ل حاظ ت ب ا التر و موثرتر ن سبتب ه آزمودنيداشته ب اشد ،علتانتخاب آزمودنيب ايد ب ه ت اييد كميته اخالق در پ ژوهشرسيده و ت وسط ف رديث ا لثرضايتآگاهانه كسبش ود كدهاي اخالقي ادامه -5در انجام تحقيقات علوم پزشكي اع م از درمان ي و غير درمان ي محقق مكلف است اطالعات مربوط به روش اجراء و هدف از انجام تحقيق ،زيانهاي احتمالي ،فوايد ماهيت و مدت تحقيق را به ميزاني كه ب ا آزمودن ي ارتباط دارد ب ه وي تفهيم نموده و ب ه س واالت او پاسخهاي قان ع كننده دهد و مراتب مذكور را در رضايت نامه قيد نمايد. -6در تحقيقات علوم پزشك ي بايد قب ل از انجام تحقيق تمهيدات الزم فراه م گردد و در ص ورت بروز خس ارت غير متعارف جبران شود. كدهاي اخالقي ادامه -7نحوه ارائ ه گزارش يا اعالم نتيجه تحقيقات م ي بايد متضم ن رعايت حقوق مادي و معنوي عناص ر ذيرب ط آزمودن ي، پژوهشگر ،پژوهش و سازمان مربوطه باشد. -8محقق بايد به آزمودني اعالم نمايد كه مي تواند در هر زمان كه مايل باشد از شركت در تحقيق منصرف شود بديهي است در ص ورت انص راف پژوهشگ ر مكل ف اس ت مواردي را كه ترك تحقيق ،تبعات نامطلوبي نصيب آزمودني مي نمايد به ايشان تفهيم نموده و او را حمايت كند. كدهاي اخالقي ادامه -9چنانچه به نظر پژوهشگر ،ارائه بعضي از اطالعات به آزمودن ي منج ر ب ه مخدوش شدن نتايج تحقيق گردد ،عدم ارائ ه اين اطالعات م ي بايس تي ب ا تاييد كميت ه اخالق در پژوهش باشد و ضمنا برنامه ريزي كاملي جهت آگاهي به موقع آزمودني از آن اطالعات تدارك ديده مي شود. -10مس ئوليت تفهيم اطالعات ب ه آزمودن ي ب ه عهده محق ق اس ت ،در مواردي كه فرد ديگري اين اطالعات را ب ه آزمودني بدهد از محقق سبب مسئوليت نمي گردد. كدهاي اخالقي ادامه -11شركت دادن آزمودن ي در پژوه ش ،بدون ارائ ه اطالعات مربوط ب ه پژوه ش ممنوع اس ت .مگ ر اينكه آزمودن ي آگاهان ه از ح ق خود در كس ب اطالعات صرفنظر كرده باشد. -12در تحقيقات كارآزمايي بالين ي كه وجود دو گروه شاه د و مورد ضروري اس ت بايس تي ب ه آزمودنيه ا اطالع داد كه در تحقيق شركت كرده ان د و ممكن اس ت ب ه طور تصادفي در يكي از دو گروه فوق قرار گيرند. كدهاي اخالقي ادامه -13در تحقيقات درمان ي ميزان ضرر و زيان بايس تي كمت ر از منافع تحقيق باشد. -14در تحقيقات غير درمان ي ميزان ضرر قاب ل پذيرش نبايس تي از ميزان ضرري كه آزمودن ي در زندگ ي روزمره با آنها مواجه است بيشتر باشد .