صفحه 1:
صفحه 2:
اخلاق در
بزوهس
دكتر باقر لاريجاني
مرکز نحقیقات غدد درون ریز و متابولیسم
دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي
درماني تهران
صفحه 3:
BW VEY Ba)
EN
Gs
صفحه 4:
Be at) SS) دار
ار BU ahr
علماء ناخوبتر که علم سلاح به دست شیطان است
0
و
Reo a TCH ene ae TUB on
خود را از دست مبدهند.
rey neared سر
نععته دوو< م
صفحه 5:
نکات مهم:
eal Dh SRO alee Teed Sa a
توجه علما و مسئولين كشور به مشكلات بزوهش در همه زمينهها و "
سعى در حل آنها
este با
نظام تحقیقات +
مقررات اداری *
لك
1 220
Bd cee al ا ل ل ee gd raed) od
يزشكى و حضور بينالمللى فعالتر
۳
فراز و نشیب زندگی» مشکلات و معضلات پژوهش نباید پژوهشگر را *
غرق كند واز مسئوليتهاى انسانى باز ماند
نععته دوو< م
صفحه 6:
ص م سس سس رح
Pes Tt ode
dale 9 Epi Ol Sip b> cI jin goltl> = *
٠ آداب ورفتار بزشك (شخصيت بزشك رابطه با بيمار ويا همكار)
۰ اال ل ل 00
Fee er)
۰ مسئولیت پزشک در برابر درمان
* اخلاق در تحقيقات بزشكى
لت
ال پزشک به حرف غیرپزشکی
ed Pk adie Pore PS ae
hd پیوند اعضا و مرگ مغزی از دیدگاه اخلاق پزشکی
لاريجاني باقر, مجموعه مقالات اخلاق يزشكي, اخلاق.
een Syne ا 0
ESTs ap
0007
صفحه 7:
[۳
0 IC BIST Ske sie
CB OOS ar NCS]
شدن سقط و مسائل اخلاقی آن)
»لس دسر در لسسس رسد nals
ارزشهای حاکم بين بیمار و پزشک
6
ee TENCE) د
نععته دوو< م
صفحه 8:
نکات مهم:
1
۱ nee oar ine
* انتخابهای ما در سیر حرکت علمی تابع چهار
رت
نععته دوو< م
صفحه 9:
OS ee eS eet aa
Pr el om rere) Be ae
« نبایدها» باید جستجو کرد.
۳ apeere OB) "Bre Cerne Urey I
قرون گذشته تغیبرات دید گاههای ارزشی آنهاست.
|
صفحه 10:
" فراراز انديشيدن تئوريك و فلسفى در «ارزشها» و
by ل ا ا 0
ميكشاند كه او خود, نا آكاهانه ناشى از باورهاى
ارزشی مخقی ماست.
ی عالمان ما در مسیر علمی و فعالیتهای نظری و عملی
Re sre eee eres By
افدیشه کنند.
نععته دوو< م
صفحه 11:
وب اش سل وش ال هر
کلی بر شمرده است مرتون است. او چهار اصل را میشمارد:
" عام كرايى (Universalism)
* علم مستقل از مرزهای ملی» نژادی و عقاید» غیر شخصی بودن علم
ey peea peor] 2 0 ل
* «یافتیهای اساسی علم محصول همکاری اجتماعی هستند و به
psn 0
(Disinterestedness) 3b
Pye Ion epee TO Tee Te tse is
حقایق و نتایج روشنتر باشد.