توضيح آنكه در محاسبه ضررو زيان در زندگي روزمره ضرورت دارد. كدهاي اخالقي ادامه -15عمل ي بودن ،س اده بودن ،راح ت بودن ،س ريع بودن ، اقتصادي بودن و مشابه آن نمي تواند توجيهي براي مواجه نمودن آزمودني با ضرر و زيان اضافي در تحقيق باشد. -16در تحقيقات ي كه داراي زيان احتمال ي بوده و آزمودنيهاي در آنه ا مورد پژوه ش قرار م ي گيرن د كه دچار فق ر فرهنگ ي يا اجتماع ي و يا مال ي هس تند الزم اس ت درك ص حيح آزمودنيه ا از اين زيانه ا مورد تاييد كميت ه اخالق در پژوهش قرار گيرد. كدهاي اخالقي ادامه -17محقق موظف است كه اطالعات مربوط به آزمودني را ب ه عنوان راز تلق ي و آ ن را افشاء ننموده و ضمن ا شرايط عدم افشاء آن را نيز فراهم كند ،مگر آنكه در اين مسير محدوديتي داشته باشد كه در اينصورت بايد قبال آزمودني را مطلع نمايد. -18در مواردي كه آزمودني از نوع دارو در تحقيق بي اطالع باش د ،محق ق بايس تي ترتيبي اتخاذ نمايد كه در شرايط ضروري ،اطالعات مربوط ب ه دارو را در اختيار آزمودني و يا پزشك معالج او قرار دهد. كدهاي اخالقي ادامه -19هرگونه صدمه جسمي و زيان مالي كه در پي انجام تحقيق بر آزمودن ي تحميل شود بايس تي مطاب ق قوانين موجود جبران گردد. -20انجام روشهاي گوناگون تحقيق نبايد مغاير ب ا موازين ديني و فرهنگي آزمودني و جامعه باشد. كدهاي اخالقي ادامه -21در شرايط مساوي در روند تحقيق چه از نظر نوع آزمودن ي و چ ه از نظ ر روش تحقيق -انتخاب آزمودني از بين زندانيان و گروههاي خاص از طرفي و بقيه جامع ه از طرف ديگ ر انتخاب اولويت ب ه عهده كميته اخالق در پژوهش است. -22شركت زندانيان در تحقيقاتي كه نتايج آن منحصر ب ه زندانيان م ي شود ب ا كس ب رضايت آگاهان ه كت بي بالمانع است. كدهاي اخالقي ادامه -23زندانيان را به علت شرايط خاص از جمله در دسترس بودن آنان نبايد به عنوان آزمودني ترجيحي در تحقيقات شركت داد و از طرفي نيز نمي توان آنها را از منافع تحقيق محروم نمود.  -24شركت گروههاي صغار ،عقب ماندگي ذهني ،مبتاليان به زوال عقل و بيماران روان پريش در كليه تحقيقات به شرايط كسب رضايت كتبي از ولي قانوني آنها و اثبات ضرورت انجام چنين تحقيقي بالمانع است .در صورتيكه در ابتداي تحقيق آزمودني زوال عقل و يا عالئم روان پريشي نداشته و در مدت انجام تحقيق مبتال به عالئم روان پريشي و يا زوال عقل گردد ،رضايت قبلي باطل بوده و بايد از ولي قانوني او رضايت كتبي كسب شود .آزمودنيهايي كه در ابتداي تحقيق روان پريش يا صغير بوده اند اگر در مدت انجام تحقيق به ترتيب واجد صالحيت يا كبير شوند ،رضايت قبلي ولي ايشان باطل بوده و الزم است رضايت كتبي جديدي از خود ايشان كسب شود. كدهاي اخالقي ادامه -25انجام تحققيات غير درمان ي بر روي جنين مجاز نيست .انجام تحقيقات درماني بر روي جنين مجاز است كه به نفع جنين و يا مادرش بوده و ضرري متوجه هيچ يك از آنان نگردد .بديه ي اس ت كس ب رضايت آگاهان ه كتبي از مادر و ولي قانوني جنين ضروري است. -26انجام تحقيق بر روي جنينهاي سقط شده بنا به ضرورت و رعايت موازين قانوني بالمانع است. متشکرم