(Organized Scepticism) 4b glo jlv 91 555
promt fer ZINA Fr es) | eee ee in
بععته دوود م
صفحه 12:
aA Meee
¥ Act and rule utilitarianism
¥Hedonistic utilitarianism
سعتصهتعهاتلتاه ععمعمعععمم “
>» Deontological
0
0ك 0
YRule, Principle, Duty, theories
Acre Meet emt Maer
Prceedings of intensive course on Medical Ethics,
Sep 2001 London
صفحه 13:
eed) od را
>Respect for autonomy
> Beneficence
>Non maleficence
>Justice
COG Bee Wace es Coma ال Oe
Prceedings of intensive course on Medical Ethics,
Sep 2001 London
نععته دوو< م
صفحه 14:
الل له
۴ رابطه علم و تحقیق با ارزشهای بیرون تحقیق
۴ رابطه علم و تحقیق با ارزشهای درون تحقیق
صفحه 15:
رابطه تحقیقات با ارزشهای درون
3
" تحقيقات و علوم مجموعه اطلاعات خشك نيستند بلكه علم و رشد آآن
ا ا ا ae ۱
* در هر جامعه جمعی نیاز به حاکمیت ارزشهاء احترام متقابل» عدم
زوركوبى و... دارند.
ed aT al ا ا ل ۱
5 3205700000
وف
علم (5016006) لطمه زده است.
نععته دوو< م
صفحه 16:
ارتباط دیگر علم و ارزش
" نهاد 38 بر « صدق» بنا شده است.
" اتكاى صادقانه علماء بر تجارب و استفاده متقابل از
نظرات و آراى يكديكر واز شكوفايى تحقيقات و علم
است.
* صدق "1۲۷1" از ارزش ذاتی علم است.
نععته دوو< م
صفحه 17:
رابطه جريان مداوم علمى (تحقيقات) با ارزشهاى
بيرون تحقيق:
ل را ۱۳
ارزشى اوست.
ال ا ليا ا ل لي
CO ey ae ee ae
RRC een | Ree
" هيج حرکتی در انسان صورت نمیگیرد مگر با انگیزه کمال
سل
أ ال حقيقى براى يك عالم» مهمترين نقش ارزش در
por cnr)
نععته دوو< م
صفحه 18:
رابطه علم با ارزشهاى برون از علم:
1
نظام ارزشى آنان است.
CS ل ل al
خودآگاه و نا خوداگاه فرد است.
* شروع رشته بزشكى برای الم علم طب تابع ,
و
سس ند
|
صفحه 19:
CSTE aw as)
۱۳ eS ل
Hon)
۴ نهاد علم با سرمایه ملی کشور پا میگیرد.
PETER fer Pores ORY eee
شد او مسئولیتی برای آن ندارد.
صفحه 20:
Bee SEU ESS BLT SB ied
SSeS SB ek ne Dd a
هنجارهای احساسی و عاطفی است که تعهد و
۱
اس فا
را Spe]
نععته دوو< م
صفحه 21:
ل 0
شده است درست است با نه؟
* تاریخ علم و فلسفه علم مطرح در زمان اخیر» از
ne. pO) ل 2
است و نميتوان از بيطرفى آن دفاع نمود.
نععته دوو< م
صفحه 22:
نظری کلی بر اصول اساسی فلسفه اخلاق از دید گاه
علماى اسلامى:
.١ ارزشهاى اخلاقى مبتنى بر واقعيات هستند
OT ee Le Te Ce) alt mn
Ry ا RCE dep yee) مییابند مثلاً
صلاح جامعه امری ضروری است پس رفتار عادلانه ضرورت
مییابد.
Ee DO re) Te sy ae Sb ae ne
Bele a) ac Re a
نععته دوو< م
صفحه 23:
ل
ROM Cn CIE PaeerY
ER 2 ات
۱
ره ۱
۸ تکامل روح انسان در اثر افعال اختیاری اوست که سرچشعه در
SST
Cte SRS Te eat ا
۱ ee ree) vere pee ey aton) -1
... حس, دیدنیها - شنیدنیها و
نععته دوو< م
صفحه 24:
۰ فعل اختباری در انسان با به خودی خود در (نفوس قوی)
و با با عامل خارجی در (نفوس ضعیف) برای رفع یکی از
ae SCY oo سر اسر سس(
متزاحم باید انتخاب اصلح انجام شود در این انتخاب عقل
با
اين دو موّلفه خارج و باید به «وحی» مراجعه کند.
۱
0
نععته دوو< م
صفحه 25:
ERO a Omen rT) Tener Ne See my
ار کاری چند انگیزه در طول هم داشته باشد ارزش کار به «انگیزه .۴
اصلى» آنست.
۲. «فیت» که در حقیقت انگیزه «افعال» است معیار اصلی است.
نععته دوو< م
صفحه 26:
:نتایج
3
Bs
ملاک ارزش کاره تأثیر در کمال نفس انسان است.
Se I.) ۱۵
را برای انسان حاصل کند ارزش والاتری خواهد
داشت.
cee By REP feet CS Ie)
خدا داشته باشد پستترین ارزشها را داراست.
نععته دوو< م
صفحه 27:
۱
حدء بي نهايت ارزشهاست.
. ارزش اخلاقي کار تابع نیت است.
اا Be ie
کمیت و کیفیت ارزشها در شئون فردي و اجتماعي
eS BS LeeLee oe)
استنتاج نماید.
نععته دوو< م
صفحه 28:
بطور خلاصه
SS) تت ل
قأثیری است که این عمل در رسیدن انسان به
Bors OTS Par oa | CD
صفحه 29:
| | el Leta piel cee cae teed
(Cares rer rer) Dh mah Aan Cums 1
ا RS ول ۱
Oe SUC roe Bin eC it | nile
ال ee ee را
" مرك بسيارى از دوقلوها براى بررسى اثرات زُنتيى
الا 21101000
ل ف ل ا ل 2
Ce) eB RST Be oe ااي ل ل ا
SO Se Sry eee)
بععته دوود م
صفحه 30:
بيانيههاى جهانى در اخلاق بزشكى
* قوانین نورنبرگ (۱۹۴۷) همزمان با محاکمه پزشکان نازی
۴ بیانیه هلسینکی (۱) (۱۹۶۴) توسط انجمن بینالمللی
يزشكى (World Medical Association)
" بيانيه هلسينكى (؟) (191784)
* برنامه اجرایی بیانبه هلسینکی (۱۹۸۱) توسط سازمان
ل لالم
Council for Int. Organization Med.)
(.Scie
نععته دوو< م
صفحه 31:
2111111111119
بررسی میزان رعایت معیارهای اخلاق پزشکی در ۵۱ پایاننامه تحقیفاتی
کار آزمایی بالینی انجام شده از سال ۷۳ تا ۷۶ در بیمارستانهای دانشگاه
علوم پزشکی تهران
و(
تنها در فش مورد شرکت کنندگان از اينکه در یک پژوهش دخالت
CYAN) ee ro ar ems)
Ren om er ee el Yeere ١
eee) ا (COP
Pee Te aC IC ee ene
شده بود كه بيمار در صورت نياز ميتوانست با تلفن تماس كيرد.
نععته دوو< م
صفحه 32:
4. در 13 مورد (7032) دارونما مصرف شده است که مبزان آگاهی
eT COR y baie) hen Be) 10
Rr ree een al Trap y
Se Se Boy eS |
ES Re te re Sree) كت
Deve) ete oe Tee) Sen ac) PSY ED od
در ازاي شر کت در تحقیق مشهود بود.
7 در 8 مورد (7/15 درصد) مطالعه برای اولین بار در ابران انجام
rol ree ro C4 OY Un Oe Ted
ابران بوده است .
لاريجاني باقر و همكاران, بررسي ميزان رعايت معبارهاي اخلاق بزشكي در باياننامه هاي تحقيقاتي
SEY Peery ogee Cnet terrae
بععته دوود م
صفحه 33:
قانون نورنبرگ:
ای
re el SU را
ل ee ere eB
يافتن به آن نبوده باشد.
۱
اس سا ۱
باشد.
ce Tel Sy رد fe
روحى غير ضرورى اجتناب كردد.
ا ۱
علیل کننده باشد انجام گیرد.
نععته دوو< م
صفحه 34:
درجه خطر نباید از آنچه که از آزمایش بدست خواهد آمد بیشتر باشد.
CS ere eS ee
S09 ohh ccslol > silo 599 slaw Slat ol bed 3! > ly
محفوظ نمود.
EPPO اا
Err eR Rte D ied
در جریان آزمایش» انسان مورد آزمایش باید آزادی کامل داشته باشد تا
ار ا TOTO
Ree Ron eee)
CO en er cael cio] Si meees Pe Se) Sewer)
0 ONT LT a] Peper crores
به جراحت و با علیلی سوژه منجر خواهد شد آن را قطق نماید.
نععته دوو< م
صفحه 35:
| Se rr Bre re)
توجه به حفظ جان و سلامت افراد *
* چگونگی اخذ رضایت معتبر (فقدان اجباره علم به
1
* توجه به مسئله اضطراب برای فرد
8
مورد تحقیق)
نععته دوو< م
صفحه 36:
تحقنهاى درمانى:
* اقداماتی که منجر به بالا بردن امید به نجات بیمار
میشود
* بررسی مقدار سود و خطر فسبت به یکدیگر (غلظت
بالای اکسیژن و فیبروبلازی خلف عدسی چشم)
۴ اخذ رضایت معتبر (فقدان اجبار آگاهی)
(Informed consent)
نععته دوو< م
صفحه 37:
١ لما | (informed consent) رضايت معتبر
ا 0
۱
اقداماتی که در طی آن انجام خوآهد شد.
* شرح خطرات و مشکلاتی که احتمالا در طی این تحقیق شرکت کننده احتمالاً با آن
روبرو ميشود
ل ا
شرح درمانهای جایگزین دیگری که برای آن حالت خاص وجود دارد
شرح این که اطلاعات طرح محرمانه خواهد ماند
Pel eal ee Pere Trade) ۱
شرح جكونكى تماس براى دريافت اطلاعات بيشتر
شرح اينكه شركت در مطالعه اختيارى است و خروج از آن سبب محروميت از ساير
درمانها نخواهد شد.
a eS
بععته دوود م
صفحه 38:
* ۶ موّلفه دیگر
* بیان اینکه ممکن است خطرات پیشبینی نشده دیگری برای فرد
ترا TOSS Pt
داشته باشد
مواردى كه محقق ممكن است شركت كننده را از مطالعه خارج كند
Se we ee)
ال اسن
PTE eR per ar ne por
eee ry rae ear pe mes pee age Stee
+ جزئيات تعداد شركت كنندكان در مطالعه
+ + ه ه
نععته دوو< م
صفحه 39:
ee] ل رال
ee ON iad ل ات
بگیرید
۴ تحقیقاتی که بطور خاص در یک بیمار نیست مثل
تحقیقات اپیدمیولوژیک
* زمانی که گفتن ابن موضوع غير اخلاقيتر است
نععته دوو< م
صفحه 40:
١ لذ fa Declaration Of Simla ails
تعاصتوام۲۱]
Peep res euler ۱۱ از
(Association
توصیههای زیر را به عنوان راهنمای پزشکان و متخصصان در
تحقیقات بیومدیکال ارائه کرده است.
نععته دوو< م
صفحه 41:
۳
۱
شوه کی متس اش لام ما ان بات gph;
حيوانى كافى و شناخت كامل از اطلاعات علمى موجود تدوين
57
۲ طراحی و اجرای هر روش آزمایشگاهی روی انسان باید به
روشنی در یک پروتکل تحقیقانی تدوین شده و توسط یک کمیته
بررسى و تصويب شود.
Ay تحقیقات بیومدیکال روي انسان باید منحصرا توسط افرادی که از
ظر علمى صلاحيت دارند و زير نظر يزشكى كه از نظر بالينى
pe ere a
Reed TOS BTL the RCT TY ee tt a MS
۱ ا eR)
نععته دوو< م
صفحه 42:
ee rent
Pra oor bere em Ty fe erates eee)
سب Pee ا ل
ee eed te SUSE Oe Ce reel al
ae ve oer]
SF aE ل ل St ia
باشد.
۷ پزشک باید زمانی پژوهش روی انسان را آغاز کند که باور
wal cians WB Sloiol Of as 45 ail anito
Breve er) Ou pyre) pyc) freee we) ee ar BO 7] Peg) ree) OEY
نععته دوو< م
صفحه 43:
22200
٩ در هر تحقیق روی انسان» افراد باید به روشنی نسبت به
PPE Tye] ey ho arya eee eel Pe epee
Beer cal ivr] Cee) Kee ron renee Ce] rea)
ee mere Qearperr nie remedy csr yey by
محذور قرار نگفتهباشند.
تاك ار 000
طبق قوافین کشوری اخذ شود.
۱
باشد.
نععته دوو< م
صفحه 44:
تحقیقات پزشکی توأم با درمان (تحقیق بالینی)
Medical research combined with
professional care (clinical research)
ee eS Les BON STB)
جديدى را بكار كيرد.
فوائد» خطرات و ناراحتبهای بالقوه روش جدید را باید نست به
مزاياى بهترين روش درمانى و تشخيصى موجود ارزيابى كرد.
ee ا eT
CT eS Td SOLS ie eC ie be)
نععته دوو< م
صفحه 45:
1۱ ee Tes te ea
Medical research combined with
professional care (clinical research)
CTs Te ed BeBe theo BI
PCr re ope yin eee rT ee)
Te Blok ke ed see ed 2
۱
۱
3 پزشکان تنها در صورتي
TA Mr ee
ل ed dee
ل ل
نععته دوو< م
صفحه 46:
تحقیقات غیر درمانی روی انسان (تحقیق بیومدیکال غیر بالینی)
Pro RN ep eed ee On Sep 0 ا
0
1 eres SU
۱ ee Ore eek gy el ee) mae
يعنى افراد سالم يا بيمارى باشند كه طرح آزمايشى
Te re Ue ere eo
GBES OES ل (fo 4 Wh yl b Gime
با ادامه آن موجب صدمه به افراد میشود باید آن را
متوقف نمایند.
ی ی
بر منافع بیمار و رفاه او غلبه کند.
نععته دوو< م
صفحه 47:
The evolution of ethical committee
" كدهاى نورنبرك و بيانيه هلسينكى اشاره به ارزش كميتههاى مستقل
در اخلاق پزشکی نداشتند و همین باعث شد ل لاس
Assembly of the world medical
Association in Tokyo, Japan, in october
Roe espera Ae)
eno اش الب
9, ۱۱2
erent as ۱
كرفت
(Belemont Report)
نععته دوو< م
صفحه 48:
تحقیق روی حیوانات
el ل ا ل 0
ا ل ل ل ل لض
al pe ال 0
جراحی (آنتیتو کسین دیفتری» خواص داروهاء جراحیهای
مغز» پیوند قلب)
9
نععته دوو< م
صفحه 49:
نکاتی پیرامون تحقیق روی حیوان
00 ey oe pee ec al
" مسئوليت انسان در قبال همه اعمالش
ا ل ل Se Ue ee ee ee
رحیمانه رسول اکرم
«با حیوانات باربر مهربان باشید» آنها را آزار ندهیدبیشتر از توانابی
حیوان بار بر وی تحمیل نکنید» امام علی (ع)
۱ و
GT
Se ROS et tL Teli et aS Eee SU a
نععته دوو< م
صفحه 50:
De] Sy Te Fe
۱ i i a os
2
بیان مسأله
0
ارائه هدفها و فرضيات
0
ae ا 2
ا كه
مدیریت نظارت و ارزشیابی طرح
جمعآ وری دادهها و تجزیه و تحلیل دستاوردها
استفاده ١ زنتايج و توزيع آنها
نععته دوو< م
صفحه 51:
ROR Ret eer Ur Pune (meres
توجه به اولویتها و نیازهای اصلی در تحقیقات *
هر ی a
پذیرش موضوع پژوهش توسط جمعیت مورد مطالعه *
را
عدم استفاده از بیان موهن و زننده *
ارائه درست دادههای دیگران *
را
۱
ب رعابت بى طرفي و برهيز از گرایشهای خاص توسط محققات و ذکر
Beer 0 Cae ye)
ذكر نام ساير بزو هشكرانى كه در همان زمينه تحقيقاتى انجام ٠
ار
۱
بععته دوود م
صفحه 52:
: اهم مسائلی که باید که در هر تحقیق مدنظر قرار گیرد | Ta
OAS SS tas Die
dt eC Te See ae 0
BEC ad Cone TBC ee aia
همسو شود.
* در زمینه نییروی انسانی و مدیریت
* توجه به رفاه اعضای گروه تحقیقاتی و اجتناب از ایجاد ناراحتی
برای آنان.
* مراقبت به منظور جلوگیری از سوء استفاده اعضای گروه
تحقیقانی از افراد يا اجتماع مورد بررسی
۱3۸۱۱۲۰۱۱۹۵ م ten ae) to ing
process
نععته دوو< م
صفحه 53:
"در مرحله تجزيه و تحليل» كزارش و انتشار نتايج
* رعايت صداقت هنكام تجزيه و تحليل نتايج و عدم تحريف
دستاوردها در جهتي که با خواستههاي پژوهشگر همسو شود.
* محرمانه نگهداشتن اطلاعات و نام افراد مورد بررسي
* انتشار نتایج به زبان ساده به گونهاي که نتایج حاصله قابل
استفاده كليه دست اندر كاران زيربط باشد.
* رعایت حرکت افراد با اجتماع هنگام بحث و تفسیر ننایج
ee deep foe We ee) Ue) da
نععته دوو< م
صفحه 54:
مسایل مهم دبگر در اخلاق پزشکي
تحقیقات در داوطلبان سالم
... تحقبقات در بچه ها, افراد شدیدا بیمار و
تیا سر«
ژن درماني
تحقيقات در جنين
بيوند حيوان به انسان
نععته دوو< م
صفحه 55:
اقدامات Se در لينده در زمينه اخلاق 1-8
يزشكي
Medical research ethics committees ,o1,b ® در
زر
* فعال کردن کمیتههای 1۷۲.۲ در سطوح مختلف در واحدهای
Bp a Se re Step a rer 8) أ ملس
1
۴ تعبین وظایف مشخص برای کمیتههای بررسی کننده اخلاق در
BCS Me SB eed a TOSS Deen IE سس را
(OD ered tet
نععته دوو< م
صفحه 56:
71 Medical Research Ethics
Committees
۱۳ Be od ial
مسائل مهم: *
۱
جه كسى مسئوليت طراحى كميتههاى اخلاق بزشكى را دارد؟ *
1
كميتهها
Bee ST ee TOY Tere ee] ES ¥
بين
BC eB es dC
بدانند.
نععته دوو< م
صفحه 57:
106192115 01 ©11]ا
research
required for MREC
Obtaining informed consent
influence of research on the normal treatment
Hazard and discomfort
[۷۲60110176
confidentiality
indemnity arrangement
sponsor/financial matter
Classification of the research
0۲6۷10۲8 جمصصععهععه
Details of the research
participants
نععته دوو< م
صفحه 58:
ده
WS fg em eID sl 1 aga pl ۰
ارزشهای مختلف است.
OEE SS Te eRe ces tela
Dea OL me et a. od
" علم يزشكى نميتواند از ارزشهاى والاى انسانى مجزا باشد.
۱ ا diel
* هر تلاشی که در جهت استقرار ارزشهای والای 0
كسترش رعايت أصول اخلاقى و شرعى در رفتارهاى اجتماعىءدر
جامعه يزشكى ارزشمند ما صورت كيردء در جهت تعالى به خداوند
بزرك است.
نععته دوو< م
صفحه 59:
هوالطیم
ل 0
بشكست عهد صحبت اهل طريق را
كفتم ميان عالم و عابد جه فرق بود
ل ل الل
گفت آن گلیم خویش بدر میبرد زموج
وبن جهد كند كه بكيرد غريق را
نععته دوو< م